I e Jaargang. VRIJDAG 17 NOVEMBER IS22 No. 3981 e£eicboileSou^omt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week. Bij onxe Agenten 20 cent per week, Franco per poel 2.50 per kwartaal. 2.60 per kwartaal. 3 2 95 per kwartaal. ZJJt Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar |j| en betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- gj derliike nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per rege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE AIï VERTEN TIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur j_oop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen (0.50. uummer bestaat uit drie bladen Twee lessen. iet volgend nieuwsbericht hebben we it zoo maar zonder eenig commentaar Üen opnemen, ffat luidt: Met ingang van 1 December zal door de B. D. A. P. een Boeren- en. Tuin dersblad worden uitgegeven, waai in de belangen van Heine boeren en tuinders zullen worden gediend. Het blad zal geredigeerd worden door de heeren K. Brok uit Bolde, W. v. d. Sluis te Almelo en 0. Wegikhoven uit Jiit deze aankondiging blijkt, ten eefr dat de S. D. A. P. nog niet de hoop geeft, op het platteland meer zieltjes te Ïien. ij vertrouwen echter, dat over het al- een de plattelands-bevolking te nuch- verstandelijk te diep-godsddenstig is, zich in de strikken van het socialisme laten vangen. "aarvoor mede een verhindering kan het gedrag van de werkgevers en van jhooigere standen" ten platteland©. Ais sociaal voelen, als deze zich waar- btig Christelijk toonen door met daar 'waar het pas geeft, liever anderen mede te deelen dan zelf tot te trekken dan vormen zij mede Tïo obstakel voor het zich willende in- 11 bgende socialisme. 11 Jib deze aankondiging blijkt, op de eedo plaats, andermaal, hoe men ook de socialistische zijde overtuigd os van invloed, de propaganda-kracht der incipieele persHet is goed, van den «enstander te loeren! „Een humoristisch et moord'' Jnder dezen Skeligen titel omtvin- •we gisteren van een persbureau het Lgende bericht: New York, 15 Nov. Afthur Oraw ford, een bekend humorist, heeft zelf moord gepleegd. titeleen humoristische zelfmoord is, mIs we opmerkten, akelig-eynisch ge- j zen. bij In het bericht zelf ligt als een peillooze :e van levens-werkelijkheid. Een bekend humorist, door de menigte de handen gedragen, bekend, beroemd, ëerd en gevierd om z'n grappen en sstigheid die de lach avond m avond de zaal doet daveren en de vroolijb- d luid laat uitschateren hij, vermoeid het leven en beangst voor de too ms-t, loom en lusteloos, somber en droef- fstdg, hij slaat de hand aan zich zeilf. Levensbeeld van wat mor noemen. Levensbeeld* ook van denzoo go- iamd levensblijen mensch, den bon raat Ooh neen, noem diat nu niet een „humo- 'ische" zelfmoord 1 h mhar veel 'ord een diep-tragischen, een bijzonder ariséhen zelfmoord BUBTEI*ilAf*ID. België. Do conferentie te BrussoL Aan de „Giornale d'Italia" wordt vol os een draadloos V.D.-telegram uit Pa is gemeld, dat de conferentie te Brussel 2 vóór 15 December zal worden geopend i Belgische minister-president zou er slaan, dat te Brussel definitief het be^ der schadevergoeding en de delging 'schulden worden vastgesteld. Duitschiand. DE KABINETSCRISIS, ino kabinetsformateur. Gisteren heeft de rijkspresident Ebert, de candidatuur van den oud-burge- sster van Keulen Adenaeur en den 'ilschen gezant te Parijs, Mayer, door tegenwerking van de sociaal-democra» 1 en de Duitsche Volkspartij vervallen i den directeur van de HamburgAme J''jn verzocht den post van Rijkskanse- 'op zich te nemen. Naar verluidt heeft Cuno de opdracht aangenomen. Hij zal >ehten een zoogenaamd „kabinet van ïoonlijkheden" samen te stellen, «schoon Cuno, die katholiek is, het itrum nastaat, behoort hij niet tot die Mij. Gok meent men, dat personen, die in "act staan met de Duitsche volkspar- I,zullen worden aangewezen, in het ka- zitting te nemen. Prnerkelijk is de houding, die het cen- i®1 aanneemt, voorzoover die in de 'Jmania" tot uiting komt. Dit blad commentaren, waarin legen de so- ^-dcmocratea wordt gepolemiseerd, geeft verder geen berichten over de 418 zclf. Eenigszins opvallend onthoudt het blad zich ook van elke meeningsuiting omtrent de wijze van oplossing van de crisis. Aangezien de sociaal-democraten verantwoordelijk zijn voor de politieke crisis, dienen ze ook voor de oplossing er van zorg te dragen. Het centrum blijft een afwachtende houding aannemen. Gemeld wordt verder, dat de sociaal democraten aan rijkspresident Ebert heb ben medegedeeld, dat ze niet wenschen deel te nemen aan de regeering. Komt het kabinet-Cuno dus tot stand dan zal he^ uitsluitend uit vertegenwoordigers der burgerlijke partijen bestaan. Van socialistische parlementaire zijde zou men zich intusschen in dien zin geuit hebben, dat tegen een candidatuur van Cuno bij de socialisten geen bezwaar be-, staat. In verband met de gisteren genoemde candidatuur van dr. Mayer, gezant te Pa rijs, voor het kanselierschap, legt de Beiersche volkspartij, waartoe Mayer be hoort, de verklaring af, dat de partij niet wensebt betrokken te worden in de re geering en dat een candidatuur-Mayer ig uitgesloten. Dr. Mayer is gistermorgen te. Berlijn aangekomen. Engeland. DE VERKIEZINGSUITSLAG. Een overwinning der Conservatieven. Vooruitgang der arbeiders Gisteravond laat, hoewel alle uitslagen niet bekend waren, hadden de conser vatieven een meerderheid van ruim 85 ze- - tels boven de andere partijen te zamen en was de stand: Conservatieven 346, na- tionaal-li'oeralen 54, onafhankelijke libe ralen 57, arbeiderspartij 140 en wilden 13. Bijna alle leden van het kabinet heb ben hun plaats m het parlement veroverd Niet verkozen zijn: Sir Arlhur Grififth Boscawen, minister van volksgezondheid, en Watson, Lord-advocaat van Schotland. Ook Gfrurchill, de oud-minister van kolo niën, is niet gekozen. Andere beleende, mannen, die de nederlaag leden, zijn: de leider der Asquith-libpralcn Sir Donald Mao Lean, Keitaway, directeur-generaal van posterijen in het vorig kabinet; Hen derson, secretaris der arbeiderspartij; Montague, oud-minister voor Indië, en ka pitein Guest, partijsecretaris der natio- naal-liberalen. Churchill heeft het onderspit gedolven te Dundee. Hij behaalde 20.466 stemmen, terwijl 'n voorstander van het drankver bod zooals men weet speelt de kwestie van het drankverbod een groote rol in Schotland er 32.576 kreeg en gekozen werd. Oolc Greenwood, de liberale oud-minis ter voor Ierland uit Lloyd George's kabi net, is niet herkozen. Te Mothewell in Schotland is een com munist gekozen. Opmerkelijk is, dat juist die twee unio nisten, tegen wie Austen Chamberlain en Birkenhead een scherpe campagne ge voerd hadden, namelijk Griffith-Boscawen en Leslie Wilson, gevallen zijn. Tot dusver echter toonen de resulta ten aan, dat de partij, die de meeste overwinningen behaald heeft de Iabour- nartij is. Weliswaar heeft die partij een bloedig verlies geleden doordat Hender son die een van de gematigde en moest capabele leiders was der arbeidersbewe ging, door een conservatief geslagen' werd, maar desniettemin blijft de overwinning der labours vol beteekenis. Zoo hebben zij b.v. in een zoo belangrijk centrum als Glasgow 10 van de 15 zetels verkregen, irv.an acht nieuwe. Ramsay en DonaM ■in weer naar Westminster afgevaardigd. Hun overwinningen behaalden de la bours uitsluitend op de conservatieven; ook de liberalen, zoowel van de Asquith- 'ïroep als van de partij van Lloyd George moesten eenige zetels aan de labours af staan. Hoewel de vrouwelijke candidaten geen slecht figuur hebben gemaakt, zijn er slechts 2, nJl. I.ady Astor en mevrouw Wlntringham, die beiden reeds zitting hadden, gekozen. Rusland. Tsjita vereenigt zich «net Rusland. Het Russ. T. A. meldt uit Tsjita: De wet gevende vergadering der republiek van het Verre Oosten besloot na een uitvoeri ge bespreking van den toestand met alge- meene stemmen uiteen te gaan en de ver- eenigng -der republiek met Sovjet-Rusland te bewerkstelligen. Polen Opstand in Oost-Gaüciö. Het Praagsehe blad „Lidowe Nowini" verneemt uit Warschau, dat generaal Hal- Ier de opdracht gekregen heeft; den op stand der Oekrajieners in Oost-Galicië te dempen. De laatste dagen hadden weder tallooze arrestaties plaats. Het aantal der tot nog toe gearresteerde personen wordt op 18000 geschat. ,Twee Oekrajieners, GER0-. ALPACCA- ZILVER-ARTiRELEN De meest praciische geschenken. Mussolini per -decreet den 8-urigen werk dag heeft afgeschaft. Dit decreet geldt ook voor het spoorwegpersoneel. Op wel ke wijze de arbeidstijd thans wettelijk zal worden geregeld, zegt B-et decreet niet Beweerd wordt dat Mussolini een bijzon der overworkstelsel "denkt in te voeren. Verder wil Mussolini het departement van posterijen met het departement van open- re werken vereenigen, terwijl hij bet departement de? nieuwe provinciën denkt op te heffen. waaronder een gymnasiast, werden door den krijgsraad tot den doodstraf veroor deeld en werden terechtgesteld. Italië DE REGEERING3VERKLARING VAN MUSSOLINI. Do biiüenlandsche poliuok. Tegen lange conferenties Gisteren heeft Mussolini in het parle ment zijn regeeringsprogram uiteengezet. Hij begon met eenige mecledeeliugen om trent het tot stand komen van zijn mi nisterie en verklaarde een coaiitie-kabiiiet te hebben gevormd, niet om zoodoende een parlementaire meerderheid te ver krijgen die hij geheel overbodig acht, doch alleen om ten behoeve van de ver zwakte en gewonue natie de krachten te concentreeren van iedere partij,- die be reid is te helpen. Hij zeido verder, dat do buitcnlandsche politiek voor het oogenblik van zeer groot belang was.' Die polilick viel samen te vatten in twee woorden: Vrede en na leving der verdragen. Of die verdragen nu goed of slecht zijn is een tweede vraag. Wat gcieekend en geratificeerd is, moet worden uitgevoerd en een natie, die- zich zelve respecteert' kan geen andere politiek volgen. Traclaten echter zijn niet voor de eeuwigheid geschreven, ze zijn wel vat_ baar.voor wijz!ginger.k-.h zijn-hoofdstuk ken uit de levende geschiedenis, geen graf schriften. Door ze ten uitvoer te leggen ziet men van zelf, wat er aan hapert en als het blijkt, dat zij dwaas zijn wordt wijziging plicht en noodzaak. Mussolini zeide verder, dat hij niet mee wilde doen aan al het-gepraat- over de „economische vpconstructio van de we- reid". In zekeren zin is Europa een econo mische eenheid en er bestaat wederkee- h'ige afhankelijkheid der naLies, doch de weg, tot dusver ingeslagen leidt tot niets Ik geloof, zeide Mussolini, dat we in plaats van langt) conferenties te houden, die de zaken hoe langer hoe meer vertroe belen, veel heter van staat tot staat han delsverdragen kunnen sluiten. Aan een politiek van altruism© kunnen we niet meedoen, evenmin als wij onze politiek kunnen gaan ondergeschikt maken aan die van andere landen. Het is onze plicht evenals van iedere andere natie, om de feiten moedig onder het oog te zien, de feiten, zooals ze zijn, en dat is een ding dat sinds den wapen stilstand nog niemand heeft gedaan. De vraag moet worden gesteld of de entente feitelijk nog bestaat en welke rol Italië in die entente heeft te spelen. Hoe staat die entente tegvonevr Duitschiand, Rus land of tegenover het Duitsch-Russisclie verbond? Dit zijn alle vragen die beantwoord moe ten worden, doch de hoofdvraag is de po sitie van Italië, dat vroeger z-oowel in de Adrialische als in de Middellandsche Zee een krachtige positie innam die nu door de schuld van vroegere regeeringen tel oor is gegaan. Italië ontvangt niet meer de grond stoffen van vroeger uit zijn koloniën. Van den oorlogsbuit ontvangt het niets en het heeft een enormen schuldenlast; die schul den -werden aangegaan om de gemeen schappelijke overwinning te behalen. In de gesprekken, die ik met de Engel- sche en Eransche premiers hoop te heb ben, hen ik van plan deze punten uiteen te zetten en grondig te bespreken. Als gevolg daarvan zal er een van twee dingen -gebeuren: Of de entente - stapt heen over haar verschillen cn wordt een werkelijk eendrachtig bloc van groote sterkte waarin alle deelnemers gelijke rechten hebben, of de entente valt uiteen, waardoor Italië de vrijheid herneemt om zijn eigen belangen naar beste weten t-e dienen. Naar ik hoop zal het eerste liet geval zijn en vooral acht ik het gewenscht met het oog op de steeds dreigender gevaren, die uit een Turksch-Russisch-Duitsche toenadering zouden kunnen ontstaan. Wat Turkije betreft moeten wij de fei ten erkennen doch in elk geval moeten wij eischen een voldoende zekerheid voor ^hcid der zee-engten en bescherming ucr christelijke minderheden. De rede van Mussolini maakte op alle hoorders en ook op het diplomatieke corps een diepen indruk. Men gevoelde alge meen, dat een man aan het woord was, die een nieuwe eigen staatkunde zou voeren Afschaffing van don 8-migon werkdag. (Telegrammen uit Rome melden, dat BINNENLAND. Nederl. R.-K. Huisvestings-Comité. De buitcnlandsche hulpactie. Deze week liield het Ned. R.-K. Huis- vestings-Gomité te 's-Herbogenbosoh e>c he a-lgemeene vergadering van de afgevaar digden der kring-besturen uit het geheele land. De vergadering werd geopend door den waarnemende.n voorzitter Mgr. C. G. Prin sen. De voorzitter verleende daarna het woord aan den algemeenen penmaamoos- te-r, den heer J. Pastoor te 's-Hertogen- bosch. Vanaf den aanvang der hulpactie tot 31 Oct. j.l. bracht het Comité 66475 kinderen in ons land onder, waarvan uit Oostenrijk 25727, Duitschiand 26317, Hongarije 6851, België G080, Nederland 1500. De verpleeg- en ldeedkosten de;zer kin deren, ge-raamd op gemiddeld 150 per kind voor den geheelen duur van het ver -blijf, van 3 maanden tot eenige jaren, wor den geschat op G.973.000. De goederen, die de kinderen bij hun vertrek meekregen, ga-ven bij een matig© schatting van 50.per kind, een totaal van 3 247.800. Het Oentra-al Bureau gaf aan geld 949.000 uit. Het verzond 437 wagons levensmiddelen, bleeding en liefdesgaven ter geschatte waarde van 1.892.700. (Rekent men de aardappel enverz-eiiding erbij, die groobendecl-s in November valt, dan loopt Jt aantal wagons tegen de 900.) Het totaal bedrag der hulpactie, voor zoover door het comité verricht onge rekend wat rechtstreeks, doch als gevolg van de aotie van het Comité naar de. Cen trale Rijken is verzonden is e stellen op 16.062.500.verdeeld als volgt: Oos tenrijk 7.293.000, Duitschiand 5 647.500, Hongarije 1.5S5.000, Nederland 250.000 Er werden in de eigen Kinderheime van het Comité ruim 1000 kinderen verpleegd. Do stand der financiën van het Comité is -tha-ns ongusti-g, want al heeft 't Comité nog de beschikking over een .bedrag van rond 48.000 wel bedrag o>p banken is gedeponeerd -deze som wordt nage noeg geheel gevorderd voor fondsen, dae vo-or speciale doeleinden gegeven zijn en waarover -heb Comité dus niet vrijelijk kan beschikken, de van de spoorwegen te ver wachten rekeningen, nog te betalen vrach ten voor a ardappelenv ervoer, reserves voor den terugkeer van in ons land ver toevende kinderen enz. Er is daardoor nog slechts een bedrag van een paar duizend gul-den beschikbaar. De volgende cijfers zullen misschien be langstelling wekken. Sedert den aanvang der aotie ontving het comité aan gelde lijk© giften een bedrag van ruim 700,000 benevens een kleine 60 000 voor de Kin- dorheirne. Voor reiskosten werd door de pleegouders ruim 100.000 bijgedragen, terwijl aan diversen werd ontvangen ecu bedrag van goed 50.000. Dat in den loop der ja-ren -de uitgaven voor verpleging van kinderen in gasthuizen en behandeling door doctoren nogal zijn opgei oppen, toont het cijfer daarvoor van ruim 15.000 Ter versterking der inkomsten zal toe stemming worden gevraagd voor het hou den eener verloting, waaraan door een bij zondere regeling voor het oomité geen risico zal verbonden zijn. Voorts ligt in het voornemen epn bloemendag te organi- seoren, waarvoor een hoofdleider zal wor den aangewezen. Zoowel de opbrengst van verloting al-s bloemendag zal strekken ten bate van 't Hollandsche en het bui tcnlandsche zwakke Hnd. Voorgesteld werd een plaatjesalbum uit t© geven, betrekking hebbende op de vier afdeelingen van het comitéNederland, Oostenrijk, Hongarije, Duitschiand, waae- van boekjes en plaatjes, die een keurige uitvoering krijgen, tegen matigen prijs zul len worden verkocht ten bate der ac-tae. Uit Oosten-rijk worden 100.000 prentbrief kaarten verwacht met de afbeelding van de muurschildering van Prof. Reich, die als dank der Katholieken van Oostenrijk aan de Neder lands-ahe Katholieken is aangeboden. Do opbrengst dier kaarten zal de Oostenrijksche a-ctie ten -goede komen. Al deze maatregelen, zooals ze door den penningmeester du opdracht van het be stuur waren ontwikkeld, vonden na breed voerige d-isciissiën do instemming der ver gadering. Alleen het denkbeeld van 't plaatjes album, dat door het bestuur vooral uit oen oogpunt van propaganda gcwensclvt werd, zal door het bestuur nader onder de oogen HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Jaarvergadering van het R -IL Huisves tingscomité. De sluiting van do Veemarkten in Zuid- Holland (Land- en Tuinbouw). Rijkspresident Ebert hoeft dr. Cuno, dii- rcclcur-generaai van de Hanilnug-Ame- rika-lijn, opdracht gegeven tot vorming van ecu nieuw Kabinet, Cuno heeft die opdracht aanvaard. Do verkiezingen in Engeland brachten een overwinning voor do conservatieven. Ook de arbeiders gingen sterk vooruit. Musso'ini omwerpt een interessant pro gram van eigen staatkunde. worden gezien en misschien in ge wijzigden vorm worden ten uitvoer gebracht. Van Dr. Verviers was bericht ingekomen dab hij ontslag nam als hoofdbestuurslid. Omtrent den t© houden bloemen- n£ speldjesd-ag werd aan het dagelijksch be stuur overgelaten den tijd vast te stellen. In den namiddag werd de Holland wie actio behandeld De dien-aangaand© genomen besluiten zullen wij nader me-dedeelen. Voor die 400 kinderen. Ook 'n pan. Ja maar, nee maar, das 'n pan! Wat 'n goeie mensohen er order ons zijn't Js eenvoudig e-en-ig Vco-r 'n week of wat werd door het Huisvestings comité gevraagd Toe, neem weer eens 'n Weensch kindEn vraag er dan een dat neg niet in Holland ge weest is. En ziet Vierhonderd, zegge vierhonderd zijn er al aangevraagd. "Wat 'n goeie mérschen zijn. er toch otv- dc-r ons 400 gelukkige kinderen, 400 ge lukkige ouders, 400 gelukkige !ec<- ooidersten minste en dat is mu juist de pan!.... tenminste als he' Hius- vestings-comité te 's Hertogen-bos-oh veld had, cm den trein, te betalen. En omdat ze dat niet meer heel;, 'aar- om zijn die 400 kinderen nog r 4. geluk- kig, die 400 ouders niet, en die 'n ouders evenmin. Maar das toch Jn pan Me dunkt, dat mag zoo niet i Laat toch allen, die geen kin e- gen, en ook niet in de actie vr.n 6 x 5 zitten, ten spoedigste gel-d st'-wu ""'or die 400 kinderen". Want, als dat niet v-oor el ka.;; uj-int-, dan zijn er 400 kinderen ontroostbaar, 400 ouders de wanhoop nabij, en 400 pleeg ouders leelijk gedupeerd Stuur nu snel wat., nou ja zoo veel ge kunt missen G. HULTS. R.-K. Rijkskieskring Dordrecht Woensdagmiddag werd t-e Rotterdam een buitengewone vergadering gehouden van den Bond van R.-K. Kiesverecnigir* gen in den R ijkskieskring Dordrecht. Bij het begin der vergadering herdacht de vice-voorzitter, mr. W. Cremcrs, don overleden voorzitter, den he-er P. J. Lager- weij z.g. Wij zullen zijn herinnering hoog hond-en d-oo-r de idealen, welke hij had tot verwezenlijking te brengen. Dat waren de oprichting van een propa.gandafonds en van een correspondentieblad. Voor het e.er&te zal deze tijd zich niet zoo gemakke lijk leenen. Doch wat het tweed? ideaal betreft, spr. heeft hierover md Baron van Wijnbergen gesproken. Do zaak is zoover goverderd, dat spreker in een volgende vergadering met voorstellen hoopt te komen. Door den secretaris, den heer G. Tolle naar, werd vervolgens verslag uitgebracht van do vergadering van voorzitters en secretarissen van 18 kieskringen op 7 Oc tober j 1. gehouden. In de vacature-Laigerweij werd tot tijdo- lijk voorzitter van den Rijkskieskring ge kozen do heer G. O. Wubbe uit Rijswijk, na herstemming met de hee-ren mr. Oro- mers en Douw es, beiden uit Delft. Naar aanleiding van het agenda-punt: bespreking kiesreglement van den Al gem. Bond, was ingekomen van de R.-K. Kie»« vcreeniging te Ivwants-heul een schrijven, waarin geadviseerd werd de zetels in da Tweede Kamer meer naar standen-ver tegenwoordiging te verdoelen. Hiertegen wérd uit de vergadering geprotesteerd. Doo-r den heer Duivestein uit Kwintsheul word hierna het schrijven toegelicht, waar van de bedoeling is er op te wijzen, dat vooral gezorgd wordt voor een verde-el-ing der zetels over de verschillende standen Er werd door den heer mr. Oremes meda naar aanleiding van deze bes-prekingcu een motie ingediend, waarin wc-rd uïtge< sproken de wenscbelijkheid om de minder heden meer tot- haar recht te doen komen, en de wenechelij-khe-id van eene meer even redige vertegenwoordiging der standen bij de samenstelling der groslijsten. Er werd besproken de vraag of men eerst het werk van de commissie tot her-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1