14e Jaargang. 0< on. VRIJDAG JANUARI 26 3923 No. 4045 - - - 3)e £^io^eliie0ou^Mit DeASONNSMtTKTSPRIJSbedraagtblJ vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12c50 per kwartaal» Bij onze Agenten 20 cent per week fl 2.80 per kwartaal» Franco per post 12.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 et. Wt blad verschijnt eiken dag aitgeienderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 40 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 335 POSTBUS No. IL DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: 6owono advertenilën 30 cent per r*ooL Voor Ingezonden Mededeebngen wordt bet dubbelo van het tarief berekend. u Kiehia advertentiëo, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop cn verkoop 10.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Politieke actie. De stemmingsdag voor de Prov. Staten komt nader. En niet overbodig zal 't zijn, de kiezers te doordringen, dat het van groot b e- ang is, als de verkiezing in onze pro vincie Zuid-Holland laat behouden een groote meerderheid aan de recht er- ij d e. De samenstelling van de Provinciale Sta ten is van groot belang! En we willen herhalen: waarom. We weten het: de Staten der Provincies wijzen de leden aan voor de Eerste Ka- ner. Dit mag wel als algemeen bekend rorden verondersteld. Maar men schijnt liet hoog genoeg te schatten de belang rijkheid van die andere electorale functie ■an de Prov. Staten: zij wijzen aan de ■redoputeerde Sta ten. En hoe ilijkt vooral vaak in dezen tijd de groote nvloed, welke Gedeputeerde Staten heb- jen op het gemeentebestuur. Een kind in pe politiek kan al inzien, dat het van ver trekkende beteekenis is, welke kennis en jekwaamheid, maar ook welke politieke ]i lichting en beginselen de leden van Ged- fjfitaten hebben. Doch de samenstelling van de Prov. Sta in is niet alleen belangrijk van begiu- mpi «lstandpunt bezien voorzoover het is ien kiescollege. Ook als we de Prov. Staten beschouwen ils college met het recht verordeningen te naken moeten wij tot de conclusie komen, lat het plicht is, niet alleen om daarvoor lekwame maar ook om beginsel-vaste nannen af te vaardigen. De Prov. Staten beffen verschillende be- astingen De Prov. Staten maken voorschriften imtrent provinciale wegen en wateren. De Prov. Staten geven en weigeren sub- sidies aan tal van instellingen en inrich- va ingen dat bierbij de beginsel-samen stelling van de Staten een woordje mee- ipreekt, is dunkt ons zonneklaar De Prov. Staten zijn werkgever voor I Ajrele ambtenaren en werklieden. Men ziet en voelt al in deze korte op- jmming, van welk een .groot belang is de Statenverkiezing. En dat er.actie moet worden gevoerd om deze te doen worden i h een succes voor de Katholieke partij SCI em so. BUITENLAND 5C De bezetting van het Ruhrgebied DE MIJNDIRECTEUREN BIJ HEN TERUGKOMST GEESTDRIFTIG INGEHAALD. Den vrijgelaten mijncUrecleuren, door clon krijgsraad te Mainz veroordeeld lot geldboeten, is bij hun terugkeer een groot scbe huldiging gebracht, die in een tripmflocht en een nationale betooging overging. Op allo stations zijn den mijndireclcurcn geestdriftige huldigingen gebracht, voor al op het station Koblenlz, waar de trein UJ3| ongeveer 10 minuten oponthoud liad. Op het station hadden zich duizenden incnschen verzameld. die schal lende leve's op de zes industrieclen uit brachten en vaderlandsclie liederen zon gen. Te Essen was het centraal station al urenlang voor de aankomst van den trein door een dichte menigte omringd en op de perrons zag het zwart van de men- scken. Tegen half vijf reed de trein bin nen, Geestdriftig klonk het „Deutschland Eüber Alles, waarop de heeren het station per auto verlieten. Voortdurend klonken Deutschland über Alles, Die Wacht am Rhcin en Siegreich wollen wir Frankreich schlagen, de auto's konden zich slechts langzaam een weg door de menigte banen Fransche wachtposten, die de menigte pas secreten werden met fluiten cn joelen en geroep van sla er op ontvangen. In enkele gevallen geleidde Duitschei Schupo de Franschen door de menigte. De nationale betoogingen duurden tot laat in den avond M voort, waarbij men op straat vaderland sclie liederen zong, leve Duitschland en weg met Frankrijk riep. liet plein voor bet hotel Kaiserliof, waar de Fransclio in genieurszending verblijft, werd door de Duitfiche politie schoonzoveogd. De Fran schen hadden daar reeds ccn machinege weer opgesteld. In den loop van den avond waren de wachten voor de gebouwen, wel ke door de Franschen bezet zijn, aanzien lijk versterkt. Ook te Dusseldorp kwam hot lot groote nationale betoogingen. Daar hebben de staatsambtenaren een betooging gehouden legen de vcroordceling cn uilwijzing van dr. Schlulius. De optocht van de-ambtena ren kreeg echter voortdurend aanwas uit alle kringen van de bevolking. Vooral groote scharen arbeiders sloten er zich bij aan. Onder het zingen van vaderlandsclie lierbo-ne en geroep van: leve Duilschland, •trok men door de straten. Hierbij kwam het tot 'n botsing met de bezettingstroepen die van hun vuurwapens gebruik maakten Er is echter niemand gewond, zoodat het vermoedelijk waarschuwingsschoten wa ren. De opwinding van de menschen steeg echter tot het toppunt. De betoogers be gaven zich naar de gebouwen van het Fransche commando. Vooral voor het Brei denbacherhof ham de menigte een drei gende houding aan. De betoogingen na men zoo'n omvang, dat de tram niet meer rijden kon. Tot 's avonds duurden de op tochten voort. DE TOESTAND STEEDS MEER VERWARD. De stakingen in het Roergebied en voor al op de spoorwegen nemen toe. Ook in het Rijnland staakt het spoorwegperso neel meer en meer. Er zijn al Fransche en Belgische spoorwegtroepen aangekomen. TEGEN DE RUIIRBEZETTJNG. Bij aanwezigheid van meer dan 250 gees telijken en onder deelneming van den bisschop van Munster is met algemeene stemmen een motie aangenomen, waarbij de geestelijkheid in het bisdom Munster met klem protest aanteekent tegen de ge welddadige bezetting van het gebied van Westfalen en het Rijnland, en de gezamen lijke^. katholieke bevolking verzocht wordt, het Roergebied met gaven te steunen. Kardinaal Schulte, aartsbisschop van Keulen, heeft aan Zijne Heiligheid den Paus een protest gezonden tegen de ge- weldaclie van Frankrijk. Aan den H. Vader wordt verzocht, zijn invloed te willen aanwenden, opdat de door Frankrijk hernieuwde oorlogsactie zooveel mogelijk worde bekort. Een scherp protest der Britsche arbeiders. Do raad van het vakvereenigingscongres cn het bestuur der Britsche arbeiderspar tij hebben een gemeenschappelijk mani fest uitgevaardigd, waarin zij de solidari- ^mrrüssclieTj^üe^inTSCTïe^aTbe-uHrt. -en me Duits'che arbeiders in het Ruhrgebied af kondigen. Het manifest veroordeeld de werkloosheid der Britsche regeering en verklaart, dat de Franscb-Belgische actie een militaire poging is tot het verkrijgen eener nieuwe Europeesche regeling, wel ke Engeland en de Ver. Staten ter confe rentie van Versailles weigerden te aan vaarden. Deze regeling is gebaseerd op de Ruhr-Rijngrens voor Frankrijk, do ver brokkeling van Duitschland, de volkomen controle over Duitschlands hulpbronnen door de Franschen en de militaire ovcr- heersching op het vasteland. Het manifest eischt van de Britsche re geering diplomatieke interventie, zoo mo gelijk in samenwerking met de Vereenig- do Staten, teneinde de onmiddellijke ont ruiming van het Ruhrgebied te verzekeren Ten .slotte stelt het manifest de regeling der Fransch-Belgische schadovergoedings- eischcn door den Volkenbond voor. DE INGEBREKESTELLING VAN DUITSCHLAND. Barlhou heeft officieel bij de Commis sie van Herstel het Fransche ontwerp voor het antwoord op 't moraloriüm-ver- zoek van Duitschland ingediend. Barthou en Delacroix, respectievelijk de Fransche en Belgische gedelegeerde, achten, met het oog op den tegenstand, die Duitsch land op het oogenblik biedt aan de maat regelen van de geallieerden, het onmoge lijk, het verzoek van Duitschland in le willigen, waar het Duitsche rijk in haar nota van 13 Januari j.l. aan do Commissie van Herstel heeft verklaard, dat alle be talingen en leveringen, voortvloeiende uit de verplichting tot herstel, zullen worden gestaakt. Dientengevolge zou hedenmorgen bij de Commissie van Herstel worden ingediend het voorstel, waarin zal worden geconsta teerd, dat Duitschland in gebreke is ge bleven, hetgeen alsdan officieel ter ken nis van de betrokken mogendheden be hoort te worden gebracht. Voorts zal ge- eischt worden, dat de betalingsslaal van 6 Mei 1921 zal worden gehandhaafd. DE FRANSCHE REGEERING VRAAGT EEN CREDIET VAN 45 MILLIOEN VOOR DE OPERATIES IN IIET RUHRGEBIED. Poincarc zal onverwijld bij het bureau der Kamer een wetsontwerp indienen be treffende de uitgaven, noodzakelijk gewor den door de operaties in het. Ruhrgebied. Het crediet bedraagt 45 millioen voor de maanden Januari en Februari. Duitschland. Do Memelkweslic. De nieuwe toestand er k end. Het Litausch-Telegraaf-agcntschap meldt: De gezantenraad heeft aan de Li- lausche regeering om haar lusschcnkomst verzocht., om het wapenstilstandsvcrdrag van Memel te beschermen. De gezantenraad heeft verklaard, dat de enlcnte-mogèndheden den nieuwen toe stand zullen erkennen 'en eerbiedigen. De Litausche regecring heeft door haar vertegenwoordigers in -Memeiland deyer- eischte maatregelen genomen. Te Heydekrug heeft een vergadering plaats gehad van districts- en stadsbestu ren, waarin werd medegedeeld, dat d6 nieuwe regeering erkend is. Verder is het besluit genomen, dat men zich bij de Li tausche beginselen over de plaatselijke autonomie zou aansluiten. net begrootingstekort. Bij de indiening der begrooting van fi nanciën deelde minister Hermes mede, dat hij een tekort op de gewone begrooting 1923 voor het algemeene rijksbestuur ver wacht van 11001GOO milliard. ÜII&NEIÜLAÜ9 De regeering en de industrie. Men weet aan liet „Ebld." imedë te dee- ien, diait die be-scheimierwlë maatregelen, welke de regeering doet ontwerpen, niet van algemeenen aard zullen zijn, maar slechts incidenteel voer enkele be drijven zullen gelden. Invoerrecht op vleesch. De Minister van Financiën brengt ter kennis, dat de commissie van deskundigen voor liet invoerrecht op versch en gekoeld vleesoh in hare vergadering van 23 dezer de in de wet van 19 Med 1922 bedoelde prijscourant heeft vastgesteld als volgt rund- en kaisvleesoh, versch of gekoeld 100 K.G. 95.— paarden- en ander vleesch, versch of ge koeld, 100 K.G. 40. Gedurende dë maand Februari zal mits dien het invoerrecht voor de hierboven be doelde, vleeschsoortcn bedragen 10 pCb. van de 'hiervoor vernielde waarden De begrooting van de Posterijen en - TV v Aan het voorloops, r«rsrag van de Tweede Kamer op het wetsontwerp tot regeling van de inkomsten en uitgaven en Telefonie voor het dienstjaar 1923, is het volgende ontleend: Gevraagd wend, of spoedig zal worden overgegaan tot vervulling van de vacature van directeur-generaal der Posterijen, Te- legafie en Tolefonie, die nu- reeds eenige maanden bestaat. Gewaardeerd werd, dat een sluitende begrooting is ingediend. Intussclien werd door sommige leden gevraagd, of de ra ming der inkomsten niet belangrijk te hoog is. Yele leden vestigden de aandacht op de zeer hooge tarieven. Spoedige verlaging der tarieven achtte men ook in het alge meen belang diriiigend' gewensoht. Vooral de hooge druikwerk-porti vormen een ern stige belemmering voor het verkeer. Ook de telegramtarieven werden door verschei dene leden te hoog geacht. Verscheidene leden drongen aan op be zuiniging op de dure gebouwen van den Door veie leden werd de hoop uitgespro ken, dat de minister bij de afvloeiing van het teveel aan personeel in de onderschei dene rangen de billijkheid zou welen ie be trachten. Sommige leden drongen aan op meer beperking van den Zondagsdienst in de steden, met zoo noodig als compensatie een uitbreiding van de besteldiensten op Zaterdagavond en Maandagochtend. An dere leden hadden tegen een nog verdere beperking van den Zondagsdienst ernstig ibezwaar. Voorts werd opgemerkt, dat nu de Zon- diagsbestelling op heb" platteland is afge schaft, daar tusschen Zaterdagochtend vóór 10 uur en Maandagochtend, veelal Maandagmiddag geen bneven, couranten enz. meer besteld worden. Algemeen achtte men dezen toestand' onhoudbaar. Bepalingen loon of arbeidsduur. Bij do toekenning van e:en voorschot voor den bouw van 48 arbeiderswoningen door de Verecniging Goed: Wonen te Vlis- singen, heeft de minister van financiën o. a. de bepaling gemaakt, dat in het be stek voor de aanbesteding geen bepalin gen mogen voorkomen betreffende loon of arbeidsduur. Geen 5 pCt. toeslag. Gedep. Stalten van Utrecht hebben hun goedkeuring onthouden aan het besluit in zaken de 5 pCt. toeslag op de Iconen van heb gemeente personeel van Utrechk De Raad gaat in hooger beroe-p bij de Ivroon Mr. Troelstra, Naar „Het Volk" meld't, zou mr. Troel- sbra gisteren weer in ons land te-rugkeo ren, in verband met de conferentie van heden tnssohen dë besturen van het I. V. V., de 2e. en de Woensche Internationale, als gevolg van de bezetting van het Roer gebied. Vermiste Gemeentesecretaris. De Raad van Didam heeft in een ver gadering die van 's morgens 10 tot 'e avonds 10 uur duurde, besloten om voor den vermisten secretaris, wiens verblijf nog onbekend is, een opvolger tegen ver minderd salaris te benoemen S¥flDSN8£BB?S Kamer van Koophandel en Fabrieken. Gistermiddag vergaderde de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijnland in do bovenzaal van de Sociëteit „Amicitia". De voorzitter, de heer D. ten Gate Brou wer, opent de vergadering met een sum mier overzicht van de werkzaamheden door de Kamer in het afgeloopen jaar volbracht. Tot nog toe heeft de Kamer zich beperkt tot een negatieve werkzaamheid, hl. tot het ageeren tegen misstanden. In den ver volge zal de Kamer ook tot het positieve zich moeten wenden en een ruimer ge bruik moeten gaan maken van haar rech ten, zooals het geven van advies bij de sa menstelling van een wets-ontwerp dat hes gebied van handel en nijverheid raakt. Tot heden heeft echter de regeering niet den ernstigen wil getoond met de Kamers van K. te willen samenwerken. Advies ordt niet gevraagd en met haar onge vraagd advies wordt geen rekening gehou den. Misschien is de regeering van oordeel dat de werkzaamheid der Kamers zich meer tot plaatselijke toestanden moet be perken, doch daar staat tegenover, dat de sociale wetgeving toch te zeer ingrijpt in het leven van handel en industrie, dan dat de Kamers, daarbij stilzwijgend zouden toezien. Uit dit overzicht bleek o.a. dat Leiden 2879 ingeschrevenen in het handelsregister telt, zoodafc onze stad daarmede de llde plaats inneemt in heb land. Thans is men bezig deze ingeschrevenen te registreeren om zoodoende een betrouwbaar handels adresboek te kunnen samenstellen. Onder de bedrijven, welke bet meest den gevferarweftlhebben scherij in dit gcwe9t. die met ondergang bedreigd wordt, als de regeering niet af doende ingrijpt. Spreker heeft in de voor afgaande periode gedaan.wat hij kon doeu als voorzitter van de K. v. K.; hij wenscht thans de leiding in andere handen te leg gen en zegt allen, die met hem hebben samengewerkt, van harte dank. 2. Thans werden de uitvoerige notulen gelezen door den secretaris, mr. P. G. Knib- be, die wel zonder verandering wérden ge arresteerd, doeli niet zonder opmerking. Hoewel men zeer waardeerde de juistheid nauwkeurigheid der notulen, vond men den duur der voorlezing wel wat lang, zoodat de Kamer na eenige discussie over heb al of niet lezen daarvan, den Secretaris in opdracht gaf de notulen zoo kort, maar toch zoo juist mogelijk te maken. 3. De stemming ter verkiezing van eea algemeenen voorzitter had tot resultaat, dat van de 19 stemmen de heer D. ten Gate Brouwer er 11 op zich vereenigde cn dus herkozen was. Hij wilde echter z'n benoeming nog even in beraad houden. Op den heer v. Ginkel waren 6 stem men uitgebracht en op de heeren Sanders en de Gooijer ieder 1 stem. Tot voorzitter van het groot-bedrijf werd met 8 van de 9 stemmen herkozen de heer Boot Sr. uit Leiderdorp, en tot voorzitter van het klein-bedrijf de heer Molkenboer met 7 stemmen van de 10. Eén stem was blanco en 2 waren uitgebracht op den heer W. Creygliton. In de commissie van het handelsregister werden de heeren Alkemade, v. Ginkel, Stijnman en v. d. Steen bij acclamatie herkozen;eveneens de heeren Alkemade,v. d. Laan, v. tl. Kolk en Tieleman in de com missie voor hot vervoer, terwijl in de com missie voor het jaarverslag, die bestaat uit de 3 voorzitters, en den secretaris, als lid werd toegevoegd de heer Arnold Smits. 5. Onder de ingekomen stukken was een kennisgeving van het departement van L. N. n H. behelzende het ontwerp-Vergiften- wet. Als een groot bezwaar werd door den voorzitter aangewezen de overvloed van controlcerendc ambtenaren, die een zeor uitgebreide bevoegdheid zullen krijgen, om ten allen tijde te worden toegelaten en in beslag te nemen wat hun wenschelijk voorkomt. Onder deze vergiften zouden, volgens den heer Heringa, ook vallen bij tende stoffen, die in de industrie algemeen gebruikelijk zijn, waardoor deze uitgebrei de bevoegdheid der ambtenaren voor zeer vele industrieelen uitermate lastig zal wor den, vooral met het oog op cventueele fa brieksgeheimen. Voorgesteld werd de Tweede Kamer te verzoeken deze wet niet aan te nemen of althans de controle bevoegdheid le wijzigen. Over een ver zoek van do Algemeene Centrale Bank- vereeniging voor den Middenstand om trent deelname van de Ivamcr v. K. in haar kapitaals-uitgifte door het nemen van een aandeel wordt breedvoerig gedis cussieerd. De lieer Crcyghlon wijst erop, dal men HET VOORNAAMSTE NGEUWS. Gisteren is te Leidon een scliiltcrcndo Missie-avond gehouden (zie 2do blad). Een Missie-week is in 't vooruitzicht gesteld. Gcestdriflige anti-Frauscho betoogingen hij den terugkeer der veroordeelde Duit sche mijndircetcuren. Poincaré zal ccn crediet van 45 millioen frank voor do kosten van de Roer-bezet ting aanvragen. Barthou en Delacroix zullen in de com missie van herstel een voorstel indienen om Duitschland in gebreke te stellen, om dat het sinds 13 Januari heeft geweigerd de leveringen in natura voor het herstel voort te zetten, en om de bctalingsstaten van 6 Mei 1921 te handhaven. moet weten, wat men doet, want er wordt hier een precedent gesteld. De heeren v. Ginkel en de Gooyer vin den het principieel verkeerd een aandeel te nemen, vooral ook om het gevaar dat mogelijke schommelingen medebrengen een' tar waarop ook de voorz. reeds had gewezen. Van den anderen kant vindt de heer R. de "Wilde het bezwaar bij het ne men va o. één aandeel niet zoo gewichtig, doch om principieele redenen wordt ten slotte het voorstel-de Wilde om 1 aandeel te nemen met 13 tegen 5 stemmen afg<f- vrezen. Antwoord was ingekomen van de Pos terijen, Telephonie enTelegrafi o op een desbetreffend verzoek, waarin te kennen werd gegeven, dat de tarieven zullen wor den verlaagd zoodra de exploitatie-kos ten dat toestaan. Van het Telegraaf kantoor te Leiden was bericht gekomen, dat do maatregel om f 30 te heffen voor extra-'bezorgloon van telegrammen voor- loopig niet zal worden toegepast. De leden hebben thuis gestuurd gekre- richten Vereeniging "van Kamers vttxcoJf- handel en Fabrieken in Nederland. Van deze vereeniging wordt verwacht, dat zij meer eenheid zal brengen in de actie der Kamers v. K. De heer Sanders voelt er echter niet veel voor, om alweer een nieu- organisatie op te richten. Hij schrijft het feit. dat de regeering zich zoo weinig aan adviezen zou laten gelegen liggen, too eerder aan een teveel van adviseerendo lichamen. Er is ccn nijverheidsraad, er is een middenstandsraad en er zal ook nog een liandclsraad worden ingesteld. En nu weer een vereeniging, weer een centralisatie. Spr. acht het van meer be lang, dat de Kamers v. K. zich beper ken tot de districts-belangen, dan zal hef effect vrij wat grooter zijn. De voorzitter legt de bedoeling van deze nieuwe organisatie evenwel anders uit, niet om advies uit te brengen, maar om meer eenheid van actie te bevorde ren. Ook anderen spraken zich uit voor het nut cener dergelijke vereeniging, zoo dat tot toetreding word besloten. Op da statuten werden eenige aanmerkingen ge maakt. Op voorstel van den heer Molken- boer werd geadv seerd ook het klein-be drijf in het bestuur dezer vereeniging te doen vertegenwoordigen. De vrees werd ook geuit, dat. in dit be stuur de grootste Kamers v. K. bij voortduring zouden zitting hebben, waarom een stelselmatige opschuiving wenschelijk werd geacht. Maar hoe? En was het wel goed, geschikte bestuursman nen te dwingen na een kort bewind af te treden en plaats te ruimen voor anderent Do oplossing bleek niet gemakkelijk. Ten slotte bracht een voorstel van detf heer W. Creygliton uitkomst, welk voor stel met algemeene stemmen werd aan vaard. Langer dan 3 jaar achtereen kan' geen K. v. K. in het bestuur z'tting heb ben, uitgenomen Amsterdam en Rotter-y dam. Na een vertrouwelijk schrijven omtrent»! de hand els voorlichting van do Neder-j landsch-Amerikaansche Kamer y. K. werd besloten als proef voor één jaar lid tel worden van deze Kamer. Op een verzoek van de Nederl. Mij voois» Tuinbouw en Plantkunde om subsidie voor^ een te houden tentoonstelling, werd afwij zend beschikt. 6. Door don secretaris was een adres^ opgesteld aan den minister van arbeid, in-x zake de spoedig te verwachten toepas-1 sing van de Arbeidswet 1919 op volwas-^ sen kantoorpersoneel. In heb adres wordff gewezen op de bezwaren, kosten en admi nistratieve lasten, welke deze toepassing! met zich medebrengt en dat in een tij<&* waarin de kosten voor den handel todft reeds zoo hoog zijn, Terwijl hot voordeel voor het kantoorpersoneel problematisch, zal zijn, daar het strevon in de hand geni werkt wordt levondo krachten to vervang gen door machinale arbeid, met gevolg ontslag cn vermeerdering van heb wcrkr-.\ loozenaantal. Dit adres word goedgekeurd,^ Alsnu wordt nog vooriezing gedaan varr-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1