.,(3© j33TCJéinCJ« ud - DONDERDAG 23 MAART 1922 No. 3780 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl) vooruitbetaling Voor Leiden X» cent per weet, 12.60 per kwartaol. Bii onre Agenten 20 cent per weet, 2.60 per kwartaal. Franco per post j 2 #6 per kwartaal Geïllustreerd Zondagsblad ie voor de Abonné's verkrijgbaar Lr betaling van 60 et. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- nderlijke nummer» 0 ct„ met Geïllustreerd Zondagsblad 10 et. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent- per regel Overige dagen 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.7a sZaterdag, overige dagen f0.50 git nummer bestaat uit twee bladen 1De niet-Katholieken. Jlorgen is eir weer een apologetische irond hi do Leidsclio Stadsgehoorzaal. Zooals bekend, georganiseerd door den jyerigen, sympathieken propaganda olub fit.. Petrus". fin 't zal er ongetwijfeld weer vol zijn. Bjok de andersdenkenden zijn welkom. En in 't bijzonder zij, die hun voorlichting de Katholieken wel eens willen zoe- bij een vereeniging, welke zich „De bgeraad" noemt, maar volgens iedereen die iprccht kan en wil oordeelen, beter b.v. Jet nachtelijk duister" zou kunnen wor- len gehceten..... De nog eerlijk wil doden onder de ,.Dageraads"-men«chen uoeten morgenavond eens komen luis te en! Deze diene als iritnoodiging de toe- ;sng is vrij. Er zal worden gesproken over het on der werp: „Hoe denken wij over niet-Ka- En de spreker is de heef G. Bruna, re- lacteur van „Het Centrum''. „Dagera-ads"-menschen zouden dan een vergelijking kunnen maken tus- Khen het optreden van wat zij noemen „ex-priesters" en dezen spreker, die zich- lelf niet als zoodanig aanduidit, en die vij ook nooit als zoodanig beschouwen, naar die toch is en wij mogen het in dit verband wel even redevoeren een exdcuniné. Wij hebben van den heer Bruna nog nooit over dit of een derge lijk onderwerp een rede gehoord,^ maar lij is Katholiek ea dus weten wij al te voren met stelligheid te verzekeren, dat er n zijn lezing voor een Protestant of wel- cen andersdenkende ook geen enkel hate- ijk of stootend woord zal worden gespro ten. ,,Hoe denken wij over niet-Katholieken V' Wie het weten wil, kome morgenavond tens luisteren. Men zal een uiteenzetting hoonen, die pelen kan strekken tot leering n i e- n a n d tot ergernis. BUITENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De beslissing der Commissie van Herstel. Wat Duitschland moet betalen. De Oostersche conferentie te Parijs be- begonnen. Voorstel tot een wapenstilstand tusschen Athene, Konstantinopel en An gora. Duitschland. De beslissing der Herstel-Commissie. De som door Duitschland in 1922 te betalen. De Commissie van Herstel heeft met al gemeene stemmen de Duitsche betalingen ten behoeve der schadeloosstelling en de kosten van het bezettingsleger over 1922 vastgesteld op 720 millioen goudmark in kaar en 1450 millioen goudmark in natura. Commissie keurde met algemeene stemmen de voorwaarden en garanties fioed, welke aan Duitschland moeten woï- den opgelegd in ruil voor een gedeeltelijk ïitstel dat provisorisch wordt verleend. De „Temps" geeft de volgende bijzon- ïrheden weer nopens de waarborgen, Talke de commissie van herstel Duitsch ild oplegt: Alle lasten, voortvloeiende uit het ver- rag van Versailles moeten in de rijksbe- gTootitig worden opgenomen; voor 31 Mei moeten maatregelen genomen zijn om do, tagrootingsuifcgaven te verminderen en de mkomsten te verhoogen; de commissie van zal toezicht uitoefenen op de ont vangsten en uitgaven teneinde te waken voor het nakomen van de voorgeschreven maatregelenDuitschland zal moeten over gaan tot het sluiten van binnen- en bui- iche leeningen en voor geval deze met binnen den vastgesbelden termijn zijn lot stand gekomen, voorziet de commissie <on heffing van het Duitsche kapitaal jtoor middel van hypotheken op de wezen lijke waarde van roerende en onroerende goederener zullen maatregelen, gepaard toot een afdoende toezicht, genomen wor- tegen den uitvoer van kapitaal. 'Ossimisme in Regeerings- kringen. Set „Journal" verneemt uit Berlijn, jht de ministerraad zich heeft bezigge- «mden met de beslissing van de commis- too van herstel. Het besluit der commissie uiterst pessimistisch in regeeringskirin- ontvangen. t kabinet zou de mogelijkheid hebben yorwogen om af te treden voor de ope- 'toS van de conferentie te Genua. De metaalbewerkersstaking. Een Loc k-o ut door de 6lersche werkgevors- "vereeniging. lloin °°Senblik staken in' Wurtemberg metaalbewerkers, over 180 bedrij- verdeeld. In 30 andere bedrijven, waar 10400 arbeiders werkzaam zijn, zal a.s. Vrijdag de staking worden geprocla meerd. Gisteren is door den Beierschen bond van metaaliinduisihrieelen bij alle leden van dezen bond de uitsluiting begonnen. Belgisch-Duitsch incident. Twee politieagenten van Hanfera, in de bezette zone bevonden zich in een tram, waarin ook twee agenten van den Belgi schen militairen veiligheidsdienst waren. Deze laaitsten verzochten inzage van het identiteitsbewijs der Duitschers. Er ont stond een woordenwisseling. Plotseling greep een Duitscher een Belgischen agent en wierp hem uit de tram, de aanvaller verloor daarbij het evenwicht en tuimelde zijn slachtoffer achterna- Het gevecht werd op den grond voortgezet, de Duits c-her had zich op den Belg geworpen en greep hem bij de keel. De andere Belgische agent snelde zijn oollega te hulp maar de Duitscher liet zijn slachtoffer niet los. De agent schoot daar op den Duitscher neer. Frankrijk. De Oostersche conferentie. Een Wapenstilstand s- voorstel aan Athene en Angora. De oonferentie der ministers van bui- tenlandsche zaken van Engeland, Italië en Frankrijk ia gistermiddag te Parijs Do drie ministers hebben besloten aan de regeeringen te Constantinopel, Angora en Athene een telegram te zenden, waarin voorgesteld wordt een wapenstilstand te sluiten. De voorwaarden zijn le. De vijandelijkheden tusschen Tur kije en Griekenland zouden op een bepaal den datum beëindigd worden. 2e. De troepen zouden de algemeene linie van het oogenblik bezet honden. De vooruitgeschoven elementen zouden zoo danig teruggetrokken worden, dat er een zone van 10 K.M. tusschen dë beide le ges komt. 3e. De duur van den wapenstilstand zon drie maanden zijn, kan echter zonder voorafgaande aankondiging verlengd wor den, tot de onderteekening van den voor- loopigen vrede. 4e. De uitvoering dezer maatregelen wordt door een geallieerde commissie ge controleerd. Spanje: Incidenten te Madrid. Maandag hebben zich te Madrid bij werk zaamheden aan het stadhuis, incidenten voorgedaan, welke een zoodanig ernstig karakter aannamen, dat de burgemeester en verschillende gemeenteraadsleden, die de onwilligen tot orde en rust aanspoor den, gedwongen waren zich onder de be dreigingen der onruststokers in allerijl uit de voeten te maken. De politie greep daarop in en nam ver schillende personen gevangen, o.w. den commandant der stedelijke garde, die naar de militaire gevangenis werd overgebracht. De gemeenteraad is voor een buitenge wone zitting bijeengeroepen. Amerika. De dreigende mijnwerkersstaking. Meerdan90 pet- voo-r staking. Maatregelen der Begeeering. Naar verluidt, zal een stakingsorder wor den uitgevaardigd voor de geheele mijnin dustrie. Zij bepaalt echter, dat machinis ten, pompen en eenige andere categorieën aan het werk moeten blijven, teneinde do mijnen te beschermen, terwijl er gewaar schuwd wordt tegen gewelddaden en be dreigingen. Betreffende de stemming over de staking wordt medegedeeld, dat uitslagen, voor zoover zij nu oompleet zijn, doen zien, dat een nog aanzienlijk hooger percentage dan 90 zich ten gunste van de staking heeft uitgesproken. Minister Daugherty heeft gistermiddag medegedeeld, dat een actie, teneinde een onjtreddiring van het transportwezen ten gevolge van de mijnwerkerssbaking te voor komen, door de regeering wordt overwo gen. Vrees voor revolutie. Gompera, de president van de Amreikaan sche vakorganisatie, heeft in een rede te Boston gezegd, dat de arbeiders in de Ver. Staten thans niet ver van de revolutie af zijn. Het schijnt bijna zeker, dat de arbei ders in de kolenmijnen op 1 April zullen gaa-n staken. De toenemende criminaliteit te New-York. De politie te New-York heeft, ten einde met grooter snelheid in gevallen van ge weldpleging te kunnen optreden, 76 auto's in dienst genomen, die geregeld, bemand mot politieagenten en gevolgd door recher cheurs por rijwiel, patrouilleeron door die wijken, waar straabrooverij en dergelijke misdrijven aan de orde van den dag zijn. BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De Eerste Kamer heeft het ontwerp Zo mertijd zonder stemming aangenomen. De zomertijd gaat in den nacht van Zaterdag op Zondng a.s. in. De heer Abr. Staalman stelt in de Twee de Kamer een motie voor tot uitbreiding van de Staatsloterij. UIT DE TWEEDE KAMER. De heer Duys heeft zijn vereoek om te mogen interpelleeren over de vervolging der socialisten in Rusland door de com munisten ten slotte maar weer ingetrok ken. Een geluk bij een ongeluk mocht het voor de roode terugkrabbelaars heeten, dat geen enkel lid der driekoppige com munisten-fractie aanwezig was (we- cen sterfgeval in de familie van den heer Wijnkoop). Vermelding verdient, dat de heer Abr. Staalman een motie indiende tot uitbrei ding van de Staatsloterij, ter fnuiking van particuliere loterijen. De Voorzitter herin nerdo er leukjes aan, dat er nog altijd een motie ligt tot afschaffing van de Staats loterij, zoodat hij 't het beste acht om ze samen te behandelenop een nader te bepalen dag. Aldus werd besloten. Do Kamerverkiezingen. Do Vrijheidsbond dient voor heel het land 5 lijsten in. Voor de kieskringen 's-Gravenhage, Rot terdam, Dordrecht en Leiden luidt de lijst: 1. Mr. H. G. Dresselhuys, 's-Graven hage; 2. Prof. Mr. A C. Visser van IJzen- doorn, 's-Gravenhage; 3. L. de Groot, Rot terdam; 4. H. ter Hall, Rijswijk (Z.H.)5. Prof. Dr. B. D. Eerdmans, Leiden; 6. Mr. P. Droogleever .Fortuyn, 's-Gravenhage; 7. W. J. C. Schuurman, 's-Gravenhage; 8. mejuffrouw Joh. Westerman, 's-Graven hage; 9. Mr. J. Gerritzen, 's-Gravenhage; 10. G. G. Roos, Vlaarddngen. (De Vrijheidsbond telt thans 40.000 le den). De Actio-Van Crancnhurgh c.s. De vorige week deelden wij mede dat een aantal kiezers tot het bestuur der R.- K. kiezersvereeniging te Utrecht een schrijven hebben gericht, waarin zij „de onderhandelingen van het Dagelijksch Be stuur van den Bond met de Cranenburgh- groep ono^ganisatorisch noemden en de door genoemd Dagelijksch Bestuur ge stelde daad zóó in strijd oordeelden met do belangen der R.-K. Staatspartij, zooals zij die zien, dat zij het hunnen plicht ach ten te verzoeken ten soedigste een ver gadering te beleggen van de R.-K. Kies- vereeniging te Utrecht met het doel deze belangrijke aangelegenheid te bespreken" Over dat verzoek heeft hel bestuur der genoemde R.-K. Kiesvcreenlging beraad slaagd. Besloten werd het verzoek niet in te willigeD. Wel besloot men het resultaat der on derhandelingen van het Dagelijksch Be stuur van den Algemeenen Bond met de Cranenburgh-grocp af te wachten en daarna te beslissen of dit resultaat dan wel de algemeene politieke toestand het bijeenroepen van een vergadering der R.- K. kicsvereeniging alsnog zal noodig ma ken. De Zomertijd. De wet afgekondigd. De Eerste Kamer heeft gistermiddag het wetsontwerp omtrent de verlenging van den zomertijd zonder hoofdelijke stemming aangenomen. De wet is inmiddels gisteren reeds af gekondigd. De zomertijd gaat dit jaar in op 26 Maart te 2 uur voormiddag, in den nacht dus van Zaterdag op Zondag a.s. Dienstweigering. Voorloopig Verslag (Tweede Kamer). De kennisneming van dit wetsontwerp had, naar zij verklaarden, bij eenige leden den indruk gewekt, dat de Regeering het standpunt inneemt, dat het hebben van gewetensbezwaren tegen den militairen dienst een misdaad is, welke gestraft be hoort te worden, en wel zwaarder naar mate de bezwaren ernstiger zijn. Vele andere leden verklaarden zich met hot wetsontwerp zeer goed te kunnen ver eenigen. Verminkte Bankbiljetten. Gevaar voor ongeldigheid Naar de „Msbd." verneemt, heeft do Mi nister van Financiën aan de directeurs der directe belas! ingen enz. en aan de di recteurs der registratie en domeinen het volgende schrijven gericht: „Meermalen komt het voor, dat bank biljetten in de circulatie voorzien worden van teekeningen, opschriften, stempels, enz. en op die wijze misbruikt worden voor allerlei reclame en propaganda. De Directie der Nederlandsche Bank be schouwt dergelijke verminkte bankbil jetten als niet meer te verkceren in den vorm, waarin zij door de Nederlandsche Bank zijn uitgegeven. De biljetten zijn voor de verdere circulatie ongeschikt en worden daarom door de Bank ingetrok ken, terwijl het al dan niet aanvaarden der gemutileerde biljetten afhankelijk is van cene beslissing der Directie, aange zien degene, die de biljetten aldus ver minkt, ze onbevoegd onttrekt aan de be stemming, waarmede zij in omloop zijn gebracht. In verband met het bovenstaande noo dig .k U uit, om biljetten als bovenbedoeld voortaan niet meer in betaling aan te ne men, doch den aanbieder naar de Neder landsche Bank te verwijzen. Ik teeken hierbij nog aan, dat, indien soortgelijk» biljetten zich op het oogenblik nog in 's Rijks kassen mochten bevinden, de Di rectie bereid is, de betrokken comptabele ambtenaren in de gelegenheid te stellen, zo alsnog in te wisselen". Hot verlies der Staatsmijnen. Eenaardigsommetj e. De Staatsmijnen hebben, volgens de Tel. over 1921 een verlies geleden van ƒ2.127.000. Do Oorlogswinst belasting. Derde uitkeering aan Gemeenten. Bij Kon. besluit van 17 Maart 1922 zijn bij derde uitkeering uit de opbrengst der Oorlogswinstbclasting o/m. aan do vol gende gemeenten nagenoemde bedragen toegekend Zuici-Holland: Boskoop 45.144, Hille- gom 60.434, Katwijk 17.404, Leiden ƒ596.167, Rijnsaterwoude ƒ618, Voorhout ƒ2.009, Wöddinxvcen ƒ21.922. Noord-Holland: Aalsmeer ƒ3.087, Haar lem ƒ628.034. Arbeidswet 1919. Kinderarbeid. De Arbeidswet 1919 bepaalt dat eon kind benedon 14 jaar geen arbeid mag verrichten. Hierop werd o.a. een uitzon dering gemaakt voor 13-jarige, niet-leer- plichtige jongens, die dien leeftijd zullen ■bereikt hebben tusschen het tijdstip, waarop de voornaamste artikelen der Wet in werking traden en een nader te bepa len tijdstip. Deze datum is thans bij Kon. besluit gesteld op 1 Juli 1922. Het R.-K. Vakbureau cn do wijziging der Arbeidswet. Naar het „Ctr." bericht wordt a.s. Maan_ dag een Bureauvergadering gehouden van het R.-K, Vakbureau, waar nader de wij zigingen van de Arbeidswet onder de oógen zullen worden gezien. Uit do Sigaren nijverheid. De houding der Clir. en Moderne Sigarenmakers- bonden. Zooals men weet, heeft de Ned. R.-K. Tabaksbewerkersbond vorige week met de Ned. R.-K. Vereeniging van Sigaren fabrikanten (met vele leden ook in Eind hoven) en met het Verbond een tusschen- regeling getroffen. De Modernen en de Clir. wilden die niet accepteeren en kon den nog te Utrecht met de Patroonsorga nisaties besprekingen houden. De weige rende bonden kwamen nu met een voor stel om in de tusschenregcling eenige wij ziging te brengen door een verschuiving in de klassen en een andere indeeling van den verkoop. De patroons handhaafden de regeling, welke zij met de R.-K. reeds hadden getroffen. Het slot was, dat nog geen overeenstemming met de Mod. en de Chr. getroffen is. De leden dier ver- eeniigingen zijn echter in 't gansche land nog aan 't werk gebleven, zonder met ze kerheid te weten tegen welk loon. Waar schijnlijk zullen do patroons hun wel het loon der tusschenregeling uitkeeren. Congres voor lijdelijke invoerbelemmering Te Amsterdam is, zooals gisteren in 't kort gemeld, een congres voor tijdelijke invoerbelemmering gehouden. Twee in leiders hadden praeadviczen uitgebracht. De heer dr. L. G. Kortenhorst, lid der Staatscommissie voor de economische po litiek, betoogde de noodzakelijkheid om do regeering do bevoegdheid te geven een valuta-invoerrecht te heffen, ten einde do binnenlandsche nijverheid te bescher men. De tweede ialeider, de heer F. van der Wal, voorzitter van den Alg. Ned. Typ. Bond, zotto uiteen, dat het in strijd is mot een gezond economisch leven, dat dingen, die hier zeer goed kunnen vervaardigd worden, over de grens worden gekocht. Dat is groot nadeel voor de industrie, maar ook voor het volk. Dat bescherming van het eene bedrijf het andere zou bena- deeien, ontkende de inleider. Behalve deze inleider hadden verschil lende deskundigen rapporten uitgebracht Zoo de heer M. Susan (lid der firma de Vries en Susan, confecliófabrikanten), die den moeilijken toestand in zijn bedrijf ken merkte door de verklaring: wij hebben geen angst voor het Duitsche goed, doch voor het Duitsche geld. Ook de heeron S. S. Korthuis, drukker, H. F. Jansen, meubelmaker, J. p. AsseU bergs Czn., ijzer industrieel, betoogden do noodzakelijkheid van een strijd tegen de concurrentie van do dalende mark. Het ontslag van tijdelijke ambtenares. Minister Ruys heeft op de vragen van den heer Wijnkoop betreffende het voor genomen ontslag op ruime schaal van tij delijke Rijksambtenaren geantwoord, da*' in 1921 zijn ontslagen een aantal tijdelijk ke ambtenaren bij de verschillende Depar tementen, enz. waardoor 114 millioen is bespaard. De dienst van de „Zeeland". Het „Hbld." verneemt, dat de tegen woordige nachtdienst van de Maatschap pij „Zeeland" met ingang van 1 Juni zal worden veranderd in een dagdienst. De mailbooten zullen des namiddags uit Wissingen vertrekken. De dienst wordt voorts verlegd van Folkestone naar Har wich. Uiit Harwich vertrekken de booten der voormiddags. Het rapport inzake de „Kosmos". De rechter-commissaris inzake de Ver zekeringsbank „Kosmos" te Zeist heeft aan de rechtbank te Utrecht een over zicht uitgebracht van de oorzaken, die „Kosmos" er toe hebben geleid zich on der toezicht te stellen en van de anderg daarmede samenhangende onderwerpen, in art. 17 der Noodwet genoemd. Het overzicht van den huidigen finan- cieelen toestand zal later komen als inlei ding op de voorstellen tot regeling der op offeringen, welke de crediteuren zich in; hun gezamenlijk belang zullen moeten ge troosten. Als opvolger den overleden heer Th. Peters, uit Ossewaard, zal worden ge» kozen verklaard tot lid der Provinciale Staten van Gelderland do heer A. A. Ver-. hayen uit Zeven aar. Staten-Generaal. EERSTE KAMER. Vergadering van gisteren. ZOMERTIJD. Aan de orde is het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 23 Maart 1918 krt tijdelijke af wijking van die wet van 23 Jiili 1906 De Minister van Binnenlanidsöhe Zaken, de heer Ruys de Bcerenbrouck, hot woord nemend, beantwoordt het voorloopig ver slag. Hij wijst er op dait van een internationale regeling geen sprake is. Het geldt hier alleen zich aan te passen hij 'liet internationaal ver keer. De vrees, dat wiij niet volkomen vrij zouden blijven, is absoluut ongegrond. De heer Dojos (V.'-D.). herinnert er aan, dat in 1916, toen de zomertijd! werd'ingevoerd, dit reeds gesohaedide met opoffering ram dë belangen van het platte land. Als een dor argumenten voor den zomertijd geldt het „genot" van d<e s-lod/elingen. Doch dit genot kan nw?n zidh ook verschaffen door een uur vroe ger op te staan. De zomertijd is een der funest® gevolgen van den oorlog. Spreker wijst voerta op de groote nadeeteni, die de zomertijd mede brengt voor d'e Landbouwers, die zeer vroeg in den morgen imet natte voeten on klieeren moe ten werken. Wat de .financieele gevolgen aam gaat, spreker rekent uit, dat de finifncieeS® schade voor het platteland op 10 miiliioen gul den komt, doordat alles nat moet worden bewerkt. Het wetsontwerp word't hierna zonder hoof delijke stemming aangenomen. De vergadering wordt verdaagd tot Donder dag 11 uur. TWEEDE KAMER. Vergadering van gisteren. Interpellatie-aanvrage. Do heer Hiemstra(S. D.) vraagt do Kamer verlof vragen te mogen richten tot den Minister van Binnenlandsche Za ken over den steun aan de werklooze veen- ^arbeiders in Drente. Over deze aanvrage wordt heden beslist. Interpellatie-Duys. Aan de orde is de behandeling van he* verzoek van den heer Duys om verlof tot het stellen van de vraag aan den Minister van Buitenlandsche Zaken of hij genegen is, om, hetzij alleen namens onze Regee ring op te treden, hetzij zioh in verbinding met Regeeriugen van andere landen te stel len ten einde te voorkomen, dat de Sovjet republiek een thans begonnen proces zal voeren tegen sociaal-demoeraten, baar po litieke tegenstanders. De Voorzitt e r kan geen vrij heid vinden om voor te stellen dit verzoek toe te staan, omdat het hem _riet_ goed blijkt dat onze Regeering ingrijpt in dë zaken van een ander land en dat wij ons bemoeien met de rechterlijke macht in he£ algemeen. De lieer Duys (S.D.) meent dat^ van een rechtspraak geen sprake kan zijn in Rusland. Het gerechtshof is niets dan een partij-raad. Was het een rechterlijke macht

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1