MAANDAG 25 SKPTErdBFR 19?2
Ï937
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
Buitenland.
BINNENLAND.
|0NNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent pet week, -.60 pet kwartaal.
w Atenten 20 cent pet week, .2.60 pet kwartaal,
«fpcr poBl 12 96 pet kwartaal.
iHuJLniustrccrd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar
Kataline van 50 ct. per kwartaal, bij vooruUbe taling. Af-
"e nnmmer3 C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10;ct.
jaargang.
ra o.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
van het tarief berekend.
KLEIN F. AD TEUT EN TJLEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f (>.50.
immer bestaat uit twee bladen
financieele toestand.
die de gemeenschap waartoe
I zelf behooren willen behoe-
,r een noodlottige ramp; zij moe-
regeering stevig steunen bij haar
n onzen financieelen toestand te
toch is het gemeenschap-belang!
jet is droeve daemagogie, verdor-
jlksmisleiding, als heb hoofdor-
rau „Het Volk" schrijft:
Derhalve laat ook de millioenen-
a nog veel in het duister, maar
IK jkl er wel uit, dat gewichtige
ksbelangen allerminst bij de be-
diging gespaard zullen worden.
wordt dus vechten, en stevig
(ju, bezuiniging nafjuurlijk met
en wijsheid doorgevoerd niet
een volksbelang is!
"andere dan dit „Volk"-artikel
Iwat de partij-voorzitter, de heer
schreef in: „De Gemeente". Hij
t daar een heel zwart beeld van
lancieelen en oeconomischen tce-
»en komt dan tot het besluit, dat
lering der uitgaven een omermij-
noodzakelijkheid is Ja zelfs
hij daarbij verlag{.ng der oenen
I, als hij schrijft:
Voor ons is het vanzelf sprekend,
verlaging van salarissen en loo-
daarbij het laaflst in aanmer-
komt".
halst in aanmerking komt dus
cli in aanmerking komen kan,
den Sociaal-Democraat Vliegen,
ij willen loonsverlaging niet, ten-
ineer b l ij k t de uiterste noodza-
tid.
keerond tot wat wij begonnen te
willen wij herhalen, dat wij niet
r genoeg zullen kunnen zijn, als
lislerie-Ruys ons Vaderland èn
'n zal weten te behoeden voor
irigheden van een financieel dê-
oor de niet he ovm.'ziene malaise,
'een waardevermindering van den
kou veroorzaken.
3!i
kl
)e Oostersche kwestie.
CONFERENTIE TE - PARIJS.
enconcessie der
Geallieerden.
(arijsche conferentie over het Oos-
Vrijdagavond om 820 geëindigd.
ïemeenschappelijk8 uitnoodiging,
ekend door Poincaré, Curzon e-n
zou onmiddellijk aan Turkije wor
ronden.
in zou op voorwaarde, dat de Rhe-
neulrale zone eerbiedigen,
ins van de Maritza, waaronder
>pel erkend worden en tevens de
piniteit over de engten met con-
>p haar neutraliteit,
nota der geallieerden aan de Na-
Vergadering van Angora wordt
bocht mede te deelen of zij be-
een van volledige volmachten voor
erlegenwoordiger te zenden naar
erenlie van Venetië of een andere
zegt de nota: De geallieerden
van deze gelegenheid gebruik om
Jaren, dat zij kennis genomen heb
zi den wensch van Turkije om
tol aan de Maritza en Adrianopel
lc krijgen, onder voorwaarde dat
tcr'no van Angora haar troepen
neutrale zone laat binnemruk-
drie regeeringen zullen den
van Turkije naar bovengenoemde
steunen. Zij leggen er echter den
p op, dat het verdrag beoogt, de be-
Clf ,van Turkije en zijn nabuustatien
•"phcrnien, voorts zekere nog aan te
'zones te demilitairiiseeren en on-
auspiciën van den Volkenbond de
van zeeëngLen te verzekeren.
vas nog verneemt zouden de
Stilstandsonderhandelingen te Moe-
[kunnen plaats hebben, terwijl de
pferen tie te Venetië of elders zou
oeginnen.
^wijding van Thracië zal waar-
Jk de eenstemmigheid der verfe-
►fdtgdc mogendheid kunnen verkrij
vorm van een statuut, omvat-
0 Tursche souvereiniteit met con-
an den volkenbond,
anfinopel zal in volledige souve-
aan den sultan warden geresti-
troepen zullen
-»-c'n de geallieerde
^pken.
'do oevers van de Dardanellen en
r1 Van de zee van Marmora zul-
yO'lifairiseerd moeten worden,
Scheerden een zekere conlro-
•13ndlia der neulralifeils-
;fll f zullen uil..Menen.
vu bepalingen getrofen worden.
welke de bescherming der christelijke
minderheden in Thraoië verzekeren.
Turkije zou aldus voorwaarden krijgen,
welke de vergelijking kunnen doorstaan
met die, welke den anderen overwonnen
naties van Europa zijn opgelegd.
Verklaringen van
Lloyd George.
Lloyd George riep de vertegenwoordi
gers der Britsche en Fransche pers bij
een na afloop der kabinetszitting, tenein
de hun een uiteenzetting te geven van de
houding van Groot-Brittannië nu deze
door verschillende bladen onjuist wordt
opgevat of voorgesteld.
Men heeft er scherpe critiek op uitge-
ocfend, dat er na de conferentie, die Don
derdag tusschcn don premier en het be
stuur van het vakvereenigingscongres
plaats had, slechts 'n communiqué van
enkele woorden is verstrekt. Men heeft
dit, doch ten onrechte, aan de regeering
verweten, terwijl het juist de arbeiders-
delegatie was, die de verspreiding van een
uitvoerig communiqué verhinderde.
Do houding van de premiers was zeer
ernstig. Ieder woord was weloverwogen
en herhaaldelijk beried hij zich met mi
nister Horne. die naast hem zat, Ook
Churchill was tegenwoordig.
Terwijl de toon van de beraadslagingen
sterk" anti-Turksch was, liet de inhoud
geen twijfel bestaan, of Engeland zou be
reid zijn verschillende Turksche eischen,
niet alleen met betrekking tot Constan-
tinopel, maar ook tot Oostelijk Thracië in
te willigen. Doch terzelfder tijd wil En
geland de vrijheid van de zeestraat hand
haven en zich niet tevreden stellen met
papieren waarborgen, die alleen beteekc-
nis hebben bij de genade van de toeval
lige regeering, die in Constantinopel op
het kussen is.
Wat ook in de vredesconferentie zal
worden besloten, zeide Lloyd George, wij
zullen toch de politiek niet opgeven, dat
er deugdelijke waarborgen moeten worden
gegeven. Vóór 1914 hadden wij ook een
tractaat, dat de vrije doorvaart op pa
pier handhaafde, doch Duitsche intrigues
maaktjm het waardeloos, zoodat in weer
wil van de eigen belangen der Turken de
zee-engten tegen ons werden gesloten. In
de toekomst moet die waarborg een an
der, deugdelijker karakter bezitten, wat
de vredesconferentie ons moet brengen.
Wij wenschen den vrede en streven er
naar hem te verwezenlijken, ook omdat
wij den oorlog als een ramp beschouwen,
De premier zette verder uiteen, welke
pogingen er in het werk zijn gesteld om
den buitengewoon vreeselijken oorlog, die
naar Europa zou kunnen pverslaan. te ver
mijden. Hij laakte de Turksche moorden
en de vernieling van Smyrna en zeide, dat
hij alles zou doen om te voorkomen, dat
het Turksche leger, welks officieren blijk
baar niet in staaf waren hun manschap
pen in bedwang te houden, naar Europa
komen, tot de regeling behoorlijk getrof
fen is en bindende -waarborgen voor goed
gedrag zijn verstrekt.
Het oprukken der Turken.
De ruiterij der Kemalisfen trok Zater
dag de neutrale zone binnen nabij Tsja-
nak. Later wordt echter gemeld, dat zij
zich weer heeft teruggetrokken.
..Griekenland geeft
Thracië niet p r ij 8.
Griekenland zal nimmer toestaan, dat
de Turken Thracië binnenrukken, welk-
land het als een deel van zijn grondgebied
beschouwt en welks behoud een hoofd
voorwaarde is voor het aangaan van
eenigerlei vredesconferentie.
Deze verklaring is door iemand van het
Grieksche ministerie van buite&landsche
zaken aan de „Associated Press" gedaan.
Wij hebben Klein-Azië verloren, maar
moeten Thracië behouden, zeide bedoelde
staatsman.
Wij hebben de lichtingen 19121918 ge
demobiliseerd, maar die van 19191923
worden op voet van oorlog gehouden, zoo
dat in totaal een leger van 150.000 man
voor Thracië beschikbaar is, wanneer de
geallieerden den Turken toestaan naar
Constantinopel op te rukken.
Een aanbod
Amerikaansche re
der
g e er i n g
De Amerikaansche regeering heelt aan
geboden, het vervoer van vijftigduizend
vluchtelingen uit Smyrna met haar tor
pedojagers te beschermen, wanneer Grie
kenland zorgt voor de middelen van ver
voer. Griekenland heeft dit aanbod dank
baar aanvaard. -*
Engeland.
Uitsluiting in Zuid-Wales.
Ruim 10.0 00 arbeiders
werkloos.
In het district van Ebbro Vali hebben
de eigenaar" der mijnen een look-out af
gekondigd, Ruim 10.000 mijnwerkers en'ar
beiders in de staal branche zijn daardoor
werkloos geworden.
Reeds gedurende ©enigen tijd kwamen
geschillen voor over de handelwijze der ge
mengde oommissie inizake de vaststelling
der looinen. Toen Dotndeixteug opnieuw door
de arbeiders oen staking werd afgekon
digd besloot de directie de mijnen te slui
ten. Gisteren zijn de ijzerfabrieken ge
sloten. Een gevolg hiervan ook is, dat het
grootste gedeelte van heit distriet zonder
gas zit.
De strijd in Ierland.
Nieuwe aanslag tto Dublin
Bij de O'ConneliL brug in Dublin is Vrij
dag weer een afschuwelijke aanslag ge-
Rebellen wierpen een bom naar e.en
vrachtwagen met regeerings-soldaten. De
ontploffing werd dool* de geheele stad ge
hoord. De daad had plaats rond den mid
dag, zoodia-t ©enige duizenden personen
zich op straat bevonden, toen de bom
werd geworpen. Een aantal soldaten zijn
door de splinters van de bom, die van bij-
zoijder krachtig maaksel was, getroffen.
Een van hen is reeds aan zijn yorwondin-
gen overleden.
De rebellen, die bij den hoek van de
brug stonden, trokken dadelijk na de ont
ploffing hun revolvers, waarmede zij de sol
daten beschoten, die met geweren ant
woordden Drie burgers, onder wie een
vrouw, zijn gewond.
De kabels weder vernield
Sinds Vrijdagavond negen uut zijn er
geen telegraafverbindingen meer tusscben
Dublin en Londen. De draden zijn doorge--
sneden en op hot oogenblik is nog niet be
kend, wanneer zij zullen kunnen worden
hersteld. Het departement der posterijen
te Dublin heeft een officieel communiqué
gepubliceerd, waarin verklaard wordt, dat
het afsnijden der kabels door de stakers
met- buitengewone kennis van zaken is ge
schied, zoodat het herstel de grootste
moeilijkheden zal opleveren.
Griekenland.
Een complot te Athene.
Men heeft te Athene eer. oompiot ont
debt om de huidige régeering omver te
werpen. De militaire chef-arts Cyrilus is in
hechtenis genomen. Andere arrestaties zijn
aanstaande.
Grivas, ex-minister van oorlog in het
kabinet Venkelcs is gearresteerd onder
beschuldiging van politieke samenzwering.
De bladen melden, dat de autoriteiten
bij verscheidene Venizelislen wapendepots
hebben ontdekt.
Bulgarije.
Verborgen granaten.
Majoor Neate, de Britsche officier bij de
geallieerde militaire oontrcile-commissie,
heeft mot een Fransoh officier te Bhilip-
popel een onderzoek «ingesteld naar 50.000
verborgen granaten.De twee officieren ont
dekten den kelder waarin zij verborgen
waren, maar zij konden hem niet binnen.
Besloten werd gedurende den nacht de
wacht te houden.
Op weg om den Franschen officier af te
lossen, die de wacht hield, werd majoor
Neate door vier Butgaarsche gendarme ge
arresteerd. Zijn revolver wend hem afge
nomen Ondanks zijn krachtige protesten
werd hij gevangen genomen. Na verschei
dene uren gevangenschap werd hij weer
vrijgelaten en mocht naar zijn hotel terug
koeren. Hij besloot onmiddellijk naar Sofia
te vertrekken. Daar hoorde hij verschei
dene vrachtauto's voorbij rijden van mee
ning, dat deze auto's de granaten vervoer
den, wilde hij zijn hotel verlaten, ma-ar
werd daarin door de politie verhinderd.
Een volledig rapport over dit incident is
aan maarschalk Foch en aan den chef der
controle-organisatie te Parijs verzonden.
Amerika.
Een ,-slag" tusschen slagschepen en vlieg
machines.
Er zijn voorbereidselen getroffen voor
een deze week plaatsheb benden nageboot
st en sliag onder de kust van Yirgindë tus-
sohen een vloot van slagschepen en vlieg
machines der marine, tot het vaststellen
van de waarde van torpedovEegmachines
in een oorlog tegen een moderne vloot.
Biiitenlandsche Berichten.
Een vliegtuig verongelukt
Zes doodon.
Reuier meldt uit Mineola (Texas): Bij de le-
germa.noeuvres is een groot bombardements
vliegtuig omlaag gestort. Be zes inzittenden
werden gedood.
Scheepsramp.
10 opvarenden verdronken.
De Britsche torpedojager „Speedy" is tot
zinken gebracht na een aanvaring met een
Nedorlandsch schip in de Zee van Marmora.
Be torpedojager zonk binnen zeven minuten.
Tien opvarenden verdronken, 870 opvarenden
werden gered.
Do torpedojager Speedy" was een schip
van 1075 ton. bewapend mei drie kannonen van
10 c.M. en vier torpedolir.ceeren. Zjj^ had e n
maximum snelheid van 35 knoopen
De naam van hot Nederlandse he schip is
niet bekend.
Vrijstelling van den dienstplicht wegens
brocderdienst.
In een circulaire aan de burgemees
ters deelt de minister van oorlog mee,
dat onder de door hem ontvangen ver
zoekschriften. houdend'e beroep tegen
uitspraken van Gedeputeerde Staten,
waarbij vrijstelling van den dienstplicht
wegens broederdienst is geweigerd, er
een niet onbelangrijk aantal voorkomen,
waarvan het, naar zijn meenlng, te voor
zien is, dat ze ongegrond zullen worden
verklaard, omdat' niet is voldaan aan de
eischen, welke de Dienstplichtwet en
het Dienstplichlbeöluit stellen voor het
kunnen verkrijgen van zoodanige vrij
stelling.
De minister hecft^ïiier het oog op ge
vallen, waarin de vrijstelling is gewei
gerd, omdat de dienstplichtige of vrij
willig dienende broeder nog niet of nog
niet lang genoeg in werkelijken dienst is
geweest.
Het komt den minister voor, dat in
vele dier ge\allen de indiening van het
beroep moet worden toegeschreven aan
onvoldoende bekendheid van belangheb
benden met de ter zake van broeder-
dienst geldende wettelijke bepalingen.
Ter voorkoming van den omvangrijken
arbeid, welken de behandeling van der
gelijke bezwaarschriften, waarvan mag
worden aangenomen, dat ze foch niet
zullen leiden lot het door belanghebben
den gewenschte gevolg, vordert, ver
zocht de minister den burgemeesters, in
dien hen beroepschriften als hier be
doeld bereiken, belanghebbenden op de
wel lelijke bepalingen fe wijzen.
Het kan voorkomen, dat de aanvanke
lijk gevraagde vrijstelling terecht is ge
weigerd, doch dat tnsschen den dag.
waarop door Gedepuf. Stalen uitspraak
werd gedaan, en dien, waarop het be
roep tegen die uilsprank werd gedaan
in 's burgemeesters handen wordt, ge
steld, alsnog recht op vrijstelling is ont
staan, doordien b.v. de broeder inmiddels
51 maand werkelijken dierst heeft ver
vuld. In die gevallen lijkt het den mi
nister m het belang van dén ingeschre
vene. wanneer reeds dadelijk opnieuw de
stukken tot het. verkrijgen van vrijstel
ling opgemaakt en aan Gedeputeerde
JStaten toegezonden worden.
R.-K. Werkgevers.
Zaterdag is lc 's-Gravenhage gehouden
een vergadering om te komen tot een Ver
ting eener Vereeniging van R.-IC. Werk
gevers in het Bisdom Haarlem.
Gekozen is oen Commissie om de defi
nitieve oprichting van zulk een Vereeni
ging voor te bereiden.. In deze Commissie
hebben zitting de heeren Hendriks (Voor
zitter), mr. Romme (Secretaris). Sanders
uit Leiden, Donken, Nijdam, Hellebrekers
e.a.
R.-K. Vakbureau.
Het aantal leden der bij het R.-K. Vak
bureau aangesloten bonden liep geduren
de het 2e kwartaal 1922 terug met 9260,
wat met het verlies van 7799 in het le
kwartaal, een lot,aal teruggang is van
17059 in de eerste helft van dit jaar.
Verlaging Spoorwegtarieven '"voor de
tuinbon wproduelen.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor West-Friesland le Hoorn heeft
besloten', in een bespreking met den mi
nister van waterstaat te trachten, cm den
export naar het buitenland van tuinbouw
producten mogelijk te maken, een nog
sterkere verlaging van spoorwegtarieven
te verkrijgen. Wanneer de uitvoer niet
wordt vergemakkelijkt, zullen, zoo werd
gezegd, de producten geheel waardeloos
worden. Ook zal worden getracht, in sa
menwerking met de tuinbouw-organisa-
ties (tuinbouwraad en veiüngsvereenigin
gen) middelen te beramen, om verbetering
to brengen in den economischen toestand
van den tuinbouw.
Invoerverboden
Wij hebben er al 'ris op gewezen, hoe
verschillend is het oordeel over de al of
niet wenschelijkheid van invoerverboden
Ook in de Kamer van Koophandel te
Delft is deze kwestie aan de orde geweest
Do Kamer besloot geen steun te ver-
leenen aan het adres van de Kamer van
Koophandel lo Eindhoven betreffende een
invoerverbod van Duitsche sigaren en
ook een verzoek van de vereeniging van
schoenfabrikanten om den invoer van
schoenen stop te zeilen, niet te sleunen.
De opheffing van het Departement van
Landbouw.
Adres van den Bond van
Melkveehouders,
De Bond van Melkveehouders heeft het
volgend adres tot de Reg co ring gericht:
Kennis genomen hebbende van c'e ge
heel onverwacht© o] heffing vah bet; Dopa-r-
- I van Lo:Ib-.i.v. Handel en Kijver-
cHkL; overwegende dat ih-dezè tegenwoor
dicon i. 1 van maleise voor den landbouw
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Tc Leiden is plotseling overleden dri
rector magnificus, dr. J. P. Kuenen, in
den ouderdom van 5G jaar.
Voorlxroidiufl van een R -K. Werkgc-
vorsveroeiüging in hot Bisdom Haarlem.
Opening van een R.-K. Voetbal Serre in
van „Leiden".
Concessies der Geallieerden aan de Tim-
ken.
Do Turken rukten de neutrale zone
Linnen, doch later trokken zij zie Si terug.
Uitsluiting in Ziiid-Walcs.
Verborgen graratcn in Bulgarije gevon
den.
meer dan ooit behoefte bestaat aan een
Sbaatsdepa-rtement vanwaar uitsluitend do
belangen van den landbouw worden behar
tigd van oordeel dat in de thans door do
reïgeering aangekondigde, verandering van
bewind voering do landbouwbelangen niet
meer naar behoefte kunnen worden behar
tigd, betreurt ten zeerste dat de regeering
tot dezen voor den landbouw zoo teleur
stellen maaregel is overgegaan.
Het Drukkersbedrijf.
Omtrent ons beric-ht betrefhe>t uit
treden uit deu Bond van B-re'.;drukkerijen
van de Zuid-Nederlandsche Drukkerij merkt
men ons uit Den Bosch cp, dat deze druk
kerij met de firma Lutkie en Craner.burg
niets hoegenaamd uitstaande heeft. Do
Znid-XederLvnclsehe. drukkerij staat onder
directie van don heer E Lutkie. Msbd,"
BusUiag voor de Slagers.
Naar „De Slagerscourant verneemt,
hebben „De Vereenigde Amaterrlamscho
Slagers (V.A.S.), de v&ïkensslaehtersver-
eeniging „Amsterdam" en de R.-K. Sla-
gersvereentging .,St. Petrus'*" beslui en
een wekelijkschcn rustdag in te voeren,
voor de slagersbcdrijven van Katten
burg, Rapenburg. Joodsche Wijk cn O os
terkwartier.
Het huwelijk van Keizer Wilhelm.
De bezwaren, welke van de zijde der
familieleden te.gen het voorgenomen huwe
lijk van den keizer zijn te berde gebracht,
zijn zonder resultaat gebleven. De officieel©
bekend making is binnenkort te verwach
ten.
De vijfde November is voor d? voltrek
king van het huwelijk bepaald. Deze zai
volgens het Nederlaaidsehe burgerlijk recht
plaats vinden, aangezien het Hohenzollern-
reólit in Duitsoliland bij de grondwet v£n
Weimar 13 vervallen verklaard. „Tel."
Hoe er gewerkt wordt.
Aan een ingezonden stuk in de „Rsdb."
over het werken op de Departementskan
toren on tl oenen we:
„Tegen de vrouwelijke lieftalligheid
op de bureaux, blijken niet alle manne
lijke ambtenaren bestand. Dit bi ad ii
niet de plaats, om in geuren en kleuren
eens uitvoerig te vermelden, hetgeen ons
omtrent dit onderwerp uit de praktijk
bekend is, laat het voldoende zijn mede
to deelen, dat er ons gevallen, die geens
zins tot de uitzonderingen behooren, be
kend zijn, waarin geheel andere zaken
worden verricht, dan de behartiging van
de Staatstaak, en dat we konden wriiir-
nemen, uit de onmiddellijke omgeving,
dat in vier gevallen met dit behartigen
van zaken, die niet in onmiddellijk ver
band stonden met de Staatszaak, echt
scheiding van den betrokken mannel ijken
ambtenaar in vecband stond"»
International© actio in do Steenindustrie.
Op Dinsdag 5 September 1922 verga
derde in Düsshldorf de Internationale Fe
deratie van Christelijke Fabrieks- en
Transportarbeidersbondon, Vakgroep-
Steenindustrie. Vele landen waren verte
genwoordigd.
Er had een zeer broedvoe,rige bespre
king plaats omtrent de arbeidsverhoudin
gen, de loonsverhoogingen en verlagin
gen en de daarmee in verband. 6taande in
dustrieel© factoren. Deze industrie wordt
in het eene land bcheerscht do-or gemeen
schappelijk optreden van de werkgevers,
in weder andere door politieke of machts
verhoudingen.
Eenstemmig verklaarde men zich^tegen
de reactionaire tenJeozen, die bij veis
werkgevers waar <6 nemen zijn.
De aanwezigen waren het er over eens,
dat, zoodra in Duit-vliland. zal kunnen
worden begonnen met de voorziening in
het tekort aan woningen, dit ongetwij
feld zal bet cc kenen een opleving van do
stccnindustrie in velo landen. Geconsta
teerd werd, dat België veel uitvoert naar,
Frankrijk, terwijl vroeger veel naar Hol
land werd uitgevoerd, hetgeen nu niet
meer het geval is.
B sloten werd alles in het werk le stel
len, om do arbeidsverhoudingen voor de
arbeiders to verbeteren en
