i BUITENLAND. ^Vuurvaste BINNENLAND. 14© Jaargang. DONDERDAG 14 DECEMBER 1922 No. 4-004' De ABONNEMENTSPRIJS bodraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week. Bij onze Agenten 20 cent per week, Franco per post 2.60 per kwartaal. 2.60 per kwartaal. j 2 96 per kwartaal. pft Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 60 ct. per kwartaal, brj voornitbetalinc. Af- londeilijke nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON 1NTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADYEBTENTIEN, van ten hoogste SO woorden, waarin ^trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuu koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen 10.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen Statenverkiezing. Waarom zijn de Stalen-verkiezingen belangrijk? Wij zullen het antwoord op deze vraag in enkele regels geven. Op de eerste plaats: De Provinciale Staten hebben te zorgen voor provinciale belangen, wegen, waterschappen enz. Op de tweede plaats: De Provinciale jStaten kunnen subsidies verleenen endoen ;ulks ook aan verschillende instellingen. Op de derde plaats: De Provinciale fetaten bepalen de heffingen of de opcen ten op de belastingen ten bate van de provincie. Op de vierde plaats: De Gedeputeerd- den, die uit en door de Staten worden ge kozen, hebben in verschillende zaken te ssen wat betreft de huishoudens der gemeenten. Op de vijfde plaats: De Provinoiale Staten kiezen de leden der Eerste Kamor. Men ziet het: de verkiezing voor de Pro vinciale Staten ia belangrijk dus ook de candi daatstelling, welke in deze weken in onze locale kiesvereenigin- gen aan de orde is. Oe conferentie te Lausanne. EEN CRISIS ONTSTAAN. De houding der Turken. Een dreigement van Curzon. Lord Ouiraon heeft als voorzitter der commissie voor de minderheden gisteren uit naam van alle bondgenooten een ern stig woord gericht tot de Tunkaohe gedele Keerden wegens de houding, door hen •dienaangaande aangenomen. De voorstel len, die Cuxizon Dinsdag heeft gedaan, Ton-don niet alleen instemming bij Frank rijk en Italië, doch ook bij do Griehsche en Servische missies, en bij den Ameri- kaansohen toehoorder, zoodat do Turken geheel ge-isoleerd stonden. De redei, die Ismeb Pasja gisteren heeft gehouden, tooi» de zoo weinig verschil aan mot zijn hou ding van Dinsdag, dat Curzon zedde, dat als de Turken niet een redelijker houding aan nemen, do Ghristennaties geen andere leuze hebben dan La.uso.nne te verlaten en de conferentie af te breken. Met den meesten ernst wees Curzon er op, dat het vraagstuk der minderheden in de heele wereld meer aandacht trekt dan eenig ander punt, te Lausanne behandeld. Van de beslissing dienaangaande hangt de uit slag der geheele bespreking af. Als de ooni feremtie tot een breuk komt over do kwes tie der miindienhedén, en als wij Lausanne verlaten zonder dienaangaande tot eenig resultaat te zijn gekomen, zal er niemand vordën gevonden, bereid de houding der Turks ohe delegatie te verdedigen. Misschien eal Angora met die houding ingenomen zijn, doch zeer zeker geen enkele andere hoofdstad. Ik heb duidelijk gesproken en mijn oclHega's zijn liet er mee eens. Ik maak deze opmerking met een gevoelen van vriendschap, doch mijn woorden zijn weloverwogen. De toestand in het Oosten. De Turken hebben van deportatie der Griebsobe bewolking afgezien tegen de vol gierde voorwaarden Het oecumenische patriarchaat zal ver wijderd wordten. Allo Gridkeni, die geen Tnrksche onderdanen zijn, warden even eens verwijderd.. Alle Grieken, Turksche onderdanen, maar niet van Consbantinopel afkomstig ondergaan hetzelfde lot. Dit is eindelijk ook liet geval voor alle Griéksche vereenigdngen, die sedert 3 jaar een vijan dige houding tegenover Turkije aange komen hebben. Wor dien van deportatie iitgoslo.ben de bevolking van Oonstanti- hopel, die van Pera en Stamboel. België. De hoogeschool-kwestict iVier ministers tegen den tekst der taalcommissie. In den loop van gistermorgen had Mas- een onderhoud met Theunis, den eersten minister. Het gerucht wil, dat Mas- ton aan Ttheunis, in zijn naam en in dien üor ministers Devéze, Neujean en Nolf verklaard heeft, dlat zij in geen geval zich •'Vereenigen kunnen met de formule om trent de inrichting van het Fransdhe cn- örwijs aan de universiteit van Gerat, zoo- *ls deze d<oor de taalcommissie is opge beld, k, Duitschfand. I? Na de besprekingen te Londen. f' Bergmann nog te Londen. Staatssecretaris Bergmann, die geduren- 10 dn I ondenscho conferentie aldaar heeft ivoirtotfd, is daar nog gebleven om verdere logevens te verkrijigen nopens de; meening der geallieerden over de Duitsche voor stellen. Het antwoord' van Bonar Law op den brief van d!en rijkskanselier is gisteren te Berlijn ontvangen. Het is vrij kort en zegt, dat de voorstellen van Duits ohland onder de huidige tijdsomstandigheden niet ter oplossing van het vraagstuk van het her stel in aanmerking kunnen komen. Scherpere houding ten opzichte van Poincaré. In Berlijn is inen nog niet geheel onb mocdigd door de mislukking der Londen- soke conferentie en die voorloopige afwij zing der voorstellen. Men meent, dat er door middel van tactische besprekingen nog wel eenig resultaat is te bereiken en naar verluidt wil die Duitsche regcering een actieve poli tiek voeren, d-w.z. zij wil een onmiddel- lijiken invloed uitoefenen op den gang van zaken. Men krijgt den indruk, dat zij zich hierbij lijnrecht tegenover Poincaré zal stellen, van wien men aanneemt, dat hij zich niet meer weet te redden uit den mooalijken cconomischen toestand, waarin hij, ten onrechte tekenend op Duitsche betalingen, Frankrijk gébracht heeft. Men komt er voor uit, d'at men Poancaré zijn werk niet zal vergemakkelijken. Of dit ook beteekent, dat Duitechland door den aard zijner voorstellen, toezeggingen en weigeringen voortaan meer openlijk zal pogen Frankrijk tegen zijn overige bond genooten uit te spelen, moet wondten afge wacht. Maar, zoo diit over het algemeen juist mocht zijn, dan zou deze politiek blijkbaar niet een nog verdere verwijde ring van Frankrijk beoogen. doch een actie Legen het regiem PoincaréDat hiermede de Duitsche buibenlaradlsdhe politiek ge heel nieuwe banen inslaat, staat vast en de internationale verhoudingen kunnen hierdoor belangrijke wijzigingen onder gaan. Duitschland heeft zijn maximum-pro gramma vastgesteld. Onder geen omstan- dighiedleni wijkt heb daarvan .ai, of&cLoo»-- - hst weet, dat^Fraiïkrijk er geen genoegen med© neemt. D© entente zal tevergeefs wachten op Duitsche voorstellen, welke een scherper controle aanbieden. Verder dan de in hot memorandum van dezen zomer aanvaard© verplichtte een gaat Duitschland niet. Engeland. Rumoer in het Lagerhuis. Er hadden gistermiddag bij den vragen tijd heftige tooneelen plaats. Het lawaai duurde een minuut of tien. De labourle- den, die ontevreden waren over het ant woord van Bonar Law nopens de werk loosheid, protesteerden verontwaardigd en bestormden hem met nijdige vragen, on geacht het feit, dat de Speaker aan een ander lid het woord had gegeven om een vraag te stellen over een ander onderwerp Een half dozijn labour-leden stonden sa men vragen uit te schreeuwen en hevig te gesticuleeren. De Speaker stond op, maar de labour-leden bleven staan, hoe- wal een van hen verklaarde: „Wij vatten den Speaker niet aan, maar de regeering" Toen bedaarde de storm even, maar spoe dig stak hij weer op, en werd er weer lawaai gemaakt en geschreeuwd. Ten slotte gaf Bonar Law een weder-antwoord nopens de maatregelen der regeering te gen de werkloosheid, en wee-s erop, dat het hem onmogelijk was, iets meer te zeggen, waarop de ordo werd hersteld. Rusland. Het einde dor ontwapeningsconferentie van Moskou. Het Russisch Telegraafagentschap meldt In de laatste zitting der ontwapenings conferentie d.d. Dinsdag stelde de Russi sche delegatie tegenover de verklaring der Poolsche, Finsche, Estlandsche en Letlandsche afvaardigiugen, die de oplos sing van het vraagstuk eener reëele ont wapening op deze conferentie onmogelijk noemt en te dien einde de vorming cener commissie van deskundigen voorstel, vast, dat de Poolsche delegatie in haar geheel niet bereid ia tot eenige ontwapening over te gaan. Dit had de afbreking der onderhande lingen ten gevolge. De gedelcgcerdn zul len binnenkort vertrekken, Griekenland. Aftreden van hot Revolutionair Comité. Volgens te Londen ontvangen berichten uit Griekenland heeft het revolutionaire comité zijn werkzaamheden als geëindigd beschouwd, nadat de nooaige reorganisa tie van leger en regeering voltooid is. Het comité verwacht niet, dat., na zijn heen gaan, de contra-revolutie het hoofd weer zal opsteken, omdat het volk nieuwe om wentelingen moede is. Een contra-revolu tie zou, heet het ook, geen leiders vinden, daar dezen bijna allen de wijk hebben ge nomen naar het buitenland. Vermoedelijk zal een algemeenc verkie zing nu niet lang uitblijven. ^C^SVschoiels, Dekschalen, Puddingschalen, Ragoutschelpen en houders Pastei-Serviezen. Alias onder volle garantie. Van het Vaticaan. Do nieuwe Kardinalen. De plechtig© Baret- uitreiking. Gistermiddag heeft, naar de „Msbd." meldt, Z. H. de Paus in de Consistoriezaal aan de kardinalen Bonzano, Charost, Tosi, Touchef, Mori en Ehrle de roode baret overhandigd. Kardinaal Bonzano hield uit naam van de overige nieuwe kardinalen een toe spraak tot den H. Vader, waarin hij voor hun verheffing tot het purper dank zegde Daarop richtte de Paus het woord tot iederen kardinaal afzonderlijk. Tot kardinaal Bonzano sprekend, wees de Paus erop, höe deze in moeilijk© om standigheden zich als apostolisch delegagt te Washington door zijn beleid onder scheidde. Kardinaal Charost werd door den Paus gehuldigd als een bestudeerd theoloog en jurist, die zegenrijk te Rennes werkzaam was, eerst als wijbisschop, daarna als opvolger van kardinaal Dufour. Wat kardinaal Tosi betrof, met hem was de Paus door bijzondere banden van vriendschap uit zijn jeugdjaren verbon den De H. Vader prees hem als een ijveri- gen missionaris, die eerst bisschop was in Zuid-Italië, daarna zijn directe opvol ger op den zetel van Ambrosius werd. Zich tot kardinaal Touchet richtend, memofoerho "ZijneriiérifgöBïa crrens" rige werkzaamheid sinds 1894 ten gunste van de heiligverklaring van Jeanne d'Arc. Kardinaal Mori prees hij vervolgens als den onvermoeibaren intelligenten wer ker in de Romeinsehe Congregaties en dc Rota. Ten aanzien van kardinaal Ehrle ver klaarde de Paus, dat men niet in weinige woorden alles kon zeggen, wat hij voor den H. Stoel had gedaan. Toen Paus Leo XIII z.g. twintig jaar ge leden de Vaticaar.scho bibliotheek voor iedereen toegankelijk stelde, stroomden geleerden uit de gansche werekl hierheen Pater Ehrle, die vele talen machtig was en groote geleerdheid bezat, trok zich de ze vreemdelingen aan. Hij is het ideaal van een prefect geweest De Paus zcide zich er over te verheu gen, hem door het toekennen van de kar dinaalswaardigheid zijn dankbaarheid te kunnen toonen, wijl hij hem als prefect van dc „Vaticana" was opgevolgd. Aan het slot der plechtigheid verleende de Paus den kardinalen den apostolischen zegen. Buitsnüandsehu Berichten. Een noodlottige ontploffing. Uit Havana wordt gemeld: Een honderd tal werklieden werd gedood of gewond ten gevolge van een ontploffing van een stoom ketel in de suikerfabriek Camagucy. De aardbevingen in Japan. Te Kyoeshoo is een hevige aardschok waargenomen. Drie en twintig personen zijp gedood en twee en twintig andere ge wond. De schokken duren voort. Omtrent de aardbeving nabij Nagasiki wordt nog gemeld, dat do uitbarsting van den berg Oenxen, op 6 mijl afstand van Nagasaki gelegen, 'n paniscben schrik on der de bevolk? ng heeft gewekt. Zij vlucht uit de bedreigde zone weg. Hevige koude in Italië'. In Italië heerscht hevige koude. Slechts tien maal in 100 jaar is een dergelijke lage temperatuur geconstateerd. Wolven, door de koude en honger uit de Apenijnen ver dreven, vertoonen zich tot in de dorpen vlak bij Rome, waar men hen met geweer vuur poogt te verdrijven. Zondagsdienst Posterijen. De heer Dmymaer van Twist heeft aan dien Minister van Waterstaat gevraagd': 1. Is het juist, dat op de groote post kantoren maatregelen worden getroffen om op Zondag 31 December, met het oog op don Nieuwjaarsdag, den dienst voor het personeel uit te breiden? 2. Zoo ja, is de Minister bereid zijn me dewerking te verleenen, dat aan deze voornemens geen uitvoering wordt ge- ge,ven. Gezantschap bij den Paus. Door dien 'heer Kersten, lid van de Tweede Kamer, is op d© begrcotteg van Buitenlandsche Zaken een amendement ingediend, de bedoeling hebbende het Ne derlandsche Gezantschap bij den Pause lijken Stoel op te heffen. Een Staatsleening van 350 miüioen. Een wetsontwerp is ingediend inzake een Nederlandis-che loening van 350 mil- liio.ee, waarmede de geheele vlottende schulddie daarvoor in aanmerking komt, zal zijn geconsolideerd, met inbegrip van •heit nodeelig saldo buitengewonen dienst 1923. De Minister meent, dat het tijdperk van de zeer groote sbaatslecndng&n hiermede is afgesloten. Voordracht van B. en W. van Amster dam betreffende een nieuwe regeling om trent arbeidsloon der gemeentewerklieden Besparing geschat op 350 000 k 400.000 per jaar. De Leerplichtwet. Schorsing 7de leerjaar. Bij de Tweede Kamer is een wetsont werp ingediend tot wijziging van de Leer plichtwet, waarbij do leerverplichting met betrekking tot het zevende leerjaar over 1923 en 1924 wordt opgeschort. De Grondwet en de Eerste Kamer. Er blijkt in parlementaire kringen verzet te rijzen tegen het voornemen der Regeering om de nieuwe Grondwet op 2 Januari af te kondigen, dus eerst in 1923. Immers, in art. VI der Additioneele artike len staat, dat (behoudens ontbinding) de Eerste Kamer in haar tegenwoordige sa menstelling blijft gehandhaafd tot uiter lijk den. derden Dinsdag van het jaar vol- /gend op dat, waarin de afkondiging plaats had Do tegenwoordige E. IC. zou dus kunnen blijven bestaan tot September 1924 in plaats tot September 1923. Althans wanneer men onder „afkondi- ging" de „plechtige" verstaat en niet de ge'wTTfie in liet tstalud Want deze laatste valt nog in 1922. „Hbld." De opheffing van het Ministerie van Landbouw. Naar aauieidimg van het verslag der Commissie van Rapporteur© inzake het wetsontwerp tot Wettelijke voorziening naar aanleiding van de opheffing van het Ministerie van Landbouw, hoeft de Re- georing een nota ingezonden, waarin wordt medegedeeld dlat over de wijzigin gen, welke, de opheffing van het Departe ment van Landbouw in do huisvesting der Departementen zal brengen, het overleg nog niet is afgeloopen. Daarom kan ook niet met zekerheid wenden gezegd, welke bestemming zal zijn te geven aan het ge boaiw, dat thans het Departement van Arbeid huisvest! De begrooting van laatst genoemd Departement zal in de" toekomst als hoofdstuk X der Staatsbegrooting zijn te vermelden. Verlaging van het posttarief? Men schrijft aan de „N. R. Grt." Naar wij vernemen, staat de regeering volstrekt niet afwijzend tegenover ver laging van het posttarief en worden ver schillende verlagingen ernstig overwogen. Het briefport van 10 ets. zou echter voors hands niet verlaagd worden, daarentegen o.i wel een verlaagd fltadsport weder worden, ingevoerd. Het Amsterdamsch gemeeniepersoneel. Hot kwam B. en W. van Amsterdam wenschelijik en tevens ailleszins verdedig baar voor heit bedrag, dat volgens de Pen sioenweb 1922 méér van do gemeerde wordt gevorderd dan volgens de wetten van 1913, te dicen betalen door het belanghebbende gemoentepersoneed, welks pensioenvoor- waarden door de invoering van de nieuwo wet aanmerkelijk zijn verbeterd. Diit ver schil bedraagt 3 y2ten 'honderd van het salaris of hetloon. Hioromtrerut is overeenstemming bereikt met de organisation van ambtenaren en van werklieden in de beid© centrale com- missiën. Andere besparingen, welke nog wor den bereikt door wijzigingen in de regelin gen van bij zonderen aard, kunnen ga zamenlijk worden geschat op 350.000 k f 400.000 per jaar. Een Nederlandsche Hoogleeraar te Romo. Naar wij vernemen heeft Z.Em. W. Kar dinaal v. Rossom. aan de Universiteit der Propaganda te Rome een leerstoel op ge richtvoor de mariale theologie, en als hooigleeioar in deze wetenschap benoemd den Z. Ecrw. Hooggel. dr. H. Gébhard, Dr. Gébhard is geboren te Maastricht. Hij maakte zijn eerste studiën aan dc apostolische school van het Gezelschap van Maria te Sohinimerfc. Ter voltooiing zijner studiën werd hij naar Rome gezon den, waar hij promoveerde tot doctor in de theologie. Eenaige jaren doceerde hij de godgeleerdheid in het soliolastieaat van zijn Congregatie to Oiisohofc. In 1907 werd hij benoemd tot procurator-generaal van het Gezelschap van Maria bij den H Stoel, welk» functie hii nu nog bekleedt. „De Tijd". HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Uitspraak Kaagsche Rechtbank inzake bolastingnavonlcaing te Leiden. B. en W. van Leiden stellen den Raad voor te besluiten tot 3} pensioenbijdra ge door het gemeen tepersonoel, zijnde do meerdere kosten van do nieuwe pensioen wet. De Tweede Kamer zet do behandeling van het wetsontwerp tot herziening van de Lager Onderwijswet 1923 voort. Thans is het aangekondigde wetsont werp tot wijziging van do Leerplichtwet bij do Tweede Kamer ingekomen. Verlaging van het posttarief te wachten? Door de strakke houding der Turken op de Conferentie te Lausanne dreigde Curzon de besprekingen te doen eindigen. Duitschland »vil een scherpere houding aannemen tegenover Poincaré. Hot einde der Ontwapeningsconferentie te Moskou. Do plechtige baret-uitreiking aan do ie kardinalen op het Vaticaan. De Tabakswet. Het ligit, naar wij vernemen, in de bo doeling wan uit den Rijkskieskring Utrecht aan het bestuur van den AJgemeenen Bond van R.-K. Kieehringiorgar:isaties te verzoeken voor de eerstvolgende Bonds vergadering c>p de agenda te plaatsen de bekende motie-Utrecht inzake de Tabaks wet Wij vernemen, d?at niicn voornemens is te bewerken, dat ook uit andere -IricsVm- •ftoii conadEdo .verzoek Vut bet. Boradsbe. stuur zal wordten gericht of naar het Bondsbestuur zal werdén gezonden ©ene adhaesiehetuiganig mat den inhoud der ge noemde moti?. .Dc Tijd". Bouw arfc-j .m.-.gcn Voor dien bouw van 40 arbeiderswonin gen voor de Vereéhigang Goed-wonen te Amersfoort waren 20 inschrijvers, waarvan hoogste Lagervrey en Hazelaar te Amers foort met 1-17.000 en laagste Klooster boer te Broék-e.r) T to 17 000 Losse en tijdelijke ambtenaren. Naar wij vernemen is van het Ministerie van Arbeid eene circulaire uitgegaan aan de Raden van Arbeid en andere onder dit departement gestelde diensten, waarbij er op gewezen wordt, dat, indien op wacht geld gestelde ambtenaren geschikt ziiu voor werkzaamheden, die thana door losse of tijdelijke ambtenaren worden verricht, zulke wachtgelders in de plaats gesteld be lmoren te worden van lossen of tijdelijke» wien dan ontslag moet worden nnncezegd. Uit het Grafisch beclriji. In de vergadering van den Centralea Raad van Vakbonden in het Grafisch- en Boekbedrijf werd met algemeenc stemmen de volgende motie aangenomen De Centrale Raad van Vakbonden in het Grafisch- en Boekbedriif, samenge steld uit Federatie der Wer'.rgeversorga- nisatiën in het Boekdrukkers bedrijf, Ne- derlandschen Bond van Jïoekbinderspa- drukkerijen, Vcreeniging van Nederland- sclie Chemigrafische Inrichtingen, Vcree niging van Nederlandsche Papiergroot- liandclaren, Vcreeniging van Cartonna- gefabrikanten in Nederland, Nederland- schen Bond van Handelaren in Grafische Artikelen en Nederlandsche Debltantcn- bond gehoord de besprekingen over de con cept-collectieve contracten in heb Gra fisch Bedrijf; overwegonde den noodtoestand, waarin het Grafisch Bedrijf verkeert; besluit de concepten te aanvaarden, omdat daarin althans eenigermate tege moet wordt gekomen aan de ongekende moeilijkheden, waarin het bedrijf ver keert en zich onvoorwaardelijk te Btollea achter de besturen van de betreffende patroonsbonden om de arbeidsvoorwaar den van hot concept tot werkelijkheid te brengen. De firma Arnold Gillissen Co. Tiisscfluen d© firma Arnold Gillissen on Co. en ho&r crediteuren is hot volgende accoond tot stond gekomen. De crcdii©»- ren ontvangen, zoodira de firma in haar nieuwen vorm van noamiooze vennoot schap begint zaken te doen, dus waar schijnlijk 1 of 2 Januari aa 50 pCt. van hun vordering in cash. Verder entwangen' 7?ij 25 pCt. als deposito, welk bedrog in 9 jaar kan worden opgenomen. Voor de ove rig© 25 pCt. worden bewijzen van nit-gev stelde schuM uitgegeven, óf te lessen uit do winst. Mocht ct bij de liquidatie meer dan 75 pCt. rat de jviak komen zooals oa. de adviseur van rechtbank meende dan

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1