fie leidsels Cuaif
Tweede Blad.
Jonderdag 16 Februari 1922
SCI
'a
■en ;«f
Het nieuwe Internationale Hof
van tien Volkenbond.
XL
pe behoefte deed zich gevoelen aan
■«ae permanente rechterlijke instelling,
oreed om te allen tijde in do behoefte aan
ttlernationale rechtspraak te voorzien.
Het Perma.nen.te Hof van Arbitrage,
loor de Vredesconferentie van 1999 te
g-Gravenhage gevestigd, is daarvan eens
D; tersto uiting. De Engelscho delegatie, die
het Hof in den thans no>g bestaanden vorm
voorstelde, deed uitkomen, dat de arbitra
ge e rechtbanken nadeelcn boden wat snui
ver 'ochtbaoiken, die nadeelen boden wat sncl-
ii be-id en zekerheid van afdoening betreft,
e- tfen wilde eene instelling, die te allen tijde
pa forced zou staan om recht te spreken,
Joch men wilde geenszins reeds een col-
legc, dat ook dwingende bevoegdheid zou
n« hebben om Staten, die in conflict verkeer-
[en, voor zich te dagen. Het Permanente
T0{ is dan ook van niets verder verwijderd
flan van een permanent college. Immers,
nfhet mets anders dan eene lijst van
DA rechters, waarop ieder der toegetreden
Stalen ten hoogste vier namen kan plaat
sen. Doet zich nu een geschil tusschen
twee aangesloten Staten voor. en besluiten
daze de rechtspraak van het_ Permanente
Hof in te roepen, dan l.oudt dit uitsluitend
in, dat zij de rechters kiezen uit deze lijst.
In den regel wordt eene dei gelijke rccht-
e'*! bank samengesteld uit twee rechters, door
iodcr der partijen aangewezen, welke vier
dan te zamen een vijfden, tevens oppcr-
erbiter kiezende samenstelling kan ech
ter ook afwijkend zijn. Permanent is al
leen het dusgenaamde Internationaal
Bureau, thans gevestigd in het Vredes
paleis, waar ook de rechtbanken van het
Pormanmto Hof zitting houden. Dit In
ternationaal Bureau is de griffie van elk
der rechtbanken die bijeenkomenbet is
bovendien bet administratief college, dat
liet schriftelijk gedeelte der procedure, b.v.
de uitwisseling van momoriën en eontro-
jnemoriën, regelt. Eenigerlei bevoegdheid
om gesebilvoerende Staten tob arbitrage
to brengen, beeft het niet, en de dusge
naamde Baad van Beheer samenge
steld uit de gezanten te 's-Gravenhage
onder voorzitterschap van den Neder! and-
schen Minister van Buitenlandsclio Zaken
heeft geene andere bevoegheid dan dio
om de administratie van het Hof en het
Internationaal Bureau te regelen.
Het Permanente Hof van Arbitrage
vormt dus geenszins oen gerechtshof in
don geest als bet door de schrijvers der
ontwerpen uit vroeger eeuwen werd ge
dacht. Eenerzijds treedt het slechts in
werking wanneer de beide pscbilvoerende"
Staten op zijne rechtspraak een beroep
doenanderzijds bestaat het niet. perma
nent. maar moet een rechtbank voor elk
geschil afzonderlijk worden gevormd. Ten
einde nu bet terrein van rechtspraak te
vergroolen, anderzijds het karakter van
het Hof te versterken, beraadslaagde de
tweede Vredesconferentie in 19G7 over ver
plichte arbitrage eenerzijds en over een
tweede Hof van Arbitrage anderzijds.
Verplichte arbiira.go wilde men invoeren
in dezen trant, dat wel voc-r de Staten
vrijheid bleef bestaan om in een geschil al
dan niet arbitrage in te roepen, doch dat
een reeks van geschillen, over bepaalde
onderwerpen werd aangewezen, waarin ar
bitrage verplichtend werd voorgeschreven
Een nieuw Hof wilde men vestigen op
dezen grondslag, dat dit Hof zou bestaan
uit een aantal van 15, regelmatig zitting
houdendo rechters, welk Hof dus niet ei
ken keer opnieuw zou dienen tc worden
samengesteld, doek eens voor al en voor
allo geschillen hetzelfde zou zijn. Dit
donkbeeld vond toen geen ingang, omdat
het te bezwaarlijk bleek 15 leden uit ruim
40 Staten aan te wijzen. Men kwam toen
op do gedachte om door de rechters in "dit
nieuwen Hof, ten getale van vier door elk
dor Staten aan te wijzen, jaarlijks een
ooilege van drie leden te doen kiezen, de
permanente delegatie genaamd, welker op
dracht zou zijn om alle in den loop van
heb jaar zich voordoende geschillen to be
slechten. men dus eene
xefli fchniiiero rechtbank met nóg grooter
Devoegdhcid. Maar, hoewel men het over
de rflgemcenc lijnen van dit ontwerp eens
werd, slaagde men er niet in om reeds te
komen tot een stelsel van aanwijzing der
rechters in het groote college en moest op
dien grond het ontwerp onafgedaan wor
den ter zijde gelegd.
Zoowel het Permanente Hof van Arbi
trage als het onderworpen Hof van 1907
staan op den grondslag van arbitrage, niet
van rechtspraak. Wat het verschil is tus
schen beidei In de nationale rechtspraak
vindt de particulier, die zich a-an recht
spraak onderwerpt, op rechtspraak een
beroep doet. den rechter zitting houdend
in arbitrage daarentegen heeft de Staat,
die zich aan arbitrage onderwerpt, de be
voegdheid cm den rechter zelf aan te wij
zen. In de geldende verhoudingen scheen
het niet me gelijk om tot eene gedachte van
verdergaande strekking te komen. Ook in
de ontwerpen, die tijdens den oorlog zijn
openbaar gemaakt, vindt men de oude ge
dachte terug. Men sloot zich in alle deze
ontwerpen aan bij arbitrage en bemidde
ling gelijk deze in de practijk van het vol
kenrecht reeds bekend waren. Maar men
handhaafde daarbij het oude standpunt.,
dat men de oprichting van een op zichzelf
staand Hof mogelijk achtte zonder te
cisehen, dat dit Hof zou zijn de kern van
geheel eene organisatie als wij thans in
den Volkenbond zien. Eerst, dank zij de
beraadslaging van de Vredesconferentie te
Parijs, dank zij het ontwerp door President
Wilson voorgelegd, heeft de overtuiging
zich baangebroken, dat een Hof, aldus op
zichzelf stand, geen waarborg voor levens
vatbaarheid zou bieden.
BODEGRAVEN.
Gemeenteraad.
(Vervolg.)
Het schoolbestuur van de bijz. school in de
Mcije, Hoofd de heer A, den Dikken, vraagt
a 46,70 te ontvangen, op grond van do nieuwe
wet. Ook hel R K. Kerkbestuur, hetwelk op
komt voor do belangen van de R. K. School
in Meije, vraagt 1200to ontvangen, mede
in verband met do nieuwe wot op het Lager
Onderwijs. De heer Rn. Balelaan vraagt, of
roods de bijdrago in do kosten voer leerlingen
uit andere Gemeenten bepaald is, waarop do
Voorzitter antwoordt, dat hot Dag. Bestuur
bozig is, dit te regelen. De heor Mourits vraagt
om regeling, dat het openbare schooltje in de
Meije kan gesloten worden; er gaan zoo weinig
kinderen op dio school, en.... (do Voorzitter
interrumpeert., en zegt, dat dit punt niet aan de
orde is) De heer Beijen heeft geen bezwaar de
gevraagde 46,70 nu Teeds toe te staan; wat
de aanvraag voor de Kath. school in de Meije
aangaat, meent spreker, dat de gemeente ocnige
schade zal hebben bij deze vlugge uilkeering,
maar bij uitzondering kan deze aanvraag toe
gestaan worden. Ecbter wonscht spreker na
drukkelijk op te merken, dat in do toelichting
gesproken wordt van 731,91, welke voor dio
school nog voldaan moeten worden aan tim
merman, metselaar, schilder enz., over het jaar
1921 Hiermede heeft de Raad niets te maken,
en het gaat alleen over een bijdrage als be
doeld in art. 101 der wet. Spreker verwondert
er zich over, dat iemand als de heer Korse. die
toch hoofd der school is, met een dergelijke
toelichting komt. Ook de heer Stapper wenscht
de rekeningen van 1921 buiten beschouwing te
laten.
De Voorzitter zegt, dat ook hei Dag Bestuur
meent, dat hier geen Tekening behoeft te wor
den gehouden mot uitgaven, welke in het vo
rige jaar gedaan zijn. Onder bepaling, dat de
gevraagde gelden gegeven worden op afkorting
van het to goed, (80 pet.) volgens art. 101 dor
L. O. wet, besluit do Raad bij acclamatie, tot
inwilliging van de verzoeken.
Do rekening van de Gezondheidscommissie
wordt goedgekeurd met 45,5424 nadeelig
saldo.
De Voorzifter leest een verzoek voor, in zake
steun aan werkloozenkassen welke noodlijdend
zijn Gevraagd wordt: één derde in de bijdrage,
terwijl dan 't Rijk 'wee derden vergoeden zal
De Voorzitter licht dit punt. nader toe.
Do heer Stapper hoopt dat de gemeente het
vorzoek zal toestaan. Spreker stelt voor, de re
geling van terug werkends kracht te doen zijn,
van af 1 Jan. 1922.
De uilkeering begon op 23 Januari, maar
de werklieden hebben van af 1 Januari 1922
hunne contributie betaald- en hebben daardoor
van af dien dag recht op uilkeering.
Do Voorzitter zegt, dat hot de bedoeling in,
van af 1 Januari do uilkeering to steunen.
Zonder hoofd, stemming wordt het verzoek toe-
Dc Voorzitter leest een. schrijven van de
intercom. Arbeidsbemiddeling, waarin ge
vraagd word't bij lo dragon ih de kosten, met
een minimum van 1 cent per inwoner. Voor
heen was Bodegraven bij Leiden ingedeeld';
thans behooren wij onder Gouda. Het Dag.
Bestuur 6telt 'voor, eerst naar do maximum
kosten per inwouer ie informeeren, en het
schrijven in handen van B. on W. te stellen
voor advies
Wethouder van der MaTel zegt, dat de ar
beidsbemiddeling voor Bodegraven weinig zin
heeft. Spreker zet dit nog nader uiteen. Maax
zoolang geen officieele mededelingen komen,
dat Bodegraven niet meer onder Leiden, maar
tegenwoordig onder Gouda behoort, acht spre
ker toezeggingen aan Gouda nog niet ge-
wenscht. Wordt besloten, voorloopig nadere in
formation in te winnen.
De Voorzitter maakt een opgave van den
gemeente-opzichter bekend van do kosten, om
het dak van het ziekenhuisje te betimmeren,
zoodat geen sneeuw onder de pannen kan ko
men, wat thans wel het geval is. De kosten
werden eonigen tijd geleden op 1200.be
groot; thans is de raming 590.De heer
Mourits merkt op. dat het nu aardig in prijs is
gedaald B. en W. adviseeren, de bedoelde ver
beteringen te laten aanbrengen.
De heer B. Batelaan juicht bet voorstel ten
zeerste toe. Maar. vraagt spreker, is de verbete
ring voldoende? Zal een volgend jaar opnieuw
eenige verbetering niet noodig blijken. Dan lie
ver nu in eens alles hersteld.
Nadat do Voorzitter gezegd heeft, dat de
verbetering afdoende zal blijken, wordt z. h. a.
besloten de gevraagde 590,toe te staan.
De' Voorzitter leest een schrijven voor van F.
A. van Leisdon. mot verzoek alsnog ontheffing
te vorkrijgen inzake den Hoofd. Omslag 1921.
Ook door J van Briemen was oen dergelijk
verzoek gedaan. De Voorzitter wijst er op, dat
van Briemen geen gehoor heeft gegeven aan de
oproep, om voor do reclameconrmissie te ver
schijnen en alsdan zijn reclame mondeling too
te lichten. Ook door B. D Krüsemann en
Heoijmans zijn bezwaren ingediend tegen hun
aanslag in den Hoofd. Omslag. Na cenige be
spreking werden de ingekomen reclames ge
steld in handen van de xeclameecmmissie om
advies.
Thans stelt de Voorzitter aan de orde: water
voorziening te Nieuwerbrug. E enige brieven
van de Directie der walerleidirg worden voor
gelezen Hieruit blijkt het volgende:
Noordzijde, van af Olijftak, tot gr ons gemeen
te Rietvelden, afstand 3900 m., perc3elen 109,
totale opbrengst 2,693,60. opbrengst per M.
0,69 Zuidzijde van af Schans lot grensge
meente Waandcr, afstand 2310 M.. perceelen
60, totale opbrengst 1.090.opbrengst per
M 0.47. Weiland en Weipoort samen, alle
porc. binnen de 50 M., afstand 4660 M., per-
ceelen 136, totale opbrengst 2,564.60, op
brengst per M. 0,55 Weiland en Weipoort
samen, voor allo pcrcoelen, afstand 4660, pcr-
ceclen 142, totale opbreugst 2,924,60, op
brengst per M. 0,627. Weiland alleeu geeft tot
50 Meter, opbrengst per meter 0,62. Weiland
allo perceelen, opbrengst 0,78 per M. Wei-
poort, plus alle perceelen van' af J. T. Verhxee
tot Twaalfhoven, grens, opbrengst 0.623 per
M. Idem tot 50 Meter, opbrengst 0,564 por
Meter.
De buizen zullen ruimer moeten zijn, dan
voorheen Ook moet te Nieuwerbrug een wa
tertoren komen. Dit alles is echter voor reke
ning van de waterleiding. De Voorzitter licht
een en ander nader toe.
Wethouder van der Marei bespreekt don af
stand van sommige boerderijen, welke hier en
daar meer dan 50 meier van den weg liggen.
Wcnschelijk acht de heer Van der Marei hot,
om perceelen welke meer d'an 50 Meter van den
weg zim gelegen, niet te verplichten tot aanslui
ting. Do waterleiding (bedoeld wordt het Be
stuur) wil een garantie van 60 cent per meter.
Alleen als alle perceelen aansluiten, zal de
waterleiding alles regelen zonder risico voor de
gemeente. Maar het is {«denkbaar, dat alle
perceelen spoedig zullen aansluiten Blijkt na
een of twee jaar, dat de aansluitingen ver
beneden de verwachting blijvon, dan kunnen
bindende bepalingen gemaakt worden. Maar
spreker wil niet dadelijk die bepalingen in do
verordening vastleggen.
Da heer C. B. Batelaan vraagt, of het de be
doeling is, dat de gemeente geen garantie be
hoeft te geven, ook bij de bepaling, dat boven
50 M. afstand van den weg geen bindende be
paling van kracht is.Spreker wil vooral do
bindende (bepalingen, ora te bevorderen, dat de
kleine buisjes, waarin gewoonlijk arbeiders
wonen, goed drinkw&ter zullen krijgen. Spre
ker vreest bij vrijwilügo aansluiting, dat juist
deze menschen geen goed water zullen verkrij
gen.
Do heer Beyon sluit zich bij bet door den
heor C. B. Batelaan gesprokene aan en acht 't een
eisch van billijkheid, dat de leiding niet komt
alleen aan do Noordzijde, maar ook aan do
Wcipoort-zijde. Bovendien hebben wij te be
denken, dat de inwoners daarvan veel versto
ken zijn. en is het dan ook niet meer dan bil
lijk, geheel Nieuwerbrug van goed drinkwater
te voorzien. Daarom is spreker er voor, aan
beide zijden van den Rijn, do leiding te leggen.
Wethouder van dcT Marei wüst er op, dat de
cijfers beslist in de eerste jaron zulten tegen
vallen. Men moet niet denken, dat het hier om
een klein bedrag gaat, indien de Gectecnte 60
cent per meter garandeert. Ook spreker kan nu
meegaan met de gedachte, door den heer C. B.
Batelaan zoo straks naar voren gebracht: aan
bcido zijden waterleiding, maar dan vast te
leggen, dat de waterleiding van de garantie
a 60 cent per meter afziet, zoodra Bodegraven
in een verordening bepaalt, dat aansluiting
verplicht is voor alle perceelen, die lot 50 Me
ter van den weg zijn gelegen.
De heer Beijen rnerkt op, dat perceelen, wel-
ko drink water hebben, dat bij onderzoek goed
is gebleken, niet tot aansluiting verplicht kun
nen worden Do Voorzitter zegt, dat het de be
doeling is, zulke porccelon niet to dwingen.
De heer Stapper zegt nog, dat, waar het dor-p
vaar de waterleiding kan profitecren, ook de
inwoners van Nieuwerbrug zulks moeten kun
nen doen.
Dc Voorzitter lecet nog een schrijven voor,
wat aan duidelijkheid tc wenschen overlaat. De
Directie van de waterleiding had, volgens den
Voorz., minder vaag in hare uitdrukkingen kun
non zijn. Ook op do perstribune werd bedoeld
stuk niet begrepen.
De heer C. B. Batelaan voelt er veel voor,
de verordening to wijzigen, opdat aansluiting
verplicht zal zijn Zonder bindende bepalingen
zullen de aanfluitingen tegenvallen Hebben
wij dwingende bepalingen, dan zal do water
leiding te Nieuwerbrug aan de gemoenlo hoe
genaamd niets kasten.
De heer Stolwijk zegt, zeer voor doortrek
king te zijn tut Nieuwerbrug. De menschen
smachten naar goed water. Bunnink en Ach
teraf hebben er ook om gevraagd. Zo tobben
verschrikkelijk met bun pompen.
Do Voorzitter zegt, dai eenigen tijd geleden
van de 56 perceelen ten noorden van den Rijn,
slechts 21 bewoners daarvan zich opgaven voor
aansluiting, en aan den zuidelijken kant van
de 31 sleebis 14, wat den Voorzitter erg was
tegengevallen.
Wethouder v. d. Marei wil zijn stem geven ora
geheel Nieuwerbrug van goed water lo voor-
zieu, echter op voorwaarde, voorloopig geen
bindende bepalingen to maken, en, dat de ge
meente van de garantie van 60 cents per me
ter af is, indien de verordening gewijzigd
wordt, waardoor allo perceelen. welke niet
meer dan 50 Meter van den weg zijn gelegen,
verplicht zijn om aan tc sluiten
De heer Stolwijk vreest, wat dit laatste aan
gaat, dat de Directie van de waterleiding hier
tegen wel eens bezwaren zou kunnen hebben.
Zcmder hoofdelijke stemming besluit de
Raad, op de wijze zooals dc beer v. d. Marei
heeft voorgesteld, de waterleiding door tc trek
ken. dus aan beide zijden van den Rijn.
NIEUWKOOP.
Tuinboww. Dat do tuinbouw bij behoorlij
ke prijswaarde van do producten, zooals 't vorig
jaar, alhier een goede toekomst tegemoet ga it
en veel belooft, heeft ons het afgeloopcn jaar
andermaal geleerd.
Dank zij de aanwezïgo waterplassen ondervin
den dc groenten niet licht don invloed van vord.
Wegens do uitstekende draineering over hot -al
gemeen van den grond, is buitengewone regenval
noch ook bijzondere droogte voor groei en was
dom nadeelig. Bovendien wordt do qualiteit der
groenicn uit dezo strook aan do veiling to Vin-
kevecn zeer geroemd on hooft men nog steeds
de hoogste prijzen voor do fijnproevers uit
Utrecht, Amsterdam, Hilversum enz. weten te
bedingon.
Wel zelden zal een Rijkstuin, als in het na
jaar van 1916. onder don naam van Nieuw Lo
ven to Noorden onder deze Gemeente opgericht,
door het Bestuur van de Hanze, op zoovocl suc
ces kunnen bogen ak deze.
Immers, trots do voor liet vak hoogst nadee
lig© crisisjaren, telt raon thans alhier 32 tuin-
bcdrijven met tezamen 9000 ramen, terwijl do
tuin bij do oprichting slechts één tuinder telde
met slaclits enkel© ramen voor den eigen aajn
kweok van planten.
Jammer dat tcngevolgo van kostbare proofna*
iningon on den tegenspoed der crisisjaron da
finantieelo positie van den Rijkstuin minder,
good is, waardoor menig nuttige actie voor alu
nog achterwego moet blijven en waardoor wordt
verhinderd dat do tuin onder het beheer komt
van de bloeiende on zoo prachtig werkende aft
deeling van den L. T. B., waarbij op eon enkola
uitzondering na, allo tuinders, Roomsch en niot*
Roomsch, eendrachtig zijn aangesloten. Alloon
dan kan do tuin tot zijn volle recht komen, waar
met kracht naar wordt goatrcofd.
QEF.5TGEEST.
Cursusavond. Maandagavond jl. hield do
R. K. Propagandaclub wederom een cursus
avond in café Kortekaas, waar als inleider op
trad de WeiEerw. geestelijke adviseur van bo
vengenoemde vereeniging, met hot onderwerp:
Anarchisme en Communisme en de R. Bk
Sporlbe weging".
De eerw spreker betoogt, dat anarchisme en
communisme uitvloeisels zijn van bet sodalis*
me en wil daarom allereerst nagaan het ont
staan, de uitbreiding en de leer dezer partij,
waarbij spreker twee hoofdfactoren naar voren
brengt n.l. het eigendomsrecht met betrekking
tot do productiemiddelen en het regelen der
economische orde door de gemeenschap. Hot
anarchisme nu heeft hot begrip van „gemeen
schap", slechts beperkt tot de arbeidersklasse
on daardoor de vakvereenigingen als eigena
ressen der productiemiddelen aangewezen Be
paalt het anarchisme zich slechts tA de pro
ductiemiddelen op te eischen voor de ge
meenschap, het communisme gaat nog een «tap
verder door „alle goederen" als het eigendom
der gemeenschap te beschouwen.
Spreker geeft dan een uitlog van het begrip
dor soc. kwestie nl. do oplossing en verbetering
der verkeerde toestanden die Ln alle klassen,
der maatschappij beslaan, waarna do eerw.
spreker do verschiller.de partijen met elkaar
vergelijkt, om vervolgens aan te toonen, dat
bot Katholicisme do soc. kwestie wil op
lossen door solidarisme.
Ten slotte als spreker het principieel verschil
tusschen Roomsch en Socialist uiteenzet ea'
breedvoerig het stands- en rangverschil bespro
ken heeft, wijst hij nog op het groote verschil
tusschen rood en zwart omtrent de leer van
eigendomsrecht.
net brute egoïsme wordt in do katholieke
Ieor bestreden door het gebod der naasleliefde,
een gehod ons rechtstreeks door God opgelegd.
Doch ook het verstand zegt ons dat er ver
schil moet zijn in stand en rang en in bezit
van maierieele goederen, daar dit onze ener
gie en onzen vlijt zal prikkelen en daardoor ons
zolyo ton goede zal lcomcn
Spreker besluit met to betogen dat al dezo
argumenten tegen de soc. leerstellingen aan
gevoerd nog te meer gelden tegen bet anar-
cbisrao cn communisme als uitvloeisels van
het socialisme.
Daarna behandelt do eerw. spreker bet
vraagstuk „wat heeft de kath. kerk te maken
met de sport?" Reeds twee argumenten acht
spreker voldoende om te bewijzen de plicht en
hot recht der kerk ora zich ook met de sport-
beweging te bemoeien
De sport opgevat als ontspanning heeft als
doel de krachten te versterken. Niet slecht: do
ontwikkeling der lichamelijke krachten wordt
er mede verkregen, doch de spert, beoefend vol
gens de voorgeschreven regeko kan bijdra
gen tot bet versterken der morecie krachten ba
rer beoefenaars Voorts kan zij zelfheheer-
sching en wilskracht aankweeken. Deze te ver-
krijgen resultaten vooropgesteld gaat spreker
na het gevaar dat er schuilt voor de jeugd in
neutrale sportvereenigicgen
Als van de sport een opvoedende kracht uit
gaat on de gevaren van neutrale vereenigingen
zoo groot en talrijk zijn her ft dan de kerk niot
als plicht ook in deze tak der opvoeding van
de haar toevertrouwdo jeugd ingrijpend op to
treden?
Zij heeft ook hot recht daartoe, daar de toe
komst der jeugd on daardoor ook de toekomst
der kerk afhangen van de opvoeding aan het
nieuwe geslacht gegeven Door de moraliteit der
jeugd te beschermen tegen de gevaren van nen-
trale sportvereenigin?en, beschermt zy gelijk
tijdig de toekomst der kerk
Nada' er eenige leden met den eerw. inleider
van gedachten gewisseld hadden, sloot do
Voorz. onder dankzegging aan den eerw spr.
voor zijn leerzame lez'rwj dezo bijeenkomst met
den Ghr. groet.
TER AAR.
Gemeenteraad.
Voorzitter: do Burgemeester. Aanwezig alls
leden. De notulen worden onveranderd goedge-
FEUILLETON
De geheimzinnige Derde.
door
WILLIAM HOLT.
(Nadruk verboden)'.
„Maar wat meent u dan, dat het geval
is?"
„Hoor eens hier. Ik weet hot natuur
lijk niet. Maar ik denk, dat de revolu
tionairen getracht hebben# achter hot ge
heim (e komen. De jonge Evan staal, in
hun dienst. Daarvoor heeft hii dien nacht
de papieren etc. onderzocht, maar hij
hoeft niet kunnen vinden, wat hij zocht.
Hij zou cr dus geen belang bij hebben,
die kist to ontvreemden, daargelaten uog,
dat hij er volkomen het recht toe had en
deze, als behoorendo tot de nalatenschap
van zijn vader, kon doen opeischen".
„Maar wie anders zouden dan do kist
hebben doen verdwijnen?"
„Go vergeet, dat er nog andere belang
hebbenden zijn. Ik vermoed, dat de spion
pca van dc een of andere groote mogend
heid beproeven zoo achter het geheim te
komen. Dat zij gemeend hebben door zich
het bezit te stellen van die kist, achter
hel geheim van dc samenstelling to ko
men".
„Zou men voor zoo'n middel niot terug
schrikken", riep Antoon van Gielcn.
De bankier glimlachte.
»0 zoi hij, „go hebt geen idee van wel
middelen de spionnuge-hurcaux wel
ffphiTiik durven maken".
„En is hun opzet gelukt nu zij die kist
hebben?" vroeg Frits Werner.
„Weineen, zoowel de zoon van den pro
fessor: als zij zullen teleurgesteld zijn. Hot
geheim van dc uitvinding is veilig in mijn
bezit".
Antoon van Gielcn sprong op.
„Ik wilde", riep hij, „dat die vervloekte
uitvinding nooit gedaan was. U meent het
geheim veilig in uw bezit te hebben va
der, maar naar hetgeen u overkomen is,
is dat bezit nog al bijzonder gevaarlijk".
Frits Worner beaamde deze opmerking
van zijn vriend Volkomen. Inderdaad, als
hetgeen de bankier verteld had waar was,
en hij kon daaraan moeilijk twijfelen, dan
zouden degenen, die het geheim achterha
len wilden, voor geen middelen terug
deinzen. Dit was trouwens al voldoende bo
wezen. Maar al geloofde Werner, hetgeen
Van Giolen vertelde, hij voelde toch ook
wel, dat deze niet alles had medegedeeld,
dat hij nog bijzonderheden leende, waar
van hij niot wilde spreken. Trouwens Van
Gielcn had immers zelf gezegd, dat hij
niet alles vertellen zou.
Werners gedachten werden onderbro
ken doordat Antoon van Gielen uitriep:
„Maar wat moeten wij nu doen. Wc dur
ven naar den moordenaar oigenlijk niet
meer te zoeken, omdat wij do ontdekking
vreezen, dat Alice's broer niet vrij uitgaat.
Doch moeten we dan met cvor elkaar ge
slagen armen blijven wachten tot tijd en
wijle er andere pogingen gewaagd wor
den. Ik heb de overtuiging, dat degenen,
die het geheim willen bezitten, zich niet
zuilen laten ontmoedigen, dat zij trach
ten zullen nieuwe plannen tea uitvoer Le
brengen, die wel liet gewcnschto succes
opleveren".
„Ik heb Alice Evan feitelijk beloofd,
dat ik niet verder zou onderzoeken", zei
Werner.
Maar nu nam dc bankier het woord.
„Ik begrijp volkomen jullie ontmoedi
ging", zeide hij. ..Het onderzoek naar den
moordenaar van Evan kunt ge gerust sta
ken. Helpt liever in plaats vaD de zaak
tot klaarheid te brengen, waar niemand
iets aan heeft; ik zelf help liever voor
komen, dat de jonge Evan als de dader
zou worden aangewezen".
„Maar hoe zouden wij dit kunnen voor
komen", vroeg Werner.
„Wel het is daarvoor in de eerste plaats
noodig. dat ge weet, wie de man is, die u
gewaarschuwd heeft, de man, die ook
weet. dat de zoon van Evan sinds weken
hier te lande vertoeft. Hij is in dit drama
zeker niet alleen maar een belangstellend
toeschouwer. Wij moeten voorkomen, dat
hij gaat spreken".
„Hebt u eenig vermoeden wie hij zijn
kan", vroeg Werner.
„Neen", antwoordde de bankier zeer
beslist. „Zie eens, de moord op den pro
fessor kan ik mij verklaren. De verdwij
ning van de kist ook, want a! is liet ons
nog niet duidelijk op welke wijze, men die
zoo onbemerkt heeft kunnen verdonkere
manen. ik weet dat ,er lieden zijn lot die
daad in slaaf. Ik weet echter heelemaal
niet wie de man wezen kan, die op zoo
eigenaardige wijze zich met deze zaak be
moeit."
Op dit oogenblik werd aan de deur van
do kamer geklopt en de dokter trail bin
nen. Hij groette de beide jongelieden cn
wendde zich loon dadelijk tot den bankier.
„Wel mijnheer Van Gielen", zeide hij,
„dat lijkt er niet naar alsof u mijn voor
schriften trouw zoudt opvolgen. Ik heb
zeer beslist verboden, dat u zich zoudt in
spannen".
„Maar dat doe ik ook niet dokter."
„Dat doet u wel. Ik hoor van den be
diende, dat uw zoon en dezo beer al lan
ger dan een uur in de kamer zijn. En ge
zijt in druk gesprek geweest. Als ge wer
kelijk genezen wilt, moet ge u beter in
acht nemen.
„U hebt gelijk, dokter", zeide Antoon
van Gielen nu, „we zullen gaan, we waren
te lang al hier."
Hij reikte z'n vader de hand cn ook
Werner deed dit daarna.
..Zooals we afgesproken hebben", zei do
bankier nog, „zoek dien man op cn tracht
to weten le komen welke bedoelingen hij
eigenlijk heeft."
Toen de beide jongelieden buiten de
kamer waren, zeide Antoon van Gielen lot
zijn vriend:
„Wat dunkt je Frits?"
„Ik weet het niet," antwoordde deze, „ik
heb zooveel gehoord ik kan nu niet be
slissen, wat ik doen moet. Maar ik zal
trachten den man weer le vinden. Ik heb
trouwens zoo het idee. dat hij zelf weer
opdagen zal, indien hij bemerkt, dat ik
van zijn mededeeling voor zijn courant
geen gebruik maken zal."
„Als hij het zelf maar niet mededeelt
aan andere bladen."
„Dat geloof ik niel. Ik geloof eerder,
dat hij denkt mij te kunnen gebruiken.
Anders had hij mij niet gezocht."
„In ieder geval. Frits, indien we kun
nen, moeiep we volkomen, dat het be
kend wordt dat Alice's broer terug was.
Jij zult om harentwille daaraan meewer
ken."
Werner knikte.
„Ja", zei hij.
Do beide vrienden namen afscheid. An
toon wilde zijn vader niet verlaten.
„Ik blijf hem bewaken", zei hij, „want
ik vrees dat er nog eens een aanslag op
hem gepleegd zal worden".
Werner ging dus alleen. Hij wist eigen
lijk niet goed, wat hij doen zou. Hetgeen
hij dien dag vernomen had, had hern op
veel bijzonderheden een anderen kijk ge
geven.
Zijn veronderstelling dat Alico Evan
lerwilio van Antoon van Giolen cn zijn
vader dc heelc zaak liever wilde laten
rusten, leek hem nu ook zeer onwaar
schijnlijk. Eerder zou zij om haar broeder
elk verder onderzoek liever achterweg»
zien blijven.
Maar Werner zou dien dag nog meer
vernemen.
Hij had nog nauwelijks do wonii^ van
den bankier verlaten cn wandelde lang»
den Singel, toen hij staande gehouden
werd door iemand, dien hij niet herkende
maar wiens gelaalslrekken hem toch wel
zeer bekend voorkwamen.
„U is do journalist Werner, nietwaar?"
vroeg hij.
„Ja", antwoordde Werner, „die ben ik'.
„Dan wil ik mij even aan u voorstellen"
zei do ander, „ik ben Evan".
Het was Frits Werner of hem een elco-
trischo schok door do leden voer.
„Wat? is Evan, de zoon van den pro
fessor", riep hij.
(Wordt vervolgd.)
