EDli^
No. 3886
Bureaux: RAPENBUFS No. 10 - LEIDEN.
IG
BUITENLAND.
BINNENLAND.
3e Jaargang,
Tfoe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week, - 2.60 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week, :2.60 per kwartaal.
Franco per post j 2 06 per kwartaal.
Iet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar
egen betaling van 60 ct. per kwartaal, by vooruitbetaling. Af-
onderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag tjezonderd Zon- en Feestdagen.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAG
op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per rego
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
van het tarief berekend.
KLEINE ADYERTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekking n worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur
koop en v rkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f 0.30
lit nummer bestaat uit twee bladen
Franje!?
«I De „Nieuwe Rott. Crt." van gisteravond
chrijft over de gisteren uitgesproken
Zoonrede o.m.:
Indien men het heden uitgesproken
troonredetje van de franje ontdoet,
blijven er slechts twee zinsneden
over. „Ter voldoening aan het grond
wettelijk voorschrift, zullen U on-
JTT verwijld de noodige voorstellen be-
reiken om het aangevangen werk
:(der grondwetsherziening) te vol
tooien". „Ik verklaar de zitting der
Staten-Generaal te zijn geopend".
Twee zinnen, die iets zeggen..... De
Kt is „franje"!
Franje is dus volgens dit liberale or-
jaan do bede tot God om het Vader-
and voor inzinking te behoeden.
Hier spreekt die zelfgenoegzaam-
eid van het liberalisme, waar het zich
L k [eweegt op godsdienstig terrein
iljn Het bestaat 'm niet in het bidden, ver-
'0' 3 :laarde de „Jan Rap" van de Genestet.
En het Rotterdamsche liberale orgaan
ietitelt de openlijke bede om Gods hulp
|la „franje".
De mensclien veranderen niet in dat op
«icht!
|Pi Mogen de honderd duizenden, die ge-
Lkkig de bede van onze Koningin niet
lis „franje" beschouwen ook uit die
Overtuiging in eigen privé leven de con-
fiusie weten te trekken!...,
12'
Socialistische predikanten.
Het bestuur van de Vereeuiging van So-
ialistische Predikanten heeft een adres
an liet kiescollege der Ned. Herv. Gein.
Leeuwarden gezonden waarin adhae&ie
•ordt betuigd met het verzoek van het
el. Soc. Verbond 1
stisch predikant te beroepen.
Socialistische predikanten in de Ned.
ïerv. Kerk!
Socialisme en Kerk!.... Het socialisme
net z'n godsdienstlooze theorieën en proo
ien! Het socialisme met z'n op Kerk en
Jiodsdienst smalende pers
0 Wij doen niet anders dan constat eer en
9 fcen feit, dat ook vele Protestanten, onge-
iwijfeld droef moet stemmen.
Volkenbond.
I De H. Plaatsen.
De Raad van den Volkenbond zal 13
Augustus opnieuw te Genève bijeenko
men en dan besluiten nemen ten aanzien
yan de benoeming van de comimissie voor
de Heilige plaatsen in Parestina ca het
beginnen van haar functies.
Duitschland.
Ecu Russisch handelscentrum in Berlijn?
I Gelijk men weet, zijn de Russische ge
delegeerden ter Haagsclie conferentie Lib-
1iwinoff, Krassin en Krestinsky te Berlijn
Iaangekomen.
I Naar nu verluidt, zullen de«ze gedolegeer
den wel eenigen tijd te Berlijn blijven,
teneinde van Berlijn uit verschillende re-
r laties met financieele en handelskringen
f aan te knoopen. Alles zou er op wijzen,
l dat Berlijn een centrum zal worden voor
I Russische aangelegenheden.
I Zooals reeds in den Haag door de Rua-
I sen werd aangekondigd, zou men, nu de
r Haagsche conferentie was mislukt, met
I particulieren besprekingen beginnen. Vol
r gecs berichten uit Berlijn zijn inderdaad
reeds regelingen voor conferenties met
I Itakaansche, Roemeensche en Engelsche
I firma's getroffen.
Geheime organisatie ontdekt.
De politio van Altona heeft een geheime
t Nationalistische organisatie ontdekt, wel
ke door Russische officieren wordt ge-
ïeid. Enkele personen, die daarbij betrok
keu zijn, zijn gearresteerd, terwijl de ge-
I v vor.den documenten zijn opgezonden naar
het nieuwe staatsgercchtshof ter bescher-
f ining van de republiek. De meeste leden
I der geheime organisatie hebben vroeger
I deel Taitgemaakt van vrijcorpsen. Boven-
diei, schijnt de Duitsch-nationale arbei-
I dershond bij de zaak betrokken te zijn.
Beieren on do Bescheim'ivet
De inhoud van de wet en de wijze, waar
l op deze tot stand is gekomen, tegen het
I protest der Beiersche regeering, heeft in
Beieren een zoodanige opwinding veroor-
i ^aakt, dat tenminste in het gedeelte van
Beieren, dat rechts van den Rijn ligt,direct
i te rekenen is op een aanmerkelijke ver-
\f. Bloring of het in gevaar brengen der
i openbare veiligheid en orde, indien de
iT zónder eenig voorbehoud in werking
v Er is dus gevaar ia aantocht, Pm,
deze redenen ziet het Beiersche Staalsmi-
nisterie zich gedwongen een verordening
uit te vaardigen, welke bepaalt, dat de
Rijkswet tot bescerming der Republiek
in Beieren in dier voege zal gelden, dat
in plaats van de Rijksregeering de Beier
sche regeering, en in plaats van liet
Staatsgerechtshof de Volksgerechtshoven
treden. Verbod lot het houden van verga
deringen, couranten, opheffing van ver
een igingen, enz.wordon uitgevaardigd door
het Beiersche Ministerie van Binnenland-
sclie Zaken.Aan niet-Beiersche politie-orga
nen is het verboden in Beieren zelfstandig
var. ambtswege op te treden.
Het rijkskabinet zou gisteren bijeen ko
men, om over den toesland te beraadsla
gen.
De Beiersche minister voor de volks
voeding is naar Berlijn vertrokken om
tusschon het rijk en Beieren te bemidde
len. Men houdt het er voor, dat hij wel
succes zou kunnen hebben.
De stedelijke bevolking in Frankisch
Beieren keurt het optreden van Munchen
af.
Het centrum blad German ia noemt den
stap der Beiersche regeering noodlottig.
Ook in den Beierschen Rijnpfalz heb
ben democraten en soc.-dem. stelling ge
nomen tegen de houding der Muncherische
regeering. De soc.-dem. partij spreekt
reeds van het stellen van de Pfalz-quac-s-
tie. Deze tegenstelling tusschen Beieren
en de Rijnpfalz is niet nieuw. Een en an
der is intusschen nog geen reden om da
delijk deze quaestie te stellen, welke bo
vendien gevaarlijk is, daar men van
Fransche zijde niets liever zou zien dan
een open breuk tusschen Munchen en Ber
lijn.
Sedert Zondag is eer. formeele vlucht
van vreemdelingen uit Beieren begonnen.
Zomergasten, die voor Augustus plaats
hebben besproken in de hotels, ènnulee-
ren hun aanvragen telegrafisch. Wan-
de cSFhtfmrf1Hpoémg tij-
na geheel door de vreemdelingen verlaten
zijn.
Hongarije.
Belletjes to Boedapest.
Op de inhechtenisneming van Hejjaszijn
nog andere arrestaties gevolgd,vooral van
personen, die als aanvoerders van het vrij
corps optraden. Zij zullen allen krachtens
het oorlogsrecht worden behandeld. Veel
sensatie wekte ook de arres'tatie van den
financier Stefan Bandt, directeur eener
naaml. Yennootschap, die bij een bank an
derhalf millioen kronen voorschot op
ram, op aanwijzing van dep afgevaardig-
i* fi^org Hir, om de kosten van den staats
6Tcep te Destrijden.
De Bond van Ontwakende Hongaren
heeft nieuwe pamfletten verspreid, waar
in verklaart wordt, dat de bond Hejjas
niet in den steek zal laten. De bond hield
Zondaguvond een groote vergadering,
waarin de regeering werd uifgenoodigd op
te treden tegen de joodsche elementen, die
den staat ten verderve richten. Het kwam
tot demonstraties in het centrum van de
stad, waarbij de politie moest ingrijpen
en ongeveer honderd arrestaties verricht
te.
Engeland.
De burgeroorlog in Ierland.
De terugtocht der
rebellen.
De Iersche rebellen hebben thans hun
hoofdkwartier overgebracht naar Fer-
moy, terwijl zij hun terugtocht hebben
voortgezet tot de linie DungarvanClon-
mel—Tipperary—Mitchelstown Foynes.
Het is echter zeer de vraag, of zij deze
nieuwe stelling lang zullen kunnen be
houden, daar de regeeringstroepen steeds
meer oprukken.
De troepen zijn thans bezig het graaf
schap Limerick van kleine benden onver-
zoenïijken te zuiveren, die bij den a!
moenen terugtocht achterbleven eu de
verbindingslijnen zouden kunnen schaden,
a's men hen ongemoeid liet. Die groepjes
treden op zonder georganiseerd verband.
Plundering van banken.
Zaterdag zijn bij klaarlichten dag in
Bundal'k een aantal banken geplunderd.
Geen enkele bank in de stad is van een
bezoek van gewapende lieden gespaard
gebleven, die om elf uur 's ochtends de
gebouwen binnendrongen om er kort daar
na met de ge'heele kas van door te gaan.
De meest scnsalioneele inval had in de
Munster and Leinster Bank plaats, waar
zich eenige cliënten bevonden, die door
een der roovers in bedwang werd gehou
den terwijl de anderen al hel geld wegs
haalden wat onder hun bereik lag. Een
geestelijke, die juist in de bank aanwezi,
was, bood weerstand. Hem ,werd bevolen
de handen op te steken, doch hij weiger
de en wist op een goed oogenblik twee
inktkokers van een bureau af te nemen
eq .deze het raaffl uii te werpen. Een as-»
STILLE R'JNQ
f7ri~z.
GEVESPOIEDERT
jAD- Juli 1922
I ZpJxdêzjenïteLLen vrijd
pen Ute Berichten^ at onze kantonen er
werkplaatsen wegens ejaartijkscne vacant
vanonsperóoneel31 Juli-5 Aug.
35. óejfoten zullen m
^J.VCl.Jeoi^k-^l-
Koninklijke Besluiten.
Bij. Kon. bes-luit van 22 de>zer is be
noemd tot officier in de orde van Oranje-
Nassau J. W. B. Eerstens, notaris te St.-
dere cliënt volgde he voorbeeld en wierp
een derde inktkoker iaar buiten. De aan
dacht werd getrokkei door de met inkt
bc-vuilde vensters, en eenige mannen lie
pen de bank binnen, om te zien wat er
tande was. In een o*genblik was het ge-
heele gebouw omsinceld door de wacht
posten van het nabij gelegen postkantoor,
zcoüat do roovers niet meer weg konden
Di ie van hen werden gepakt, de vierde
wisf. met een buit van 200 pd. st. te ont
komen.
In de Hibernion Bank ging het den die
ven voorspoediger. Wel werd gepoogd ze
föfc&.T.iT." xh q6 TRaTTonaïe anK~merfciri^ot;
directeur pas wat er gaande was toen hem
een revolver onder de neus werd gehou
den.
Italië
Dc Minister crisis.
De koning heeft gisteren op raad van
Kamer-president Nicola, de vorming van
het kabinet aan Bonomi opgedragen. Bo-
nomi verklaarde, zich naar den wensch
van den koning te schikken, doch behield
zich nog een definitief antwoord voor.
Nader wordt aan de „Msbd." geseind:
Naar verluidt, zou ook Bonomi van de
opdracht tot kabinetsformatie hebben af
gezien en zou Facta opnieuw bij den ko
ning geroepen zijn, om over de opdracht
van een kabinetsformatie te worden ge
polst. Een combinatie Facta-Meda zal
wel in uitzicht zijn.
Amerika.
Dc mijnwcrkersslaking.
Reuter meldt uit New-York, dat in Penn
sylvaniö en Illinois een gedeelte der mijn
werkers den arbeid heeft hervat en dat
toebereidselen worden getroffen voor het
spoedig hervatten van den arbeid in an
dere stalen.
Opstand in Paraguay.
De opstand duurt nu reeds sedert be
gin Juni. Hij begon met vijf vruchtelooze
aanvallen der rebellen op Asuncion, do
hoofdstad van Paraguay, waarop het gros
onder leiding van kolonel Chirife, een
vroegeren minister van Oorlog, naar Para-
guari terugtrok, ongeveer veertig mijl
naar het Zuidwesten. Vliegers bombardeer
den Pa'raguari en ook Yaguaron en Pi-
ravuy, andere bolwerken der rebellen, en
een kanonneerboot Encarnacion, waar de
rebellen zich eveneens hadden genesteld.
Ongeveer veertien dagen geleden zagen de
opstandelingen zich verplicht, Paraguari
to ontruimen en naar het Zuiden verder
terug te trekken.
Van het Vaticaan.
Ilot graf van Paus Benedictus.
De Romeinsche correspondent van de
,Msbd." schrijft:
Uit Bologna is bericht ontvangen, dat de
in dat aartsdiocees door inschrijving ver
kregen gelden, voldoende zijn, om het tri
buut der hoogachting van de inwoners
van Bologna in dankbare herinnering aan
hun voonmaligen aartsbisschop Delia
Chiesa, ,den lateren Paus Benedictus XV,
te brengen.
Thans heeft men in de Vaticaansche
grotten onder de St. Pieter een aanvang
gemaakt met de voorbereidende werkzaam
heden, Het graf van Paus Benedictus zal
met geslepen marmer-steen omlijst wor
den. terwijl op dit marmer bronzen ver
sieringen zullen aangebracht worden. Plan
en teekening zijn reeds door de drie als
testamentair-cxecuteurs van Paus Bene
dictus z.g. aangewezen kardinalen goedge-
1 kcurd,
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Een beschouwing over de KabinetsfoiV
matfe.
Een poging tot vergiftiging te 's-Graven-
hage.
Bij Kon. besluit van 20 dezer is de com-
issie die te rekenen van 1 Augustus ge
durende een jaar te Leiden belast zal zijn
met het afnemen va» de rjractische exa
mens van arte samengesteld als volgt:
tot lid en voorzitter: dr. D. A. de Jong,
hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te
Leiden
tot lid en secretarisdr. J. A. Barge,
hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te
Leiden
tot leden: dr. E. Gorter, lector aan de
Rijksuniversiteit to Leidendir. J. van deT
Hoeve, dr. P. C. T. van der Hoeven, dr. L.
au Itallie, dr. G Jelgersma, dr. W. No-
len en dr. J. H. Zaaijer, allen hoogleeraar
aan de Rijksuniversiteit te Leiden
tot leden plaatsvervangersdir. J. Brui-
ning, arts te Leidendr. G. J. B. A. Jane-
arts te Oegst geestdr. L. E. Go ester
buitengewoon hoogleeraar aan de Rij'ksuni
versileit te Leidendr. H. P. A. Smit,
arts to 's-Gravenhage E. Marx en O. J.
Houwinge Grafbdijk, beiden arte te
Leiden.
De Kabinetsformatie.
Waarom het nieuwe M i-
isterie nog 'wel eenigen
tijd op zich zal laten
wachten.
De Haagsclie redacteur van „De Maas
bode" schrijft:
In ons blad van gisteren berichtten wij,
dat het nog wel eenigen tijd zal duren,
voordat het nieuwe Ministerie definitief
zal zijn gevormd. Wellicht zal men zich
afvragen, waaro-m de Kabinets-formatie
langeren lijd in beslag moet nemen. Het
antwoord hierop is o.i. niet moeilijk te
periode is het regeerings-program. dari
voor dat tijdvak was opgesteld, groolen-
deels afgewerkt. Er zal dus thans een
nieuw regeerings-program moeten worden
ontworpen, dat zoowel de volkomen in
stemming most hebben van de drie reclit-
sche partijen, waarop het nieuwe Kabinet
zal steunen, als van de Ministers, die in
dat Kabinet zitting zullen nemen. Het
ontwerpen en hespreken van dat program
zal noodzakelijk eenigen tijd in beslag
nemen.
Wij hebben goeden grond om ons den
gang van zaken in de naaste toekomst al
dus voor te stellen:
Minister Ruys de Beerenbrouck brengt
uit de politieke programma's der drie
reehtsChe partijen de overeenkomstige
punten samen en bouwt daarop ecu ont-
werp-regeerings-program. Dit ontwerp
wordt dan gelijktijdig aan de voorzitters
der drie rechtsche Kamerfracties toege
zonden, die het met hun fractiegcnooten
Jcurnen bespreken en vervolgens hun wen
schen en opmerkingen daaromtrent aan
den Kabinets-formateur kunnen ken
baar maken en zoo noodig met hem over
leg kunnen plegen.
Uit deze gegevens kan Minister Ruys de
Beerenbrouck dan zijn definitief regee-
ringsprogram voor de volgende parle
mentaire periode samenstellen. Dit defi
nitieve program legt hij aan de Ministers
voor, die zullen hebben te beslissen of
zij in het nieuwe Ministerie zitting zullen
nemen of niet.
Het is natuurlijk denkbaar dat een of
meer der huidige Ministers, afgezien van
bet regeerings-program, geen nieuwe be
noeming wenscben. In dit geval en ook,
wanneer Ministers zich niet met het
nieuwe regeerings-program kunnen ver
eenigen, zullen voor hen andere functio
narissen r^rocten worden gezocht.
Uit hefr bovenstaande zal men begrijpen
dat de vorming van een nieuw Ministerie
nog wel eenigen lijd in beslag kan nemen.
Het lijkt ons zelf zeer goed mogelijk, dat
niet vóór September het nieuwe Kabinet
is geformeerd.
Het regeerings-program, waarop hier
boven wordt gedoeld, vindt men terug in
de troonrede, welke bij den aanvang van
ieder zittingsjaar wordt gehouden.
De Crisis.
ZooaJa bij elke Kabinetscrisis wordt er
ook nu weer veel „bij geruchte" en „van
welingelichte zijde" e. d. vernomen. Het
„Eindh. Dagbl." deelt o.a. mede, dat het
Kamerlid Fleskens is gevraagd voor de
portefeuille van Landbouw. Hefc „N. v. d.
D." weet daarentegen te vertellen, dab de
heer Lovink de portefeuille van. Land
bouw krijgt. Volgens hetzelfde blad zou
het ook vaststaan, dat Minister de Visser
geheel vrijwillig heengaat. Het. ,.Hbld."
deelt-, zooals reeds gemeld, hetzelfde me
de van Minister König.
Uit de Staten-Generaal.
Het begin.
„Hot Vafltsrladd" geeft volgend ovor-
zicht:
D/6 beid-Q Kamers dec Etaten-G en,eraai
Beieren en de wet tot bescherming den
Republiek. Vreemdelingen verlaten het
land.
Meer dan 100 menschen vergiftigd in een
Fransch dorp.
Diphthsritis en roodvonk in Londen.
Ontploffing in een fabriek te Oppau irf
Baden.
zijn gisteren, na de opening der nieuwe ziü
ring, enkele minuten bijeen geweest.
Het publiek, dat in angstwekkendo file»
de toegangen tot Ridderzaal, Eerste ea
Tweede Kamer belegerde, zal zich wel
zeer teleurgesteld gevoeld hebben: zelff
de weinigen, wien het gelukte tot een tri*
bune van een der beide Kamers door te
dringen, konden hun oor en nauwelijki
gelooven, toen de vergaderingen, torna»,
weraood geopend, alweer gesloten wer
den.
In de Tweede K;:mer .sloeg men he.t re-
oord. Daar deelde de tijdelijke Voorzitter^
m-r. Kooien, mede, wélke leden hij be-
noemd had in de oommissie tot onderzoek!
der gelofsbrieven, waarna hij do vergade
ring terstond verdaagde tot hedenmiddag
halftwee, tegen welk tijdstip hij hoopte,
dat de commissie gereed zou zijn. Voor t
hooren van deze mededeeling waren niet
minder dian 88 leden opgekomen.
Wij hadden nog juist even gelegenheid!
om een blik langs de banken der Kamer
te werpen: vele nieuwe gezichten, waar
onder vanzelfsprekend de vrouwelijke het
ineesfc de aandacht trokken: naast de af-
t redenden, mej. W esterm an eu mej. Groe*
ton), mevr. Bakkêr^^^ri^^^^il-Xv. Hou-
partijleider inr. Merchant gezeten is),
mevr. D, VriesBruins (S.D.A.P.), mej,
mr. Katz (Ghrist.-Hist.) en mevr. Brons
veldVitringa (R.-K.) haar intree. Dei
tijd ontbrak om zolfs maar een vluchtige!
indruk van de nieuwe figuren te verkrijgen!
Alle gekozen leden, die deel uitmaken
van het Kabinet, ontbraken. De lieerett
Biereraa, Gerritzen, Reijmer en v. Voorst
tot Voorst hadden hun geloofsbrief nog
niet ingezondenvan mr. Reijmer is het'
bekend, dat hij zijn herkiezing niet zal
aannemen.
Ook iu do Eerste Kamer zeer vele nieu
we gezichten. Do markante kop van deit
heer Wibaut trok de aandacht, de oud-Mi
mister van Financiën mr. Do Vries, amu
seerde zijn omgeving, de lieer Douwes, on,
langs als 42e lui-van Rechts in den Se
naat geloot, zat ijverig in de Grondwet tel
lezen en mr. Smeenge- vertegenwoordigde
er heel alleen den Vrijheidsbond, in dé
hoop, dóór invoering der Evenredige Ver-
'tegenwoorddgiing ook voor de Eerste Ka
mer uit zijn politieke eenzaamheid to wor
den verlost.
H-ier werd de» geloofsbrief van den her
benoemden Voorzitter, generaal v. Voorst'
tot Voorst, goedgekeurd en voor het on
derzoek der overige geloofsbrieven werden
niet minder dan drie commissies benoemd,
die hedenochtend him verslag zullen uit
brengen, waarna beëediging der leden zal
volgen. Ook dit jaar zal de Eerste Kamer
de Troonrede met een adres van antwoord'
beantwoorden, hetwelk morgenochtend itf
openbare behandeling komt.
Zoo komt, heel langzaam aan, de parle
mentaire machine, in werking.
Dc Grondwetsherziening.
Bij de Tweede Kamer zijn ingediend dé
wetsontwerpen tot verandering in hei
Iste, Hde, lilde, TVde, Vdc, Vilde, Vlllstev
IXde en XId£ hoofdstuk en in de Addi-*
tioncele Artikelen der Grondwet.
In liet Mijnbedrijf.
In verband met de concessies van dedi<
recties der mijnen, heeft de Alg. Bond vani
Christelijke Mijnwerkers besloten de loon'
overeenkomst, ingaande 1 Aug. le aanvaaf.
den.
De Alg. Ned. Mijnwtrkersbond en dé
Neutrale Mijnwerkersvorceniging hebbeni
hec.en vergaderd.
Lager doktersrekeningen.
In de vergadering van do Ned. MaaU
schappij tot Bevordering der Pharmacié
te Zwolle, heeft de secretaris en lid vatf
de commissie der tarieven, de heer V. vani
Itallie, o.a. medegedeeld, dat de f-arieveai
der geneeskundigen eerstdaags bolangriJK>.-
zullcn verminderen.
Het Luchtverkeer met Duitscliland.
Maandag heeft op het Departement van;
Builcnlandsclio Zaken de onderleckenmg
plaats gehad van een voorloopige ovex-^
eenkomst tusschen ons land en DuilscÜ*
land betreffende het luchtverkeer lus-
schen beide landen.
