Mo. 3988 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEiDEN BUITENLAND. *5 Jaargang. HATERS&S 25 NOVEMBER 1922 kBONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, Bij onto Agenten 20 cent per week, Franco per post 2.50 per kwartaal. 2.C0 per kwartaal. 3 2 05 per kwartaal. Gelllnstreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar «In betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- C( lerlnke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zen- en Feestdagen. li TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zjierdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per rege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE AOYEETENT1EN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur on verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.50. nummer bestaat uit vier iden, waaronder het Geïl- ~;!reerd Zondagsblad. Spreekt vanzelf. „Ons Kerke»; ijk Leven' weekblad ten M asle van de belangen der Wed. Hen'. Gi teenle te Rotterdam, we nacht een i®- uu der der kerkeraad er toe to bewegen actie op touw te zetten tegen de hoo- prijzen van vleeseh, melk en brandstof- de De redactie van het blad teekent bj rbij aan: Ons dunkt, bier ligt een taak voor H.U. I iikanten om, als hot pas geeft, in hun ,t diking te wijzen op den plicht, die onaf- ial sbaar is: het niet «nnoodig duur maken houden van levensmiddel on ten koste den naaste. Ongetwijfeld behoort voor een prediking groote wijsheid en ken. van hei leven, maar praotisch Chris- 3dom eischt, dat ook handel en nijver- d worden boheerscht door de moraal, beeld na beeld ons neergelegd in Gods lord". yij weten niet, of de prijzen van escli, melk en brandstoffen in Rotter- a to hoog zijn. laar dat „practiscli Christendom cischt, ook handel en nijverheid worden be- [rseht door de moraal" 't spreekt izelf. Spreekt van zelf al schijnen velen niet te hooren léél het leven moet worden gedragen Christelijke beginselen. Ook het .Ujj pone dagelijksche doen ja, juist dat ge ^ie dagelijksche doen, omdat men daar in moet erkennen, dat we Christenen let alledaag-sobe leven moet het stem dragen verheven te zijn boven het ij feuchtige streven liet gewone leven »t het toeken dragen van het bovenna- riijke. a het schijnbaar-kleine kan het licht xkaatsen als in een diamant uit een ooglijk zaadje kan een veelkleurige iem opschieten. Héél het levsn moet worden beheersclit UCCl llül. wy5u lliutl nuiuv P or de moraal. (Pij weten het wij wii willen trachten te verwezenlijken! De conferentie te Lausanne. TOEGEVEN DER TURKEN. en econmische uitweg aar zee voor B u 1 g a r ij e. Dc gebeurtenissen van gisteren kunnen lus worden samengevat: Turkije stemt e in een demilitarisatie van een zone ia een breedte van 60 kilometer, die - ésl-Thracië van Oost-Tliraciö scheidt: B it stemt toe in een ontmanteling van de .•ten van Adrianopel en eischt voor bc- herming van deze zone een waarborg in internationaal karakter. tDe conferentie is bereid aan Bulgarije den vorm van een eeuwigdurende huur onder toezicht van een internationale i'ümissie de haven van Dedcagalsj af te an orn aan dit land een cconomischen weg naar zee te verzekeren. Een conflict tusschen ^|u 1 garij e en Griekenland? Een groote verrassing werd gisteravond bracht door een interview, hetwelk Ye_ izelos om negen uur in het. Alcxandra- »!el aan journalisten verleende. Venizelos verklaarde, dat de Balkansta- nog niet tot overeenstemming konden men over de Bulgaarsclio wonschen d betrokking tot de haven Dcdeagatsj yj w de Egeïsche zee. Griekenland is be- ®id aan Bulgarije oen vrijen uitweg te larborgen mei spoorwegverkeer onder prnationaal toezicht en de haven van I ïdeagatsj als vrijhaven onder bestuur een internationale commissie. Bulga- ije wensclit echter territoriaal bezit, jBiko eisch voor Griekenland onaannc- idijk is. Venizelos verklaarde, dat de tóero degelaties het met, hem eens wa an. De eenheid in den nieuwen Balkan and is dus nog niet groot. Duitschland. de regeeringsverklaring. Ij ;:n minder scherpe houding tegenover het ministerie Cuno. Ee.n motie van vertrouwen w a a r a c h ij n 1 ij k. Het as gisteren in den Rijksdag zeer wk cn reeds lang voor den aanvang J zitting -werden de kansen van heb Sabiuet breedvoerig besproken. Onmiddellijk nadat, den rijkskanselier ;<1 woord was verleend tot het uitspreken regceringsverkl aring, riep een con»- „Commissaris der Stinnes-regee- doch mnidklellijk werd Cuno luide gejuicht. In de r eg eerings verklaring zeklc Cuno, dab hij de vcaming van dit kabinet in zeer moeilijke cinst.andighe.dcn had onder nomen. De post van minister van weder opbouw is opengelaten en cok ia geen apreek-minisiter bcncomd. Hiermee komt tot uiting, dat er gewerkt en niet gepraat dienit te wouden. Nadat de rijkskanselier zijn voorganger, dr. Wirbh en diens medewerkers, hartelijk dank had betuigd, uitte bij zijn leedwezen, dat de nieuwe regeering niet op een zoo breeden parlementairen grondslag staat, als hij op grond van haar program had mogen verwachten. Een concentratie van alle krachten op de basis van den republikeinsehen staats vorm was noodzakelijk en de rijkskanse lier zou het toegejuicht hebben, als de socialisten ach bereid verklaard hadden in zijn kabinet samen te werken. Cuno hoopte, dat men in wedcrzijdlseh begrijpen zou samenwerken en dat allen, die het be lang van den staat weneohten c-lkaar ten slotte zouden vinden. Op de parlementaire en technische benaming van he.t kabinet kwam het niet aan, slechts op de vraag om voor de werkzaamheden van liet ka ba net de goedkeuring v-an den rijksdag te verkrijgen. De rijkskanselier schetste dan een beeld van het huidige Duitschland cn verklaarde dat naar buiten Duitsohl-and in de rij der golijkbereehtlgde volken een zioh zelf be palende, uit eigen kracht en eigen, recht levende staat moet worden. He.t verdrag van Versailles is niot in ovoreenstemming met een rechtsgeldig ge sloten verdrag. De aan Duitschland in Londen opgelegde hors tel verplichtingen zijn -vastgesteld, zonder dat aan Duitsch land cenig inzicht in de berekening is ge geven. Intusschen hebben de schuldenaars en deskundigen dor wereld verklaard, dat Duitschland niet betalen kan. En toch zijn slechts dc betalingen in baar voor her horstel cn dc bezetting tot het einde van diit jaar opgeschort. Drukkend hangt het zwaard der onzekerheid over Duitschland. Daarbij drukken ons de last dor bezetting "en die der leveringen in natura. De rijkskanselier schilderde dan d,en cconomischen toestand van Duitschland, welks productiekracht door afscheiding van landbouw- cn industriecle gebieden ten sterkste verzwakt is. Cuno verklaarde dan, dat volgens de leus „eerst brood en dan schadevergoe ding" or naar moet gestreefd worden de natie zelf te redden. Ook de vroegere tegenstanders zullen op den duur moeten erkennen, dat het zelfbehoud van Duitsch land den voorrang moet hebben boven het betalen van schadevergoeding en in het bijzonder hoopt hij, dat do Vereen. Staten dit zullen inzien, ook omdat zonder hun medewerking het moeilijk zal zijn tót een behoorlijke oplossing te komen. De nota van 13 November d or de vorige regoering aan de commissie van herstel gericht, wordt in haar abeel over genomen door het nieuwe kabinet, dat bovendien vastbesloten is, het daarin on'tx wikkcld standpunt Ut zijn eigen program te ma-ken. Het aannemen van de Duitschc voorstellen zal logischer wijze moeten vol gen, nu Poinearé zelf in zijn laatste rede uitdrukkelijk heeft verklaard, dat Duitsch land momenteel niet meer kan betalen. De rede vond algc-me enen bijval en ook tijdens het uitspreken ervan klonk menig maal applaus hoewel van de zijde der com munisben een enkele maal geprotesteerd werd. De houding der p a r t ij e n. Afgaande op de stemming in de Itijks- dagzitting, waar men reeds van te voren in kennis was gestokl van den inhoud der rode, kan men het kabinet beschouwen •als een regoering, welke voorloopig min of meer door do gematigde rechterzijde zal worden geprotegeerd cn door do midden partijen niet zal worden tegengewerkt. Na de redo van den kanselier, welke drie kwartier duurde, werd do zitting twee uur gesehorschb. gedurende welken tijd do fracties beraadslaagden. Om 5 uur vingen de discussies aan. De vroegere, onafhanke lijke socialist Breitscheit sprak namens de saciaal-democraten. Hij trad vrij scherp op togen de regoering en vooral tegen minister Muller, doch hij waagde hot blijk baar niet officieel het wantrouwen der partij in de regeering uit te spreken. De centrumleider Marx kwam nu aan het woord cn keerde zioh tegen Breit schelt. Hij verklaarde, dat het cent rum niet deelneemt aan de rcgeerir.T en zich in geen enkel opzicht aan het kabinet go bonden acht, maar dat zijn partij instemde met het regeeringsprogram en het bij de uitvoering daarvan loyaal zou steunen. Om half tien word' do zitting gesloten. Ecu stemming heeft, nog niet plaats ge had. Hedenochtend om 10 uur zou de zit ting worden voortgezet. Door de demo craten is een mo-tie van vertrouwen inge diend, welker aanneming vaststaat. Engeland. Uit liet Lagerhuis. De Terse he Grondwet. T it het Lagerhuis heef!. Bon ar Law of ficieel het wclsonlworp nopens dc grond wet van rlen levseïieu. Ynjstaat ingediend. Het debat over het adres ran ant woord, dat nog niet geëindigd is, zal'de vo'gcnde week v.crJ'.n geschorst lot dc Iersclie wet en een daarmee verhand houdende maatregel alle 9ladia in hel La gerhuis zullen hebben doorloopen. De buitenlandsclie politiek. Dc discussie van gisteren was gewijd aan een wijdloordg debat over de buitcn- landscho zaken, waaraan verscheiden La- bourledcn deelnamen. MacNeill, de onder- lister van nuitenlandscho zaken, ver klaarde, dat. niet alleen dc regeeringen van Frankrijk en Italië tot dusver in vol komen harmonie met BrUlann-ië te Lau sanne handelden, rover dat ook de staats lieden der Kleine Entente gelukkig even eens het met BrÜjirtinië over de voor naamste kv.cs'J' S eens waren. De terechtstelling van Child er 3. Erskine Chiidf-r? werd, zooals wij reeds meldden, gistermorgen om 7 uur to Du- Jin terechtgesteld.? IJet eerste nieuws van de terechtstelling bereikte Londen in den vroegen morgen en werd gevolgd door de vermelding, dat er voor groote gewelddaden te Dublin gevreesd wordt. "Verder werd het. volgende officieels communiqué ui'. Dublin gepubliceerd: Erskine Chikiers. door een krijgsraad ge vonnist in de kazerne van Porto Bello te Dublin op 17 November 1922, werd be schuldigd in hc-l bezit te zijn, zonder daar toe het recht te hebben, van een automa tisch pistool, toen hij werd gevangen ge nomen door dc rationale troepen op 10 November 1922 Hij werd schuldig be vonden en Ier dood veroordeeld. Dit von nis werd bevestigd en de uilvoering er van geschiedde gistermorgen om' 7 uur. Do Dublinsoho correspondenten van verschillende avondbladen melden, dat deze terrchtit .om B:' Valera een groote slag zaï zijn. aangezien Ch:uiers jaren lang zija rechterhand schijnt ge wéést te zijn. Italië Sonniuo f De oud-mini si cr-president Sènnino is overleden. liet deficit op dc begroeting. Teneinde het.tekort van 5 milliard lire, op de begrooting van dit jaar te dekken, hebben de fascisten een lumineus plan be dacht. Wie eigenlijk het voorstel heeft opgeworpen, weet men niet, daar tegelij kertijd van verschillenden kant de itlto schijnt naar voren gebracht te ziin. De fascisten hebben n.l. besloten om niet <ioor leeningen of hoogere belastin gen, maar door het orgauiseeren van een. inschrijving op groote schaal het deficit aan te vulilen. Ir, de provincie Piacenza is dc inzameling reeds begonnen. Premier Mussolini en dc minister der schatkist Tangorra hebben reeds een con ferentie met de leiders van deze beweging aangekondigd. Men verwacht, dat binnen enkele dagen, de actie officieel zal worden goedgekeurd. De leiders handhaven hun opinie, dat, terwijl Italië als volk armer is geworden, zijn bewoners veel rijker zijn dan voor den oorlog. Zij beweren, dat een millioen Italianen bereid zijn om groote bcdi'agen le storten „uit liefde voor liet vaderland en als een uitdrukking van vertrouwen in de tegen woord'ge leden van de regeering". Voorgesteld is om niet alleen geld in to zamelen, maar ook juwce'en en waarde volle voorwerpen en vooral goud. Bulgarije. Dc koning door roovers overvallen. Uit Sofia wordt gemeld: Koning Boris maaklo Woensdag een autotocht zonder begeleiding. In de buurt van Sofia werd hij door een rooverbende aangevallen. Hij moest zich aan een visitatie onderwerpen De koning had slechts honderd!achtig leva bij zich. Dit bedrag werd hem door de roovers afgenomen, waarna" zij ver dwenen. BINNENLAND. DE BENOEMING VAN BURGEMEESTER ZIMMERMAN. Zal Nederland geld weigeren? Naar aanleiding van de benoeming van burgemeester Zimmerman lot commissa ris-generaal te Weonen, schrijft het „Vad." We verheugen er ons voor ons land over, dat de Volkenbond het gewichtige ambt van den commissaris-generaal, die voor het herstel van Oostenrijks financiën onder het plan van den Volkenbond zoo groote macht zal bezitten cn er zooveel voor kan doen, aan een Nederlander heeft toevertrouwd. Mri Zimmermaii heeft als burgemeester van Rotterdam krachtige eigenschappen al i regent geloond en in het vraagstuk van de schadevergoeding in zake het Burgeniand, waarin hij als scheidsrechter tusschen Oostenrijk en Hongarije moest beslissen, een bekwaam heid, die, naar verluidde, bij beide partijen waardeering vono. Hij is nu geroepen Lot een veel moeilijker taak, dc uil voering van een ingewikkeld financieel plan,waar bij hij rekening zal moeten licuien zoo wel met de opdracht, hem door .dm Vol- kenbond gegeven, als met de gevoeligheid van d!e Oostenrijkers, wier zelfstandig heid door, zijn ambt aanmerkelijk wordt verkort. We hopen hartelijk, dat hij zich door de moeilijkheden zal heenslaan, hem zelf ter eere en, waar het in de voornaam ste plaats op aankomt,, ten bate van hel ongelukkig© Oostenrijk. Volgens 'een bericht in dc "bladen, is h'l ambt eerst aangeboden aan een Ameri kaan, omdat nao*i hoopte, dat die niet met leege handen .zou komen. Maar juist om dat Amerika aan deze financieelo onder neming niet wenschte mac te doen, zioo werd er gemeld, is liet aanbod afgeslagen Overigens verwachtte men, dat ook een Nederlandsch commissaris-generaal wat zou meebrengen. Naar men weet zou Oostenrijk wor Ier. geholpen met een lee ning ten bedrage Aan 650 millioen (goud)- kronen, waarvan Engeland, Frankrijk, Italië en Tsjecno-Slowakijc 80 pot. zouden leveren. Van de resleerende 20 pet. zouden België en Zwitserland een zeker deel ne men, cn men vertrouwde, dat Nederland, Spanje en de Skandinaafsche landen het bedrag zouden volmaken. Als we bet- \ycl hebben, zou on? land een 15 millioen giil- den bijpassen. Over hel algemeen nam men hier aan, dat. onze regoering bereid was (ot deze hulpverlcening mee te-werken. ZewasOos lenrijlc al meer bijgesprongen, ons volk hoe.tr getoond met het lot van het ramp zalige lar.d ten zeerste to zijn begaan, en dit leek nu eindelijk eens een gezond pl&n om het weer Qp de been (e brengen, hoe wel er waren die 650 mihoen kronen er niet genoeg voor vonden. Maar er zijn toch bezwaren, die dc over weging verdienen. Vooreerst is er de on gunstige slant var. onze eigen financiën, al geldt dit bezwaar wel voor alle landen, die aan het plan meedoen. Maar dan komt iels dat zwaarder weegt: ons land heelt nu al voor hqnderdcn millioenen- guldens aan de-hulpverleening van door dén oor log in benarde omstandigheden verkec- rende landen deelgenomen, van Duitsch land, Oostenrijk, Frankrijk, Italië, Polen. Daarbij vergeleken zinkt, in het niet wat de andere onzijdig gebleven landen heb ben gedaan. En cie gedachte rijgt van zelf: laten die nu eens wat meer doen! Daar komt. nog iets bij: Engeland, Frank rijk, Italië en Tsjecho-Slowakije, hebben in het Volkenbondsplan de bepaling laten opnemen, dat het geld, dat zij in den loop van dit jaar Oostenrijk hebben voorge schoten of toegezegd, in het bedrag van 650 millioen kronen wordt opgenomen. Wat Nederland Oostenrijk heeft ge leend, niet. De teruggave van hun gold uit de bronnen van inkomsten van den Oostenrijkachen slaat, die liel Yoiken- bondgplan aan de middelen zullen helpen, hebben de vier genoemde landen zich dus verzekerd. Dien waarborg heeft Neder land voor zijn leening niet. Dit zijn overwegingen, die 'onze regoe ring, zoo vermoeden we, bij den Raad van den Volkenbond heeft laten gelden, En uit het uitblijven van een bericht, dat de 20 pet. van de G50 millioen kronen gevon den zijn, maken we op, dat de zaak n^g niet is geregeld. Maar we vertrouwen, dat de overige onzijdig gebleven landen de „billijkheid zullen erkennen van ons argu ment. dat ons land veel meer heeft gege ven dan een hunner, en zij nii, 'met Bel gië samen, de 20 pot. zonder ons bijeen zullen brengen. En in Oostenrijk weet men te goed wat men-aan ons land heeft, om er mr. Zimmerman met een scheel oog op aan te zien, als hij alleen komt ..payer de sa peraonnc". weer veemarkten. De Minister van Landbouw a. i. heeft bepaald, dat met ingang van 1 December allo veemarkten in Zuid-Holland weder mogeii worden gehouden, mits zij niet voor zonsopgang aanvangen. Dit houdt, naar men ons van bevoegde zijde meedeelt, ver band met de keuring van het vee voor het op dc markt wordt toegelaten. Een nauw keurig onderzoek is nl. bij schemer of kunstlicht niet mogelijk. Men schrijft aan «de Msb. uit de Betuwe: Het mond- en klauwzeer is uit Holland en Zeeland ook in onze provincie doorge drongen. In de Betuwe zijn de eerste ge vallen van mond en klauwzeer geconsta teerd bij vee, nog pas aangekocht op de TJtrechtschc markt. In dc gemeente Eist kwamen eenige gevallen voor. Intusschen profiteert men in de andere dcolcn onzer provincie van deze epidemie. Zoo zijn in HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Do riinrivecmnrktcn in Zuid-Holland zijn weer toegestaan. De bctcckonis van dc bloembollen-ccn- forcjitic te Washington. Dc benoeming van Mr. Zimmerman. Dc rogecringsvorklttriitg van rijkskanse lier (kin o. Het nieuwe Kabinet neemt dc jongste Buitsche nota aan dc Commissie van Her stel over. Onoenighcfd tusschen Bulgarije cn Grie ken land op dc Conferentie to Lausanne. Maas en Waal dc veeprijzen plotseling 10 tot 15 pet. gestegen. De bloembollenconferentie te Washington. Het „Kweekersblad" bevateen artikel over de bloembolleneonferentie te Was hington, waarin de conclusies vervat ziin, waartoe de heeren E. II. K rel age cn W. Warnaar zijn gekomen. De beide afgevaardigden a.-hl'..en het niet overbodig te verklaren, dat zij in geen en kel opzicht aansprakelijk zijn voor de be richten, in dc Nederlandscho dagbladen over de conferentie opgenomenook niet vcor die, waarin naar mededeelingen ver wezen wordt., die zij aan vertegenwoordi gers of verslaggevers dier bladen zouden hebben gedaan. In hun conclusies wijzen dc uitgezonden vertegenwoordigers allereerst oo de belang rijkheid Van hun aanwezigheid op de con ferentie als vertegenwoordigers van de be langen van het bloembollenvak, verder op clen vrij gunsti«ren algcmeenen indruk der conferentie: „Men schimt er wel on te mogen, rekenen, dat de invoer van bloem bollen slthans in de eerslvoleende laren vrij bliift voor dc thans toegelaten artike len, terwijl het niet onvaersohjinlrk is. dat een aantal andere bloembollcnsoorten tot onbeperkten invoer zullen worden toegela ten". De derde conclusie stelt vonror». dat liet van het hooeste belang is br do ver scheping van bloembollen raar dc Ver- ernigde Staten, dat met de grootst. liikc nauwgezetheid zorg wordt, gedragen' voor de absolute zuiverheid der boRen. De uitvoer moet zoo npodig onder ge centraliseerd toezicht worden gesteld met benaalde verolichte voorschriften voor de behandeling der bollen in ziin cultuur of voor de afzending voor de narc'ssenkv-ee- kers in verband met do narcisvliec. Oolc de invoer in Nederland van narcisbollon moet aan strenge controle worden on do in worpen. Ten slotte dringen de nf.icva? r berden aan on loyale samenwerking met de Fede ral Horticultural Board. Y'lootwetccmmissie. Bij Kon. besluit van 21 dezer is thans ingesteld een commissie, aan welke wordt opgedragen te onderzoeken, in welk tem po de aanbouw van dc in het ontworp- Vlootwet voorgestelde vloot zal plaats hebben, zulks met handhaving van da sehcepstypcn in het ontwerp opgenomen, en van den termijn van aanbouw van G jaren. In die commissie zijn benoemd tot lid en voorzitter m'r. R. -T. H. Paiün, buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te 's-Gravenhage tot leden: H. J. van Blink, Oost-Tnliscli ambtenaar met verlof, hoofd der Ilde af- deeling van het departement van kolo niën; A. F. Gooszcn, schout-bii-nacht, chef van den marinestaf: C'. J. Hasselman. lid van den Raad van State: mr. dr. A. A. IT. Struycken, lid van den Raad van State f B. J. Swart, oud-vice-president van den Raad van Indie; mr. L. .T. A. Trip, the saurier-generaal bij het departement vei financiën, en R. Zuijdcrhoff, lid van do Algemeene Rekenkamer, allen te 's-Gra- venhage. Als secretaris is aan die commissie toe gevoegd: H. Ferwetda, luitenant ter /co 1ste klasse, te 's-Gravenhage. De C. S. M. en de bietenbouwers. Naar men meldt is ecu overeenkomst» gesloten tusschen de Centrale Suikcrmaat- schappij en het bestuur der Yerceniging van Suikerbietcntclers in Noord-Holland, waarin staat dat dit bestuur en de Cen trale Suikermaatsehappij tol. volkomen overeenstemming zijn gekomen in zake do afwikkeling der 10-jarige contracten over de jaren 1920 en 1921. Zoodanig, dat boven er. behalve de prijzen volgende uit de afre kening conform aan die, welke dc C. S.M. o\cr 1020 heeft voorgelegd, betaald zal worden f 1.20 per 1000 Kg. Over de verdere verschilpunten dier twee jaren zal niet worden gearbitrcerd, maar op voorstel der C. S. M. wel over 1923, om een beslissing uit le lokken over do vraag of het. bestuur der Ver. van Bieten- telers, dan wel de C.' S. M. in zijn (Uaar^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1