ie Jaargang. VRIJDAG 24 NOVEMBER 1922 No. 3987 LaBONNEMENTSPRIJS bedraagt b!J vooruitbetaling Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN BUITENLAND. BINNENLAND. 'e Êcidóelve (Bou/cant J Voor Leidon 10 cent por treek, 2.50 per kwartaal. I By onae Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal. J Franco per poel j 2 05 per kwartaal. Ll Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar ten betaling van 60 ct. per kwartaal, bjj vooruitbetaling. Af- iderlüke nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. J DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 33 cent per regel Overige dagen 30 cent per rege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dnbbeie van het tarief berekend. kleofb Ai)yebtentien, van ten hoogste SO woorden, -waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.50. nummer bestaat uit drie bladen In-droevig. en dominé van de Ned. Herv. Gem. te Idelie (N.-H.), ds. H. J. D. R. Theesing ft verleden week ia het kerkgebouw iar een preek" gehouden over het on_ jrerp: „De grcote Fabel", n in die preek zeide hij o.m. dit: .Hisforis'-h ea in realiteit heeft ook de g zoon van de Christelijke leer niet aan lit is één van de God-loochende „wijs- en", die werden verkondigd door de- predikant, g „Nieuwe Leidsche Crt." teekent bij verslag van deze „preek" aan: Is het niet in-droevig, dat een pre dikant van de Ned. Herv. Kerk op deze wijze het Christendom onder mijnt en kan ondermijnen, inderdaad, dat is in-droevigl droeviger nog wordt, in dat licht be- d, het gedrag van die geloovige dominé's de Ned. Herv. Kerks die hun kracht sen in, en een faam verwerven door... ipapisme. ou men niet vruchtbaarder den testanten kunnen wijzen op het de Ned v. Kerk bedreigend ongeloof, dan hun door een lez-ng over den Bartholo- sus-nacht spookbeelden voor te hou- ovor die toch o zoo gevaarlijke Room- Kerk! wij zouden een achtenswaardig do- \H hier ter stede willen vragen, of^ ook z ij n standpunt bezien, de Holland- hB taal van dien dominé Theesing niet ül, ontzaglijk veel erger is voor het lenheil, dan we citeeren zijn woor- dan „hot Latijnsch geprevel" in de holieke Kerken?... En een ander, of wanneer er weer eens in de Pieter9- een Proteslantsch jubileum mocht - go— 311 zou zijn, cm te waarscnuweu vuur de Ned. Herv. Kerk binnendringend fendom dan vcop Kuyper's volgelingen de coalitie en Rome?.... eder lid dor Ned. Herv. Kerk, dat inziet .belang van zijn Kerk, moet deze vra- bevestigend beantwoorden. |Ons bedroeft het- antipapisme van som- HerVormde dominé's het bedroeft méér dan het ons schaadt. Schaden doet het 't meest hun Kerk zelf! De conferentie te Lausanne. DE BALKANBOND. istermorgen heeft de territoriale com- issie een nieuwe bijeenkomst gehouden met en Yenizelos hebben van gedachten iwisseld over West-Thracië en de daar- iede samenhangende kwesties. Het is niet tot een breuk gekomen, inte- indeel. Men heeft een 9ub-commissie be semd, die ook de kwestie van den Bul- sarschen uitgang naar de Aegeische zee aludceren zal. Deze sub-commissie ioudt om half vijf haar eerste zitting, die sel een formeel karakter zal hebben. Inlusschen doen te Lausanne nog aller- ii sensationcele verhalen de ronde, die Jhter de grootste reserve verdienen. Zoo Minde de correspondent van de „Popoio i'Ilalia", dat op de conferentie groote op- ehudding ontstond door de ontdekking in een nieuwen Balkanbond met Bulga- legen Turkije. Wie echter, aldus de «respondent van de „Msbd." ook maar enigermate de Balkan-politiek volgde weet dat zulk een toenadering van de Bal- i-volken zich al lang aflcekende «ods op de eerste zitting der territoriale comm. tot uiting kwam in de gemeenschap pelijke voorstellen van. de Balkan-volken «n de Maritza als grens aan Turkije te Seven. He eischen van IsmetPasj Ismet Pasja beeft een interview ver leend aan een aantal journalisten, waarin zich vrij intransigent toonde en een aantal eischcn omschreef, overeenkomend mot het nationalistisch program van An- Ismet verklaarde bovendien nog •lat de Turken ontevreden zijn over den Balkanbond. Dit interview is als een antwoord te be lhouwen op de rede van Curzon in de commissie-vergadering van Woensdag, fraarin hij de Türksche eischen bestreed. Mogelijk bestaat ook eenig verband tus when de groot ere onverzoenlijkheid der Turken en de aankomst" der Russen. Wan neer inlusschen de geallieerden aaneenge sloten blijven, zullen de Turken gauw toc- goeflijker worden, He Russen ter Conferentie. Behalve Vorowsky zijn verschillende 'ovjet-bcambtén uit Berlijn te Lausanne ingekomen. jjVoi'ovsky, de voorloopigc gedelegeerde der Russen op de conferentie van Lausan ne, verklaarde aan de journalisten, dat Moskou geen nieuwe bijeenkomst na deze conferentie zal aanvaarden. Er moet dus een eindresultaat verwezenlijkt worden. Verder zeide Vorowsky: Wij gaan ac- coord met de revindicaties der Turken en wij zullen onze rechten met klem verdedi gen, want wij hebben de 14 punten van Wilson, de basis van den vrede, nog niet vergeten. Vorowsky hoopt dat de conferentie, na do Bulgaarsche thesis te hebben gehoord, ook de Russische thesis zal aanhooren. De W e s t-T hracisoh© kwestie. Uit Lausanne wordt gemeld, dat na het optreden van Venizelos, de Serviërs, d& Roemenen en de Engelschcn het bijna ze ker is, dat Griekenland Westelijk Thra- cië zal mogen behouden. Betreffende het optreden der Turken is men van oordeel, dat dit zeer onhandig was, maar voor gevolg zal hebben, dat de Turken geen volksstemming zullen krij gen, noch Karagatch noch een gedeelte van de Maritzagrens. Verder wordt nog geseind, dat he-t niet onmogeljk is, dat de Belgen aangezocht zullen worden om de spoorwegen van Adrianopel te adminislreeren. Duitschland. Do kwestie van herstel. Nieuwe voorstellen van B e 1 g i Naar de Parijsche correspondent van de .Frankf. Ztg." verneemt, zijn de beide Belgische ministers Theunis en Jaspar aan wier bezonnehcid en staatmansschap de oplossing van het moratorium vraag stuk in Augustus te danken was, te Parijs aangekomen om over de conferentie van Brussel te confereeren. Zij zouden voor de nieuwe moratcriumregeling zeer ver strekkende voorstellen hebben meege- Deze voorste'.leu zouden loopen in de richting van de door Delacroix in de com missie van herstel voorgestelde politiek, n.l.' een stabilisatie van de mark en het in evenwicht brengen der Duitsche finan ciën. Deze problemen moeten eerst wor den opgelost en indien dit niet geschiedt-, is een hervatten der herstelbetalingen door Duitschland niet l© verwachten. De voorstellen der Belgische ministers loopen voor een groot deel parallel met de Duitsche voorstellen, welke bij de hcr- stelcommissie aan het einde der conferen tie te Berlijn werden ingediend evenwel met dit onderscheid, dat Duitschland ver langde een uitstel van betaling voor drie vier jaar, terwijl de Belgische voor tel len de betalingen willen doen hervatten, wanneer het budget in evenwicht is ge bracht en de mark i9 gestabiliseerd. Volgens de Belgische ministers zou zulks binnen-veel korteren tijd kunnen plaats hebben. Het nieuwe Kabinet. Het rijkskabinet is gisteren in de kan selarij bijeengekomen om de regeerings- vcrklaring vast te stellen, welke de rijks kanselier Cuno hedenmiddag om 1 uur in den rijksdag zou afleggen. De inhoud van de regceringsverklaring zou hedenmorgen aan de leiders der frac ties worden medegedeeld. Dat de arbeidsgemeenschap der tegen woordige partijen een motie van vertrou wen zal indienen, schijnt naar het „Acht Uhr AbcndblatV' meldt, voorbarig, daar tusschen dit kabinet der arbeidsgemeen schap en de partijen een zeer lossen band bestaat. Dat het initiatief om een motie in te dienen van een der partijen der ar beidsgemeenschap zal uitgaan is hoogst onwaarschijnlijk. Het „Berl. Tagi-bl." meldt, dat in de frac tievergadering der sociaal-democratische partij alleen over den algemeenen poli lie- ken toestand gediscussieerd werd. Geen beslissing werd genomen. Naar het blad verder verneemt zal het grootste gedeelte der sociaal-democraten dus niet allen blanco stemmen na het afleggen der regeeringsverklaring. Het schijnt dat de Du'itsch-nationalen dezelfde tactiek zul len volgen als bij het vorige kabinet n.l, een afwachtende houding aannemen. Engeland. DE 1ERSCHE KWESTIE. Nieuwe onlusten in Dublin. Udib Dublin wordt gemeld, dat do stad. in dien nacht van Dinsdag o-p Woensdag verontrust is door buitengewoon zwaar machinegeweer- en geweervuur in ver scheidene wijken. Men gelooft dat de opstandelingen ver scheidene militaire posten hebben aange vallen. Verscheidene burgiers ontsnapten ternauwernood aan den dood. DE OPENINGSREDE VAN HET PARLEMENT. De Troonrede. De koning en de koningin reden gister- Altoen dan kof pl U de beste indien voorzien met het merk FRIEDR. HERDER ABR.SOHN. Niet duurder dan andere merken. morgen uit Buekinghampalace in de schit terende gouden sla'iekoets, getrokken door acht bruine paarden, temidden van een middeleeuwsohe pracht en statie van goud en scharlaken en omgeven door een schitterende miiitaire -escorte naar het parlementsgebouw in- Westminster, waar de koning het vierde parlement zijner re geering zou openen op de gebruikelijke plechtige wijze. Even voor hun majesteiten in de vergul de kamer van het heerenhuis aankwa men, trad daar de prins van Wales met een klein gevo'g binnen om zijn plaats rechts van den troon in te nemen. Weer was hot een schitterend schouw spel, den adel van het land en de Angli- kaansche bisschoppen' in vol ceremo nieel daar aanwezig te zien. Op de galerij der pearessen was geen plaats meer vrij en overal schitterden in het halfduister oor de aankomst van heL koninklijk paar de honderden edelgesteenten en juweelen der adellijke dames. Slechts op het oogen blik, dat de koninklijke personen de ver gaderzaal der lords binnentraden, wer den de lichten op volle sterkte aange draaid, zoodat er iets van een theatraal ef fect verkregen werd, vol ouderwetsche symboliek. De koning hield hierna de volgende rede: Ik heb u bijeengeroepen, om de wetge- ing, noodig voor dr.. consl iiutie van den "Keuring tu uiiur.- Wulpen. De toestand van handel en industrie blijft diepe zorgen haren. De maatregelen oor verbetering, door de vorige regee- voorbercid, zullen opnieuw onder zocht worden. U zal worden verzocht de leening te aarborgen, overeenkomstig het plan van den volkenbond, voor het herstel van Oos tenrijk. Ik hoop dat de pogingen van mijn mi nisters die te Lausanne samenwerken met de vertegenwoordigers der bondgenoolen, tot gevolg mogen hebben, dat de vrede hersteld wordt en de veiligheid terug keert voor bewoners der streken, welke onlangs het looneel zijn geweest van zoo- eel lijden. Het debat over de Troon rede. Uit het op de troonrede volgend debat blijkt men het et in het Lagerhuis vrij wel over eens, dat de Iersche kwestie niet veel meer dan een formaliteit zal zijn. Veel belangrijker zullen de economische kwesties worden die, zooals Mac Donald verklaarde, ten spoedigste aan de orde moeten worden gesteld. Die vraagstukken betreffen in de eerste plaats de werkloos heid. Wat daaromtrent in de troonrede is aangekondigd is geheel onvoldoende. De slechte toesland is grootendeels een gevolg van. de vredesverdragen "en van de niet-erkénning van Sovjet-Rusland. Bonar Law verdedigde -zijn standpunt aangaande de weigering om de deputatie te ontvangen niet alleen op de formeel» gronden doch ook met de verwijzing naar het feit, dat hij als constitutioneel Minis ter niet kan ingrijpen in de werkzaamhe den van andere zijner collega's, terwijl bovendien de grondwettige practijk en do eerbied aan het parlement verschuldigd, hem er van zouden moeten terughouden eenigc mededeel. r»g omtrent zijn plannen tot werkloosheidsbestrijding aan deputa ties of besturen te doen, alvorens het Huis zelf daarvan op de hoogte is gesteld Een andere kant is echter de reeks re devoeringen van nieuw-e leden over ar- beids-vraagstukken, en weer speciaal over de werkloosheid en den woningnood Italië Verklaringen van Mussolini. Mussolini, die Woensdagavond van Lau sanne naar Rome is teruggekeerd, ver- klaardo, naar de „N. R. Crt." meldt, aan Itaiïaansche journalisten, tevreden te zijn over het verloop van zijn reis. Italië kan rustig de ontwikkeling der conferentie af wachten. Indien het noodig mocht blijken zal hij naar Lausanne terugkeeron. Vóór den vijfden December zouden de drie minister-presidenten een bijeenkomst hebben, die aan het vraagstuk van hot herstel zou zijn gewijd. Mussolini voegde er aan toe, overtuigd te zijn, dat Duitschland b'etalen kan en be talen moet, Italië wil geen centiem kwijt, schelden. Verder zeide Mussolini dat de minister-presidenten van de entente Italië thans geheel anders beoordeelen dan vroe ger. Italië staat nu op gelijken voet met de overige ententesfaten. Tot hiertoe is er geen sprake van een militair optreden tegen Turkije geweest. Italië zou in elk geval aarzelen mede te doen. 'Ten slotte meende Mussolini, dat het Vaticaan verstandig zal handelen, door ook een vertegenwoordiger naar Lausan ne te zenden. De verhouding tusschen Kerk cn Staat. K ardinaal Maffi Senator. Volgens een bericht uit Rome aan de bladen heeft de Paus kardinaal Maffi ge machtigd, zijn benoeming tot Senaatslid aan te nemen. Mussolini, die hierin een nieuw bewijs van de toenadering van het Vaticaan ziel, is voornemens rog verschillende andere prelaten tot den Senaat toe te laten. Roemenië. Een nieuwe mislukto aanslag op den koning. De bladen melden uit Boekarest: Vol gens de „Idre Sfarea" is de koning door een toeval ontsnapt aan een tegen hem gerichten aanslag. Hij zou met den mi nister van binno.nl, zaken deelnemen aon een jaehtpartij in de omstreken van Si- ghisoara, doch zijn trein had 10 uur opont houd aan het dation Bresof, daar de trein, welke aan dien van den koning vooraf ging, tien minuten van te voren was ge derailleerd. De bijzonderheden zijn nog niet vastgesteld, maar men neemt aan, dat de rails opzettelijk in liet ongereed© waren gebracht HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De aanbieding van een schilderij, voor stellende het ministcric-Cort van der Lin den, aan de Tweede Kamer. Mogelijkheid van wijziging in liot wets ontwerp tot herziening van de Lager On tleen ijswet. Het contract iu do meubelindustrie op gezegd. In de Tweede Kamer is gisteravond de bcgrooting van financiën aan de ordo ge komen, waarbij tevens aan de orde was de interpellatie-Staalman over dc werking van de Tabakswet. Min. De Geer deelt in dc Kamer medo, dat dezer dagen het verbod zal afkomen Tan ongedekt vervoer van gedistilleerd, behoudens een zeer kleine hoeveelheid binnen een bepaald rayon langs de grens. Technische herziening van de belasting wetgeving in voorbereiding. Ismet Pasja ov er de Tiirkselic eischen. Vorowsky verwacht van deze conferentie een eindresultaat. Nieuwe Belgische voorstellen inzake de kwestie van herstel. De troonrede van den Engelsehen koning Dc toenadering Quirinaal. tusschen Vaticaan en STATENKIESKRING GOUDA. Woensdagmiddag vergaderde .in het ge- de R.-K. Cêntr. Kiesverccmging jftacclt- kieskring Gouda. Overeenkomstig de bestuursvoorstellen werd besloten: le dat het aantal candida tes dat op de definitieve groslijst zalwor den geplaatst, 10 zal bedragen; 2e. dat vóór i Januari 1923 de namen der candi- daten bij het bestuur moeten worden in gediend; 3e. dat de stemmingen voor de definitieve groslijst in de locale kiesvor- eenigingen moeten zijn geëindigd op 1 Fe bruari 1923 en uiterlijk op 2 Febr. de uit slag daarvan, vergezeld van de bescheiden, aan het secretariaat moeten zijn inge diend. Op Zondag 4 Febr. 1923 zal door het bestuur de uitslag van de stemming, te Gouda, wordenvastgesteld. Bij de rondvraag kwamen o.m. tor spra ke de drooglegging der Reeuwijksche plas sen en gal de vergadering als haar mee ning te kennen, dat de aftredende Staten leden, de heeren jhr. v. Fisenne, dr. Hoff man en v. d. Weijden voor dezen kies kring opnieuw candidaat dienen te wor den gesteld. Dc Onder wijsnovelle. Uit parlementaire kringen vernemen we dat sinds e enige dagen geregeld geconfe reerd wordt tusschen de onderwijs-spe cialileiten der rechtscbe partijen en den Minister van Onderwijs over 't ontwerp tot herziening der Onderwijswet. Naar ver luidt is de mogelijkheid niet uitgesloten, dat deze besprekingen alsnog tot min of meer belangrijke wijzigingen in de onder- wijsnovelle zullen aanleiding geven. „Tijd." Een schilderij vau het ministerie-Gort vaa der Linden. In tegenwoordigheid van zeer vele ge- noodigden, onder wie vele dames, heeft gisterochtend in de kunstzalen van de fir ma Kleijkamp in Den Haag plaats gehad de aanbieding aan de Tweede Kamer van een schilderij, voorstellende het ministe rie-Gort van der Linden (1914), in minis terraad vercenigd, geschilderd door P. van der Hem, in opdracht van den lieer W. Broese van Grocnou, die door dit geschenk aan het' Nederlondsche volk de mannen wenscht te huldigen, die ons in 1914 buiten den grooten oorog hebben gehouden. Onder de aanwezigen waren o.a. be halve de heer Broese van Groenou, de oud ministers Leiy, Ort en Rambonnet. die deel uitmaakten van het kabinet-Gort van der Linden, oud-minisler Kolkman, de minister van marine, de heer Westerveld; de secrotaris-goreraal van het departe ment van onderwijs, kunsten en weten schappen, jhr. mr. C. Feilh; de admmistra teur, chef der afdeeüng kunsten en weten schappen van dat departement, mr. M. I. Duparc; de president van de Tweede Ka mer, mr. D. A. P. N. Kooien; de vice-pre sident van den Raad van Slate, mr. dr. W. F. van Leeuwen; staatsraden nar. J. J. I. Harte van T.riklenburg, mr. A. D. W. de Vries. W. Cao:, mr. D. P. D. Fabius, en nar. J. B L. G. C baron de W'ijkcrslooth de Weerdesfeijn. het oud-Tweede-Kamer lid de heer S. Roodliuyr.cn, de Tweede Ka merleden Schaper. Visser van IJzendoorn, Bongaerts. Van Dorp, Deckers. Bcheurer, Rutgers, Van Basse van Yssclt. Fruytier. cn "Van .U13L-I,piui. TWfi-"ri-o rreïffin» Vfi O Óf» TWOflflft -;"RïlTVIOP. A. Kespcr en mr. J. L. L. YVery en dc ad ministrateur van de Tweede Kamer, de heer J. G. Pippol. De minister van koloniën en de burge meester van Is-Gravenhage hadden be richt van verhindering gezonden. De dochter van den lieer Broes-1 van Grocnou hield een rede, welke beant woord werd door den voorzitter van de Tweede Kamer Vervolgens heeft rog de beer Cort van der Linden gesproken. Z. D. II. Mgr. Arn. Diepen te Rome. De correspondent van de „Msbd.seint: Z.D.H. Mgr. Arn. Diepen, bisschop van s-IIerlogenbosch. is Woensdag, vergezeld van zijn secretaris, den wëleerw. lieer M. Van de Ven, le Rome aangekomen. Wijziging van de Regsstratiewei 1919. Blijkens het Voorloop!» Verslag der Tweede Kamer omtrent het voorstel van web van den hoer Duys es. tot wijziging van de „Regist falie wet 1917", betuigden verscheidene leden hun instemming met de strekking van dit voorstel, omdat bet in verband met de moeilijke omstandig heden, waarin land- en tuinbouw verkee- ren, noodig is, de lasten welke op die be drijven drukken, ©enigermate te verlicii- ten. Door verschillende leden werd voorts aangevoerd, dat de belasting, bedoeld in art. 55 der RegLstratiewet met name voor den land- en tuinbouw ook in zichzelf on billijk is. Hier wordt op een bepaalden vorm van verkoop een last gelegd. D© tuinders, die van de veilingen gebruik maken en daarvoor ook contributie be talen, worden door do belasting ge-troffen: wie buiten de veilingen verkoopt gaat vrij uit. Voorts is het onbillijk, dab ook al wordt geen winst, gemaakt, wellicht zelf a groot verlies geleden, het recht toch moet betaald warden. Vele andere leden kenden zioli met hot voorstel geenszins vereenigen. Het invoerrecht op sigaren. In de Memorie van Antwoord op heit Voorloopig Verslag dor Eerste Kamer ia zate het wetsontwerp tob wijziging van het invoer echt op sigaren betoogt de Mi nister van Financiën, dat de leden, die iö het ontwerp een eersten stap in proteo- tiionnisbische richting zagen, uit liet oog verliezen, dat een specifiek invoerrecht als compensatie van aocijnsbslcmmeying. ook ten aanzien van andere aan accijns onder worpen artikelen hior te lande reeds be staat, Een „eerste stap" kan het ontweirp dus in geen geval zijn. Do gedachten-wisseling over het. al dan niet gerechtvaardigde van den in dezen tijd opkomenden drang o naar protectie komt''den Minister bij dit ontwerp niet zeer ter zake voor. Verschillende gestelde vragen beant woordt de Minister ais vólgthet ontwerp bedoelt to zijn oen accijns compensatie het laat voor de duurdere sigaren waar van de waarde meer dan 50 per duizend, is h©t beslaande waarderccht van 30 pCt. in stand, cn voert voor de goedkoop©

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1