BUITENLAND. BINNENLAND. No. 3788 3|| boNNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling or Leiden 19 cent per week, 12.60 per kwartaal, onze A .een ten 20 cent per week, .2.60 per kwartaal. 'anco per post 96 per kwartaal. Ulefllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- |ijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit b!ad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per reg9 Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADYEBTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 nummer bestaat uit bladen, waaronder het usireerd Zondagsblad. of. i. D. J. Aengenent. w \i, IJ" onzer meerbekende priesters en >tSt erkende leiders viert Maandag zijn «n priesterfeest: pirof. J. D. J. Aenge- Jioogleeraar aan het Groot-Scmma- Warmond. it zijn de verdiensten, die deze wijs- n socioloog, schrijver en redenaar leeft verworven voor het openbare nf lieke leven in ons vaderland groo ver nog en vèèl grooter de verdien- ji dezen priester in zijn vijf rtig jarig priesterleven. In profes- mgenent handelt en spreekt en leeit de priester de priester jn groote menschendiefde, met zijn oprechtheid, met zijn arbeidsdrang Jprzin. met zijn dagelijksoh en voort- l bidden en werken voor Christus' voor anderen, voor allen, die het ben em noodig hebbenIn pro- Aengenent trekt aan de mensch, ge- door het priester-zijn, in waardig- q eenvoud. lulde en de dank,- die hem dezer da- >lf]i uilen worden gebracht door zoovelen zal ze langs zich heen laten gaan, II verklarend en diep er van over- niets anders te hebben gedaan "dan r plicht te doen gebood, dat ma g ons niet beletten, hem die die dank te brengen. En de moge er. zich van overtuigd hou- lat, als uit hèèl Katholiek Nederland leg.^hem toestroomen de bewijzen rkenteli,ikheid en waardeering, dat n zijn oprecht gemeende uitingen l-verdienden dank. /ofessor Aengenent -kan zonder tegen spraak worden gezegd, dat hij men noemt: een geboren docent, beeft dan ook, na korten tijd kape- zijn geweest te Koelofarendsveen, rdere priester-jaren doorgebracht Dp het Kleinseminarie Hageveld en op het. Groot-Seminarie Warmond, ogleeraar in de philosophie en ~de 5S|rip. ïjke priesters in ons diocees, wei- ck op sociaal terrein, hebben hun i kennis er vorming te danken aan f or Aengenent. j reen weet echter, dat professor Aen- ll 's werkzaamheid en invloed uitgaat riten de muren van het Seminarie, de talrijke functies, die hij bekleedt, allereerst genoemd het algemeen ad- chap van de Kath. Sociale Actie in and. .aa wijzen we op zijn lidmaatschap len Hoogen Kaad van Arbeid, zijn riaat. van het hoofdcomité der Ne- dsche Katholiekendagen, zijn voor- ebap van den Katholieken Bedrijfs- in de metaal-industrie, zijn voorzit- ap van de Vereeniging tot steun van itholieke pers, enz. enz. de geschriften van professor Aen- :oiis e -en algemeen bekend als alge- geprezen zijn „Leerboek der Sociolo- 'aarvan reeds de vijfde druk in be- is het Katholieke sociologie- in ons land. Ier zijn „Handboek voor de geschie- der Wijsbegeerte"; het met Chr. 'ing Mz. sa-amges telde „Leerboek Ie Zielkunde", ijk zijn de artikelen in de pers, Katholiek'' en het K. S. W. over onderwerpen, brandende kwesties, vraagstukken, waaromtrent het a r oordeel van den hooglceraar op zoo hoogen prijs wordt gesteld, vele onderwerpen, die waren of nog 'ia bijzondere actueele be teekenis, fesohri f te u door prof. Aengenent uit- wij noemen: De sociale taak der io onze dagen (1913)Het Bedrijfs- stelsel verwezenlijkt (1920)Salaris- "S en Katholieke Sociologie (1917) ers cJia.ps/.org (1921)De be teekenis loo Aohturendag en' de taak der (1922)De oorlog en Gods Voorzie- H 'd (1915) enz. enz. Redevoeringen, gehouden op do So il^ "eken, zijn vastgelegd in do ve.rschil- vci-slagboeken. ko slotte mogen we er wel op wij- I ,00 herhaaldelijk professor Aenge- J' .ls een hartelijke vriend eai een ver- fs raadsman voor hen, die of in hun I0I8I »ar of in hun particulier leven in 01 tèe kwesties en netelige aangele- Sllf 11 raod en daad aan he.m komen 0. 'e den alom geachten jubilaris nog a*en blijven geschonken die hem ty- de f r i s c h h e id van geest en 111 0 e d i g h e i d in al 't doen, tot van de Katholieke sociale actie, op ia de -^edste be teekenis van ^t ai Ien =n De Kiezerslijst. Reeds een week liggen de nieuwe kie zerslijsten op de gemeemte-sporet.arieën ter inzage gereed. Ze blijven daar tot en met 21 April gedeponeerd, opdat ieder zich kan Overtuigen of zijn naam er op voor komt. Het is gewe,nsoht dat onze kiezeressen en kiezers van deze gelegenheid tot con trole gebruik maken. De lijsten zijn, mede tengevolge van het vrouwenkiesrecht, veel uitgebreider den vorige jarenhet is dus niet buitengesloten dat er vergissingen of weglatingen in zouden voorkomen. De 15de April is de laatste dag, waarop men kan reolameeren na dien tijd baat geen klacht meer. Op de kiezerslijsten moeten staan de namen van de inwoners, die bevoegd zijn tot het kiezen van leden van de Tweede Kamer, van de Provinciale Staten en van den Gemeenteraad. Dit jaar gaat het om de kiezers voor de Tweede Kamer. Om het Kamer-kies recht te bezitten is vereischt dat men op 1 Februari 1922 Nederlander was of ten minste gedurende 18 maanden in het Rijk of zijn koloniën óf bezittingen was geves tigd en vóór of op 15 Mei a.s. den leef tijd van 25 jaar heeft bereikt. Ieder kiesgerechtigde o vertuige zich dus t ij d i g ter secretarie zijner ge meente, of hij op de kiezerslijst is geplaatst. PROPAGANDA. Ter vergadering wórden uitgenoodigd al le leden der R.-K. Kieskring te SASSENHEIM Op Woensdag 5 April, in hotel „Het Brui ne Paard" te 8 uur. Spreker Pastoor B. v. Leeuwen va-n Hillegom. De vergadering is dus uitgesteld van Vrijdag tot Woensdag. NOORDEN. Op Maandag 3 April. Spreker P a s- t o o r B. v. L e e u w e n, van Hillegom. AARLANDERVEEN. Op Dinsdag 4 April. Spreker Pastoor B. v. L e e u w e n, van Hillegom. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Een verklaring van Churchill in het La gerhuis over het Engelsch-lersche verge lijk. De delegatie naar de conferentie van Genua. De toestand van ex-keizer Karl. De Vredesonderhandelingen. De Conferentie te Genua. De delegaties. De Duitsche delegatie is thans defini tief als volgt samengesteld: rijkskanselier dr. Wirth, dr. Walter Rathenau, rijksmi nister voor buitenlandsche zaken, dr. Her- mes, rijksminister van financiën, Robert Schmidt, rijksminister van economische za ken, cn een vertegenwoordiger van Bra- nus, den rijksminister van arbeid, wiens gezondheidstoestand de reis niet toelaat. Rijkskanselier dr. Wirth zal als leider der Duitsohe delegatie optreden. Hij zal vermoedelijk slechts het begin van de con ferentie bijwonen en daarna de leiding aan Rathenau overlaten. De Italiaansohe afvaardiging tor confe rentie van Genua zal bestaan uit de mi nisters Facta, minister-president, Sohan- zer, buitenlandsche zaken, Bertini, land bouw, en Teofiilo Rossi, handel en nijver heid. De Spaansone afgevaardigden zijn mar kies de Villa Urrutia. gezant te Rome, en Garnica en Rodes, oud-ministers. De eerste groep der Engelsche delegatie vertrekt Dinsdag. Het bestaat hoofdzake lijk uit personeel. Vrijdag daarna vertrekken de drie voor naamste gedelegeerden Lloyd George, lord Curzon en sir Robert Horne. De premier zal vergezeld worde-n door mevr. Lloyd George en mej. Megan Lloyd George. Op Zaterdag 8 April vertrekt- een speciale trein van het Victoria-station met de ove rige leden va-n de Britsche afvaardiging. De Fransehe delegatie was gisteren nog steeds niet saamgesteld. In de Kamer is hierover op niet onduidelijke wijze het misnoegen uitgesproken^ Duitschland. Prins geboren. Uit Munchen wordt gemeld, dat uit het huwelijk van kroonprins 'Rupprecht van Beieren met prinses Antoinette van Luxem burg een zoon geboren is. Staking van metaalarbeiders. De metaalarbeiders in Mannheim en Lud wigshaf en hebben met groote meer derheid besloten, heden in staking te gaan. Hierbij zijn 34 fabrieken met ruim 25.000 afbeiders betrokken. Hongarije. De toestand van ex-keizer Karei. Uit Funchal wordt gemeld: De boe stand van den ex-keizer is weer iets be ter. De dokteren hopen nog op herstel. Ex-keizerin Zita heeft volgens een be richt uit Boedapest heb volgende telegram gericht tot den vorst-primaat van Honga- lingen der politie doch werden terugge- de Koning is tengevolge van Spaansche griep en dubbele longonstekin-g ernstig ziek en heeft gisteravond de sacramenten der stervenden ontvangen. Ik verzoek Uwe Eminentie en allen vrienden in Hongarije voor den koning te bidden. De vorst-primaat heeft bepaald, dat in alle katholieke kerken van Hongarije bid- diensten voor de genezing van den koning zullen worden gehouden. Een legitim'istische betooging. Vrijdag was te Boedapest het bericht verspreid, dat koning Karl was overleden. Het veroorzaakte onder de bevolking groo te opgewondenheid, doch werd officieel ge dementeerd. De legitimistische partij te Boedapest hield een vergadering, waarin de afgevaar digde Schrecsa-nys zeide: Ik verzoek ieder lid den almachtigen God te smeeken het lijden des konings te verzachten en hem voor Groot-Ho-ngarije behouden te doen blijven. Met het heengaan des konings zou ook ons geloof aan de tekomst van Groot Hongarije worden vernietigd en daarmee de hoop op zijn teritoriale integriteit. Ten slotte werd besloten aan Karl een telegram van hulde te zenden. De betoo ging eindigde met ovaties aan' den ko ning en het koninklijk huis. Hbid. Engeland. De Engelsche-lersche overeenkomst. Een verklaring van Churchill. Het wetsontwerp, hetwelk de Engelsoh- Iersche overeenkomst prnvat, die een zich zelf besturend en IerschCn vrijstaat in het leven roept, werd heden koninklijk goed gekeurd en is daardoor wet geworden. I-n het Lagerhuis legde Churchill een verklaring af over het nieuwe Iersche vre desverdrag. Hij bracht hulde aan den staatsrua-nsmoed en den ernstigen goeden wil, die op dit zee-r critieke tijdstip in de lotgevallen van Ier-land aan den dag ge legd waren door Sir Craig en zijn colle ga's in het kabinet va-n Ulster. Hij zeide, dat Ulster op dit oogenblik de behulp zame band had geleend aan den Ierschea vrijstaat en aan de zaak van den vrede in Ierland, de waarde van welke handeling niet hoog genoeg kan worden geschat. In de eerste plaats door alle maatregelen re nemen, die menschelijker wijze mogelijk waren, om godsdienst- en partij-oorlog in Belfast te doen ophouden, zoomede de her haalde onrechtmatige handelingen, die door de Katholieken en Protestanten te gen elkaar gepleegd waren en door alle uitvoerbare maatregelen te nemen om alle oorzaken van verbittering weg te nemen. Ulster had aan de voorloopige regeer ing van Z. Ierland een veel grootere kans op succes gegeven dan anders mogelijk zou zijn geweest. Er was hoegenaamd geen twijfel of de strijd die had gewoed in de stegen en achterbuurten van Belfast, had. den vijanden van den Vrijstaat de gelegen heid gegeven strijdkrachten aan him zijde te verzamelen, die anders niet te doen hadden willen hebbe-n met hunne misdadi ge en vernietigende campagne. Voorzoo ver do thans genomen maatregelen een uit werking konden hebben een rustigen en vreedzamen toestand in Belfast te weeg te brengen, zou de zaak van hen. die in Ier land streden voor het verdrag geweldig versterkt zijn. Verder bestond er hoop, dat er een overeenkomst tusschen Noord- en Zuid tot stand zou komen t-ot belegging van alle geschillen. Deze hoop op eenheid en samenwerking opende, zonder twijfel aan de Ieren in alle doelen van Ierland uitzichten op een vreedzame toekomst van hun land, die vroeger nooit geboden waren. Tegelijkertijd liet Churchill een woord van waarschuwing hooren. Hij zei de dat hij volkomen vertrouwen had in de goede trouw en den goeden wil van de Ier sche onderteekenaars van het verdrag, die, waarvan hij zeker was. hun uiterste best- zouden doen, om te volbrengen wat zij op zich hadden genomen te doen. Maar inderdaad was de Iersche vrijstaat, ter- wel hij zich nog in een ontwikkelingssta dium bevond blootgesteld aan doodelijke vijanden die niet zouden aarzelen om al le middelen aan te wenden, hoe kein, ver raderlijk of moordzuchtig ook, om hem te vernietigen en te verhinderen in het volle leven te treden. Het was op dit tijdstip, dat de machtige hulp v. Ulster tijdig kwam voor de zaak va-n den Ierschen vrede en dubbel kostbaar schokt blijven zou, zóólang de wereld onge nationale positie voor de wereld onge schikt blijven zou, zoolang wij ons flink en getrouw aan het verdrag hielden en zoo lang wij onze verplichtingen ten opzichte van Ulster nakwamen. Het Engelsche koningspaar naar België. Koning George en koningin Mary zul len den 8aten Mei een bezoek brengen aan het Belgische koningspaar te Brussel. Italië De onrust te Fiume. Bevestigd wordt, dat de regeering van Joegoslavië aan de regeeringen te Parijs en Londen de medewerking van Frankrijk en Engeland heeft gevraagd om»de orde te Fi-ume te herstellen en de ten uitvoerleg ging van het tractaat van Rapallo te ver zekeren. Het schijnt, dat het verzoek gun stig is ontvangen. Britsch-lndië Een gevecht aan de Burmeesche grens. Volgens bericht uit Delhi hebben Chi- neesche roovers een aanval gedaan op de st.ad Muse aan de grens van Burma. Twee bataljons van de Burmeesche militaire po litie wisten hen echter onmidddellijk weer te verjagen. Er ontstond een gevecht bij de Nampaurivier, ten Oosten van Muse. De roover deden een aanval op de afdee- lingen der politiee dooh werden terugge dreven met achterlating van twintig doo- den. De Burmeesche politietroepen deden ver volgens een aanval op het fort der roo vers, dat door een stormloop met gevelde bajonetten werd veroverd. Zestig roovers werden gedood. Van de Burmeesche politietroepen werd een officier, kapitein Anderson, zwaar ge wond. UIT DE TWEEDE KAMER. De Kamer bleek, in haar groote meer derheid, van oordeel dat de motie-Teen stra (afschaffing van alle crisisinstellin gen) nu niet ineens kon worden afgedaan en dus tot een „nader te bepalen dag" moest blijven rusten. De heer Duys heeft succes gehad. Want zijn motie (nog eens een nader onderzoek in de zaak-Herzbergcr) is zonder hoofdelijke stemming aangeno men. We houden dus nog een stukje cri sis-kost over. Bij de algomcene beschouwingen over Landbouw, Nijverheid en Handel bleek, hoezeer de agrarische belangen in dezen tijd, voor de verkiezingen, velen afgevaar digden (er harte gaan. Vooraf had de heer Duys zijn „vurige liefde" voor den land bouw reeds getoond door.het indienen van een initiatief-voorstel tot het afschaffen der veilingsrechten voor land- en tuin bouw (waarvan minister De Geer dezer dagen uitdrukkelijk heeft gezegd, dat de schatkist het niet gedoogde). En voorts spraken velen over velerlei landbouwza ken. De Tweede Kamerverkiezingen. De Gereformeerde Staatspartij heeft besloten, ds. Kersten te Ierseke op alle in to dienen candidatenlijstcn bovenaan te plaatse'n. Het plan-Van Cranenburgh. De heer J. J. Pennock Jr. te 's-Graven- hage schrijft: Daar onder do bekende advertentie in zake aelie-v. Cranenburgh ook mijn naam voorkomt als mede-ondergeteekende, wensch ik hiermede te verklaren, dat ik slechts mede-onderleekend heb met het oogmeric om mede te werken tot het be waren van de eenheid in de Katholieke partij, hetgeen ook uitdrukkelijk te voren door mij aan het comité is opgegeven. Indien nu de hecren de zaak gaan ver troebelen en aansturen op scheuring in de Katholieke partij wensch ik hierbij open lijk te verklaren, dat het nimmer in mijn bedoeling heeft gelegen daaraan mede te werken en dat ik ook niet bereid bon in de toekomst daaraan mede te werken. De Grondwetsherziening. Verwerping. Uit Eerste Kamerkringen verneemt het Hlb. cat de Hoofdstukken III (Staten-Ge- neraal) en IV (Prov. Stalen en Gemeente besturen) bij do openbare behandeling der Grondwetsherziening ernstig gevaar van verwerping zullen loopen. Dc Jachtwet. Wetsontwerp. Do Minister van Landbouw heeft in de Tweede Kamer medegedeeld, dat het ont werp Jachtwet de Kamers Maandag of Dinsdag 'a.s. zal bereiken. Daarin wordt het jachlrccht gegeven aan de gebruikers van den grond. Het Typografcnconflict te Rotterdam. Gisteravond vergaderde het comité van actio uit de drukkerspatroons. Besloten werd de actie onvermoeid voort te zetten. Do grondslag werd gelegd voor een ver eeniging van grooldrukwerk-verhruikers met het doel het bestellen van drukwerk bij de leden der Federatie te voorkomen en aldus ten spoedigste het einde van het conflict te bewerkstelligen. De staking in het Houtbedrijf. Vanwege den N'ederlandschcn Houtbond wordt ons het volgende medegedeeld: In tegenstelling met een desbetreffend bericht in „Het Volk" kunnen wij mede-» deelen, dat de loonen, waarop de arbei- •ders te Haarlem den arbeid hebben her vat, niet staan boven die, voor Amster dam vastgesteld, doch 2 daaronder. Na Haarlem zijn gistermorgen te Utrecht hij de firma Jongeneel weer een groot aantal stakers aan het werk gegaan;ver- wacht werd, dat de overigen zich in den middag zouden melden. In Middelburg blijkt de firma Albei Is haar bedrijf met de aan het werk geble ven arbeiders zonder groote moeilijkhe den te kunen voortzetten. In Amsterdam hebben eenige niet-aango sloten patroons het loon niet verlaagd; de grootste van hen heeft medegedeeld tot Mei aan het oude loon gebonden le zijn, maar do verlaging daarna direct in te zullen voeren. Do overigo patroons staan stevig aan- eei gesloten en genieten den volledigen steun van hunne collega's, die in het af zetgebied der firma's, waar de staking is uitgebroken niet zullen leveren, waardoor deze dus geen noemenswaardige schade van den huidigen toestand zullen onder vinden. De algemeene indruk is, dat de werkne mers zelve het werk tegen het verlaagde loon wel weer willen opnemen, doch dat zij door de leiders, hoewel die beter kun nen weten, nog daarvan worden afgehou den met de onjuiste mededeeling, dat zoo de werknemers zulks doen, zal binnen kor ten (ijd na Mei een verdere verlaging Jeb hen le verwachten. Dc Bouwvakken. Hot arbeidscontract. De Patroonsbond in de Bouwbf frijven -heeft aan do werknemersorganisaties in het bouwbedrijf eenige voorstellen betref fende hot collectieve contract doen toeko- Het lijkt den Bond niet gewe-nscht in het contract vast te houden Lan een werk 'week van 45 uur, waarom voorgesteld w.rdt in het contract de bepaling op te norhehf' dat per dag ten" hoogste 10 uur zal worden gewerkt en 's Zaterdags hoog stens 51 uur. Op de voorstellen Int. loonsverhooging kan niet worden ingegaan. Het aantal klassen zou d<* Bond willen handhaven. Zelfs wordt een speciale klas se voorgesteld voor de plaatsen Amster dam, Rotterdam en 's Gravenhage, die in het concept hoofdklasse worden genoemd In de voorstellen is geen sprake \^n vacantie. Het uurloon zal voor volslagen valide arbeiders bedragen: hoofdkl. I II III IVVVI Timmerman Metselaar Betonwerker Vlechter Opperman Grondwerker Betonw.-opperman Ongeschooldo 90 85 76 67 58 49 40 90 85 76 67 58 49 40 90 35 76 67 58 <9 40 90 85 76 67 58 49 50 85 80 70 60 50 40 30 85 80 70 60 50 40 30 85 80 70 60 50 40 30 70 65 55 45 40 35 30 Voorgesteld wordt de overeenkomst aan te gaan voor den tijd van acht maandon, aanvangende 1 Mei 1922 en eindigende op 31 December 1922. Naar wij vernemen zullen de Kstiiren oer werknemersorganisaties in do volgen de week over deze voorstellen vergade ten, teneinde hun houding iast te stellen. Uit de Tabaksnijverheid. Loonen. Het hoofdbestuur van het Verbond van Sigarenfabrikanten-Vcreenigingen in Ne derland heeft den leden van de aangeslo ten vcreenigingen meegedeeld, dat de ver- eenigingen, na gehouden vergaderingen, in grooto meerderheid zich uitg&'-tpok-en hebben voor de volgende korte tijdelijke regeling in de sigarennijverheid, te he- schouwen als overgangsmaatregel, in spoe dige afwachting van een nieuw af te slui ten collectieve arbeidsovereenkomst: van sigaren van 13, 14 en 15 cent, 5 pet. ver laging; van sigaren van 11, 12 en 12* cent, 10 pet. verlagnig; van sigaren van 7, 8, 9 en 10 cent 15 pet. verlaging; van sigaren beneden 7 cent 20 pet. verlaging. Het weekloon, verdiend met het maken van sigaren met een opbrengst-detailpyijs boven 15 ct. wordt niet verlaagd. Me weeklooncn van het overige personeel de met 15 pet. verlaagd. De overige bepa lingen van het oude contract blijven tij delijk (tot een nieuwe regeling) van kracht Zooals bekend is, werd deze regeling door de R.-K. tabaksarbeiders aangenomen. De andere 3 werkmansbonden gingen er ech ter niet mede accoord en o.a. de Neder- landsche Bond heeft een afwijkend tegen voorstel gedaan. De loonsverlagingen den met de botalingsweek van 8 April e.k. in. Aan arbeiders, die met de tijdelijke regeling niet accoord gaan. is daarmede dan tevens de dienst opgezegd. Eenige fa brikanten in Eindhoven en omgeving leden der plaatselijke organisaties heb ben de voorstellen van de arbeiders (R— K.) aanvaard.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1