t
UITENLAND,
N.V.vh. J.C.BERNARD
BINNENLAND.
Jaargang
18 1922
No. 3931
0ONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Uiden 18 cent per week, 2.60 per kwartaal.
inenten 20 cent per week, 2.G0 per kwartaal.
0 per p08l 8 86 per kwartaal
'.nlostreerö ZondapBblad la voor do Abonnd'e verkrijgbaar
hitaliog van 60 et. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Al
ike nummers 0 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
van het tarief berekend.
KLEINE AD VERTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur,
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50.
inmtne-r
bestaat uit twee bladen
jt den tijd.
maakten Zaterdag onder Sladsbe-
q melding van een aanbesteding
Rijkslichaam welke aanbeste
den niet noodig oordeelde in een
olicke Courant te adverteerenl
een opvatting is uit den tijd
e; zijn ook gelukkig nog maar be-
lijk weinig geestelijk-antiquairen,
r zoo'n ouwerwetsohe opvatting op
uden.
ui r zoover onze lezers door de handel-
nj van dezulken schade zouden kuri-
jden, houden wij hen op andere wij
de hoogte, zooals in het géval van
erdag.
reden, om dddrom een niet-Katho-
ourant te lezen, kan daarin dus niet
echter jammer en daarop wil-
ij weer eens wijzen dat er nog
ieken zijn, die zulk een boycot
beginsel, gepleegd op de Ka-
le pers, met een zekere zoetsappig-
angs zich heen laten gaan.
bedoelen dezulken, die in de go-
eid zijn om te eischen, dat er
de Katholieke courant wordt ge-
eerd, en dat nalaten. Onder den
van zijn cliënt zal de botste anti-
ial wel eieren voor zijn geld kiezen!
vervolgens, door uitsluitend
atholieke courant te lezen boycot
onopzettelijk den adverteerder
et opzet de Katholieke courant
t den tijd de Katholieken te
en, En wie dat niet inziet, hem roo-
moeten wij het laten gevoelen.
- port,
aft jongens, die 's Zondagsmorgens
I itomatisch ter Kerke gaan, zonder
ihty en 's middags hun leven als 't
laten hangen aan den uitslag van
lelbalwedstrijd.
ijn ouderen, die er nooit iets van
of er 's Zondags een bijzondere
8 ijke plechtigheid is, maar die pre-
kunnen zeggen, welke voetbalclubs
Uder op dien dag moeten bekampen,
lijn couranten, die zich er wel voor
en om den lezer ooit eenige princi-
beschouwing voor te zetten ten
en dan een van anti-godsdienstige
ing maar die voor afgod Sport
knieën liggen en wierook branden
Katholieke sportbewe-
g daarbij natuurlijk! geheel
goed als geheel buiten beschou-
jjplen!
is paganislisch, heidensch.
fo-ieder Katholiek gezin moet deze
densche spor(geest worden ige-
genocg kan worden gezegd: eer
dat sportbeoefening goed is, uit-
ïd, doch tweedens mei
°P gepaste wijze, als middel en niet
el!
Duitschland.
fuitsch-Bclgiseho onderhandelingen,
garantie der Duitsohe
«chatk i s twissels.
Berlijnsche bladen vernemen uit
'idat de Belgische minister van bui
ldscho zaken, Jasper, aan den Duit
gezant Landsberg heeft verklaard,
fccdedceling aangaande de reis
ivenstein naar Londen de Belgische
^og voorloopig bevredigt. Niette-
'nt de Belgische regeering er aan
edigstc antwoord te ontvangen op
n$sfe aan Duitschland gerichte
r cPminer.taren der Fransc-he pens
uitlating blijkt, dat men daar
|in de woerden van Jasper te moe-
j®n, dat België geen bezwaar zal
-JGgen de verlenging van den betaal
voor de Vrijdag vervallen som.
trllJnscke pers wijst er op, dat de
e regeoring voornemens is van
Longing, zoo zij wordt toegestaan,
0or zoover noodig gebruik te ma-
van Havenstein.
KHayenatein is Vrijdag te Lon-
«|komen. Zaterdagmorgen heeft
s een bespreking gehad met den
Lu1? de Bank of England en met
jjfelschen vertegenwoordiger bij de
jmmissio. Bradbury.
n,I°rdt gemeld, dat Havenstein na
l5,CCr 11 Londen naar Amsler-
IBaan om daar te confereercn met
Lp_?nf-van de Nedcrlandsche bank,
In verband niermede wordt er mede
gedeeld dat de besprekingen te Londen
slechts betrekking hebben op de twee
vervallende termijnen en niet op het
vraagstuk in zijn geheel. Van de ontwikke
ling dezer besprekingen zal het afhangen,
wat verder zal worden gedaan en of pre
sident Havenstein zich naar Amsterdam
zal begeven. In elk geval is van eenig Ne-
derlandsch aanbod nog geen sprake.
Dc noodtoestand der Pers.
De noodtoestand der pers is thans zoo
hoog gestegen, dat waarschijnlijk spoe
dig de uitgave der Berlijnsche bladen zal
beperkt worden. Reeds hebben eenige
bladen het systeem van eenmaal per dag
ingevoerd. Ook bij de drukkerij van de
„Germania" bestaat het voornemen, om
van 1 October af het blad eenmaal daags
te doen uitkomen.
Terwijl men het in principe reeds over
de doelmatigheid van dit stelsel eens is,
is toch de invoering daarvan nog niet al
gemeen, daar twee groote drukkerijen,
die van Mosse en Ullstein, momenteel nog
geen beslissing hebben genomen, of zij
haar bladen niet eenvoudig eenmaal per
dag zullen doen verschijnen.
De verhooging der spoorwegtarieven.
De permanente commissie» uit den Rijks
spoorwegraad keurde de voorstellen van
den rijksminister van verkeerswezen om
trent de nieuwe tarieven goed, waarmee
deze rechtsgeldig zijn geworden. Zij zullen
op 1 Oct. in werking treden. De goederen-
tarieven worden met 100 de personen-
tarieven met 50 verhoogd, terwijl de
personentarieven op 1 Nov. nogmaals niet
100 zullen worden verhoogd.
Do papierprijs verlaagd.
Na langdurige besprekingen in het rijks
ministerie voor economie heeft de couran
tenpapier-industrie den Septemberprijs
voor 100 K.G. papier van S400 op 6850
mark verlaagd, nadat de cellulose-indus-
trie den prijs van de voor de papierfabri
cage benoodigde cellulose aanzienlijk had
verlaagd.
Frankrijk.
Aanslag op een Politic-commissaris.
Te Parijs is een aanslag gepleegd op
Gardies, den commissaris van politie van
Grandies-Garrières. Een agent vond hem
in bewusteloozen toestand op straat lig
gen.
- De onmiddellijk aanwezige dokter con
stateerde een zware hoofdwonde, welke
een schedelbreuk deed vreezen, alsmede
verscheidene andere ernstige kneuzingen.
Ondanks alle zorgen is de commissaris
nog niet tot bewustzijn gekomen, zoodat
men omtrent de omstandigheden van de
misdaad nog in het duister tast, De com
missaris kwam des nacht om één uur van
een theater waar hij dienst had gedaan.
Rusland.
De nood in de Oekraïne.
De Oekraïne wordt tegen het aanstaan
de jaar opnieuw met hongersnood be
dreigd; De oogst heeft een graanvoorraad
opgeleverd, die nog niet de helft be
draagt van het gemiddelde. In verband
met deze dreigende vooruitzichten heeft'
de expeditie van Nansen in de Oekraïne,
welke tot liquidatie zou overgaan, beslo
ten, het volgende jaar aldaar nog te blij
ven.
Turkije.
DE BRAND TE SMYRNA.
Ook pest en typhus
uitgebroken.
H. N. meldt uit Londen:
Volgens berichten uit Alexandrië is tot
overmaat van ramp thans nog de pest in
Smyrna uitgebroken. Donderdag zijn de
eerste gevallen onomstootelijk vastgesteld,
doch er is niet de minste kans om de noo
dige sanitaire voorbehoedsmaatregelen te
treffen onder de duizenden vluchtelingen.
Alle verkeer tusschen de schepen in de
haven en den vasten wal is verbroken.
Ook zijn er typhusgevallen geconstateerd.
De stad is zoo goed als zonder levensmid
delen en toevoer. Behalve de voorraden
van de hulpactie, is alles gereserveerd
voor de Turken. Hoewel het gebrek aan
scheepsruimte voor het vervoer van
vluchtelingen allernijpendst is, heeft men
toch met het oog op besmetting alle vaste
lijnen, die Smyrna plegen aan te doen, ge
waarschuwd de haven thans te mijden.
Volgens berichten van Amerikaanscho
zijde bedraagt de schade in Smyrna 60
millioen dollars, waaronder Amerikaan-
sche eigendommen, ter waarde van min
stens vijf mililoen.
Reuter seint uit Londen:
De Engelsche consulgeneraal te Smyr
na meldt, dat alle buitenlandsche consu
laten te Smyrna uitgebrand zijn, uitge
zonderd 't Belgische, het Noorsche en het
Dcensclie. welke op eenigen afstand lig
gen van hot -bandeU"enlrum. Volgens an-
VISCHMARKT - KOORNBRUGSTEEG
KACHELPLATEN
moderne décors. 847
dere berichten worden voertien meisjes
van de Amerikaansche school, allen gena
turaliseerde Amerikanen, vermist. Men
gelooft, dat zij weggevoerd zijn. Een Ame-
rikaansch ooggetuige schat, dat er min
stens duizend personen vermoord zijn, al
vorens de brand aanving. De moorden
duurden 's nacht voort te midden van een
vuurzee.
De Times meldt uit Athene, dat de ge-
heele stad, de Turkschc buurt, uitgezon
derd, een vuurzee was. De kapitein van
een Amerikaansch schip zegt, dat het
water van de haven vol lijken is van men
schen, die gedood of beschoten zijn, teen
zij trachtten de schepen Ie bereiken. D©
lichamen zijn vreeselijk verminkt door de
scheepsschroeven. De gehele stad is ten
prooi aan plundering en moord. De vluch
telingen, die nog in de stad zijn, scholen
samen op de kade, waar zij omkomen,
daar het voor hen bestemde voed set-is
verbrand.
De Turkse he Wijk van
Smyrna ge bombardeer d.
De Grieksche kruiser „Kilkis" heeft
Vrijdagmiddag deTurksche wijk van Smyr
na gebombardeerd.
Volgens berichten uit Turksche bron
zijn te Smyrna eenige personen gearres
teerd, die bekend hebben dat zij de stad
in brand hadden gestoken. De-Turken
trachtten den brand te blusschen. doch
de Grieksche vloot bombardeerde de Turk
soho wijk. waardoor het ffS-T) rand weer on
mogelijk werd gemaakt den brand te be
dwingen.
Dehouding der Geallieerden
In een Zaterdag te Newcastle gehouden
rede verklaarde de Brrtsehe minister van
Binnenlandsche Zaken Shortt: „Groot-
Brittannië, Frankrijk en Italië zijn vastbe
sloten de vrijheid van de Dardanellen en
van den Bosporus te handhaven. Het is
bijna zeker, dat er nog meer troepen naar
het Oosten zullen moeten worden gezon
den, doc-h elke torepenmacht, die noodig
mocht zijn om te verhinderen dat Moesta-
fa Kemal Europa binnendringt, zal gezon
den worden. Wanneer wij een nederlaag
leden, zou dit het ergste zijn, wat ons met
het oog op ons rijk in het Oosten zou kun
nen gebeuren. Wij moeten een verminde
ring van het Britse he prestige in Indië en
Egypte vermijden.
Het vuur neemt af.
Stefani meldt uil Smyrna d.d. 16 Septem
ber, dat de brand nog voorlwoedt, maar
in kracht schijnt te minderen,
Amerika.
Het herstel van Europa.
Een resolutie voor
deelneming van Amerika.
De afgevaardigde Britten hebben een re
solutie ingediend, waarin Harding ver
zocht wordt, om in het belang van den
vrede en de welvaart der wereld die stap
pen te doen, welke een goede uitwerking
kunnen hebben ten behoeve van het her
stel van de politieke en industrieele rust
in Europa.
De resolutie zegt., dat de tijd thans gun
stig is, om het verdrag van Versailles en
de schadevergoedingskwestie onder oogen
te zien, en dat het blijkbaar beter zou zijn,
dat de Ver. Staten zich niet afzijdig hou
den.
De Bonus-Wet
De senaat heeft het rapport van de con
ferentie van senaat en huis over het wels
ontwerp inzake de premies aan oud-solda
ten, goedgekeurd De wet gaat nu naar
president Harding, die ze zal goedkeuren
of er zijn vete over uitspreken.
De fabrieken van Ford.
Henry Ford is begonnen regelingen te
treffen om zijn automobiel-fabrieken in
Detroit to sluiten. Hij verklaarde dat er
geen kolengebrek heerscht, maar dat de
handelaren buitensporige prijzen vragen.
Naar wordt geschat zullen hierdoor
100.000 arbeiders werkloos worden.
gehad tusschen onzen minister van Buiten-
lianiclsch© Zaken, Jhr. van Karnebeok en
dien van Noorwegen, den heer Mowinckel.
Later op don dag heeft de Koningin mi
uister Mowiuokel in audiëntie ontvangen.
De besprekingen, waarop in boven
staand telegram gedoeld wordt, z-ullen ver
band houden met het tusschen Nederland
en Noorwegen gerezen geschil in zake het
■tusschen laatstgenoemd land en Engeland
en Zweden overeengekomen mijnreglement
voor Spitsbergen, dat men ook Nederland
ter goedkeuring had voorgelegd.
De Indische Vloot
voorbereid.
r z o n n
De reis van de Koningin naar Scandinavië
De ontvangst, de Koningin böreid iu
Ghristiania, de hoofdstad van Noorwegen,
is ook buitengewoon hartelijk. Koning
Haakon en diens gemalin vergezellen de
Koningin en den Prins op hun tochten.
Ziaterdag hebben or besprekingen plaat*
H
Naar wij vernemen, worden aan de be
trokken departementen A-oorbereidingen
getroffen voor een herziening A'an het Ont-
werp-VLootwet.
Do ontevredenheid onder het
S p oo rwcgpc rso r> ec I
Maatregelen van de
regeering?
Het Weekblad van de Ned. Vereeniging
van Spoor- en Tramwegpersoneel zegt
bijzonderheden te kunnen geven van de
maatregelen, welke de regeering reeds
met het oog op een mogelijke staking van
het spoorwegpersoneel genomen heeft.
Volgens hot blad kunnen, zoodra een
spoorwegstaking zal zijn uitgebroken, alle
plaatselijke commandanten op vertoon
van een legitimatiekaart ter bestrijding
van de voorloopige kosten beschikken
over ƒ2000.
Een ander voorschrift is, dat onmid
dellijk tot heL vorderen van auto's kan
worden overgegaan. De plaatselijke com-
wandanten kunnen gggfstandig de bedra
gen vaststellen, welke als vergoeding zul
len worden gegeven. Deze bedragen zijn
10, 15, 20 en zelfs meer per dag,
naarmate de grootte van den auto. De
chauffeur ontvangt ƒ10 per dag. Alle slij
tage komt voor rekening van de regee
ring. De verzekering geschiedt met het
ministerie van oorlog, dat de gelden voor
schiet om zo later op do rekening van
andere departementen te brengen.
Aan de militairen, die in het geweer
komen, zullen de volgende vergoedingen
toegekend worden: een majoor ƒ13,39 per
dag als traktement, plus een bijslag van
ƒ6 en, indien hij gehuwd is. nog eens ƒ2;
een gewone soldaat ƒ3.56 traktement, 4
hijslag en, zoo gehuwd, ook 2 per dag.
Zoo noodig kan administratieve huip te
gen een vergoeding van 10 daags.~aange-
nomen worden.
De eeheele organisatie treedt in werking
na ontvangst van een telegram: Verwacht
vervoer.
Nieuwe 1 egcr tocrusti r. gen
Naar „Het Volk", liggen, ter griffie van
de Tweede Kamér de plannen voor een
voorstel tot aanmaak van nieuw geschut
en munitie, waarvan de kosten 106 mil
lioen zullen bedragen.
Wij gevqn dit bericht onder alle voor
behoud.
De Sociale Week.
Vereeniging van R.-K.
'Gemeenteraadsled en.
Gedurende de voorbereiding van de So
ciale Week, van 25 tot 30 September, te
houden en gewijd aan de behandeling der
R.-K. Gemeentepolitiek, is het aan het
Dag. Bestuur der K. S. A. meer en meer
duidelijk geworden, dat door velen onzer
R.-K. gemeenteraadsleden een sterke be
hoefte gevoeld wordt om te gerakentot
de stichting eener, Vereeniging van R.-K.
gemeenteraadsleden.
Het Dagelijksch Bestuur der lv. S. ,A„
van oordeel, dat de Sociale Week een bij
uitstek gunstige gelegenheid biedt om ter
bespreking van de wenschelijlcheid en
mogelijkheid van de slichting eener zoo
danige vereeniging een groot aantal ge
meenteraadsleden bijeen to brengen,
heeft gemeend op Zaterdag 30 September,
des namiddags 2 uur in liet gebouw der
R.-K. Werklicdenvereenigir.g te Eindho
ven eene vergadering te moeten beleggen
van R.-K. gemeenteraadsleden.
Zoowel deelnemers aan do Sociale Week
als gemeenteraadsleden, die niet in de gej
tegenheid waren de Sociale Week fe be
zoeken, zullen tot deze vergadering, die
onder leiding zal staan van het Dag. Be
stuur der K. S. A., toegang hebben.
Indien dezo bijeenkomst, waar de mo
gelijkheid en wenschelijlcheid der oprich
ling eener Vereeniging van R.-K. ge
meenteraadsleden zal besproken worden,
zich verheugen mag in de belangstelling
en medewerking van een groot aantal
gemeenteraadsleden, gelijk op goede
gronden mag verwacht worden, kan zij
.tot resultaat hebben, dat de wensch, ge:
in de „R.-K. Gemeente-politiek" van 1
Sepcmber 1922, n.l. dat de kathol
raadsleden in nader verband niet elkaar
komen, gelijk v"o ?oriaa.uv.ocra!isehc
en arfi-ri-Aoir';. e.'; raadsleden" inder
daad ;:i Vi-u:'b e r
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Opening van de Leid se ho Buitenschool
e Katwijk.
Plannen lot oprichting van een Boml
an R.-K. Gemeenteraadsleden.
Een wijziging van dc Vlootwet is in voor
«raiding.
De Duiisch-Belgisclie onderhandelingen
Een verzoek van Duitschland om uitstel
van antwoord door België aanvaard.
Do brand te Smyrna noemt in hevig
heid af. Ook pest en typhus heerschen er
„St. Lucas".
Ter gelegenheid A'an het eerste lustrum
van den Ned. R.-K. Bond van Schilders
patroons „St. Lucas" en de afdceling
Utrecht op 1720 September verscheen
een feestnummer van het bondsblad
Hot nummer opent met een opgetogen
artikel van den weleerw. heer P. C. Man
dors. geestelijk adviseur, die hulde brengt
aan „de" mannen van den bond, Pastoor
G. .T. van der Hout, oprichter, don heer
C. J. Notenboomde Bruijn, voorzitter en
meerdere anderen. Verder o.m. nog arti
kelen van de lieeren L. H. de Groot, honds
sécrelaris, P. J. Blokkerink. penningmees
ters, van den voorzitter. Het nummer is
verder verlucht met eenige foto's.
SPORT.
ZWEMMEN.
Bij het in Den Haag gehouden zwemfeest
van de Ncd. Vereeniging tot redding van dren
kelingen ter gelegenheid van haar vijf-jarig he
slaan won de ploeg derLeldsehe reddingsbri
gade m»t de-zwemmers Prins, Pinnjer, v. Ley-
den en Elsinga den lsten prijs in het munmer
4 maal 25 M. eslafeüe met d.rerVc!rrg in 2
min 8 sec.
De uitslag van 50 SI. borslzwemmen was: l
Kooistra, Amersfoortsche R Br. 33 2/5. 2
Segaar Leidsohe Reddingsbr. in 33 4/5 sec. en
van 50 meter rugzwemmen: 1 J,. Segaar Leid-
srhe Redingsbrigadc in 42 3/5sec„ 2 Zweerus
Haagscho Reddingsbrigade 42 3/5 secna
overzwemmen; 3e Van Hasele, Amersfoortsche
Reddingsbrigade in 43 3/5 sec.
Het kampioenschap dames (150 M gekleed
zwemmen waarvan 25 SI. met drenkeling) won
Sfej. J. Evelein, Amsierdamscho Reddingsbri
gade.
Idem voor hoeren: 1 De Bruijn, Ilaarlemsohe
Reddingsbrigade; 2 Tesenburg ITtrechtsche
Reddingsbrigade
Na afloop van dit zeer geslaagde en druk be-
zodhte, zoowel wat deelnemers als publiek
"betreft, zwemfeest reikte Burgemeester Patijn
met eenige toepasselijke woorden de pr:;wn uit.
WIELRUDEN.
Orn het wereldkampioenschap.
Op de Pare des Princes-baan te Parijs had
den gisteren de demi-finales en finales p'aata
van de wedstrijden om het kampioenschap lan
gen en korten afstand, die door bot slechte
weer in Liverpool niet konden plaats hebben.
Voor de wedstrijden waren de volgende prij
zen uitgeloofd: sprintwedstrijd' (100 meter), la
piijs de titel van wereldkampioen (houder P.
Moeskops) een gouden medaille, het U G I»
maillot, benevens 2000 francs; 2e prijs zilveren
medaille benevens 1000 francs; 3e prijs bron/
zen medaille en 500 francs.
Wedstrijd voor beroepsrenners over langon
afstand (100 K.M.): le prijs de titel van we
reldkampioen (houder V. Linart). gouden me
daille, bot U G I-maillot en 300 francs. 2e
prijs zilveren medaille en 2000 francs; 3e prijs
bronzen medaille benevens 1000 francs.
De sprintwedstrijden
le halve beslissing: 1 Moeskops, 2 Muretti
(2 lengton), 3 Debunne (ver). Tijd van de laat
ste 200 meter 12 8/10 sec.
2e halve beslissing: 1 Spears. 2 Pon'an (1
leegte), 3 Vanbever Tijd van de laatste 200
meter 13 seconden.
3e halve beslissing: 1 Dogroeve. 2 Bailf
(half wiel). 3 Kaufmann (halve lengte). Tijd
van de laatste 200 meter 13 sec.
Finale: 1. Moeskops, 2 Spears (halve lengte),
3 Degracve (1 lengte). Tijd van de laatste 200
meter 13 6/10 sec.
Na den'atari ging Degracve aan hel hoofd,
gevolgd door Moeskops en Spears als derde,
fn de laatste 200 M. kwam Moeskops geweldig
opzetten. Spears nam zijn wiel en e:n<r als
tweede over de lijn. De overwinning Tfrn Moes
kops Avas zeer fraa' zonder te voel inspanning.
De 100 K. M. weds t rij d.
Voor de f- n den wed-'röd om hc*
wereldkampioenschap over 100 K. M. komen
aan den start Léon Vandersluyft. houder van
het uur-wereldrecord, de vroegere Zwitscrsche
k;: ra pioen- Paul Süter en de jonge Fransche
stay t Guflt&ve Ganay, die dit jaaT tweed*
in den W'.'jd cm het Frans.*h karn
bek:
S La'c v;
D,
uitslag luidt: 1. Vandersfaïyft. 2 Süter
e ba au), 3. Ganav (anderhalve baan). Tijdi
r 25 miu. 1- 2,y" sec. «CrV\