I i 3 Hl3e Jaargantf. VRIJDAG 12 ME11922 No. 3823 Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl] vooruitbetaling Voor Leiden 19 ent per week. Bij onze Agenten 20 cent per week, Franco per post :2.50 per kwartaal. 2.60 per kwartaal. 1 2 05 per kwartaal. |M Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, b(j vooruitbetaling. Af- londerlijke nummerB 6 ct.. met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per regej Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop t 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen :idi PROPAGANDA. Groot© Propag&ndaveirgaideriiig te ZOETERWOUDE QK Zondag a-s. te 8 uur in café Dolle (Wei- poort). - Spreker Prof. G. v. d. B u r g, van Ha- jj geveld. geli fenl Ter overweging. In'n liberaal blad, hot „Utrechts cih Dagblad" wordt in een artikel door den heer A. J. van Vesse-m o.m. geschreven: Op 's Lands begrooting poet bezuinigd Lorden. Dooh een belastingbetaler, die ivoor stelt hierop 50 millioen te bezuinigen, niaar die zich voorneemt om de honderd gulden, die hij daardoor minder aan bela-s- zal hebben op te brengen, zélf te ver- teren, is geen bezuiniger. Maatschappelijk is het onverschillig, of hij of een ander dit deel van het maatschappelijk kapitaal ver- bruikt. Maar wanneer elk der zes en een P' haliyill ioe Hollandsche staatsburgers, van den werkloozen handwerksman tot den I I petroleum-magnaat, zijn vertering in goe- ijj deren inkrimpt, zoo ver hij kan: dan #ul -wordt er werkelijk bezuinigd, en de gelds waarde van wat aldus bezuinigd zou kun nen worden, loopt in de honderden mil- Üoeren. Laten de meergegoeden het voor beeld een-er soberder levenswijze' geven, en het geheele wolk zal volgen. Be weelde dor mind ex-gegoed en ontstaat uitsluitend door de znoht tot mvolging van do weelde der meergegoeden. En in dien de Hollandsche arbeider, die sober kan leven en sober geleefd heeft als mis schien geen andere West-Euro peescha arbeider, thans met gretige gulzigheid de werel-dsche goederen geniet en door zijn steeds opgevoerd gebruik ons maatsohap- ipelïjk vermogen dreigt to verslinden, dan mogen de andere standen, die dit bedrijf met schrik aanzien, bedreigd als ze zich gevoelen om meegesleurd te worden in een maatschappelijke ineenstorting, be grijpen. dat hier geoogst wordt, wat zij door hun voorbeeld gezaaid hebben. Dit citaat mag wel worden aangeboden ter overweging. Te veel toch wordt de weel de-klacht ge schoven naar de zijde der maatsclvappelijk- lagere Idas sen, terwijl men de oogen sluit voer het feit, dat héél de maatschappij leeft, op te grooten voet. Trouwenseen sobere levenswijze kan niet anders zijn gegrond dan óf op gierig heid óf op christelijke deugd. Mensehen, 'die uit de hartstocht van gierigheid de kracht, putten om sober te leven, zijn er gelukkig niet veel. En menschen, die de ze kracht ontleenen aan waarachtige Christelijke deugd, worden er helaas te weinig aangetroffen. Te weinig ook en niet het minst onder de meergegoeden zóó houdt een liberaal schrijver in een libe raal blad het laatstbedoelden voor. If BUITENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Hst Russische antwoord overhandigd. Van den inhoud kan men maken wat men wil. Het antwoord biedt echter wol een basis tot weder-antwoord. Nieuwe bemiddelingspogingen land. in Ier- S He* einde der staking in het Roergebied E= to wachten. De conferentie te Genua. HET RUSSISCHE ANTWOORD. De overhandiging i geschied. Het Russische antwoord is gistermor gen door Tsjitsjerin aan Sclianzer over handigd. Het antwoord, dat 'meer dan twintig bladzijden telt, draagt een zuiver pole- niistisck karakter. De Sovjet-regeering, die haar antwoord in vage bcwooi-dingen heeft ingekleed, welke eenige heftige uit vallen tegen sommige mogendheden be vatten, is van oordeel, dat te Genua voor waarden zijn geformuleerd, die in strijd |z>jn met de resolutie van Cannes em het memorandum van Londen, en stelt aan spraken, welke zoowel uit een juridisch als ©en. feitelijk oogpunt on gerecht vaar- zijn. ij °P meer positieve wijze verwerpt de L J Russische delegatie art. 1 van het memo randum der mogendheden inzake de pro pagan,da. Zij is van oordeel, dat de toelo jtig van art. 7 niet duidelijk cu onsamen hangend is, en dat het daarin ontwikkelde «andpimt geheel onhoudbaar is. Zij ver ast- "naar de confiscatie van bezittingen 1(1 r,Cns ,^e. Eransche revolutie. Ir Sovjet-delegatie constateert voorts, bi het jÉemoramdum dor mogexi-Jlie- LAI den wordt teruggekomen op punten, wel ke bij de officieuze besprekingen ia de vil la De Albertis reeds waren geregeld. Zij herneemt dientengevolge haar vrijheid te dien opzichte, met name wat betreft de te geneis chen, in zake de schade, welke door de contra-revolutionaire expedities, die door de geallieerden weiden gesteund, is aangericht. Zij verzekert echter, bereid te zijn, deze aangelegenheid te regelen, door weder zij dsch af te zien van de eischem in ver band met deze schade, in ruil voor de nieit- be taling door Rusland van de ooiiogs- soliulden. Voorts wordit er in de nota op gewezen, dat de toekenning van credieten, waar voor de Sovjet-regeering haar concessies heeft gedaan, niet in het memorandum wordt aangeroeid. Op geen enkel punt formuleert zij een nauwkeurig en categorisch antwoord. Zij bepaalt zich er toe de verschillende opge worpen stellingen te behandelen, zonder daaruit positieve conclusies te trekken. Het eenige concrete voorstel, dat de nota bevat, is een plan tot het vormen van een commissie van deskundigen, die de ge schillen van fina-ncieelen aard toisschen Rusland en de overige mogendheden zal onderzoeken. Er woTdt echter niet aange geven, hoe en waar deze commissie moet bijeenkomen. De indruk in conferentie- kringen. Het Russische antwoord is reeds door enkele delegaties vlug onderzocht en de indruk is zooals te verwachten ïiiet geheel eenstemmig. De Belgen b.v. zijn van meeniug dat dit antwoord in het geheel geen antwoord is. Vele punt ca worden er in besproken, doch weinig positiefs gezegd. Geheel af wijzen, als basis van discussie, willen de Belgen, aMians volgens den eersten in druk, het niet, doch het mag niet uit liet oog verloren worden, dat de besprekingen nog in vollen gang zijn en dat nog niets definitiefs te zeggen valt. V-ain Engetsche zijde was men meer op timistisch gestemd en vat men het ant woord, zooals te verwachten was, veel gunstiger op. Trouwens het was te ver wachten, dat het antwoord al heel erg Sovjettisüsch gekleurd zou moeten zijn, als Lloyd George den moed zou opgeven. Het eerste deel va-n het memorandum, aldus zeide de Engelsche vertegenwoordi ger, bestaat uit ee.u soort levendige pole miek, zooals men dat van de Sovjet-hee- ren gewend is. Er zijn. pagina's bij, die men even hoog kan waardeeren als pa pieren roebels uit den revolutietijd. Het belang van het memorandum zit in het s-lot, waarin zekere conclusies gesteld worden. Overigens is er één ding in, dat voldoeninggeeft en dat is die uitdrukking van het verlangen naar vrede en het be reid zijn om over een aan vals-pact te spreken. Inzake de kwestie van het antwoord, ja of neen, meenden de Engelsehen, dat er geen sprake had kunnen zijn va iets der gelijks in de huidige omstandigheden. Het staat vast, dat de Engolschen het antwoord beschouwen als een. basis voor een tegennota em zij verklaarden, dat de besprekingen voortgezet zouden worden. Het antwoord zal eerst officieus bespro ken worden en daarna in de sub-commis sie, die da de tegennota redigeeren zal. Rarthou heeft, naar de corr. van het „Vad." meldt-, het Russische antwoord met de volgende woord-etn gekarakteriseerd: „liet is een requi-sifcoire dat de verwerpiug van onze eis chen inhoudt." Een splitsing van het antwoord? Naar verluidt willen, de Russen heb ant woord splitsen in twee deelen, n.l. politie ke en economische. Engeland is niet onge negen hieraan gevolg te geven. Vólgens dit plan zouden dan de volgen de punten hier behandeld worden: le. het waarborverdirag tegen aanvallen2e het Roemeemsehe goud3e. de erkenning de jure van de Sovjetrepubliek4e Ruslaud's aanvaarding van de vredesverdragen. Engeland schijnt vast- besloten te zijn vrede te. sluiten met Rusland, desnoods zonder Frankrijk. Franrijk's eigen hou ding zal door de regeering te Parijs wor den bepaald. Indien de Eransche delegatie vertrekt, zullen de Belgische, Japans che en Roe meemsehe haar waarschijnlijk onmiddellijk volgen. Alle andere delegaties blijven. Ook do onzijdigen zijn bereid de onder handelingen. met de Russen, voort te zet ten. Het Vaticaan en "de Russische kwestie. Een overeenkomst bereikt? De Tri buna" verneemt, dab Tsjitsjerin met deoi vertegenwoordiger van den II. -loei te Genua reeds een overeenkomst '•sloten zou hebben, waarbij de Russen ■te twee eerste eischen van het Pauselijk memorandum, n.l. de kwestie van gewe tensvrijheid inzake godsdienst en de be scherming der Katli. belangen in Rus land inwilligen. De Russen weigerden echter beslist den anderen eisoh, betreffende de restitutie van kerkelijke goederen, te aanvaarden» Nadat deze paragraaf was ingetrokken, werd de overeenkomst gesloten. Nieuwe tegenspraak inzake Duitse h-R ns sis che militaire conventie. Naar aanleiding van heb bericht van de „Eol-air" omtrent een militaire conventie tusschen DuitecMand en Sovjet-Rusland wordt er opnieuw op gewezen, dat een dergelijk verdrag niet bestaat. Duitsehland. Het eiqde van de staking in net Roergebied spoedig verwacht Naar de „Tel." meldt is in het Roerge bied overeenstemming bereikt in zake de beëindiging van de, daar uitgebroken mijn- werkerss'taking. De definitieve aanvaar ding van de tusschen de bedde partijen getroffen overeenkomst wórdt echter door het bestuur der mijnwerkers vercemigiiig voorbehouden, totdat de heden te houden conferentie van vertegenwoordigers uit hot geheele mijngebied de voorstellen even eens zal hebben goedgekeurd. Engeland. De toestand in Ierland. Nieuwe bemiddelings pogingen. Uit Dublin wordt gemeld, dat- gisteren in de Dail Eire ansa, werd medegedeeld, dat do bemidde lings commissie besloten heeft, de onderhandelingen te hervatten. Het Buis werd daarop tot 17 Mei verdaagd. De wapens lil stand blijft van kracht. De positie der regeering. In het IIoogerhuis heeft- Rirkenih-ead met 'betrekking tot den toestand in Ierland verklaard, dat hij de overtuiging had, dat de voorloopige regcoring bij de a.s. ver- 'kiezingenreen groot®' en wellicht een over weldigende meerderheid zou verkrijgen. Hij had mededeelingen ontvangen, volgens welke de voorloopige regeering na do voor loopige voorbereidselen en in de na-as te toekomst een krachtige poging zou doen om haar gezag hechter te vestigen dan t-ot dusver mogelijk was geweest. Dublin erkentde Iers c-he Regeering. De gemeenteraad van Dublin besloot met 44 tegen 11 stemmen de voorloopige regeering van Ierland, te erkennen en haar besluiten ta gehoorzamen. BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De Eerstö Kamer heeft de gewijzigde Grondwetsvoorstellen aangenomen. De Tweede Kamer heeft de Arbeidswet aangenomen. Min. De Geer verklaart, dat ev. intrek*» king van art. 40 Bezoldigingsbesluit noo't zou kunnen beteekenèn het verminderen van bestaande salarissen. Art 40 zou al leen niet meer gelden voor nieuw aan te stellen ambtenaren en periodieke verhoo gingen der tegenwoordige. De regeering wil de pensioenregeling voor weduwen en weezen nog in deze wet gevende periode afdoen. De Kamer heeft de subsidies aan do Kon. Luchtvaart-Mij. goedgekeurd. De Tweede Kamer ontstemd over de suppletoire ooNogsbegrooting 1920. UIT DE TWEEDE KAMER. De -eindstemming over de gewijzigde Arbeidswet beteekende een mooie slot- overwinning voor Minister Aalbersc, die zijn ontwerp zoó krachtig en zóo voor treffelijk had verdedigd, dat het alleen geen letter tegen zijn zin was veranderd aan zijn voorstel, maar dat de heer Mar- chant zelfs kwam verklaren, dat de Vrij zinnig-Democraten, die aanvankelijk zoo fel tegen waren, thans zouden vóórslem- rnen. De verklaringen des Ministers, zei- de de heer March ant, waren zóó afdoende geweest, dat zij de groole bezwaren, bui len de Kamer tegen het ontwerp aange voerd hadden ontzenuwd. Het onLwcrp werd aangenomen met 54 tegen 23 stemmen. Tegen waren de S.D.A.P., de Commu nisten en de heeren Kolthek, Van der Laar en A. P. Staalman. Het trok de aandacht, dat bij do stem ming afwezijg waren de heeren Ilaaze- vóet, Hermans en Engels. We gelooven evenwel, althans ten aan zien van de hoeren Hermans en Engels, aldus de overzichtschrijver van „De Residentiebode" dat dit slechts toeval was. Uit dc verbazinguitdrukkende hou ding van bcido genoemden, toen do heer van Rijzcwijk bij hun komst in de Hamer kort na de stemming hen aansprak, mee- nen we dit te mogen afleiden. Het eerste onderwerp, dat na afdoening der Arbeidswetsherziening d!e aandacht vroeg, was het w.o. tot wijziging dor wet ten op het middelbaar en hooger onder wijs, een noodwetje in afwachting van de definitieve herziening der wet op het M. O., dat do Kamer het overblijvende deel van de dagvergadering heeft bezig gehou den. De Minister achtte het namelijk „met het oog op de urgentie van de verbete ring der subsidiebcpalingen voor de open bare en bijzonder HJB. scholen en Gymna sia (lycea) noodzakelijk, om de desbe treffende voorstellen, in het w.o. lot her ziening van de wet op het M. O. vervat, bij een afzonderlijk ontwerp van wet in te dienen", ten gevolge waarvan „zonder verder uitstel do zoolang ontbeerde bij dragen der buitengemeenten in de kosten der openbare middelbare - scholen zullen vloeien -in de kassen der gemeenten, wel ke deze scholen in stand houden en in 's Rijks schatkist, en de nood der besturen van de bijzondere scholen zal worden ge lenigd." Al waren enkelen niet enthousiast over onderdeelen van deze regeling (met na me over het voorgestelde mógelijkheid op gemeentelijke subsidies voor bijzon dere H.B. Scholen, waartegen de geheele Linkerzijde stemde) met de hoofdstrek king bleek men het nog al eens te zijn. De Kamerverkiezingen. Vermoedelijke datum 5 J v? 1 i a. s. De Haags che redacteur van de „Msb." schrijft De datum voor do a.s. verkiezingen voor de Tweede Kamer is nog niet "vastgesteld. De oorzaakhiervan ligt daarin, dat het thans een buitengewone verkiezing geldt in verband met do Grondwetsherziening. 'Zoo-cira de Grond wetsvoorstellen zijn be krachtigd, zullen de Kamers ontbonden worden. Het ontbindingsbe^luit zal dan tevens den datum der nieuwe verkiezin gen vaststellen. De candidaatstelling ech ter zul op 23 Mei plaats hebben. Als vermoed cl ij ko datum voor do Twee de Kamerverkiezing wordt intusschen ge noemd Woensdag 5 Juli. Voor de verkie zingen word t het liefst een Woensdag ge nomen, omdat de gemeentebes turen der groole gemeenten op dien dag het gemak kelijkst de beschikking kunnen bekomen over schiOoUokalcrn voor stembureanx. Ook is overwogen om de verkiezing op Maan dag 3 Juli te doen houden ten behoeve 'van de zeevisscöiers, die voor een heele week uitvaren Bij de overweging van de voor- en n.v deelen dezer twee data- schijnt echter de beslissing te zullen overslaan naar 5 Juli. In eene to 's-Gravenhage gehouden ver gadering van de Staatspartij voor Volks welvaart met afgevaardigden van de Mid denstandsunie, de Neutraio Middenstan ders, de Bezuinigingspartij, de Haagsche Vereen iging voor Bezuinigingspolitiek en de Unionisten Liga werd besloten, de ver kiezingsactie gezamenlijk te voeren, en werd de volgende candidatenlijst- vastge steld: 1. A. F. L. Faubel; 2. P. W. Scharroo 3. Mr. B. H. Vos; 4. J Frijda; 5 J, Rippe; 6. Mr. Ph. S. de Laat de Kanter; 7. Mevr. J. L. de Koning—van Arkel; 8. mevr. J. Sclieltcma de HeereSannes; 9. Ir. J. C. Ramaer; 10. Mr. K. K. Douw van der Krap. Overwogen wordt, ec-ne afzonderlijke lijst voor den kieskring Amsterdam samen te stellen. „Het Volk" geeft de volgende lijst van de candidaten der S.D.A.P.: 's-Gravcnhage (kieskring 6) en Leiden (kieskring 7): 1. K. ter Laan te Zaandam, 2. A. W. IJzerman te 's-Gravenhage, 3.. W. Drees te 's-Gravenhage, 4. F. L. Ossen- dorp te Amsterdam, 5. F. van Meurs Ie Amsterdam, 0. L. Buurman, te 's-Graven hage, 7. R. J. Dijk te Haarlem, 8. A. J. Lu- kinga te 's-Gravcnhage, 9. F. G. van Duu- ren te 's-Gravenliage, 10 S. N. Posthumus te 's-Gravenhage. De Tribune meldt, dat het partijbestuur van de Communistische Partij, na be spreking met vooraanstaande leden vaü de Perserikatan Communista di India (P.G.I.), besloten heeft, alsnog een Indo nesiër, en wel den partijgenoot Malalca, na zijn externeering thans woonachtig te Am sterdam, aan do candidalenlijst t-oe te voegen. De lijst luidt nu aldus: 1. D. J. Wijn koop, 2. dr. W. van Ravesteijn, 3. I. T. Ma- laka, 4. J. W. Kruyt, 5. L. de Visser, 6. R. Vos—$tel, 7. G. Sterringa, 8. J. C. Ceton, 9. J. Brommert Jr., 10. G. A. Vad-er. Do „Nieuwe Katholieke Partij". In verband met het stukje, Öat wij In een vorig nummer uit de ^.Residentie bode" hebben overgenomen, deelt het Haag sche raadslid, de heer J. J. Verburg, aan genoemd blad onder meer mede: „De heer Duymaer sprak onwaarheid toen hij U vertelde, dat ik een voorstander was van samengaan van Katholieken en Sociaal democraten! uitdrukkelijk zeide ik hem, ciat nimmer een stap ge daan zou worden om die samenwerking te bevorderen". Wie dreigen gewipt t® worden? De Haagsche briefschrijver van „De Tijd" wijst er op, dat de z.g. N. K. P. zich richt tegen de democratische, sommigen zeggen zelfs socialistische richting in de katholieke politiek. De tegenwoordige democratische of roo de leden der Katholieke fractie moeten gewipt worden. Zullen zij daarin slagen? Geenszins, ook al zouden zij met hun eigen lijsten succes hebben. Want ook dan zijn toch de bovenbedoelde leden zoo goed als zeker vau hun zetel. Wie zullen dan mogelijk gewipt wor-» dén? „In den kieskring Maastricht de twee mannen voor wie de landbouwers zich zooveel moeite gaven om hun de plaats te geven, die zij op de lijst innemen; m den kieskring *s Hertogenbosch, de eeni-* ge fabrikant, die kans heeft gekozen worden; in den kieskring Tilburg, de heer Juten, van wien dezer dagen een fanatiek aanhanger der nieuwe partij in een inge zonden stuk in een plaatselijk blad schreef dat deze do eenige was, op wien hij zou willen stemmen;in de kieskringen Utrecht- Gelderland de heer Van Voorst tot Voorst; in den kieskring Zeeland de heer Fruy- tier". 't Is een lcwadc dienst, dien de heeren dezen candidaten willen gaan bewijzen! „Voorhoede". Het beleid van het Dep. van Oorlog. De Tweede Kamer wenscht nadere i n1 i c h t i n g p n Aan het verslag over hot wetsontwerp tot nadere wijziging van do oorlogsbegroo ting voor 1920 is ontleend, dat de Gommis sie van Rapporteurs verscheidene der in de Memorie van Antwoord gedane mede deelingen dermate ongenoegzaam acht* dat de openbare behandeling van het ont werp niet zal kunnen plaats hebben, al vorens te dien opzichte door den Minis ter nadere inlichtingen zullen zijn ver strekt. Geklaagd wordt, dat door het Departe ment van Oorlog veelal op zeer korten termijn- voor het uiteengaan der Kamer wetsontwerpen worden ingediend en dat aan den steeds herhaalden aandrang, om daartegen maatregelen le treffen, geen ge volg wordt gegeven. - Naar het oordcel der Commissie mag geëischt worden, dat do juiste cijfers der uitgaven van den dienst 1920 in Januari 1922 bekend zijn, Vervolgens verzoekt de Commissie na dere specificeering van een aantal posten, waarmede de begrooting is overschreden. Do pensioenen voor wedt mén en wcezotï van Militairen. Do Memorie van Antwoord is versche nen, betreffende het wetsontwerp houden de pensoenregeling voor de weduwen eri weezen van de vrijwillig dienende mili tairen van land- en zeemacht. Er wordt o.a. aan ontleend, dat de re geering er prijs op stelt, het ontwerp nog in deze wetgevende periode tot wet tö. kunnen verheffen. De regeering blijft zich verzetten tegerf een bepaling om alsnog do weduwen en weezen van vóór 1D09 overleden of gepen sioneerde militairen beneden den rang van officier pensioen toe te kennen mefl toepassing van de Militaire Pensioenwet ten 1909. De kapitaalswaarde, aan deze weduweiï en vfeezen te verstrekken hij opneming van een dergelijke bepaling, zou clan ver meerderd worden met ongeveer 2$ mil lioen gulden. Omtrent de plannen der regeering fed aanzien van de weduwen en weezen vad die militairen, dio tengevolge van de in krimping lor Iegerorganisatie op wacht geld worden gesteld, kan worden medege deeld. dat overeenkomstige bepalingen zut den worden ontworpen en toegepast als ten aanzien van de weduwen en weezeii der burgerlijke ambtenaren in de pen sioenwet 1922 op dit punt zijn opgenomeü De regcering acht geen reden aanwezig) om aan dit wetsontwerp terugwerkend*-' kracht te verleenen tot 1 Januari 1920. Bij nota van wijziging zijn in het ont-j wenp eenige kleine aanvullingen aange-5 bracht. B. en W. van Rotterdam stellen vöofl^ de vermenigvuldigingsfactor voor het be- lastingjaar 192223 te stellen op 12. He€ vorige jaar was 'dit 1.35. Staten-Generaa!. EERSTE KAMER. Vergadering van gistcrefle GRONDWETSHERZIENING. De heer Wiltertvah Hooglan<t wenscht een enkele opmerking ts ros-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1