Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. BUITENLAND. BINNENLAND. 13e Jaargang. DONDERDAG 20 JULI 1922 No. 3881 3)e Seidóoke Sou^onï De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling Voor Leiden 1» cent per week, iS.SO per kwrtaaL Bij onre Agenten 20 cent perweek, i2.60 per kwertaeL Franco per poel 12 86 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné'e verkrijgbaar tegen betaling van «0 et per kwartaal, bjj vooruitbetaling. Af- aonderlijke nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. 'I TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. ge* DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAG op Zaterdag 85 cent per regel Overige dagen 80 cent per Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekking n worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en v rkoop f,0.75 'e Zaterdag, overige dagen f0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen Duitschland. De besprekingen met de garantie- commissie. De rijksdagcommissie voor buiten'land- eche zaken kwam gisteren bijeen om zich bezig te houden met de ouderhandelingen van den rijksminister van financiën met de garantiecommissie. Behalve de leden der commissie waren aanwezig: dr. Wirth, vice-kanselier Bauer, de rijksminister van economie Schmidt en van financiën Her- mes en de rijksdagpresident Löbe. Men bemerkte ook den Duitsohen am bassadeur te Parijs, dr. Mayer. De commissie hoorde het rapport van minister Hermes over de onderhandelin gen met de garantiecomlmissie, en ver daagde de bespreking daaromtrent tot morgen. Omtrent het rapport van den rijksminis ter van financiën zelf wordt nog niets me degedeeld. Beieren en de Beschermingswet Gister kwam de Beiersche ministerraad bijeen om het rapport van den Beierschen gezant te Berlijn omtrent den algemeenen toestand en het verloop der discussie in zake de wet ter bescherming der Repu bliek te hooren. Omtrent bijzonderheden kon men zich niet uitlaten, daar de definitieve tekst der wet nog niet bekend was. De ministerraad hoeft derhalve nog geen besluit genomen en is tot heden verdaagd. Volgens berichten uit München schijnt "op het oogenblik, zoowel in regeericgs- kringen als in den boezem der Beiersche Volkspartij, nog de oude onverzoenlijk heid te heerschen. Engeland. De Iersche burgeroorlog. Vredesonderhandelingen. Een niet-bevestigd bericht doet in Du blin de ronde, dat de republikeinen te Cork een gedelegeerde naar het hoofd kwartier der Vrijstaters hebben gezonden om over vrede to onderhandelen. Een lafhartige daad. Tijdens de begrafenis van een Vrijstaat- soldaat, di$ in een hinderlaag gedood werd werden de rouwdragers, waaronder de fa milieleden en zes ongewapende kameraden van den doode, door ongeregelde troepen overvallen. Een der kameraden werd ge dood. Geen communisme in de vakvereeniging. De vergadering der mijnwerkersfedera tie te Blackpool heeft met overweldigende meerderheid een motie verworpen, strek kende tot aansluiting bij de Roode Vak- yereenigingsinternationale. Rusland. Vervolging der geestelijken. Men meldt uit Moskou, dat de Siberische aartsbisschop Anatoly ter dood is veroor deeld, omdat hij had geweigerd kerkelijke kostbaarheden aan de Sovjetautoriteitein af te staan. Ter dood veroordeelde kadetten. Een twintigtal leerlingen van de mili taire school te Kroonstad, die weigerden den cursus te volgen, zijn ter dood veroor deeld. Italië Kabinetscrisis - Een motie van wantr o ju wen tegen Facta aangenomen. Het kabinet Facta is, daar uitgezonderd de rechts-nationalislen alle partijen, ook de fascisten, voor de motie van wantrou wen stomden, in de minderheid gebleven «n heeft daarom zijn ontslag aangeboden. Een motie van vertrouwen word met 283 tegen 103 stemmen verworpen. De rede van Facta. Facta hield voor den val van het kabinet een rede, waarin hij zeide, eraan te hebben herinnerd, dat het ministerie het bewind had aan vaard op een oogenblik, dat strijd en ge weld het hoofd hadden opgestoken, dat na een periode van kalmte, welke slechts enkele weken duurde, zich jammerlijke en betreurenswaardige feiten hadden voor -gedaan, die erop wezen, dat er burgors z,jn, die niet eeri politiek vari eendracht' pacificatie, welke een liberale repee- rmg zich vooral moet voor ocgen houden, .weten te volgen. ™eSde eraan toe, .iat geen be- Bcnaafd land een dergelijken toestand, •vnn tcnsIoft,e het gezag voor de wetten doen .verdwijnen, zou kunnen, dulden, Daarom doen wij een nieuw beroep op alle partijen en op alle menschen, die aan de regeering hun steun wenschen te ge ven. Er op wijzend, dat hij onwrikbaar voor nemens was de levens en vrijheid der bur gens te berschermen met alle middelen waarover hij beschikte en zonder aanzien des persoons, besloot Facta zijn rede met de verklaring, dat de huidige regeering haar pacificatie-werk dal voortzetten,maar dat zij ook de besliste noodzakelijkheid gevoelde om krachtig de wet toe te pas sen. Na deze verklaring van Facta werd de zitting geschorst en de pactijgroepen kwa men bijeen om te beraadslagen. Bij de hervatting der zitting werd de volgende motie ingediend: De kamer con stateert dat de bemoeiingen der regeering niet de noodige pacificatie in het binnen land heeft gebracht, zelfs niet voor het economisch en financieel herstel van het land en gaat over tot de orde van den dag Deze motie werd met groote meerderheid aangenomen. Zuid-Afrika. De benarde economische toestand. In het Huis van Afgevaardigden te Kaap stad heeft de minister van financiën een overzicht van den financieelen toestand gegeven. Hij uitte zich hoopvol in zake liet herstel en zinspeelde op verdere bezuini ging, waardoor het verwachte deficit zou worden uitgewischt. Smuts meende, dat het land thans de ergste fase van depressie en werkloosheid doormaakt. -De minister van spoorwegen verklaar de, dat de spoorwegen klaarblijkelijk een toestand van evenwicht nebben -bereikt. Het verlies op de ontvangsten ten gevolge der staking overtrof weliswaar de ver wachting, doch do krachtige bezuiniging draagt reeds vruchten. Van het Vaticaan. Het onafhankelijkhcidsfcest van Brazilië. De Pauselijke Missie. De Romeinsehe correspondent van de „Msbd." schrijft d.d. 16 Juli: In verband met het eerste eeuwfeest der onafhankelijkheid van Brazilië (7 Sep tember 1922), waaraan, gelijk men weet, ook de H. Stoel zal deelnemen, heeft de H. Vader bestoten de uit de volgende per sonen bestaande commissie naar Rio de Janeiro te zenden, om aan den president der republiek, de regeering en het Brazi- liaansche volk Zijn gelukwensclien aan te bieden. Mgr. Cherubini, tit.-aartsbisschop van Nicosia, en vroeger nuntius van Joe- go-Slavië, president; mgr. Vagni, tot nog toe auditoir in de nuntiatuur te Madiid; secretaris mgr. Liberate Tosti, advocaat der Romeipsche Rato en uit de beide no- belgardisten markies Manfred Fioravanti en graaf Stanislaus Caterini. De Haagsche Conferentie. HET EINDE NOGMAALS? Een belangrijke resolutie. De niet-Ruseisohe commissie is gister middag in voltallige vergadering in het Vredespaleis bijeengekomen, om 4.30 uur, Oinder voorzitterschap van den heer Po- tijn. Baron Romano Avezzana stelt uit haam van de delegaties van Italië, Gr. Brittan- aië, Frankrijk, België, Japan, Nederland, Roemenië, Polen, Tsjooho-Slowahije, het Koninkrijk der Serven, Kroaten en Steve nen, Griekenland, Letland, Esthonië en Fin land, de volgende resoLutle voor „De niet-R ussisoln oommissie doet haar "werkzaamheden 'eindigen op het punt, waarop is aangeland, de gedaohtenwisse- liiDg, die te 's-Gravenhage heeft plaats ge had met de Russische oommisie en die ia vastgesteld in de door de drie sub-com missie voorbereide en goedgekeurde rap porten en neemt met voldoening kennis van het voorstel der Russische delegatie om haar regeerdug voor te leggen, het geen vervat ia in de door den heer Lrtwi- nof in de voltallige vergadering van 19 Juli voorgelezen verklaring. „De niet-Rxissis che oommissie kan in de termen van deze verklaring zélf geen grondslag voor een overeenkomst vinden, maar zij constateert, dat in de deze ver klaring aangegeven gedragslijn, indien zij aanvaard wordt door de Russische regee ring en indien op loyale wijze gevolgd, kan medewerken tot het herstel van vertrou wen, dat noodig is voor medewerking van Europa aan het herstel van Rusland". „De niet-R ussis che C-ommisie consta teert bovendien, dat deze verklaring kan dienen om een gunstige atmosfeer te schep pen voor latere onderhandelingen, die ge wen® cht geacht zouden kunnen worden door de hier vertegenwoordigde regeeriiu gen." Sir Philipp Lloyd Greanie zegt, dat de ze resolutie een juist beeld geeft van de meerling der Britsche delegatie. De resolutie wordt goedgekeurd, - De heer Oattaer stelt voer, dat heden een voltallige vergadering van de met- Russische Commissie gehouden zal worden waarin oa. het rapport zal worden bespro ken van de werkzaamheden verricht na den 17en Juli, datum, waarop de rapporten van de drie suib-commissiea rijn. vastgesteld. Spr. slelt voor den heer Hilton Young tot rapporteur te benoemen. Aldus wondt besloten. De vergadering is om 5.30 u. namiddag gesloten na de mededeeüng van den pre sident, dat de voltallige vergadering van de niet- Russische Commissie heden om 8 Hjjr namiddag zal bijeenkomen. Er ligt op het oogenblik als 't ware weer een waas over de conferentie. Men staat weer stil. Naar verluidt is die conclusie van. boven genoemde resolutie, dfiut het einde der conferentie is ingeluid. De groote vraag is thans: Wat zullen de Russen doen? En daarover is niet» met zekerheid te De Haagsche redacteur van de „Msb.D meldt aan zijn blad, dat de Russen morgen zullen, vertrekken. Wij gelooven, echter, dat zij zich nog wel eens zullen bedenken. De „Koopman van Venetië". Gisteravond heeft Louis Bouwmeester in Scala de aangekondigde gala-voorstel ling gegeven, van den „Koopman van Ve netië", waartoe gedelegeerden en pers wa ren uitgenoodigd. De voorstelling werd een groot succes voor Bouwmeester wien een krans werd aangeboden en die een ware ovatie in ontvangst had te nemen. Buitenlandsche Berichten. Errsiige ontploffing. Uit Brussel wordt gemeld: Gisterenmorgen, is te Gouület een hoogoven gesprongen, dio in volle werking was. Vier werklieden werden op flag gedood. Dertig anderen liepen zware brandwonden op en van twee werklieden wee* men niet wat er van ben geworden ie. Men vreest, .dat ton minste tien gewonde ar beiders hun kwetsuren niet zullen overleven. Postduiven omgekomen. De postduivensport, in België, heeft een gevoe lig verlies geleden. Zondagmorgen werden ter gelegenheid, van de Brusselsche kermis 1500 van de beste postduiven in Frankrijk los gelaten met bestemming naar Brussel. De duiven werden onderweg verrast door den zwaren storm en van de 1500 duiven schijnt meer dan de helft onderweg omgekomen te zija, Familiedrama. Te Essen heeft zich een verschrikkelijk fami liedrama afgespeeld. De vrouw van een Ober- postsekretar, die in voortdurende vrees leefde, dat ze krankzinnig zou worden, wijl verschil lende barer familieleden reeds waanzinnig wa ren geworden, vroeg haar maai haar dood te schieten. De man gaf ten slotte aan haar dringend smeekert gehoor en loste een sohot op haar. Daarna sohoot hij zichzelf door het hoofd. De mam was onmiddellijk dood, terwijl de vrouw eendge uren na haar overbrenging in een ziekenhuis stierf. Een wild-wesf drama. Acht gemaskerde, tot de tanden gewapende mannen, hieldeni volgens de Daily Telegraph, dezer dagen stil voor een herberg in de buurt van Baltimore (Amerika), richtten hun pistolen op den doodelijk verschrikten waard en diens gezin, en eischten geld, drank en éten. Er ontstond een gevecht, daar eenigan der aanwezi ge gasten zich niet goedschiks van hun hebben en houden wilden laten berooven. De hoof dm am van de bende 'kreeg een kogel door 't hoofd, en de waard, die er met een stoelleuning op los sloeg, werd door het hart geschoten. Andere gasten liepen verwondingen op, en toen ten slotte de lamp word stukgeschoten, bereikte de herrie baar hoogtepunt. E'ndelijk werden de bandieten meester vam het terrein; zij stalen alles wat er te stelen was en staken daarna het huis in brand. Toen einde lijk politie kwam opdagen, sprongen zij in ge reedstaande auto's en ontkwamen op hun ge mak. Hevige hagelstormen in Oostenrijk. In het laatst der vorige week heeft, naar de „Graz B." uit AMorheiTgen bij Wilden verneemt in Oost- on midden-Stiermarken geweldige ha gelbuien gewoed. De aanblik dor velden, ooft- boomen en tuinen is troosteloos, want letterlijk alles is vernietigd. De schade aan de dakem der buizen loopt in de millioenen. Graan, haver, boon-en en pompoenen zijn als het ware im dem grond verdwenen. Men moet de velden weer opnieuw beploegen. Onder de bevolking heersoht een treurige stemming. Dergelijke berichten wor den ook uit amdere plaatsen gemeld. Provinciale Staten van Zui<l-Hol!and. (Vervolg). In do gisteren voortgezette vergadering kwam ojn. aan de orde een voorstel tot terleenversfrekking Van. ƒ210.000 aan de yereeniging tot opvoeding 'efl verpleging van idioten en achterlijke kinderen voor het te bouwen zwakzinaigengestichl te Noordwijk. Bij dit voorstel zegt de heer Gerrilson, dat hij vreest, dat we zullen krijgea een stichting voor idioten en achterlijke kin deren, waarvan de stichtingskosten tot 4 h 5000 gld. per patiënt zullen bedragen.Spr gelooft dat de bouwplannen veel te grootsch zijn opgezet. Deze kosten zijn drie keer zoo hoog als die van een ander aan spr. bekend gesticht, welke inrichting niets te wenschen overlaat. Men moet in deze tijden de grootst mogelijke zuinig heid betrachten. De heer Beekerkamp constateert met genoegen, dat geen aanmerking is ge maakt, over de totstandkoming van het gesticht. Deze totstandkoming is urgent, en het doet spr. genoegen, dat Ged. S'aten met deze kwestie zooveel spoed hebben betracht. Ook spr. komt het voor dat de opzet wel wat te groot is. Waarom moe ten paviljoens voor 50 patiënten, worden gebouwd. Dit wreekt zich later op do ex ploitatie; spr. zou daarom willen dat men grootere paviljoens gfng bouwen, terwijl hij tevens beginnen wil, nvt meer plaats voor de patiënten. Voorgesteld wordt, n.l. om te beginnen met een plaatsruimte voor 50 patiënten, terwijl het geslicht naar be hoefte zal kunnen worden uitgebreid. Dit aantal van 50 patiënten nu acht spr. veel te gering. Spr. hoopt, ten slotte, dat het voorstel zal worden aangenomen. De heer J. ter Laan merkt op, dat de gelden voor den grond en dep bouw tot den laalslen cent uit de operbare kassen moeien worden betaald, We hebben hier te doen met het zoo hooggeroemde parti culiere initiatief en tot de/.en bouw wordt van particuliere zijde zelf niets bijgedra gen. Voorts waarschuwt spr. voor bezui niging op den bouw, want hij vreest, dat eventueele bezuiniging zal moeten gesehie den ten kosle van de patiënten. Èn dat moet vermeden worden. Ook kan spr. den heer Gerretson niet vrij pleiten van over drijving. Wat het aantal patiënten per paviljoen betreft, hoopt spr. ten slotte, dat Ged. Staten do toezegging zullen doen, dat het aantal niet hooger zal genomen vor den dan voor een goede verpleging wen- schelijk is. Ook uit spr. de hoop, dat de exploitatie zal worden aangevangen, met een ruimte voor 200 patiënten. De heer van der Meer is ook een voor stander van den bouw, maar hij hcopt dat op de uitvoering aanmerkelijk zal worden bezuinigd. De heer de Wilde, lid van Ged. Staten merkt op, dat de bestaande gestichten overvol zijn, en dat van R.-K. zijde, ge tracht wordt een idiolengeslicht in Hol land op le richten. Spr. hoopt namens Ged Staten dan ook, dat de Katholieken in deze pogingen zullen slagen. In'usschen hebben ook Ged. Stalen getracht, in de toekomst een platas te verzekeren en daarom zijn zij met dit voorstel gekomen, waarme de de Staten zich het vorig jaar in begin sel hebben vereen igd. Ten aanzien van de opmerking van den lieer Ter Laan. dat van particuliere zijde geen enkel bedrag is gefourneerd, merkt spr. op, dat dit nooit geschiedt. Overigens kan spr. den heer Ter Laan, die het wilde doen voorkomen als een mis lukking van het particulier initiatief, wel opmerken, dat het geld alleen maar aan de vereeniging wordt ter leen verstrekt, en dat alles tot den laats ten cent -zal wor den terugbetaald. Wat betreft de grootte van het pavil joen. zegt de heer de Wilde, 'dat er on rustige patiënten zijn, voor wie het niet goed zou zijn, om ze in een groote zaal bijeen te brengen. Voor dezen is een goe de verpleging noodzakelijk en daarom moet het aantal patiënten per paviljoen niet te groot worden genomen. Intussehen zal spr. nagaan of het op een c-f andere wijze nog mogelijk is, -om meer patiënten in een paviljoen onder te brengen. Ook zal door Ged. Staten ernstig worden nage gaan, of het op een of andere wijze nog mogelijk is, om meer patiënten in een pa viljoen onder te brengen. Ook zal door Ged. Staten ernstig worden nagegaan, of nog eenige bezuiniging op den bouw mo gelijk is. De heer Gerretson repliceert. De heer de Wilde dupliceert, en zegt toe, dat bij aan Ged. Staten zal voorstel len, het geheele plan nog eens te onder zoeken, om na te gaan welke bezuinigin gen mogelijk zijn. De heer Gerretson had willen voorstel len dat nader overleg zou worden ge pleegd met het bestuur der vereeniging, maar na de toezegging van den heer de Wilde zal spr. geen voorstel doen. De heer van Baren vraagt om nog een tweeden architect te raadplegen. Do heer de Wilde zal over dit verzoek in overleg treden met het bestuur der ver eeniging. Het voorstel van Ged. Staten jvordt daarna z. h. s. aangenomen, met aantee- kening van de stem van den heer Ger retson tegen. Het voorstel ,tot nadere regeling der subsidie voor de handelsavondschool taj Leiden, met ingang van 1922, wordt z. h, st. aangenomen. Bij het voorstel: Subsidie-aanvrage van het bestuur der Heilig Landstichting te Nijmegen acht de heer van der Meer een subsidie van ƒ500 wel degelijk ge rechtvaardigd. Do heer de Wilde, lid van Ged., zegt, dat Ged. Staten er niet aan hebben ge dacht om iets af te doen aan de waard» van deze Heiligland-stichting. Wel heb ben Ged. Staten zich af ie vragen welke gevolgen een eerste stap op dit gebied met' zich zou brengen. Ged. Staten hebben ge meend dezen eersten stap niet te mor ten zetten en ontraden daarom subsidicering van deze stichting. De heer Wesseling herinnert aan een bezoek aan deze stichting met de bui tenlandsche journalisten, die hem vroe gen. waarom niet heel Nederland zich op maakte om deze inrichting te zien. Spr, acht een subsidie gewenschf, als instelling van wetenschap en kunst. De heer Wes seling wil dan ook den indruk wegnemen, welke zich hier mocht hebben gevestigd, als zou de Heiligland-stichting zijn een inrichting voor Roomsch-Kalholieke pro paganda. Tenslotte herinnert spr. aa:i de toegestane subsidies van andere provin cies en spr. hoopt, dat Ged. Staten alsnog terug zullen komen op het advies, oiri geen subsidie toe te slaan. De Heiligland-stichting is met een werk van nationale beteeken is, maar van inter nationale beteeken is, en. het zou van groo- fe bekrompenheid getuigen, indien d« Stalen een subsidie zouden weigeren. De heer Hovy betreurt dat de bestuur ders van de stichting niet trachten rond te komen zonder overheidsgeld. Met over heidssteun moet geen propaganda worden; gemaakt voor Christelijke beginselen. Spr. hoopt, dat, do Stalen het voorstel van Ged. Stalen zullen aannemen. De voorzit (er deelt mode. dat is inge komen een voorstel van den heer van der Meer c.s. om ƒ500- aan de stichting toe te staan. De heer Wesseling ontkent met de groot ste kracht dat het hier betrpft een propa- ganda-inrichting. Het betreft hier allcert een inrichting voor kunst en wetenschap Deze zaak kost echter millioenen, en daarom acht spr. het billijk, dat ieder hieraan meewerkt. Hel voorstel-van der Meer wordt daar na verworpen met 55 tegen 8 stemmen. Vdór de Katholieke leden behalve Mr. M. J. F. M. Kolkman. Het voorste! van Ged. Staten vvojdt daarna z. h. sl. aangenomen. Een ministerieel schrijven. Herhaaldelijk werd den laatsten lijd in de pers melding gemaakt van het onbe schaamd optreden van Duitsche z. g. Kunsthandelaren, die ons land cver- stroomdenmet aanbiedingen van onzede lijk drukwerk. Naar aanleiding hiervan-heeft een R.-K. Kamerlid zich gewend tot den Minister van Waterstaat met de vraag of het niet mogelijk en zoo ja. noodzakelijk was, dat vanwege het Bestuur der Pesterijen eea scherp en streng toezicht wordt gehou den op zendingen, die van uit Duitschland ons land binnenkonpn. Naar aanleiding van deze vraag onU ving dit Kamerlid onderstaand schrijve* met machtiging tot openbaarmaking. Naar aanleiding van Uw schrijven heb- ik de eer U het volgende mede te dee- len: Bij de verdragsbepalingen., welke voof het internationaal postverkeer golden* is de verzending van stukken van onze- delijken aard verboden. Ingevolge dez» bepalingen moeien stukken als de be doelde, worden vernietigd door da zorg van de postadministratie; die de aan wezigheid opmerkt. De aandacht van de daarvoor in aan merking komende postkantoren wen# gevestigd op de door U bedoelde zen dingen uit Dresden met opdracht onC zoo nauwkeurig mogelijk toezicht u'.t tf. oefenen op de ontvangen stukken en bijhei aantreffen van stukken van zedenkwetse* den aard daarmede op de voorgeschre ven wijze te handelen. Voorts werd he£ •Rijkspostministerie te Berlijn op de bo® treffende aangelegenheid gewezen, me# verzoek om het opnemen van stukke* van onzedelijken aard in de voor Ne derland bestemde brievenmalen, door toe zicht bij de afzending zooveel mogelijï te voorkomen. w.g. KONIG, Min. v. Waterstaat Wanneer het dus nog mocht voorko men', dat men dergelijk drukwerk onge vraagd ontvangt, verzoekt ondergeteeken* de, dat, met de enveloppe, waarop steml*" pel, te mogen ontvangen, opdat de aan dacht van het Bestuur der Posterijen er op wordt gevestigd. J. BEMELMANS. Dir. Cenfr. Bur. van Yoot Eer rn Deugd Roermond, 17 Juli 1922,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1