i leisels Count".
S
Tweede Blad.
binnenland.
Zaterdag 4 Maart 1922
De wijziging van de Kieswet
elzijdige beschouwing.
f get af<lcelingsonderzoek van het voor-
hel vaoi wet van den heer Albarda c.s. tot
wijziging van de Kieswet heeft aanleiding
Igcven tot enkele beschouwingen en op
merkingen, waaraan wij het volgende onjt-
leaea
Verscheidene leden verklaarden zich zeer
genomen met dit voorstel, dat, tot wet
irheven, velen, die tot nu toe in verband
et het door hen uitgeoefende beroep niet
-w| ftn de verkiezingen voor de Tweede Ka-
[gr konden deelnemen, in de gelegenheid
al stellen bij die verkiezingen hun stem
Kx| it te brengen. Andere leden waren min-
Vr gunstig tegenover heb voorstel ge-
emd. Deze leden spraken de vrees uit,
f it een totstandkoming van de daarin
irvatte bepalingen tot het ontstaan van
ff ffade praktijken zou leiden. Immers zou
i aardoor de mogelijkheid worden gescha
ft m, dat kiezers van den eenen kieskring
,f iar een anderen worden overgebracht
tónde zoodoende het stemmencijfer van
I i eene of andere lijst of van den een' of
nt nieren candidaat kunstmatig te verhoo-
En buiten het hderbedoelde geval van
isbruik, zou, naar dezelfde leden meen-
./Lti door de kiezers van de hun toesre-
2
ado bevoegdheid hoogstwaarschijnlijk
echts weinig gebruik worden gemaakt,
idat zij, dae wensohen te stemmen in een
idere gemeente dan die, op welker lijst
voorkomen, hun verlangen daartoe reeds
y dagen vóór den stemdag moeten ken-
iar maken, terwijl, indien eenmaal
verlangen
aan
'oldaan, de beslissing
Y enaaaigaande bindend voor hen is. Zou-
L a de hier aan het woord zijde leden op
A ond van het bovenstaande him stem aan
«O it wetsvoorstel in zijn geheel niet kunnen
ven, wel zouden zij in zooverre met de
orstellers kunnen medegaan, dat zij het
het voorstel neergelegde systeem zou-
kunnen aanvaarden uitsluitend ten be-
e van hen, die op den dag der stem-
ig niet meer zijn gevestigd in de gemeen-
op welker kiezerslijst zij voorkomen en
- terlijk één maand vóór den dag der stem-
J\ ing hun verhuisbiljet ter secretarie van
un nieuwe woonplaats hebben ingele-
j Verscheidene leden achtten het een be-
?aar, dat het vraagstuk slechts ten halve
>rdt opgelost. Het meerendeel der v i e-
chersen schip pers toch zal
ii deze regeling niet kunnen profiteer en.
dit verband zou zelfs de vraag kunnen
-|\ jzon, of het voorstel niet min of meer
aziti-nationaal karakter draagt. Deze
fan waren van oordeel, dat het de voor-
iV hit verdient de gelegenheid open te stel-
d, dat. de kiezer een machtiging afgeeft
fa een bepaald persoon, die namens hem
n stem zal uitbrengen,
u Enkele leden zouden de voorkeur geven
een regeling, waarbij een centraal bu-
iu zou worden aangewezen, waar men
h zou kunnen aanmelden om een kaart
bekomen, welke de bevoegdheid zou
-en elders, daar dan ook, te gaan etem-
n. Dit denkbeeld werd echter door vele
en bestreden, die er op wezen, dat een
Isel als het hierbedoelde tot allerlei
ibruiken aanleiding zou geven.
f/j" )ok werd het systeem van toezending
ytA het ingevulde en toegevouwen biljet
ja aangeteekenden brief aan den voorzit-
van het stembureau, die het dan zon-
liet open te vouwen in de stembus zou
>oneeren, ter sprake gebracht. Vond dit
teem bij sommige leden verdediging,
schillende andere leden hadden daarte-
erastig bezwaar.
Het verlies op de kolenvoorziening.
'olgens het Voo-ioopig Verslag dsr
tede Kamer op 't wetsontwerp tot aan
lang en veracoging van hoofdstuk X
1 Staaisbegroor.ng 1922 (ctkking van 't
b lies op de W jc-i.voorziea mg) klaagilen
sehenlene leden ovei nsi- goote bedrag
-s
}UV-
dat wordt aangevraagd om het verlies op
do kolenvoorziening te dekken. Zij hadden
met teleur stelling van dit wetsontwerp
kennis genomen en vroegen, of dit verlies
niet te voorkomen zou zijn geweest. Be
zwaarlijk kan worden beweerd, zoo merk
ten zij op, dat de centrale regeling van de
kolenvoorziening tot de beschikking over
betrekkelijk goedkoope kolen voor huis
brand en bedrijf heeft geleid. Integendeel
deze voorziening was duur en slecht. Dat
thans een zoo groot bedrag moet worden
aangevraagd, om de geleden verliezen te
dekken, had bij deze leden veel ontstem
ming gewekt. Zij achtten het in ieder ge
val niet gemotiveerd, dot aan hen, die dit
verlies niet hebben weten te voorkomen,
in de Memorie van Toelichting dank wordt
gebracht voor hun bemoeiingen.
Andere leden konden zich met deze op
vattingen niet vereenigen. De steenkolen-
voorziening is een tak van orisiszor.g ge
weest, die meer bevredigend heeft gewerkt
dan de meeste andere. Dat ten slotte
giroote verliezen werden geleden, kan be
zwaarlijk aan het beleid van de leiders
van deze voorziening worden geweten.
Sommige leden betreuren het, dat de
Staat aan het C. V. B. garantie heeft ver
leend van zoo verstrekkende gevolgen. Zij
merkten op, dat dit niet zonder medewer
king van de Stat en-Generaal had mogen
geschieden.
Verscheidene leden spraken er hun
teleurstelling over uit, dot, naar uit de
Memorie van Toelichting schijnt te moe
ten worden opgemaakt, het geschil tus-
schen de regeering en het C. V. B. over de
bestemming van het z. g. restitutiefonds
aan de beslissing van de rechterlijke macht
zal wonden onderworpen. Zij meenden te
mogen verwachten, dat de grootverbrui
kers ten slotte wel genoegen zouden heb
ben genomen met de restitutie van liet
destijds geheven bedrag van 9.25 per ton
waardoor zij toch nog beter uit zouden
zijn, dan de overige afnemers, die op de
betaalde risico premie van 3.75
por ton geen verhaal hebben.
Andere leden waren van oordeel, dat
voor deze verwachting geen grond bestaat
de groot-verbruikers eisohen het bedrag,
waarop zij meen en recht te hebben.
Uit de Omgeving.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Stemming. De stemming door de le
den der R-K. Kies ver. „Plicht en Eensge
zindheid'' alhier voor de definitieve lijst
zal plaats hebben op Zondag 12 Maart na
de Hoogmis, na de Vroegmis en na het
Lof.
R.-K. Bijzondere School. Voor de te
bouwen. R.-K. School zijn door de ouders
nadat hiervoor gelegenheid gegeven was,
aangemeld 97 kinderen.
Melkprijs. De melkprijs, is hier met
2 cent per liter verlaagd en bedraagt
thans 16 cent.
Op hol. De hit van den heer L. v. Pa
ridon, gespannen voor de melkwagen
waarop melkbussen, eieren, enz., sloeg te
Katwijk aan Zee op hol, ging naar Kat
wijk aan den Rijn door de Kerkstraat, v.
Egmondstraat, Voorstraat, Molenweg,
Wassenaarschen weg, Karnemelksbuurt
zoo terug naar de Kerkstraat naar de
melkinrichting van den heer L. v. P. Daar
kwam hij door den flinken gang echter
in botsing met de poort. De poort werd
beschadigd, eenige eieren en melk ging
door den schok verloren en de hit kreeg een
wond aan den borst. Wonder dat het ge
val nog zoo zonder persoonlijke ongeluk
ken afliep.
Bloemen. De aanvoer van getrokken
tulpen, Hyacinthen en Narcissen wordt
steeds grooter. De prijzen handhaven
zich. Voor sommige variëteiten loopen
deze zelfs nog op. Voor buitenland is op
heden de vraag iets kleiner. Voor bin
nenland is de vraag echter zeer goed .Voor
La Reine wordt per 100 betaald ƒ3.75 tot
ƒ4.—, Prins van Oostenrijk ƒ4.75—ƒ5.10,
Gele Prins ƒ3.70ƒ4.05, Rose Gris de lin
f3.75f4.10. Ornatus brengt f 1.50—f 1.90
op, terwijl voor goede Hyacinthen betaald
wordt f6.f7.25. Darwintulpen gaan
graag weg tegen f 10.50—f 11.40 per 100.
NOORDWIJKERHOUT.
Statuten. Met de St.crt. zijn verzon
den de Koninklijk goedgekeurde statuien
der N.V. Nedcrl. Electr. Timmerfabriek
„Doelmaw, te Piet Gijzenbrug. Kapitaal
ƒ100.000, verd. in 100 aand. h ƒ1000. Dir.
G. v. d. Leek en P. G. Smit. i
NOORDWIJX. 1
Tuinbouw en Plantkunde. Ia het voor-
zaaltje van café Fortuin, hield de afd. Noord-
wijk van bovengenoemde Mij. op Donderdag
avond onder voorzitterschap van den lieer H.
de Boer een goed bezochte vergadering. Met
een inleidend woord opende de voorzitter en
bracht dank aan de inzenders van de bloemen
ter vergadering meegebracht. De notulen wer
den gelezen en onveranderd vastgesteld. Onder
de ingekomen stukken bevond zich o. a., dat
voor bet jaar 1922 kot hoofdbestuurslid Dr. W.
Posthumus Meyes, Huize „De Ebhinge", te
Aerdenhout, is aangewezen om zoo noodig de
belangen der afdeelingen mede te behartigen
en van advies le dienen. Verder werd onder
de aandacht der afd. gebracht, dat door de
Centrale Vereeniging voor School en. Winter
tuinen een film ia vervaardigd, welke onder
zekere voorwaarden verhuurd wordt. Indien een
afd. de falrn wensclit te huren kan in overleg
getreden -worden met den heer E. J. Herweijer
(Directeur der Haagsche School- en Kinder
tuinen, Valken boschkade 197, Den Haag). De
vergadering besloot inlichtingen te vragen om
trent de film. Verder wordt hek end gemaakt
dat oen winlerbijeenkorast der Mij zal gehou
den worden op Donderdag 23 Maart as. voorm.
te elf uur in Hotel Boggia, Burchtstraat, te Nij
megen. Op 20, 21, 22 en 23 April 1922 zal,
uitgaande van de Ned. Mij. voor Tuinbouw en
Plantkunde, een groole keuring en voorjaars
tentoonstelling gehouden worden in de zalen en
den tuin van het Kon. Zoöl. Bot. Genootschap
(Dierentuin, te 's-Gravenlhage). De vereeniging
zal voor deze tentoonstelling een zilveren me
daille besohiikbaar stellen Met het oog op de
voorbereidende werkzaamheden, in het bijzon
der om een goede indeeling der Tentoonstelling
mogelijk te maken, wordt men verzocht voor 1
April 1922 aan den Secretaris van de Rege
lingscommissie, den heer G. Snel, Molenstraat
gaven de inkomsten overtroffen, doordat er ech-
de: omschrijving van het artikel; benoodigde
plaatsruimte in M2. op den grond of tafel; ge-
wenschte materialen als: mos, turfmolm, gras
zoden, vazen-
Uit het keurige verslag van den penningm.
den heer Rotteveel, vernamen we, dat de uit
gaven de inkomsten overtroffen doordat er ech
ter enkele hetere jaren waren voorafgegaan
was er nog een mooi batig saMo le hoeken. De
uitgaven bedroegen 1533,22 on inkomsten
1513,02. Een batig saldo bleef te boeken
van 223,63. Een warm applaus dankte den
penningmeester voor diens uitvoerig verslag
en zuinig beheer. De contributie zall, wanneer
deze niet bij aanbieding van de nieuwe kaart
betaald wordt geimd worden per poslkwitantie,
2 maanden daarna. Thans volgden keuring en
verloting van de ingezonden bloemen en plan
ten. Do Voorzitter deelde nog mede, dat hij we
gens het late uur, de causerie, welke hij zich
had voorgenomen te houden, uitstelde.
ROELOFARENDSVEEM.
R. K. Kiesvereeniging.
Pastoor De Kok begint zijn rede met te oon-
stateeren, diat de tijd, dien wij thans beleven.,
niet staat in het teek en van verheffing, maar
in dat van verlaging," veel wat neerdrukt, wei
nig dat opheft Spreker wil zijn bewering met
voorbeelden staven. Hij schetst ons den Duit-
schen keizer in zijn tijdperk van glorie:1- ieder
een zag in hem bet hoogste wereldlijk gezag,
met gejuich werd overal, zelfs in den vreemde,
zijn komst begroet. Spreker noemt dit een ver
heffing van het -volk, een eerbiediging van het
gezag. En hoe is het thans? Dezelfde hoogver
eerde monarch zit nu geïnterneerd in een Hol-
landsch dorp en verdrijft zijn tijd met het hak
ken van hout. Alsof ddt nog niet genoeg was,
wil de Entente nog zijn uitlevering, teneinde
hem voor hun rechtbank te daJ.gan. Is dit geen
teeken van verval van het Volk? Gelukkig is
het ergste voor den keizer gespaard gebleven,
de Hollandsche Leeuw heeft fier zijn manen
gc-schud, en het antwoord op het verzoek der
Entente klonk: „Neen, nooit!"
„Onze tijd geen tijd' van verheffing", her
haalt sprckeT. In 1914 werd de grijze Frans
Jozef opgevolgd door Karei, een sympathiek,
jeugdig vorst. Met zijn gemalin Zita vormden
beiden een echtpaar, vol idealen van vrede en
voorspoed voor het volk. Paus Benedictus XV
zond in 1916 eon vredesnota de wereld in,
en het antwoord van Karei was als van een
vredeldeveniden zoon tot zijn vredelievenden
vader. En wat deed het volk als dank voor
alles? 't Verbande het keizerlijk echtpaar naar
het eiland Madeira. Tweemaal (rachtte Karei
zijn rechten op den troon to doen gelden
tweemaal werd hem dit met geweld belet! Wat
een droeve tijcf, wat oen verval Van het volk!
De tijd, dien wij thans beleven, is geen tijd
van vcrheffLqfc, ook niet in het politieke leven.
De leuze is thans: Verbetering van positie, ver
korting van arbeid, verhooging van Joon! Spre
ker noemt een dergelijke leuze wel niet afkeu
renswaardig, doch op den duur took een Laag
bij de grondsche. Hij vraagt z'oh af: „Heeft
ligt Ministerie schuld aan dit alles?" Neen
de wetten, die hoden worden uitgevaardigd, zijn
alle min of meer oen gevolg van de tegenwoor
dige tijdsomstandigheden.
Onze tijd, geen tijd van verhefefing! Een
bewijs? De pers levert ze iederen dag. Spreker
w'l zach bepalen tot de raadsverslagen van
één gemeente nl. 'Amsterdam.
Onze lijd, geen tijd van verheffing! Ook al
niet, als men do vertegenwoordigers van het
volk gadeslaat in het Parlement. Men spreekt
daar van jij en jou, en Schaper roept zelfs
van „smerige bende". En hoe was het vroager?
Ontmoette men op reis of elders oen kamerlid,
dan voelde men ontzag voor zoo iemand, om
dat men in hem zag een man van fijne intéllec-
tueele ontwikkeling, en gcede manieren. Thans
is die beschaving dikwijls ver te zoeken. Wat
zal Do Savornin Lohmann z'ch meermalen ge-
ergerd hebben over al dat vuile gedoe in de
Kamer! Laten wij als Katholieken ervoor zor
gen, dat wij mannen afvaardigen, die hoog
staan in beginsel en ver boven alles verheven.
Ónze tijd, geen tijd van verheffing! Bij de
verkiezingen ontbreekt thans de geestdrift, die
er vroeger was. Voor een groot deel is die
verflauwing toe te schrijven aan de evenredige
vertegenwoordiging. Ofschoon dit ook zijn voor
deel heeft, doordat de katholieke partij meer
zetels in de Kamer heeft verworven, is er toch
deze schaduwzijde, dat iedere partij uitsluitend
voor edgen candidaten zorgt, zoodat het niet
meer voorkomt dat men eigen mannetjes op
zij behoeftle schuiven ter wille van de reebt-
sdhc partij in het algemeen. Daardoor is de
edelmoedigheid verdwenen en is de coalitie
tussdhen de drie recblsche partijen aanmerke
lijk verzwakt. Een andere schaduwzijde van de
cvenr. vertegenwoordiging is, dat de Liberale
partij, nu zij niet langer steun behoeft te heb
ben van rechts, zich in haar ware gedaante
toont, en gelijkt op een kat. die voorheen haar
nagels verborgen hield onder bet fluweel van
haar pooten, maar ze nu geducht laat voelen.
Spreker weidt nog even uit over bet feit, dat er
zooveel leden voor de Tweede Kamer voorban
den blijken te zijn. Hij zegt, nooit geweten te
hebben, da-t er zooveel hout was, geschikt, om
er Katholieke Kamerleden van te snijden. Als
dit inderdaad zoo was, dan zou 't voorstel van
Troelstra, om 't aantal Kamerleden van 100 op
200 te brengen, toegejuicht moeten worden.
Maar spreker meent terecht, dat velen denken,
dat hun wil een valk is. Menigeen, die in zijn
geboorteplaats een heele Piet is, blijkt onder de
Kamerleden een klein Jantje te zijn, met wien
geen rekening wordt gehouden. Zoo wordt lidj
lijko desillusie te voorkomen, is het zaak, dé
partij, die hem heeft afgevaardigd Om derge
lijke desillusie te voorkomen, ic het zaak, de
juiste mannen te kiezen. Maar welen we wel
goed, wie we moeten kiezen? Spreker niet, ten
minste niet uit zichzelf. Hij zoekt naar een al
leszins bekwamen raadgever, en bij vindt dien
im hot politiek advies. Spreker lioht een en an
der met een voorbeeld toe.
Na een koree pauze vervolgt spreker zijn
rede, en wijdt het tweede gedeoltc aan de ver
heffing vam onzen tijd.
Spreker wijst op den durf van het Doorluch
tig Episcopaat in zake de oprichting eener ka
tholieke universiteit. In 1900 wees Dr. Schaap
man er reeds op,» dat voor dé oprichting van
een dergelijk instituut een macht van geld noo
dig was, een berg van centen, van gouden cen
ten, en dat, waar er zelfs geen rooien cent was
Zelf3 Roelofarcndsveen heeft het zijne bijgedra
gen, 200 gouden centen beeft het geofferd, en
nog zooveel anderen hebben naaT krachten bij
gedragen.
Een ander lichtpunt is de katholieke pers,
niet op de eerste plaats de groote, mraar de
locale peTs. Spreker wensctot een pluim te ste
ken op den hoed van de L. Grt., omdat het een
blad is, dat steeds een boogen en voornamen
toon aanslaat. Dit is geen wonder, als men be
denkt, dat de hoofdredacteur zelf ook is een
man van hooge beschaving, bescheiden, uiterst
correct in alles. De houding der Gourant is
nooit afstootend, maar steeds tot zich trekkend,
en daardoor is ze geheel in den geest van den
thans overleden Parts Benedictus XV. Spreker
uit den wensok. dat het 12Yi-jarig bestaan
van de „L. Crt." als dagblad moge gevolgd
worden door het 25-jarig bestaan, maar dan
in nog grooter formaat en nog meer lezers tel
lende. Spreker wekt alle aanwezigen op, de
„L. Crf." zooveel in ieders vermogen is, te steu
nen door abonnement en bet plaatsen van ad-
verlenticn, en ook door te koopen bij adverteer
ders van de „L. Crt."
Een derde lichtpunt in de eenheid lusschen
de ministers onderling, waarvan de minister
president openlijk getuiefd hoef!.
Spreker vindt bet afkeurenswaardig, dat er
nog zoovelon zijn. zelfs onder do Katholieken,
die het ministerie becritiseeren en klagen over
de hooge belastingen. Zij vergeten, dat die
hocge belastingen neg voortvloeien uit het vori
ge ministerie, en zij vergeten ook, dat. bad het
vorig ministerie iu 1918 bestaan, de revolutie
zeer zoker in ons land ware uitgebroken.
Tot slot wijst de zeerecrw. spreker erop, dat
we bij ons dagelijksoh gebed steeds bidden:
Onzo Vader, die in de hemelen zJjt, zoodat
wij bij al onze materiëele belangen toch ook
nooit vergeten, dat we nog hoogere zaken te
behartigen hebben. Wij moeten bezield zijn mot
een heiligen ijver voor de goede zaak, en daar
om eensgezind ter slembus trekken
Onder daverend applaus sluit de zeoreerwa"
spreker zijn gloedvolle rede.
Do voorzitter dankte pastoor Do Kok voor zija
zeer leerzame rede, en wil ook dank brengen
aan het bestuur van de „Leidsche Courant**
voor de zending van den eminenton spreker.
WOERDEN.
Gemeenteraad.
Do Voorzitter opent de vergadering met
het gebruikelijk gebed.
De notulen worden voorgelezen en on
veranderd goedgekeurd.
1. Ingekomen stukken. Goedkeuring van
Ged. Staten inzake eenige Raadsbesluiten;
2. oorstel B. en \V. inzake wijziging ver
ordening rnarktgelden naar aanleiding van
een verzoek van „De Hanze. De heer van
Tuyl stelt voor de woorden veulens en
graskalveren te schrappen cn deze onder
de rubriek paarden en rundvee te bren
gen, daar het moeilijk is voor den markt
meester om onderscheid le maken. Ver
der sfcll do heer v. Tuyl voor 60 cent
voor gebruik van hokken te schrappen,daar
reeds 5 cent per lam moet worden be
taald. De heer Hofman is tegen gratis
verstrekking van hokken daar men dan
zooveel hokken zou verlangen als lamme
ren.
Het eerste deel van het voorstel van
Tuijl wordit z. h. st. aangenomen, het twee
de deel wondt niet ondersteund en is dus
vervallen. De lieer Smits vraagt of hierbij
d_ex verplaatsing der kramen naar de
Nieuwe Markt raetéen behandeld wordt.
De voorzitter antwoordt dat dit punt
later afzonderlijk zal worden behandekL
De lieer Roozeboom kan zich in het ge
heel niet met deze regeling vereenige-n. Het
adres van de Hanze bank? (moest zijn H-an-
zebond, verslaggever) heeft wellicht de be
doeling de markt den nek om te draaien.
Spr. wil hiertoe niet medewerken, daar
vooral de mindere stand hier dikwijls zijn
voordeel doet.
De heer Hofman zou het ook betreuren*
indien die gezellige levendigheid ging ver
dwijnen. Spr. is het echter n.iet eens met
den heer Roozeboom, dat die menschen
voor zulk een luttel bedrag weg zullen,
blijven. Spr. zegt dat men bijv. voor
opruiming van achtergelaten rommel
t-och wel vergoeding hebben mag. De heer
de Kruif deelt mede, dat dc marktgelden
in Gouda en Utrecht driemaal hooger zijn.
De heer van Tuijl heeft advies gevraagd'
aan den marktmeester; deze verklaart, dat
de mensehen bij het marktgeld van thans
d. i. 10 en 15 cent per vierk. M. reeds kla
gen. Spr. acht met den ^marktmeester 20
cent- per vierk. M. voldoende. De heer Roo
zeboom wil 1 minimum schrappen. De
lieer Snel betwijfelt de waarheid dat in an
dere plaatsen het. marktgeld minimum 3
is. De heer de Kruif zegt, dat niet het
minimum driemaal zoo hoog is, doch per
meter. De heer Zon acht het billijk lat
vreemde kramers in do kosten d«r ge
meente bijdragen. Spr. stelt voor inwoners
vrijstelling te geven, en vraagt of dit mag:
De voorzitter kan op dit laatste niet di
rect antwoorden. Spr. raadt aan, weer niet
tot te veel privilegiën over te gaan, zoo
als o.a. bij de verordening op de openba
re vermakelijkheden. Deze verordening ia
ook haast niet uit te voeren. De heer Snel
zegt., dat een inwoner dan bijv. alle stand
plaatsen kan huren en anderen er in zet
ten. Weth. Engel is in princiep voor het
idee van den heer Roozeboom. Tegen het
schrappen van het minimum heeft spr.
geen bezwaar. Betreffende de vrijstelling
van inwoners is spr. brnn voor de toepas
sing; men spreekt zoo gm -1 eur.
De heer Roozeboom. kan zich nog niet met
de verordening verzoenen en stelt voor het
FEUILLETON
)e geheimzinnige Derde.
li
door
WILLIAM HOLT.
(Nadruk verboden)'.
U is merkwaardig kort van stof. Maar
|r me even bedaard aan. Ik zeg u, dat
[rechten op die uitvinding toekomen
de erfgenamen van professor Evan,
kinderen dus. Zijn dochter 6telt er
•R belang in, zij zou wenschen, dat haar
nooit die ontdekking gedaan had"
bat kan ik me levendig voorstellen",
fftfj P Frits Werner.
Ja. ^aar vijand, Van Gielen heeft een mid
haar te dwingen zijn rechten teer-
nen en bovendien met zijn zoon in het
Fehjk te treden".
(Jaar waarom vertelt gij mij dit alles?'
wndat ik u een voorstel wil doen",
I® voorstel?"
fa» h'ouw met Alice en neem er genoe-
nice, dat alleen haar broer van die
Priding profiteert",
garner zag den man nijdig aan.
flrn"' riep hij, „waar bemoeit ge u
PJ vond het een alleronaangenaamst
p' dat deze man zich met zoo intieme
r° bemoeide en hij wenschte aller-
met dezen vreemdeling over het
■Wh/6 sPrekcn- Vandaar zijn uitroep,
enter op mijnheer Janowski heel wei
I ruk scll(?en lo maken.
Tpffioet niet boos worden', zeide' deze,
I u de zaak heb uitgelegd, zult ge
mijn voorstel allicht boter begrijpen. Jo
zef' Evan behoort tot onze vereeniging van
revolutionairen en wij weten door hem
sinds king van die geheimzinnige ont
plofbare stof door zijn vader uitgevonden,
dat explosiemiddel, hetwelk zoo ontzet
tende uitwerking heeft. Wij hebben hem
opgedragen alle pogingen in het werk te
stellen om van dat geheim voor ons doel
meester te worden, terwijl bankier Van
Gielen het aan een groote mogendheid
verkoopen wil. Wij kunnen er niet de
millioenen voor geven, die de een of an
dere regeering dit geheim waard is, an
ders zouden wij onze kans gewaagd heb
ben bij den bankier. Hem is het slechts
om het geld te doen cn konden wij genoeg
bieden, dan zou hij ons het geheim van
de samenstelling verkoopen. Daar dit ech
ter niet gaat, willen wij het ons met ge
weld veroveren".
„En ge ziet daarvoor op tegen geen
enkel middel".
„Juist. Als do dood van den bankier ons
er aan helpen kon, zou hij sterven", sprak
de ander koud.
„Oh", riep Werner, „dan hebben jullie
daarvoor ook den professor vermoord".
„Neen, dat zou heel erg dom van ons go
weest zijn, want zijn dood heeft ons niet
nader tot het doel gebracht, dat wij be
oogen. Maar luister nu verder. Gij zijt in
het bezit van het geheim cn gij moet het
ons leveren. En daarover kom ik hier met
u onderhandelen".
„Hé", sprak Werner met oprechte ver
wondering, „ben ik in het bezit van het
geheim? Man je bent al bijzonder slecht
ingelicht, hoe komt gij daar nu bij?"
De ander knikte nadrukkelijk.
„Jawel', zeide hij, „toen professor Evan
naar den Beukenhof ging had hij de noo-
dige papieren en instrumenten bij zich".
„Die zijn immers door Jozef Evan na
gezocht".
„Juist, ik dacht wel dat u dit wist en
hij beweert, dat het geheim van de sa
menstelling daaruit niet viel op te maken
Hij beweert dat."
„Gij zegt dat op een toon of ge hem niet
vertrouwt".
„Wij vertrouwen niemand. Toen hebben
wij iemand ontboden, die met de chemie
en verwante vakken volkomen op de
hoogte is en die als er uit de nagelaten
papieren iets valt op te sporen dit zeker
wel zal kunnen. Maar de kist is intus-
schen verdwenen".
„Zij is verdwenen inderdaad".
„En wij eischen den inhoud van u op".
„Van mij? Ge meent dus, dat ze in mijn
bezit is", riep Werner.
„Ongetwijfeld. Dien nacht, dat de kist
verdwenen zou zijn, waart gij op den Beu
kenhof die toen uitnemend bewaakt
werd, zoodat niemand het huis kon ge
naken. Nu kunt gij wel beweren van die
verdwijning niets af le weten, maar gij
moet daar de hand in gehad hebben".
„Met welk recht zou ik mij dat alles
hebben toegeëigend", vroeg Werner ver
wonderd.
„Oh, ik denk ten naastenbij, dat gij Van
Gielen niet hebt vertrouwd. En dat gij
misschien voor u zelf, misschien voor de
dochter van den professor op. diens na
latenschap de hand gebgd hebt."
„Gij raaskalt man, ik zou gek zijn als ik
nog verder naar uw onzinnige bewerin
gen luisterde. Ik weet van die kist abso
luut niets".
„Ta, ta, word niet driftig, het zal u
moeilijk vallen ons daarvan te overtui
gen".
„Ik ben ook heelemaal niet van plan
daarvoor moeite te doen", riep Werner.
„Wij heeft de kist dan", vroeg Janowski
op wien de woorden van Werner toch
blijkbaar wel indruk maakten.
„Ik weet het niet. Ik vermoed ten naas
tenbij, dat een van uw revolutionaire ben
de er de hand op gelegd heeft. Gij ver
trouwt elkander immers toch niet. En gij
zult elkaar wel kennen".
De vreemde bezoeker repliceerde niet
op deze hatelijkheid.
„Wij hadden zoo gedacht", zeide hij,
„de bankier wil de dochter van Evan met
zijn zoon doen trouwen. Wij weten, dat
gij ook uw oog op het meisje geslagen
hebt. En nu willen wij voorstellen: trouw
haar, doch doe voor u zelf en voor haar
afstand van het recht, dat gij op de na
latenschap van Evan meent te hebben".
Werner gevoelde machtig veel lust den
onbeschaamden vent bij den kraag te
vatton en buiten do deur te gooien.
„Trouw haar", zeide hij smalend, „het
is waarachtig, alsof ik daarvoor uw toe
stemming en alleen uw toestemming be
hoef. Nog eens, waar bemoeit go u mee?"
„Nog eens, gij moet niet boos worden",
herhaalde Janowski kalm, „als gij op
mijn voorstel waart ingegaan, zouden wij
gezorgd hebben, dat ge met Alice Evan in
het huwelijk zoudt kunnen treden. Hoe
wij daarvoor zorgden, doet niets ter zake,
nu ge weigert. Maar dan wil ik dit toch
zeggen, mijnheer Werner, dat u een
uiterst gevaarlijk spel speelt, als u het
tegen ons durft op te nemen".
Er klonk iets dreigends in den tooi^
waarop dit gezegd werd.
„Hoor eens, mijnheer", antwoordde Wer
ner, „ik ben volkomen overtuigd, dat ge-
wetenlooze lieden als gij en uw genooteö
gevaarlijke vijanden zijn. Er is voor mij
geen reden om het tegen u op te nemen,
al zou ik nimmer met u willen samenzwefll
ren. Maar u mag mij gelooven of niet, ali
ik u zeg, dat ik van die kist niets weelfc
dan zeg ik niets anders dan de waarheidL
Uw bondgenoot Evan heeft u gezegd, daC
ze niets belangrijks bevatte en ik denU
dat hij gelijk heeft, wijl ik weet, dat Vanj
Gi> len het verdwijnen van die kist nieS
telde. Ik weet in ieder geval van die ver
dwijning niets af. Als noch Van Gielen^
noch Jozef Evan er schuldig aan staart
dan is alles mij nog meer onbegrijpelijk^
De vreemdeling dacht even na.
„Ik wil u gelooven", zei hij, „dat de kïsl
is verdwenen geheel buiten uw toedoet
Maar dan kom ik tot u met deze vraag: Iel
dien u met juffrouw Evan trouwt is
dan genegen haar rechten, die dan
uwe geworden, zijn aan, ons over le doen*V
(Wordt vervölg^JJ.
