buitenland. l3ö Jaargang. WOEKfSP&G 15 MAART 1922 Np. 3773 je ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, i 2.50 per kwartaal, wi onre Aeenten 20 cent per week, 5 2.60 per kwartaal, ïrnnoo per post 1W per kwartaal, >1 QeUlnstreerd Zondagsblad Ia voor de Abonné'a verkrijgbaar «Pn betaling van 50 cU per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af* onderlqke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. jit nummer bestaat uit twee bladen het voornaamste nieuws. De versterkingen van generaal Smuts jrengen nieuwe successen voor de regee- L jn den strijd tegen de revolutionairen jn Zuid-Afrika. Staking in de glasindustrie in Tsjecho- JBlowakije, De uitsluiting in Denemarken. y - de Vredesonderhandelingen. De conferentie te Genua. De agenda. juigwia UOI1VU.VU uit Rome is de agenda. conferentie te Genua, vastgesteld in orereens temming met de resoikttie van s. Er zullen 4 commission worden ld, nJ. voor het herstel van Rusland, roe ini^jncieele problemen, de economische m handel&kwesties, den internationalen Ijjj fcandel en de verbindingen. België. De koning ongesteld. De koning is lijdende ten gevolge van Wj ierkoudheid. Hij moet eenige dagen het ]gi led houden. Oostenrijk. Het kabiet Schober.1 7 Draadolos uit Weenen: De Groot-Duitsohe afgevaardigden heh- p| ten gisteren tegen de inmenging van het luitenlamd in de binnendandsehe zaken Oostenrijk geprotesteerd, welke hierin jestaat, d&t het toezicht wil uitoefenen der Oostenxijksöhe re let Éabinet-tSchober blijft aan het be- pM. Engeland. Zal lord Curzon aftreclen7 fv- De Daily News bericht, dat lord Ourzon oomemens is binnenkort af te treden we- zijn ongunstige gezondheidstoestand, lij zal zijn functie nog ©enigen tijd blijven Bldeeden uitsluitend om te voorkomen it zijn aftreden in verband wordt ge- Mcht met dat van Montagu. De Marinebegrooting. Draadloos uit Londen: Lord Lee of Fareham, de eerste lord der dmiraliteit maakte, bij de marinebegroo- de opmerking dat dez© begroeting u kan berusten op aigemeene politie- 8 overwegingen, zoomede op de marine olitiek der regeering, zooals die door het element is goedgekeurd en ten gevolge besluiten van Washington is herzien, üe politiek ie, dat de Brits che marine, 'it sterkte betreft, niet mag achterstaan ij eenige andere vloot. De admiraliteit wacht deze politiek met de uiterste zui- jghedd. door te voeren, daarbij rekening wdend met de veranderde en verbeterde Dternaiionale toestanden. Feitelijk is de "iteit verder gegaan dan uit de be ven Washington voortvloeide en teft zij hij haar bezuiniging resico's op jth genomen die alleen don te '■ju wanneer men overtuigd is dat lange jaren niet in een ioorlog zal worden gewikkeld. De m& rined eskundige van de Daily Te- &aph komt na bestudeering der cijfers tot de conclusie dat de uitgaven voor de vloot en het beheer daarvan slechts de wlft zullen bedragen van vóór den oorlog fearvoor uitgetrokken, wanneer men al- «ana rekening houdt met de. verminderde |f koopkracht van het geld. De uitgaven J°ot andere doeleinden zijn Engeland door i|i tT 00f^>o opgelegd en bestaan hoofdza ak uit pensioenen en ond ersteuninigen. Tsjecho-Slowakije, Staking in de Glasindustrie. Jj mislukken der onderhandelingen #V* ^Sehng der loonen zijn 70.000 2 ^lieden in de glasindustrie in Bohemen Wteron tot staking overgegaan. Servië: Een ultimatum aan Bulgarije? «Matin" verneemt uit Belgrado, dat «peering van Joego-Sdavië besloten ft een ultimatum te richten tot Bulga- ^;arm aangedrongen wordt op de on- üaii onkbinding Tan alle revolutio- e Macedonische organisaties, die in Biiltrarije bestaan. J Denemarken. De uitsluiting. Do^l008 ll^ ^°Penhagen e be ens che drukkers is het be-mid- ^6r schei&s rechterlijke com 0 niet groote meerderheid verworpen. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT op Zaterdag 85 cent per regel Overige dagen 0 cent per rege. Voor Ingezonden Modedeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADTEETEHTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhunl koop en verkoop t 0.75 a Zaterdag, overige dagen 10.50 De vereenigiiig van. de boekdrukkers heeft diaaxop van d© werkgevers vereeni- ging verlangd, de uitsluiting ook over de dagbladen uit te strekken. Het totaal aan tal van de uitgesloten Deensohe arbeiders is volgens de National Tidende veel lager dan vroeger opgegeven. Er zijn 51.000 uit- geslotenen, waarvan alleen in Kopenhagen 17.000. Het aanbal Deensohe werkioozen waarin de uitgeslotenen niet zijn begrepen, is de vorige week met 4000 man gedaald bedraagt thans nog 98.949. Zuid-Afrika. De revolutionaire beweging. Succesen der regeorings- troepen. De regeeringstroepen maken bevredigen de vorderingen. Na de inneming van Beno- ni zijn duizend rebellen gevangen genomen De regeeringstroepen hebben Brakpan ge nomen. Het rebellen-opperbevel van het ver sterkte Fordsburg heeft tot Dinsdag elf uur tijd gekregen om zijn posities te ont ruimen. Wordt aan dit ultimatum geen gehoor gegeven, dan zullen de posities ge bombardeerd worden. Uit Johannesburg wordt bericht, dat se dert Smuts met versterkingen is gekomen, de regeering aanhoudend successen be haald heeft. Johannesburg is geheel en al bevrijd. -- Mexico Voortdurende gevechten. - In een schermutseling te Vera Cruz met den rebellenleider Aleman vonden gene- raad Gerardo Reyes en zes zijner mannen dm dood. Generaal Sanchez, de bevelheb ber der regeeringstroepen te Vera Oruz, is een campagne begonnen tegen Aleman en zijn bende. Van het Vaticaan. Het zomerverblijf van den Paus. T>» hii'KOinidrtrrt iy^rresrWinde.rit Vhun „Msb." te Rome seint: Z. H. Paus Pius XI, die voorloopig nog in één der ontvangverbrekken op do twee de verdieping slaapt, tot het particulier vertrek op de derde verdieping opnieuw is ingericht, heeft den wensch uitgesproken om gedurende de heete zomerdagen in een tijdelijk verblijf der Vaticaansche tuinen zijn intrek te nemen, gelijk Paus Leo XIII z.g. dit pleegde te doen.. Daar het door laatstgenoemden Paus in- geriohbte lievedings verblijf thans voor as tronomische waarnemingen is geïnstalleerd laat Paus Pius XI de villa PAa, het door Pirro Ligerie omstreeks .1560 of 1562 ge bouwde casino van Pius IV, voor zich in richten. Buitenlandsche Berichten. Scheepsramp. Uit Reyokjaviik wordt draadloos gemeld1-. De motorboot „Am" uit Havnofjord is ver gaan. De bemanning van 6 koppen ïb ver dronken. Een wervelstorm. Uit New York wordt g meld', dat Maandag avond een wervelstorm Iheeft go woed im het Mc. Aleetcr-di&traOt Sn don staat OMailioma (Ver. Stoten). Vele huizon werden vernield. Er zijn tientalion dood en en gekwetsten. Groate brand In Siemensstadt. Tn de veroenigdo Siemens Sidhuckertfaibrie ken te Siemensstadt (DuitscMand) heeft Zondag een geweldige brand gewoed.. Dozo bTaik uit in de dectTOmotorenafdeéling naJbij hot Station Fürstenbrunn, dat ook veel geleden heeft. Toen het gevaar bemerkt werd, had' het vuur reeds zoo'n omvang aan genomen, dlaJt aooweT de fahriokshrandweer als de brandweer an Spandau gealarmeerd werden. Later riep men ook nog do brand weer Van Charlotte nib urg te hulp. Het werk dor brandweer werd in het begin door do sterke rookontwikkeling ten «eerste bemoeilijkt, noodat het dak op verschillende plaatsen meeat ingeslagen worden om den rook oen uitweg te banen. Een sterke Noord- Westólijko wind dreef tegelijkertijd do vlam men in hot gelaat der blussohera. Tenslotte slaagde men er in den vuurhaard van twee kanten aan te tasten en hom onder oen voortdiurendon waterdruk to houden. Tegen den avond was men de vlammen in zooverre meester, dat gevaar van verdere uitbreiding geweken was en de brandweer van Spandau foon inrukken. De brandweer van de fabriek bfluschtc dam die vlammen, welke nu hier dan daar telkens weer oplaaiden, lang- «amorbamd geheel' on al. De opruiimingswerk- zaamhedetn zullen waarschijnlijk meerdere da gen in beslag nemen. ,.Msb." De moord op den circusdirecteur. Gelijk wij gisteren reeds meldden is de circusdirecteur B-runen op geheimzinnige wijze vermoord. De man word in zijn eigen huis te River side (New-Jersey) vermoord. Een onbekende moet door het venster een schot op Brunen gelost hebben, terwijl deze in zijn eetkamer een krant zat te le zen. Brunen werd aan het achterhoofd ge troffen en was onmiddellijk dood. Mevrouw Brunen had juist vijf ■minuten tevoren haar echtgenoot verlaten en was ©ven naar boven gegaan. Toen zij het schot hoorde lossen, ijlde zij naar beneden en vond haar man dood op den grond liggen. Brunen had herhaaldelijk de overtuiging uitgesproken, dat hij kans liep om ver moord te worden. Eenig© maanden geleden belden er drie mannen aan zijn huis aan. Toen zij hoorden, dat hij afwezig was, dron gen zij het huis binnen en stalen juweelen ter waarde van 12.000 gulden. Zij zeiden aan mevrouw Briinen, dat zij een volgende maai haar echtgenoot wel te pakken zou den krijgen, Sinsdien ontving de thans vermoorde herhaaldelijk per post allerlei geheimzin nige mededeelingen, uit verschillende ste den verzonden, maar welke telkens tot re frein hadden: „Wij hebben nog niet gekre gen, wat we noodig hebben." Een Zigeunerprinses ontvoerd. Een zigeunerprinses, Rosie, de dochter van den Zigeunerkoninig Georgeovich, is, naar de „Chicago Tribun©'' meedeelt, plot seling verdwenen. Zij woonde in Newark en zwaaide den scepter over alle Zigeu ners in de Vereenigde Staten. Dezer dagen was ze naar New-York ge gaan, zeggende, dat ze 'a avonds terug zou i*ijn. Ze keerde echter niet weer. Men ver- T&t nu, dat ze ontvoerd is door toe doen van een concurreerenden Zigeuner- potentaat, die naijverig op haar is. Prin ses Rosie is pas 16 jaren oud. Na eenige aarzeling heeft papa de Zi geuner-koning een bedoening uitgeloofd voor de opsporing van zijn doehter. De politie heeft de zaak in handen. Koning Georgeovich kwam negen jaar geleden uit Buenos-Ayres naar New-York. Hij is het hoofd der Rpemeensohe Zigeu ners, waarvan er 25.000 in d© Vereenigde Staten zijn, „Tel" tSlilRLNLAFIU. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Ingediend is het aangekondigdo wets ontwerp tot wijziging der Arbeidswet In plaats van den 8-urigen arbeidsdag en de 45-urige arbeidsweek komen in het algemeen resp. de 8^ urigen en 48-urige met behoud van den vrijen Zaterdagmid dag. Verboden wordt in 't algemeen brood- vervoer voor 9 uur en brood verkoop of -af levering voor 10 uur des ochtends. WIJZIGING DER ARBEIDSWET 1919. Thans is ingediend het wetsontwerp tot wijziging van de Arbeidswet 1919. Aan de memorie van toelichting is het volgende ontleend: Bij het in studie nemen van de vraag, in welke opzichten de Arbeidswet 1919 wijziging behoefde, werd aanvankelijk uit gegaan van de gedachte, dat in hoofdzaak met een technische herziening zou kun nen worden volstaan.De heerschende eco nomische omstandigheden hebben echter de overweging noodzakelijk gemaakt van wijzigingen van verdere strekking dan in het voorontwerp van wet waren opgeno men. Met name mocht de vraag niet onbe antwoord blijven, of de beperking van den arbeidsduur in fabrieken of werk plaatsen tot 45 uur per week ook voorliet vervolg zou kunnen worden gehandhaafd, zonder dat het bedrijfsleven ten onzent meer zou worden bemoeilijkt dan in deze zorgelijke tijden toelaatbaar is te achtenf dan wel deze werkweek vervangen be hoort te worden door de 48-urige, .die in een aantal der ons omringende Staten is aanvaard. Men kan de vraag ook zoo stel len: kunnen wij den absoluten acht- urendag handhaven, of moeten wij, gelijk alle andere concurreerende landen, den gemiddelden achturendag aanvaar den? De minister meent, dat laatstbedoelde stap inderdaad moet worden gedaan. De wijzigingen, die bij het ontwerp wor den voorgesteld en die beoogen aan ge gronde bezwaren die tegen de Arbeidsw-t 1919 worden aangevoerd, tegemoet te ko men, kunnen als volgt worden samenge vat: 1. In plaats van den 8-urigen arbeidsdag en de 45-urige werkweek in fabrieken of werkplaatsen en in kantoren met verbod van arbeid op Zaterdagmiddag na 1 uur, komt de arbeidsdag van 8J uur en de ar beidsweek van 48 uur, met behoud van vrijen Zaterdagmiddag, derhalve de ge middelde 8-urige arbeidsdag. 2. Op grond van verzoeken, gezamenlijk gedaan door vakvereenigingen van werk gevers en arbeiders in een bedrijf of bij ontstentenis biervan door een behoorlijke vertegenwoordiging van werkgevers en arbeiders in een bedrijf, kan de Minister afwijkende regelingen van de bepaling n omtrent de arbeidstijden toestaan, ook bij het ontbreken van omstandigheden, die eene overwerkvergunning zouden mo tiveren. Krachtens zoodanige regeling zal niet langer gewerkt imogen worden dan 15.000 uren per jaar,, ongeveer over eenkomende met de gemiddelde 48-urige arbeidsweek. 3. In de regeling der overwerkvergun- ningen, zoowel die tot verschuiving als tot verlenging van den werktijd, worden be langrijke wijzigingen aangebracht, waar door veel tijdverlies bij het verkrijgen der vergunningen en administratieve om slag bespaard wordt. De overwerkvergun- ningen zullen voortaan verleend kunnen worden, hetzij bij een aigemeene minisle- rieele beschikking, geldende voor de on dernemingen van een bepaalde bedrijfs groep, hetzij door de districtshoofden lcrachtei s een aigemeene machtiging van den Minister, met de uitvoering der wet belast. Ook voor overwerkvergunningen, die niet onder dergelijke aigemeene rege lingen vallen, wordt de procedure vereen voudigd. De districtshoofden kunnen deze vergunningen zonder voorafgaande mach tiging voortaan verleenen voor 14 dagen (thans voor 6 dagen), terwijl de machti gingen voor overschrijding van dien ter mijn door den directeur-generaal van den arbeid, in plaats van door den Minister zullen worden verleend. Door dit laatste zal niet alleen tijdsbesparing worden ver kregen, doch ook het beroepsrecht, dat den werkgevers toekomt, beter tot zijn recht kornen. Krachtens de voorgestelde wetswijzi ging, zal voorloopig tot 24 October 1924 in continufabrieken zonder Zondagsonderbre king in drie ploegen kunnen worden ge werkt met een gemiddelde 56-urige werk week per arbeider. 5. Ten einde tegemoet te komen aan de bezwaren, die de groolere bakkersonderne mingen door de concurrentie van het kleinbedrijf ondervinden, wordt het moge lijk gemaakt, dat krachtens vergunning van den Minister in bakkerijen met 6 of meer gezellen één uur vroeger dan thans gen, dus ommuur voorarbeid en om 5 uur met den overigen arbeid. Gedeeltelijk om dezelfde reden wordt in de wet een algemeen verbod ge steld om deeg en versch of opgewarmd brood vóór 9 uur des voormiddags te ver voeren en vóór 10 uur des voormiddag9 te. verkoopen of af te leveren. 6. Tenslotte worden o.m. verschillende verruimingen voorgesteld ten aanzien van den arbeid van bet bewakingspersoneel en van hen, die buiten de uren voor de eigen lijken bedrijfsarbeid bestemd, in fabrie ken of werkplaatsen voorbereidende of voltooiingsarbeid moeten verrichten; den arbeid in bemalingsinrichtiogen; den nachtarbeid van mannen in fabrieken of werkplaatsen; den arbeid in plattelands bakkerijen; den Zondagsarbeid in koffie huizen en hotels en den arbeid in de lo comotiefdepots en de kleinere werkplaat sen der spoorwegen. UIT DE TWEEDE KAMER. In de Tweede Kamer is aangenomen de onderwijsbegroting, waarbij de twee aanwezige communisten tegen stemden. Hun bezwaar was dat deMinister te veel bezuinigd had. 't Moest ook niet mogen, dat een Minis ter komt met een begrooting van maar 148 miilioen 1 Dan is het „Bouwwetje" aan de orde ge komen. Het wetje eischt van 1 October 1921 tot 1 Januari 1923 machtiging der Kroon voor de uitvoering van besluiten en maatrege len van Gemeenteraden en Gedeputeerde Staten voor schoolbouw. De machtiging mag alleen geweigerd worden indien, de stichting van nieuwe schoollokalen in verband met de mogelijkheid van beschik baarstelling van bestaande schoollokalen niet noodzakelijk is te achten, of indien aan het schoolgebouw hoogere eischen zijn gesteld dan in den algemeenen maat regel van bestuur, bedoeld in art. 6 der L.O.-wet 1920, of de raming der kosten, in verband met de eerste inrichting, of de meubileering, te hoog is te achten. De Kamerverkiezingen. De officieel© uitslag van die stemming in den R.-K. Kieabrining Limburg, doet de lijst er als volgt uitzien: 1. Mgr. Dr. W. H. Nolens, Den Haag; 2. Jhr. Mr. O. J. M. Ruys de Beerenbrouok, Den Haag3. ir. M. G. E. Bongaerts, Den Haag4. H. G M. Hermans, Den Haag; 5. J. J. O. Ament, Roermond; 6. P. Rutten, Wanssum; 7. M. A. M. Waszink, Heerlen; 8. A. A. W. H. König, Den Haag9. P. L. H. Oremers, Nubh10. kapitein J. M. J. M. Lambooy, Den Haag. Blijkens een verslag in de „N. Yenl. Ct." van de hoofdbestuursvergadering van den R.-K. Limburgsohen kiezersbond hebben bij de stemming voor de Kameroandida- ten ongeveer 50 pot. van de kiezers zich aan bet politiek advies gehouden. Er schijnen bij deze stemming onregelmatig heden te hebben plaats gehadsommige loden waren van oordeel, dat na al wat er gebeurd was, de lijst niet kon worden aan vaard. Op worst©! van den voorzitter is tenslotte besloten, de verschillende gebeur tenissen commissoriaal te doen onderzoe ken en de aigemeene vergadering over hel» uit te brengen rapport te laten De officieele uitslag van de, stemming in den rijkskieskring Tilburg is, naar bet „Hsgz." meldt: 1. dr. A. v. Rijckevorsel, 'e-Hertogen* bosck; 2. J. v. Rijzewijk, aftr., Tilburg; 3. it. L. J. M. Feber, 's-Gravenhage4 W. J. F. Juten, af tr. Bergen op Zoom5. dr. G» M. Kusters, Tilburg; 6. mr. J. O. A. M W d. Mortel, Tilburg7. F. L. D. Nivard, RoU ter dam8. mevr. JKaller-Wigman, Breda, 9. H. J. Borghols, 's-Gravenhage. Pensioenregeling voor de ambtenaren en hun weduwen en Wezen. Voorloop ig Verslag Tweede Kamer. Verschillenden leden had het onaange* naam getroffen, dat do minister van Fi nanciën bij zijn verdediging van het oor spronkelijk ontwerp in de Eerste Komen, een mmder vaste houding heeft aangenev, men. Deze leden konden zich niet onttrekt ken aan den indruk, dat het den ministeri met angewelvallig was de wet op grondl van zoodanige ^overwegingen verworpen td zien als thans is geschied. In verband mot bovenstaande beschou- iving meenden eenige leden te moeten op merken, dat de minister bij de behande ling van het ontwerp in de Eerste Kamer als zijn meening te kennen heeft gegeven, dat de kosten van levensonderhoud met 16 pet. zijn gedaald. Zij achtten deze ziens wijze te optimistisch en meenden, dab hoogstens van een daling van 7 h 9 pOt. kan worden gesproken. Ook aan de houding, dkor de Eerste Ka mer aangenomen, werd een uitvoerige be spreking gewijd. Zeer vele leden gaven als hun meeniog te kennen, dat het zeer te betreuren zou zijn, indien deze wet, waarnaar zoo lang is uitgezien, niet zeer spoedig, in elk geval nog in deze zittingsperiode, tot stand' kwam, hetgeen zoo goed als zeker onmo- allerlei lutvhehgë Éêsófibuwiftgfen worden gehouden. Aangedrongen werd op gelijktijdige in voering van de. burgerlijke en de militair© pensioenwetten. Uit het Meubclmakersbedrijf. Ontslag aangezegd. In verband met de weigering van d© landelijke gezellen-organisatie in het meubelmakersbedrijf tot het aanvaarde» van 10 pet. loonsverlaging, is den gezellen tegen Zaterdag ontslag aangezegd. Spoorwegpersoneel. De Ned. R.-K. Bond van Spoor, en Tram wegpersoneel „St. Raphael" houdt op 27 Maart te Utrecht een huishoudelijke ver gadering van Hoofdbestuur en Afdelings besturen tér bespreking van de nieuw© dienst- en rusttijden. In deze vergadering zal de heer Henri Hermans, lid der Twee de Kamer een rede houden over den eco- nomischen toestand en wat daarmee ver band houdt. De volgende N'ajaarsbeurs te Utrecht. Een enquête onder de deelnemers vahi de jaarbeurs te Utrecht heeft uitgewezen, dat het overgroote meerendeel zich heeffl uitgesproken, de volgende najaarsbeurs te houden in het begin van September (ruim 300 deelnemers). Slechts 60 deel nemers spraken zich uit voor het eind van Augustus. Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. Vergadering van gisteren. Regeling van werkzaamheden. De Voorzitter stelt voor Woensdag a.s. aan de orde te stellen eenige wetsonL. werpen, waaronder dat betreffende d© wijziging van den wettelijken tijd. Spr. stelt voor tegelijk aan de orde te stelled de initiatief-voorstellen-Braat en Deckera Aldus besloten. Voorts stelt spr. voor het initiatief* voorstel-Albarda aan do orde te stellen. Aldus besloten. Spr. doet voorts een dringend beroep óp) de leden om zich te beperken opdat d© begrooting voor Paschen gereed komt. ld; verband hiermede stelt spr. voor Donder dagavond te vergaderen en Hoofdstuk: VIII te behandelen. Aldus besloten. Staatsbcgrooting voor 1922. Bouvvwctje. Aan de orde is het ontwerp houdend© maatregelen ter voorkoming van het zon der noodzakelijkheid bouwen van scholen!' voor lager onderwijs. De aigemeene beschouwingen wordeni geopend. De heer Ossen dorp (S.D.) wijst o-p hot zonderlinge (lat thans geremd moet worden bij den bouw van scholen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1