BROOD- BUITENLAND. BINNENLAND. Jaargang. WOENSDAG 29 NOVEMBER 1922 No. 3991 Ce ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling e Ge iuetreerc Zondagsblad is voor de Abonné'e verkrijgbaar V Iepen betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- A (ouderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Voor Leiden 19 cent per week, i 5 onze Agenten 20 cent per week, Fran-o per post 2.60 per kwartaal. 2.C0 per kwartaal. 2 05 per kwarta&L Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT op Zaterdag 35 cent per re-e! Overige dagen 30 cent per rege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het duhbcle van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen fO.50. Uil nummer bestaat uit twee bladen LOUIS PASTEUR. i. Dezer dagen brengt men alom ïn de be- ichaafde wereld een eerbiedige hulde aan je nagedachtenis van een groot man, aan jen Katholieken Franschen geleerde Louis Pasteur. Op den fTsten December van dit jaar zal iet een e:aw geleden zijn, dat Pasteur in Dole geboren werd in het gezin van een jterlooier. En dat deze hulde aan den leerlooiers- oou wel verdiend is, moge blijken uit de foorden van een Hollandschen professor, die durft verklaren, dat or in de beschaaf- je maatschappij geen familiekring is, waai ia niet één of meer leden hun gezondheid of zelfs hun leven aan het werk van Pasteur te danken hebben. Dat is kras gezegd, maar wanneer men nagaat, welk een verstrekkende en diep gaande veranderingen het werk van Pas- eur teweeggebracht heeft in de genees- dan bevindt men, dat deze profes sor niets te veel heeft gezegd. Velen, wier leven ooit bedreigd werd ooor de een of andere besmettelijke ziekte, danken hun genezing aan Pasteur's ontdek king. Een ander dankt het herstel van lijn gezondheid en zijn wederkeer ten le ren aan een goedgeslaagde operatie. Ook het welslagen van deze operatie is voor een groot deel mogelijk gemakt door. Pasteur. Ontelbrron zijn behoed voor vree'selijke riekten, zooals de pokken, omdat zij zich daartegen hebben laten inenten. Ook dat is weer het werk van Pasteur. Sommigen en dat is wel het meest fcekendc resultaat van Pasteur's onderzoo- n zijn genezen van de afschuwelij ks hondsdolheid, veroorzaakt door den heet van een dol'en hond. In ons land is het Instituut Pasteur gevestigd in Utrecht, uur reeds velen, die 'door "cIóITèIfohd'en afeten waren, den dreigenden dood ont boen zijn. En nu zullen we nog maar niet eens spre ien van do dierenziekten, die door Pas- feor's genie tegenwoordig genezen en voor komen kunnen worden, zooals miltvuur, jfetziekte, hoendercholera, enz. Kan men zoo'n man, die dcor zijn arbeid rolkc onschatbare zegeningen over de we reld heeft verspreid, niet met het volsta leeht een weldoener der menschheid noe men? Op welke wijze nu heeft. Pasteur zich ilien naam kunnen vêr werven? IJ zult misschien denken, dat Pasteur *el een heele knappe dokter moet zijn ?cvree9t. Tooh is dat niet waar. Knap was hij wel, maar hij was geen dokter. Pasteur legon als chemicus. En behalve in andere onderzoekingen op dit gebied, had hij er ook veel pleizier in om allerlei gistings-en rottingsprocessen na te gaan. En met dit geknoei, zouden wij haast zeggen, in illerlci gistende en rottende substanties is Pasteur's zegenrijke arbeid begonnen, uit rijn ontdekkingen op dit gebied zijn al zijn inde-re zoo gelukkige vondsten ontsproten. Ook toevallig, zal menigeen zeggen. .Toch was het niet zoo heel toevallig dat hij juist daar begon. Dat' kwam omdat, hij Katholiek was. Vreemd, niet waar? Aluus zit de vork in de stool. Reeds van ouds kende men het gistings proces en werd het in het. dagelijksche le- yen toegepast, zooals bij het bereiden van irocd, het fabrieeeren van wijn uit drui vensap enz. Men kende ook het rottings- 'roees. want. men zag het dagelijks gebeu ren. Wist of zocht men er vroeger geen Verklaring voor, toen eenmaal de micros- Mop was uitgevonden ging men alles eens Mn nabij bekijken. Zoo ook dit. En nu ont- wkle men, dat bij elke gisting en elke rot- Mig kleine diertjes in het spel waren, die toen vroeger bij de stoffen niet bad aange troffen. Natuurlijk rees de vraag: waar «men die kleine sinjeuren vandaan? Wel ut de stof zelf, zei de geleerde wereld. Ze Slü ontstaan uit de doode stof. Haar wat heeft het Katholicisme hier mede te maken? Bij deze meening, dal die kleine diertjes Pit de doode. stof zouden zijn ontstaan, Mot zich aan een geheele wereldbcschou- pg zonder God. Men trachtte aanneme rs te maken, dat dc wereld door het toe- zou ziin ontstaan, maar een grooto •Meilijkhcid bleef: waar komen dan de "rende wezens op aarde vandaan? Want Mïtstond, dat deze niet altijd op aarde Sewcoat waren. En om nu niet te moeten jtttwoorden: „ze zijn door God geschapen' men hier een prachtige uitkomst: de «rende wezens waren uit de doode stof ,e" ontstaan. Haar de gcloovige wetenschap bond met ongeloovige den strijd aan en de geloo- tyïe wetenschap won het pleit. Het stond o°r Pasteur'vast, dat deze bewering als jouden de levende wezens zoo maar uit de 'dc stof yirjj ontwikkeld hebben, een dwaling was. Daarvoor waarschuwde hem de ongeloovige tendenz, waarmede deze theorie in die dagen werd voorgestaan en vordedigd. Hij zocht en vond dat de kleine levende wezens, die zich ontwikkel den bij de gistings- en rottingsprocessen, van buiten naar binnen kwamen en dat zij het juist waren die de substantie tot gis ting of rotting deden overgaan. En in een reeks van proeven bewees hij dat de lucht vol zat met dat kleine tuig, zoodat alle prooven van hen, dié zoogenaamd uit doode stof levende wezentjes, microben, konden maken, geenerlei waarde hadden, daar deze microben tegelijk met de lucht waren bin nengekomen. En wanneer men deze uit de doode stof wist te houden hetgeen Pas tour klaarspeelde dan bleef de stof zoo dood als een pier cn er ontstond geen leven. Zoo gooide Pasteur de stellingen om van hen, die meenden de wereld te kun nen begrijpen zonder God. Want als er levende wezens op aarde gekomen zijn later dan de r.arde gevormd werd r— en dat staat vast en het leven kan niet ontstaan ui't do levenloozc stof zelf, dan kan het niet anders of God moet de die ren en den menscli geschapen hebben. „Allo leven ko-mi sleclits voort uit leven", dat is dc stelling door Pasteur be wezen. die thans algemeen wordt aange nomen. Dat is Pastcurs groole verdienste voor de geloovige wereldbeschouwing. Maar daar bleef het niet bij. Hij was de eerste geweest, die ontdekt en bewezen had, dat er onlelbare kleine levende wezens in de lucht rondzweven, hij 7.ou ook ontdekken, dat velen van deze kleino rakkors een groole rol spelen bij een menigte van ziekten, dat deze de ver wekkers zijn van de zoogenaamde be smettelijke ziekten. De manier, waarop hij daar achter kwam, was zeer merkwaardig, ornaat hij daardoor tevens voor zijn vaderland een industrie van den ondergang redde, die jaarlijks 100 milüoen francs opbracht, n.l. de zijde-industrie. Zooals men weet, wordt de zijde gewonnen door liet spinsel van de zijdeworm. En nu dreigde een steeds meer toenemende ziekte onder do zijde rupsen dc geheele zijde-industrie in Frankrijk te vernietigen. Men riep Pas teur en deze kon na eenige jaren van nauwkeurig onderzoek aanwijzen, dat hier een bepaald soot microben aan het werk was. Deze microben werden van het eene geslacht op het andere overgeërfd en ook wanneer een gezonde worm In de nabij heid van een zieke worm kwam, werd de gezonde door de microben aangetast cn zoodoende met de ziékte besmet. Toen het dus eenmaal vaststond, dat een bepaalde sort van die kleine wezens deze bepaalde ziekte veroorzaakte, lag het voor de hand, dat men ook ging zoe ken of de verwekkers van andere ziekten niet te vinden waren. Al spoedig ontdekte toen Pasteur dat er een reusachtige verscheidenheid van de ze microben was, maar dat het meeren- deel gelukkig ongevaarlijk was. Maar an deren waren des le gevaarlijker. Het bleek dat de eene soort de oorzaak was van ty phus, een andere van cholera, weer een andere van diphthéritis enz. enz. Nu Pasteur eenmaal had aangetoond dat dit kleine onzichtbare tuig overal rondzwierf, wist men ook hoe het kwam, dat er bij operaties en bij andere verwon dingen zoo dikwijls ziekten te voorschijn traden. De chirurgen, de meesters in de snij- kunst, begonnen al aardig op weg te ge raken om met veel vaardigheid in 's men sehen lichaam te snijden. Doch het re sultaat van hun vorderingen was verras send: de patiënten gingen allemaal dood. Maar dat kw?m, niet door de operatie zelf, maar tengevolge van bijkomende wondzickton. Eerst begreep men er niets van en men dacht er zelfs aan om de gansche operatieve heelkunde maar in den steek te 'aten, doch toen Pasteur zijn alomtegenwoordige microben ontdekte, was het raadsel opgelost. Toen zag men in, dat met de instrumenten en door aan raking van de handen en de verbandmid delen de ziektekiemen in de wond kwa men. Toen begon men ervoor te zorgen met zieklekiemvrije hulpmiddelen de wond te behandelen en het resultaat was schit- •terend. De vorderingen van de moderne heel kunde kunnen wellicht het beste toege licht worden door de ervaringen uit den jongsten oorlog. Van de gewonden, die het geluk hadden 'levend een goed ziekenhuis te bereiken, stierf slechts 2%. En dat do moderne heelkunde zoo 'n vooruilgang kon maken, dankt zij aan Pasteur. Doch de geneeskunde dankt aan Pasteur nog veel meer. Maar daarover een vol gende maal. Planken, Messen, Trommels. Snijmachines, Roosters. Os conferentie te Lausanne. AFWIJZEN!) ANTWOORD OP HET VERZOEK DER RUSSEN. In het antwoord der uitnoodigendc mo gendheden, dat heden aan de Russische delegatie zou worden overhandigd, zal het verzoek om Rusland lot deelneming aan alle werkzaamheden der conferentie toe to laten, van do hand worden gewezen. De Russen zullen slechts kunnen deelne men aan dc behandeling der kwestie be treffende dc zeo-ehgten. Alleen de Italiaaivsche vertegenwoordi ger heeft gevraagd om er eerst met zijn regeering ruggespraak over te houden. Dc -zitting van gisteren. De economische en financieele com missie is gisterenmiddag om half vier bij eengeroepen. Ismet en Venizelos hebben de zienswijze van hun delegaties over de drie volgende vraagstukken uiteengezet: Verdceling van de Turkscho openbare schuld, teruggaaf van de bezcltingskoslen, herstel van de oorlogsschade. N'int-sjitsj gaf de mèening van zijn regee ring weer over do vergoedingsschuklcn. Barrère zette het standpunt der geallieer den uiteen over dc voornaamste punten, m den loop van de bespreking gerezen. Dc bespreking --an de financieel© vraag- sLukken zal \vo: den voortgezet door de sub-commissie'voor Tiet koophandels- en .douaneslel&eï, welke hedenochtend bijeen zou komen. De petrolcuinbronnch van Mossocl. De Turken ontkennen thans niet lan ger, dat zij in economische onderhande lingen zijn getreden met Amerika. Zij blij ven met klem aandringen op het bezit van Mossoel. Documenten-diefstal. Uit Lausanne wordt aan de „Msbd." ge seind, dat uit de kamer der voornaam-te gedelegeerden belangrijke documenten be treffende de conferentie werden gestolen Duitschland. 3 Staking. In de Badensche aniline- en sodafabrie- ken is een .staking uitgebroken. Rij ltsdagontbinding in het voorjaar* In Centrumskringen te Keulen, die met de rijksregeering in relatie staan, ver wacht men, aldus het „Hbld.", dat -de Rijksdag op zijn laatst in het voorjaar zal worden ontbonden cn nieuwe verkiezingen zullen worden uitgeschreven. Met nam© de sociaal-democratische partij maakt hiervoor, nu zij uit de regeering is getre den, 9terk propaganda. Hot separatisme in Rijnland. In "verband met de onrustbarende be richten omtrent het aangroeien der sepa ratistische beweging in het Rijnland wordt gemeld, dat er inderdaad zekere vrees bestaat, dat het herstelprobleem met de kwesties betreffende het Rijnland en de Ooslerscho vraagstukken op de een of andere wijze zullen worden samenge koppeld. Het was cfe bedoeling van het citaat, dat rijkskanselier Cuno in zijn program- rede uit dc vroegere verklaring van dr. Rathenau overnam, n.l.: „Het Rijnland wordt niet prijs gegeven", deze vrees te temperen. Do bewering, ais zou de separatistische beweging in het Rijnland sterken aanhang hebben is onjuist, maar toch wordt er op gewezen, dat men goed zal doen, deze beweging niet te onderschatten* vooral daar van vele zijden gewelddadige maat regelen gevreesd worden, welke samen kunnen gaan niet een Putsch der separa tisten. Nieuwe tarievenverhooging. De posttariever. zullen opnieuw worden verhoogd, waarschijnlijk reeds op 15 Dcc. Met ingang van 1 Januari 1923 zullen ook de spoorwegtarieven naar de volgende eenheidsprijzen worden berekend: Voor een K.M. in de vierde klasse 4 mark, in de derde klasso 6 mark, in de tweede klasse ■12 mark en in de eerste klasse 21 mark, Engeland. Do lersclio kwestie. M is Mac S w i n e y vrijge 1 aten Om redenen van humaniteit heeft de regeering van den Ierschen vrijstaat miss Mary Mac Swiney, die 22 dagen lang in de Mountjoy-g9V3ngenis te Dublin in honger staking bleef, vrijgelaten. Miss Mac Swiney i9, zooals men weet, de zuster van den bekenden burgemees ter van Cork, die in do Brixton-gcvange- nis na een hongerstaking van 74 dagen stierf. Bij de laatste verkiezing in Ierland werd zij lot lid van het voorloopig parlement gekozen als een der tegenstanders van liet Engelsch-Iersche verdrag. Zij is ook lid van De Valera's „staatsraad" cn word als zoodanig gedeeltelijk aansprakelijk ge acht voor de daden der rebellen-soldaten. Nog een vooraanstaand rebel gevangen genomen. Officieel wordt de gevangenneming be kend gemaakt van Humphrey Murphy, een der meest actieve rebellen in Zuid- Ierland. Hij maakte dezer dagen bekend, dat de rebellen onder zijn commanda niet langer het Rcode Kruis zouden eerbiodi- gen cn de Roode Kruis-wagen als pantser wagens zouden behandelen. De toekomst is donker. Cosgrave, de president van den Ier schen Vrijstaat, lieeft in een interview voorspeld, dat ©r voor de regeering zou komen een nieuwe phase van toepa sitig van strenge maatregelen in Ier-land. Hij vreesde dat er nog veel meer terechtstel lingen zouden volgen. De regeering zou ze trachten te vermijden, maar zij had geen andere keuze. Indien de ongeregel de troepen de wapens zouden inleveren, zouden de terechtstellingen ophouden Hij verklaarde, dat de militaire positie sterker was, daar verscheidene rebellen leiders waren gevangengenomen, terwijl de burgerlijke bevolking, thans den Vrij staat steunde. Het vooruitzicht voor Ier land was z.i. in het algemeen hoopvol. Cosgrave zeide nog te verwachten, dat de eerstvolgende tien^ dagen liet huidig oorlogsbedrijf zich in de grootste lievig heid zou uilen, maar meende, dat daarna de ongeregelde troepen geleidelijk. zoo niet plotseling, krachteloos zouden wor den. Dat de Ierscl.e ministers het gevaar be seffen, waaraan zij zijn blootgesteld, blijkt duidelijk uit het feit, dat de bureaux, waar zij leven en werken, in forten zijn veranderd,bewo'ikt door schildwachten met de bajonet op het geweer, machinegewe ren en prikkeldraad. Het nationale leger is thans 30.C00 man sterk, terwijl de rebellcnmacht op 3C00 wordt geschat. Dc kwestie van <!e bezetting van liet Ruhr- gebied in het Lagerhuis. In het Lagerhuis stelde de arbeidersaf- gevaardigde Waihead de vraag, of de be zetting van het Roer-gebied door Frank rijk te verwachten is, en zoo ja, of dc Brilsche regeering daaraan liaar moreele eu militaire medewerking zou verleenon. Bonar Law antwüordde hierop, dat hij niet over inlichtingen beschikte, dio het rechtvaardigden te zeggen, dat de bezet ting van het lieer-gebied door Frankrijk aanstaande is. Wat de tweede vraag be treft, verklaarde Bonar Law, dat hij deze, ve ro lid e rs te 11 en d e r\v i ja geuit, niet kon be antwoorden. De Premier voegde hieraan toe, dat hij d?n leden van het Lagerhuis do verzekering kon geven, dat in die rich ting nog geenyriei stappen gedaan zijn. Naar aanleiding hiervan zeidc de afge vaardigde Wed ge wood: Ik veronderstel, dat er geen twijfel over bestaat dat, als een dergclijken stap zou worden gedaan, de Britsche regeering hiervan van te vo ren op de- hoogte zou worden gesteld, waarop Bonar Law antwoordde: Dat ligt vgoi* do hand. Het ging nogal warm toe bij de bespre king van de kwestie van geestelijk ver minkte oud-soldaten. De socialist Jack Jo nes interrumpeerde voortdurend. Toen hij op een gegeven oogenblik de regeerings- partij belcedigde, ontzegde de Speaker, die hem reeds lal van keeren had gewaar schuwd, hem het recht de vergadering verder bij te wonén, Jones ging daarop heen, mompelend: „Ze zaniken over doo de soldalen en laten de levenden van hon ger omkomen". Italië De Gemeenteraadsverkiezingen. De verkiezingen voor een gedeelfe der gemeenteraden hebben over geheel Ita lië zonder eenig incident plaats gehad. Allerwegen zijn de can.lidaten der fascis ten met grootc meerderheid gekozen. Griekenland. Het hoogverraadsproces te Athene. De zes oud-ministers reeds gefusilleerd. Dc zes Grioksolie oud-ministers en offi cieren Gotmaris, Thedioikis, Baltazzis, Protopa.pada kisHadjanes-tis en Strains, die door de rechtbank der nieuwe Griek schc regeering ter d-nd varen veroordeeld zijn gisteren v. r.Uld. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Het Voorloopig Verslag over het wets voorstel tot afschaffing van don Zomertijd In dc Provinciale Slalcn van Noord-Hol. land is een voorstel ingekomen om een erediet van ƒ200.000 beschikbaar to stellen voor steun aan Noo nl - Hol I andschp tuin ders. De mogendheden beschikken afwijzend op het verzoek der Russen om deelname aan allo besprekingen. De zes Gricksehc oud-ministers reeds terechtgesteld. De Eugelsehc gezant ver trok uit protest. Mis Mary Mac Swiney vrijgelaten. Do toekomst van Ierland ziet er nog donker uit. Nieuwo liefdedaden van Paus Pius XI. Het doodvonnis is voltrokken ondanks de eo-nstige vertoogen, welke do Engels che gezant Lindley, namens zijn regeering heeft gedaan. Onmiddellijk nadat de terechtstelling had plaats gehad, vroeg do Engolscbe gezant zijn paspoort aan en deelde hij aan de Grieksclie autoriteiten, mede, dat hij ingevolge instructies zijner regeering moest vertrekken. Hij vertrok gisteravond naar L-a-usanne, waa-r hij verslag zal uitbrengen aan lord Gu'rzon. Deze drastische maatregel is natuurlijk bedoeld als protest tegen, het onbeschaaf de optreden der tegenwoordige Grieksche regeering om haar voorgangers ter dood te brengen. Er bestaat een precedent voor deze daad van den Enge-lschen gezant, n.l. na den moord op den koning en de koniiv gin van Servië door do revolutionnairen in 1903. Engeland verbrak toen de diploma tieke betrekkingen met Servië. De Eugolsche bladen keuren liet vonnis in scherpe bewoordingen af. Van het Vaticaan. Nieuwe Pauselijke liefdedaden. Ingevolge de aanhoudende aanvragen der Armeensche zusters uit Anatolië, die zich te Constant inopél bevinden, en aan wie ta-lrijke weezen zijn toevertrouwd, welke door de verschrikkingen van den oorlog bedreigd worden, lieeft de Paus, naar aan de „Msbd." wordt gemeld, toe gestaan. dat deze hulpbehoevenden in het Pauselijk Paleis te Gast el gan dolf o worden ondergebracht. Zijne Heiligheid heeft Mgr. Samper, den major-domus der Pau selijke Paleizen, opgedragen, onverwijld da nocdige schikkingen «te treffen voor dc her- berging van vierhonderd dier ongel uk 1; icon De Paus heeft verder order gegeven telegrafisch 1C0.0C0 lire naar Mgr. Nrs'. Apostolisch Visitator van het Armec-nsen Katholiek Pa-trira-ohaat in Ciiicië die in Gonebantinopel verblijf houdt, to zenden en 50.000 lire aan Mgr. Giannïnï, Aposto lisch Delegiaat in Syrië, die te Beiroeth resideert. Deze sommen zullen vorlcsM worden onder de vluchtelingen dezer gebieden. Amerika. Een nederlaag van Harding. De regeering leed Maandag in den Senaat de eerst© belangrijke nederlaag, -tijdens de buitengewone zitting, toen de democrat-en en progessistiscbe republikei nen er in slaagden om gedaan tc krijgen, dat de resolutie, waarbij machtiging wordt 'gegeven voor he.t verstrekken van een lee ning van 5 milüoen dollar aan Siberië, nu ar dc commissie terug werd verwezen. China. De premier en de minister van buiten- lanclsche zaken in staat van beschuldiging Het Huis van Afgevaardigden heeft met 262. tegen 39 stemmen een" mc-ti© aango- nomen, waarbij de premier, "Wang-Sjoeng*» Hoeai, en do minister van buitenl-andscho zaken, Wellington Koo, in staat van bo«. schuliging worden gesteld op grond van de overweging, dat zij hebben deel gene-men aan de teekening van dc z.g. Oostenrijk- sche leeningsovereenikomst,in verband waarmede Lo-Wen-Kan, de minister van financiën, .werd gearresteerd. DE DAMES-KAMERLEDEN. Het „Yad." heeft een artikel geschreven over de zeven vrouwelijke Kamerleden. Het blad constateert: „De vrouwelijke Kamerleden maken over het algemeen geen kwaad figuur, en ze kunnen wijzen op een niet geheel onbelangrijk aantal mannelij ke Kamerleden, die minder zijn." En het blad zegt dan. een cn ander over dio zeven dames afzonderlijk, twee die reeds langer lid van de Kamer zijn en vijf nieuwelingen, van wie er reeds vier hebben

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1