BUITENLAND, BINNENLAND. 13e Jaargang. VRIJDAG 9 JUNI 1922 No. 3845 DeABONNEMENTSPRlJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 10 cent per week, 3 2.60 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, 3 2.60 per kwartaaL Franco per post 3 2 05 per kwartaaL get Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar legen betaling van 60 ct. per kwartaal, bjj vooruitbetaling. Af- tonderliike nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. eroote propag de heer B. T h. d o W o 1 f, mond, 's avonds 7% uur iai ïereenigingsgebouw. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. J Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Op Zate rdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per efeel Voor Ingeionden Mededeelingen wordt hel dubbele van het tarief berekend. KLEINE AD VERTEN TIEN, van ton hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen PROPAGANDA. x— Zaterdag 10 Juni te BOSKOOP Spreker van Roer- het R.-K. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De ongunstige financieele toestand van Oostenrijk dreigt tot een catastrophe te zullen leiden. De oorlog tusschen Grieken en Turken jchijnt hervat. Een Engelsch onderzoek tiaar de gods dienstvervolging in Rusland. Oostenrijk. De ongunstige financieele toestand. In den Nationaleai Raad heeft de Bonds kanselier Seipel verklaard, dat regeering mi Nat ion al en Baad- aan de verschijnse len op de devsien-ma.rkt niet achteloos hamen voorbij gaan. De hoofdoorzaak van de ongunstige ontwikkeling is onge twijfeld te zoeken in het feit, dat de se- Idert geruimen tijd geopende onderhande lingen over een toereikende orediotverlee- ning van het buitenland nog steeds niet tot het verwachte resultaat hebben geleid. Tegenover de verschillende geruchten, welke de regeering van het sprongsge wijze stijgen der valuta-prijzen in de laatste dagen de schuld geven, verklaarde Seipel met nadruk, dat de regeering bij alle onderhandelingen met de eredietge vers het standpunt heeft ingenomen, dat geen ingrijpen in de bankbiljettencircula- door intrekking of afstempelingen ge- Bhieden zal. De kronenbiljetten zullen niet ingetrokken, afgestempeld of afge- whaft worden, doch zondeT ingrijpen der regeering verder cirouleeren. Actie der communisten. Tengevolge van den huddigen toestand ïoefc er met de mogelijkheid van een ilastsgreep van den linkervleugel der ra- ren (de communisten) rekening wor- gehouden. Alle aanwijzingen in die richting zijn aanwezig. De Britsohe financieele controleur JYouug, had gisteren zijn eerste ontmoe ting met de regeering, die hem zonder omwegen had te wijzen op de mogelijk heid an een linksche volksbeweging. De linkerzijde der liberale partij verklaart, dat Oostenrijk in weerwil van alle frazen over het goede vertrouwen, dat de geal lieerden ten opzichte van Oostenrijk koes ieren, vlak voor den afgrond staat en dat de kleine financieel© hulp ontoerei kend is om den hongersnood buit© te., hon den-. De sociaal-democratische „Arb. Ztg." koet. onder eeuig voorbehoud, dat de Mssa, zich zelf zal helpen, en dat niet Band er eeni-gen twijfel over kan koeste ren, dat het kabinet Seipel de laatste bur gerlijke regeering is, die in Oostenrijk mo gelijk is, als niet aanstonds financieele knip door het buitenland wordt gebo den- Frankrijk. Belastingverhoging. Voor de financieele Kamercommissie keeft de algemeen© rapporteur de instel ling van "nieuwe belastingen in uitzicht ge •leid, of wel verhooging der bestaande belastingen. Poincaré antwoordde, dat de Begeering het bezwaarlijk acht om aan tat lamd nieuwe belastingen op te log- |ra, maar met de commissie zal samen werken ten einde een verhooging der tas taande belastingen te bewerkstelligen. Poincaré handhaafde zijn standpunt, dat toen zal moeten owergaan tot het sluiten T*n een nieuwe leening. De Legerwetten. De Kamer heeft met 424 tegen 157 temmen het crediet-voorstel van 40.896.000 ®es. aangenomen, hetwelk is bestemd ^r het onderhoud van de lcgereffectie- 'en in het binnenland en in de Levant. Ie vergadering hervatte vervolgens de tëraadslaging over lie-t wetsontwerp be ffende de reoruteering voor het leger, ®jj nam art. I aan, hetwelk bepaalt dat *5® Franschman verplicht is persoonlijk jtihtairen dienst t© verrichten. Over art. I ontspoij zich een uitvoerige discussie gunste der z.g. talrijke gezinnen. De Rgeommissie had eenige amendementen in bepaalde gevallen vrijstellingen ^betelen, in overweging genomen. De reüStCir mn oor^°S verklaarde zich bd- Jd een poging tot een minnelijke schik- te doen. Art. II is naar de commis- I "9 teruggezonden. Engeland. De lersche kwestie. De gevechten. De Republikeinen hebben naar Reuter uit Londen meldt, van uit een fort bij Belleek op het gebied van den Vrijstaat, een pantserauto, welke zich op Ulstersch gebied bevond, beschoten. De artillerie heeft daarop het fori ge bombardeerd waarbij zes treffers waren. In het geheel zijn zeven schoten op het fort gelost en daarna is het open veld waarin de Republikeinen terugtrokken, beschoten. Een Engelsche soldaat is door een schampschot getroffen. Tenzij de Engelsche troepen worden aangevallen, zullen ze niet verder opruk ken en zich terugtrekken op Ulstersch grondgebied, zoodat men zekerheid heeft, dat er geen herhalingen van het vuren zullen plaats hebben, zooals aan de voor- loopige lersche regeering is medegedeeld. Griffith heeft met Churchill in Downing- s-treet geconfereerd over het nemen van doeltreffender maatregelen om botsingen aan de grens te voorkomen. Een pleidooi van kardi naal Logue voor het V e r d r a g. Woensdag het woord voerend heeft kar dinaal Logue, het hoofd der lersche kerk, gezegd, dat Ierland zevenhonderd jaar had gevochten voor zijn vrijheid en deze scheen eindelijk onder zijn bereik te zijn. Hij voegde er bij, dat helaas tengevolge van de dwaasheid van het eigen volk om in plaats van te nemen wat naar alle waarschijnlijkheid dien grooten zegen voor goed zou verzekeren en nu er voor waarden waren ontvangen, die d© verba zing wekten van andere volken en de be wondering en d© gelukwenschen verwier ven van iederen vriend van Ierland, de oneenagheid van het eigèn volk het ge vaar deed ontstaan, dat de vrijheid ge heel en al aan Ierland ontging. Een onderzoek naar de Godsdienst vervolging in Rusland. De aartsbisschop van Canterbury, de leider der Anglikaausche kerk, heeft voor gesteld diat een kleine groep vertegenwoor digers van verschillende Engelsche ker ken een bezoek zal brengen aan Rusland. Dit voorstel vloeit voort uit het protest tegen de behandeling van den Patriarch Tichon door de sovjet-autoriteiten, dat de leiders van alle christelijke instellingen tot deze autoriteiten hebben gericht. Op dit protest heeft de sovjet-regeering geantwoord met een verwerping der be schuldiging, dat een aanval is gedaan op de Russische kerk en de verklaring, dat „slechts vervolgingen zijn ingesteld tegen individueel© vertegenwoordigers der kerk, onder wie de vroegere patriarch wegens door hem georganiseerd verzet tegen door de sovjet-autoriteiten genomen maatrege len tot redding van de levens van tiental len millioenen in hongersnood verkeeren den." Op deze med-edeeling heeft de aarts bisschop geantwoord, dat hem dit geen aanleiding geeft zijn in het Hoogerhuis afgelegde verklaringen, die gebaseerd zijn op uit eerste handsbronnen uit Rusland ontvangen inlichtingen in te trekken. Zijn inlichtingen wijzen met nadruk op het feit, dat d© Patriarch van de Russi sch© kerk herhaaldelijk steun voor de hon gerenden heeft aangeboden en dat de sov jet-autoriteiten bij voortduring deze hulp verleening hebben afgewezen. Heb voor stel van den aartsbisschop heeft ten doel den toestand ter plaatse te onderzoeken en om verdere misverstanden te voorko men. T urkije. Een offensief der Kemalisten aanstaande? Te Kanstanidnopel loopen geruchte-u, dat de Kemalisten hebben besloten bij Eskisjehir tot den aanval over te gaan. Goed ingelichte leringen betwijfelen even wel, of heb nationalistische leger, dat nu meriek weinig sterker is dan het Griek- sclie en niet over de. noodige transportmid delen beschikt, meer dan een plaatselijk offensief zal kunnen ondernemen. Samsoen gebombardeerd. Samsoen, een open stad aan de Zwarte Zee, is door de Grieksche vloot gebom bardeerd. Amerika. De revolutie in Paraguay. Volgens telegrammen uit de hoofdstad van Paraguay aan de „Times" is de beurs aldaar gesloten. Alle zaken staan stil. Woensdagmorgen werd een voorstad door de opstandelingen aangevallen, doch deze werden teruggeslagen door de artillerie en cavalerie. De ex-president heeft zich onder bescherming van de Argentijnsche legatie gesteld. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. In het tweede blad geven wij het slot van den Nationalen Katholiekendag te Nijmegen. Verder wat de Katholieke pers zegt over de uitspraak van het Episcopaat over de N. K. P. De N. K. P. heeft haar aanhangers op geroepen tot een vergadering, welke Maan dag te Utrecht gehouden wordt De plechtige feestviering van het 12y2- jarig jubileum der Hanzebank in het Bis dom Haarlem. DE BISSCHOPPELIJKE VERKLARING EN DE N. K. P. Naar het „Huisgezin" verneemt, zijn de leden van den verkiezingsraad en de can- didaten van de N. K. P. telefonisch door de partijleiding in kermis gesteld van haar voornemen om a.s. Maandag te Utrecht een vergadering t© houden ter bespreking van den toestand, geschapen door de ver klaring van- Let Doorluchtig Episcopaat. Dc Hanzebank in het Bisdom Haarlem. Het 12*-jarig jubileum. Gisteren werd te Delft in besloten kring het 12}-jarig bestaan gevierd van de Hanzebank in het bisdom Haarlem, waar van het hoofdkantoor "Voorstraat 60 te Delft is gevestigd. Bij gelegenheid van het 3e lustrum van den Diocesanen Haarlemschen Midden slandsbond „De Hanze" op Woensdag 21 Juni zal dit feest meer openlijk worden gevierd. Gistermorgen om 9 uur werd in de St. I-Iippolytuskerk te Delft door den Zeer- eerw. Rector J. G. Jansen, Geestelijk-Ad viseur van den R.-K. Middenstandsbond en zijn instellingen, een H. Mis van dank baarheid opgedragen. Om 11 uur werd het nieuwe bijkantoor der Bank te Delft geopend. In dit kan toor, dat teer smaakvol en genietelijk is ingericht, zijn ook de vergader- en werk kamers van^en Raad van Toezicht. De bijeenkomst, door talrijke aanwe zigen bijgewoond, werd met een toepas selijk woord geopend door den hoofddi recteur, den heer P. J. Perquin, waarna de Zeereerw. Pastoor H. A. van Kessel, alvorens tot de inzegening van het "ge bouw over te gaan, eèn korte uiteenzet ting gaf van de kerkelijke plechtigheid. Na de inzegening had de intronisatie plaats van het H. Hart. De heer Perquin releveerde, wat in de 12i Var tijd is voorgevallc.. Eerst hoor- _de Delft onder het centraal kantoor, thans bezit het een eigen bijkantoor, waarop het trotsch mag wezen. Spreker verklaar de tenslotte het bijkantoor Delft geopend. De heer Jansen, president-commissa ris, bracht dank aan Pastoor v. Kessel voor de inzegening en intronisatie en diens waardeerende woorden. Hij wees er op, dat alle bijkantoren aan het H. Hart zijn toegewijd. De Roomsche Middenstand mag er ifbtsch op zijn, dat in deze moei lijke tijden er toch voldoende aanleiding is, dit jubileum te vieren. Van 1914 af is een enorme vooruitgang in de Hanzebank te constateeren. Tevens wijst hij erop, dat in Delft en ook daarbuiten wel is be weerd, dat de Raad van Commissarissen vele financieele voordeelen van de Bank zouden genieten, doch dat ai de ar beid belangeloos geschiedt, om de Hanze-, bank groot te maken. Dat zulks gelukt is, blijkt, uit do 21 bijkantoren en 80 corres pondentschappen. De heer Struyeken, bondsvoorzitter en president van den Raad van Toezicht, gaf een kort overzicht van de werkzaamhe den der banken waaruit duidelijk de groole vooruitgang bleek. Hij spoorde vooral de geestelijkheid aan, aan denver deren bloei mede te werken. Do ZeerEerw. Bondsadviseur Jansen, herinnerde aan de rede van mr. Bomans over solidarisme op den Tweeden Nederl. Katholiekendag. Waar deze erop had ge wezen, dat het Roomsche kapitaal benut moet worden door Roomsche menschen en ook door Roomsche menschen geplaatst moet worden,' had Z.Eerw. uitgeroepen: Laten ze dan met hun kapitaal naar de Hanzebank gaan! Kenmerkend noemde hij dan ook in dit verband, dat een dor aangeboden bloemenmanden, van de Han ze in het bisdom Haarlem, dit opschrift vertoont: de oudste en beste instelling! Dat noemde hij solidarisme. Bovendien bracht hij hulde aan den hoofddirecteur Perquin voor diens degelijke leiding. Met welgekozen woorden bood dc heer Dresmé aan de Hanzebank een tegelta bleau op standaard aan en 2 tegels in Del ft sch blauw als geschenk van het ge- heele personeel der diverse bijkantoren en correspondentschappen. De beide te gels vertoonen het wapen van dc Hanze bank en van den Bfsschop, omslingerd met de namen der bijkantoren èn corres pondentschappen. Het tegeltableau geeft een reproductie van het nieuwe bijkan toor, met daaronder het oorspronkelijke primitieve kantoortje aan den overkant van de Koornmarkt. Tevens komt er een oud-Hollandfect-f soreuk op voor. Onder de talrijke ingekomen bloomstpk •ken en telegrammen was een telegram van een. Hanze-lid, die in ernstige finan cieele moeilijkheden had verkeerd en door do Hanzebank er weer bovenop ge komen was. De heer Chris Jansen, die melding maakte van dit telegram, wees hierbij op de groote sociale bcteekenis dezer instelling. In de 's_middags gehouden receptie, die zeer druk bezocht" was, werd o.m. het woord gevoerd door den heer F. v. Noort namens de Hanze-afdeeling Leiden, die in zijn complimentalie een vergelij king maakte tusschen dit feest en een koperen bruiloft. Evenals daar de kinde ren opgroeien is zulks hier het geval met de afdeelingen. Spr. uitto den wenssh, dat wanneer een maal het zilveren fee>t gevierd zal wor den, eenzelfde stemming moge heersclicn als in een middenslandsgezin in een der gelijk geval heerscht. De 's-Gravenhaagsche R.-K. Midden- standsvereeniging De Hanze heeft gister avond in de Dierentuinzaal het koperen jubileum van de Diocesane Hanzebank gevierd. Aanwezig waren liet hoofdbestuur, de Directie en de Raad van Toezicht van de Hanzebank. De voorzitter der Haagsche Hanze-af deeling, de lieer II. J. Borghels opende de bijeenkomst met een rede waarin hij hul de bracht aan de heeren Perquin, direc teur der Hanzebank, Jansen, president- commissaris en Peters, secretaris van den Raad van Commissarissen. Als feestredenaar trad op de heer Mr. Dr. Jan van Best die uiteenzette welk nut de Hanzebank gebracht heeft voor den middenstand, vooral voor den kleinen middenstander. Spr. wekte opvlot aanslui ting bij de Hanzebank; vooral de kapitaal krachtige R.-K. middenstanders kunnen hier hun solidariteit met Iiun medeleden toonen. Na een korte toespraak van den heer Chr. M. Jansen, directeur van het Cen traal Hanzebureau te Amsterdam is een feestprogramma afgewerkt. Een der num mers: Debet en Credit, een geschiedkun dige revue van de Hanzebank, door den heer K. I. B. A. de Coster samengesteld, vond veel bijval. Do Eerste Kamerverkiezingen. Laat zitten wat zit. De a.-r. „Rotterdammer" schrijft: In het dagblad der socialisten wordt met betrekking lot de komende Eerste- Kamerverkiezingen een plannetje opge worpen. En wel een plannetje, om, hoewel voor de samenstelling der Eerste Kamer het stelsel der evenredige vertegenwoordiging wettelijk nog niet is ingevoerd, toch door onderlinge afspraak der partijen, de sa menstelling krachlens het evenredigheids principe te doen plaats vinden. Dan zou een eind komen aan de schreeuwende overheerscliing der rechterzijde in onzen Senaat; dan ook zou de sociaal-democra tische partij haar competente portie ont vangen. Jterlijk gezegd achten wij het oogenblik voor het opperen van dit-denkbecld bijzon der slecht gekozen. Bij een vorige gelegenheid, drie jaar ge leden, pleitte veel meer voor de verwe zenlijking dezer idee en toen is in alle talen -gezwegen. Nu voelt ieder, datrealiseering schier onmogelijk is. Twee weken van voorbereiding staan slechts voor den boeg, waarin gedurende het drukste van den verkiezingstijd over het geheelo land conferenties zouden moeten worden belegd en sarnensprekin- gen gehouden. Dan draagt deze samenstelling van de Eerste Kamer een uiterst tijdelijk en voorbijgaand karakter. Binnen een jaar is haar rijk al wier uit en moet een nieuwe samenstelling van onzen Senaat plaats vinden. Voor die ekele maanden alles overhoop te gaan halen, lijkt ons een onbegonnen en doelloos werk. ,t „Laat zitten wat zit" schijnt ons dit maal een advies, dat veel meer aan de practische verhoudingen recht laat we dervaren. De Vooralter der Eerste Kamer. Lu it.-généraal J. baron van Voorst tot Voorst die, zooals men weet aan rheuma- ticlc lijdende was, is thans in zooverre hersteld, dat hij zijn werkzaamheden als voorzitter der Eerste Kamer weer zal kunnen waarnemen. „Vad." Uit dc bouwvakken. Ten einde tot een plaatselijke overeen stemming te komen, had gistermiddag in het gebouw van K. en W. te Utrecht een conferentie plaats tusschen werkgevers on werknemers iri do bouwvakbedrijvcn. Men kwam na langdurige besprekingen tot geen resultaat. De onderhandelingen duren voort. De mogelijkheid van een conflict is, komt men niet tot overeen stemming, niet uitgesloten. Bezuiniging. Het bericht van de „N. R. Crt." omtrent de centralisatie van de bureaux van de' rijksbouwmeesters moet naar het blad thans mededeelt, als ietwat voorbarig wor 1 den beschouwd. Weer een nieuwe partij. Te Amsterdam wordt opgericht een li berale partij. Er heeft zich bereids een comité gevormd, dat zich in verbinding heeft gesteld met het comité-van Houten ter verkiezing van liberale Kamerleden in de Tweede Kamer. Do Russische vertegenwoordiging in Den Haag. Een telegram uit. Washington heeft be richt, dat de Amerikaansche regeering be sloten heeft den Russischen gezant (den vertegenwoordiger van een vorige Russi sche regeering) na 30 Juni niet meer te erkennen. Wij mcenen te weten, dat de Ne- derlandsche regeering niet van plan is, voorloopig wijziging te brengen in haar houding jegens den Russischen gezant hier te lande. Er is ook hier een eigen aardige toestand. De Russische gezant te Den Haag heeft zijn mandaat voor het laatst ontvangen van de regeering van Kerenski, die sinds jaren ten val is ge bracht. De tegenwoordige Russische regeering erkent hem niet meer. Aangezien deze re geering echter door do Nederlandsclie re geering tot dusver niet officieel is erkend, is er in de positie van den Russischen ge zant hier te lande ook officieel nog geen wijziging gekomen. Zoodoend© is er na tuurlijk een halfslachtige toestand ont staan, die vermoedelijk nog wol «énigen tijd zal voortduren. Zijn wij juist ingelicht, zegt de Te- leg r., dan wordt voor het inkomen van tiet Russische gezantschap in den laatste» tijd door een der groote mogendheden ge zorgd. Rechtspositie der Kerkgenootschappen. Rapport der Staats commissie. Door de Staatscommissie voor de rege ling dc-r rechtspositie van de kerkgenoot schappen (welks voorzitter is prof. Ane en waarin o.a. ook zitting heeft Pater Dr. W. J. A. J. Duynstee C.ss.R.) is een rapport aan de Koningin uitgebracht. Eenstemmig was men van oordeel, dat erkenning van een kerkgenoootsehap door goedkeuring van zijne statuten of regle menten ontoelaatbaar was Regeeringsbemoeiing met het optreden van kerkgenootschappen als zoodanig moet beperkt blijven tot een registratie •an het feit en den inhoud van dit optre den, waarna zij in hunne bijzondere zelf standig© positie erkend zullen zi;n. De door d© Grondwet volkomen erken de zelfstandigheid der Kerken brengt me de, dat d© kerkgenootschappen vrij zijn zelfstandige onderdeelen te hebben of in te stellen, maar ook de organisatie dezer instituten van kerkelijk leven dient van Regeeringswege neg te worden geregis treerd. Uitvloeisels van voorgeschreven begin sel is ook, dat de kerkgenootschappen be voegd worden verklaard, om te zamen in. onderling verband op te treden. Men meende, dat aan de bekende 1 >'.c- genootschappen. alsmede aan hun zelf standige onderdeelen van rechtswege de rechtspersoonlijkheid behoort toe te ko men. Wat betreft de goederen der rechtsper soonlijkheid bezittende, zelfstandige onder deelen, deze moeten uit den aard der zaak aan de rechtspersonen toebehoor en. Doeh de beschikking over die goederen' kaar reglementair afhankelijk gesteld wor den van ©en machtiging van het bestuur der corporatie waartoe de onderdeelen behooren. De commissie kwam hierin tot overeen stemming, dat de kerkelijke verordenirf- gen rechtskracht moesten hebben, voor zooveel zij niet in strijd waren met het algemeen geldende reoht. Nopens die reglementen en bepalingen wensohte de commissie een uitdrukke lijke voorziening, dat daaraanburgerlijk© rechtskracht toekomt. Overleg of raadpleging van het publiek gezag met kerk of kerkgenootschap zal, onderscheidenlijk kan gewenscht zijn bij iedere gelegenheid, welke den godsdienst of in het algemfeen de werkingsfeer der kerkgenootschappen rechtstreeks of zijde lings raakt.. De Zeiss-fabriek in Nederland? In d© „Nieuw© Ve/nlosch© Courant^ stond dezer dagen een artikel over j interessante industrie te Venlo" waarin.i werd meegedeeld, dat in overleg en met: 4 volkomen medeweten van d© Nederland.-J sche regeering in genoemde plaats was op-;j gericht een groote fabriek voor de vcr-J vaardiging van optische instrumentenij speciaal voor oorlogsdoeleinde. Deze faR brick zou zijn overgeplaatst uit. de Duit-': soke stad Jeua, waaruit zij na het slui-' ten van den vrede had moeten verdw-jnd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1