H.H. Adverteerders.
13e Jaargang. MAANDAG 2© JUfcil 1922 - No. 3859
D© ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl] vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week, i2.60 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week, ;2.60 per kwartaal.
Franco per post 12 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar
tegen betaling van 60 ct. per kwartaal, bq vooruitbetaling. Af-
aonderlijkè nummers 6 et., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
Bit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAG
°p Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
van het tarief berekend.
KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee bladen
PROPAGANDA.
Oioote pro pagandom ver gaderiug te
HOOGMADE
Pondeaxkig a.s. te 7 uur (oude tijdl) in.
oafé Hillebrand.
Spreker de weleerw. heer kap J. B. Th.
Woestk, te Rijpweteiing. Uügenoo-
Idigd1 worden de kiezers van. Hoogmade,
iWoubmggen en Hoek van RoeJofa-rends-
veen.
Donderdag a.s. 29 JUNI,
Feestdag van de H.H. PETRUS en PAULUS
verschijnt „De Leidsche Courant" NIET.
H.H. ADVERTEERDERS worden beleefd
verzacht hunne advertentiën welke be
stemd zijn voor het nummer van Vrijdag,
uiterlijk Woensdagmorgen te
willen afgeven.
De Administratie,
5 JULI.
"Woensdag 5 Juli gaat iedere kiesgerech
tigde man en vrouw in den Kieskring Lei
den zoo vroeg mogelijk naar he>t stem
bureau, wiaax hij zijn wettel ij ken
stemp lie ht moet vervullen.
1. Hij neme mee zijn oproepirtgskaart,
cLw.z. den omslag, waarin hem is gezon
den een model-stembiljet. Dat model-stem
biljet kan hij thuis laten, maar dien om
slag heeft hij noodig, om op vertoon daar
van op het stembureau van. detn voorzit
ter het eigenlijke stembiljet te krijgen.
Wie, onverhoopt, die oproepingekaart (dien
omslag) is kwijt geraakt, of wim deze
iniet is toegezonden, kan, als Wijkt dak hij
de kiezer is, voor wien hij zich uitgeeft,
op het stembureau een andere oproeping
krijgen.
2. Met het van den voorzitter in ruil
van de oproepigskaart ontvangen ster»»-
biljet gaat hij (zij) naar het stemhokje.
3. Daar make hij (zij) met het (aan
wezige) roode potlood een wit stipte rood»
nJ. dat in het hokje voor den naam van
Mr. Dr.
Kooien
No. 1 van
Lijst 33.
4 Hij (zij) vouwe dan zijn stembiljet dibht,
zooals het behoort, en werpo het ia de
stembus.
Op 5 Juli moet het wondeneen Room-
sohe viotorie^dag
Met het stelsel van de evenredige ver-
tfgenwoordiging is het persoonlijk ele
ment bij de verkiezing naar achteren ge
schoven.
Op 5 Juli is ni. niet de eerste vraag:
{welke Katholieken zijn cr gekozen. Miaar:
hoeveel Katholieken?
'Hoeveel Katholieken hebben b.v. in cte
stad Ledden, in elk der omliggende dor
pen, in den Kieskring Leaden, in ons Va-
iderlad hun stem uitgebracht op de lijst
der Katholieke Staatspartij?
Hoe ©root is dat aantal stemmen in ver
houding tot dat der andere partijen, voor
namelijk in verhouding tot dat der pritt-
cdpieele tegenstanders
Of om het met andere woorden te zeg
gen:
Hoe groot is de
macht der Katholieken
fcich manifesteerend in d» kracht
der eenheid door het aan
tal stemmen uitgebracht op die lijst der
'Katholieke Staatspartij 1
Bat zijn vragen, welke onzen tegenstan
ders in bijzondere mate iuteresseoren, om
dat uit de bedoelde cijfers zal blijken, in
*hoeverre met de Katholieken bij het lands
bestier zal moeten rekening wonden
gehouden
Dat zijn vragen, welker antwoord'
tedere Katholiek met gespannen ver
pachting tegemoet ziet
Maar tegemoet ziet niet alleen'Al
len moeten medewerken, ieder op de aan
persoon geëdgeaide wijze, om te maken,
diat de antwoorden op die vragen reden
geven tot blijheid, tot gerustheid en ver
trouwen in de toekomst dat uit de
Antwoorden op die vragen allen tegen
standers zal blijken, dat de Katholieken
'Tonnen, ook quantdtatief, een zeer aan
zienlijk deel der Nederlands che bevol
king dat zij vormen door hunne einkeid
bet eekenis volle macht!
r
BUITENLAND.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
De Duitsche minister van buitenland-
sche Zaken, dr. Walther Rathenau, Zater
dagmorgen vermoord. De daders zijn ont
komen. Rumoerige tooneelen in den Rijks
dag. Rcgeeringsmaatre gelen. (Zie tweede
blad).
Een verklaring van het lersch-Republi-
keinsche leger naar aanleiding van den
moord op veldmaarschalk Wilson.
België.
Vandervolde te Brussel terug.
Vandervelde is uit Moskou te Brussel
teruggekeerd. Aan het station werd hij
begroet door de leiders der Belgische so
cialistische partij en door tal van vrien
den. Vandervelde verklaarde, dat volgens
do inlichtingen, welke hij te Moskou had
kunnen inwinnen, Lenin zeer ernstik ziek
moet zijn. Hij vernam den zoogenaamden
moord op hem gepleegd uit de bladen, die
hij in de bibliotheek der sovjetregeering
vond.
Duitschiand,
Botsing tusschen burgen-s en Franschc
troepen in Opper-Sileziö.
Volgens een bericht in het „Berl. Tageb.
a. M." is het in Gleiwitz tot een botsing
gekomen tusschen burgers en Fransche
troepen. Een Fransch officier had zich
bij het inslaan van een winkelraam ge
wond. Bij het zien van de bloedende hand
vuurden de Franschen op de menigte.
Twee toeschouwers werden zwaar ge
wond. Daarna kwam het voor de infante-
rie-kazerne tot een heftig schieten, hand
granaten werden geworpen, (machinege
weren werden afgeschoten.
Engeland.
Do ïorscho kwestie.
In een hinderlaag gelókt.
Een gemengde afdeeling Britsche troe
pen en speciale konstabels van Ulster,
die in vrachtauto's het dorp Gushendall
bij Ballymena (graafschip Antrim) pas-r
seerden, werden door de Sinn Feiners in
een hinderlaag gelokt. Er volgde een ge^-
vecht, waarbij d$ Sinn Feiners werden
verslagen. Zij hadden vier dooden en min
stens vier gewonden. Van de regeerings-
troepen werd een officier gewond.
De verkiezingen.
De uitslag in de acht laatste kiesdis
tricten van het graatochap Cork is de vol
gende: voorstanders van het verdrag drie,
tegenstanders twee, onafhankelijken drie.
Een verklaring van de I. R. A. omtrent
den moord op WSlson.
Na De Valera's verklaring nopens 'den
moord op Wilson heeft ook het hoofd
kwartier van het Iersche Republikeinsche
leger te Dublin een verklaring gepubli
ceerd, waarin wordt gezegd: Wilson is
niet doodgeschoten op aandrang van de
L R. A. Indien dit zoo was, zou zij hét feit
erkennen. De dood van Wilson is te be
treuren, niet omdat klaarblijkelijk Ieren
hierbij de hand in het spel hebben, rnaar
omdat hij een slachtoffer is van de im
perialistische politiek, welke de Britsche
regeering in Ierland voert. Men behoeft
niet te trachten de verantwoordelijkheid
op Ierland of een groep van het Iersche
volk te schuiven. De aanslagen en bloed
baden in het Noorden zijn het gevolg van
Britsche opruiing, oogluikende toelating
en tweeslachtigheid. Het zou huichelach
tig zijn daden zooals het doodschieten van
Wilson te veroordeelen, daar de oorza
ken, welke zulke daden uitlokken, blijven
bestaan.
Twaalf van de 18 personen, die in ver
band met den moord op Wilson zijn ge
arresteerd, zijn weder op vrije voeten ge
steld.
Amerika.
De mi j i m erkerss t aki ng.
De mijnen bedreigd.
De mijnwerkers, die werkzaam zijn in
de verlaten mijnen, hebben eveneens het
werk neergelegd, waardoor deze mijnen
do r overstrooming worden bedreigd, wat
flen schade van vele millioenen dollar zou
veroorzaken.
Men tracht deze ramp alsnog te verhin
deren door plaatsvervangers voor de sta
kende arbenders te zoeken.Ook de stokers
hebben hun werk wegens de bedreigingen
van de bij de plaatselijke vakbonden aan
gesloten arbeiders verlaten.
Japan.
Het Kabinet Insluit lot ontruiming
van Siberië.
Uit betrouwbare bron wordt gemeld',
dat het kabinet besloten heeft, Siberië
door de Japansche troepen te doen ont
ruimen.
De Haagsche Conferentie.
-De zitting van Zaterdag.
Het 12de officieelo communiqué luidt:
De derde sub-commissie (credieten)
der niet-Russische commissie heeft Za
terdagmorgen om half-elf haar tweede
vergadering gehouden onder voorzittcr-
sevhap van baron Romano Avezzana.
Ze heeft hare besprekingen betreffende
de door de commissie bij de haar opge
dragen werkzaamheden te volgen metho
de, voortgezet.
BINNENLAND.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Een verstandig woord van een sigaren
winkelier.
Wachtgeldregeling voor personen in
dienst van het Rijk.
Overnachten buiten de kazerne. (Leger en
Vloot).
Burgerlijke Rijksambtenaren.
Ontslag bij overbodigheid.
H et ontwerp wachtgeld
regeling.
Door de Regeering is voorgesteld een
wachtgeldregeling voor de burgerlijke
rijksambtenaren.
Wij ontleenen er het volgende aan:
Artikel 2. Met betrekking tot den duur
van het wachtgeld en het bedrag daarvan
wrorden de burgerlijke rijksambtenaren
onderscheiden in:
a. hen, die een ambt bekleedén, het
welk een hoofdbetrekking vormt, en uit
hoofde van den aard hunner werkzaam
heid redelijkerwijze geacht moeten wor
den een gelijkwaardige positie anders dan
in openbaren dienst niet binnen een re
delijken termijn te kunnen verkrijgen;
b. de. óverigon.
Artikel 3. Aan een burgerlijk rijksamb
tenaar, als bedoeld in artikel 2 onder a.
wordt het genot van wachtgeld toegekend
gedurer.de een tijdvak, gelijk aan zijn
diensttijd, ten bedrage van:
a. indien hij ten tijde van het ontslag
kostwinner is van een gezin, gedurende
de eerste drie maanden de laatstelijk ge
noten wedde en daarna 70 ten honderd
daarvan;
b. in de overige gevallen, gedurende 'de
eerste drie maanden de laatstelijk door
hem genoten wedde en daarna 60 ten hon
derd daarvan.
Aan een burgerlijk rijksambtenaar, als
bedoeld in artikel 2 onder b. wordt het
genot van wachtgeld toegekend geduren
de drie maanden, vermeerderd voor hem,
die ten tijde van het ontslag kostwinner
van een gezin was, met een maand voor
elk jaar door hem volbrachten diensttijd,-
tot een maximum van in totaal een jaar.
Het wachtgeld voor de in dezen bedoelde
ambtenaren bedraagt gedurende de eer
ste drie maanden 't bedrag van de laatste
lijk door den betrokkene genoten wedde
en daarna 70 ten honderd daarvan.
In buitengewone gevallen kan het
wachtgeld tot een bedrag van ten hoogste
70 ton honderd van het laatstelijk genoten
wachtgeld voor een bepaalden tijd na het
verstrijken der vorenomsclireven termij
nen worden voortgezet.
Een welgemeend woord in verband met
de Tabakswet.
Veel is reeds gezegd en geschreven
over de Tabakswet. Wat aan o.g. voor
komt het kardinale punt te zijn in deze
kwestie is de ongelukkige samenstelling
der staatscommissie, waaraan ten slotte
dit product te danken is. Zeer te wenschen
ware het, dat in het vervolg bij het sa
menstellen van dergelijke commissies de
onpartijdigheid meer betracht werd. Het
was te voorzien, gelet op het begin, hoe
de afloop zou wezen, welke afloop naar
het oordeel van o.g. door omstandigheden
in de hand is gewerkt, die nog steeds voor
e.g. onverklaarbaar zijn.
Maar houden wij nu het oog gericht óp
de toekomst. Kort geleden is opgericht
een comité van actie tot intrekking der.
tabakswet, tot welk comité reeds zeer ve
le organisaties in het tabaksbedrijf zijn
toegetreden. Dit comité zal zeer zeker in
staat zijn cn des te meer bevoegd, nu de
praktijk een woordje meespreekt, vol
doende aan te toonen, dat deze vorm van
wet slecht is en noodlottig voor onze si-
garen- en tabaksindustrie.
Tot onze katholieke kamercandidaton
zou o.g. willen zeggen, geeft acht en
schenkt uw volle aandacht aan dezo voor
ons zoo brandende kwestie. Spreekt u ge
zamenlijk zoo mogelijk uit, dat u zoo de
gelegenheid daartoe geboden wordt of be
ter gezegd, dat u zelf zult helpen de ge
legenheid te scheppen om een daad te
stellen, die door tegemoet te komen aan
een billijk en vurig verlangen van bijna
alle betrokkenen in de zoo groot© sigaren-
en tabaksindustrie, aan ons vaderland ton
goede komt.
Tot zijne katholieke vak(genooten wil
o.g. het volgende zeggen. Stelt uw beginsel
hooger dan deze tabakswet. Er zijn er on
der ons, die verafschuwen, dat dezo wet
aangenomen is, doordat de politiek hier
weer oen rol gespeeld heeft. Aan deze
vakgenooten vooral roept o.g. toe, laten
wij dan de politiek er zelf buiten houden
en onze stem uitbrengen op de ons aan
gewezen candidaten al is het dan ten slot
te met een bloedend hart.
Laat de hoop en het vast vertrouwen
steeds onder ons leven, dat de nieuwe
kamer zal toonen aan onzo billijke en
groote grieven tegemoet te komen.
Als besluit dit. Steunt uit al uw kracht
en naar vermogen het comité van actie te
gen de Tabakswet. Gij, die nog niet-geor
ganiseerd zijt, sluit u aan bij die organisa
tio, waar gij thuis behoort, opdat allen,
niemand uitgezonderd, den strijd voldoen
de gaande houden, totdat de zege is be
vochten.
Utrecht, 23 Juni 1922.
Biltstraat 67. P. J. HOL.
Hoofdbestuurslid Nat. Har.ze-
bond van Sigarenwinkeliers.
„Msbd."
De Vrijheidsbond en de Prov. Staten
van Noord-Holland.
Naar het „HbM." verneemt heeft dit,
W. C. Bosman, lid van. de Provinciale
Staten van Noord-Holland» bedankt als
lid van de thans uit leden van den Vrij
heidsbond bestaande Statenclub, omdat
hij zich met het zich terugtrekken der
Vrij'heidsbonders na de eenmaal gemaak
te afspraak omtrent de verkiezing voor
de Eerste Kamer nie.t kon vereenigen.
Werkverschaffing in de sigareuindustrie.
Men meldt aan het „Hbld." uit 's-Her-
togenbosoh
In de vergadering der stounoommissie
van 16 Juni j.l. werd besloten het gemeen
tebestuur te adviaeeren te willen, bevorde
ren, dat aan de gehuwde senoritas-wer-
■kerns, voor zoover ïioodJg-, fcjjctolijJc een kin
derbijslag zou wordeu verleend tot 80 pet.
der gemiddelde w eekvendiens ten van een
sigarenmaker daar ter stede.
Op 17 Juni werd door heb gemeentebe
stuur schriftelijk een zoodanig verzoek
gericht tot den Minister van Binneniland-
6ohe Zaken»
De Minister heeft thans gemeld, dat on
der de aangegeven voorwaarden de eer
ste vier weken een kinderbijslag kan won
den verleend, tot een bedrag van ten hoog
ste 1.35 per niet verdienend kind. Blijkt
verlenging noodzakelijk, dan zullen B. en
W. deze nader dienen aan te vragen, on
der overlegging van de nooddge gegevens
ter beoordeeldng der noodzakelijkheid dier
verlenging.
Steunverleening.
Bij schrijven van 19 Juni jl. ontving het
gemeentebestuur van '3-Hertogenbosch
van den Minister van Biuneiilandsche Za
ken bericht, dat de steunregeling voor de
goud- en zilversmeden in deze gemeente
nog voor onbep aalden tijd van krach b zou
zijn.
Voor de overige groepen in die gemeen
te, tabaksbewerkers, meubelmakers en
textielarbeiders, wordt de steunregeling
op 8 Juli as. beëindigd.
Indien bestendiging der steunverleening
voor een bepaalde groep noodzakelijk
mocht worden geacht, moet dit voor 1
Juli as. door het gemeentebestuur onder
overleggen der noodige bescheiden bij het
Departement van BinnenJandsohe Zaken
worden aangevraagd).
Ned. R.-K. Bond van Overheidspersoneel
„St-Paulus".
Nadat te half negen in heb kerkje te
Buitenveldert door den geestelijken advi
seur, den Zeereerw. heer J. G. Jansen een
H. Mis was opgedragen voor de zielerust
van hot vorige jaar overleden be
stuurslid, den heer J. H. Heemskerk, on
der welke H. Mis do familieleden van den
overledene en zeer vele leden ter H.
Tafel naderden, had op het nabij
gelegen kerkhof de onthulling plaats van
den gedenksteen, welke door den Bond
op het graf van den heer Heemskerk is
opgericht. Toen allen zióh rond heb graf
hadden verzameld nam rector Jansen het
woord om in een korte, maar gevoelvolle
toespraak het groote geloof en den groo-
1 ten ijver van den overledene te herden
ken.
Dit monument werd daarna onthuld.
De inseriptio luidt als volgt:
De Ned. R.-K. Bond van Overheids
personeel „St. Paulus" heeft dankbaar dit
gedenkteeken gewijd aan de nagedachte
nis van zijn onvergetelijken J. H. Heems
kerk, geboren te Al'kemade 10 October
1879; gestorven te Amsterdam 27 Octo
ber 1921. Christus was zijn hoop Hij zij zijn
belooning.
Bij de onthulling waren ook aanwezig
bijna alle leden van de R.-K. Raadsfrac
tie, waarvan de overledene lid was.
Gisterochtend weid de jaarvergadering
voortgezet.
Er werd medegedeeld dat in de vaca
ture) Heemskerk benoemd is tot bezol
digd bestuurder ch heer Nijhoff uit Zwol-
Politieke Meeting.
Dinsdagmiddag te 3 uur op „D
Burcht" i
te Leiden
voor Leddein en omgeving.
Bij goed weer in de openlucht; andere
binnen.
Komt in gaooten getale!
Ook de vrouwen mogen niet ontbreken I
Spreker zijn de hoogoerw. hooggel. prof.
J. IX J. Aengenent en do vooral ook ia
deze omgeving zoo bekende heer A. L.
Loerakker.
Ie. Het verdere gedeelte van den dag be
steedde men aan eenige bestuursvoorstel
len en voorstellen der afdeelingen, alles
huishoudelijke bondszaken betreffende, als
wijzigingen in de pensioenregeling en uit-
keering bij overlijden van bezoldigde be
stuurders. Mede over het orgaan en de uit'
breiding daarvan.
Prov. Staten van Zuid-Holland.
Subsidie.
Met betrekking tot een subsidie-aan
vraag van de Provinciale Commissie ter
bevordering van de geitenfokkerij in Zuid-
Holland geven Ged. Staten in overweging
aan dao Commissie voor het jaar 1922 een
subsidie van 3000 uit do provinciale
fondsen toe tc kennen ten behoeve van
den Roomsoh-KathoLieken en den Neutra
len Bond van Gedtenfokvereenigingen in
Zuid-Holland.
Een pessimistisch geluid.
Op het tweedaagsch congres te Amster
dam dooT den Ned. R. K. Bond van Over
heidspersoneel gehouden, heeft het R.-K
Kamerlid, de heer J. van Rijzewijk. voor
zitter van het R.-K. Vakbureau te Utrecht
een pessimistische redevoering gehou
den. Hij achtte zich verplicht, eenige woor
den van diepen ernst tot de aanwezigen
te spreken, zulks in verband met de al-
cmbecrauhoude en ste&de toenemende ma
laise in alle vakken en bedrijven, „Don
kere wolken'', zei hij, „pakken zich saam,
op verbetering van den toestand der in
dustrie kan voorloopig niet worden gere
kend", zoo-lat bezuiniging het eenige prac-
tisohe middel moet zijn. Reeds werden in
een groot aanbal particuliere bedrijven
de loonen belangrijk verlaagd, loonsver
minderingen van groote beteekenis. en
zijn. tal van werkkrachten in verschillen
de nijverheidsondememingen ontslagen.
Is den heer Van Rijzewijk bekend-, dat
binnenkort tal van groote werkgevers op
nieuw tot loonsverlaging en verlenging
van den arbeidsduur zullen overgaan, een
maatregel, die ook met betrekking tot
het. Rijks- en gemeente-personeel, dat is
hem bekend, bij de autoriteiten ernstig in
overweging is. Wat de vakbeweging be
treft, de spreker was van oordeel dat die
haar hoogste roachtspunt heeft bereikt.
De leden der vakveree.n igingen bedanken
in groot aantal voor het lidmaatschap,
een verschijnsel, waar te nemen bij de'
vakbeweging van Alle richtingen. Volgens
hem ligt de oorzaak daarin, dat de vak-,
vereenigingen op financieel gebied voor
de leden niet meer kunnen doen waartoe
zij in do oorlogsjaren in staat waren» De
kassen zijn uitgeput, duizenden zullen op
den publieken onderstand zijn aangewe
zen. Spreker heeft» zei hij. dat pessimis
tische woord willen spreken, om te waar
schuwen voor do hoogst ernstige tijden,
die ons to wachten staan.
SPORT.
VOETBAL.
Seriewedstrijden tc Noordwijfcerhout.
Hoewel do sterke wind van gisteren bolomme*
rend werkte, waardoor niott direct het mooie
spel uitkwam, kunnen we toch tevreden zijn
over de gespeelde wedstrijden
Als eerste komt om half één N. V. G. Ill
Westen Et in het veld. voor de vorliezersronda<
De gasten waren vooral voor half-time verreweg
de meerdore en rust kwam met 10 voorsta»!
voor hen. Na de rust komt N. V. G iets flinker
opzetten, doch moot au tegen wind en do spe
lers, kunnen hoe zij ook werkten, West ens kee
per niet verschalk en, zoodat einde komt met eea
10 overwinning voor Weston II, welke aldus
met den derden, prijs gaat strijken.
Hierna fluit scheidsrecht or Van Dijk Western
I-Hillegom I binnen de lijnen Westen is ifll
nieial te besten vonn, daar zij uitkomt mot ze
ven invallers, die alreeds in do vorige partij
hebben medegespeeid. Westen, wint de toss en
laat Hillegom het eerst vóór den wind spoleiv,
Hillegom trapt af en stormt rogelreobt op heli
vijandelijk doel af, doch stuit op buiteaspety
maar ook Weston komt flink opzetten en gce»
het eerste schot op doel, hetwelk echter wordÜ
gestopt.
Hillegom, bewust van den achterstand detf,
tegenpartij, geeft een ietwat laksch spel eruvLcdtf
hierdoor in. Westen, welke een zeer vlug com-t
bineerend spel gaf, oen flioken tegenstanden',
welke dan ook eenige goede aanvallen op Hi£-
legoms doel onderneemt. Een' corner, door heat.
geforceerd, wordt genomen en weggewerkt, docht
direct weder door re-pavoor van Weeten be-d
1 machtigd, die prachtig «hot op doel geeft, well»
