I BUITENLAND. ioB 0 Jaargang. DOMOERDAG 16 FEBRUARI 1922 No. 3750 eScidóclv^Sou^mt BONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling or Leiden 19 cent per treek, 12.60 per kwartaal, onre Agenten 20 cent perweek, l 2.C0 per kwartaaL ïanco per poet »6 P« kwartaaL Genlnstreero Zondageblad le voor de AbonnÊ's verkrijgbaar betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- nliibe nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. -I Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen SO cent per rege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADYERTENTIEN, van ten hoog3te 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 nummer bestaat uit twee bladen PROPAGANDA. ede te werken aan de ontwikkeling Katholieken 't is de veel-omvatten- n aak der Katholieke pers. '9 ij leven in een veel-belovenden, maar 2 d&irom veel-eischenden tijd. it geschrevene en het gesprokene btf rd nl0et de Katholieken overtuigen, en dringen van wat deze tijd van hen dert. bescheiden mate wil 't behoeft le' gezegd „De Leidsche Courant" heerlijke en dringende taak van ICa- -'0, ieke voorlichting vervullen op, naar pa vertrouwen, een steeds volmaak te immer méér bevredigende wijze. ,il nnen enkele weken zullen wij consta- bd, dat gedurende I2i jaar „De Leid- lo Courant" in Katholiek Leiden en om- ig is geweest de dagelijks terugkee- b huisvriend van duizenden. .__jhalve het geschrevene is echter ook het an rokene propaganda-woord vereischt. en. rstens, op zichzelf, als zijnde van vol' nde kracht vervolgens, om op te ken tot en te verwijzen naar het revene, naar de Katholieke lectuur, de Katholieke pers. y\ oral nu wij weer staan voor zeer b e- 0 grijke verkiezingen moet iü •e gemeente het gesprokene propa- iistische woord leering brengen Idrift wekken voor der Katholieken om de dubbele juist aangegeven 7, daarom heeft „De Leidsche Courant" plan opgevat, om hare bemiddeling te bieden aan de Kies v ©reen i- en in de plaatsen, waar zij hare .8 teit, teneinde voor de Katholieken E gemeente of parochie een bekend ker een rede te doen houden (In 'dwijk is zulks niet geschied in de vereeniging, maar voor de. Katholieke j bibliotheek, die een j -bileum vierde), zullen op deze plaats onder den Propaganda aankondigen waar en neer een dergelijke bijeerkomst voor ïolieken plaats heeft, die. natuurlijk, al zeer druk bezocht zal zijn. NOORD WUKERHOUT. r ij dag 17 Februari (dus mor- bijeenkomst voor de Katholieken bij j.r rama, te 7 uur. ,f>reker: Pastoor B. v. Leeuwen. Hillegom. La et kabinet-Wirth buiten Q, rouwensmotie aangenomen. e ongeregeldheden te Fiume. - vs. gevaar. en bruiloftstoet van 25 personen op cle iss (Hong.) door het ijs gezakt eri ver- nken. Duitschiand. Het Kabinet-Wirth buiten gevaar? vertrouwensmotia aangenomen. °or geheel Duitschiand en voor den sdag niet minder was het gisteren een van spanning. ademlooze stilte werd do uitslag over motie van vertrouwen afgewacht. stemming had tot resultaat dat de sering een meerderheid verkreeg, door- 200 leden vóór en 185 tegen genoemde ie 8temden. óór stemden behalve de regeeringspar- D-1-: centrum, sociaal-democraten en aocraten, het grootste gedeelte van de- ff' ersche volkspartij. De uiterste partijen dinks en rechts stemden tegen, terwijl leden zich van stemming onthielden, laarmede is de positie van het kabinet- gestabiliseerd en de weg geëffend r de uitvoering van het program vaa Rijkskanselier. Tevens is door dit vo- oe deelneming van het Rijk aan de conferentie te Genua verzekerd, coderend applaus steeg op van de ken der afgevaardigden. De spanning zeer groot geweest. De wijziging in de 0 van vertrouwen, die binden moest, stemmen der onafhankelijke te ver- jjr?en' was niet aangebracht, daar voor- EL r11 den steun der Beiersclie volkspartij pwel meende men. dat de regeering ie Zp 4?»<*enkoinst van den partij- r Br. Heim verzekerd kon zijn. j De zitting. _c eerste twee uren van do zitting wer- &rwA+r nrao^ me^ behandeling der «L6 j ,e banken der afgevaardigden ec"t bezet De belangstelling der - 1?ftn was uiteraard gering. Een tal rijk publiek vulde echter reeds da tribu nes. Om kwart voer vier stelde president Loebe voor de zitting 'n kwartier te schor sen. Onderwijl liepen de tribunes vol en ook in de diplomatenloges waren de mees te plaatsen bezet. Er heersclite een hoogst zenuwachtige stemming onder de aanwezi gen door de onzekerheid over den uitslag der stemming, een bewijs hoe doordrongen men was van de buitengewone beteek en is van het oogenblik. Om vier uur werd de zitting wederom De Duitsoh-nationale afgevaardigde Hergt kwam het eerst aan het woord. Hij richtte tot den kanselier de vraag, of de motie strookte met de inzichten der re- geering, de wenschen van den rijkskanse lier en de richtsnoer voor de vertrouwens kwestie gesteld. De strijd ging niet om .de verklaringen van den rijkskanselier, doch om de hou ding van den kanselier en van de rc.ges- ring ten aanzien van den door de staking geschapen toestand. Ha dat Crispien (onafhankelijk) een vrij uitvoerige uiteenzetting over de staking heeft gegeven, kwam, rijkskansier Dr. Wirth aan het woord. Wirth antwoordt vervolgens aan Hergt dat voor hem de motie vertrouwen volko men duidelijk is. Hij is bij zijn verklarin gen uitgegaan van de heele positie des lands en heeft de spoorwegstaking slechts in verband daarmede behandeld. Verkeersminister Groener, met een luid geroep „Hondsvot! Hondsvot!" begroet, zegt dat de door Obrispien gewraakte maatregelen nog een nawerking zijn uit den tijd, dait de nieuwe beslissingen van het kabinet nog niet bekend waren (oor- verdoovend lawaai). Groener zegt: „Wij zijn hier toch in den Rijksdag?" (Nieuw lawaai.) Iemand roept: „een mooi zoodjeScheldwoorden als hondsvot, idioten, gekken, vliegen over en weer. Groener deelt dan mede, dat do maat regelen op zijn bevel zijn ingetrokken. Al leen tegen de aanstokers wordt opgetre den. (Groote onrust). Do democraat dr. Petersen laest onder algemeen geraas een korte verklaring van zijn partij voor, waarin wordt ontkend dat or een kloof tusschen de woorden en do daden van de regeering_ bestaat. Levy, van de communistische Arbeidsge- meinschaft, vindt dat Wirth door zijn po gingen om de Volkspartij te winnen, ge toond heeft van de arbeiders alleen hulp te willen hebben, als hij ze bij de grooto fabrikanten niet vinden kan. De verkla ring van Groener is te onduidelijk. Hier mede is Koenen het eens. Hij gispt de on- afhankelijken wegens hun houding bij de gemeentestaking. Nadat Dittmann nog eenige woorden tegen het lawaai in heeft geschreeuwd, komt Leioht van de Beiersohe Volkspartij tot algemeene verrassing mededeelen, dat zijn partij zich van stemming zal onthou den om den schijn te vermijden, dat zij he.t in alle opzichten met de politiek der re- geering tegenover Beieren eens zou zijn. Deze mededeeling verwekt algemeene sensatie en doet naar men heeft gezien ten onrechte de verwachting ontstaan, dat de regeering op zijn hoogst enkele stemmen meerderheid zal krijgen. Do vroegere rijkskanselier Herman Mul ler zegt nu: „Wij hebben met een door zichtige manoeuvre te doen om met over wegingen van buitenlandscho politiek de regeering ten val te brengen." Nadat Marx van het Centrum zich bij deze uitspraak heeft aangesloten, begint de stemming met den reeds gemelden uit slag, die met luid applaus op de banken der regeeringspartijen wordt ontvangen. Bevel tot inhechtenisneming van Erzberger's moordenaars. Naar verluidt heeft de hoofdcommissa ris van politie te Boedapest op verzoek van de rechtbank te Offenburg een 'oevel tot inhechtenisneming uitgevaardigd tegen de beide moordenaars van Erzberger, den Münchener koopman Schultz en den ge wezen le luitenant Tillesen, op wier aan houding een belooning is gesteld van 220.000 mark. Hongarije. Een aanslag op Horthy? „Narodni Politika'' meldt uit Pressburg, dat in de vorige week aan een diner bij graaf Bödöllö schoten werden gelost op den Hongaarschen rijksbestuurder Horthy. Een aantal onbekende personen Hadden, door de duisternis beschermd, een aanval op het slot ondernomen en door de ven sters schoten op Horthy gelost, die echter niet gewond werd. De daders werden terstond achtervolgd en enkele hunner gewond, doch zij namen hun gewonden mee en vluchtten in de bos- schen. Een bevestiging van dit bericht werd tot dusver uit Hongarije niet ontvangen, waar schijnlijk tengevolge van do censuur. „Hjold." Rusland. Het leger vari Wrangel. Het grootst© deel van het leger van Wrangel, dat. indertijd uit de Krim naar Constantinopel vluchtte en niet minder dan 135.000 man telde, is gerepatrieerd. Wrangel zelf bevindt zich nog te Galli- poli, waar hij 't vertrek van zijn laatste sridatcn afwacht. Zoodra dit heeft plaats gehad zal hij naar Servië vertrekken, welks koning een kasteel en een jaargeld ter zij ner beschikking heeft gesteld. Een groot deel der vroegere soldaten van het leger van Wrangel worden als land bouwers in Servië en Bulgarije gebruikt. Italië. De ongeregeldheden ta Fiume. Volgens een Wolff-berioht uit Laibach hebben er te Fiume nieuwe ongeregeldhe den plaats gehad. Fascisten deden met bommen en geweervuur een aanval op het politiebureau. Er ontstond een bloedig ge vecht, waarbij aan beide kanten dooden en gev, onden vielen. De fascisten plunderden een wagon met voor de politie bestemoe uniformen, begoten de uniformen met pe troleum en benzine en staken ze vervolgens in brand. De bevolking verkeert in groote ongerustheid. Vele gezinnen zouden de vlucht willen nemen, de fascisten hebben echter de uitgangen der stad met patrouil les bezet. Amerika. De strijd tegen het Katholicisme. Bij het parlement van Uruguay was on langs een wetsontwerp ingediend, dat ten doel had kloosterlingen van het onderwijs buiten te sluiten. Dit ontwerp is dezer da gen met groote meerderheid verworpen. Het eenig gevolg van dit voorstel is ge weest, dat de katholieken van Uruguay zich tot een groeten bond hebben aaneen gesloten om hun kloosterscholen te be schermen en te verdedigen. Van het Vaticaan. Nieuwe Pauselijke gift. De H. Vader heeft aan "kardinaal P.iffl een aanzienlijk bedrag ter hand gesteld voor de noodlijdende Oostenrijksche kinde ren. Bij de audiëntie sprak de Paus woorden van innig medelijden met den nood der Oostenrijkers, waarbij hij de hoop uitte, dat de toestand spoedig mocht verbeteren. BINNENLAND. "OORNJOA»" FUWS Do opening van het Permanent Hof van Internationale Justitie. De verwerping van het ontwerp Burger lijke Pensioenen. Hoeveel de aanneming er vanLeiden zou kosten. Het ontwerp Burgerlijke Pensioenen zal onmiddellijk weder worden ingediend, met een gewijzigd art. 36. Wie er stemden voor het voorstel-v. d. Laar om het gezandschap bij Z.H. den Paus op te heffen. De Paus en de Zouaven. De Zeereerw. Heer Pastoor B. v. Leeu wen te Hillegom heeft het volgende tele gram ontvangen: Rome. Onder dankzegging zendt' de H. Vader den Apostolischen Zegen aan den Aalmoezenier en de Zouaven. (w.g.) Kardinaal GASPARRI. Burgerlijke Pensioenwet verworpen. De Eerste Kamer heeft gistermiddag met 23 tegen 22 stemmen verworpen het ontwerp van wet houdende pensioenrege ling voor de ambtenaren en hunne wedu wen en weezen. Heden zou beslist worden of de nieuwe militaire pensioenwet zal worden behandeld dan wel aangehouden. Minister De Geer dreigt met heengaan.' Minister de Geer is voornemens het door de Eerste Kamer verworpen wets ontwerp in zake de burgerlijke pensioe nen onmiddellijk weder in te dienen, ge heel ongewijzigd, op artikel 36 Da. Daarin zal worden opgenomen, dat een deel der premiën tot een bepaald maximum op de ambtenaren kan worden verhaald. Voor de ambtenaren der provinciën, gemeen ten en waterschappen zal dit geen veran dering brengen, dan in zoover voor hen do wettelijke waarborg zal worden ge schapen, dat niet een hooger percentage dan het to stellen maximum zal worden verhaald. Gelijk het ontwerp thans luidde, zou in strijd met de bestaande wet de ge- becle premie door tiio lichamen verhaald mogen worden. Voor het Rijk zal door de aan te brengen wijziging de toestand al dus worden, dat evenals thans in het bezoldigingsbesluit over den premie- vrijdom zal worden beslist. De bedoeling is, bet ontwerp vlug in te dienen en in de Tweede Kamer urgentver_ klaring te verzoeken. Van hot slagen van dit ontwerp zal afhangen, of het gevallen votum politieke gevolgen zal hebben. De nood in de veenstreken. Verzoekaanden Minister. Het lid der Tweede Kamer, de heer Braat heeft den minister van Binnenland- sche Zaker er op gewezen, „dat de z.g. nood in de venen in werkelijkheid niet zoodanig is, dat steun noodig blijkt, en er nu door den steun een soort van weelde heerscht, zooals door de -bevolking daar nimmer is gekend, en men kleeren en bed dfcgoed, door de liefdadigheid bijeenge bracht en daarheen gezonden, in zeer veel gevallen weer verkoopt, als zijnde niet noodig voor eigen gebruik; dat jonge mcnschen het voordeelig vin den m-et spoed te gaan trouwen, omdat men dan steun krijgt? dat menschen met 8 en 10.000 gulden ka pitaal en bovendien eigen vee op stal ook steun krijgen? dat aangeboden loonen van 16 gulden per week worden geweigerd, omdat men liever 12 gulden per week steun krijgt zon der te werken, zoodat daardoor de werk zaamheden stil blijven liggen; dat de algemeene opinie in die streken is, dat die steun daar te ver wordt door gevoerd, tot schade van het land De heer Braat verzoekt den minister die noodelooze geldverspilling te beëindigen. De Kamerverkiezingen. De algeheels einduitslag in den Rijks- kieskring Den Bosch is thans bekend. De door ons gegeven volgorde ondergaat geen wijziging. In totaal hebben 54.832 kiezers geldig gestemd, van wis 2S.641 bet Politiek Advies hebben gevolgd. De definitieve lijst is nu 1. Jhr. Mr. van Sasse van Ysselt, den Bosch. 2. Fleskens, Geldrop, 3. Dr. Dec kers, Den Haag, 4. Wintermans, Eindho ven, 5. v. d. Putt, Eindhoven, 6. Krijgsman, Den Bosch, 7. Mej. Jonsen, Den. Bosch. 8. Mr. Dr. J. v. Best, Eindhoven, 9. Beliën, Oirsehot, 10 Mevr. Brounsvan Bcsouw, Den Bosch, 11. M. v. Hout, Helmond. 12. Mr. Swane, Den Bosch, 13. Dr. Nuj'ens, Boxmeer, 14. v. Hooff, Eindhoven, 15. Tr. Feher, Den Haag, 16. Mevr. Bronsveld— Viteinga, Hcom. Het Politiek Advies luidde 1. Jhr. Mr. van Sasse van Ysselt, 2. Fleskens, 3. Wintermans, 4. Dr. Deckers, 5. v. d. Putt, 6. Mej. Jansen, 7. Krijgsman, 8. Beliën, 9. mevr. Brounsvan Besouw, 10 Van Hout. Arbeidstijd winkelbedienden. Naar wij vernemen, is binnenkort (op 1 of 15 Maart) een Kon. Besluit te verwach ten, waarbij de arbeidstijd van de winkel bedienden, ingevolge de Arbeidswet, na der zal worden geregeld. „Tijd". Groentijd-kwestie. Bij den gemeenteraad van Utrecht is in gekomen een uitvoerig schrijven van den heer W. H. Lieftinck, emeritus-predikant aldaar, inzake de jongste groentijd schan dalen. Adressant verzoekt den gemeente raad in openbare zitting te beantwoorden deze vraag: Is Utrecht's Gemeenteraad van oordeel, dat zulk een studentencorps waard is ook verder officieel te worden er kend en gerespecteerd? Of is Utrecht's Gemeenteraad met adres sant van oerdeel, dat het wel degelijk op zijn weg ligt, openlijk te constateeren, dat het U. S. C., als geheel genomen thans in derdaad zedelijk bankroet is en als zooda nig ook dient te worden behandeld tot op den dag, waarop he.t onder leiding van een nieuwen senaat aan de misbruiken en de corruptie in eigen lering' een eind za.l heb ben gemaakt en afdoende waarborgen zal hebben gegeven voor de toekomst? Moge de Utrechtsche Raad gehoor geven aan dit adres, waarin een duidelijk en sympathiek geluid wordt gehoord. Slechte invloed van Bioscoopbezoek en verkeerde Lectuur. Als een afschrikwekkend voorbeeld van deh. slechten invloed, dien bioscoopbezoek en slechte lectuur op jeugdige zielen uit oefenen, ontleenen we het volgende aan de „St.-Ed." der „O. H. Crt."Het betreft de aangehoudenen in verband met den moord op den Essenburgersingel te Rotter dam. In verband met deze geruchtmakende zaak, schrijft men aan het blad. het vol gende De twee Leidsoh9 studenten, Tan A. en B. die verdacht worden te behooren tot een gezelschap, dat zich ten doel gesteld had de wereld te verbeteren door inbraak en desnoods moord, zijn voor enkele Haar lemmers geen onbekenden. Van A. is afkomstig uit Korte ijk en kwam hier in 1914 als ongeveer 17-jarige knaap, met het doel-de Zendingsschool te bezoeken. Daar bij te jong was om reeds examen te doen, werd hij op verzoek van een predikant te Kortrijk gedurende ruim één jaar als gast ontvangen op „Meer en Bosch", waar men hem algemeen waar deerde als 'n aardigen, veel belovenden knaap. Hij is in de periode, die bij aldaar doorbracht, ernstig lijdende geweest aan een oorontsteking en werd toen verpleegd op „Bethesda-Sarepta". De zusters, di® hem leerden kennen, waren steeds vol lof over hem. Nog een echt kind was hij. ge lukkig xn de gedachte, dat hij eenmaal goed werk zou verrichten als zendeling. Van A. is, na afgelegd examen, op ,de Zen dingsschool gekomen, maar schijnt niet be- stand geweest te zijn tegen den tijd stroom. Waarschijnlijk is hij op 'n dwaal spoor gekomen door nog onrijp en met te weinig onderscheidingsvermogen, zich t© verdiepen in Russische lectuur. Vooral de boeken van Dostoje.wski, schijnen op hem en zijn vriend B., die ook op de Zendings school was, 'n diepen indruk gemaakt t© hebben. Ook B., die een korten ijd op „Meer en Bosch'' logeerde, maakre als jonkman een hoogst gunstigen indruk. Als student aan de Zendingsschool ver loofde van A. zich en toen was hij nog zoo overtuigd van zijn roeping en heb schoone^ werk, dat hem wachtte, dat hij zijn meisje aanmoedigde diacones te wor den, opdat zij hem later ter Tïide zou kun nen staan. Invloeden van buiten Hebben de jonge lieden geheel doen afdwalen. Zij wisten beiden een studiebeurs te erlangen, verlie ten de Zendingsschool, verloren hun ge loof en lieten zich te Leiden inschrijven als student in de Oostersehe talen. In I© moeilijke jaren, die wij doorleefden schij nen zij een tijdperk medegemaakt te heb ben van zeer groote armoede en toen ver zeilden de onrijpe gemoederen in commu nistische of bolsjewishsohp stroomincren. Menschen, die de kna-mo eeke-ri hebben in hun ontwikkelingsperiode, betreuren ten diepste, dat twee veel belovende geesten verloren zijn gegaan, want- beiden hadden meer dan iniddeknatigen aanleg en maak ten een prcttigen. flinken indruk, 7aod.it men hun aleemeen zeer gene-sen was Vermoedelijk zijn deze onrijne gemoede ren ook onder den indruk rekome-i van filmlectuur en filmvertoocingen. Daarop zouden wijzen de plannen vnn banken te plunderen en andere misdaden die vno weinig overeenkomen met den Nederland- schen volksaard. Waar wij verschillend© personen gesproten hebben, die de, kna pen in hun jeugd kenden, wilden wij dit feit vermelden, omdat hier een treurig voor beeld voor ons ligt, boe. veel belovend© jeugd verdorven kan worden door vorkeer de lectuur en slechte vrienden. Blijkbaar gaan hier twee jonge mannen verloren, die in de toekomst veel hadden kunnen betce- kenen. Of ziin zij wellicht ivm terug te brengen op het goede nad Staten-Generaa!. EERSTE KAMER. Vergadering van gisteren. Pensioen Ambtenaren Aan do orde is het wetsontwerp: pen sioenregeling voor de ambtena: m en hun weduwen en we.ezen. De heer De Gij sel aar (C -II.) vind?,, dat het ontwerp veel le ver gaat. Hij wijst er op, dat het loon van deD ambte naar thans op behoorlijk peil staat. Door verhooging van pensioen der ambtenaren, 6taan particulieren, die een vrijwillig© verzekering sluiten, onbillijk tegenover hen. Do grootero kosten zullen aanvan kelijk 7 millioen zijn, uitsluitend ten ge volge van de verbetering der wednwen- pensioenen, maar dit bedrag zal jaarlijks stijgen als gevolg van de mogelijkheid om het eigen pensioen le verhoogen. Spr. komt lot een eindbedrag van 48 millioen. Spr. kan niet medehelpen, ons land ver der op het hellend vlak le duwen. De heer Bergsma (V.-Bzal voor stemmen, al blijven er voor hem bezwa ren bestaan. Een leemte noemt hij het* dat de onbillijkheid blijft beslaan tegen over de gemeente-ambtenaren, die lafer burgerlijko Rijksambtenaren zijn gewor den en vrijwillig hebben doorgestort. Do heer v. Basten Batenburg (R.- K.) vindt de lasten van de hocgere pen- stonneering te groot. Het tekort bedraagt thans reeds 535 millioen. Bij aanvaarding van het volledigo fondsstelscl zou de slaat jaarlijks 19 millioen rente aan liet fond© moeten vergoeden, benevens 30 millioen! aan premie, dus totaal 58 millioen. Voorshands zullen wij doordat voor de tegenwoordige ambtenaren bet omslag stelsel geldt 24 millioen 'sjaars te be talen hebben, maar daarmede zijn wij voor de toekomst niet van de hoogcre las ten af. De heer De Waal Ma lef ij t (A.-R.J] heeft groot bezwaar zijn ?tem aan dit ont werp te geven. Hij noemt he.t ren salaris- verhooging van 7 millioen. De heer v. d. Feltz (V.-B.) vindt de» uitgaven, die dit ontwerp mot zich mede brengen, onverantwoordelijk hoog. Hij begrijpt niet, dat de minister de verdedi ging hiervan op zich heeft kunnen ne men. De lieer Vliegen (S.-D.) zegt, dat, wanneer dit ontwerp toevallig ©enigen tijd! vroeger was ingediend, nic* zoo'n pessi- mistischo toon gehoord zou zijn. Spr.acht

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1