BUITENLAND.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per weck, 2.50 per kwartaal.
nnze Asenten 20 cent per week. .2.60 per kwartaal.
Franco^per P°«l J 2 »6 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad ls voor de Abonné's verkrijgbaar
betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. At-
K)r|jjte nummers 0 ct., met Geïllustreerd Zondageblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent pr ege
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbeVj
van het tarief berekend.
KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorcU.», waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50
nummer bestaat uit twee Waden
Zondagsblad.
De administratie herinnert er aan dal hel
bnnementsgc'd ad 50 cent 2e kwartaal op
Zondagsblad heden moei worden belaald.
PROPAGANDA.
w vergadering worden, uitgenoodigd al-
leden der R.-K. Kiesvereniging te
SASSENHEIM
Woensdag 5 April, in hotel „Het Brui-
Paard" te 8 uur. Spreker Pastoor
r, L e e u w e n van Hillegom.
HAZERSWOUDE.
(Rijndijk, Groenendijk en Koudekerk),
i Zondag 9 April, in oaf 6 J. Boers te
uur (oude tijd). Spreker P r o f. G. P.
d, B u r g, van Hageveld.
HAZERSWOUDE (DORP.)
)p Zondag 9 April, in café Wed. Boeys
1 uur (oude tijd). Spreker P r o f. G.
J, v. d. B u r g, vam
Kiesplicht.
I'nkel woord over een kiesplicht, te
vallen door een gedeelte onzer lezers
n.l. die te Leidschendam, Veur en Zoe-
meer—Zegwaart op a.s. Donderdag,
morgen.
Betreft de verkiezing van een hoofd
geland en hoofdingeland-plaatsveryan-
er in liet 16 de d i s t ri c t van R ij n-
a n d.
IiVij behoeven niet te betoogen, dat de
[ttvolieken in Rijnland slecht zijn ver-
rean'oordigd en er daar dus te weinig
oen wordt, rekening gehouden.
Taar hier treft voor een zeer groot
ii de Katholieken zelf schuldAan
kiezingen wordt door de Katholieken
weinig aandacht geschonken,
loge dat morgen anders zijn
[iesr echt worde ook hier be-
ouwd als kiesp licht.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS,
jii De mijnwerkersstaking in Amerika.
Koningin Zita naar Italië?
Kabinetscrisis in Portugal.
België.
verrader Jeannes ter dood veroordeeld.
a langdurige debatten heeft het Assi-
nhof van Henegouwen den verrader Jeam
i. wegens spionnoge, ter dood veroor-
Md.
Duitschland.
Het valsche munters-proces.
ij de uitspraak in het omvangrijke pro-
tegen de valsche munters te Dussel-
waarbij zioh veertig personen te ver-
'oorden hadden, werd de voornaamste
utgde Olszen tot 13 jaar tuchthuisstraf
10 jaar eerverlies veroordeeld27 be
legden werden veroordeeld tot gevange-
istraffen, varieerende van 6 jaar tot 9
landen, terwijl 12 beklaagden werden
^gesproten.
Hongarije.
De dood van ex-keizer Kareï.
Koningin Zita naar
Italië?
folgens te Boedapest ontvangen, bexioh-
diraagt koningin Zita haar lot met be-
todorenswaardige zielskracht. Haar toe-
^d geeft geen aanleiding tot bezorgd-
ai. Naar verluidt, zou' zij plan hebben
d na de bijzetting van het lijk van haar
[maal met haar gezin in Italië te veati-
sn.
De bijzetting zial heden plaats hebben.
koning van Spanje zal bij de begrafe-
vertegenwoordigd zijn. De gouverneur
to Funchal heeft namens de Portugee-
r&geering aan keizerin Zita en anrts-
P°g Otto deelneming betuigd.
Naar de „Gaulois" meldit, heeft koning
'wng van Spanje aan Z. H. den Pans vol-
®d telegram gezonden:
!i"ijnlij'k getroffen door de omstandigho-
^i welke den dood van keizer Karei ver-
^id hebben, veroorloof ik mij, IJ we Hei-
^.verzoeken, Uw pogen te voegen
j «et mijne, opdat aan de weduwe en de
'oren va,n den overleden vorst gelde-
r° nuddelen worden verschaft, noodig
7 onderhoud.
«^jQ 6 omstandigheden, waarin de kei-
ma *n aanmerking nemende
einligheden, welke toch de meest ele-
O'ire beginselen der humaniteit eer
biedigen en besehermen ben ik over
tuigd, dat de vorsten en de overwinnaars
van het oude Oostenrijk-Hongaars cke rijk
zich bij ons zullen aansluiten en dat hun
spreekwoordelijke edelmoedigheid zioh bij
deze gelegenheid niet zal verloochenen.
ALFONS, koning.
Engeland.
De conferentie van Genua.
De politieke oorrespondent van de
„Yorkshire Evening News'' verneemt, dat
Lloyd George te Genua uitgewerkte voor
stellen zal aanbieden ten behoeve van de
onverwijlde instelling van een internatio
nale corporatie voor het economisch her
stel van Europa. De vermaarde reeder
Lord Inverforth, die de ontwerper is van
het plan, zal te Genua aanwezig zijn,
evenals verscheidene op den voorgrond tre
dende zakenlui.
De toestand in Ierland.
De onlusten te Belfast.
Churchill deelde in het Lagerhuis mede,
diat tusschen 10 Februari en 26 Maart bij
de onlusten te Belfast 32 Protestanten en
51 Katholieken werden gedood en 86 Pro
testanten en 115 Katholieken gewond. Bo
vendien werden zes agenten en een offi
cier gedood en 7 anderen gewond.
Het conflict in het Scheepsbouwbedrijf.
Bij de stemming, die onder de arbeiders
in het Engelsche scheepsbouwbedrijf heeft
plaats gevonden, heeft een meerderheid
van meer dan 60.000 man zioh tegen de
door de werkgevers voorgestelde loonsver
laging uitgesproken.
Onderwijzersstaking.
Op de scihoien voor lager onderwijs te
Southampton z'ijn gistermorgen alle onder
wijzers in staking gegaan, waardoor meer
dan 20.000 schoolkinderen „vrijaf hebben".
Rusland.
Opstand in Zuid-Ruslar.d.
Volgens een bericht uit Helsingfors zou
er een ernstige opstand zijn uitgebroken
onder de Russische bevolking aan de Zwar
te Zee-kust.
Generaal Pudiellu zou naar Koeban ge
zonden zijn aan het hoofd van een leger
Kozakken om den opstand te onderdruk
ken, die zich voortdurend uitbreidt.
Portugal.
Kabinetscrisis.
Volgens de bladen heeft het gelieele
Porbugeesohe kabinet zijn ontslag aange
boden van het aftreden van de ministers
van Oorlog en Industrie.
T urkije.
De Vredesvoorstellen der geallieerden.
Volgens berichten uit Kiein-Azië werden
de vredesvoorstellen der geallieerden door
de meerderheid der Turksche bevolking
geestdriftig ontvangen, diaar zij den oor
log moede is. De regeering van Moeatafa
Kemal heeft haar houding nog niet doen
kennen, maar het wordt niet waarschijn
lijk geacht, dat zij de voorstellen zonder
meer zal verwerpen.
Amerika.
De mijnwerkersstaking.
Naar verluidt hebben 400.000 arbeiders
in de bruinkoolmijnen en 115.000 in de an-
thiracdetmijnen heb werk neergelegd, zoo
dat thans in ongeveer 6000 van de 7500
mijnen de arbeid rust.
De staking in baar gelieel is nog niet.
overzien. Dit zal eerst over eenige dagen
mogelijk wezen.
De openbare meening toont nog weinig
belangstelling voor betgeen er geschiedt,
waarschijnlijk ook, omdat allee een zeer
kalm verloop heeft. De stakers zijn trou
wens niet voornemens, -om schade toe t9
brengen aan de bedrijven, welke zij in den
steek hebben gelaten. Zij zullen er zorg
voor dragen, dat de vitale diensten gaan
de worden gehouden. Er is nog voor 50 da
gen voorraad aan industriekool en huis
brand, en de prijzen toonen eer een nei
ging tot dalen dan tot stijgen.
De mijneigenaars in het bruinkolenbe-
drijf hebben een loonsverlaging van 20 k
40 pot. in den zin. De arbeiders wonschen
echter hun huidige loonen gehandhaafd te
zien, en daarbij de invoering van een
zes-urigen werkdag en een werkweek van
vijf dagen.
De arbeiders in die anthnvioiet-mijnen vra
gen 20 pet. loonsverhooiging.
Men verwacht, dat de staking twee
maanden zal duren.
Volgens berichten uit Galgara zijn 10.000
mijnwerkers in Britsch-Golumbia een sym-
pathie-staildnig begonnen.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
De ministers Ruys en Van Karnebeek
vertrekken eind dezer week naar Genua.
Wijzigingen in het Ontwerp-Jachtwet
Opheffing van het verbod tot het uit
voeren van aardappelen spoedig te ver
wachten.
UIT DE TWEEDE KAMER.
Uit de discussies bij de begrooting van
Landbouw, Nijverheid en Hand'el diepen
wij het volgend© op.
De heer Henri Hermans' vroeg voor
bereidende maatregelen ter tijdige intro
ductie van invoerverboden, normalisee
ring van het tarief, credietverleening en
voorkeur aan de Nederlandsche nijver
heid.
Het Bezuinigiiigsamendement van den
heer Weitkamp, die aan de landbouw-
hoogeschool te Wagen in gen zelfs de noo-
digste gronden enz. niet gunt, omdat bet
een moeiiljke tijd is, maar van anderen
te hooiden kreeg dat dit averechtsche be
zuiniging was, is verworpen, evenals een
minder belangrijk amendement-Van
Rappard.
Bij de bespreking van het Mijnwezen
heeft de heer Henri Hermais betoogd, dat
de particuliere mijnen practischer en
goedkooper geëxploiteerdi worden dan de
staatsmijnen, betgeen de minister ont
kende.
Wij verwijzen verder naar het verslag.
Hot plan-Van Grancnburgh.
Een verklaring van den
heer Borghols.
De Bond van R.-K.Kicsvereenigingen in
den Rijkskieskring Dordrecht, verzoekt
het volgende te publiceeren:
De heer H. J. Borghols te 's-Gravenhage
staat als no. 2 op de groslijst van den
Rijkskieskring Dordrecht van de R.-K.
Staatspartij.
Hij was een der onderteekenaars van de
advertentie in dit blad, waarin door inge
zetenen van 's-Gravenhage adhaesie werd
betuigd aan het plan-Van Grancnburgh.
Bij de kiezer-s is hierdoor twijfel gerezen
over dó vraag of de heer: Borghols thans
nog .als candidaat der R.-K. Staatspart-
kan gehandhaafd worden.
Dientengevolge ïïeeft ons bestuur zich
verplicht gezien hem te verzoeken d-e hou
ding te bepalen, die hij thans ten aanzien
der actie-Cranenburg inneemt.
Hierop ontving de heer mr .W. A. M.
Gremers, vice-voorzitter, het navolgende
schrijven, met toestemming dit te publi
ceeren:
WelEdel Gestrenge Heer!
Voldoende aan uw verzoek, deel ik u
mede, dat ik vanaf den beginne accoord
heb kunenn gaan met de actie van den
heer Van Cranenburgli, in zooverre ik in
deze aetie niets anders heb meenen te
zien, dan een loffelijke poging zijnerzijds,
om den toastand in de politiek, die met
rassche schreden de scheuring tegemoet
scheen te gaan, bloot te leggen en aldus
tot ingrijpen aan te sporen. Het is in dien-
zelfden gedachengang, dat ik met de an
dere onderteekenaars van het Haagsche
manifest heb gesproken, echter met dit
essentiëel verschil, dat dat manifest met
zooveel woorden de bedoeling dat de
eenheid diende te worden gehandhaafd,
uitsprak en tevens den weg aanwees waar
langs tot het behouden van de eénheid
moest worden gewandeld.
Ik kan niet anders dan u nogmaals ver
zoeken uw aandacht aan.den tekst van de
gewraakte annonce in de Maasbode te wil
len schenken, waarin' u de zooeven geuite
denkwijze zult erkennen, n.l. dat de een
heid voor alles dient te worden bewaard.
Hoogachtend
(vv.g.) H. J. BORGHOLS.
Verder liecft de her Borghols ineen
lezing, die liij 31 Maart j.l. te Schiedam
leidde, uildrukkeljik verklaard, zich thans
geheel van de actie-Van Granenburgh te
rug te trekken, daar hij geenerlei steun
wenscht te verleenen aan een groep Ka
tholieke kiezers, die misschien een eigen
candidatenl ijst zullen indienen buiten die
der E.--K. Staatspartij.
Op deze gronden is ons bestuur eenpa
rig van meening, dat de heer Borghols
als no. 2 op onze lijst behoort gehand
haafd te blijven.
Prov. Staten van Zuid-Holland.
Onder voorzitterschap van baron
Sweerts de Landas Wyborgh, commis
saris der Koningin, kwamen gisterochtend
té 11 uur de Provinciale Staten van Zuid-
Holliand in buitengewone zitting bijeen in
het gebouw van de Eerste Kamer.
Het voorstel om aan de gemeente
Wassenaar en Voorschoten
een subsidie van 50 pöt. toe te kennen in
de hosten van de verbetering van den
Papeweg aldaar, wordt in handen van een
commissie gesteld.
Bij het verzoek van den heer Wesseling
om te mogen interpelleeren naar aanlei
ding van het niet goedkeuren door Ged.
Staten van de gewijzigde b ©lasting veror-
denimg van de gemeente 's-Gravenhage wil
het den heer Hovy voorkomen, dat dit
verzoek niet ontvankelijk behoort te wor
den verklaard, omdat de beslissing over de
belasting ver ordeningen niet bij Ged. Sta
ten, maar bij de Kroon berust.
De Voorzitter merkt op, dat deze
quaestie volgens art. 145 der Provinciale
wet wel degelijk bij Ged- Staten berust.
De heer Wesseling (R.-K.) licht hierna
zijn verzoek toe. Spr. herinnert er aan, dat
de wijziging der verordening het resultaat
is van een compromis tusschen de strij
dende partijen.
Spr. stelt hierna de volgende vragen:
Is het juist, dat Ged. Staten in hun be
trekkelijk vers-lag aan de Kroon hebben
geadviseerd om niet goed te keuren, dat
de aftrek voor noodzakelijk levensonder
houd in de plaatselijke Inkomstenbelasting
van den Haag wordt bepaald op 700 of
gulden, respect, voor ongehuwden en
gehuwden.
Zoo ja, welk© zijn de gronden, waarop
dit advies berust?
De Voorzitter deelt mede, dat de be
trokken Gedeputeerde in de volgende ver
gadering van deze zitting op d© vragen zal
-antwoorden.
Nog worden enkele anidere zaken be-
De vertegenwoordiging tc Genua.
Naar wij vernemen zullen de vertegen
woordigen» van ons land ter conferentie te
Genua, minister Van Karnebeek en minis
ter Ruys de Beerenbrouck daarheen ver
trekken respectievelijk Vrijdag en Zater
dag a.s.
Naar „Het Volk" verneemt is de regee
ring voornemens aan de delegatie naar de
internationale conferentie te Genua drie
deskundigen toe te voegen om van advies
te dienen.
De heer Henrf Po'lak, lid van de Eerste
Kamer en voorzitter van den Diamantbe-
werkersbond, is door de regeering uitge
noodigd als een dezer deskundigen op te
treden. Do beide anderen zouden de be
kende financiers Vissering en Ter Mculen
zijn.
Dc aartlappeluitvoer.
Opheffing verbod?
Men meldt, van betrouwbare zijde dat
in de omstandigheden, die aanleiding zijn
geweest voor het uitvaardigen van een
verbod tot uitvoer van aardappelen, zul
ke wijzigingen zijn gekomen, dat d'e op
heffing van het verbod zeer aanstaande is
Op het ministerie van Landbouw moet
men thans zekerheid gekregen hebben, dat
owe vooraad voldoend is om den volgen
den oogst te halen, ook al zal het uit
voerverbod een dezer dagen weer werden
opgeheven.
„Hbld."
De trawb/issehcrij te Katwijk.
De steunregeling der
visschers.
Men schrijft aan het Haagsch corres
pondentiebureau van werknemerszijde:
Onder de visschersbevolking te Katwijk
heerseht groote ontstemming over do wij.
ze, waarop de steunregeling voor de trawl
visscherij wordt toegepast.
Het Ministerie van Landbouw heeft toe
gezegd aan de reeders bij eventueel ver
lies op de exploitatie een subsidie te ver
leenen van ten hoogste 1750.
Toen de schepen naar zee gingen waren
de visschers van meening, dat zij onder d'e
steunregeling van Binnenlandsche Zakm
zouden vallen, gelijk dat ook te Scheve-
ningen 't geval is. In den beginne vielen
do besommingen mee en dacht men niet
aan toeslag boven het loon. Thans ech
ter wordt er mede door Duitsclien aan
voer te IJmuiden heel weinig besomd.
Het loon der matrozen blijft vaak bene
den de 5 per week. En nu blijkt, dat er
voor de visschers niets gedaan is. Met
Binnenlandsche Zaken is geen overleg ge
pleegd, hoewel „Landbouw" daar de aan
dacht op gevestigd heeft. Zij, die aan de
visscherij deelnemen, verkeeren thans in
veel ongunstiger conditie dan de anderen,
voor wie een steunregeling getroffen is.
De vakorganisatie der visschers heeft
zich onmiddelijk met de zaak bemoeid en
hoopt alsnog een oplossing te vinden,
waarop a'le kans is, als het gemeentebe
stuur van Katwijk medewerking wil ver
leenen.
Ontwerp Jachtwet.
W ij z i g i n g e n.
De regeering heeft belangrijke wijzi
gingen aangebracht in het ontwcrp-Jacht-
wcit. Wij ontleenpn er aan, dat zij zorg
vuldig onderscheid maakt tusschen het
wild en het schadelijk gedierte, die ieder
afzonderlijke voorziening behoeven,
het nieüwe wetsontwerp is de grens tus
schen beiden zoo getrokken, dat onder het
wild zijn gebracht dieren, die in den re
gel niet nadeelig voor de landbouwgewas
sen, zi.in, terwijl zulks met betrekking tot
do schadelijke dieren (waaronder thans
het konijn, de fazant en het wilde zwijn
beliooren) wel het geval is. Wordt een
wildsoort in een bepaalde streek zoo tal
rijk, dat zij schadelijk dreigt te worden
of geworden is, dan zal zij bij algemecnen
maatregel van bestuur naar het schade'
lijk gedierte kunnen worden overgebracht
Omgekeerd zou bij zoodanigen maatregel
met name de fazant in die streken als
wild kunnen worden aangemerkt, waar
hij weinig voorkomt en dus onschadelijk:
Voor het wild is het stelsel der geslo
ten jachttijden gehandhaafd. De verlee-
ning der jachtacten is in de nieuwe re-
"ng opgedragen aan de hoofden van
plaatselijke politie, ten plattelande do bur
gemeesters, met hooger beroep op den mi
nister van Justitie.
Wat de bepalingen betreffende Jet scha
(lelijk gedierte aangaat, gelden in menig
opzicht regelen, welke van dien ten aan
zien van het wild afwijken. Vooreerst is
het poten van schadelijk gedierte verbo
den. De bevoegdheid om het schadelijk
gedierte te bemachtigen en te dooden,
staat echter voor den grondgebruiker het
keeie jaar open.
Die bijzondere regelen worden gesteld,
om den dreigenden overlast van wild en
schadelijk gedierte te voorkomen en aan
bestaanden overlast een einde te maken.
Do grondgebruiker, die do jacht verpacht
heeft, zal van den kantonrechter wegens
gewichtige redenen beëindiging van de
overeenkomst tot verpachting der jacht
kunnen vorderen, zoodra van den wild
stand schade aan zijn landbouwbedrijf re
delijkerwijs te duchten is. Verder kan
den minister van Landbouw, aan grond
gebruikers op hun verzoek vergunning
verleenen om op gronden, bij hen zelf in
gebruik of op naburige gronden, wild en
schadelijk gedierte op te sporen, te be-
machtigne en te dooden, met afwijking
van de bepalingen der wet, dus met
schietgeweer zonder jacht acte, in gesloten
jachttijd met wildstrikken.
Eindelijk kan de minister ook zonder
verzoek van belanghebbende ambtshalve
last vertrekken tot opruiming van wild en
schadelijk gedierte, zoowel op de gronden
der landbouwende bevolking zelf als op
den grond van hun buren, natuurlijk even
eens met ter zijde stelling van de overi
gens geldende wettelijke regelen.
Uit de Steenindustrie.
Naar aanleiding van de afwijzende hou
ding der fabrikanten in de Steenindust-rie
betreffende de voorstellen der besturen der
samenwerkend© organisaties om de loons
vermindering t© beperken tot 10 pet. met
behoud der sociale bepalingen, zooal»
uitkeering bij ziekte, kindertoeslag enz.,
hebben deze besturen er in een circulaire
bij. hun afdeelingen op aangedrongen, niet
eerder in staking te gaan, dan wanneer zij
hiertoe adviseeren. Den Hen April a.s.
heeft een vergadering van de besturen
plaats, om verdere regelingen te treffen.
In Wageningen zij de arbeiders in de steen
industrie met goedvind en der besturen in
staking gegaan.
Uit de Sigarenindustrie.
Het bericht, dat wij gisteren plaatste
aangaande de loonsverlaging betrof niet
een vergadering van den Alg. Bond van
Tabaksbewerkers, doeh van den Chr. Bond
Surinaamsclie Sinaasappelen.
Naar wij vernemen heeft de Koningin
dézer dagen van den Gouverneur van Su
riname, baron van Heemstra, een bezen
ding daar te lande geteelde sinaasapcplen
ontvangen, welke naar Nederland was
overgebracht door een der schepen van
den Koninklijken West-Indischen Mail-
dieist, zonder in de koelruimte goplaalst
te zijn geweest, ten bewijze, dat de vruch
ten op die manier in zeer goede conditie
kunnen overkomen. Wij vernamen dan
ook dat de sinaasappelen van uitnemen
de hoedanigheid bevonden wcrdeti. Blij
kens een brief van den Gouverneur was
het de bedoeling met deze zending de aan
dacht van Nederland te vestigen op deze,
gedurende het geheeel jaar rijpende vruch
ten. Tevens deed de Gouverneur van zijn
m;eening blijken, datin de citrus cultuur
veel voor Suriname's -toekomst mag gezien;
worden.
Lichamelijke opvoeding.
Volgens d© „Tel." overweegt de regee-
ring een gehee-le reorganisatie van. heb
Centraal College voor Lichamelijke Op
voeding in dezen zin, dat het aantal led'^
wordt verminderd tot tien.
Dit ooilege zou dan slechts enkele ma
len per jaar bijeen komen, terwijl de da-
gelijksohe leiding en uitvoering zou berus
ten bij een uit drie of vier "personen be
staand bureau, uit de leden van het colle
ge 'gekozen. Van deze reorganisatie wordt
bezuiniging verwacht, doch vooral een
viot-te afdoening van adviezen.
R.-K. KAMER-CENTRALE.
Aan de Besturen der tot den Kamer- j
kieskring Leiden behoorende locale R.-IC
Kiesvereenigingen is door het Bestuur? I
van de R.-K. Kamercentrale de volgendei
circulaire gezonden:
Zooals U reeds bekend zal zijn, is hefl j
Ontwerp-Program der R.-K. Staatspartij i
gereed en in de R.-K. Pers gepubliceerd.)
Belangstellenden zullen goed doen het,
uit te knippen en te bewaren, want de
drukkosten zijn te hoog om er exemplaren
van rond te zenden.
Hoewel reeds eerder gelegenheid werd
gegeven om vam zijne verlangens en wen
