Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. fes IE jaargang. VRiJSAG 1© FEBKOAR! 1922 No. 3745 e £ci ebel veSot boNNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling tin Leiden 19 cent per week, 3 2.60 per kwartaal, onze A een ten 20 cent per week, 3 2.60 per kwartaal, ranco per post 1 06 per kwartaal. jeflluBtreero Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar hetftlinc van 60 et. per kwartaal, bij vooruitbetalinp. Af- UClo.it f- r r-.ïll.... „„.J L1„ ,3 1A Ice nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. .1 TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT op Ziterdag 35 cent per regel Overige dagon 30 cent Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dov- van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste GO woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuat koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige da^en f0.5t nummer bestaat uit twee bladen )e mode-uitwassen. hebben reeds medegedeeld, hoe te jvenhage een actie zal worden be- !n tegen de buitensporigheden in de ing en tegen al die uitingen van den est, in winkel-étalages, vermalcelijkhe- lectuur, enz» welke van verkeerden sd zijn op de zeden en vooral voor de een geva-ar bieden. Haagsche comité tot zedelijke ver- j ig kan mededeelen, dat men bezig is vorming van een comité van da- «5*. die door persoon-lijk bezoek zullen Opvon het kwaa-d te bestrijden. Zoo to. m. gedacht aan bezoeken aan de sliprs, om deze op te wekken tot ètische, niet aanstootelijke etalages fellicht. ook om te komen tot het hou- ,n een etalage-wedstrijd in dezen Zoo zal men beproeven verschil- groepen in de maatschappij te be- die rechtstreeks of indirect invloed oefenen in de goede richting. •loopig hebben zich o. a. bereid ver zitting te nemen in bedoeld dames- ié de dames: Ruys de Beerenbrouck, 5. Berghuis, van Bappard en Bepe- an Driel. hopen natuurlijk van harte, dat de- jgingen succes zullen hebben, t kwaad zit echter wij hebben er gewezen te diep, dan dat men het 23458 .neutrale'' insti'umenten zou kunnen groo )ste .ar men zal toch wel invloed kunnen fenen op de publieke meening, vooral ie actie wat in de bedoeling blijkt Ejgen energiek, krachtig wordt aau- I ohaving, de ware beschaving ale toch eindelijk eens de overwinning de beidensche mode-excessen pi BUITENLAND. ld 8 RMAfl MSTF "WS. tvolge de gesloten vlootovereenkomst t in Amerika het werk aan 14 slag pen stopgezet kskanselier Wirth over de spoorweg- ng. 1 troebelen in Ierland. Ti De Vredesonderhandelingen. De Conferentie ie Genua. >yd George heeft gisteren in het La- uis medegedeeld dat den Ssten Maart "is als datum voor de confe- ie te Genua. ider de vele naties, die de uitnooii- t voor deze conferentie hebben aange- bd behooren Japan, België, Spanje, and, Nederland en Duitschland. De regeering heeft te kennen gege- dat volgens haar meening een formeel roord cp de uitnoodiging harerzijds Izakelijk was, daar Frankrijk vertegen- 'igd is geweest op de conferentie to nes waa-r besloten is de uitnoodigingen «enden. Van de Engelsche do mi- die uitgenoodigd zijn, hebben Zuid- ka en Australië de uitnoodiging aan- imcn. Duitschland. De Vrouw en de Verkiezingen. verkiezingen voor het Badensohe par ent brachten 10 vrouwen in de Kamer, 'Dover 76 mannen. Bij de vorige verkie- I waren van de 107 vertegenwoordigers ihts 7 vrouwen. De Spoorwegstaking, et werk grotendeels h e r v at. &r door het departement van Ver- I pf f WOri?t medegedeeld, is in de meeste L&E hursdictricten, op grond van de aan-- jlde mg an de rijksvakvereeniging de jst reeds weer hervat. 'echts in Brunswijk besloten de stakers w> staking voort te zetten, ogin P enkele plaatsen is hierdoor een ver- I 2( ingetreden, doordat men het tele- Im van de rijks vakversenigiiig voor ver ent hield. Veiligheidspolitie en techni- 8 noodhulp werden da-ar teruggenomen, sr de beambten weer den dienst her- I Met de hervatting van he,t nor- 0 'orkeer zal dadelijk begonnen wor- 1 Reeds van morgen af zal getracht en den gewonen dienst met eenige be- - e hervatten, daar de kolenverzor- ELv?or de spoorwegen in vele districten f t m orde is. Pk de Gemeentearbeiders a a n het werk. dei?03- ^a(^en z»in de gemeente-ar- 1 in Jlsterm°rgen voor het grootste L tVOrscküHeride bedrijven versche- leel till ^lpcra?ne°i meldde zich bijna jteekp Zij moesten door een on- arder'i-"" 'mn n*euwe aanstelling on- 'Jk erkennen. Volgens een rond- ai'], vra-ag bij de verschillende bedrijven neemt men aan, dat het aantal der ontslagenen en nietr-weer-aangestelden bij het tramper soneel ongeveer 5000 bedraagt. Rijkskanselier Wirth over de staking. In de gistermiddag gehouden Rijksdag zitting zeide de Bijkskanselier naar aanlei ding van de staking der ambtenaren, dat Duitschland het voorbeeld moet geven, in dien het anderen wil bekeeren tot econo mische principes. De Rijkskanselier ver oordeelde daarom in scherpe bewoordingen de staking en verklaarde dat hij zich niet langer met de re,peering kon belasten in dien aan de hoofdambtenaren het recht van staken wordt toegestaan. Dit is geenszins door de verordening van den Rijkspresident geschied. De rede van den Rijkskanselier wekte alleen bij de uiterste linksche zijde, groote onrust vooral toen hij beslist verklaarde dat de regee ring onder geen omstandigheden voor een terreur zal wijken. Do woorden vol waar- doering van den Rijkskanselier voor het geen de technische noodhulp verricht, von den daarentegen bij het grootste gedeelte van den Rijksdag grooten bijval. Dè verordening van den Rijkspresident inge trokken. Nadat de staking der spoorwegbeamb ten geheel geëindigd is. heeft de rijkspresi dent vanaf gisteren 12 uur der middags zijn verordening van 1 Februari, in zake het verbod van. het reerleggen van den arbeid, buiten werking gesteld. Belooningen voorplichts getrouw personeel. Het rijksministerie van Verkeerswezen heeft bekend gemaakt dat, alsdankbetui ging voor de activiteit en de goede presta ties cler plichtsgetrouwe ambtenaren, em ploye's en arbeiders aan allen, die zich tijdens de staking goed hebben godragen en aan heb personeel een goed voorbeeld hebben gegeven, een bp-Wnir.^ van Vmoe- stens duizend mark zal warden-uitbetaald. Dit bedrag kan echter nok verhoogd wor den, wanneer de betreffende beambten tij dens de staking bijzonder hebben uitge blonken. „Tel." Frankrijk. Reactie tegen den Achturendag. Bij de Fransche Kamer is ingekomen een. wetsontwerp tor herziening van de wet van 23 April 1919. die den 8-uren- werkdag voorschrijft. Dit ontwerp ver dient, schrijft het „Journal des Débats", de volle aandacht, omdat het op liberale wijze een nieuwe richting zal geven in een kwestie, die voor het economische leven van Frankrijk van het grootste belang is. De ondervinding heeft geleerd, dat de wet van 1919, haastig aangenomen, niet deugt. Het régime van een 8-urigen werk dag. kan aldus niet gehandhaafd blijven. Wanneer men het bestaan van een derge lijk régime zou verlengen, zou men tege lijkertijd de economische crisis over de 'geheele wereld verlengen. Het voorstel van het Kamerlid Isaac, breekt niet defi nitief met het principe der wet van 1919. Het geeft dit voordeel, dat de vrijheid van vóór den oorlog weer terugkeert. De wet op den 8-urigen werkdag kan, aldus het voorstel, buiten werking worden ge steld, wanneer de patroons dit in overleg met hun arbeiders aanvragen. Het wets voorstel schrijft dus geen enkele verplich ting voor, geeft enkel de vrijheid terug aan hen die daarom vragen. Vervolgens stelt het ontwerp voor een enquête je houden over deze kwestie en daarna de wettige arbeidsduur bij wet vast te stel len, terwijl dan rekening gehouden moet worden met de verschillende soorten van arbeid, de bijzondere voorwaarden van elke industrie en de buitenlandsche wet geving. Voor het transportwezen, de scheepvaart en den arbeid in de mijnen, zal een speciaal regime noodig zijn. Aldus lezen wc in het „Hbl.", dat nogal sympathie voor de wijziging schijnt te gevoelen. We zullen zien, hoe do Kamer er over denkt. Engeland. De troebelen in Ierland. Het grensincident. Verschillende personen uit Ulster, die door de gewapend, benden uit het Zuiden opgelicht waren, zijn weer vrijgelaten en de voorloopige regeerdng van het Zuiden heeft strikte bevelen aan ha-ar troepen langs de grens gegeven, dat alle gevangenen ter stond vrijgelaten moeten worden. De Noor delijke regeering harerzijds heeft alle mo gelijke voorzorgsmaatregelen genomen om verdere invallen van de Zuidelijken te voor komen. De grens wordt bewaakt door 12.000 man gewapende politie troepen. Uit Londen wordt gemeld, dat de inval len van benden uit Zuid-Ierland in de graafschappen, welke aan egne zijde van do grenslijn in Noord-Ierland liggen, veel ongerustheid heeft veroorzaakt. Te Monachan in Ulster zijn weer vier Engelsche soldaten en twee. politiemannen opgelicht. Rusiawl. De Tscheka opgeheven. Naar uit Helsingfors wordt geméld, is volgens een bericht uit Moskou op 6 Febr. de tscheka, bij besluit van de Russische centrale executieve commissie afgeschaft en zijn haar bevoegdheden overgedragen aan het volkscommissariaat voor binnen- landsche zaken, waar een bijzondere poli tieke af deeling in het leven zal worden ge roepen. Deze nieuwe afdeeling zal de contrare- volutionnaire spionnage, het smokkelen enz, hebben te bestrijden en over de vei ligheid van sovjet-Rusland hebben te wa ken evenals over de handhaving van het revo'lutionnaire stolsel op de grenzen en verbindingswegen. Do algemeene opvatting is, dat bedoelde instelling slechts van naam heeft gewis seld met het doel de openbare meening in liet buitenland op een dwaalspoor te bren gen cn dat in werkelijkheid de werkzaam heden van de tscheka op dezelfde wijze als tot nu toe voortgezet zullen worden. Bulgarije. Een bewogen verkiezingsstrijd. Uit Berlijn wordt aan de N. R. Ot. ge seind De campagne voor de verkiezingen van 19 Februari in Bulgarije heeft een hef tig karakter aangenomen. De oud-minister Danes, die een redevoering gehouden heeft, waarin hij de huidige regeering aanviel, is in hechtenis genomen en naar Plewna ge bracht. Het volk aldaar heeft ten gunste van zijn vrijlating een groote betooging gehouden. Amerika. De uitvoering der Vlootovereenkomst. Het werk aan 14 slag schepen stopgezet. Op bevel van president Harding is, over eenkomstig de bepalingen van de vloot overeenkomst, het werk aan veertien slag- bCh~* eu stoosezet. Buitenlandsche Berichten, De hongersnood in Rusland. Sir Benjamin Robertson, do bekende deskun dige van den Indischen hongersnood, heeft een reis in de hongerstreken van Rusland gemaakt met den heer Gorvin, vertegenwoordiger van Dr. Nansen te Moskou. Hij heeft aan het Brit- sche hulpcomité het volgende telegram gezon den: „Ik heb de provincies Saratof en Samara bezocht en den toestand nog erger gevonden, dan de rapporten mij hadden doen gelooven. Er ia werkelijk geen kruimoltjo voedsel meer in ckzo streek, zooals ik met eigen oogen heb ge zien bij mijn bezoek aan de dorpen. De ellende is ontzettend en de hulp, die er al gebracht is ten eenenmale onvoldoende Men ziet geheele families, vooral volwassenen, die in letterlijken zin van honger sterven. Ik heb zorgvuldig het werk van de „Union Internationale de Secours aux Eufanls" en van de Quakers, te Buzuluh nagegaan, welke or ganisaties respectievelijk 250 000 en 100,000 personen verzorgen. Zij hebben ham werk zeer praclisch en systematisch ingericht en ik kan er voor instaan, dat het voedsel ook werkelijk cn uitsluitend in handen konrt van diegenen, vcor wie het bestemd is; maar in Saratof zijn het alleen de kinderen, dio worden gevoed, te Samara begint men met de- voeding va® 30.000 volwassenen. De plaatselijke autoriteiten ver strekken rantsoenen aan een zeker aantal vol wassenen, maar niet in voldoende male om een groote sterfte te vermijden, welke op sommige plaatsen, volgons do leden van de hulporgani saties, de komende maanden waarschijnlijk de helft van de volwassen bevolking zal bereiken. De kinderen in het leven houden, terwijl de volwassen bevolking sterft, dat veroorzaakt oen zeer ernstig probleem. Ik geef in overweging een poging te doon voor de systematische voedselverschaffing zoo mogelijk van 1,000.000 volwassenen in deze twee 6treken, waar de Britsche organisaties werken, tot aan den volgenden oogst. Te dien einde zou men hulp moeten verschaffen in den vorm van ongeprepareerd graan, liever dan van porties voedsel. Men zal daartoe zeer spoe dig moeten overgaan, want na midden Maart is hot transport, dat nu al moeilijk is, pTactisch geheel onmogelijk door den dooi Te Buzuluh licbbon de Quakers al maatregelen genomen om volwassenen te voeden; deze actie zou zeer good1 uitgebreid kunnen worden, maar daar voor is een belangrijke vei meerdering van de hulpbronnon, waarover zij beschikken, absoluut onvermijdelijk. Ik wensch hier nog te vormeiden, de groote toewijding van liet personeel van deze beide organisaties, die genoodzaakt zijn te werken onder zware moeilijkheden. Een bewijs ,hier- voor is. dat op een personeel van vijftien per sonen, de Quakers reeds één van bun leden hebben verloren, nl. Miss Pallison. die aan typhus is gestorven; twee anderen zijn op dit otgenblik door dezelfde ziekte aangetast". Een treinbotsing te Berlijn. Tp Berlijn is een goederentrein in botsing ge komen met een stilstaanden goederentrein. Drie personen werden gedood cn vier gewond. Twintig wagen3 derailleordon cn werden ge deeltelijk vernield. De materieele ëchade is zeer aanzienlijk. Groato brand te Lodz. Uit Lodz (Duitschland) wordt gomeld: In de katoenfabriek van Pigzewer, is een groote brand uitgebroken, waarbij 60.000 spoe len door do vlammen werden vernield. Ten ge volge van de ramp zijn 6000 arbeiders broode loos De schade wordt geschat op 4Yi milliard Poolsche marken. „Tel." Sneeuwstormen in Italië. In den nacht van 7 op 8 Februari is Rome, wat jaTen niet geschied is, in een sneeuwkleed gehuld. Uit Midden- en Noord-Italië komen berich ten van hevige sneeuwstormen De telefonische en telegrafische verbindingen zijn zeer beperkt. Do treinen ondervonden groote vertraging. Hst verkeer op dc Adriatirche Zee moest gedurende eenige uren gestaakt worden. Zachter v/cer in Noorwegen. De verwachte weersverandering is ingetre den. Langs de geheele kust is de thermometer tot boven het vriespunt gevezen en er waait een Zuidenwind Men verwacht, dat de ijsblokkade nu spoedig verbroken zal zijn. Verschillende kleine plaatsen langs de kust zijn nog door het ijs geïsoleerd. Ook in de Finscbe wateren is volgens de laatste berichten een gunstige ommekeer in den toestand van bet ijs merkbaar. Dc scheep vaartverbinding HaboStockholm gaat dank zij den ijsbreker, meer cn meer geregeld en te Hango is de toestand in zooverre verbeterd, dat volgens de vooruitzichten de scheepvaart binnen de eerstvolgende dagen weer horvat zal kunnen worden Sommige stoomschepen kon den de haven van Hango reeds gisteren verla ten. Do temperatuur te Helsingfors bedroeg gisteren 4 graden Celsius boven nul. BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Vermindering van het eindcijfer der oor- logsbegrCCtin0; Verlenging van den arbijdstijd'—fn de bouwbedrijven gedurende de zomermaan den? Het ligt in het voornemen de lichting 1917 in 1922 niet voor herhalingensoefenin- gen onder de wapenen te doen komen. De Kamerveriticzingen. Volgens de N. H. Crt. is het bedanken van mr. J. Ankerman voor een candida- tuur van de Chr.-Hist. Unie mede een ge volg van eenigszins veranderde politieke opvattingen. Mr. Ankcrman's sympa thieën zouden n.l. den laatsten tijd meer gaan in de richting van de Hervormde Staatspartij. De Memorie van Antwoord Oorlog. Vermindering. In de Memorie van Antwoord op de Oorlogsbegrooting waarbij een nieuwe Nota van Wijzigingen ter verminde ring van het einde i j f e r met 2.3 m i 11 i 0 e n wordt aangekon- digd dat herziening van het militair on derwijs commissoriaal wordt gemaakt. Een reorganisatie van de kadcropleiding wordt overwogen. Georganiseerd overleg zal binnenkort worden ingevoerd. Een spoedige herziening van hel weduwen- en wcezenpensioon is te verwachten. Het huwelijksverbod zal niet worden opgehe ven maar wel gewijzigd. Een wetsontwerp, waarin een regeling jvordt getroffen voor hen, die tegen het vervullen van den miltairen dienst gewe tensbezwaren hebben, heeft het Depai le nient van Oorlog verlaten. Ook de reorganisatio van de militairen geneeskundigen dienst komt aan de orde. Do lichting 1917 zal in 1922 niet voor herhalingsoefeningen onder de wa penen komen. Arbeidstijd in liet bouwbedrijf. Verlenging? Do minister van arbeid heeft bij den Hoogen Raad van Arbeid de overweging aanhangig gemaakt van een voorontwerp van een Kon. besluit tot wijziging van het overgangsbesluit 1920, daartoe strekkende dat tot 1 October 1923 door een arbeider van 16 jaar of ouder in het tijdvak van 1 April tot 1 October op in aanbouw zijnde bouwwerken en bij grond, of graafwer ken. dienende tot voorbereiding van dien bouw, gedurende 10 uren per dag cn 55 uren per week arbeid mag worden ver richt. Dc hoogo bouwkosten. To dure steen. De enquête-commissie voor bouwbe drijven heeft in haar tweede rapport, dat thans in handen van de regopaing is, en zich in het bijzonder bezighoudt met de prijzen der bouwmaterialen, vastgesteld, dat de prijs van den normalen baksteen met 12 verminderd zou kunnen worden om den fabrikanten een winst te verzeke ren van 100 pet. boven die van 1914. Hierbij valt op te merKen, dat, sedert dit rapport is opgesteld, de steenprijs met ongeveer ƒ7 is verlaagd, zoodat het be drag boven de winst van 100 meer dan in 1914 toch nog 5 bedraagt. ..Tel.* Dc loonsverlaging in het Drukkersbdrijf. Gisteren heeft te Amsterdam een ver gadering plaats gehad van de hoofdbestu ren der arbeidersorganisaties in het druk- kersbedrijf, naar aanleiding van het be kende patroonsvoorstel in zake loonsver_ laging en verlenging van arbeidstijd bene vens vermindering van het pr-jstarief. Def nitief resultaat werd niet bereikt en" het ial rog wei eenigen tijd ö'uen alvo rens de patroons op hun aanbod ant woord ontvangiu. WorkloGzc G ro n d werkers. Gisterenmiddag heeft, naar aan „Hot Volk" wordt gemelde op het ministerie van binnenlandsche zaken een conferenfio plaats gehad van vertegenwoordigers der ministers van arbeid en van binnenland sche zaken met bestuurders van den Alg. Ned. Grondwerkersbond over maatrege'pn om aan werklooze bondsleden werk of uitkecring te verschaffen. Do werkloozen- kas der organisatie is uitgeput, maar het bestuur heeft toegezegd, ze in stand te zullen houden. De bond telt ongeveer 1000 werklooze leden. Dc weg Den IlaagDelft. Verbetering verzocht. Een aantal industrieele onderneniingsn te Delft heeft aan den minister van Water staat een adres gericht waarin wordr a*n- gedroigtn op verbetering van den weg tusschcn Den Haag en De'it Ain-'ssanten nemen aan dat ae Minister zal aoldoen aan het verzoek door d? gc- me-hte Delft gedaan om baar te on'li-"- fen van het onderlvgucL i'oNU van den_.jR}f,Ifjverbindingsweg Den Ha^T~ Rotterdam gelegen fusschen de Iïnnrn- -orug en de grens der gemeente Roller- dam en onderstellen dus dat genoemde weg binnenkort een rijksweg zal worden. Zij vestigen de aandacht op het feit, dat de bcStaande weg len eenenmale onvol doende is geworden voor het groote ver keer, vooral ook met vracht-automobielen dat daarop plaats vindt. Zonder eenige overdrijving meenen zij te mogen consta- teeren dat op sommige gedeelten zelfs geheel onhoudbare toestanden heerschen. Verbetering zou met betrekkelijk ge ringe kosten en in korten tij 1 verkregen kunnen worden, indien ingegrepen wordt voordat de bebouwing langs der weg ver deren voortgang heeft gemankt. Adres santen vermoeden dat de Haagsche Tram weg Maatschappij tot medewerking bereid zal gevonden worden in verband met do toezegging van adressanten :n een adres aan den gemeenteraad van Delft gedaan, wijl door de aangegeven verbetering te vens zou kunnen worden bereikt, dat over een groot deel van den verbrepden weg dubbel tramspoor zal kunnpn worden aan gebracht. Nog wijzen adressanten erop. dat do nieuw ontworpen verkeersweg tusschen de Hoornbrug en Rotterdam, de gevraag de verbetering van een beslaanden weg niet overbodig maakt, daar di° nieuw ont worpen weg wel een voortreffelijke ver binding zal vormen tusschen Den naag ^n Rotterdam, maar voor de verbinding Den HaagDelft van geen pracfisehe beteeke- nis is, omdat hij te ver buiten de bebouw de kom van Delft zal komen te liggen en Den Ilaag van Delft daardoor dus slechts langs een grooten omweg zou kunnen wor den bereikt. Een andere kwestie-Van Best. Naar aanleiding van geuite heschuldigin gen en insinuaties in zake de gestie van den heer Van Best ten aanzien van ver koop van grond aan de gemeente Eindho ven, welke gronden zijn gelegen in het Gendcrdal onder voormalig Gestel en Blaarthem, en Strijp, werd in de gemeen teraadszitting van 17 October 1921 een commissie uit den raad door den burge meester gekozen, met opdracht te onder zoeken of in den heer Van Best nog dkt vertrouwen kan gesteld werden, hetwellc hij als lid van den Raad in het algemeen, on als wethouder in het bijzonder be hoort te bezitten. Tot leden van die commissie werden aangewezen de heeren A. de Broekert (V.- D.), A. do Jong (SDA.P.), P. van der Putfi (R.-K.), Aug. Raaff (R.-K.) en P. Staal (R.-K.) Do commissie koos den heer De Broe kert tot haren voorzitter, terwijl de heer J. Sanders, secretaris der gemeente, al$ secretaris door de commissie werd geas- sumeerd. De commissie stelde zich tot taak twee' hoofdvragen to beantwoorden, n.l.: A. Heeft dc heer Van Best den grond in het Gendcrdal aangekocht, als lid van den Raad kennis dragende van het uitbrei dingsplan of irder** rl^onon op met de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1