BUITENLAND. BINNENLAND. 14e Jaargang. WGENS©A© 17 JANUARI 1923 No. 4028 OeABóNNEMÊNTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal- Bij onze Agenten 20 cent per week fi 2.GO per kwartaal- Franco per post S2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. H. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adveriontiën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het r. dubbele van het tarief berekend. Kletae adverlenltën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur cn ver- hifur, koop en verkoop 10.50. De bezetting van het Ruhrgebied Do requisities der kolen begonnen. Uitbreiding der bezetting. De particu liere steenkolenhandel in Duitschland stopgezet. In de gisiteren te Dusscldorf gehouden vergadering zeide generaal Davignes dat hij voor de laatste maal herhaalde, dat de kolenleveringen aan de Entente moesten worden aangevangen, ondanks het verbod van den ri.jkskolenconrmissaris. Anders zouden de maatschanpijen zich blootstel len aan dwangmaatregelen. Reeds had men Maandag als gevolg van het leve ringsverbod van de Duitsche regeering Dortmund bezet. Den mijnvertegenwoor- digers werd daarop een bevel in de Fran- sclie taal overhandigd om gisteren vroeg de kolenleveringen te beginnen, waarbij de hoeveelheden 20 pet. moesten worden verhoogd tot dekking der tekorten. De le veringen aan de Entente moeten eerst in vollen omvang worden uitgevoerd voor er kolen naar Duitsclilan'd mogen worden vervoerd. De mijnvertegenwoerdigers wilden hier op een verklaring afleggen, maar gene raal Davignes weigerde dit met de woor den: Ik bob slechts bevelen te geven en geen verklarin gen te ontvangen. De generaal zei den arbeidersvertegen woordigers te betreuren, dat hij moest vaststellen dat do industrieelen, gedreven door den kwaden wil der Duitsche regee- ring, den moeilijken toestand nog moeilij ker trachten te maken, en wees op het vreedzame doel van de bezetting, waardoor men geenszins de economische verhou dingen wilde verwarren. Integendeel, de bezettingsautoriteifen zouden al hun best doen. om de arbeidersverhoudingen en de positio van de mijnarbeiders niet te ver ergeren door een toestand waarvoor alleen de industrieelen en de Duitsche regeering de verantwoordelijkheid dragen. De aanwezige Dussoldorfsclie ï^egeerings commissaris zeide hierop, dat deze ver wijten tegen de Duitsche regeering het lierh onmogelijk maakten verder aan de zitting deel te nemen, en verliet de zaal. Hierop tvas de bespreking geëindigd en konden de arbeidersvertegenwoordigers heengaan zonder iets in het midden te kunnen brengen. Zoowel de mijn- als de arbeidersvertegenwoordigers spraken na derhand hun verontwaardiging uit over de wijze van ontvangst; zij waren vooral woedend dat men hen voor zoo iets naar Dusseldorf had laten komen. De mijnvertegsnwoordigers zeiden dat zij ook het nieuwe bevel der Franschen niet zouden uitvoeren, maar zich aan de verordeningen van den rijkscommissaris zouden houden. En een groot aantal in dustrieelen te Essen verklaarden, d'at zij in geen geval van hun standpunt zouden afwijken, zelfs als de Franschen tot ar restaties zouden overgaan, waarmee men •te Essen al rekening houdt. Overigens gelooft men, dat de controle op het kolcnvervper, die de Franschen aan de stations hebben ingesteld, en waar door allo goederentreinen 15 minuten moe •ten stilstaan, spoedig tot een groote ver warring van het spoorwegverkeer zal lei den. Do requisilic der steenkolen begonnen. Ondanks dn tegenovergestelde berichten van Maandag, is ae requisitie van kolen gistermorgen begonnen. Volgens de Temps is een trein, geladen met kolen, die op weg naar Beieren was, tegengehouden. DE UITBREIDING DER BEZETTING, j Nadat eerst Hagen was bezet, i9 Maan dagmiddag ook Dortmund bezet, zoodat thans ten Oosten van het oude bezette ge bied een zone van 50 K.M. zich in Fran sche handen bevind. De Chicago Tribune meldt uit Dortmund, dat thans uitbreiding "van de bezet line lot Ilarnm—Elberfeld— -Mar men overwogen wordt. (Zie boven staande kaart). Rij de botsing te Bochum zijn een zeventienjarige sociaal-democra tische arbeider en een vrouw 'als offers der Fransclio machinegeweren gevallen, terwijl het aantal gewonden nog niet be kend is, doch vermoedelijk zal dit grootcr zijn dan aanvankelijk werd aangenomen. Skonkolcnüastï'ibulie in Berlijn. De bladen melden, dat het. distributie- bureau van steenkolen te Berlijn den han del vin steenkolen verboden heeft. Er mo gen geen kolen worden afgeleverd dan met- locstemming vau liet bureau. De voor radon moeten in do eerste plaats worden -verstrekt aan de openbare instellingen, de stedelijke bedrijven, ziekenhuizen, liefda digheidsinstellingen enz. Duitschland. DE TOESTAND IN MEMEL. Een wapenstilstand? eind ig 'thans volkomen in lianclen der OVERZICHTSKAART VAN HET BEZETTE DUITSCHE GEBIED VOOR DEN OPMARSCH DER FRANSCHEN IN HET ROERGEBIED. De plaatsen van liet. Roergebied (Essen, Bo- slium, enz.) zijn niet bestippcld, omdat heb gebied der bezetting dagelijks verandert. De lezer is na in staat-, den opmarsch der Franschen na te gaan. Litauers. De Fransche bezettingstroepen hebben zich in de kazerne teruggetrokken. In de stad is alles volkomen rustig. De Li tauers, die met een aanzienlijke macht zijn binnengetrokken, hebben zich tot dus ver behoorlijk gedragen. Het is niet tot incidenten gekomen. De Litausche „Putsch" regeering is van Heydekuh naar Memel overgebracht. Volgèns de jongste berichten uit Memel zouden er reeds onderhandelingen tus- schen de Franschen en Litauers zijn ge voerd, welke tot het besluit hebben geleid een wapenstilstand te laten intreden. Voorts wordt gemeld dat de opperburge meester van Memel Zondagavond laat door de Litauers gevangen genomen is. Uit "Wilna wordt via Warschau gemeld, dat hernieuwde aanvallen van Litausche benden en troepenafdeelingen in de neu trale zone op do grens van het Wilna-ge- bied en Litauen hebben plaats gehad. Uit Parijs: De Fransche troepen te Memel hebben op bevel van den Franschen hoogen commis saris het vuren gestaakt. Aan den leider der opstandelingen is een heftig protest overhandigd. DE REACTIE IN BEIEREN. Uit Münclien komen weer geruchten omtrent een aanstaanden recht-radicalen Putsch. Den 20sten Januari n.l. 'zal een nationaal-socialistische vaande'lwijding plaats hebben en het „Berliner Tageblalt" schrijft, dat dit het sein zal zijn voor een groote actie. De „Vorwiirts" zegt, dat de laatste dagen berichten uit Münclien zijn ingekomen, waaruit blijkt, dat Hitier zijn mannen niet meer vast in zijn hand liceft. Het. was reeds opvallend, zegt het blad. dat deze meest onbesuisde en gewetenlooze ophitser onlangs voor ongeregeldheden waarschuwde. Hij zou dit niet gedaan heb ben, indien hij zich nog zeker gevoelde van zijn mannen. Naar 'de sociaal-democratische parle- mentsdiens't verneemt, hebben nu zijn on deraanvoerders hein te verstaan gegeven, dat zij niet meer in slaat zijn, zijn man nen terug te houden, indien het niet spoe dig tot een krachtproef komt.. De arbeiders in geheel Duitschland heb- hen alle reden, zegt het blad. in deze voor het rijk waarschijnlijk critieke weken uiterst waakzaam te~ zijn. Ook de berichten omtrent pogingen tot wederoprichting van de z.g. Einwohner- wehren hangen klaarblijkelijk met den ge spannen toestand in Beieren samen en moet tot groote voorzichtigheid manen. Engeland. Een aanval op het huis van gouverneur Healy. De wauoirdelijikheden in Dublin en om geving duren voort, en er zijn geen teeke- nen, die wijzen op het staken mn de ac tiviteit der ongeregelde troepen. Een Tan de jongste wandaden is de aanvall op de particulier© woning van gou verneur-generaal Healy, op dTie mijl af stand van Dublin. Er werden verscheidene salvo's gelost, de kogels drongen door de ramen, doch niemand werd getroffen. Amerika. Nog geen overeenstemming over de schulden. De Britsche en Amerikaansche commis sies voor de schulden zijn er gisteren niet in geslaagd tot overeenstemming te ko men. De besprekingen zijn tot Donderdag uitgesteld. De Britten zullen in dien t-us- schentijd om nieuwe instructies telegra- feeren. China. Dc bezetting van Canton aanstaande. De troepen van Tsjen Tsjoeng Ming, die onbetrouwbaar zijn gebleken,hebben aan zienlijke verliezen geleden. De DLroepen van Yannan worden te Canton verwacht. De stad Canton i9 zender geld en verant woordelijk bestuur. De flo'tille, die het kustgebied bij Can ton verdedigde, heeft zich aan de consti- tutionalisten overgegeven. De regeerings- troepen te Canton bereiden de verdediging der slad voor. De aankomst der constitu tional is liseh-e troepen wordt dagelijks ver wacht. Waarschijnlijk zal Tsjen Tsjoeng Ming hedenavond vertrekken. Koninklijke Besluiten. Bij Kon. besluit zijn benoemd tot nota ris binnen het arrondissement: Assen, ter standplaats Coevorden: H. v. Veen, thans notaris te Ezinge; 's-Hertogenbosch, ter standplaats Andel A. G. Cool, candidaat-notaris te Bcilen; Breda, ter standplaats Zwaluwo: G. K. Smit, candidaat-notaris te Assen; - ter standplaats Fijnaart: M. Meppelink, thans notaris te Klundert; en is bepaald, dat de notarieele stand plaats te Klundert niet zal worden ver vuld. De Rijksmiddelen. De middelen hebben in December opge bracht f 37.348.922.29>* en in heel 1922 f 468.769.421.26 tegen een raming van f 429.601.000 en een ontvangst in 1921 van f 438.021.692.24. Opheffing van Huia*commissies. Zijn B. en W. rechtens bevoegd tot opheffing? De omstiandlLgJi-eid, dat in verschillende plaatsen door B. en W. besloten wordt tot opheffing der huuiroomnii.ssao heeft het' Ned. Instituut "voor Yoifehuisveisiting aan leiding gegeven bot 'het zendicn va-n een adres aan de Ministers van Arbeid en Justitie, waaraan het voligiendie is ont leend Art. 3 der Huurconimissieweb geeft aan B. en AV. de bevoegdheid tot instelling eener huur commissie, doch la.at zich niet uit over de bevoegdheid' tot opheffing. Uit de omstandigheid dat, als B. en "W. de in stelling niet nooddg achten, deze niettemin volgens genoemd wetsartikel door God. Staten kan worden gelas't, is af te leiden, dot de opheffing niet kan geschieden zon der goedkeuring van hoog er gezag. Dit- blijkt ook uit do bepaling ran artikel 16 van den algemeenen maatregel ran be stuur van 17 Maart 1921, St'bl. 533, vol gens welke B. en W„ indien cr meerdere huurcommiissies in oen gemeente zijn, tot opheffing van ééne daarvan niet kunnen overtgaan zonder goedkeuring van Ged. Staten. Het op lichtvaardige wijze opheffen, door B. en W. van een huur commissie heeft ook allerlei ongewensebte zijdeling- sohe 'gevolgen, al houdt men er rekening mede, dat volgens de aanhangige wijzi gingswet de bevoegdheid' volgens de Huur- opzo^- ^Tswet aan den Kantonrechter zal over?; Komt immers aan B. en W. de ophef- finigs bevoegdheid toe dan is daarmede tevens het lot der Huuro.pzieggin.gswet in. handien va-n dat college gelegd, daar dan in de betrokken gemeente die wet buifcen werkraig treedt. Voorts is er nog te wijzen op de Wo- miignood>we>t en de moeilijkheid, die door opheffing der huiiroommns-sie wordt ge schapen ten aanzien van de onteigening ter vooraiening in dien woningnood, om- schroven in art, 9Ga der Onteigeningswet. Bij deze onteigening, welke toepassing vindt bij het onverhuurd Laten of bij ver waai! oozing van woningen, geldt- het voor schrift dat B. en W. de huuroommissie hoornen en er is zeker plaats voor gegron- den twijfel of zulk een onteigening we! uitvoerbaar zal blijken, indien do huur- oommiissde verdwenen is. Adressant verzoekt den Ministers de on zekerheid te willen opheffen aangaande de bevoegdheid van B. e,n W. om een huuroommissie te döen vervallen door iti het wetsontwerp de goedkeuring van hoo- ger bestuur, do Kroon of Ged. Slaton op te nomen. Invoerrechten of invoerverboden? Alleen de schoen-industrie? Zooals het Kamerlid-Fleskens in dc te Tilburg gehouden vergadering van Bra- bantsche industrieelen meedeelde, heeft de regeering gistermiddag haar standpunt ten opzichte der bescherming der door be langhebbenden bepleite bescherming vast gesteld. Naar ons ter oore komt is de waarschijn lijkheid groot, dat de beraamde maatre gelen niet de Brabantsehe nijverheid in haar geheelen omvang zullen treffen maar zich zouden beperken tot regeling uitslui tend ten dienste der schoenenindustrie. Af te wachten is of de bescherming iets verder zal gaan dan tot maatregelen, soortgelijk aan die, welke ten dienste der sigaren-fabricage getroffen werden (lioog9 invoerrechten). Inwerking-treden van zulke maatregelen, die de sanctie van het parlement behoe ven, is uiteraard niet te wachten, voor zij den Raad van State en de Kamers hebben gepasseerd, hetgeen ook, indien zij met den meesten spoed worden behandeld, moeilijk voor einde Februari het geval kan zijn. Aangenomen al, dat bescherming»? maatregelen een meerderheid in de Twee de Kanier zouden verwerven. Tel. Uit het tuinbouwbedrijf. Geen overeenstemming ointment de C. A. O. Men schrijft uit Delft aan <le „Tel." De bespmejkiiigien t-uss clien de bestuur ders van de patroons- en arbeidersorgani saties over het nieuwe collectieve contra-et in hot tuinbouwbedrijf, hebben niet tot een aocoomd geleid. In verband hiermede hebben heden de 'georganiseerde warmoe- zeuiers te Delft. Loosduinen en Vour hun werklieden tegen 1 Februari ontslag aan gezegd. Bezuinigingsinspecteurs. Ooik al 'n Bond. Gisteren is in Den Haag opgericht de Rond va-n bezidnigiugsinspectonrs in over heidsdienst, die -de goede uitoefening van liet aan zijn leden opgedragen ambt wil 'bevorderen. De behartiging van do 'stoffe lijke belangen vam de ledien is van den werkkring va-n de.n bond uitgesloten. Tot lid van den bond braden aiLle inspecteurs, die thans in overheidsdienst werkzaam zijn. toe. Tot voorzitter werd gekozen do hee.r K. T. B. A. -de Oester, mijks-bemini.gings- inspoeteur. en tot secretaris de heer ir. H. A. Yerheij, bezuinigingsinspeoteur der ge meente Amsterdam. Chr. L. Schuller tot Peursum t Maandiag is plotseling overleden, 45 jaar oud, de heer Chr. L. Schuller tot Peursum, hoofdingenieur van den rijks water staat. Uit de Communistische Partij. Blijkens het jaarverslag over 1922 van de Communistische Partij in Nederland, op genomen in de Tribune, is het ledental van 1904 op 1 October 1921 teruggeloopen tot 1488 op 1 Januari jl. Zwaar gestraft. De berichtgever van het „Hbld." te Ber lijn telefoneert: HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Dc totaal-uitslag der stemming voor hol 1 op dc Katholieke lijst voor dc Prov. Stalen in den Statenkicskring Leiden. Een vergadering van hot Provinciaal Comité Zuid-Hol land-Noord voor het Ro- gocz'ingsjuhileum van H.M. do Koningin. Een advies van het instituut voor Volkshuisvesting, inzake ulo opheffing van Hu ur commissies. Een conflict in liét Tuindcrsbedrijf. Een nieuwe bijeenkomst tussehen gene raal Davignes en de vertegenwoordigers der mijnwerkers. Dc kolenrequisities begonnen. Uitbreiding der bezetting. Do particuliere steenkolenhandel in Duilsehland stopgezet. Nieuwe Putsch-geruchten in Beieren. D© directeur van een Nederlandsche naamlooze vennootschap voor piano- en hairmoniumbauw, welke te Weener (Oost- Frieslanid) e>en filiaal heeft, is door do Strafkamer te Aurich, wegens een vergrijp tegen die voorsdhirift-en der Duitsche Uit- vcieTcontrole, veroordeeld' tot negen maan den gevangenisstraf en tién mi l Hoen raa/rk boete. De vennootschap betrok ito -se'ala-n-d speciale, deedlen v-oor de faibrioatie van haar instrumenten zonder de voorwaarden van bedoelde controle in a-oht te De rangschikkingsregelir.g. De Tel. verneemt, dat het departement van oorlog binnen enkele dagen een leger order zal uitvaardigen betreffende, een nieuwe rangschikkingsregeling. Verschil lende categorieën van militairen zullen in andere groepen worden ondergebracht. Bij dien gemeente/raad van Delft is ingekomen een voorstel van de raadsleden de heeren Chaidan, Schuiten, Kolman en m«evr. Post om de salaris'girens tot waar het recht- op vacantdetoeslag zal blijven geldien, vast te stellen op 2400 's jaars (overeenkomend© mot oen loon van 46 jier week.) De bestaande toeslag zal daardoor voor 66 ambtenaren komen te vervallen, waar door een jaarlijiksche besparing van /GGOO zal worden verkrerren Gemenaöe beriehto Opgeruimd. De recherche in Den Haag heeft ingere kend, om over de grens te worden gezet, den Duitschcr S. ven W., techniker, zich noe mend ingenieur. Yon W. heeft langen tijd in Den Haag en elders kwade practijken uitgeoefend. Hij knoopte betrekkingen aan met jonge meisjes, wicn hij beloofde haar l© zullen huwen, en wist haar dan onder aller lei voorwendsels telkens geld afhandig to maken. De cenc maal gaf hij voor, dat zijn fiets gestolen was, een andere maal, dat hij plotseling een groote uitgave moest doen waarmee hij veel kon verdienen, enz. Ver schillende meisjes schonken hem haar ver trouwen, hetgeen blijkt uit brieven, afkom stig uit Friesland, Groningen, Den Haag en •ook eenige uit Duitschland. Ook mot oen getrouwde dame- in Den Haag stond In- jfl relatie. Yon W. had het plan. waarover hij met een vriend heeft gesproken, tegenover deze dame chantage te plegen met behulp van een brief, dien zij hem had gezonden. Het visum van zijn pas was reeds lang verioopen. Ook heeft hij zijn pas vervalscht door van „gehuwd" „ongehuwd" te maken, klaarblijkelijk om met grootcr succes jonge meisjes te kunnen overhalen, geld aan hem af te staan. Von W. heeft op handige wijze ook zijn kamerverhuurstcr, aan wie hij bo vendien nog geld schuldig bleef, weten op te lichten. En een firma in Den Haag, die hem vertrouwde en geld meegaf' om ifl Duitschland schrijfmachines voor haar te I koopen, heeft dat- geld nooit teruggezien efl evenmin schrijfmachines ontvangen. Von W. beweert, dat- die machines aan de gren» in beslag zijn genomen. Vermoedelijk vallen al deze daden nog juist niet onder de Strafwet, zoodat hij uit gewezen zal worden zonder vervolging. Verdronken. i Te Haarlem is de6-jarige Frans dé - Bruyn bij het spelen op zandbakken in het' water van de Leidsche vaart geraakt. Nadat men 1% uur lang beproefd had de leven»- geesten weer op te wekken, kon de dokter slechts den dood constateeren. Grove onvoorzichtigheid. Maandagavond is naar het Binnen-Gasfc- huie te Amsterdam vervoerd een lS-jarigé bewoner der Rozengracht, die, denkende dat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1