BINNENLAND. ,4e Jaargang. Z&TERDAG 4 NOVEMBER 1922 No. 3967 e Êcicbeli^GoiiAomt ;eABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cpnt per week. Bij onze Agenten 20 cent per week, Franco per post ï.60 per kwartaal. 2.C0 per kwartaal. 3 2 95 per kwartaal. 2 pet Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's verkrijgbaar ieen betaling van GO ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- onderliike nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct^ nummer bestaat uit vier ilsden, waaronder het Geïl- tsireerd Zondagsblad. Uit het stille Klooster. De Utrechtsche hoogleeraar Prof. Dr. F. LJ. Buytendijk heeft dezer dagen bij den itgever Meulenhoff te Amsterdam een loelcje doen verschijnen over het leven der lieren. jlet bijzondere waardeering maakt de clirijver in zijn Voorwoord gewag van •at do Paters Jezuïeten ook op dit terrein 9r wetenschap hebben gepraesteerd. Hij noemt eerst een werkje van H. jchmidt S.J., en daarna een juist uitgeko- boek van Erich Wasmann S.J., door irof in die mate boeiend ge- >md „dat meü rê^ hierin voldoende inleiding kan vinden, om aal- £en grooter ring van lezers deze biologische en jhische problemen mede te deelen". i)e hoogleeraar vervolgt: Reeds in eene lange reeks geschriften sd Wasmann gepleit voor eene diepere eschouwing van de natuur en verzet aan- efeekend tegen de materialistische wereld- n levensbeschouwing in een tijd, toen deze e dogmatisch heerschende was. Gesteund oor de onwrikbare zekerheid, dat de ihristelijke wereldbeschouwing de eenig are is, en de waargenomen natuurfeiten [eheel anders verklaard dienen te worden an Darwinisme en mechanische levens- heorie dit deden, heeft Wasmann do (listheid van zijne theoretische beschou wingen in eene reeks van onderzoekingen an de natuur zelf getoetst. En het is niet le" eerste maal in de geschiedonis van het nenschelijk denken, dat uit het stille ;1 o o s t e r de groote gedachten voort- wamen, die. eerst door de universitaire fetensehap genegeerd en verworpen, later reen licht te verspreiden over eene ceks verschijnselen, klaarder en helderder, Ian men. ooit had vermoed. Inderdaad :uit het stille kloos ter is voor de maatschappij, op alle ter meer goeds, meer schoons en verhe vens gekomen, dan uit de kringen van hen, die er zicli op beroemen midden in* de we reld te staan, de wereld te kennen, het leven te leven, stille klooster is do baker mat. van de ware beschaving, voor alle lijden. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent .per regel Overige dagen 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE AbVEBTENTIEN, van ten hooeste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen fO.öO. BUITENLAND. Belnië. De vrijlating van Pater Stracke. De „Vingtième Siècle" berichtte gisteren- irond, dat pater Stracke reeds 48 uur ge leden in vrijheid werd gesteld en dat de overblijvende twee derden van zijn straf oerden kwijtgescholden. Bij telefonische navraag te Gent deelde men den redacteur van de „Msb." te Brus sel mede, dat dit bericht onjuist is en dat pater Stracke nog steeds in de gevangenis rerbliift. Anderzijds vernam de „Dcrnière Heure", dat de koning gisteren het bevel tot invrij heidstelling van pater Stracke li^eft on derteekend en dat de pater waarschijnlijk heden op vrije voeten zal worden gesteld, Ouitschland. De kwestie van herstel. De Duitsche voorstellen. Bet „Acht Uhr Afcendblatt" verneemt, dat de voorbereidende besprekingen met de lierstelcommissie thans in hoofdzaak beëindigd zijn en nu de definitieve onder handelingen aanvangen zullen. Gisterenmiddag had er bij don rijkskan- s°Uer een chefbespreking plaats, waarin de Duitsche voorstellen aan den herstel- commissie definitief geformuleerd zouden Korden. voornaamste punt van de Duitsche horstellen is de reeds herhaaldelijk ge hemde leening, welke door een buiten- Msch consortium zal moeten worden toe staan. Noodzakelijk wordt op het oogen- hlik geacht een bedrag van 500 millioen goudmark. Naar het blad verder verneemt is het denkbeeld voor zulk een leening, waarvan de opbrengst uitsluitend zal dienen voor de stabilisatie van de mark, de Duitsche peering bijgebracht door de buitenland se deskundigen, die veelal de meening «eboen geuit, dat voor een bovestigiug van niarkenkoers een betrekkelijk niet al te 'Og bedrag voldoende zal zijn. '»at de garandeering van deze leening ingaat, zijn de besprekingen nog niet ge bigd on een directe verpanding van den goudvoorraad zal met het oog op den be- J !?t k *€£enstand van den president der 5 '«bank Havenstein nauwelijks in aan- 'jjVg komen, fen zegt echter, dat de rijksbank in ver ding met buitenlandsche banken d» garantie op zich zou kunnen nemen, zooals ook bij de schatkistwissels aan België het geval is geweest. In welingelichte kringen verluidt ook, dat een Amerikaansch financieel consor tium zich zou hebben bereid verklaard, Duitschland een leening toe te staan. In dit verband wordt de naam genoemd van den nationaal econoom, professor Jenk van de Columbia universiteit, die een plan moet hebben uitgewerkt, volgens hetwelk Duitschland met behulp van Engelsclie en Amerikaansche banken een lecning zou kijjgen ten bedrage van de goudreserve der rijksbank. De snelle val van de mark en vooral do catastrofe op de beurs van heden heeft op de leden van de herstelcominissie een zeer onaangenamen indruk gemaakt. Arm, maar welvarend. In een artikel in de „Journal" wordt, ge wezen op het contrast van de finaneieele ruine van Duitschland met de buitengewo ne activiteit van zijn industrie. Voïgen8 .een statistiek waren er in Duitschland in ïül3 ~ïrt 323.524 fabrieken ruim 7 millioen arbeiders "."rOi'kzaam, in 1919 in slechts 2S6.946 fabrieken ruim zes millioen, en in 1921 in 324.169 fabrieken (dus 645 fabrieken meer dan in 1913) bijna 7J? millioen. Hieruit concludeert de „Journal", dat de Duitsche industrie zich elke opoffering ge troostte om haar plaats op de wereldmarkt terug te winnen. Doordat zij, om^üt te be reiken, haar producten goedkoper dan welk land ter wereld ook, verkocht, be roofde zij zich van alle middelen om haar geldkoers te verbeteren. De Duitsche in dustrie versloeg de concurrentie, doch slechts door verarming van Duitschland. Frankrijk. Zcelicdciislaking Op bevel van Reveilli hoeft do afdeeling Duinkerken van de ingeschrevenen een sta king van 23 uur afgekondigd. Dc zeelie den, afkomstig uit het Zuiden, die onlangs gemonsterd waren op tal van schepen, c ie. daarvóór waren opgelegd, hebben liet bevel gehoorzaamd. De officieren daaren tegen hebben er geen gevolg aan gegeven Vier van de elf sleepboolen, bemand door de officieren, houden den dienst aan den pang. De werktijd bij «le koopvaardij. De Fransche Kamer heeft de interpel latie over de toepassing va.n den aclituri- gen werkdag bij de koopvaardij afgehan deld en met 368 tegen 182 stemmen een motie van vertrouwen in de regeering aan genomen, inzake de toepassing van het besluit van 5 September en dc bescher ming van de schepelingen, die onder die voorwaarden gemonsterd hebben. Een anti-cloriealc manoeuvre. De socialist Escossier heeft, naar de Parijsclie redacteur van de „Msbd.' meldt, een wetsontwerp ingediend, met de be doeling, de crediefen voor de militaire aaimoezoniers af le schaffen, waardoor een millioen uitgespaard wordt. Dit voorstel is niets anders dan een an- ü-cleriealo manoeuvre, welke ten doel heeft dc koppen to tellen, om zoodoende de kansen voor de formatie van het link- sche bloc, af te meten. Engeland. De verkiezingsstrijd. In sommige kringen verwacht men, dat Lloyd George, die weer hersteld is, heden een zeer sensationeele beslissing zal nemen en in 50 h 100 districten, waar thans alleen een conservatief candidaat staat, ook een coalitie-liberaal zal stellen, omdat men zich niet heeft gehouden aan de afspraak, door Bonar Law zelf het eerst geopperd, om eikaars candidaten overal ongemoeid te laten. Het is intusschen nog niet zeker, of dit geschiedt en of de uitslag der raadsverkie zingen den oud-premier den durf zullen ge ven, het lot der gewezen coalitie zoo in de waagschaal te stellen. In ieder geval begint Lloyd George he den zijn eigenlijke verkiezingscampagne, dio tien dagen zal duren. Henderson, een der leiders van de ar beiderspartij, heeft een overzicht gegeven van de buitenlandsche politiek, door zijn groep voorgestaan. Hij wenscht een einde te maken aan de oude diplomatie en do oude politieke opvattingen, gebaseerd op het machtsevenwicht, en daarmede aan het conflict, dat „noodzakelijkerwijze met die politiek verbonden is". Hij wenscht eca politiek van internationalisme en in ver band daarmee een herziening der vredes- verdragen^_zoowel in economisch al3 poli tiek opzicht. Hij verlangt verder vermindering vajjde schadevergoeding, terugtrekking van de occupatietroepen, beperking der bowape- rting te land, een moratorium voor de on derlinge betalingen, afschaffing van duik- booten en vliegtuigen voor oorlogsgebruik en groote vermindering der oorlogsbcgroo- t in gen. Dc lersche kwestie. Een aanval. De Dublinschc correspondent van de Star seint, dat de woning van generaal Mulcahv, den minister van verdediging, met- bommen en revolvers is aangevallen. De wacht beantwoordde het vuur, waarbij een van do 'aanvallers doodelijk is gewond. E e ft manifest van Do Valera. De Valera heeft gisteren een manifest c-peribaar gemaakt, waarin hij zegt, dat verkiezingen,' die door liet Eugelsche be wind zijn uiLgeschreven voor de zes graaf schappen van Ulster, niet gesanctioneerd of uitgeschreven ziju door de Dail Eireann die het eenige bevoegde gezag" is. Hij voegt eraan toé: „Deel le nemen aan die verkie zingen voor het lidmaatschap van een bui- tenlandsch parlement, wil zeggen:' toe to stemmen in het deelnemen van het land aan een buitenlandsche wetgeving, cn te erkennen, dat c]j£ wetgevende macht het recht heeft om wetten te maken, die Ier land binden. Zij die gelooven in dc een heid en onafhnkelijkheid van Ierland zul len niets rnet die verkiezingen le maken willen hebben". Rusland. Het hoofdpostkantoor te Moskou afgebrand Volgens een bericht uit Moskou aan de ..Tel." is aldaar liet hoofdpost- en tele- giaafkantoor afgebrand. Ook eenige groo te pakhuizen werden in den asch gelegd. Italië HET NIEUWE REGIEM. Een boodschap aan het v o l k. Naar aanleiding van den vierden ver jaardag van de overwinning heeft, dc re giering de volgende boodschap aan de na-" tie gericht: In de herinnering om ,on bij de viering van dc groote overwindoor onze wa penen behaald, moet de geheele natie zichzelf weten terug lo vinden, cn zich weten aan t.e passen aan de moeilijke om standigheden van het huidige oogenblik. De regeering is van plan werkelijk te re- geeren cn zij zal regeer en. Al haar stre ven zal er op gericht zijn den binnenland- .selien vrede le verzekeren en het presti ge van de natie in het buitenland te ver- 1 oogen. Alleen door arbeid, discipline cn eendracht zullen de natie en het land een tijdperk van grootheid c-n voorspoed te gemoet gaan. (w.g.) Mussolini. Wat te doen staat. De „Petit Parisien" meldt uit Rome: Mussolini zal onmiddellijk na het bijeen komen van de kamer het wetsontwep be treffende de wijziging van de kieswet vol ger.s het Fransche meerderheidssysteem in behandeling doen nemen. Na aanne ming van dit voorstel zal het parlement worden ontbonden. Do nieuwe verkiezingen zullen in de maand Maart van het volgende jaar plaats hebben. Een aantal vooraanstaande ambtenaren, die met het vroegere kabinet hebben sa mengewerkt, hebben het voornemen to kennen gegeven, hun ontslag te nemen, doch Mussolini heeft hun ontslag niet aanvaard. Het antwoord van S f o r z a. Het. antwoord van Sforza op het tot hem door M-ussolini gericht verzoek om ophel dering is thans bekend geworden. De ge zant zegt, dat hij zijn ontslag heeft ge vraagd, om de nieuwe regccring zooveel mogelijk behulpzaam te zijn hij het aan stellen van haar eigen buitenlandsche ver tegenwoordigers. Hij zegt verder, dat hij het niet eens was met sommigo uitlatingen van Mus- sclini op het fascisten-congres te Napels en dat hij gemeend heeft, het bes to to deen, zoo spoedig mogelijk zijn ontslag in lo dienen in plaats van door te wachten •op het bekend worden van het regeerings- programma duidelijk Le doen doorschemo ren, dat hij met de nieuwe regeeringspoli- tiek in verschillende opzichten niet zou kunnen meegaan. Inderdaad zijn er in bedoelde redo van Mussolini eenige punten waarmede Sforza moeilijk ae-coord kan gaan: b.v. de toespe lingen van den tcgemvoordigen premier betreffende Dalmalië cn do Adria. Dat is feitelijk een afkeuring van het door Sfor za ges'olen verdrag van Rapalio. Ook de bewering van Mussolini dat Ila- 'iê de eindoverwinning in den groolen oorlog heeft, weten le bes echten, zonder noemenswaardige hulp der bondgenoolen 'is voor een voorstandc-r der Entente als Sforza niet wel aannemelijk, daar zoowel Frankrijk als Engeland na den groolen ne derlaag van Caporotto z.eer belangrijke versterkingen hebben gezonden. Mussolini heefl onmiddellijk Sforza naar. Rome ontboden. Zooals bekend, heeft Mussolini aan de. provinciale gouverneurs last gegeven,geen verdere ontslagaanvragen van gemeente besturen aan to nemen. Do socialistische gemeenteraden van Beaevento, Pozzaoli, PavuMo, Zoc.cj, Manlcso, Formigni, San P.clro, cn cenigo andere plaatsen, evenal". het republikcinscho gemeentebestuur van Ar.cona zijn derhalve gedwongen in hun r.nib't Le blijven. Buitenlandsche Berichten. Een practiscbe uitvinding. Er zijn te Londen met goed gevolg be kroonde proeven genomen met een beweeg baren wijzer, die binnen afzienbaren tijd in de Londen&che tramwagens zal werden aangebracht. Deze wijzer, die zich over een plaat beweegt op dezelfde manier ais een wijzer van een kiek, geeft gedurende den rit, ten gerieve van de passagiers, pre cies aan op welk punt dc tram is. Het toe stel werkt automatisch. Zoodra de tram stil houdt, blijft c::k de wijzer staan Inbraak in een kerk. Woersidagncobt is ingebroken in de R.-K. Kerk te Toveren, een Duits oh dorpje bij de Hollandsoh— -Limiburgsche grens. De dieven klommen door oen venster in de kerk, namen de altaardoeken mode, tevergeefs het tabernakel te forceeren. Het tevergeefs het tabernakel tee forceren. Het spoor dor dieven leidt naar de Holland- sche grens. Historische kapel verwoest Tijdens de hevige stormen, welke de hats te dagen op de kus-t van Bretagne ge woed hebben, is de Maria .Stuart-kapea, bij de oude zeehaven van Roscoff, totaal vernield. De kapel, waarvan nu neg slechts een puinhoop is overgebleven, wcr 1 in 1548 op de plaats gebouwd, waar koningin Maria fttuart na- haar aankomst uit Schot land aan land ging. De bewoners van le streek normden haar de kapel van Sainto Union, waarschijnlijk een verbastering van Saint Nanian, .don Schotsohen heilige, aar. wieii de kapel oorspronkelijk toegewijd was. Een slachtoffer van tie markdaHng. Een lozer van de „N. R. Gut." schrijft aan dit blad Bladerende in het adresboek van Heidel berg stuit ik op den naamDr. D Biirsten- maoher. Dr„ de bekende afkorting voor doctor, en borstelmaker„wie reimt sich das zusammen?" Ik neem mij voor, dit vraagstuk ep te lossen en ga naar de Robrbackershrasse. Ja wel, daar staal, de naam van den doctor op het naambordje. Ik klim in het zeer fatsoenlijk huis twee trappen hoog. Ook daar dezelfde naam, maar weder zonder opgaaf van een bor- stelmakersbedrijf Ik bol aan. Een eenvou dig maar net gekleede dame opent mij en geleidt mij na mijn vraag gehoord te lieb- ben naar binnen, naar eene voorkamer, waar zij mij eene geheele uitstalling van borstelwerk, met sierlijke etiketten voor zien, wijst. De dame voegt er aan toe10 pCt. afslag voor de „kleine renteniers". Ik verklaar, ondanks mijn tamelijk versleten jas, niet tot deze kategorie te behooren, doe mijn keuze en betaal den vollen nog betrekkelijk sohappelijken prijs. Door de halfgeopende dein- zie ik den doctor zitten, druk aan het werk, en wezenlijk aan do borstelinakeirij. Het zichtbare oog van het ons toegewende profiel is erg gehavend, daaronder een gr cot liditeeken. Bij eene lichte beweging van het hoofd naar ons toe, zie ik. dat over het afgekeerde deel van het gelaat een zwarte doek gebonden is Mevrouw geeft mij te verstaan, dat haar man blind, ad thans nagenoeg blind is, en de. tussehendeur weer sluitende, vertelt zij mij kort. de lijdensgeschiedenis. Haar man was scheikundige aan een fabriek en had het ongeluk reeds op jeugdigen leef tijd, in hot jaar 1S97, het gezicht te ver liezen. Maar hij kreeg eene verzekerings- rente van 20.000 maak, waarvan hij gemak kelijk kon leven. Zoo trouwde hij en kreeg een dochter, die nu cok reeds getrouwd is. Maar met den achteruitgang der koop kracht van de mark werd hun bestaan on mogelijk. Er bleef geen keuzo of slechts de keuze tussohen borstelfabrikabie en man denmaker ij. Do blind© doctor koos het eersto. Van klachten vernam ik niets. De onhoudbare toeotaiKl iu hei tuinbouw bedrijf. E c n bespreking niet den Minister van L., N. en H. a.i. Onder leiding van den minister van Landbouw, Nijverheid en Handel a.i., werd gisteren een bespreking gehouden met vertegenwoordigers der Centrale Boeren leenbanken te Utrecht.. Eindhoven cn Alk maar en ambtenaren van dc Departemen ten van Landbouw, Nijverheid en Handel en van Financiën, over de mogelijkheid var. steunverlecuing aan noodlijdende tuinbouwers. Uitvoerig werd van gedachten gewis- HET VOQRMAAfflSTE NIEUWS. Dc vcorziücr van den Alg. Road van R.-K. Ilijkskieskringorganisaties heeft van- i'aag geïnstalleerd do commissie voor ccn algemeen kiesreglement, van welke com- missie pref. Barge te Leiden voorzitter ia Er heeft een samen spreking plaats ge had üLSSchon dc Politieke leiding en do Sociale oyonisaries. Aan dc „St. Davo" cntlecncn wc cenigo belangrijke cijfers betreffende het. gods dienstig leven in het Bisdom Haarlem, ge durende 1921. Het Centraal Bureau der K.S.A. doet verschillende mededeelingen omtrent eur- Dc arbeidsvoorwaarden in de Sicaronin dustrie, cn die in il© Textielindustrie. Dc toestand in bet Land- en Tuinbouw bedrijf. Onderhoud met den Minister. Gcd. Staten van Zuid-Holland dringen aan op verlaging tier jaarwedden voor dc gemeen?;--ontvangers. De Duitsche voorstellen aan dc lie: stel- commissie geformuleerd. Het fascistenregiem in Italië. Een boodschap aan het volk. Dc Engelsehverkiezingsstrijd. sold over de wnnechcli'jkheid van bet ver- leenen van credieten en de wijze waarop cit zóu kunnen plaats hebben. In het bij zonder vormde bet door don oud-presi- cienl van het Rijkskantcor voor groenten er-, fruit voorgestelde voi!ingscrpd:e' een punt van bespreking. Alvorens in deze aangelegenhcia v._, stappen, te do-en, zal dc mini sier een nad r. uitgewerkt voorstel van een uit de ven dtring aangewezen commissie afwachten, terwijl tevens vanwege do directie va.n den Landbouw een onderzoek zal worden ingesteld- naar den omvang van de malaise, welke Lbans in den tuinbouw lipprse-'*f Uit de Sigaren industrie. In een gisteren gehouden couhrentie zijn, zooals reeds gemeld, do Ncclerl. R.-K, Tabaksbewerkcrsbond en de palroonsor- ganisalies tot overeenstemming gekomen. Vastgesteld is een loonsverlaging van 2 pet., ook voor de laagslo verkoopklasse. Voor liet uurloon is de aftrek 3 pel Voorts is bepaald dat drie Christelijke feestdagen niet uitbetaald worden, maar kunnen worden ingehaald. Verder' is een bepaling vastgesteld omtrent jmirüïksche vscanticdagcn. Deze regeling, \yaarrnec winst. Bond cn de Neutrale Bond -c ;_i n ne men, zal gelden tot 1 April. Verwacht wordt, dat ook .de andere boa den deze regeling zullen aanvaarden. Bij al'e sigarenfabrieken in het Zuiden van ons land is gistermorgen onmiddellijk het pakkers-, sorteer-, ringstors en ver zend ingspersoneel (voor zoover liet niet bii den Nederl. Bond en de Federatie is aangesloten) weer aan liet werk gesteld. Dc sigarenmakers beginnen Maandag; eerst moct.de tabak voor dc fabricage ge reed worden gemaakt. Uit de textielnijverheid. De Vcreeniging van R.-K. Werkgevers in de Textielnijverheid had aan de hoofd besturen der textielarbeidersvoreenigingen medegedeeld, dat zij besloten heeft een uniformo regeling van de loon- cn ar beidsvoorwaarden in te voeren. Overleg rnet de organisaties was niet gepleegd» omdat deze tegenover de voorstellen der werkgevers een afwijzende 'houding had den aangenomen. Do organisaties hebben in. een brief aart genoemde vcreeniging medegedeeld, dat zij zich aan een dergolijko regeling niet gebonden achten. Vorder wezen ze er op, dat h.i. Qp do basis van de voorstellen, dirt zij gedaan hadden, een goede regeling mo gelijk was. Zij verklaarden zich bereid op dien grondslag de besprekingen trt hervatten. De werkgeversvereeniging heeft ziois j daarna bereid verklaard tot onderhand©- i Ion, onder voorwaarde, dat de organisaties van hun vroeger ingenomen standpunt af- wijken of althans bereid zijn concessies tej 7. doen. De hoofdbesturen der textielarbeider#^ hebben op dezen tweeden brief "neg nïëïr; i geantwoord. ij'v Overwerk in banketbakkerijen. Aan hoofden of bestuurders van l>aniket» bakkerijen niet tevens zijnde broodbafo* kerij in alie gemeenten des Rijks ia ver-»-j gunning verioer.id, dat, in afwijking van hetf bepaalde bij de artit. 23 en 24 der ATbeidrt» wet 1919, in het tijdvak van S November 1 tot en met 5 December 1922 op werkdagen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1