DINSDAG 6 FEBRUARI 1923
No. 4U54
Jaargang.
CciubeHe Qou/twnt
^gCNNEMENSTSPRIJSbedraegt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week 1 2.50 per kwartaal-
onze Agenten 20 cent per week S 2.60 per kwartaal-
«o per post 12.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
baar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
etaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
aat Èlagsblad 9 ct.
i.i'H 'riLSHgCT»&aia
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS EEDRAAGT:
Gowone advorlenllftn 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentlSn, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur cn ver
huur, koop ©11 verkoop 10.50.
gnsastaaasiHwccflBBWiii^-Ty^MTaiagawBWi niiiw lagsggaaaggaasaiareiSKai
Ir een fout ter zetterij is gisteren
uitenlanclsoh Nieuws door elkaar
dst. De aandachtige lezer heeft on-
a fcld bemerkt, dat onder het hoofd:
j lezelting van het Ruhrgebied" ook
nlaalsl het nieuws ^an de Conferen-
Lausanne en van den Volkenbond.
1 feje conferentie te Lausanne
INGEN TOT HERVATTING DER
BESPREKINGEN.
velingelichte kringen te Parijs ver
men, dat er geen breuk, maar een
zbreking is van de bespreking te
?°J nne. Men wacht de kom9t van Bom-
af om nadere inlichtingen te ver
rt.1
Temps zegt: „Niet Frankrijk heeft
iferentie te Lausanne onderbroken,
Trksche afvaardiging is gestruikeld
18ö' n onhandig verzet".
lee- icaré heeft in een onderhoud met
.atei iplomatieken redacteur van Havas
'teF ard, den terugkeer en het rapport
.lompard te zullen afwachten, alvo-
een beslissing te nemen. Het zal
jjn, eerst de vrij geheimzinnige mo
te leeren kennen van deze front
lering der Turken, wier weigering
als teekenen het juridisch regime der
van delingen geldt, een' totaal secun-
kwestie, die niet speciaal Frankrijk
a]j0 geallieerden gelijkelijk interes-
pro-
'e'n'icaré verklaarde, persoonlijk alle,
ater ijke pogingen te hbeben aangewend
cM, oestapha Khemal, om de ondertre
den 5 van het vredesverdrag tot stand
ps ngen.
eem Fransche delegatie had in nauw
it gestaan, nu meer dan ooit., met
igelsche en Italiaansche vertegen-
ligers. Zo had zich juist bereid ver-
eze' 1. de Britsche aanspraken ter zake
^Karagatisch en Gallipoli te steunen
lel.' Amerikaansche, gedelegeerde zet
lemiddelingspogingen bij de Turken
ronrt.
tot geallieerde front is volkomen ge-
u' laafd. Het gezond verstand zegt in-
'ce'[hen. dat de onderhandelingen moeten
in voortgezet, ten einde een oorlog
It Oosten, naar aanleiding van de
ie der capitulaties te vermijden,
'lit is van belang, dat de geallieerden
was poedig mogelijk tot een besluit ko-
ber- omtrent de door hen te volgen
lijn en dat het contract tussclien de
eerden en Angora gehandhaafd
bf| de hol ding der turken.
een onderhoud met. de journalisten
"ge a;rdo Ismet pasja, dat de onderhan-
gen waren mislukt tengevolge van
roeve houding der geallieerden wat
tal de economische bepalingen van
'edesverdrag. Het. ware' voor Turkije
inlijk, zonder zijn economische on
gelijkheid prijs te geven, zulke voor
i.Cfü den te aanvaarden. Turkije is zicjj
i.ottus' alle mogelijke offers te hebben
ei acht in het belang van don vrede.
nr riet voegde hieraan toe, dat hij er op
ar ]t van de geallieerden een officieel©
ilea 'swving te krijgen van het einde van
Tfid^conferentie. Tot zoolang zullen
efriTkingen heheerscht worden door
vereonkomst van Mudanla. Na de me
aling zal een ieder zijn vrijheid vau
elen hernemen.
'ga seint, nog uit Lausanne:
>n merkt, hij de Turken de eerste
'ijzing op van 'n evolutie In gunsti-
zin. De Amerikanen bleven voorloo-
te Lausanne, zeggende dat zij op in-
atie9 wachten. Volgens zekere ïnlioh-
6n zullen zij trachten hij de Turken
"Melend op te treden.
I correspondent, van de „Times" te
aantinopel meldt, dat Kemal heeft
gd, dat Turkije Brittanië niet vreest,
'f »r",ide Enpe'lSCLen door bedreigingen
lurken willen dwingen om den geko-
peg te verlaten, zullen zij spoedig
ir\ inden, dat zij zullen moeten terug
gen. Kemal verklaarde voorts, dat de
ïüsingen tusschen Turkije en Rus-
vnendschappelijk waren.
r ^KEEMGDE staten en het
echec, van lausanne.
Washington:
wel de officieel© kringen alhier g©-
om a"e commentaar op de
ajuKiug van Lausanne uit t© stellen,
J 0V6r Tolledige inlichtingen be-
hTN?' ^0.0gt mei1 den enlSt Van d611
TOD^'f }e verb'oemen. Van zekere
dA !3e rno&eliJkheid geopperd,
wat>h ,cr'iandelingen te Lausanne
1 l,erval. dat Amerika de
i >nn<?n onder de oocren zien
I tóKMerlIjk» be-'om met
f'Jo een v.er,lroe
en
11ten. Op - het
departement van Buitenlancl&cho Zaken
wil niemand echter een voorspelling -loon
omtrent den eerstvolgenden stap der
Vereen. Staten.
De bezetting van het Ruhrgebied
de toestand.
Er is over het algemeen weinig inden
sland van zaken veranderd. Do reis van
den rijkskanselier dr. Cuno, welke met
7.ulke geheimzinnigheid was Voorbereid,
dat niemand cr van wist, had ten doel
besprekingen te houden met vertegen
woordigers van de bevolking, de induslrio
cn de georganiseerde arbeiders en ambte
naren.
Modedeelingen over deze besprekingen
worden niet gedaan, doch men neemt
aan, dat heide partijen het in elk opzicht
eens bleken te zijn aangaande de aan te
nemon houding.
Na zijn bezoek aan Elberfeld vertrok
dr. Cuno naar Münstcr. Bij Hagen echter
kwam de sneltrein in .botsing met een
goederentrein. De rijkskanselier bleef
echter ongedeerd. Met een anderen trein
zette hij de reis naar Münster voort.
De kolen voorziening van de onzijdigen.
Daar de overheden van het bezette ge
bied van oordeel zijn, dat de onzijdigen
niet mogen lijden van de bezetting, heb
ben zij maatregelen genomen voor het
wekclijksch afzenden van 5 kolentreinen
naar Zwitserland. Het oponthoud van de
kolènzendingen naar Nederland is slechts
van tijdelijken aard. De zendingen zullen
onverwijld hervat worden.
De bestrijding van den kolennood in
Duitschland.
Do georganiseerde mijnwerkers uit Ne-
der-Silezië hebben zich tot overwerk be
reid verklaard. Zij hopen op deze wijze
de noodlottige gevolgen van de bezetting
van het Ruhrgebied voor de kolenvoorzie
ning van Duitschland te helpen bestrij
den.
België en d© bezetting van het)
Ruhrbekken.
Minister Jaspar heeft in den minister
raad een mededeeling gedaan over de
voorvallen aan den Ruhr. Hij drukte de
hoop uit, dat de Duitschers zich reken
schap zouden geven van den toestand,
welke een gevolg is van hun kwade trouw
en zouden hesluiten hun verplichtingen
na te komen. In ieder geval zal de bezet
ting niet. ophouden, voordat België en
Frankrijk deugdelijke waarborgen heb
ben verkregen.
15 Februari vervalt de eerst© wissel van
Duitschland aan België ter betaling van
d© 500 millioen mark van de Belgische
voorkeur. Men verzekert te Brussel dat
het bedrag van de wissel is overgemaakt
en dat deze zal worden uitbetaal^.
Amerika en de Ruhr-bezetting.
Het beroep van de Duitsche arbeiders
op het Amerikaansehe Congres om tegen
d© bezetting van de Ruhr te protesteeren
is tamelijk koel ontvangen. Gompers, de
vakvereenigingsleider, heeft bij deze ge
legenheid opnieuw zijn sympathie voor
Frankrijk uitgesproken, dat zoo zeide
hij een onmetelijk© schade heeft gele
den, die vergoed moet worden.
Porter, de voorzitter van de commis
sie voor de buitenlandsche zaken, ver
klaarde, dat er geen reden is om op dit
beroep te antwoorden, aangezien de- leden
van het Congres over het algemeen van
meening zijn, dat Frankrijk in zijn recht
is hij de bezetting van do Ruhr.
1% Fransche socialisten tegen de
bezetting.
Het socialistisob congres to Rijssel
heeft besloten tot den Volkenbond, de
Amerikaansch© regeering en het Ameri
kaansehe volk een verzoek te richten,
waarin het, na tegen do bezetting van de
Ruhr te hebben geprotesteerd, verklaart
dat een oplossing van het probleem der
schadevergoeding een eerste noodzakelijk
heid i9 voor het herstel en den vrede van
Europa. Het dringt aan op interventie
van Amerika en den Volkenhond.
Het verzoek ig onderteekend door de
Fransche gedelegeerden, alsmede door de
buitenlandsche gedelegeerden, o.a. dr. Hil-
ferding, afgevaardigd© der Duitsclie soo.-
dem. partij.
De terugkeer van Curzon.
Zoodra lord Curzon te Londen arriveer
de begaf hij zich naar don koning.
Gisteravond had een kabinetszitting
plaats. Na vijf kwartier ging het kabinet
weer uiteen. Heden wordt opnieuw .ver
gaderd
Een verklaring van den Paus.
De Engelsche vertegenwoordiger bij
het Vaticaan lieeft gi9teren den Paus zijn
geloofsbrieven overhandigd. De Pau9 Het
zich, naar verluidt, hij die gelegenheid
zeer pessimistisch uit over den critiekon
toesland in het Nabije Oosten en in Euro
pe. De Paus zou daarbij te kennen heb
ben gegeven, dat hij weinig vertrouwen
heeft, dat in zake de hangende problemen
nog een goede oplossing zal worden be
reikt. Hij 9prak do hoop uit, dat, zoo een
nieuwe oorlog in do toekomst onvermijd©
lijk is, in dien oorlog ten minste de gru
welen zullen worden vermeden, welk© in
den jongsten oorlog zijn voorgekomen en
dat de strijd alleen tusschen soldaten zal
worden gevoerd en de bevolkingen zullen
worden ontzien.
De Paus heeft verzocht, dat openbare
biddagen zullen worden gehouden in ver
band met den gespannen toestand in
Europa.
Italië.
Arrestatie van Communisten.
Uit Triest wordt gemeld: D© politie
heeft een inval gedaan in do bureaux van
het communistisch blad „ïl Lavoratore".
De directeur van het blad en "ijf redac
teurs werden gearresteerd. Eer. huiszoe
king hij de „Le Delo" eveneons een com
munistisch orgaan had de arrestatie van
den directeur en een redacteur tenge
volge.
In verband met de op deze redactie-
bureaux gevonden documenten zullen ook
in andere steden van Italië enquete9 on
dernomen worden.
Naar de bladen nog melden, is de so
cialistische afgevaardigde Maffi, die van
een reis naar Moskou is teruggekeerd, aan
het douane-statioh van Villa-Chivavenna
op last van de politie aangehouden, Zijn
bagage wordt aan een nauwkeurig onder
zoek onderworpen.
Amerika,
Een nieuwe Inwmgraiie-wet
Uit Washington wordt gemeldt, dat 'de
immigratie-commissie uit het Huis van
Afgevaardigden een nieuw wetsontwerp
betreffend© de immigratie heeft goedge
keurd, dat het aantal immigranten, het
welk jaarlijks in de V. S. kan worden toe
gelaten, aanzienlijk beperkt. Het percen
tage zou onder deze nieuw© wet slechts 2
percent zijn, In plaats van 3 percent, zoo
als thans, en daarbij zou men rekenen
naar d© volkstelling van 1890, in plaats
van met die van 1910.
De immigratiearnbtenaren zijn van mee
ning, dat wanneer deze nieuw© wet van
kracht wordt, jaarlijks slechl9 168000
vreemdelingen zullen kunnen worden
toegelaten, in plaats van thans 358000.
Egypte.
Het Kabinet vraagt ontslag.
Het Egyptische ministerie heeft zijn
ontslag ingediend. De koning weigerde
echter, aan dit verzoek t© voldoen.
China.
De eliaos te Canton.
Bijna alle handelshuizen te Canton zijn
gesloten en gebarricadeerd. Er heerscht
een chaotische toestand, daar het bekend
ia geworden, dat 4000 man troepen onder
bevel van generaal Hsjoe Tjoeng Tsji
naar de slad oprukken, ten einde de Zui
delijke hoofdstad voor Soen Yat Sen terug
to eischen.
BiMiaEiaLftftSES
DE STATENVERKIEZINGEN.
Do Candidatenlijst van den Vrijz. Dem.
Bond voor de Prov. Staten in de provin
cie Zuid-Holland is bij referendum aldus
vastgesteld:1
1 Mr. S. J. L. van A<en (affcr.), Pi,otter
dam; 2 mr. J. Limburg (aftr.), Den Haag;
3 mr. W. Francken (aftr.), Den Haag; 4
mevrouw W. van Itallie-Van Embden, Lei
den; 5 mevrouw W. A. L. R os-Vrijman,
Den Haag; 6. J. Kortland, Schoonhoven;
7 M. C. M. d© Groot, Scheveningen8 P.
de Geus, Hellevoetsluis9 G. Vlug, Rotter
dam; 10 H. N. Schuitema, Rotterdam; 11
Hugo van Poelgeest, Leiderdorp 12 A. H.
van Wel, Vlaardingen; 13 J. Zitman, Lei
den.
De R. K. lijst voor de Provinciale Staten
in den kieskring Dordt luidt als volgt: 1.
B. J. Grobben, Den Haag; 2. P. A. M. Le
Maire, 3. Th.- J. B. Schroots, 4 J. L. Vol-
trup.
Het onderwijs aan doofstommen e. a.
Een regeling gereed.
De Minister vtn O., K. en W. heeft op
de vraag van den heer Van Lan&ohot, be
treffende de moeilijke financieele positie
der inrichtingen voor doofstommenonder
wijs, mede namens zijn ambtgenoot van
Financiën medegedeeld, dat een ontwerp
van een algemeenen maatregel van bestuur
tot regeling van het onderwijs aan doof
stommen, blinden, slechthoovenden en
zwakzinnigen gereed is. Over dit ontwerp
wordt overleg gepleegd, hetwelk, naar ver
wacht mag worden, binnen korten tijd zal
beëindigd zijn.
Kolen uit Duitschland,
Do Ned. wagens kunnen
passeoron.
In verband met het verhinderen van
het vervoer van Ruhr-kolen naar het
niet-bezette deel van Duitschland, dra
gen de Fransche en Belgische autoritei-,
ten er zorg voor dat wagons met bestem
ming naar Nederland, kunnen passecrcn.
Allo mededeelingen uit Duitscho bron
welke het tegendeel inhouden, zijn on
juist.
De nood van de Tuinders.
Crediet-garantie.
Do regeling in Noord-Ho 11 and.
Binnenkort zal aan de tuinbouwers in
Noord-Holland, wier bedrijven levensvat
baar zijn, doch door de tijdsomstandig
heden in moeilijkheden zijn gekomen,
crediet kunnen worden verleend, waar
voor door do provincie een garantie van
90 wordt verleend.
Het crediet, zoo is de bedoeling, zal
door de plaatselijke Boerenleenbanken
worden verstrekt. De belanghebbenden
moeten dus zelf zorgen, voor de overblij
vende 10 een anderen borg te vinden.
In overleg met de betrokken organisa
ties is een regeling met algemeene voor
waarden opgesteld, waarnaar do banken
deze credieten kunnen verleenen.
Onder geen voorwaarden mogen zij b.v.
strekken tot aflossing van vroegere cre
dieten óf andere schulden. De aanvra
gen moeten worden gericht aan door de
provinciale commissie voor de veilingen
in N.-Holland gevormde plaatselijke com
missies.
Deze zenden de aanvragen met haar
advies door aan de genoemde provinciale
commissie, waarin tevens en vertegen
woordiger van Gedeputeerde Staten zit
ting heeft.
Deze commissie beslist over het al of
niet toestaan van het advies.
Van den omvang der credietbehoefte,
die uit dezo regeling zal blijken, zal af
hangen of óók het rijk een deel der ga
rantie voor zijn rekening zal hebben to
nemen.
De adressen der plaatselijke commis
sies zullen, evenals de voorwaarden voor
do credietverleening, spoedig worden be
kend gemaakt. Het secretariaat der pro
vinciale commissie is gevestigd te Alk
maar, Langestraat 94.
Uit Langendijk wordt aan de „Tel." ge
meld:
De steunverleening door de regeering
in den vorm van credietverschaffing. is
voor de meesten een groote teleurstelling.
De gemeenteraad van Hugowaard besloot
reeds met algemeen© stemmen tot het bij
eenroepen van de verschillende gemeente
besturen uit de tuinbouwstreken, ten ein
de te trachten met do regeering te eonfe-
reeren, om haar in telichten, omtrent den
ernst van don tuindersnood.
De 48-urige werkweek.
B. en-W. van.Utrecht hebben thans de
voordracht ingediend waarbij voorgesteld
wordt do 48-urig© werkweek in te voe
ren voor de gemeentearbeiders.
De bezuiniging, welke daardoor wordt
verkregen, bedraagt rond f 100.000. De
voorgestelde verlenging beteekent een
achteruitgang van het uurloon voor alle
groepen met 4 cent.
Alle diensthoofden bevelen de verlen
ging aan. In de commissie van overleg
waren de organisaties van het perso
neel plus een raadslid er tegen, terwijl
een raadslid zich zijn stem voorbehield,
twee raadsleden en de voorzitter waren
on voor.
De organisaties zijn er tegen, niet om
dat 48 uur per week moet worden ge
werkt, maar omdat zij niet wenschen
prijs te geven hetgeen zij eenmaal bereikt
hebben.
Onderscheiding.
Naar wij vernemen is den ZeerEerw.
heer Jansen,. reat.or van heb Sb, Ber-
namdusgestidhb te Amsterdam, heb eere-
Jarmis „Pr© Eoclesia eb Ponbifóoe" ver
leend. Men 'herinneirt zich heb werk van
Z.Eer. in d'e Jeugdcommissie, die onlangs
haar Internationaal Congres te Rome
hieldbij welfo© gelegenheid Rector Jan-
een Hol Land zoo uitstekend vertegen
woordigde. „Tijd."
Mr. A. R. Zimmerman «loor de Times
geprcz.cn.
Reuter meldt uit. Londen:
De Times 6ohrijft het verbazingwek
kend© succes van het Ooslenrijksclie fi-
nencieele hervormingsplan in niet gerin
ge mat© toe aan het werk van mr. Zim
merman, den Nederlandschen commissa
ris-generaal, die, zegt zij. bijzondere ta
lenten voor deze moeilijke taak heeft ge
toond.
Uit den Haagschen Raad.
In de gisteren gehouden raadsvergade
ring heeft, de burgemeester namens B. en
W. het voorstel tot subsidieering van heb
.gezelschop van Lily Green ingetrokken.
De subsidie aan de Theaterlembooiistel-
Jing werd toegestaan met 27 tegen '11
6 temmen.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
De atcenkolenaanvoer uit Duitschland
wordt geregeld voortgezet.
Ecu regeling vaa het onderwijs aau
doofstommen, blinden, sleehthoorom^iN
en zwakzinnigen is gereed.
De regeling in Noord-Holland om
voorzien in den nood der tuinderijen.
De definitieve Katholieke eamlidaten-
lijst voor do Prov. Statenverldczing in
den kieskring Leiden cn in den kieskring
Gouda.
De bouw van het Academisch Zieken
huis to Leiden. Men wil bezuinigen.
Pogingen otn dc breuk te Lausanne to
vermijden. Naar verluidt binden de Tur
ken in en traehten de Amcrikoneu be
middelend op te treden.
Dc reis van den Duïtsehea kanselier
naar het Ruhrgebied.
Do kolenverzendi/iy naar Nederland zal
zonder stoornis plaats hebben.
Een nieuwe immigratie-wet in Amerika
waarbij een nieuwe beperking van de im
migratie is voorgeschreven.
Land* en Tuinbouw
d©
Doornkweekerijen.
Men meldt uit Oudenbosch aan
„Msb.":
in tegenstelling met vorigg jaren heerscht
er thans een tamelijke drukte in de boom-
kweekerijen; er wordt veel afgeleverd,
voornamelijk voor liet binnenland.
BILJARTEN.
Maandagavond heeft de 2de ontmoeting
plaats gehad tusschen Flora I Noord wijk
en D. O. 6. I Leiden, met de volgende uit
slagen.
Flora: P. v. d. Vlugt 117 p., 53 brt., li.s.
11, gem. 2.20; J. Koelewijn 29 p., 15 brfc.,
h.s. 9, gem. 1.93; P. v. d. Yoort Sen., 125
p., brt. 29, h.s. 16, gem. 4.31; H. Koemans
reserve 72 pt., 41 brt., h.s. 11, gem. 1.75?
Chr. v. d. Voort 104 pt., 41 brt. h.s. 15,
Totaal 447 punten. Vorige stand
30 Jan. 1923 469 punten. Te zamen 916 pun
ten.
D. O. S.: H. Aalbersberg rcs. 125 pt., 53
brt., h.s. 1,3, göm. 2.36; I. Pardon 125 pt.,
15 brt., h.s. 18, gom. 8.33; J. Th. Beuk 120
pt., 28 brt., h.s. 28, gem. 4.23; J. A. Roos©
reserve 125 pt., 41 brt:, h.s. 16, gem. 3.05;
O. A. Burggraaf 125 pt-., 41 brt-.. h.s. 16,
gem. 3.05, totaal 620 punten. Vorige stanl
625 punten. Te zamen 1245 punten.
Do verg. zilveren medaille aldus gewon
nen door D. O. S. met 329 car. vc.*
Donderdagavond a.s. hoopt. I> G. S. I
voor de 2de maal Excelsior I te Lisse t©
ontmoeten, terwijl Vrijdagavond a.s. D. O.
B. van Voorschoten met. een gemengd vijf
tal van D. O. S. lo Leiden voor het eerst
een wedstrijd zal houden in liet club
lokaal van D. O. S.
oianEfimis
De Federal: c-vco;-£ftter f reedt c*.
Heb Kiaith. iSchoolblad deelt mede. dat
de heer F. A. Bloerel, voorzitter der Fed'c-
N iMiitde van Algemeeno Diocesane Vereeni-
gingoji van R.-K. Bijzondere Onderwijz^s
in Ncdedand, geen herbeno-eirwag
wens oh t te aanvaarden, daar naar zJjn
mcening do functie van Kamerlid niet
wël vcrecnigbaar is met die van voorzit
ter iler Federatie.
STADSNIEUWS
Het Acad=.r.";acU Zieke:-.!»
Naar dr. J. W. Wichcrink, directeur van
hot Academisch Ziekenhuis te Leiden aan
het H. Dbld. heeft medegedeeld, zal dit
jaar van het nieuwe ziekenhuis alleen da
anatomisch© afdecling in gebruik kunnen
worden genomen. Met den verderen af
bouw zal geleidelijk worden voortgegaan,
en hierbij is men geheel afhankelijk van
d© bedragen, die de regeering ieder jaar
voor afbouw, inrichting en exploitatie ter
beschikking kan stellen. Voor dit jaar is
dit bedrag f 1.200.000
Dr. Wicherink meent, dat het nog wel
zes jaar duren zal, voordat liet heele zie
kenhuis in gebruik zou kunnen worden go-
steld. De kosten van bouw, enz. hebben tot
nu ttfe tusschen 7 en S millioen bedragen;
bet bedrag van den verderen afbouw en
inrichting taxeert hij op pl.m. 6 millioen.