Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
BINNENLAND.
3e Jaargang.
WOENSDAG 23 AUGÜSTOS 1922
No. 3909
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl| vooruitbetaling
Voor Leiden 13 cent per week, i 2.60 per kwartaal.
BS oeie Agenten 20 cent per week, ;2.C0 per kwartaal.
Franco per post J 2 06 per kwartaal
Geïllustreerd Zondageblad Ie voor de Abonné's verkrijgbaar
betaling van 60 et per kwartael, bij vooruitbetaling. Af-
derlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
e Eaicbelie (Bou/tcmt
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. i
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAC
op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per rego.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
van het tarief berekend.
heItrrIk^ntDTEETiEïmE!l' J"? 'en hooSale 8<> woorden, waarin
bÜlf ,1 I wor<1,e° «ongeboden of gevraagd, huur en verhuur
koop en verkoop f 0.7» a Zaterdag, overige claeen f 0.50
nummer bestaat uit twee bladen
Bezuinigen.
e vorming van het nieuwe Kabinet
lang op zioh wachten.
bel; jaarovor behoeven we ona niet te ver-
1(iereii; verschillende redenen maken
63ineDsbelling van een regeering op een
am, waarachter een Kamenneerder-
staat, niet zoo gemakkelijk. Eén van
edenen is dat er natuurlijk bezuini-
op het program moet staan,
n bezuinigeai is nu eenmaal niet zóó
,-oudig alseen blad als de N i e u-
0 o u r a n t het wil doen voorlro-
Nieuwe Ct.", bezuiniging predi-
id, verlangt het stopzetten van alle
uwe uitgaven.
5n zij somt opdus geen periodieke
booging, geen kindertoeslag bij ver-
srdering van het aantal kinderen, geen
stelling van nieuwe ambtenaren, geen
m werMoozenuitkeering, geen nieuwe
iwpremies, geen nieuwe bijzondere soho
r zijn haast zooveel onbillijkheden in
opsomming als woorden.
[aar let 'ns even op dien laatsten
Er staat niet: geen nieuwe scho-
neen, geen nieuwe bijzondere
l 't Is teékenend voor de geestes-
ieldheid.
[en moge honderdmaal betuigen niets
jn de bijzondere school te hebben, het
dat men haar o nt wikkeling wil te-
bouden zegt anders.
[et wetje De Yisser, dat onnoodigen
denbouw wil voorkomen, is in de ge
in tijdsomstandigheden alleszins te ver
igen, maar iets anders is, met den ge-
tellings-eisch radicaal te breken
als de oud-liberale „Nieuwe Courant"
cbaar wens oh b.
BUITENLAND.
België.
Het proccs-De Beuckelaere.
in storm van verontwaardiging waait
rer het Vlaanderenland over het ge-
ilmakende proces De 'Beuckelaere,
zooals wij reeds moldden, de vorige
k is aangevangen.
irschillende elementen dragen, ertoe
om de ergernis, die het proces wekt,
vergroolen. Zoo o.m. de auditeur, die
itsche officieren en ter dood veroor-
lde landverraders wilde doen optreden
Beuckelaere van landverraad te.
a beschuldigen.
Ie Ilollandsche teekenaar Raemaekers
tft verder een plaat geteekend, die
ineens een schanderoep over Ylaande-
heeft uitgestort.
schrijft o.m. het „Ylaamsch Oud-
ijdcrsblad", hot orgaan van ruim 100000
lamsche frontsoldaten,volgenden „Open
iel' aan Raemaekers:
,Er was een tijd, dat de Yzcrsoldaten
u samen den barbaarschen overwoldi-
jr bestreden; zij van in de „bloed-" en
loddergrachten" met het wapen in de
hl; u van uwe werkkamer, met het
Wood tusschen de vingeren. Zij trot-
erden vier jaar en half een hel van
lur» staal en bloed voor de vrijheid van
10 'and; u alleen de publieke opinie
landgenooten. Zij hielden de borst
puit, om indien het zoo wezen
ood er het moordend staal te laten
dringen; en u om er „lintjes" en „do
naties" te laten opspelden. Zij werden
l bun heldhaftig strijden vernederd1 en
||5 misdadigers bewaakt; en u werdt als
ware held afgeschilderd en gevierd.
waren echter niet afgunstig op u, in-
[endeel: velen van hen bewonderden u
'5, Uwe kunst en „potlood-durf",
poch wij dachten toen nog, dat u het
r'1 uit zuiver idealisme en wisten niet,
rt erwijl u met de rechterhand teeken-
- u de linker krampachtig op uwe peld-
eurs gedrukt hieldt.
aar nu het er op aankomt die ware
^orhclden" te vieren en sommige
nschen ze liever in do boeion willen
s ,n s'aaa vinden wij u de eerste om
wladden en zelf de nagedachtenis
P diegene, die. voor de „groote zaak"
on zijn, te bezoedelen.... alleen om
PW briefjes
e'uu, wij vragen u met welk recht??..
Sania?611 vreemdeling, die door een groot
ïonii iUVI0r lanclgenooten verloochend
L n',J llior in ons Belgisch huishou-
'ftt in het minste uwen neus Lus-,
9'ndo e^en' Wij verbieden u man
ten va(lei'larK* n0£ langer modder to
Éoie Upi n-^.ar .de overgeblevenen van hen,
laii .lliclP°o groot maken.
j0veelU v'ercn door de „Soir"-mensch
e 11 wilt; drink champagne en ve
uwe stamgenooten naar harte-
lar' h°aar .s^c®k £een vinger meer uit
eu. die ginds aan den Yzer getoond
dat ze duizend malen hooger staan
Sfin
Gisteren is als voornaamste getuige ge
hoord het Kamerlid Cauwelaert, burge
meester van Antwerpen.
Vermoedelijk wordt heden het requisi
toir en morgen het vonnis uitgesproken.
Naar „De Schelde" meldt, hebben 10000
oud-strijders besloten om van het brons
van hun eerekruisen en eereteekenen een
beeld te doea gieten van De Beuckelaere.
Duitschland,
Bomaanslag le Kattowitz.
De politie heeft te Kattowitz een Duit-
schen arbeider gearresteerd, juist toen
deze bezig was onder het badgebouw voor
werklieden een gat te graven, teneinde
daarin een mijn te plaatsen.
Hij bekende, de bedoeling te hebben om
ook de electrische centrale in de lucht te
doen vliegen.
Zijn medeplichtigen zijn gearresteerd,
allen leden van een Duilscho organisatie,
waarvan zij erkenden de toezegging van
groote sommen geld le heb jen gekregen,
indien de aanclag gj'-ikte.
Het - vraagstuk der Schadevergoeding.
De besprekingen teBerlijn
aangevangen.
Te Berlijn zijn gisterenmorgen de be
sprekingen over de voorwaarden voor het
verleenen van een moratorium aan.
Duitschland tusschen de vertegenwoordi
gers der Commissie van Herstel, Bradbu
ry on Mauclèro eenerzijds en den rijks
minister van Financiën dr. Hermes en
staatssecretaris dr. Bergmann anderzijds
begonnen.
De besprekingen zijn in den middag
voortgezet. Aan den rijkskanselier werd
gisteravond verslag uitgebracht over het
verloop van de gevoerde onderhandelingen
Heden heeft een ministerraad plaats, waar
in men zich met den stand van zaken zal
bezighouden. In alle aan de besprekingen
deelnemende kringen is men het er over
gen met de heido gcdclegoerdon vin Ha
Commissie van Herstel een volledig stil
zwijgen dient te worden bewaard. Alle
tot dusverre over den stand der onder
handelingen verspreide berichten berus
ten dus op veronderstellingen.
Naar door officieele kringen wordt ver
zekerd, is er noch reden voor optimisme,
noch voor pessimisme ten opzicht© van
het verloop der besprekingen met de en
tente-vertegenwoord igers
Medegedeeld werd, dat hot einde der on
dorh an delingen nog niet te voorzien is
Zoo zich niets bijzonders voordoet, zal
het nog verscheidene dagen duren, dat de
conferentie wordt voortgezet, zonder dat
nadere mededeelingen omtrent bijzonder
heden kunnen worden gedaan.
In Berlijn8che diplomatieke kringen
meent men te weten, dat de delegatie der
herstelcommissie geen instructies van
de verschillende ententeregeeringengekre
gen heeft, doch zich uitsluitend baseert
op overwegingen, welke door de herstel-
commissie zelve waren opgeworpen. Naar
verluidt bestaat bij de horstelcommissie
de neiging, opnieuw zekere waarborgen
van Duitschland ie eischen. Van den an
deren kant moeten echter ook belangrijke
concessies aan Duitschland voorzien zijn
Men verwacht, dat Bradbury en Mau
clèro niet voor het einde van deze weck
Berlijn zullen verlaten De beslissing der
herstelcommissie zal dus op zijn vroegst
eerst de volgende week valien.
Van welken aard de door de herstelcom
missie gewenschte waarborgen zijn, kan
men in diplomatieke kringen niet zeggen
Wel beweert men, dat zij aanzienlijk groo
ter zullen zijn, dan die, welke de rijlcsre-
geering bij de eerste besprekingen met
het garanticcomité heeft aangeboden. Men
gelooft echter niet, dat do berichten uit
Parijs, volgens welke het overbrengen
van de laatste goudmilliarden der rijks
bank naar het bezette Rijngebied zou wor
den geëischt, ernstig moeten worden op
genomen. Men gelooft veeleer, dat er spra
ke zal zijn van een garantie dan van pan
den.
OostenrijSc.
Dc reis van den Kanselier.
De onderhandelingen met
Benes vruchteloos.
Gistermiddag is do Oostenrijkscho honds
kanselier, dr. Seipcl, uit Praag, te Berlijn
aangekomen. Hij was vergezeld door den
minister van financiën, Segur, en werd
aan het station ontvangen door rijkskan
selier Wirth, staatssecretaris Von Hinsum
en. den Oo&tenrijksclicn gezant dr. Riedl.
Uit de berichten, welke de Berlijnsche
bladen uit Praag en Weenen ontvangen,
blijkt duidelijk, dat dr. Seipel's onderhan
delingen met Benes vruchteloos zijn ge
weest.
Oostenrijk is heden weer een verwach
ting armer geworden, seint de Weenschc
correspondent van het „Acht Uhr Abend-
blalt". Dr. Seipel's reis naar Praag schijnt
zoo goed als zonder resultaat, te zijn ge-
jjlcyenj ,Dr,
heeft d& .wanhopige. jjesluit.
klachten van den bondskanselier kalm
aangehoord en heeft hem daarop mot
holle beloften omtrent de waarschijnlijk
gunstige resultaten van de beraadslagin
gen van den volkenbond getroost. Wel
heeft hij dr. Seipel de moreele en mate-
rieele hulp van Tsjecho-Slowakije toege
zegd, doch tegelijkertijd heeft hij- er den
nadruk op gelegd, dat Oostenrijk pas dan
zal kunnen worden geholpen, wanneer
•ook de andere landen hulp bieden.
Ondertusschen nadert echter de toe
stand in Oostenrijk het hoogtepunt van
vertwijfeling. De staatsfinanciën fctaan
voor een ineenstorting. De kassen zijn ge
heel ledig en niemand weet, hoe aan het
einde, van de maand de salarissen der
staatsbeambten moeten worden betaald.
De volkenbond zal zijn beslissing nog
deze 'week moeten r.emen, zoo hij een in
eenstorting van Oostenrijk nog wil .ver
hoeden.
Bondskanselier Seiftpl verklaarde in zijn
onderhoud, met don Tsjecho-Slowakischen
minister-president Benes: Indien de vol
kenbond ditmaal in gohreke blijft, zal
Oostenrijk economisch of politiek bij alle
naburige staten of-bij een bepaalde groep
van mogendheden aanfluiting zoeken.
Op de angstige vraag van Seipel, of de
onderhandelingen van den volkenbond
eenige kans boden, antwoordde Benes
ontwijkend, dat men onvoorwaardelijk op
de beslissing van den volkenbond moet
wachten. Een andere weg zal hij niet in
slaan, aangezien heb middon-Europeo-
sche vraagstuk niet door experimenten,
doch slechts stap voor stap kan worden
behandeld.
Dr. Seipel heeft daarop den Tsjochi-
schen minister-president verklaard, dat
Oostenrijk dan zelf een snelle beslissing
wilde bewerkstelligen.
Do vrees, welke tö Boedapest bestaat,
dat deze snelle beslissing zal uitvallen in
do richting, dat Oostenrijk zich territo
riaal met Tsjecho-Slowak^'e ^al
ovcrrlpven gekenschetst. Er kan hoogstens
zijn van een zeer nauwe economi
sche toenadering.
Hongarije.
Dc voedselvoorziening?
Naar de Hongaarsohe bladen vernemen
is bij den ministerraad aanhangig een
plan tot regeling van de voedselvoorzie
ning, afkomstig van Marsalkó, den oud-
secrctaris-generaal van het ministerie van
voedselvoorziening. Deze stelt voor, den
korenoogst in het geheele land in beslag
te nemen tegen vergoeding van den we
reldmarktprijs, het noodige koren ter be
schikking te stellen tegen 'n prijs ver be
neden den inkoopsprijs en het overschat
naar het buitenland uit to voeren.
Uit de opbrengst van dezen uitvoer zou
den de kosten van den bijslag voor het
binnenland bestreden worden. Marsalkó
tracht aan te toonen, dat hierdoor ook
prijsdaling voor de andere levensmiddelen
zou ontstaan en het algemeene prijsniveau
zou dalen.
Frankrijk.
Toewijding aan de IL Maagd.
Op waarlijk grandiooze .wijze heeft
Abbeville de officieele toewijding van
Frankrijk aan de H. Maagd gevierd.
Reedg in den morgen stroomden menig
ten geloovigen naar Abbeville, terwijl nog
duizenden met speciale treinen uit Bou
logne, du Tréport, Amiens en Béthune
werden aangevoerd. De kerk van de H.
Wulfran, welke voor de plechtigheid was
uitgekozen, kon geen tiendo van dc massa
deelnemers bevatten.
Door kardinaal Lucon werd de H. Mis
opgedragen, geassisteerd door den aarts
bisschop van Rouaan en de bisschoppen
van Amiens, Beauvais, Atrecht, en St. Dié.
Een pater Dominicaan hield een schitte
rende predikatie, daarbij herinnerend aan
den wensch van koning Lodowijk XIII en
de kort geleden afgekomen Pauselijke bre
ve, waarbij het patronaatschap der H.
Maagd over Frankrijk werd goedgekeurd.
In den namiddag trok een superbe stoet
door de rijkversierde straten van Abbe
ville.
Stakingen zonder eind.
Ongeveer elf weken geleden brak te
HAvre een metaalarbeidersstaking uit, die
de sympathie heeft zoowel van burgerij
als gemeentebestuur.
De houding van den burgemeester, die
alle optochten en bctoogingen toeliet en
welke zonder ernstige gevolgen verliepen
kan de goedkeuring niet wegdragen van
den prefect van het departement der
Seine-Inférieure en deze heeft den bur
gemeester nu do bevoegdheid als hoofd
der politie ontnomen.
Hiertegen werden verscheidene protest
slakingen aangekondigd. De havenarbei
ders hebben het werk neergelegd en zich
bij stemming uitgesproken voor een sta
king tot het uiterste. Dc zeelieden zullen
Zaterdag in staking gaan. De gedelegeer
den van allo vakveroei igingen zullen he
den bijeenkomen tot het nemen van ee
Engeland.
Eon dreigend© spoorwegstaking
De kwestie der loonen van het werk-
plaatspersoneel bij de spoorwegen be
dreigt, "aldus de Engelsche bladen, den
vrede op de spoorwegen. De spoorweg
maatschappijen stellen voor den oorlogs
toeslag van 261 shilling met drie maande-
lijksc-he termijnen van 51 shilling elk t©
verminderen en wel le beginnen met 31
Juli. Do maatschappijen stellen zich op
het standpunt, dat zulk een vermindering
reeds aanvaard is door het werkplaatsper
soneel buiten de spoorwegen. Zondag ge
houden massavergaderlngen van spoorweg
personeel hebben een motie aangenomen
die zegt dat het voorstel der spoorweg
maatschappijen een aanslag is op wettige
overeenkomsten, het vakvereenigingsbe-
stuur opdraagt, om met alle middelen aan
dezen aanslag weerstand te bicden en op
alle spoorwegmannen een beroep doet om
zich in dezen aaneen te sluiten. Thomas,
de leider der spoor weglieden, verklaarde
echter in. de rede, die hij le Chester hield
en waarvan ons reo^- in een ander ver
band een uittreksel is geseind, dat hij
geen spoorwegstaking zou leiden, indien
hij op andero wijze een eervolle oplossing
kon bereiken.
Do Iersche burgeroorlog.
Een bisschoppelijke
veroordeeling.
De Roomsch-Kaitholioke bisschop van
Waterford veroordeelde in een preek
krachtig de vandalentakliek der rebellen,
die de kustwachtstations vernielden en
aldus de gevaren voor de zeelieden ver
grootten.
Bulgarije.
Do nobiuirslaten dreigen met een
liaiKlelsblokkadc.
De Bulgaarsch^ regeer.ine hoeft de voor
Griekenland met betrekking tot bet ont
binden van de comiladji's en het verhinde
ren van invallen op Joegoslavisch grond
gebied afgewezen. De regeeringen der drie
laatstgenoemde landen bespreken thans
het instellen van een handelsblokkade te
gen Bulgarije.
Italië
Nieuwe Fascistenonlitsten.
De „Matin" verneemt uit Rome: Alleen
te Genua, Pisa en Sarzena hebben zich
botsingen voorgedaan tusschen fascisten
en socialisten. Te Vito Romano is bij een
gevecht een socialist gedood, terwijl een
fascist stervende is en acht personen ge
wond werden.
De fascisten hebben Mori belet bezit te
nemen van de prefectuur te Bari, daar hij
als prefect te Bologne partijdig zou zijn
geweest ten gunste der socialisten.
Spenje.
Dc Poststaking.
In tegenspraak met andere berichten
wordt gemeld, dat de poststaking nog on
veranderd voortduurt.
De directie der posterijen heeft 4000
verzoeken om bij de post aangesteld te
worden in onderzoek. Zij zal overgaan tot
de voorloopige aanstelling van candidaten
die een academisch diploma hebben. Er
zijn 300 meisjes tot hulp-ambtenares aan
'gestold. Do postspaarbank wordt door de
Nationale Bank beheerd, die Maandag den
dienst ervan heeft verzekerd.
Te Madrid heeft de politie 30.000 brie
ven bezorgd.
Do Staatscourant bevat een besluit be
treffende de straf-maatregelen ten op
zichte van de stakende postambtenaars.
Het besluit verleent aan den directeur-
generaal de bevoegdheid om zonder eeni
ge formaliteit iederen ambtenaar, schul
dig aan individueele of collectieve insub
ordinatie of aan stakingsfeiten, te ont
slaan.
De minister-president heeft bekend ge
maakt, dat hij vele aanbiedingen gekregen
heeft van kamers van koophandel en par
ticuliere organisaties om in de postdien
sten te voorzien.
Het gerucht van een vervroegden te
rugkeer van den Koning wordt tegenge
sproken.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
De Kabinetscrisis.
De jaarvergadering van de Apo|. Ver.
„Petrus Canisius".
De besprekingen met de afgevaardigden
der Commissie van Herstel te Berlijn aarv
gevangen.
Negatieve resultaten van de onderhart,
delingen van den Oostenrijkschen bonds
kanselier met Benes.
Michael Collins, de opvolger van Arthur,
Griffith, doodgeschoten. (Telegrammen).
Het proces de Beuckelaere.
nu het tovoorzien is, dat in do eerstvol
gende periode aan dien bewindsman een
overiieerschende positie zalfc oekomen. Zoo
behoort heb althans te zijn.
Een alleszins belangrijke vraag, die niet
zonder meer kan worden voorbijgegaan.
Het valt toch niet te ontkennen, dat
de kabinetsformateur de man is, van
wien de inspiratie, de drijvende en door
zettende kracht zal dienen uit te gaan ia
de naaste toekomst. Hij zal zijn stempel
op het beleid van liet geheele Kabinet
moeten zeilen.
In het generaal gesproken is dit steeds
het kenmerkende van dengene, aan wien
liet Kabinet zijn samenstelling dankt
Thans geldt dit in versterkte mate.
Het is bezwaarlijk te betwisten, dat heb
toekomstige werkprogram van het Kabi
net van dien aard zal zijn, dat van den
Kneuterdijk het beslissende woord zal
dienen uit te gaan bij de oplossing van
tal van problemen.
Meer dan eenige andere is daarom
de portefeuille van Financiën ditmaal be
vertrouwen der Kroo-n zal zijn geroepen
om te verwezenlijken hetgeen de inhoud:
van do jongste stembusuitspraal: is.
De mogelijkheid bestaat natuurlijk, dat
onder bepaalde omstandigheden bet niet
wel mogelijk is aldus te handelen.
Objectief gezien echter is het moeilijk
om de juistheid te ontkennen van het
geen dr. Kuyper over deze kwestie nu 25
jaar geleden eens sprak: „Laat de pre
mier gaan zitten op dien zetel, vanwaar
het beslissende woord ter oplossing van
de politieke problemen van het o-pcer.blik
moet gesproken worden."
We zijn dan ook geaeigi <.ra, jos van
de politieke situatie van het oogenblik, dei
•raa0, bevestigenden zin te bo-
Koninklijke besluiten.
Bij Kon. besluit van IS dezer zijn be
noemd tot burgemeester der gemeente
Welh, H. F. M o oorman, en tot burg. der
gemeente Nieuwe Tonge, A. Sterk,
De kabinetscrisis.
De (an li-re v.) N. Haagschc Ct, schrijft:
.De vraag is opgeworpen of het geen
r. e'.ing zou verdienen, dat de forma
te;. vr.i het nieuwe Kabinet zioh zou be
lasten met de portefeuille van Financiën,
J*-; i'Ep^rantistencongres.
ÏJtp a'.eeüo dag van het congres ving
hedenochtend aan met een H. Mis in do
St. Dominicits-kerk, waarbij de deelnam
mors verschillende Eperanto-liede-ren zon
gen, terwijl pater Mestan uit Weenen ceil
predicatie hield in het Esperanto.
De eerste werkvergadering, welke om 10
uur aanving in de zaal van Hotel do
Bonte Os, was geheel gewijd aan de vast-
stelling van statuten en huishoudelijk re
glement van de we.reldvereeniging der
B-K. Esperantisten. Oa. werd in het re
glement vastgelegd, dat het congres voor
taan elk jaar zal bijeenkomen.
Terwijl in den namiddag zij vergaderden
die geinteresseerd waren bij het R.-K. Es-
peranto-maandblad Espero Katolika (Ka»-
tholieke Hoop), deden de overige con
gressisten een wandeling door Nijmegen
waarbij een der Nederla-ndsche Espexantis
ten in het Esperanto een uitlegging gai
van de verschillende bezienswaardigheden.
Na een gemeenschappelijk middagmaal
in Hotel de Bonte Os ving om 7 uur del
tweede werk vergade ï-ing aan ter verdere
vaststelling van statuten en reglement der
wereld vereeniging.
Besloten werd tot aansluiting der R.-K.
wereld vereeniging bij de Katholieke Cen
trale te Rome.
Eem gezellig samenzijn besloot den
tweeden congresdag. i
Secretarissen der Huurcommissies.
Herhaaldelijk kwam het voor, dat seer*
tarissen van Huurcommissies als pleit.be* j
zorger optraden voor andere huuroommaA*
sies of voor den kantonrechter, "wat toil
zeer ongewenscblo toestanden aanleiding
gaf-
Naar „Het Centrum" verneemt w dezer t
dagen een circulaire van den Minister}]'
verschenen, waarbij dit optreden voortaart
verboden wordt.
„Hbüdi^
schar ent
Nedeo*!
De Duitsche uitverkoop.
De Borlijn&cho oorr. van het
meldt, dat er dagelijks groote
vreemdelingen, waaronder tal 7^
landers, naar het bezette gebied trek1^
om daar profijt te trekken uit de daimg
van de mark en alles koopen. wat ze maattl
tig kunnen worden. Hun aantal wordt op,
200.000 geschat.
Naar uit Keulen verluidt, trachten da
