Bureaux: RAPENBLNo. 10 - LEIDEN.
openingsrede
VULEËRS
be Jaargang.
iAt !9ES/:BER 1922
eni
der
^ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
I yOOT Leiden 19 cent per week, :2.60 per kwartaal.
Fn ODre Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaaL
Funco per post 2 96 per kwartaaL
Gefllnstreerd Zondageblad is voor de Abonné's verkrijgbaar
betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af-
|derlijke nummers G ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken damderd Zon- en Feestdagen.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
nummer bestaat uit twee bladen
Het Regeeringsprogram,
rede, waarmode Minister Ruys de
[enbrouck de zitting der Staten-Gene-
heden heeft geopend, draagt het
jel van dezen tijd, diep-ingedrukt.
politiek van het nieuwe Kabinet zal
•~fcen geleid uoor de noodzakelijkheid,
^«evenwicht tusschen 's Rijks inkom-
ien uilgaven te herstellen.
usgtjVordt duidelijk gezegd: „Ingrijpende
rking van publieke uitgaven, mode te
door wettelijke voorzieningen,
Mmijdelijk". En klaar wordt aangege-
oe die beperking zal geschieden.
lens: de bedrijven van den Staat
jMnige, welke daarmee op één lijn zijn
'gïellen (de Spoorwegen b.v.)f zullen
leer met een tekort mogen werken.
Fvolgens: Onderscheid
ellen ter vereenvoudiging van de
en de Verzekeringswetten zul-
irden ingediend. Wat een zegen
fjn, nog geheel afgeschei-
van het directe financieele Yoor-
icr den Staat!
iten derde- Vermindering van het
departementen van Algemeen Be-
Handel en Nijverheid komen bij
(erwijl Landbouw bij ,3innen-
le Zaken'' zal worden gevoegd. Dat
ir nu zoo heel veel zal worden be
is ons niet recht duidelijk,
iter Aalberso kunnen wij met deze
ig in de departementen gelukwen-
,Zijn reeds zoo moeielijke taak is
I wel weer zwaarder geworden,
lijn ideaal van solidarisme aller
kan nu meer-waarneembaar dan
In worden omgezet "in de practijk
ministerieel handelen.
[r is de opsomming van in te die-
inlwerpen niet zoo heel groot,
irschillende wetsontwerpen, inde
in periode ingediend, al of niet
op afdoening wachten,.,..
Jigde wetsontwerpen,
ijzen op het feit dat „overwogen"
iel is dus blijkbaar nog niet ge-
ter) een nieuwe regeling van de
jercenkomst, welke óók het pu-
ihlelijk element in zich bevat,
lang gewenschte en zoo noo-
lerziening van de gemeentewet zal
worden.
verder van een geleidelijke, af
ig van de huurwetten waarbij
IK vaststaand willen aannemen, dat
«afschaffing zéér geleidelijk zal zijn,
I 'pal de belangen van de minst-draag-
in de samenleving zooveel mo-
illen worden ontzien.
wat eenigszins vreemd aan-
wordt gesproken van een ingrij-
/erandering in het belastingwezen,
(alvast, dat een regee ring onder dit
een hevige oppositie heeft tever-
i.met name van de S. D. A. P. Doch
il haar gegeven zijn, ondanks op
Izichtigheid der massa berekende
Nederland economisch en finan-
eer op de beenen te zetten mbge
lans ons land behoeden voor het
ide gevaar van waardeverminde-
fen den Nederlandschen gulden, dus
tn eataslrophe ais in Duitschland en
Jrijk.
■bidden mede de bede, neergelegd in
pl der Troonrede: Moge God in
poeitevolie tijden Zijn zegen achen-
pn de vervulling van de zware taak,
de Regeering en Staten-G ener aal
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zslerda- 35 cent per repel Oreri-e dasec SO centperjregel
Voor Ingezonden Mededelingen wordt het dnbbe.e
van het tarief berekend.
ET FINE ADVEKTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden,
Srekkincen worden aangeboden ol gevraagd, hnnr en verhtmr.
koop en verkoop I 0.75 •.Zaterdag, over,ge dagen fO.,,0.
(Koningin hoeft ons opgedragen in
'naam de gewone zitting der Staton-
aa' te openen.
ft Hare Majesteit persoonlijk de
maal in Uw midden verscheen, zijn
tsonlwerpen ingediend, welke ver
worden om aan het aangevangen
der Grondwetsherziening de laatste
16 leggen. Allereerst zal daarvoor
Mdacht gevraagd worden.
Ensis, welke een groot deel der wc-
Peislert, doet haar droeve gevolgen
|?r te lande in brecden kring gevoc-
evenwicht tusschen 's Lands
en uitgaven is, zoowel in het
r'a«d als in de onderzeesche doelen
e!1 Slaat, versloord. Ingrijpende be-
van publieke uitgaven, mede to
en wettelijke voorzieningen, is
pijdelijk.
Pi'idering van het aantal DepartC'
P van Algemeen Bestuur wordt noo
•achl. Het Departement van Land
"'jverheid en Handel zal met dat
peid worden samengesmolten, ter-
brliging van do landbouw-aan-
fueden voorshands, zal worden loc
vertrouwd aan den Minister van Binnen
landsche Zaken. Enkele verschikkinj
zullen bovendien plaats vinden.
De bedrijven van den Staat, en de zoo
danige welke daarmee op één lijn zijn te
stellen, zullen aldus zijn te beheeren, dat
nadeelige sloten worden vermeden.
Een wetsontwerp tot regeling van de
rechtspositie van de Kerkgenootschappen
en een Nieuw Wetboek van Burgerlijke
Rechtsvordering aan do hand van de voor.
stellen der daartoe benoemde Staatscom-
missiën, zijn in voorbereiding.
Overwogen wordt eene regeling van de
Arbeids-overeenkomst welke zoowel het
burgerrechtelijke als het publiekrechtelij
ke element in zich bevat.
Eene wijziging van de Kieswet ten ein
de ook de leden v$m do Eerste Kamer
langis den weg van het evenredig
recht aan te wijzen, zal U, zoo spoedig
mogelijk, bereiken.
Ingediend zal worden eene herziening
van do Gemeentewet, waarbij tot leid
draad dienen de door de Staatscommissie
aangeboden voorstellen.
Onderscheidene voorstellen ter vereen
voudiging van de onderwijs- en de verze
keringswetgeving zullen TT bereiken.
Geleidelijke afschaffing van de huur
wetten is, evenals eene herziening van de
Drankwet, in voorbereiding; eene wijzi-
ing van de wet op de besmettelijke ziek
ten wordt overwogen, waarbij tevens zal
getracht worden om, zonderde algemeene
volksgezondheid te schaden, tegemoet te
komen aan de gewetensbezwaren tegen de
"accinatie.
Zoodra de grondwettelijke voorschrif-
ton het zullen gedoogen, zal het noodigo
worden verricht om
torëtoring van'-ie
en der Grondwet beheerschte. Te\ens zM
het belastingwezen aan eene ingrijpende
erandcring zijn le onderwerpen, ten emde
rekening te houden met de economische
eischenf welke de tijdsomstandigheden
stellen.
Aan de geestelijke en stoffelijke belan
gen van de bevolking ook der overzeesche
gebiedsdeelen zal de onverdeelde aandacht
der Overheid worden gewijd.
Moge God in deze moeitevolle tijden Zi.jn
zegen schenken aan de vervulling van de
zware taak welke U wacht.
In naam der Koningm en daartoe door
Haar gemachtigd, verklagen wij de gewo
ne zitting der Staten-Generaal te zijn ge
opend.
BUITENLAND.
Volkenbond.
Hongarije toegelaten.
Loudon, voorzitter der 6de Commissie,
diende het rapport in, waarbij wordt ga
concludeerd tolt toelating van Hongarije.
Oauski (Tejecho-Slowakije) zette uiteen,
dat do Hongaarsche regeering het Verdrag
van Trianon niet geheel naleeft ten op
zichte der ontwapening en der minder
heden, doch graaf Banffy heeft plechtig
op zich genomen, dat zijn regoering alle
inbeirniaitioruale verplichtingen volgens het
vredesverdrag sindsdien tot stand ge
komen, zal naleven. Daarop hebben de
vertegenwoordigers van Tsj echo-Silowakije,
Boeanenië, Servië en Zuid-Slavië hun be
zwaren ingetrokken. Daarna wend Honga
rije met algemeeno stemmen toegelaten.
Opiumwetten.
Mej. Bomnevie (Noorwegen) diende net
verslag in van de Opiumcommissie. De
Vergadering besloot er bij alle regeeringen
op aan te dringen onverwijld de noodige
maatregelen te nemen voor het in werking
stellen van certificaten van invoer en uit
voer voor opium en dergelijke stoffen en
noodigde den Ba-ad uit Amerika te ver
zoeken oen lid aan te wijzen in de Opium-
commissie.
Hulpverleening te Smyrna
Dr. Nausea las een telegram voor, waar
in de commissaris voor hulpverleening
•aan Bussische vluchtelingen in Constant i-
nopcl dringend verlof vraagt, zijn organi
satie ook ter beschikking te mogen stellen
van de duizenden Grieksche en Armeen-
sche vluchtelingen uit Smyrna en Broessa.
De Vergadering besloot dit telegram
ter afdoening aan de Commissie voor
mensohlievende actie over te geven,
heden nog voorstellen te doen.
Nanscn stelde vertier voor den Baad uit
te noodigen. onverwijld verdere hulpmaat
regelen t< overwegen.
N.V.vhJ.BNARD
VISCHMARKT -BRUGSTEEG
primat.
week voor één d-a.g op vaoanlie ging. Na
rij n Tacanlie kwam hij echter raet terng.
Men merkte nu op, dat veert.®greote
mappen met documenten en plaamen v
aen waren. Men heeft den man met
meer kunnen vinden en vermoedt, dat hu
nZ Engeland ia "n
vriend hem heeft opgewacht, die de docu
™nten van hem moet hebben overge
nomen De documenten moeten naar Du
blin zijn overgebracht, waar ze, naar men
verzekert, thans zijn.
Duitse.
De Duitscli-BelgisvjprekingcJO-
e reis vanvenstein
heeft een bedigend
result.
De president van ditsche Rijks
bank is gisteren uit Lote Berlijn aan
gekomen. Onmiddellijkht hij rijks
kanselier Wirth een b-, om rapport
over de Londensche hkingen uit te
brengen. Het resultaat-van kan goed
genoemd worden, aangp Havenstein in
Engeland zijn wenscheijna in vollen
omvang heeft vervuld jagen.
Na de conferentie tus>n Wirth en
Havenstein werd een ka-tsraad gehou
den. Havenstein deelde erbij aan de
aanwezige ministers me dat de Bank
van Engeland bereid is garantie voor
do Duilsche schatkistwifs van 15 Fe
bruari tot 15 Juni 1923 aich le nemen.
Hierop bes-loot de rijkgeering onmid
«iellijk haar antwoord oide Belgische
nota gereed te maken.
In Entente-kringen mee men. dat de
Belgischo regeering than^geen bezwaren
meer zal hebben, zoodat d crisis,die zoo'n
ernstigen vorm dreigdo an te nemen,
thans geheel, bezworen is.'
Van groot belang voor het herstel van
DuiLschland is bet berichtvan de „Chica
go Tribune" omtrent de h.noeming van
Louchour in de herstelcom.ni'Ssie. Zoo dit
juist is, wat wel waarschijnlijk is, dan
0$. "KMiirvwiuiri.,„twfipsfinSa
te vei-waclitrn.
De Berlijnschc redacteur van de ..Msbd.'
meldt:
Naar van welingelichte zijde wordt me
degedeeld kunnen de pogingen der com
munisten om hun voordcel te doen met
de ontevredenheid der spoorwegmannen
in West-Duitschtand als mislukt worden
beschouwd.
Het spoorwegpersoneel in het bezette
gebied en de omgeving daarvan, dus in
het Roerbekken en Frankfort, hadden ten
gevolge van de ontwaarding der mark en
de nieuwe vreemdelingen invasie bijzon
der onder de duurte te 'lijden. Vrijdag zijn
tusschen de rijksregeering en de valcver-
eenigingsleider? onderhandelingen aange
knoopt, welke ten doel hadden den nood te
lenigen. Deze voorbereidende besprekin
gen hebben lot resultaat gehad, dat Don
derdag aan het rijksministerie de vakver-
een igingsleiders met de regeeringsverte-
genwoordigers zullen samenkomen om de
finitieve maatregelen te beramen. Door
den spoed, welke hiermede gemaakt
wordt, is den communisten den pas afge
sneden, en reeds gisteravond ontving de
minister van verkeerswezen te Berlijn be
richt van de Keulsche spoorwegdirectie,
dat het gevaar voor staking als geweken
kan worden beschouwd.
Mijnontploffing
In het graafschap Cork, op den w g
van M-a-oroon naar Ballyvourncy. zijn t^
vrijstaatsche militairen,
kende overste Kehoe, gedood en t.w*e ern
sti" gewond, door het ontploffen van een
wilde haar verwijderen, doeh de rel»
hadden er een bom aan verboden, d.e
ontplofte, toon door het verw.jderen der
mijnlading contact werd gemaakt.
De Oastersche kwestie.
DE HOUDING OER
ENGELSCHE REGEERING.
Een nieuwe Kabinotsraa
Het Kabinet, onder voorzitterschap van
Idoyd George, besprak gistermorgen den
toeLod in het n^b je Oosten, vooral de
vmviediging der neutrale zone. De ener
ijjn def mineralen staf, lord Cavan admi
raal Beahty en de chef Ta" den !l'T„"ên
krachten waren bij de beraadslag o
ivaarondc.r de be-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Het program van de regeeilng.
De Memorie van Antwoord op liet Voor-
loopig Verslag der Tweede Kamer Irctref-
fende de Grondwetsherziening.
Prof. v. Leeuwin te Utrecht ever den
Groentijd.
De reis van Havenstein naar Londen
hoeft een bevredigend resu-taat gehad. De
i>ank van Engeland is bereid de garantio
voor dc Duitsfhe sehatkistwi.sr Is voor 6
maanden op zich te nemen.
Nieuwe bijeenkomsten van hot Britsche
Kabinet over dc houding ten opzichte der
OosJersehe kwestie.
De Eerschc rebellen hcblx-n alle fjehei-
ine militaire plannen te Belfast gestolen.
Volgens de bladen ia de regeering voor
nemens het parlement te ontbinden
nieuwe verkiezingen uit te r-hnjvcn
81NNENLAND.
Hot Vreemdelingenverkeer.
Beieren heeft zijn verordening op het
vreemdelingenverkeer verscherpt. Buiten
landers zullen voorlaan niet meer voor plei
zierrensjes worden toegelaten, doch alleen,
als zij voor zaken, voor herstel van gezond
heid of voor bezoek aan verwanten komen
Hun verblijf zal echter in elk geval slechts
kort mogen duren. Buitenlanders, die in
den overgangstijd in Beieren komen, met
een voorloopig visum, zullen er ook
slechts enkele dagen mogen blijven.
Engeland.
DE 1ERSCHE KWESTIE.
Geheime militaire
documenten verdwene
Een buitengewoon brutale aanslag
werd Zaterdag door Sinn Feiners in Bel
fast gepleegd. Belangrijke militaire docu
menten verdwenen plotseling uit. de kan
toren Aian den militairen adviseur van
Noord-Icrland in Belfast.
Sommige van de vermiste documenten
bevatten de geheime plannen van veld
maarschalk Wilson voor de verdediging
van UlsteT. De breed opgezette plannen
met al de details waren uitgewerkt door
veldmaarschalk Wilson voor het gebruik
van generaal Flood, die maairsohalk Wil
son opgevolgd is als militair adviseur van
de Ulster regeering. Deze documenten
vormden het geheime dossier van Ulster
De wijze, waarop deze documenten ont
vreemd zijn, heeft zach als volgt af go
speold
Op de bureaux van den militairen ad
viseur was reeds maanden lang een bij
zonder actief man aangesteld^ die verleden
tegenwoordig.
Mode«ed«H wordt, dat de ÏC"'"ïï5
van i 1 Zaterdag betreffende de Bnlsche
politiek de meoning der Bntsohe regeeri 3
*De Torkhu-ino', welke mot Ltoyd George 3
goedkeuring ward gepubliceerd, w-as met
formeel aan het kabinet ter sancüoilee-
ring voorgelegd, maar drukte de meenin
gen uit, welke Vrijdag in den mimster-
raad naa-T voren waren, gebracht
Naar verluidt, zal Curzon met het oog
+/«>-•!+,nnd wa.arsohiinlgk na ai.oop
de Framsche regeering te confereeren en
zoodoende de vertraging, aan het. wisse
len van telegrammen verbonden, te ver
mijden
Ook ki den middag werd een nieuwe bij
eenkomst gehouden.- De stemming in of-
fioioele kringen is beslist optimistischer,
Terwijl men nadruk legt op de noodzake
lijkheid om voorbehoedsmaatregelen te
treffen, groeit het vertrouwen, dat het niet
noodzakelijk zal zijn. tot het uiterste te
•gaan. Er bestaat alle reden om te hopen,
dat de Êngelsche en Fransohe regeeringen
oen weg zullen vinden om hartelijk samen
te werken door den nadir uk te leggen op
de eenige voorwaarden waarop oen vredes
conferentie me.t kans op slagen kan
eamenigetroepen worden Do Êngelsche re
geering koestert geenerlei verlangen om
afzonderlijk op te treden ten einde den
Turken te beletten do neutrale zone bin
nen te dringen. Maar wat er ook gebeure,
zij zal er nooit in toestemmen de zee
engten opnieuw onder Turksch gezag .te
stellen.
Geen nieuwe oorlog.
Beuter verneemt uit gezaghebbende
bron, dteut er geen sprake van is, dat hét
Eugelsoh kabinet ook maar iets zou on
dernemen in den geest van een nieuwen
oorlog. De zaak is eenvoudig, dat de geal
lieerde troepen in de onzijdige stroken
voor elk mogelijk gevaar beschermd moa
ten worden en niet het ontketenen, van
een oorlog tegen wien ook. Indien Kemat
de onzijdige stroken niet schendt, zal er
niet gevochten worden, doch in het an
dere geval schijnt er geen andere keus
dan toe te geven of te vechten.
Lloyd George heeft aan de eerste mi
nisters van Australië en Nieuw Zeeland
geseind: „Uw prompt- antwoord op ons
verzoek inzake troepen voor het afwijzen
van eiken aanslag tegen de vrijheid van
de zeeënigten en de heiligheid van Galf-
pedi is hier met geestdrift ontvangen. Het
Bijk kan geen opoffering van dc resultaten
van de overwinning van zijn zonen op het
Oostelijk oorlogstooneel veroorloven".
De toestand in Griekenland.
Het Grieksche stoomschip „Frygie*
heeft to Epiirus 1400 Grieksche vluchtelin
gen aan land gezet. Talrijke vluchtelingen
o. w. do Grieksche metropoliet van Ephe
sus, hebben op de Fransohe legatie hun
daauk betuigd voor de toewijding der Fran-
scho zjeeliedeu, aan wie zij het leven dan
ken.
Als gevolg van het pro-test vam den
Eranschen zaakgelastigde tegen dc cam
pa.gue, welke een zeker deel der Grieksche
pers. d^t niet met de houding van den
Fransclien consul en de Fransche zeelie
den sympatiisec-rt, voert, heeft Calogero-
pou'los den Griekschen journalisten ver
zocht een einde aan deze campagne te
maken, welke hij onrecht vaardig on ramp
zalig noemde.
Fransohe en Italiaansche schepen heb
ben den 17-don dezer tienduizend Griek
sche vluchtelingen aan land gebracht.
Hot Fransche blad „Progrés". heeft een
inschrijving ten bate der behoeftige Grie
ken /feopend.
De reis van de Koningin naar Scandinavi
Zaterdagavond hebben -30 personen
deel se no men aan de soiree ton konink
lijken paieize, die ecu feestelijk intiem
karakter droeg Dc ontvangst van de gas
ten door de Noorsche koninklijke fami.ie
was bijzonder hartelijk, en <ie muzie.c en
de zang waren voortreffelijk.
Gistermorgen woonde Koningin yvuhel-
mina met do Noorsche Koninklijke f-anuhe
een Noorsche godsdienstoefening m do
slotkapel bij. Dc tekst was Lucas 4. vers
23 tot 30.
\s Middags verd een auuitocot uaar
Holmer,kollen gemaakthet
Het Ncorsc-lie Persbureau meldt:
De koning van Noorwegen heeft aan
Koningin Wilhelmina het grootkruis met
ketting van de St. Oiavorde verleend
Koningin Wilhelmina is gistermorgen
11 uur 10 min. met- een extra-trein ver
trokken. Koning Haakon, koningin Maud
en kroonprins 01 av hebben aan het spoor
wegstation op de hartelijkste wijze van
de Koningin en Prins HeM *!k afscheid
genomen.
Het regeerings-jubi!-- - „j Non.ngin.
In een vergodetring van het voorloopigo
hu'ldi-gingjs-comité 18931923, onder voor
zitterschap van den heeir Albert van der
Horst, welke Ziterdag te Amsterdam is
gehouden, is besloten, dat getracht zal
wonden, pr o vin cia a lsge w i j ze bewijzen van
instemming in te. zamelen via-n zooveel mo
gelijk gevestigde vetrecnigingen Na in-
zameling van deze bewijzen van instem
ming zidlen in de provincies vergaderin
gen worden gehouden, waaruit provinciale
afdeelin-gsbesturen zullen worden gekozen.
Elk dier afdelingsbesturen zal tw.ee af
gevaardigden kiezen, welke zitting zullen
nemen in het centraal huldigingscomité,
da-t met deze 22 leden zal w-trdcii uitge
breid.
Het ocn-tjva-1 hu-ld-igingsöotiiii ral een
programma vaststellen voor ren groot o
nationale huldebetooging te houden le
Amsterdam, waartoe alle aangesloten ver-
eenigingen met haar barnieren rullen wor
den uitgenoodigd.
Verder zal in opdmaehr, var. :-(•'• huldi-
gLiiigscoanité oen nationaal gedenkboek
13931923 worden uit.gcacven, vraarh"e eon
70 letterkundigen uit den lande belange
loos hun medewerking hebl>en toegezegd.
Vordera pl'annen en regelintgen weiden
door heit vooirloopige comité in overweging
genomein, om later aan het uitgebreide
comité ter uitvoering te worden voorge-
Het groote vraagstuk der Bedrijfs
organisatie.
Het Bestuur van de Federatie der Dioa.
B. K. Volks- en Wecrklcedenbonden in
Nedierlamd verzoekt ons, naar aanleiding
van het onlangs door het Bureau voor de
B -K. Vakorgan-isi-tie in verband met het
verschijnen van het artikel: „Het groot»"
vraagstuk dor Bedrijfsorganisatie'' van
Henri Hermans, gepubliceerde ccmmu-
niqué om opname van het vd-gerdo.
Het l^estiuur van bovengenoemde Fede
ratie heeft het communiqué en het daarin
bedoelde schrijven besproken cn meent
le. dat wel niemand vermoed zal heb
ben, dat de heer Hermans zijne artikelen
schrijft in overleg met het Bestuur van het
B.-K. Vakburoau, evenmin als de Fedora tie
met- dat Bestuur overlegt omtrent koOgeeni
zij door middel van haar Brocfcune hs-r.del
wil verspreiden
2e. dat op hot terrein van de sociale
wetenschap gern aiiee-rs zaiigtnakende leer
kan worden aanvaard en kderecn dus
vrij blijft er e-cno eigen nicr«ing op m te
houden, ook de heer Hermans al is dez»
Voorzitter vam d#» Fedc-r-ÜA