ALPACCA
I.U.J.
zichr 'oen schrijven van het Hoofdbestuur waarin
bekend gemaakt werd dat voor do Alg. Verg.
van de Maatschappij te houden op 16 Juli as.
punten ter behandeling kunnen worden opgegeven
Kr werd besloten, er hij het H. B. op aan te
dringen tot het verstrekken van oen beter orgaan
dan het tegenwoordige of Floralia legen een
zeer verlaagd tarief voor do leden beschikbaar
te stellen. Een ander 6luk behelsde de mededee-
liDg dat op 27 Juli a.s. een vriendschappelijke
bijeenkomst van do leden zal plaats hebben te
's-IIertogenbosch waar de omgeving zal worden
bezichtigd. Wordt voor kennisgeving aangenomen.
De Secretaris inmiddels ter vergadering geko
men las do notulen die onveranderd werden vast
gesteld. Hierop volgde keuring van do aanwezige
bloemen, zooals bladplanten Colcus en Bladbe
gonia; als snijbloemen, Lathyrus in diverse
kleuren, Zinnia's Stat ice en ook Gladiolusbloe-
men o.a. Piinco of Walec. Bordeaux, Hilly Leh
man. verder Delphinium, Anthirrum Nel Ro6e,
terwijl ook Dahliabloemen aanwezig waren. Im-
patiëns. Fuchsia's enz. maakten de zaal echt
gezellig. Vervolgens werd ter sprake gebracht
het leerlingwezen, wat ook reeds op een vorige
vergadering besproken werd. Daar echter eenige
leden, die zich hiervoor bijzonder interesseerden,
niet ter vergadering aanwezig konden zijn, werd
dit belangrijke punt tot een volgend© veTgadc*
ring verschoven. Na de verloting van bloomen
en planten sloot de voorzitter do vergadering.
S70MPWIJK.
Openstelling Stcmpwijksche weg.
Hot Dagelijksch Bestuur van den A. N. W.
B., Toeristenbond voor Nederland, heeft aan
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland een
adres verzonden, waarin wordt opgemerkt, dat
de Stompwijksche weg onder de ge
meente Stompwijk, loopende van den tol bij den
Leidscbenüara tot aan de grens met de gemeen
te Zoeterwoude, bij de inwerkingtreding van de
Motor- en Rijwielwet voor motorrijtuigen op
moer dan twee wielen gesloten was en die slui
ting sedert is gehandhaafd geworden, niettegen
staande het verlengde van dien wog onder Zoe
terwoude en de aansluiting gevende grintwegen
van het dorp Zoeterwoude naar Leiden door
Gedeputeerde Stalen d.d. 410 Januari 1916
en 27 Juni7 Juli 1916 voor het verkeer met
motorrijtuigen op meer dan twee wielen 2ijn
opengesteld.
Door deze goslolenhouding van den Stomp-
wijkschen weg onder Stompwijk is het automo-
bielverkeer van Leidon via Zoeterwoude en
Stompwijk naar 's-Gravenhage ©n via Zoeter
woude en Zoetermeer naar Rotterdam niet mo
gelijk, naar laatstgenoemde plaats zelfs niet,
omdat het kleine gedeeüte van dien gesloten weg
tusschen de grens van Zoeterwoude en den
grintweg naar Zoetermeer bij de herberg „bet
Blesse Paard" daarvoor het beletsel ia.
De aard en de breedte van den Stompwijk-
echen weg onder Stompwijk en onder Zoeter
woude verschillen niet zoozeer, dat bet beslist
noodig lijkt om het gedeelte onder Stompwijk
gesloten te houden, terwijl dat onder Zoeterwou
de is open-gesteld, onder meer uit de overweging,
dat sedert het tijdstip der ongescbik-tverklaring
voor het motor verkeer over dien weg. do alge-
meeno vèrkeerstoo&tand veel is veranderd en de
trekdieren in den tegenwoordig en tijd; vrijwel
gewend zi.im aan dat verkeer, zoodat een van de
grootste gevaren voor het verkeer, ontstaan door
het motorveikeer. veel is verminderd.
Deze overweging zou thans ook gevoegelijk
kunnen gelden voor de openstelling van den
Stompwijkschenweg onder Stompwijk.
Om deze redenen sluit het Dagelijksch Bestuur
zich aan met hetgeen in 't schrijven' van B. en
W. van Zoeterwoude van 21 Juni 1922, gericht
tot Ged. Staten, is betoogd voor de openstelling
van den mcergenoemden weg en meent het in
overweging te mogen geven den Stomp-
wijkschen weg onder Stomp
wijk voor het verkeer met mo-
torr ij tuigen op meer dan twee
wielen open te verklaren en,
mocht dit onverhoopt overwe
gend bezwaar ontmoeten, in
ieder geval het gedeelte van
dien weg tusschen de grens
van Zoeterwoude en ,,b e -t Bles-
se Paard" open te stellen.
ZOETERMEER—ZEGWAART.
Onderscheiding. Bij Kon Besluit is aan
den beer M. D. M. Tan der Hagen, te Zegwaari,
directeur der Maatschappij „Nutricia", te Zoe
termeer, verlof verleend tot het aannemen der
«derscheidingsteekenen van ridder der Orde van
Leopold II van België.
WOERDEN.
Uitvoering. Donderdagavond had in
het; Patronaat sgebo uw een uitvoering
plaats van het Fluitisteficorps ..Juliana",
alhier, directeur de Ecrw. Br. Martinus.
Dc groote zaal van het Patronaat was
voor deze gelegenheid prachtig versierd
met bloemen en palmen, zoodat het ge
heel er feestelijk uitzag. Het programma
bestond uit een tiental mummers, compo
sities van Felix Mendelsohn, Eartholdy,
Mozart en Sappee. Het was een rijk af
wisselend programma, dat-, zooals wij
van dit korps gewoon zijn, keurig werd
uitgevoerd. 'Naast de verschillende num
mers voor het geheel© orkest maakten we
ook kennis met een tweetal solo fluitisten,
de heeren G. Ruys en Ph. van Beek. Deze
twe© solisten zijn een paar zeer goede
krachten. De Quatre-mains door de hea-
ren J. en A. ran den Bosch oogstte een
welverdiend dankbaar applaus. De heer
A. Kolsteeg vergastte ons nog op een zeer
goed uitgevoerd solonummer „Berceuse"
Dezen avond kunnen wij als uitstekend
geslaagd noemen. Br. Martinus, onze po
pulaire musicus kan ook over dezen avond
zeker tevreden zijn.
Het talrijk aanwezige publiek gaf dan
ook herhaalde malen luide bijvalsbetui
gingen aan het slot was men genood-
laakt nog een extra-nummer te geven.
Moge ook hij het tweede concert, het
welk dit corps dezen zomer hoopt te ge
ven, een nog groot er getal toehoorders
aanwezig zijn om zoodoende te to one n dat
men het werk van Br. Martinus met zijn
jeugdige muzikanten op hoogen prijs
©telt. Het donateurschap van dit corps
vraagt geen groote financieele offers
hiervoor wordt slechts een bijdrage ge
vraagd van 50 cent hetwelk recht geeft-
t©J. bezoek van twee uitvoeringen.
Storm. De storm van Donderdag
keefl alhier groote schade aangericht iu
de ver#?2u'icïsSe boomgaarden. ïri h?t
P-la-ifU-oen en op enkele wegen der stad
hadden de daar staande booinen ook veel
geleden, tal van takken waren afgerukt.
Bij hotel de Dubbele Sleutel zijn eenige
bloempotten van het balkon gewaaid
waardoor een der spiegelruiten werd ver
brijzeld.
Voetbal. De R.-K. Voetbalclub V. E.
P. II is voornemens deel te nemen aan de
seriewedstrijden van Dios te Bodegraven.
Besmettelijke ziekte. Deze week is
een drietal gezinnen alhier besmette
lijke ziekte (typhus) geconstateerd.
De verkiezing. De uitslag der stem
ming voor de Tweede Kamer is voor de
Kath. Staatspartij alhier een groot sue-*
ces geweest, niet minder dan 95 pet, der
Roomsche kiezers hebben Roomsch ge
stemd. Dit succes is ook voor een groot
deel te danken aan het ijverige huisbe
zoek van de dames propagandisten.
R.-K. Vrouwenbond. A.s. Zondagmid
dag n.m. 4 uur vergadert de R.-K. Vrou
wenbond in het Patronaat. De agenda
"bevat de volgende punten. I. Mededeelin-
gen omtrentKookcursus,, feestavond en
altaar Mgr. Collier. Int, Congres te Ro
me, Jaarverslag peouingm. Jaarverslag
secretaresse.
RECHTZAKEN
KANTONGERECHT TE LEIDEN.
Do Kantonrechter te Leiden beeft veroor
deeld:
Wegens dronkenschap: L. H.; Dezelfde, 5
of 5 dagen hechtenis; G. E. M de G. 10 of
10 dagen hechtenis; C. R.; J. A. B.; W. F v d
L: C de R.; C. van Z.; H. van Z.; J. L; H J
van A.; D. K.; A P; A N Bodegraven; WT van
B Katwijk aan Zee; P W Noordwijkerhout; W
W aldaar; W. P. Voorhout; W. v. d. B. aldaar;
J S Nieuwe Wetering; J W van D; J F D; D
H.; N. de W. ieder tot 2 boeto of 2 dagen
hechtenis; J. A. 0.50 of 1 dag hechtenis; J.
v d N. Delft 1 of 1 dag hechtenis; C. O. Kat
wijk aan Zee; J. R. aldaar; A. P. Noordwijk
aan Zee; J. G. Rijswijk; G J B; F W H van B;
H W; G. J. B.; G J. B.; H K; allen zwervende
ieder lot 5 of 5 dagen hechtenis; H. V zwer
vende, gepleegd bij 'herhaling 1 dag hechtenis;
wegens loopen op verboden grond; P. H. K.;
I. van K., ieder 1 of 1 dag hechtenis; Ph.
van S. 3 of 3 dagen hechtenis; wegens slroo-
perij: A. J. van H. Katwijk aan Zee; A van
H. aldaar, ieder tot 1 óf 1 dag hechtenis; we
gens straatschenderij: A. S. 2 of 2 dagen
hechtenis; wegens burengerucht: H. K. Voor
schoten 1 of 1 dag hechtenis; wegens een
trekdier onbeheerd laten staan: A. A. J. Den
Haag 5 of 5 dagen hechtenis; wegens over
treding der arbeidswet: J. S. S. 2 maal 1 of
2 maal 1 dag hechtenis; A. P. J. A 2 of 2
dagen hechtenis; H van D 2 maal 2 of 2 maal
2 dagen hechtenis; F. B. van der N. 3 maal
2 of 3 maal 2 dagen hechtenis; W. C. H.
Sassenheim 2 of 2 dagen hechtenis;. A J K.
Noordwijk 3 of 3 dagen hechtenis; wegens
overtreding der Jachtwet; N. van der B.; A.
van der L.; J. J. N; N van der B allen te
Noordwijk; J. C. Z. Rijnsburg, ieder tot 3 of
3 dagen hccsbtenis; wegens overtreding der
visscherijwet: H R.; H. N. beiden te Voorscho
ten 2 of 1 dag hechtenis: J. van N; T van
W, beiden te Noordwijk 0,50 of 1 dag hechte
nis; F. van W. to N-oordwljk; G R. ieder tot
2 of 2 dagen hechtenis; W. Ie M. 1 of 1
dag hechtenis; wegens overtreding der spoor
wegwet: H. W. 1 of 1 dag hechtenis; wegens
overtreding der wapenwet: J. K. Voorschoten
2 of 1 dag hechtenis; wegens overtreding der
drankwet: J. M. H. huisvrouw va.n C. 15 of
5 dagen hechtenis; wegens overtreding der
motor en rijwielwet: A. A. H. Rijnsburg 3
of 3 dagen hechtenis; wegens overtreding dor
boterwet: L. J. 3 of 3 dagen hechtenis;
gens varen zonder vergunning: P R. 2 r
2 of 2 maal 2 dagen hechtenis; J. V. 2 of
2 dagen hechtenis; D. B aan booTd van zijn
vaartuig 2 maal 3 of 2 maal 3 dagen hechte
nis; wegens rijden met een rijwiel zonder lacht
F. van V.; G. H. van der Z W. M; M G van
N; A H R; B E E HA. A. M. W.; H K; P
J K.: M. C. P. J.; H. H Noordwijk: J L van
der H, aldaar; P 0 P Z Lisse; J HH aldaar;
H. van der H. Oegstgeest; H. van der E. al
daar; P. S. Sassenheim; P G Voorhout; J. A
M van W. Hazerswoude, ieder tot 3 of 3 da
gen hechtenis; J. S. 1 of 1 dag hechtenis; N.
M. Noordwijk 2 of 2 dagen hechtenis; H. K.
Voorschoten 2 maal 2 of 2 maal 2 dagen
hechtenis; wegens rijden met een motorrijwiel
zonder rem: J. A. H. II Katwijk aan Zee 3
of 3 dagen hechtenis; M. T 1 of 1 dag hech
tenis; wegens rijden met een motorrijtuig zon
der de nummerplaat verlicht te hebben: J. F.
S. 3 of 3 dagen hechtenis; wegens overtre
ding der politieverordening der gemeente Lei
den: P. H Y.; A. 1c M tot teruggave aan de
ouders; F. A Y; J M: A D; G J van der H;
M S.: J. F van L; G J de J ieder tot 1 of
1 dag hechtenis; W M van L 2 maal 0,50 of
2 maal 1 maand tuchtschool; W F A V; C F
L ieder 0,50 of 1 maand tuchtschool; W. G.
R. 1 of 1 maand tuchtschool; J. K. wed. de
R 0,50 of 1 dag hechtenis: P. H 0.50 of 1
dag hechtenis; G. H B. Den Haag; H. J Z Uit
hoorn ieder tot 5 of 5 dagen hechtenis; we
gens overtreding der pol verordening der gem-
Oegstgeest: J. P. L. Worm ervoer 10 of 5 da
gen hechtenis; J. E. D. D; S S Rotterdam: A J
Katwijk aan den Rijn, ieder tot 5 of 5 dagen
hechtenis; J. van der M. Rijnsburg 1 of 1
dag hechtenis; wegens overtreding der politie
verordening der gemeente Zoeterwoude: P. B
Zoeterwoude; W. T. aldaar, ieder tot 1 of 1
dag hechtenis; A. M. van E. aldaar 0.50 of
1 maand tuchtschool; wegens overtreding der
politieverordening der gemeente Noordwijk: W.
S. H 1 of 1 dag hechtenis; wegens overtre
ding der politieverordening der gemeente Kat
wijk: P D. 2 of 2 dagen hechtenis: D. van D
G. Z. Katwijk 3 of 3 dagen hechtenis; we
gens overtreding der politieverordening der ge
meente Rijneburg: J. R Noordwijk Binnen; J.
M. Rijnsburg, ieder lot 1 of 1 dag hechtenis;
J. P J. 0. Rijnsburg 2 of 2 dagen hechtenis;
wegens overtreding der verordening der gem,
Noord w ijker hout op de keuring yan eet- en
drinkwaren: G. van G.. te Noordwijkerhout,
maal 15 of 2 maal 5 dagen hechtenis;
Vrijgesproken weiden: C. G. W. huisvrou
Th. M te Voorschoten, beklaagd van overtredin
der drankwet: N D. Noordwijkerhout. beklaagd
van jijden zonder licht; G. van S. to LoimuidcD,
mei dit merk, is hei beste
voor de goedkoopste prijs.
ALLÉÉN: 1:
beklaagd van overtreding der motor en rijwiel-
wel; J. W. K. te Rotterdam, beklaagd vam
overtreding der Politieverordening der gemeen-
lo Leiden.
Waar geen woonplaats etaai vermeld, zijn de
eroordeelden te Leiden woonachtig.
Buitenlandsche Berichten.
OndergroiHlschc paniek.
Groote opschudding werd Donderdag to
New-York veroorzaakt door een ongeluk
in een der tunnels van den ondergror-d-
schen spoorweg, waarbij 170 personen
door het inademen van schadelijke dum
pen bewusteloos werden. Het ongeluk
had plaats onder bijna dezelfde omstan
digheden als voor zeven jaren, toen op
dezelfde manier 180 passagiers het slacht
offer werden van ^as-vergiftiging.
Een express-trein, uit tien wagens be
slaande, werd juist onder Fifty-ninth-
street. op de Lexing ton-Avenu-lino door
een kortsluiting tot stilstand gebracht.
Door welke oorzaak is nog niet geheel
opgehelderd, maar het schijnt, dat door
den sehok een ontploffing in de ga9reser-
voirs veroorzaakt werd, zoodat het gas in
de tunnels stroomde. Door de plotselinge
duisternis beangst, wilden de passagiers
den trein verlaten, maar de conducteurs,
die het gevaar begrepen, weigerden de
deuren te openen. Een politieagent sloeg
toen met den kolf van zijn revolver een
paar ruiten in en talrijke passagiers
klommen uit de ramen. Ze werden spoe
dig bewusteloos door het gas.
Ambulances werden gewaarschuwd en
brandweerlieden brachten door luchtga
ten de bewusleloozcn van een diepte van
meer dan 50 voet naar omhoog. Op oen
oogenbük lagen twee-en-twintig bowus-
teloozen op een van de drukste punten
van New-York op straat, waar hun voor-
loopig hulp werd gebracht. Zoo spoedig
mogelijk werden zij echter naar de hos
pitalen overgebracht.
De storm in Engeland.
Groot-Brittannië is Donderdag geteis
terd door een verschrikkelijken storm,
welke soms meer dan 80 mijlen snelheid
per minuut had on vergezeld werd doof
hevige regens. De stofm stak op "in den
nacht van Woensdag op Donderdag en
woedde gedurendo een groot deel va i den
dag. Toen dc storm zijn hoogtepunt be
reikte, braken verschillende meleorolische
waarnemingsinstrumenteh, waaruit blijkt,
dat de volle kracht van den storm bereikt
was.
Grooto schade werd toegebracht aan
den oogst, zoowel op dc korenvelden als
Het weggespoten veen wordt gevoerd naar een
verzamelkuil waar het door den continuen aan
voer steeds geroerd en homogeen wordt gehou
den Van hier wordt het door middel van een
turbinepomp weggezogen. Deze pomp is voor
zien van een toestel, dat ongeveer werkt als de
bladen van een schroef en waardoor belet wordt,
dat andere deelen dan zeer fijn verdeelde aan
gezogen worden. Verder is in de pomp een ro-
toerend messenstelsel aangebracht, dat ongeveer
70 omwentelingen per minuut maakt en dat
zorgt voor nog verdere fijne vevdeeling van de
vaste deeltjes. Vanuit de turbinepomp gaat de
massa naar een groote cenlrifugaalpomp, die
alles perst in 'n buisleiding naar speciale droog
velden. De buisleiding bestaat uit gemakkelijk
aan elkaar te zetten stukken, zoodat na vulling
van een droogveld het buizenstelsel verlegd of
verlengd kan worden om een nieuw veld te vul
len. Die velden zijn door lage walletjes van turf
afgesloten. Op die velden droogt de turf in tot
een watergehalle van 25 pet. is bereikt, hetgeen
voor turf niet hoog is. De totale productie aan
turf, die aldaar op beschreven wijze verkregen
wordt, is 20,000 K.G. per uur. Hiervoor moeten
•twee man bij de spuilpompen zijn, twee man zijn
bezig do stompen weg te werken met behulp van
mechanisch bewogen werktuigen, 1 man is noo-
dig voor het beheer der machines cn 3 man voor
hot leggen der buisleiding. Hoeveel er verder
ti-rf maken, wordt niet gemeld. Het succes van
dit proces hangt vermoedelijk vooral af van don
prijs van den electriachen stroom die alle pom
pen en verdere toestellen beweegt. Daarom zal
waarschijnlijk in onze streken zonder waterval
len. dc gewone methode wel voordeeliger zijn.
Eer. jor.Qen van Jan de Wit.
Helaas zijn ze in het land van Jan de Wil niet
meer zoo gemakkelijk te vinden; andere lauden
hebben ze nu.
Een Schotsch parlementslid, mr. Macquislen,
heeft, volgens de Tel.. aan een medewerker van
de Daily Chronicle 'het volgende romantische
doch niet minder waar gebeurde verhaal gedaan.
Een jongen, in oen der Engelschhe kolonies
wonend, verloor op ac-liljarigen leeftijd zijn va
der. De moeder was te trotsch om onderstand
aan te nemen van baar familie en ging, of
schoon een dame van aard en opvoeding, uit
wasschen en uit naaien Haar zoontje was door
de energie waarmee zijn moeder aan het noodlot
het hoofd trachtte te bieden, d* mate getroffen,
dat hij besloot voor haar te gaan werken met
a' zijn krachten.
Natuurlijk moest hij naar school, maar voor
schooltijd bracht hij melk rond en na schooltijd
verkocht hij kranten op straat. Hij hield voor
een kleinigheid de paarden vast van wachtende
rijtuigen, kórtom, hij deed wat hij kon om enkele
pence's meer aan zijn moeder te kunnen bren
gen.
Zijn goede aanleg maakte, dat hij reeds met
zijn 12e jaar een betrekking vond; dal was op
een krantenzetterij, waar men hem opleidde
in de lropvelden, van Kent. In Kent en in
Surrey zijn tientallen van fruitboomen
door midden gespleten; telegraaf en tele
foondraden zijn bij honderdtallen gebro
ken, vooral in Schotland, Manchester, Do
ver en Folkestone. Hetzelfde was het ge
val met de kabels van Brussel en Parijs.
De verwoesting, aan dc kust zijn talrijk
Hier en daar ging een jacht of een kleïh
schip verloren. On vele plaatsen, zooals
in Liverpool, was de koude heviger aan
met Kerstmis. In Groole-Londen was gis
terenochtend van niet minder dan 2700 le-
lefoon-abonnés de telefoonlijn gebroken.
Vrecselijke rupscnplang in Canada.
In sommige deelen van Canada, met
name in het hart van dc provincie N'ew-
Brunswick, heerscht een verschrikkelijke
rupsenplaag. Heele boomgaarden en aard
beibedden zijn volkomen kaalgevreten en
in verscheidene gevallen moesten treinen
stoppen wanneer een rupsen-optocht de
rails kruiste. Dat is zelfs het geval met
de exprestreinen van do Canadian Pacific,
die onmogelijk verder kunnen, wanneer
de millioenen dieren hun slijmerige li
chamen op de rails uitstrekken. Nergens
is aan de appclboonvcn ook nog maar een
groen blaadje te bespeuren en in dc
bossclien wemelt het letterlijk van het
groene gedierte.
Een nieuwe niclhc.de voer turfwinnirg
In Finland (Jourikorpi) werkt men sinds
1920 volgons een nieuwe methode om turf te
kiijgen, die bestaat in het veranderen van het
veen tot een vloeibare massa, door er krachtige
waterstralen tegen te spuiten, die alles, wat fijn
verdeeld is, tot een stroom modder doet wcgloo-
pen, terwijl wortels en stompen achterblijven.
Deze laatste zijn dikwijls In zulke grootte en
aantallen aanwez:g, dat er geen andere mecha
nische methode om turf te winnen toegepast
kan worden.
Die waterstralen word.il verkregen door cen-
trifugaalpompen, die per stuk en per uur
75.000 K.G. water aanvoeren en dit onder een
diuk van ongeveer 20 K.G. per vierkanten cen
timeter tegen bet veen doea spuiten.
voor opmaker. Toen hij 14 was, ging hij naar
een der groote steden, waar hij zijn arbeid voor
zijm moeder voortzette. Hij kreeg een plaats op
een makelaarskantoor en onderscheidde zich
daar weldra zoo, dat men hem deel liet uitma
ken van een combinatie van tusschenpersonen
•bij aankoop van land. Kort daarna yist hij met
in zijn vaderstad verzameld kapitaal eigenaar
ta worden van een stuk land, dat hij, op eerst
19-jarigen leeftijd, aan een machtige groep van
mijneigenaars overdeed voor Yk milüoen poud
Mr. Macquirten vertelde den Daily Chronicle-
redacteur nog eenige levensgeschiedenissen van
dezen aard, waaronder die van een jongen, die
op zijn 14e jaar medefirmant in een der groot
ste ondernemingen van Schotland was. Deze en
dergelijke jongens verkochten aanvankelijk kran
ten op straat en toen de wet don krantenverkoop
door ondergeschikten beneden 17 jaar verbood,
kochten de jongens vaak van hun eigen geld do
bcnoodigd© kranten, waren dus „ondernemers'
en vielen buiten de bepaling der wet.
Gemengde Berichten.
Het praalgraf der Oranjes te Delft.
In den loop van dit jaar zal het 300 jaar
geleden zijn, dat het prachtige grafmonument
ontworpen en gedeeltelijk uitgevoerd door Hen-
drick do Keyser, in de Nieuwe Kerk te Delft
gereed is gekomen.
Algemeen wordt beweerd, dat de natie de
nagedachtenis van Prins "Willem van Oranje in
1G09. na het sluiten van het Twaalfjarig Be
stand, heeft willen huldigen door de oprichting
van een gedenkleekcn. Maar uit do Resolutie
der Staten-Generaal blijkt, zoo wordt uil Delft
aan de NR. Crt. geschreven, dat het plan van
een op te richten praalgraf hem ter eerc, eerst
den 14en November 1613 bij de Staten ter tafel
is gebracht. Op deze vergadering werden eenige
ingezonden ontwerpen voor het gedeukteeken
besproken door de heeren Coenders, die presi
deerde, Van Lüchteren, Van Brienen, Voocht,
Johan van O!denhamevel-d, Van Beveren,
Magnis en Joachimi,
In Januari van liet volgend jaar werd bij do
Staten een vertoog ingediend door de Prinses
Douarière, Louiso de Coügny, waarin zij het 1
crzoek deed .om „oen eerlijke Sepulture" voor
haar overleden gemaal. Vermoedelijk diende i
dit verloog voor den vorm en opdat dc Staten
de zaak lot een spoedig besluit zouden brengen..
Lang liet de verdere bespreking niet op zich
achten, want in Februari volgde de over*
eging van het ontwerp Eerst hadden de liee*
?n Joachimi en Coenders een conferentie me<
Prins Maurils, bij welke gelegenheid de Prino
het verlangen uitsprak, om de tombe door be-
ie bouwmeesters te laten vervaardigen*
Daarna vond een gedaehtenwi&seling plaats om- t
trent het ontwerp van Hendrick de Keyser,
ver wiens naam en faam de Staten zich in j
leiendc bewoordingen uitlieten: „dat dei*
voorsz. M. Hendrick die reputatie heeft, dat bij
n excellent mees-ter oude zeer vroom is."
Men kwam overeen, dat de heeren Joachimi
t Coenders met de Keyser zouden onderhan
delen en zij niet op een vertering van een of
twee duizend gulden moesten zien, indien Do
Keyser aannam om do tombe volgens zijn bo-
&tek to maken, .ygelyck bij daarvan eerc end©
danek zal begeren to hebben tol 's lands repu-
latio".
Het maken vau de tombe werd in 1614 op-
gedragen aan Hendrick de Keyser. Hij heeft'
echter den bouw van. het praalgraf niet mogen j
voltooien, daar hij een jaar tc voren (1621) -opi
56-jarigen leeftijd overleed. In 1622 werd hefc'
praalgraf door den oudsten zoon van Hon- j
diick <3e Keyser, den architect Pieter dc Keysecr
oltooid. i
De materialen, voor het maken van de tomb©
gebruikt, zijn 'hoofdzakelijk wit Italiaanse!»
marmer, Dinantsche toetssteen, zwart Itali-
aansch geaderd marmer en brons. De tombo
beslaat uit gekoppelde kolommen," die een ge-
elfd baldakijn dragen, waarop vier obelisken j
twee engel-figuren die een opscbriftplaati
vasthouden. Dat baldakijn is versierd mei 16
gekleurde metalen wapenschilden voorstellende
de 4 kvvartiea-on van 's Prinsen blazoen: Nas-
Stolberg, Hessen en Königstein. Onder"
hot verhemelte rust het levensgroot beeld vam f.
den Zwijger in vorstelijk gewaad op een wit'
marmeren, kunstig bewerkte matras; aan de
oeten van het beeld ligt 's Prinsen hond. Het
beeld, de matras en de hond zijn uit één stuk'
vervaardigd.
Aan de voorzijde van de graftombe ziet meö
het zittend levensgroot beeld van den Pr ns
olie wapenrusting; aan de achterzijde de
Faam, een waar kunstgewrocht, dat nirt min-
der dan 2000 kilo weegt. Boven 's Pr insert
beeld is het, volle wapen van Oranje Nassau
geplaatst, gedekt met drie helmen, van welke
de middelste de vorstelijke kroon en twee *gou- l
den hertshoren-s heeft. In de 4 nissen van do
hoekpijlers slaan VTonwefiguren. voorstellend©
der hoofddeugden van den Pr-ns a's: do
Gerechtigheid, de Vrijheid, de GcwNd'-er.sl en do
Dapperheid Het Lattfnsche graf-^hrift op d©
toetssteen, bovenop de ronde koepelvormig©
afdekking van het monumpuf. luidt in het
Nederlandscli overgezet ..Ter cere van den j
Almacht!gen God en tot eeuwige, godartïlweso
"Willem von Nassau, Pi'in? van Oranje,
den Vader des Vaderlands, die l\et welvaren
der Nederlanden hoogcr stelde, dan zijn eigen
belang-on dat der zijnen, die twec-in&al \oox-
he' grootste -godceMe op eigen kosten, mach-
tige legers verzamelde en ze tweemaal in hot
veld bracht onder 't opperbevel der Staten, dia
Spanje's dwingelandij aLchudde; den warcre
godsdienst en de oude wetten terugriep em
herstelde, ten slotte de nagenoeg verzekcvo-e vrij
held aan Prins M au rits. zijn zoon en erfgenaam
a-n de deugden zijns vaders achterliet om haar
te bevestigen; d-en waarlijk vromen heleidvoüenl
onoverwinnelijiken held. dien Philips II,-
Koning van Spanje, do schrik van Europa^
duehlto. doch noch kon ten on-derbrorgen, noch'
bevreesd kon maken, maar dien hij met snood
verraad door de hand van een geliuurden moor-
lar ten val bracht: hebben de Vorecnigd©
Noderlandsche Gewesten dit gedenkleekcn lof!
eeuwige herinnering zijner verdierven doert
oprichten".
M-et a-Me and-ere uitbetaalde pusten heeft)
mausoleum ruim vier-en-dcrtig-duizondl
gulden gekost, hetgeen voor dien tijd een zeer,
.onzienlijk bedrag mag worden genoemd
Als bouwkundige verwierf Hendrick de Key-* j
ser zulk een grooten naam, dat Pieter Comsznl.
Hooft hem in een zijner brieven „den roem
des vaderlands" noemt.
Karakteristiek is wol, hetgeen de geestig© j
dichter Jan Vos in zi.iji lijk- en grafdichten 1© 1
ijner gedachtenis schreef:
Hend'rick de Keyser die 's Prinsegraf ge-
maakt beeffy
Uit dat de doodt bevond dat Keyser door zijn:
ban d^-
Zijn boelden leeven deed, wierp zij hem schier
in 't zandt,-
Maar hij is te vergeefs aan 't IJ in 't graf -
Door 's Prinsesraf te Delft zal Keysi
•eeverfy
eind
loos levert*
Gevaarlijk werk.
Te Amersfoort reed een jongen per rijwiel dert
berg af, hij raakte hot stuur kwijt en kwam mei
zijn hoofd togen een boom terecht. Hij weid bij
den gemeentelijken geneeskundigen dienst bin
nengedragen, waar dr. v. d. H een hersenschml
ding constateerde. Per auto is hij naar het zie
kenhuis overgebracht.
Door een lijkwagen overreden.
Op den Soesterweg te Amersfoort kwam eert
4-jarig kind te vallen voor den lijkwagen vaa
een begrafenisstoet. Een wiel van den vvagcni
ging over het kind heen. Dr. Scb. verleende d©
eerste hulp en achtte opname in het ziekenhuis
noodzakelijk.
Schode aan het fruit.
De hevige windvlagen hebben den kersenboo-
men, die nog voor een deel met vruchten hingen,
geweldig veel schade berokkend. Ook verschei-!
deno appelboomgaarden hebben veel vruchtcDi
verloren. h
De Winschoter Spsar- cn Voorschotbank.
Do led en vergadering van de Spaar- en Voor
schotbank te Winschoten heeft met algemeen©
stemmen besloten tot liquidatie. Het Nutsbe-
sluur en de spaarders moeten dit besluit nogi
bekrachtigen.
'n Valsche gulden.
Bij de politie te Enschedé is een valsche gul
den gedeponeerd met de beeldenaar van de
Koningin. De kleur van het geldstuk is wat
licht van kleur, terwijl de letter er op grooten
en smaller is dan ©p den echten gulden. ;_a
