?8 JIUG35STÖS 1922 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. BUITENLAND. BINNENLAND. je Jaargang. No. 3913 'e EetcbcHe (Bou/fca/nt it nummer bestaat uit twee bladen Communisten en de practijk. fn de „Socialistische Bode" wordt het wlag gepubliceerd van een peraoneel- fio rgadering der (Russische) staatsfabriek ,4, welke vergadering 19 Mei 1922 go uden werd. Op de vergadering trad als inleider op n vertegenwoordiger van den Bond van ■bekfers in de Chemische Industrie. Hij rontschuldigde, dat door zijn bond zulk 0 slecht kollektief kontrakt wa« afge- II )(en. Een arbeider kwaim in debathij 1de een zelfstandige vakvereenjgiog. m Hem werd toen door den voorzitter der «nmitrust, den heer Muat, toegevoegd: „Daar het bedrijf zonder verlies moet ,'rken, moet ik het bedrijf zoo leiden, 1 vroeger een groot-industrieel. Gij pet inzien-, dat uw leven in onze handen (t; wat wij willen, kunnen we met u en. Wanneer een van jullie weerstand edt, dan wordt hij err zonder medelijden ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl] vooruitbetaling Voet Loid.D 1# cent p.r week, Jt.W pw kwertuL Bij on» Agenten SO cent pet week. iS.60 p« kw.rUeL R,nco per poet V»' kwerUaL .1 GeOluBtreerd Zond»eebl*d 1» voor de Abonnd's verkrijgbaar betaling van 60 ct. per kwarlaal, b( voornitbetahng. Af- iderlijke nmnmera 0 ct.. met Geïliuatreerd Zondageblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II TELEFOON tNTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAG op Zaterdag 85 cenl per regel Overige dagen 30 cent per reg© Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbe'.o von het tarief berekend. KLEINE ADYERTENT1EN, van ten hoogete 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige c'agen f 0.50 Wanneer gij in uw midden sociaal-de kraten hebt, die hunne ideeën propa- eren en agrtatie voeren willen, dan zul- we een kort proces met hen maken; zullen ze allen ophangen I Gij moei dan uw mond houd'en, wanneer de om een of andere reden niet kan vol en aan de bepalingen van het kollek- if kontrakt. Op eenigeriei loonbijslag hoeft ge voor den afloop van een jaar el te rekenen". Volgens het verslag sprak na deze woor n een arbeider als zijn meening Uit, dat Ifs in den ergsten tijd van het czarisme en ondernemer het gewaagd zou heb- b zoo brutaal tot zijn arbeiders te spr©- n. Ziehier communisten in de practijk. Of We ons over zoo iets Verwonderen? Volstrekt nfetl Schrijvend over de staking van 'de Fe- ratie van Bouwvakarbeiders te Amater- re merkte „De Volkskrant** zoo zeer ist op (zie ons Persoverzicht van Zater- g): „Tusschen de houding hier door de adicaHstische bouwvakarbeiders inge- men en den gewonen kapitalistisch en ra nsthonger is geen wezenlijk verschil. is^In beider handelingen domineert de st platte zelfzucht en worden allb so- il-ethische motieven volkomen ver- aarloosd". Zoo i« het. Door de klassen-strijd-leer ordt gekweekt een zelfde moraal van [öïame, van grijpen wat er maar-te grij- «1 valt, als door het onvervalscht© Übera- mie. vruchten van een kwaden boom kun en nu eenmaal niet anders dan wan- nakolijk zijnf veil Ouitschland. Do kwestie van HerstcL De Duitsche tegenvtüON stellen. Eet blijkt, dat een gemoedelijke beöpre ing te midden van do personen, die er meest bealng bij hebben, meer eucoes 1 feeft dan alle groote conferenties. lm- fers, mogen we de Fransche bladen ge- ^ven dan zou het Duitsche voorstel in- a^e de houb- en kolen-leveringen door ^uitecho rijk, in verband waarmede e mijnindustrieelen reeds zouden ver gaard hebben allo kolen-leveringen voor pt einde van 1923 te willen uitvoeren, in ^msel door do heeren Bradbury en lauclère zijn aanvaard. zouden do Duitsche regeering heb- langeraden om zoo spoedig mogelijk ®u definitieven tekst van het voorstel op stellen en dien aan de herstelcommia- lVt®0 over te brengen. totusschen blijft de Franscho perg nog teeds- vrijwel unaniem, over een echec ,|pf aa de delegatie spreken. U Een kabinetsxitting. [Zaterdagmorgen heeft onder voorzitlter- ,Jt map vau don rijkspresident oen kabinets ito 1 plaats gehad, welke zich met den hW r°Wmischen toestand; met den val van ar^ en met de toenemende duurte jS ®rt bezig gehouden. Aan deze zitting namen bijna alle rijkt- isters en Pruisische ministers deOl, be J18vertegenwoordigers der verschik- fitllpn 6r Pruisische depariemen -I w.!, n 6 zitting werd door de vorschil- v,"/fd,e&lingei1 rapport uitgebracht don toestand. J0| werd, dut verschillende depar- rik-r 0ncroie,Ee maatregelen ter be- fet 'nf van de duurte, de speculatie en DJI prachtige uitbuiting van do bevol lal jjj en voorbereiden. De departemen- TLr k ïu de ontwc pen zofi spoedig It tofap.,.' dat zij reeds heden op de ntio der minister-presidenten en der ministers van binnenlandsche zaken der verschil lende landen ter goedkeuring kunnen worden voorgelegd. De voornaamste besluiten, welke geno men zijn, komen op het volgende neer: De invoer van luie artikelen zal tot een minimum worden beperkt Een verhooging der uitvoerrechten zal spoedig worden ingevoerd. Maatregelen tegen de devrezenepeculaties zullen worden genomen. De volksvoeding zal o.a. worden ge waarborgd door strenge voorschriften te gen overdadige consumpties in de restau rants. Het transportwezen zal worden inge richt op dén toevoer van kolen, aardap pelen en graan voor den winter. De ministers waren het er over eens, dat snelle en ingrijpende maatregelen moe ten worden genomen en doorgevoerd. Van belang is het officie-ele bericht, vol gens hetwelk de Fransche regeering heeft voorgesteld; besprekingen in te leiden over 't sluiten van een aan de herstelcom missie voor te leggen DuitschFransche overeenkomst omtrent een definitieve re geling der vereffeningsbetalmgen.De rijks regeering heeft zich tegenover het Fran sche gezantschap bereid verklaard in dien zin mede te werken. De berichten in de bladen over de ge deeltelijke opheffing van de Fransche re- torsiemaatregelen worden in een bij de Duitsche regeering ingekomen mededee- ling van den Franschen gezant te Berlijn ze mededeeling zullen voor- geen nieuwe uitwijzingen van Duitschors uit Elzas-Lotharingen plaats hebben. De sequeslratie van de goederen der verdrevenen is opgeheven. Opheffing van alle verdere dwangmaatregelen is, in dien de vereffeningsbelalingen voldaan worden, in het vooruitzicht, gesteld. Tegelijkertijd stelt de Fransche regee ring onderhandelingen voor over een aan de commissie van herstel voor te 'leggen DuitschFransch accoord betreffende een definitieve regeling dezer betalingen. De Duitsche regeering verklaarde zich hiertoe bereid. Hen sohooloonflict te Höchst bijgelegd. De Berlijnscbe redacteur van de „Mfebd." meldt: De Pruisische minister van eeredienst heeft bepaald, dat de oudere, die weigerden hun kinderen naar 'de scholen te zenden, waaraan anti-gods dienstige onderwijzers, o.a. een zekere, door den bisschop van Limburg geëxcom municeerde Schmidt, verbonden zijn, die kinderen naar andere scholen zullen kunnen zenden. Voor het opnemen dezer kindiere zij drie scholen aangewezen. Het conflict kan thans als bijgelegd wor den beschouwd, do schoolstaking is al thans geëindigd. „Fliegende Grenzhankiers". De Praagsche bladen berichten, dat een nieuw soort valuta-speculanten is opge doemd, Welke „fliegende Grenzhankiers** worden betiteld. Zulke grenebankiers wer den Zaterdag te Asch opgemerkt, waar zij dikke bundels iOOOnmark biljetten op straat te koop aanboden, en ze gedeelte lijk goedkooper van de hand deden, dan ze bij de banken te krijgen waren. De „fliegende Grenzhankiers" komen uit de Saksische grensplaateen in Boheme aan. Oostenrijk. Stappen van de Kleine Entente? Blijkens een officieus beriht werd dezer dagen een gedachtenwisseling gehouden tusschen Belgrado, Praag en Boekarest omtrent de steeds urgenter wordende Oos tenrijksche kwestie. Ofschoon deze officieuze mededeelii^g zich tot de mededeeling der bloote feiten bepaalt, blijkt uit bladen, die in relatie met de regeering staan, dat de regeering te Belgrado uit bezorgdheid wegens de r plannen van Italië, de staten dor Kleine Entente wil aansporen tot een aaneenge sloten optreden ten aanzien van de Oos- tenrijksche kwestie. De bladen schrijven: Zuid-Slavië, Tsje- cho-Slowakijc en Roemenië zijn voorne mens de Oostenri'jksch© kwestie ernstig onder het oog te zien en zij zijn bereid krachtige stappen te doen om de ineen storting van Oostenrijk te voorkomen. Er worden maatregelen overwogen om d;e voor de reddmg van Oostenrijk onvermij delijke financieel© ofcfrs te brengen. Al le voorstellen omtrent een gedeeltelijke bezetting van het Oostenrijksche gebied worden ten stelligste van de hand gewe zen. "Volgens de „Prager Presse" werd ge durende het eerste gedeelte der besprekin gen te Mariënbad ook de Oostenrijksche kwestie uitvoerig behandeld. Ook op dit punt is men tot volkomen overeenstem ming gekomen ten aanzien van alie even tualiteiten. 100.000-Kronenbiljetten. Sinds .ongeveer twee weken zijn m Duitsch-Ooslenrijk biljetten van 100.000 kronen in omloop gebracht. Tot dusver waren er geen bankbiljetten van meer dan 50.000 kronen., dus voelde men behoefte aan papieren geld, dat niet uitsluitend als pasmunt behoefde te worden gebruikt. In omloop zijn thans bill'ett'en van 1, 2, 10, 20. 50, 100, 1000, 5000, lO.OOO, 50.000 en 100.000 kronen. De laagste waarden zullen op kleiner papier worden gedrukt, aangezien het pa pier duurder was dan de daarop gedrukte nominale waarde. Maar zelfs indien er biljetten van 1 mil lioen werden uitgegeven (en daarmee be taalt men een goed heerencostuum)zou de toestand er niet beter op worden, want zooals een Amerikaan te Weenen onlangs opmerkte, wanneer men een citroen uit perst in een vijver, kan men het water nog niet als limonade verkoopem Engeland. De toestand in Ierland. De moord op Collins. Gisteren werd op plechtige wijze het stoffelijk overschot van Michael Collins van den City Hall te Dublin naar de ka thedraal overgebracht. Heden zal, terwijl de Iersche leiders als laatste eer aan Collin's nagedachtenis de hoogmis bijwonen, in heel Ierland het werk een uur lang stilleggen. zestig mi nuten gewijd aan de n-agedachtenis van (Jen gestorven leider. Zaterdag stond het volk urenlang in de rij om langs Collins' lijk. in City Hall ten toongesteld, te kunnen defileeren. Tegen donker waren meer dan honderdduizend menschen langs de kist getrokken. Onder hen was ook een aantal Britsche soldaten Een antwoord van Cosgrave aan Churchill. Cosgrave, de leider der voorloopige re geering van den Vrijstaat. heeft op Churchill's sy map tl» i ev gang bij den dood van Collins een antwoord gezonden, waarin hij verklaart, dat de Iersche re geering onwrikbaar vasthoudt aan een program, dat volledig effect geeft aan het EngelschIersche verdrag. Gevechten. Een Britsche kapitein met zeven man schappen zijn te Castletown Bearhaven aan de Banfry Bay (Zuid-Ierland) in een hinderlaag gevallen. Allen werden ern stig gewond dooh beantwoordden het vuur en doodden en wondden talrijke aan vallers. Daar de Britsche afdeeling daar aan land was gegaan om gelden te innen, vermoedt, men dat de aanval met de be doeling plats vond om de mannen te be- rooven. In Verband met het plotseling opdui ken van de Valera in Louth wordt uit Belfast aan de „Evening Standard" ge meld, dat de republikeinen voorbereidse len zouden treffen, om, nu Michael Col lins en Arthur Griffith niet meer zijn en de Vrijstaat praotisch zonder leiders is, hun slag te slaan. In Louth houden zich n.l. verscheidene rebel'lenbenden op on der het bevel van generaal Aiken, die wordt beschouwd als één der bekwaamste leiders onder de Valera. Men beschouwt den toestand voor de eerstvolgende dagen met groote bezorgdheid. Griekenland. De strijd In Klcin-Azië. Een Turksche offensief op komst? Er wordt een nieuwe aanval van de Kemalisten op Roumkeny nabij Biledjik in de streek van Ismid gemeld. Deze aan val en een vroegere op 19 Augustus j.L worden beschouwd als voorloopers van een Turksch offensief. Spanje: Een aanslag. Te Manreza hebben onbekenden schoten gelost op Pestana, een der meest invlaed- rijke leiders van het roode syndicalisme. Pestana, die derwaarts gekomen was om voor een vergadering het woord te voe ren, werd enstig gewond. De moordaanslag op Pestana heeft een hevige opwinding veroorzaakt. In den toe Stand van den gewonde is een lichte be terschap ingetreden. 1 Amerika. De mijnwerker&staking. Mass a-o n t s 1 a g b ij d Fordfabrieken. Uit Detroit wordt gemeld: Door kolen- gebrek moeten de fabrieken van Ford .met ingang van 16 September zes afdee- lingen sluiten, waordoon bijna 200.000 man werkloos worden. Ook de verzameldepots van Ford over heel de Ver. Staten wor den gesloten. -x- Het Koninklijk bezoek aan Groningen. Togen 5 uur Zaterdagmiddag had zich aan den Stationsweg te Groningen en op de andere wegen, waar da stoet zou pas- soeren, veel publiek verzameld om de Ko- voerde. ningin te begroeten, die ruim halfzes arri- Op 't perron was een eerewacht van den vrijwilligen landstorm opgesteld onder bevel van kapitein De Jong. Ter begroe ting waren mede aanwezig de Commissa ris der Koningin in Groningen, de burge meester en de garnizoenscommandant. Do aankomst bad een vlot verloop. De Koningin inspecteerde de eerewacht, die het geweer presenteerde. Ee:i ge schippers hadden voor een aardige attentie gezorgd, door vlak tegenover heit 6tation in het Verbindingskanaal een mooien driemast- schoener te leggen, ri.ik met wimpels ver sierd, welke een statigen en foestelijken indruk maakte. Het publiek juichte het Koninklijk ge zin overal hartelijk toe. Ongeveer 9 uur verscheen de Koninklijke familie onder luid gejuich on het bordes van het. Gou vernementsgebouw. De liedertafel Gruno zong eerst eenige liederen, waarna 12 Christelijke zangkoren de zegenbede uit Psalm 34 ten gehoore brachten. De zang maakte in de stilte van den avond een diepen indruk. De langdurige toejuichingen van het enthousiaste publiek nooplen de Konink lijke familie ten slotte zich nogmaals den volke te verte onen. Men seint ons uit Groningen: Reeds vroeg in d'en m-orgen bevonden zich vele Groningers in de straten van hun stad in afwachting van den rijtoer, die de Koninklijke familie hedenmorgen door de stad zou maken. Deze nam om halftien een aanvang. Overal langs den weg Stonden de Groningers geschaard, die de Koninklijke familie hartelijk toe juichten. Op tal van plaatsen werden de Koningin en de Prinses bloemen aange boden. Eerst voor de woning van den heer G. v. d. Laan, secretaris-penning meester van Kinderzorg. waar eenige kin deren de Koningin en den Prins fraaie bloemen overhandigden. Hetzelfde vond plaats bij de eerepoort op den Wester Binnensingel. Voor het diaconessenhuis aan den Traedeniussingel bood zuster Bruin de Koningin en den Prins bloemen aan, terwijl het dochtertje van dr. Didder de Prinses een bouquet overhandigde. Voor de woning van jhr. mr. O. A. van Swinderen en op de St. Rademarkt boden weer kinderen aan de prinses bloemen aan. Bij de Heetelbrug overhandigde het dochtertje van den bakker Simons, dat op denzelfden dag als dé prnses geboren is, een ruiker aan de prinses. Ongeveer half elf vertoonden zich de Koningin, de Prins en de Prinses op het bordes van het Stadhuis, waar inmiddels ook de Koningin-Moeder was aangekomen Duizenden Groningers hadden zich voor het stadhuis opgesteld cn wuifden de Ko ninklijke Familie hartelijk toe. Ongeveer 2000 schoolkinderen brachten den versie- lijken gasten vervolgens een aubade. Om elf uur defileerde een groote op tocht van de verschillende Groningsche vereenigingen voor de Koninklijke Fami lie. Het défilé duurde ongeveer een half uur. Daarna trad de Koninklijke Faimilie het stadhuis binnen, waar de burgemeester van Groningen een toespraak hield, die door H.M. de Koningin werd beantwoord. Vanmiddag om half 3 begaf de Ko ninklijke familie zich naar de Martini kerk. De heer prof. H. J. Th. W. Brug- mans hield hier een toespraak. Door kin deren werd vervolgens een cantate ge zongen. Een treffend oogenblik was, toen na liet vertrek uit de kerk een 13-jarig blind meisje, dochter van den postbode Reedeker, dat in de cantate meezong, aan de Koningin bloemen aanbood, omdat zij gaarne eens de stem wilde hooren van. een lid der Koninklijke Familie. Toen de vorstelijke stoet door de le Nieuwstraat reed, daalde uit een oranjekleurige klok in de eerepoort, daar opgesteld, bloemen neer op de Koninklijke familie. In de 2e Nieuwstraat werden bouquetten aangebo den. De Kamers van Koophandel. Het verstrekken van adviezen door de Kamers. Op verzoek van den Minister van Land bouw, Nijverheid en Handel heeft de Mi nister van Binnenlandsdho Zaken het vol gende medegedeeld aan de Gedeputeerde Staten der onderscheidene provinciën: Gelijk Uw college bekend zal zijn, heb ben de gereorganiseerde Kamers van Koophandel en Fabrieken hier te lande op 1 April j.L hare .werkzaamheden aange vangen. Genoemde Kamers beschikken over een veel beter opgezette organisatie en daar- enbovgn over geldmiddelen en per- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Iïet verschaffen van adviezen door do Kamer van Koophandel. Bepalingen betreffende do klceding dca» gemeenteveldwachters. De Duitsche voorstellen door dc afge vaardigden der Comsrassio van Herstel aanvaard. Do toestand in Ierland. Massa-ontslag bij do Ford-fabrieken in Amerika» tengevolge van gebrek aan kelen. eonecl, dan bij de inmiddels opgeheven oude Kamera het geval was. Dank zij genoemde waarborgen mag dan ook worden verwacht, dat het insti tuut der Kamers van Koophandel in heft vervolg beter dan te voren aan zijn be stemming zal kunnön voldoen on andere autoriteiten met deugdelijke adviezen vam dienst zal kunnen zijn. Het is in verband hiermede, dat uit drukkelijk de aandacht van Uw college wordt gevestigd op het brpaalde in art. 12 der wet on de Kamers van Koophandel, krachtens hetwelk de Kamers voornoemd, ?rp!icht zijn aan het Algemeen Bestuur adviezen of inlichtingen te geven over die aangelegenheden van handel en nij verheid, waarover haar oordeel cf inlich tingen gevraagd worden. Evenals voor het Algemeen Bestuur geldt het bovenstaande ook .voor de Pro vinciale en Gemeentebesturen, welker go- bied geheel of ten drole met dat der Ka mers voornoemd samenvalt. Ik heb de eer aan Uw college te ver zoeken, de gemeentebest a ren in Uwe pro vincie met bovenstaande in kennis te wil len stellen. Voorzorgsmaatregel? Naar do „Tribune" vernoemt, heeft- de minister var. oorlog een vertrouwelijke circul. gezonden aan exploit, ven au to ver voermaatschappijen met not voorstel hun personeel een voorloopig contract, te la ten terkenen, waarbij ze zich verplichten, ingeval ran een spoorwegstaking diensten te verrichten tegen oen gratificatie van f 6 per dag. Klecding Gemeenteveldwachters. In cone circulaire aan de Commissaris sen cler Koningin in do onderscheidene provinciën, bericht de Minister van Bin nenlandsche Zaken, van zijn ambtgenoot van Justitie de mededeeling te hebben ontvangen, dat meermalen door gemeen te veldwachters de uniformpet, somwijlen voorzien van het Rijkswapen, en gedeel telijk of volledig ook de uniform der Rijksveldwacht wordt gedragetn. Do Mi nister van Justitie acht zulks niet wen- echelijk. Tevens vestigt de Minister van Justitie er de aandacht van zijn ambtgenoot van Binnenlandsche Zaken op, dat gemeente veldwachters, die tevens onbezoldigd Rijksveldwachter zijn, vorial ten onrechte mccnen dat door den Minister van Justi tie hun vergunning tot het dragen van da kleeding van bezoldigde Rijksveldwach ters kan worden verleend Dit laatste kan echter alleen worden vergund aan die on bezoldigde Rijksveldwachters, voor wie geen ambteldeeding is of kan worden voorgeschreven, zooals aan personen in dienst, bij. particulieren. Uit het bakkersbedrijf. De Algemeene Nederl. Bond van Arbei ders in het bakkers enz. bedrijf schrijft: Op grond van hot-bepaalde in de art. 35 on 36 van de Arbeidswet 1919, waarin; is vastgesteld, dat, met betrekking tot hetj aanvangeuur in broodbakkerijen advies van de werkgevers en arbeidersorganisai* ties in het bakkersbedrijf ingewonnen dient te worden, had de minister goedge vonden dat de centrale commissie, be doeld in art.. 22 van de arbeidsregeling voor het bakkersbedrijf, in deze advies zon uitbrengen. Na gezette overweging is bedoelde com missie met algemeene stemmen tot de con clusie gekomen, dat de minister slechts aan bakkers in gemeenten met minder dan 2500 inwoners zal toestaan om te vijf uuu 's morgens met den arbeid aan te vangen. Blijkens een op 23 Augustus genomen beschikking negeert de minister dit advies geheel. Immers, blijkens bedoelde beschikt king wordt van do ongeveer 1100 ge-_ meenten in ons land aan ten minste 1040 toegestaan om 's morgens te 5 uur meH den arbeid in broodbakkerijen aan te van- gen. In de 60 overige is aan oen hee4 groot aantal bakkerspatroons toegestaan! om te 3 of 4 uur 'e morgens mot z.g. voo® arbeid aan te vangen, zoodat nu de dijK geheel bezweken is. Werkverschaffing in de si garcninu ustrio. De Ned. Roomsch-Kath. Sigarenma kers- on Tabaksbewerkersbond, de Ne<L Sigarenmakers- en- Tabaksbowerkcrsbond,- de Ned. Federatie van Sigarenmakers en

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1