Jaargang. WOENSDAG DECEMBER 1922 No. 3997 9e£cidóciie6ou/tam' ^ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 2.60 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal. Franco per poet 5 2 96 per kwartaaL gat Geïllustreerd Zondageblad Is voor de Abonné'e verkrijgbaar £,en betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- jonderliite nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 86 cent per regel Overige dagen 80 cent per rego Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.50. git nummer bestaat uit twee bladen i' Geen Gemeenschap. Br is tusschen dc Katholieken en de gociaai Democraten geen gemeenschap. Aan dezen, uit het beginsel voortsprui- (enden praetischen regel voor 't handelen cp sociaal en politiële terrein mag niet ge tornd warden. Deze wc eik nog wend bij de behandeling dor be gr ou ting in den Leidschen Gemeen leraad door een sociaal democraat de ;jm- 6lok uitgestoken, naar wie hij noemde „de die arbeiders-afgevaardigden'''. Deze pillen zich niet laten lijmenmaar de poging daartoe gedaan zegt ons ai veel! Wij kennen geen gemeenschap met dc sociaal demoora/ten 1 Dart. zegt echter niet, dat wij nooit of te nimmer eemg denkbeeld, dat van sociaal democra tische zijde komt, zouden kunnen goedkeu- ~3r zijn mens dien, die in dit ui ter- schijnen gevallen te zijn. eroardeelen im óók a priori allies als afkeuremswaar- j wat van liberalen ter tafel wordit ge bracht? Wat een sociaal democraat ïensoht is s en dit 'geldt ook voor een vrijzinnige niet altijd sociaal democra tisch, zóó, diart het tegenover and'erer be- pnselen staat. Doch nogmaals: de uiterste voorzdohtig- beid om ons verre te houdlen van de sociaal-d emoerotische beginselen is in het sociale zoowel als in het politieke leven geboden. Evenzeer geldt dit voor de libe rale beginselenDe liberale beginselen urn evenzeer lijnrecht tegenover de christelijketenzij men misschien in deze laatste de zegenspreuk zou bunnen ont dekken „Zalig zijn de bezitters", maar deze is in de Zaligsprekingen inderdaad niet te vinden 't Kan nuttig zijn te midden van de practische politiek nu en dlan aan ons priacipieelen standpunt te herinneren. SUITE NL AND. Oe conferentie te Lausanne. Het antwoord aan Tsjitsjerin. De vertegenwoordigers der Wostor9che t'allieerde mogendheden hebben, na de langdurige beraadslagingen, welke zij met elkander hebben geliad naar aanleiding le verklarmg van Tsjitsjerin, een no- la opgesteld, wt'ke was bedoeld ale ant woord op de rede van den Rusrsischen geu delegeerde. Toen de nota was opgesteld!, gaf de Italiaansche gedelegeerde Garroni evenwel te kennen,' geen volmacht te hebben om de nota mede le onderteoke- Dcn. Hij zou echter onmiddellijk een lid der Italiaansche delegatie naar Rome renden om den premier te verzoeken zijn goedkeuring aan de nota te hechten. DE KWESTIE DER ZEE-ENGTEN. Russen en Turken ontevreden... over zichzelf. Do Russen en ^Turken zijn ontevreden jen verstoord over liun eigen optreden. De Russen zien in, dat ze te ver gegaan lijn met hun verklaringen en schijnen de filuatie te willen redden. Turken hebben zich bereid ver klaard, alle wenschen der mogendheden, betreffende de openstelling der zeeëngten voor den wereldhandel, met uiterste wel willendheid te onderzoeken. Men verwacht dat Lord Curzon lieden als voorzitter der conferentie in zake de icc-onglen hot standpunt der geallieerden ial uiteenzetten. Men verneemt dat de mi litaire- en marinedeskundigen der Bond- gonootcn het volmaakt eens zijn. Men hoort te Londen algemeen de opvatting verkondigen, dat als iemand reden heeft lick ongerust te maken over de voorstel len, dienaangaande door Rusland gedaan, het do Turken zouden moeten zijn. Indien, Kal natuurlijk uitgesloten is, de Russi sche voorstellen zouden worde-n aanvaard, Mu te ecniger tijd in liet volstrekt niet ondenkbaar geval van spanning tus9chen Rusland en Turkije, het laatstgenoemde '"1 ten zeerste in het gedrang komen. Weer geruchten over een afbreking der Conferentie: gons de berichten #il Parijs en Lon- gelooft men daar dat de conferentie 411 Lausanne zeer spoedig zal worden af- woken, vooral omdat de crisis door het tylreden van Tsjitsjerin veroorzaakt, ver werpt wordt door het feit dat Italië zich fi'jwel op het Turksch-Russisch stand out stelt. De Italiaansche gedelegeerde ^klaarde eerst ruggespraak met Musso- IDl te moeten houden ten aanzien van de ^eelie der zee-engten, zoodat de vo'ort- Uing der besprekingen en hot even- resultaat der conferentie afhangt r™ het Italiaansche antwoord, hetwelk ™^oedelijk niet. gunstig zal uitvallen r de Fransch-Engelsche opvatting. DE CRISIS IN HET OOSTEN. Eon Pauselijke Nota aan de Conferentie. Mgr. Maglione, do Pauselijke nuntius te Bern, heeft aan den voorzitter van de conferentie van Lausanne de volgende nota overhandigd: De H. Stoel ontvangt dagelijks uit Con- stantinopel meer en meer verontrustende berichten. Bij de christenen van Europa is een paniek ontstaan. Velen vertrekken, doch velen verkeeron ook in de onmoge lijkheid om t» vertrekken. Degenen, die de stad willen verlaten, moeten zich schriftelijk verbinden om nooit meer te rug te komen. Hun goederen v/orden on der sequester gesteld. De eigendommen der Europoanen en der religieuse congregaties loopen groot gevaar. Men vreest voor een inval van onregelmatige benden en voor de ramp zalige gevolgen, welke daaruit zouden kun nen voortvloeien. Do Armeniërs, die nergens onderdak kunnen vinden, voelen zich nog meer be dreigd dan de anderen, en zijn ten prooi aan een echte terreur. De H. Stoel vraagt in naam der menscli- heid aan de conferentie, dat deze zoo spoe dig mogelijk de meest afdoendo maatrege len zal treffen, om de reeds zoo wreed ge troffen christenbevolking te beschermen. Ernstige incidenten. Maandag heeft een ernstig incident plaats gehad, toen Turksche politie wil ds voorkomen, dat Grieksche en Armeen- sche vluchtelingen, die Constantinopël wenschten te verlaten, zich inscheepten. Do Engelschen bezetten het doaunekantoor en onder bescherming van troepen met machinegeweren had toen de inscheping plaats. Gisterenmiddag verzette de Turksche politie zich tegen de ontscheping van vluchtelingen, die aan boord van een Fran schen stoomer van Samsoen waren aan gekomen. Voor de ontscheping was de toestemming verkregen van de Italiaan sche politie. Het incident heeft de aan dacht van den geallieerden hoogen com missaris. Duitschland. Do aanslag op Scheidemann. Tegen Huster en Oehlschlager, beschul digd den aanslag op Scheidemann te heb ben gepleegd, eischte de procureur-gene raal schuldigverklaring en veroordeeling tot li jaar tuchthuisstraf voor beiden. Voor Oehlschlager eischle hij buiten, dien een bijkomstige straf van drie maan den tuchthuis wegens vergrijp tegen de wapenwet en tegen beiden ook ontzetting uit de burgerlijke eererechten voor den tijd van tien jaar. Heden zou het vonnis worden uitgesproken. Scheidemann gaf gisteren een uitvoeri ge uiteenzetting omtrent zijn politiek ge durende de crilieke dagen van November 1918. Engeland. Do lersche kwestie. "~n~r" II e al y tot gouverneur- generaal benoemd. T. M. Heayl, de bekwame lersche na tionalist, die meer dan dertig jaren lid van het Britsehe parlement is geweest, is tot eerste gouverneur-generaal van den Ierschcn Vrijstaat benoemd. HeaJy, die door de „Evening News" is geïnterviewd, zeide dat zijn eerste ge dachte zal zijn do vriendschap tusschen Enge.rnd cn loc cn 1 le herstekiu. y.:i;n doel is een bd-ero verhouding tusschen Noord- en Zui'l-Ierland tot.stand te bron gen, en alles te doen om een voortduren van het moorddadig conflict tusschen de lersche nationalisten te verhinderen. Healy verklaarde, dat minder dan één percent van het lersche volk tegen het verdrag met GrootoBritannië is gekant en dit troepje slechts vreeswekkend is om dat het is gewapend. De nieuwe grondwet. De koninklijke goedkeuring is aan het ontwerp der lersche grondwet geheoht, Lloyd George over den landbouw. Lloyd George hield gisteren zijn eerste rede in het nieuwe lagerhuis over de land- bouw-uitbreiding. Hij sprak van de twee de bank op hst lager gedeelte der opposi tie-zijde en werd met veel belangstelling aanhoord. Lloyd George ondersteunde het amende ment dor nationaal-liberalen op het adres en drong aan op een uitgebreid onderzoek in het geheel© gebied der landbouw-in- dustrie om de werkloosheid te helpen ver minderen. Lloyd George wees op de waarschijn lijkheid, dat zelfs, een herstel van de nor male handelstoestanden er niet toe zou leiden om een groot aantal der huidige werkloozen aan het werk te zetten. De eenigc oplossing voor het werkloosheids vraagstuk waren vérreiken.de, drastische maatregelen op landbouwgebied. Hij ves tigde do aandacht op het kleine deel der bevolking, dat zich in Engeland aan den landbouw wijdt in vergelijking met de landen van het continent. Lloyd George zeide, dat sommige as pecten van het probleem de toekomst met groote onzekerheid en angtst vervulden. Terwijl de groote oorlogsschulden van de continentale concurrentie door de infla tie verminderd waren, had alleen Enge land een schuld, welke op gelijke hoogte en zelfs verhoogd was. Bonar Law antwoordde, dat oen bin- nenlandsche schuld niet zoo ernstig wae als een buitenlandsche en meende, dat Lloyd George de betcekenis van den land bouw voor Engeland wol overdreef. Hij wilde echter met Lloyd George en an dere deskundigen bespi dringen over1 deze kwestie houden. Griekenland. Een Republiek? 'J'y~ De Matin" verneemt, dat de koning van Griekenland als voorwaarde voor zijn aan blijven beeft geëischt, dat het revolu tionair comité zou worden ontbonden. Daarop zal dit comité, naar het blad meent, vermoedelijk antwoorden met het uitroepen" eener republiek en met den koning le dwingen Athene te verlaten. Nieuwe processen aanstaande. Naar de „Daily Mail" uit Athene ver neemt, zal binnenkort een nieuwe reeks processen tegen oud-ministers alsook te gen verscheidene officieren beginnen. Zoo een geding tegen Sterghiades. den vroegeren hoogen commissaris te Smyr na, die op de eerste plaats verantwoor delijk wordt gesteld voor de Grieksche nederlaag in K> in-Azië. Een ander pro ces zal vormen oe aanklacht tegen Tran- coelis, die evenals Sterghiades in het bui tenland vertoeft en worde beschuldigd van diefstal der correspondentie tus sohen Lloyd George en "Vcdtrlos. Bulgarije. Het proces U-gvn dc ex* ministers. Twee en tw.utig van de gearresteerde ministers uit ae kabinetten-Gucchoff, Da- neff en Malinoft zijn plotseling van Sofia naar Shuaneu of Soemla overgebracht, meldt dc „Times". Men vreest, dat deze onverwachte overbrenging een aanwijzing is, dat men van de-n kant der regeering tot drastische maatregelen tegenover de po litieke tegenstanders wil overgaan. Tegelijkertijd met de overtuiging der ex-ministers neeft dc officier vau justi tie geëisclit, dat het doodvonnis zal wor den uitgesproken over Radoslavoff, Ton- cheff en -Dinlchcff, ministers uit het li berale kabinet van 1915. Een Macedonische aanslag. Het Buig. Tel. Ag. meldt: Maandagmor gen om 5 uur deed een bende van Mace- doniërs, voorstanders van de autonomie en aanhangers van het opposilieblok, een aanval op de stad Kustendil, die op een afstand van ca. 100 K.M. van Sofia ligt. De bende ondervond geen tegenstand. Zij verbrak de verbindingen met de hoofdstad en arresteerde een aantal Macedonische inwoners. Een vrouw werd gedood. De re geering heeft maatregelen genomen om de beweging te onderdrukken. Spanje; Tumult in de Kamer. In den loop van de debatten in de Ka mer over de jongste kabinetscrisis, het aftreden van den Kamer-voorzitter en de tegen het kabinet Allen de Salazar inge brachte beschuldigingen is het tot heftige incidenten gekomen, o,a. tusschen San chez Guerra, den premier en Maura. Cam- bo en La Cierva. De premier vroeg den Kamer-voorzitter de zitting op te heffen. De regeering, zoo zeide bij, ie thans reeds demissionair, daar ik mij onmiddel lijk naar het koninklijk paleis zal begeven, teneinde mijn ontslag in te dienen. San chez Guerra nam daarop zijn hoed en yer liet de zaal. Op dat ©ogenblik snelde Cambo op La Cierva toe wien hij een slag in het gezicht trachtte te geven, hetgeen evenwel door La Cierva's vrienden werd belet. In de Kamer heerschte een geweldig tu mult. Er werd met vuisten en wandelstok ken gedreigd. Op de publieke tribune was het rumoer al even erg. De zitting werd daarop opgeheven. BINNENLAND. HERZIENING DER SOCIALE VERZEKERING. II. Volgens het voorontwerp behoort-regel te zijn de uitvoering der verzekering door b ©- 1 n n g b e h b e n d e n zelf, waar; ij Ui*het bijzonder gedacht» wordt aan het instituut der bedrijfsver- eeniging, zooals dat in de Land. en Tuin- bouwongevallea.wet 1922 is geregeld. De Overheidsorganen dragen dan een aanvul lend karakter. De noodzakelijke basis der sociale verze kering wordt gezien in de verzekering van ziekengeld en in de ziekteverzorging. Alle arbeiders vallen onder een verplichte ver zekering, welke nun bij ziekte aanspraak geeft op ziekengeld-uitkecring over ten minste 6 maanden, terwijl de uitkeering op 80 percent van het in de laatste weken gemiddeld verdiende loon ware te stellen. De noodige genees- en heelkundiigo hulp ontvangen de zieke arbeiders van het zie kenfonds, waaroij zij zijn aangesloten. De aansluiting bij een ziekenfonds wordt niet rechtstreeks verplicht gesteld, wijl dit bij de groote populariteit welke het zieken fondswezen in ons land bezit, onnoodig voorkomt. Subsidie zou kunnen worden, gegeven in den vorm van tegemoetkoming in de kos ten der chirurgische hulp, waarbij als uitgangspunt ware te nemen, dat de ver zekerden eene redelijke premie aan hun ziekenfonds hebben te betalen. Het totaal subsidiebedrag kan binnen matige gren zen blijven en zou voorloopig een bedrag van 2 millioen gulden per jaar niet be hoeven te overschrijden. Deze uitgaaf ware te dekken uit de besparingen, welke voor den staat zouden voortvloeien uit de wijziging der Invaliditeitswet. De premie ware geheel te betalen door de verzeker den, terwijl de verzekering van ziekengeld geschiedt op kosten van de werkgevers. Als ziekte ware te beschouwen ook de ar beidsongeschiktheid, welke het gevolg is van een aan den arbeider in verband met zijn dienstbetrekking overkomen ongeval, voor zoover het ongeval niet van ernstigen aard .is. Aanvaarding van deze gelijkstel ling zal eene ingrijpende vereenvou diging van de Onge- valienverze tee ring tot gevolg hebben, zonder dat daarmede de belangen van de verzekerde arbeiders zullen worden geschaad. Bij verwezenlijking van het boven be doelde denkbeeid zal het grootste deel van do administratiekosten voor de uitvoering der Ongevallenverzekering, welke thans 3.5 millioen gu.'den bedragen, komen te vervallen. De ziekteverzekering ware voorts te wijzigen in den vorm eener oollectievo verzekering, zoodat niet verzekerd zullen zijn de met name te noe men arbeiders maar collectief het geheele arbeiders-pereor.eel in dienst van den werkgever. Ten slotte zal de invaliditeitsverzekering aan eene ingrijpende wijziging zijn onder worpen. Het stelsel van individueele rente berekening ware te ontvangen door een stelsel van eeaheidsrenten. Ieder arbeider heeft dan, onverschillig leeftijd, loon enz. bij invaliditeit en ouder dom recht op dezelfde rente, terwijl even zoo de weduwen- en weezenrenten op een zelfde bedrag waren te stellen. Wordt de ze eenheidsrento gesteld op ƒ3 per week als ouderdomsrente op ƒ4 per week als invaliditeits- en weduwen- en weezen- rente, dan komt het bedrag vrijwel gelijk aan het bedrag, dat volgens de geldende wet gedurende de eerste 15 jaren door een verzekerde als maximum-rente kan wor den verkregen. In de praktijk zal dit stelsel eir op neer komen, dat de arbeiders, voor of door wie regelmatig wordt geplakt, althans over de eerste 15 jaren, er niet op achteruit gaan, maar dat de arbeiders, voor of door wie niet regelmatig wordt geplakt b.v. we gens ziekte, werkloosheid die zelf of wier betrekkingen volgens het bestaande stelsel bij invaliditeit of overlijden van den vezekerde, slechts een onbeteekenen- de rente zouden ontvangen, verzekerd zijn van een vast bedrag van 4 gulden per week. Voor de werkgevers zal dit stelsel leiden tot bevrijding van de administratieve be slommeringen, welke de Invaliditeitswet thans op hunne schouders legt. Het zegels plakken op routekaarten komt dan immers geheel te vervallen en de werkgever zal kunnen volstaan met hot halfjaarlijks betalen van een bepaald percentage van het door hem uitbetaalde loon.Aan het groote leger ambto naren aan de Raden van Arbeid zal gecne behoefte meer bestaan. De organisaties der verzekering ware ingrijpend te wijzigen in dien zin, dat de uitvoering der onderscheidene verzekerin gen zooveel mogelijk ware in handen te geven van dooi' de Koningin erkende on derlinge vereenigingen van werkgevers, in wier bestuur vertrouwensmannen der ge organiseerde arbeiders zitting hebben, met daarnevens als aanvullende organen een of meer openbare instellingen. Als aanvullende openbare organen zouden een 12 k 15-tal Raden van Arbeid voldoende HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Do R.-K. Centrale Raad van Bedrijven blijft bestaan. Een pauselijk© nota aan de conferentie te Lausanne om bescherming der chrLs» tonbevolking in het Oosten. Russen en Turken ontevreden over hu», eigen optreden ter conferentie? Healy tot gouverneur-generaal van Ier* land benoemd. De nieuwe grondwet goed* gekeurd. Plannen om een republiek in Grieken land tc stichten. De 12 15 Raden van Arbeid zuilen dan in dit 9telsel het risico dragen van de on* gevallcnverzekering en de ziekteverzeke ring der niet bij eene bijzondere instel ling legen deze beide risico's verzekerde arbeiders, terwijl zij voorts zullen belast zijn met de uitvoering der invaliditeits verzekering. In dat stelsel kan de Rijks verzekeringsbank geheel worden. gem-isL behoudens het overgaan van eonige be moeiingen, welke thans door die instel ling worden verricht, naar een Raad van Toezicht. Als sluitstuk van het geheele gebouw der sociale verzekering is gedacht een Raad van Toezicht, bestaande uit een aan tal door de regeering benoemde, bezoldig de gezinnen en uit vertrouwensmannen van de werkgevers en de werknemcrscen- tralen. IIOE VERZINSELS ONTSTAAN. Van de lokalen der R.-K. Jongensschool aan het Zandvoorterpad te Overveen wordt één lokaal gebruikt voor 't opber gen der geweren van de Bloemendaalsche Burgerwacht. Bij een inspectie werd een twaalftal geweren voor reparatie aange wezen", benevens eenige bajonetten en èen grendel. Woensdagmiddag j.I. worden deze geweren door eenige soldaten op een kar geladen, om naar den wapensmid te worden vervoerd. Ziehier hoe van dit feit medcdeeling werd gedaan in „Het Volk" van Donder- Gewapende Seminaria. Wij weten, dai te Overveen, - aan het eindpunt van den Zijlweg, een groot R.-K. klooster met seminarium is gebouwd. Dat dit misschien nog ergens anders voor zal moetan dienen dan het aangege ven doel, konden wij Woensdagmidt-J^j be speuren. Een onzer h-zers deelde ons toen mede, dat door militairen onder toezicht va«* eenige onderofficieren verschillende wa gens met geweren w.erden gelost en in het gebouw binnengebracht. Is dat misschien een toekomstbeeld: de kazernes ontvolkt en de kloosters in ka zernes herschapen? In elk geval weten we nu althans, hoe de broertjes en zusterkens het met hun medcmenschen meenen. Tot zoover „Het Volk". Wij zijn benieuwd te weten, hoe dit be richt er uit zal zien, wanneer het een maal in dc socialistische bladen in Rus land of Spanje zal zijn aangeland. Maar een mooi staaltje is het: hoe sommige ver zinsels ontslaan. „Tijd". R.-K. Centr. Raad van Bedrijven. De CentraleRaad btijftbestaan Maandag had te Utirschit een vergade ring plaats van afgevaardigden van orgo- nieartacis waaruit do Centrale Raad van Bedrijven is samengesteld, zonder die der groot-werkgevers. De aanwezige vertegenwoordigers van arb ©klemsmiddenstand e rs - en boeren- organisaties women van meening, dart het uittreden dier indiustamcelen principieel geen wijziging brengt in den Cenrtralen Baad en deze dus blijft bestaan. Nuyensfonds en R. K. Universiteit. Op de 1.1. gehouden vergadering van het Bestuur van het Nuyensfonds is, mede om te voldoen aan den uitdrukkelijken wcnsch van wijlen Prof. J. V. de Groot, gewezen voorzitter van het Nuyensfonds, met alge meen© stemmen besloten, do statuten al dus te wijzigen: „Dat het uitschrijven van prijsvragen voortaan zal vervfingen worden door het beschikbaar stellen van gelden voor dé stichting, instandhouding en uitbreiding van het Historisch Instituut der op te rich ten R. K. Universiteit." j Een R.-K. Centrale van Technici. Zondag 3 Dec. werd te Utrecht een a£- Idedüngs-vo orz&t t ensvergaiderang gehouden' von den Ned. R.-K Bond van Tceohni<& waarin door het Bestuur mededeelingen werden gedaan van zijn verrichtingen om ie komen tolt een RiK Gentrate vaaj Technici. Ra gehouden besprekingen werd onder staande motie met algemeone stemmen aangenomen;

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1