jaargang.
WGEMSD&G 12 APRIL 1922
No. 3797
IbONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
'e EcldódieSoii^omlI
ftiféor Leiden 19 cent per week, :2.60 per kwartaal.
^I|j ome Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal,
Per P°8t 3 2 95 per kwartaaU
tr Lfllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar
I S betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af-
,|jjke nummers 6 ct., roet Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. j
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 80 cent per reg
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
r- van het tarief berekend.
KLEINE ADYERTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige daeen f0.50
nummer bestaat uit twee bladen
2 i revolutie.
vergoten vaak daden,
dankbaar waren, doch. waarvoor we
dankbaar moeten b l ij v e n.
kunnen we herhaaldelijk opmer-
boe velen reeds vergeten zijn d&t,
ioor zij in 1918 de huidige regeering
mkbaar waren.
hebben nog eens opgezocht een» ar-
den sociaal-demo cratisohen lei-
j[)(|het lid der Eerste Kanier H. Polak,
teven in het Weekblad van zijn Daar
I levrerkersbondeen artikel ter be-
ending der vraag, welke voor Neder-
i gevolgen zouden zijn geweest, in-
Érevolutionnaire opzet dn Novem-
ware geslaagd,
per zijn oordeel:
1 het ondenkbare geval dat een re-
Miaire beweging Her geslaagd zooi
Ïloe zouden wij don verder gevaren
Rusland heeft het ons geleerd en
chland leert het ons opnieuw. H&d-
ij een eendrachtige socialistische be-
g, dan zou er kans zijn, dait villes
iou gaan Eed.)
h daarvan is geen sprake. De boel
I unididellijik zijn verloop-en in ruzie en
or ia twisten en heibel, in pogingen
Ij e minderheid, om de meerderheid te
eugelen, in ver raad ^geschieden) s sen,
lij vergeleken die van 1903 kinder-
ouden wezen, en ten slotte do diota-
van hen, die de gewapende macht
a beschikking zonden hebben weten
jgen. Intusschen zou er van de orgo-
651 i der productie en distributie niets
)rii t zijn gekomen, industrieën zouden
inde gegaan zijn, roof en moord zou-
dt lering en inslag zijn geweest, niet
ai aultaat dat nog he.el wat meer ha-
f: ie kinderen in modderige sloppen zou
itvdfijouwen, doch dan zelfs zonder
&.V& wortelen ;dat nog meer arme
r's in do open lucht zouden logee-
dat misère van de afzichtelijkste
et deel van de massa zou zijn, zóó-
j Rusland het geval is, ongeacht het
icht-walir-geroep van de Nederland-
ilsjewiki.
k zegt verder nog:
vjl vormen een minderheid in het land.
'leen vijf en twintig procent der kie-
le-eft op ons gestemd en onder deze
er ongetwijfeld zeer velen, die ons
nlutionair optreden niet gevolgd zou-
ibben. Het is gemakkelijk spreken
proletariaat, doch de waarheid is,
echts een deel van het proletariaat
•I ilgt en niet het grootste.''
I rdaad, zóó is het. Welk een sohenpe
[[i icht ligt dan toch in dit oordeel van
socialistische voormannen opge-
tegen het optreden in November
as den leider der Soc. Dem. Arb.
diens volgelingen, om
F' macht te grijpen en het land in
ulstroom eener revolutie te storten 1
hoe dankbaar moet ons volk. van
stand of rang ook, de regeering en
katholiek© en andere medestanders
g zijn, dat zij de Natie voor zulk
d te overkomen ramp hebben beved-
gered
C:.
ÜITENLAND.
ET VOORNAAMSTE nieuws,
werkzaamheden der conferentie te
j aangevangen. Tsjitsjerin protes
ten de aanwezigheid van Roemenië
pn in de commissie voor Russische
ink genheden.
litël,anhvoord der Geallieerden op het
•ooi c.'le...voorstel tot ontwapening van
«ijl verworpen.
te conferentie te Genua.
geheime zittingen.
Incidenten.
ftea zijn de geheime zittingen der
i i!i'e ^SOMieii. Was het Maandag
'!j(| 'A-°en klein incident gekomen, daar
iJij da buiten zijn boekje ging door enr
ter zake dienend© punten aan t»
T» iwaaodoor hij door Barthou werd
ri\' °°k gisteren deden zioh bij de
A- van werkzaamheden nieuwe inci-
pj! joor.
te !Krin ni* teekende verzet aan te-
De ^Dwezigheid van den Roemeen-
I? aPa'n80'Te,a a f ge vaardigde, daar
■Paden gebieden van Rusland bezet
|j| p®eoasobe mi-nistor-president ant-
uat de bezetting van Bess-arabiö
mot d» verdragen en met
7^° der lmvolldng heeft plaats
Japansche afgevaardigde ant-
hij hior aanwezig is a-ls een
a i" S^rs tot de bijeenkomst, en dus
^leg verschuldigd is.
y' j j, a,rQ er verder tegen op, dat
,l ITussisebe afgevaardigde in
'm 'SSle zitting heeft, terwijl er
twee dienden te zijn. Facta heeft beide
bezwaren bestreden, waarop Tsjitsjerin
verklaard heeft niet verder te zullen aan
dringen. Wat de Russische schulden be
treft, heeft Tsjitsjerin verklaard, dat Rus
land bereid is deze te erkennen, mits men
het een langdurig moratorium teekent.
Over de zitting der eerste commissie
valt nog te melden: De debatten waren
gisteren nog vinniger dan Maandag en
nieuwe schermutselingen zijn te wachten.
Heftig waren vooral de aanvallen van Ra-
kowski, den president der Oekrainscne re
publiek en Tsjitsjerin. Barthou kwam er
tegen op, dot Rusland in de fi-nancaeele
commissie zou vertegenwoordigd zijn.
Na een langdurig onderhoud met sir Ro
bert Horne trok Barthou zijn protest in.
Ook het antwoord van Benes aan den
Hongaars ohen afgevaardigde inzake het
minderhedenvraagstuk was zeer opgewon
den.
Rusland viel weer heftig uit, toen bleek,
dat voor de neutrale mogendheden ook
Roemenië gekozen was. Tsjitsjerin protes
teorde tegen deze benoeming, op grond
van de inlijving door Roemenië van Bes-
sarabië.
Ten slotte kwam Japan los, dat tegen
Rusland on-Japansoh en onbeleefd uitviel
in verband met de sovjet-actie in het verre
Oosten.
De landen, die buiten de vijf groote mo
gendheden benevens Rusland en Duits ch
land zitting hebben in de commissie, zijn
Zweden, Zwitserland, Polen en Roemenië.
Polen zou met 19 tegen 1 stem gekozen
zijn.
Na 3 uren van heftige debatten werd de
vergadering geschorst.
De heropbouw van
Rusland.
De correspondent van het „Yad.*' seint
aan zijn blad.
Lloyd George heeft den Russen een me
morandum over den heropbouw aangebo
den. Do Russen hebben twee dagen bedenk
tijd gevraagd.
In dit memorandum wordt uiteengezet,
dat de handel met Rusland tot nog toe
alleen mogelijk is geweest voor speculan
ten, die het land willen uitbuiten. De re
geering-en, die thans te Genua vertegen
woordigd zijn, willen echter Rusland's her
stel. Daartoe achten zij de volgende voor
waarden echter noodzakelijk:
1. de terugbetaling van alle schulden
van Russische staatsrechtelijke lichamen
of schulden van anderen, welke door der
gelijke lichamen gewaarborgd waren
2. het verschuldigde bedrag wordt- door
een commissie der Russische sohuld en
door arbd-tragegerecht vastgesteld. De oom
missie zal uit Russische en bui-tenlandsche
leden bestaan; de voorzitter er van tot
een onzijdige natie behooren. "Wanneer men
het niet eens kan worden zal het Haag-
sohe gerechtshof beslissen
3. de controle van den schuidcndaenst
zal opgeheven worden zoodra het even-
wioht in de Russische begroeting hersteld
4 de vroegere obligaties woi&en tegen
nieuwe obligaties uitgewisseld, berekend
volgens hun koers van October 1917 en
volgens de toenmalige waarde van den
roebel in het buitenland
5. de achterstallige rente moet betaald
wondien en in beslag genomen eigendom
men vergoedbij 't beirekenen der schade
vergoedingen dient de waande van den
roebel in November 1917 tot grondslag;
vanaf dien datum ook moet er rente bere
kend worden op de te betalen schadever-
6. dc nieuw uit. te geven obligaties zijn
gewaarborgd door het totale bezit van het
Russische rijk. De aflossing vangt eerst in
November 1927 aan.
Verder bevat het memorandum nog ©eni
ge bijzonderheden over de wijze waarop
de wederopbouw zal geschieden. De buiten
lairidsohe ondernemingen moeten onmiddel
lijk in staat gesteld wonden hun bedrijf te
hervatten. Op voedingsmiddelen en kleeren
van buitenlanders mag geen beslag ge
legd worden. Huiszoekingen en aanhou
dingen bij en van vreemdelingen mogen
alleen plaats hebben wanneer de oonsul
zijn toestemming gegeven heeft. In de ha
vens moeten vrije zones ingedioht wor
den.
België.
Mgr. Cleynhens. f
Monseigneur Cleynhens, oud-deken van
Antwerpen, is Dinsdag overleden. Mgr.
Cleynhens was een voorbeeldig en zeer ge
acht priester. Hij was 74 jaar oud.
Een tegenspraak.
Volgens de bladen is het verhaal van de
landing der Duitsche vliegmachine tc Wel-
kenraedt, dat onlangs werd gemeld, on
juist.
Hongarije.
De bomaanslag te Boedapest.
Do politie te Boedapest heeft twee jon
gelieden, die des Maandagmiddags het
laatst in d» club gebleven waren, opge
spoord cn aan verhoor onderworpen» Ook
vele ande.ro arrestatie zijn gedaan.
Engeland.
De Iersche kwestie.
Mislukte aanslag op Michael
Collins.
Zondag is ©en aanslag gepleegd op den
trein, waarmede Michael Collins zich aan
vankelijk naar Wexford zou begeven om
er eon politieke rode te houden. Collins
was echter doo-r bijzondere omstandighe
den reeds Zaterdag gegaan.
Omtrent den aanslag wordt geméld dat
leen beambte oven voor de trein kwam had
opgemerkt., dat de rails waren opgebro
ken. Eenige spoorweglieden poogden de
rails te herstellen, doch plotseling scho
ten eenige gewapende mannen naar vo
ren, en verhinderden de voortzetting van
hot werk. Lator echter konden de rails
toch worden golegd, en kon de trein tot
Enniscorthy doorrijden. Daar wachtte een
nieuwe gewapende bende, die den machi
nist vastgreep on hem in oen auto weg
voerde. De trein bereikte Wexford niet.
De extremisten hadden trouwens drasti
sche maat.rogelen genomen om de achteraf
toch gehouden meeting der Vrijstaters te
doen mislukken. Alle telegraafkabels
rondom de stad waren doorgeknipt, en
hier en daar waren de wegon ondermijnd,
hetgeen gelukkig bijtijds werd gemerkt
en tot geen ongevallen heeft geleid.
Op tal van punten zijn de laatste dagen
treinen opgehouden. Meeren-deéls werd de
mail weggenomen, of werden lovensmid-
delen geroofd.
Een protest der Iersche
L a b o u r p a r t ij.
Het. bestuur dor Iersche Labourparty
heeft een krachtig protest uitgevaardigd
tegen de wedori-nvoeringvan militaristi
sche methoden in Ierland. Het bestuur
oischfc dat de gewapende machten in Ier
land zullen staan onder het burgerlijk ge
zag, dat- verantwoordelijk is tegenover
het volk. Het is voornemens aan de leiders
der verschillende militaire-organisaties te
vragen wat hun bedoelingen zijn.
Stakende marconisten.
Een staking van maroonisten op sche
pen, die verleden week begonnen was en
aanvankelijk weinig ongerief veroorzaak
te, heeft zich nu uitgebreid tot 4000 mar
conisten op Britsohe schepen.
De betaling der Amerikaansche
bezettingskosten.
Lond Gurzon heeft een nota overhandigd
aan den Amerikaanschen gezant te Lon
den inzake do aanspraken van Amerika
ten aanzien van de betaling der kosten
voor het onderhoud van de Amerikaansche
troepen aan den Rijn.
Ourzon verzekert den gezant, dat Enge
land de rechtmatigheid van deze aanspra
ken volstrekt niet in twijfel wil trekken
en zegt, dat hij zoo spoedig mogelijk aan
de wensohen der Amcrikaansoh© regeering
in dezen tegemoet zal komen. Met dit doel
zal hij ziéh onmiddellijk in verbinding stel
len met d© Fraaisohe en d© Belgische re
geering.
Ourzon spreekt voorts de hoop uit, dat
spoedig een vergelijk gevonden zal worden
ten aanzien van de vraag, wat de beste
method© is voor d© geallieerden om sa
men te werken ter bereiking van het be
oogde doel.
Rusland.
Hevige uitbreiding der epidemieën.
Naar het „Journal" uit Kopenhagen veiv
neemt., maken de berichten uit Rusland
aian lvct Rood© Kruis aldaar melding van
het feit, dat de epidemiën in Zuid-Rusland
en d© Oekraïne zich met een ontzettende
snedlvead uitbreiden. Te Saratof heersoht in
hevige mate de typhuste Kief en in an
dere plaatsen van de Oekraïne komen tal
rijke gevallen van cholera voor.
In de plaatsen om d© Kaspische Ze© en
om de Zwarte Zee heeft de longpe-st haar
intrede gedaan.
Polen.
Uitzetting van communisten.
Zaterdag zijn in Polen massa^-uitw ij zin
gen van Russische communisten begon
nen, waardoor tot nu toe ca. 300 personen
zijn getroffen, die beschuldigd worden een
gewapend Poolsch-Russisch conflict te heb
ben willen provooeeren. Men schijnt te
djoon t© hebben met een handig op touw
gezette ver over de Poolsche grenzen rei
kende samenzwering, waaromtrent de
Poolsohe regeering onweerlegbare bewijzen
zegt t© bezitten»
Denemarken.
Bezuiniging.
Het to Kopenhagen verschijnend blad
der regcerings-partijen „Koebenha-vn"
meldt, dat in het afgeloopen jaar de sala
rissen van regeeringsambtenaren met 81
millioen kronen zijn verminderd. Bij deze
vermindering waren 00.000 ambtenaren be
trokken, waaronder onderw. en geestelij
ken mee zijn gerekend. Van dit totaal be
drag was 9 •millioen voorgesteld door de
sp e ciale bezuinigings -commissie.
Griekenland.
Venizelos weer minister-president?
Reuter seint uit New-York:
Venizelofl, die de laatste maanden een
rondreis in Amerika maakte, heeft op zijn
weg naar het Noorden te Charlotte in
Noord-Caroline vertoefd. In Grieksohe
kringen aldaar wordt gezegd, dat Venize
los weldra naar Athene zal vertrekken,
ten einde het minister-presidentschap te
aanvaarden, op verzoek van den koning.
Turkije.
De geallieerden verwerpen den eisch
inzake ontruiming van klein-Azië.
De drie geallieerdo mogendheden zijn
tot overeenstemming gekomen, inzake den
tekst van haar antwoord op de mededee-
link der regeering van Angora met betrek
king tot den voorgestolden wapenstilstand
in het Nabije Oosten.
Naar reeds gemeld werd, hes ft de regee
ring van Angora den wapenstilstand aan
vaard, op voorwaarde, dat de ontruiming
van Klein-Azië door de Grieken onmid
dellijk zal beginnen. .Volgens de voorstel
len der geallieerden was deze ontruiming
door de Grieken bedoeld als een maatre
gel, welke gelijktijdig in werking zou tre
den met d© onderteekening van het vre-
desveaxirag en niet, zooals Angora verzoekt,
alvorens d© vredesondieahandelingen zijn
begonnen.
Het antwoord der geallieerden is in vol
komen overeenstemming opgesteld door
d© dri© geallieerde Hooge Commissarissen
tt© Oomtantinopel en z<ai binnenkort aan
Angora worden medegedeeld.
Het voorstel, de ontruiming van Klein-
Azië door d© Grieken bij de voorwaarden
voor den wapenstilstand te voegen., zal de
finitief worden afgewezen.
China.
De Burgeroorlog.
De bedde militaire partijen von China
maken zioh gereed voor den striid. Treinen
met troepen komen voortdurend van Moek-
den aan ter versterking van de strijd
krachten van Tsjoeng Kaang Sjing, die 10
mijlen van Tientsin een groot legerkamp
heeft opgeslagen, waar 10.000 man zijn
aangekomen. Bemiddelaars trachten een
overeenkomst tot stand te brengen tus-
schen Tsjong Tso Lin en Woe Pea Foe.
BIN NE NL AN D.
het voornaamste nieuws.
Wetsontwerp inzake invoering van
vleesch.
De bietenteelt in de Haarlemmermeer.
(Land- en Tuinbouw.)
Hongaarse]ïo kinderen.
Het Centraal Bureau van het R. K. Huis-
vestings-Comité to 's-Hcrtogenbosch deelt
ons mede, dat de ZeerEerw. heer Dr. Kne-
bel voor den tijd van drie weken naar
Hongarije is teruggekeerd.
Voor alle aangelegenheden dc kinder-
aclie en de geestelijke verzorging der ïïon-
gaarsche kinderen betreffende, gelieve
men zioh te wenden tot het Centraal
Bureau in Den Bosch.
Invoerrecht op vlccsch.
Wetsontwerp.
Een wetsontwerp is ingediend tot wij
ziging van het invoerrecht, op vleesch.
Gedurende de laatste helft van het af
geloopen jaar is de invoer van versch
rundvleesoh, speciaal uit Denemarken en
Tsjecho-Slowakije, belangrijk toegenomen
Onder die omstandigheden meeat de mi
nister van financiën gevolg te moeten ge
ven aan het voornemen van zijnen ambts
voorganger om maatregelen te nemen
waordoor althans aan de bevoorrechting
van buitenlandsch versch vleesch, waar
onder om practische redenen ook gekoeld
vleesch is te berijpen, een einde wordt
gemaakt.
Doel van de voorgestelde wij/.igir.g van
het tarief van invoerrechten is, het in
voerrecht van buitenlandsch, versch en
gekoeld vleesch, dat in elk opzicht gelijk
waardig is aan het inlaadscii© versche
vleesch gelijk te maken aan den accijns
geheven van het hier geslachie rundvee.
Dit doel wordt bereikt door het invoer
recht vast te stellen op naar evenredig
heid van 10 percent der germddelde
marktwaarde van het versche, inlandsche
vleesch. Immers naar denzclfden maatstaf
wordt ook van het hier geslacht worden
de vee de accijns geheven. Voorgesteld
wordt de gemiddelde waarde van het
vleesch voor een maandelijksch tijdvak
telkens te doen vaststellen voor eene com
missi.0 van deskundigen.
Uit de A.-R. cn Clir.-H. Pari ij.
Een kleine groep
malcontenten.
Gisteravond is te Utrecht de vergade
ring gehouden van middenstanders en al
len, die de beginselen der anti-revolutio-«
naire of christelijk-historische partij wen'
schen hoog te houden, dooh van meening
zijn, dat de huidige sociaal-economische
politiek van de regeering alleen is gericht
op de belangen der arbeiders en wel op
zoodanige wijze, dat de billijksle wen-
schen van alle andere standen worden ge
negeerd en dat do tegenwoordig! politieke
partijen blijkbaar niet bij machte zijn
hierin zonder meer verandering te bren
gen, doch ons steeds meer in het moeras
sturen en dat de algemeene toestand van
de rijks- en gemeentelijke financiën, be
nevens ons eigen welzijn, ons noopt mid
delen te beramen, welke er op gericht zijn
hieraan paal on perk te stellen, ten einde
met Gods hulp tot een meer gezonde maat
schappelijke constellatie te geraken.
Do vergadering was druk bezocht, ook
door enkele dames.
De heer G. van Lairiccren, voorzitter van
het voorloopig comité van actie, verheug
de zich,nada t hij met gebed geopend had,
over de groote opkomst. Hij merkte aller
eerst op, dat het stelsel van evenredige
vertegenwoordiging niet aan de verwach
ting heeft beantwoord, vele teleurstellin
gen heeft gebracht, doch dat we ons er
aan zullen moeten aanpassen. Het be
zwaar van evenredige vertegenwoordiging
is, dat men niet stemt op candidaten, doch
op lijsten, waarop, zooals veeltijds bij
de christelijke partijen het geval is, per
sonen voorkomen van verschillende rich
tingen in de partij. Men krijgt daardoor
een vertegenwoordiging, welke in de roo-
de richting stuurt zonder to letton op de
eischen, welke liet maatschappelijk leven
stëlt. Do werklust vergaat daardoor, do
handel staat stil en de werkloosheid staat
voor de deur. Dit moet uitloopen op een
ondergang, gelijk in Rusland en Oosten
rijk.
Een levendige gedachteawisseling ont
spon zich.
Een der aanwezigen, iemand van gere
formeerden huize, protesteerde er tegen,
dat de anti-revolutionaire parlïj met Ro
me samengaat.
De heer van Lankeren deed uitkomen,
dat het comité van actie de bedoeling
heeft do vorming van een christelijke mid
dongrocp, teneinde te voorkomen dat men
wordt meegesleurd in den rooden vloed.
Hij verzocht dengenen, die niet lot de op
richting van do organisatio wilden mee
werken, de zaal te verlaten. Onder protes-
tcerende uitroepen verliet daarop onge
veer de helft der aanwezigen de zaal. Er
bleven ongeveer een zestig personen over.
Daarna werd de vraag aan de orde ge
steld of een ki es vereen igng zou worden
opgericht en er eigen candidaten zouden
worden gesteld, dan wel of een prolest-
verecniging zou worden opgericht om te
protestceren.
Na eenige discussie vroeg de heer van
Lankeren, wie de oprichting van een
eigen kieskring wenschte, waarna onge
veer vijf-en-twintig aanwezigen opston
den.
Na eenige verdere besprekingen gaven
zich daarop meerdere personen definitief
op al3 lid van de, aldus gestichte, nieuwe
kiesvereoniging. In een volgende vergade
ring zullen statuten en program worden
vastgesteld. Meegedeeld werd, dat voor
den aanvang van de Vergadering reeds
een 35 personen zich bij de organisatie had
den gevoegd.
„N. R. CrtH
R.-K. Politieke Lamldag.
Do volgende circulaire is verspreid door
het R.-K. Centraal Propaganda-bureau:
„De R.-K. Staatspartij maakt moeilijke
dagen door. Onze aloude eenheid, welko
ons de eervolle positie verschafte, die wij
thans innemen, wordt door een heilloos
drijven van ontevredenen geweld aange
daan. r
Het waren slechts zuiver materialisti
sche overwegingen, die de ontevredenen
thans dreven tot een besluit, waarvoor
zelfs hun leider terugschrok, n.l. uit te ko-«
men met eigen lijsten.
Het bestuur van den bond van R.-K.
Kiesvereenigingen heeft een lankmoedig
heid aan den dag gelegd, welke de gren
zen der redelijkheid reeds lang overschre
den, ja men bespaarde het zelfs beleedi-
gingen niet.
Do teerling is thans geworpen.
W<at staat on3 nu te doen?
.Afgescheiden van mogelijke maatrege
len, die misschien zullen worden geno
men, om aan dit schadelijk bedrijf paal eq
perk te stellen, is ontwikkelen van inten
sieve Katholieke actie en propaganda go-
biedenden eisch.
Roomsch Nederland dient aaneengeslo
ten in overbreekbare slagorde achter
zijn leiders te staan.
Wij hebben niet alleen onze oude te
genstanders te bestrijden, wij hebben ook
to zorgen niet te worden overvallen door
hen, die ons in den rug willen bestoken.
Verdubbel© waakzaamheid, buitengewo
ne activiteit is thans Roomsche plicht.
Maar ook te voren een wapenschouwing
over onze getrouwen.
Deze wapenschouwing houden wij Dins-
