i
VRIJDAG 3 FEBRUARI 1922
No. 3739
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
BUITENLAND.
Buitenlandsche Berichten,
Jaargang.
4NEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week, i 2.50 per kwartaal,
re Agenten 20 cent per week, J 2.60 per kwartaal.
per poet 12 96 per kwartaal.
istreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar
iling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af-
nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 cL
mer bestaat uit twee bladen
26
hwsil
d
V. 00
lijk,
ioeteri
Iter,
dustri
te ont
La:
-erko
ÏYLAJ
j pc
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
I
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT
op Ziterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 centj .regel
Voor Ingezonden Mededeelihgen wordt het dubbt^
van het tarief berekend.
KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 warden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hour en verhuur
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50
Pausdom.
jgen het nu wel eens cónstatee-
n deze dagen zoo duidelijk blijkt,
helder licht schittert: de
s e e 1 e beteekenis, de wereld-
n den Paus van Rome
iél de wereld toch wordt erkend
ikenis en deze positie,
oofden, regeeringspersonen en
nderen geven daarvan blijk
eringen, die worden gehouden, in
ingen, die worden geschreven
ood van Paus Benediotus XV.
t te constateeren, doet goed aan
ilieke hart en aan het Katholieke
at zooveel kleingeeestig en be-
anti-papisme moet dulden en
in het wriemel-leven van allen
stealer een feit, als het hier aange-
rschrompelt al dat anti-papis-
De, als tot het geknabbel van een
den voet van een boogen berg.
jn er onder ons, die wel eens ter-
Oren worden, ja haast ontmoe-
jnen, als zij getuigen zijn van
rijd, vóóral van zo veel leugen-
en lasterlijken, in de holen der
beraamden, strijd tegen onze
erk.
ch, wij kunnen ons daarover he
in oprecht gevoel onk van mede-
B- bevreezen mag het cns nooit,
ord der Schriftuur, dat de-poor-
el de Kerk niet zullen overwcldi-
?elk woord ons voldoende is
vestigd door da historie, door
siten, die luide en klaar spreken
die willen luisteren en verstaan
fan ons zij alle verwatenheid, alle
Dmenheid, en het gemis aan
ing van de goede bedoelingen van
'aande, andersdenkenden,
,itief een eigen eerlijke over-
ERWi e^den maar diep en innig zij
onze nederige en toch óók
kbaar heid voor het kindschap der
n wier hoofd staat door alle
ïeen de Paus van Romo, als de
leeder van Christus.
DE PAUSKEUZE.
uur der Conclaven.
r van enkele conclaven,
t »a< itste vijf eeuwen was de volgen-
nulen
Parofcolaas X 14 dagen; 1455 Calix-
1458 Pius II 14 dagen;
lus II 14 dagen1492 Alexander
ren1501 Pius III 33 dagen1503
18 dagen; 1513 Leo X 47 dagen;
ianus VI 12 dagen1623 Grego-
1 dagClemens XIV 106 dagen
VI 104 dagen; 1813 Leo XII 35
i.iij.t 520 Pius VIII 36 dagen, 1831 Gre-
m 62 dagen1846 Pius IX 9 da-
nkeil Leo XIII 3 dagen; 1903 Pius X
%ri P en 1914 Benediotus XV 3
nde
rdeelingd-er cellen,
neinsche correspondent van
iint d.d. 2 Februari:
niddag om vijf uur begint ten
het co-nclaaf.
rdinalen zijn door het lot de vol
len aangewezen:
5 de kardinalen: Richelmy, An-
'-nloch, Cagiano, Ragonesi, Ka-
Vico, Cagliero, Billot, Dal b or,
Lega, Tacci, Ascalesi, Csemooh;
5: Marini, Liujon;
41Solde villa, Pompilji, Bel-
squet, Maffi, Merry del Val, De
>inelli, Piffl, Faulhaber, Bertram,
Schulte, Boggiani, Laurenti,
•Nava, Ratti, Vidal, Sibarretti,
Logue, Früh'worth;
47: Valfre, Mercier, Maurin, Va-n-
/ualdi
orgi
Bacilieri, Mendes-Bello, Bis-
Mis trangelo, Van Ros sum, O'Con
Fontaine.
[ome wordt d.d.' 2 Febr. aan de
geseind:
morgen begonnen ten Vaticanode
iën, welke aan de opening van
claaf voorafgaan.
uur arriveerden ten Vaticane alle
[en, die zich naar do Zaal der Pa-
begaven, waar zich de stoet
3e, die zich door de Hertogs- en
saai naar de Paulijnsehe kapel be
*r de H. Mis van den H. Geest werd
'pet werd voorafgegaan door Zwit-
jg I garden en edelgarden. Volgden
kardinalen vergezeld van hun res-
secretarissen en geëscorteerd
f rüsersche garden.
Mis werd gecelebreerd door den
al-deken Vannutelli. Het koor der
Éhe ka'pel onder leiding van macs-
si voerde de Mis van Paleslrina
ifessor" uit.
H. Mis werd het gebed voor d©
gebeden.
Een ander telegram, eveneens van gis
teren:
Na bijwoning der H. Mis begaven de kar
dinalen zich naar de zaal van het Con
sistorie, waar zij hun laatste vergadering
hielden.
Om 12 uur 's middags nam prins Chigi
Albani, maarschalk van het Conclaaf, be
zit van zijn appartement in het Vaticaan.
De Zwitsersche garden betrokken do
ccrewacht bij den ingang van het Con
claaf, waar de vlag gehesche-n is met het
wapenschild van het huis Chigi Albani.
Do maarschalk van het Conclaaf heeft
het personeel aangewezen, dal gedurende
het Conclaaf den dienst in hot Vaticaan
zal verrichten.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
De spoorwegstaking in Duitschland heeft
het verkeer vrijwel stil gelegd.
Het Italiaansche kabinet afgetreden.
Da kwestie van toenadering tusschen
Vaticaan en Quirinaal.
De lersche vrede nog in gevaar?
België.
De conventie met Luxemburg.
De Kamer heeft de Belgisch-Luxem-
burgscbe conventie met 136 tegen vier stem
men en drie onthoudingen aangenomen.
Duitschland.
De groote coalitie.
Volgens een bericht van den Berlijn-
schen correspondent van de Kölnisclie Ztg.
heeft de parlementaire groep der Duitsche
Volkspartij met een zeer groote meerder
heid van stemmen een motie aangenomen,
waarin de toetreding der partij tot de re
geer mgsc-oalifcie nuttig verklaard wordt.
De Spoorwegstaking
De toestand.
Wolff geeft het volgende overzicht van
den toestand.
De eigenlijke haard van de staking be
vindt zich in enkele gedeelten van Noord
en West-Duitsohland, bepaaldelijk in Sak
sen.
In Zuid-Duitschland heeft ze tot dusver
weinig aanhang gevonden.
In het Berlijnsohe district heeft het re
gelmatig treinverkeer opgehouden. In
Mecklenburg reden 's morgens nog allo in
de dienstregeling aangegeven treinen. In
de districten Essen, Elberfeld en Munster
is het geheele treinverkeer stopgezet. In
Thuringen zijn groote stoornissen in den
dienst voorgekomen. In Frankfort, Bres-
lau en Hamburg is het treinverkeer geheel
onderbroken. De regeering treft overal
maatregelen om arbeadswilligen in dienst
te nemen.
Over het algemeen staakt slechts het
rijdend personeel, terwijl het stations per
soneel op z'n post is verschenen. Drie
leiders van de stakingsbeweging zijn gis
teren te Berlijn gevangen genomen, ter
wijl bij verschillende Berlijnsche groote ban
ken deposito's in beslag zijn genomen, wel
ke de aan de staking deelnemende vakor
ganisaties daar hadden.
De Berliner Lokalanzeïger heeft verno
men, dat de spoorwegdirecties heb verzoek
hebben ontvangen, een ruim gebruik te
maken van de verordening van den Rijks
president.
De gerechtelijke autoriteiten, zullen alle
voorkomende gevallen van overtreding,
onmiddellijk hebben te onderzoeken.
Op voorbeeld van den politiepresident
van Berlijn, die, de inbeslagneming van de
stakingsgcLden en de gevangenneming van
stakers heeft bevolen,, zullen ook de com
missarissen van politie in de andere ste
den tot dergelijke maatregelen overgaan.
De R ijksvakbond van Spoorwegperso
neel, afdeeling Baden, heeft besloten, dat
voorloopig in Baden niet gestaakt zal wor
den.
Volgens een officieel bericht van de af
deeling Pruisen, is het locomotief personeel
bijna overal in gesloten gelederen tot sta
king overgegaan.
Het treinpersoneel heeft slechts gedeel
telijk aan het etahingsparool gehoor ge
geven, terwijl het andere personeel bijna
overal voltallig is opgekomen.
De technische noodhulp
in actie.
Naar volgens Wolff de bladen melden,
is de technische noodhulp in Berlijn, Bres-
lau, Dresden, Maagdenburg en Munster in
werking getreden.
In Stettin, Hannover, Frankfort a. M.
en andere plaasten is de noodhulp ge
waarschuwd.
De noodhulp te Berlijn roept allen op
die verstand hebben van spoorwcgmachi-
ncs en den dienst van het bedrijf.
Bedreigde voedselvoor
ziening te Berlijn.
Volgens het Berl. TagebL is de meel-
voorraad te Berlijn nog maar voor een
week voldoende. De melkvoorziening be
gint reeds moeilijkheden op te leveren. De
vrije levering van melk aan de bevolking
is gestaakt. Ook zijn er geen groote voor
raden vlees ch. In plaa ts van veetreinen
zullen vrachtauto's worden gebruikt.
Een protest der
Onafhankelijken.
Naar de Freiheit meent te weten, heeft
de partijleiding van de Onafhankelijken
tegen de door haar als met de grondwet in
strijd zijnde verordening van den Rijks-
president en van den poli tie-president van
Berlijn, krachtig geprotesteerd.
De communisten hebben do onmiddellij
ke bijeenroeping van den Rijksdag ge
vraagd.
Frankrijk.
Het proces-Landru.
Het beroep van Landru, dat gisteren
voorkwam, is door het cassatiehof verwor
pen. Raadsheer Laborde verklaarde, dat
de zoogenaamde vormgebreken van onder
geschikten aard waren en dat dientenge
volge het beroep was verworpen. Ook ad
vocaat-generaal Langlois zeide tot dezelf
de conclusie gekomen te zijn.
Engeland.
De lersche vrede.
De onderhandelingen op
het dood e punt.
Collins, de premier van Zuid-Ierland en
Sir James Craig, zijn noordelijke collega,
hadden gisteren een onderhoud, dat 2
uur duurde. Na afloop werd officieel be
kend gemaakt, dat er geen verdere over
eenstemming was bereikt en dat er een
zeer ernstige toestand was ontstaan. Het
verschil van mcening staat in verband met
de kwestie van de herziening der grenzen
tusschen beide staten.
Waarschijnlijk vóórdat dit bekend werd
zeide de „Daily Chronicle" te gelooven,
dat de conferentie tot resultaat zou heb
ben, dat een entente tusschen Zuid- en
Noord-Iorland tot stand zal komen.
De arbeiders teg$n het Fransch-
Engelsch garantie-verdrag.
De gemeenschappelijke raad uit de, ar
beiderspartij en de vakvereenigingsconfe-
rentie heeft een resolutie aangenomen,
waarin hij zich verzet tegen het voorge
stelde Fransch-Engelsche verbond, daar
dit het Britsche volk in een oorlog zou
kunnen betrekken, tengevolge van de po
litieke actie van een bondgenoot, waar
over men geen controle zou hebben.
De resolutie eischt verder, dat het be
drag der Duitsche schadeloostelling zal
worden vastgesteld door een internatio
nale overeenkomst of door arbitrage en
wel een cijfer, dat Duitschland naar rede
lijke verwachting kan betalen. Voorts
wordt terugtrekking van de bezettingsle
gers verlangd en de oprichting van een
waren volkenbond, waarvan Duitschland
deel zal uitmaken.
Italië.
Het kabinet dient zijn ontslag in.
Naar V. D. uit Rome meldt, heeft Bo-
nomi gisteren bij de opening van de Ka
merzitting medegedeeld, dat het kabinet
met het oog op den veranderden politie-
ken toestand zijn ontslag bij den koning
heeft ingediend.
Het „Vad." te.ekent hierbij aan:
Op den dag, dat het Conclave begon, is
het Italiaansche ministerie gevallen. De
Romeinsche kwestie, het vraagstuk van
's Pausen wereldlijke macht, het probleem
van de verhouding tusschen Quirinaal en
Vaticaan is blijkbaar nog altijd, niet defi
nitief opgelost: het Vaticaan heeft giste
ren een kleine revanche gehad voor de ne
derlaag van 1871, waarvan het de gevol
gen nog steeds niet aanvaard heeft.
Onder Benediotus XV was er echter
ijverig gewerkt ten gunste eener verzoe
ning. Wanneer Kardinaal Mercier in een
interview met Italiaansche journalisten
dezer dagen verklaarde dat de overleden
Paus hem deed denken aan een; groot kun
stenaar, die sterft voor hij zijn meester
stuk voltooid heeft, dan is het wel zeer
waarschijnlijk, dat de Mechelsche kardi
naal met dit onvoltooide meesterstuk niet
anders meende dan den vrede tusschen Va
ticaan en Quirinaal. Frankrijk had de laat
ste Paus door zijn liberale politiek reeds
weten te verzoenen; Italië zou ten slotte
ook verzoend, geworden zijn vooral daar
de katholieke democratie in de laatste
jaren ec-n bijzonder groote rol in dit land
gespeeld heeft De partij der populari heeft
zich juist onder invloed van Paus Bene
diotus XV zoo zeer uitgebreid. Tal van
democraten-priesters en wereldlijken die
zich onder Paus Pius X min of meer ver
beterd voelden, zijn na 1914 vol moed en
offervaardigheid aan 't werk gegaan om
een nieuw Italië te scheppen, dat. tegelijk
katholiek en democratisch zou zijn. Hun
groote succes bij dc verkiezingen bewijst,
dat hun ideaal werkelijk niet bulten de
stroomingen der openbare opinie ligt.
Men spreekt nu, volgens een telegram
uit Rome aan de Temps, reeds over een ka
binet de Nava. De Nava is de ledder der
populari; met hem als minister-president
en een paus, die de richting van Beno-
dictus XV blijft volgen in het Vaticaan,
zou „het onvoltooide meesterwerk" waar
over kardinaal Meroier sprak, stellig spoe
dig voltooid zijn.
Denemarken.
De Posterijen.
De buitengewone omstandigheden van
den oorlogstijd hebben een ernstig deficit
veroorzaakt bij den Dcenschen postdienst
gedurende e enige jaren, zijnde een tekort
van 17 millioen kronen in 1920-1921. Door
bezuiniging zal het tekort over het loopen-
de jaar niet meer dan 8 millioen bedragen
en de directeur-generaal verwacht, dat
door een verdere bezuiniging van 4 tot 6
millioen op de extra-lóonen wigend jaar
geen verlies meer zal opleveren.
De griep te New-York.
Te New-York neemt de griep-epidemie
schrikbarende afmetingen aan In de laatste
24 uren zijn er 1000 gevallen gerapporteerd,
waaronder 43 met doodeüjken afloop.
Een mijnramp in Amerika.
Uit Gales (Tennes^e) wordt gemeld: Gister
morgen zijn door een ontploffing in een mijn
nabij de 6tad zeven personen gedood, terwijl
22 personen nog in de mijn zijn opgesloten. Er
is een reddingsdienst georganiseerd, die alles
in het werk zal stellen om de slachtoffers te
bevrijden.
BINNENLAND.
Oostcnrijksch transport
R.-K. Huisvestingscomité*.
Het Centraal Bureau van het R.-K.
Huisvestings-Comilé ontving bericht, dat
het kindertransport uit Ween en. ander
maal moest worden uitgesteld tol 16
Februari.
Het transport zal op 18 Februari in ons
land aankomen.
Op 28 Februari vertrekt een transport
uit oils land naar Weenen.
Rogcerings- cn voogdijkinderen.
Do Minister stelt bij nota van wijziging
op de begrooting van Justitie voor, f500.000
uit to trekken voor vereenigingen, stichtin
gen en instellingen van weldadigheid, wel
ke zich'belasten met verpleging van re-
geerings- en voogdijkinderen en welke in
bijzondere mate den druk der tijdsomstan
digheden ondervinden.
Do nieuwe Kamer van Koophandel,
Het reglement gewijzigd.
Naar het Gorr. Bur. verneemt, kan dezer
dagen de verschijning in het Staatsblad
verwacht worden van een Kon. besluit tot
wijziging van het reglement vc or de nieu
we Kamers van Koophandel, welk besluit
o.m. een nieuwe regeling zal inhouden van
de wijze waarop, voor het geval een stem
ming heeft plaats gehad, de tot lid eener
Kamer van Koophandel gekozenen worden
aangewezen.
Dc werkloosheid in de Typografie.
Opschorting van het
P r ij s t a r i e f
Naar „Het Centrum" verneemt, heeft de
Minister van Binnenlandsche Zaken bij
schrijven d.d. 28 Jan. in zake het niet doen
vallen van de „uitgetrokken" typografen
onder de werkloozen-steunregeling, aan
de Yakcentralen medegedeeld, dat hij, „al
vorens op de zaak verder in te gaan, gaar
ne zal vernemen, of en zoo ja welke po
gingen door de besturen der typografen-
organisaties zijn aangewend, om in over
leg met de werkgeversorganisaties te ge
raken tot tijdelijke schorsing van het
prijstarief".
Do arbeidstijden van het spoorweg
personeel.
Een conferentie met den
Minister.
Gisteren werd tusschen den Minister
van Waterstaat en een deputatie van het
hoofdbestuur van do Ned. Ver. van Spoor
en Tramwegpersoneel een onderhoud ge
voerd over de wijzigingen, welke door de
directie der Ned. Spoorwegen ïd de dienst
en rusttijdenbepalingen noodig worden ge
acht.
In een bespreking van ruim een uur
werden de bezwaren der Vereeniging na
der uiteengezet en hare tegenvoorstellen,
die meer do normen van de Arbeidswet
naderen, verdedigd.
In deze voorstellen komt o.a. tot uitdruk
king de wcnsch den maximum-diensttijd
op ten hoogste 10 uur vast te stellen, de
grenzen in l i dagen van 102 uur tot 90 en
96 uur terug te brengen en de vrije dagen
minstens 36 uur groot te doen zijn.
De nieuwe regeling door de directie
voorgesteld komt in hoofdzaak hierop
neer, dat zij de gelegenheid Wenscht te
hebben om als regel tusschen twee
diensttijden van 10 uur, diensttijden op te
leggen van 14 uur.
Door de vertegenwoordigers der
spoorwegorganisatie werd met voorbeel
den betoogd, dat de directie der Ned.
Spoorwegen nalaat om zoo economisch mo
gelijk gebruik te maken van de bestaande
bepalingen.
Met nadruk werd onder de aandacht
van den Minister gebracht, dat bij toe
passing der door de directie gewenschte'
bepalingen verzet van het personeel niet
zou uitblijven.
De Minister heeft toegezegd ernstig t©
zullen overwegen betgeen door de dele
gatie is betoogd. De Minister hoopt zijn
beslissing zoo snel mogelijk te nemen, na
dat alle gegevens, over deze guaestie te
zijner kennis gebracht, dnu- hem zijn
overwogen.
Invoer van boter.
Beantwoorde vragen.
Op de vraag van 't lid der Tweede Ka
mer den heer Braat betreffende uit vreem
de landen ingevoerde boter heeft de mi
nister van Landbouw geantwoord dat de
invoer van boter uit vreemde landen valt
onder de bepalingen der Boterwet van 11
Juli 1908, welke verbiedt boter in te voe
ren, die een vetgehalte bezit beneden 80
pet. Het watergehalte zal derhalve, in ver
band met de aanwezigheid van zout- en
eiwitstoffen, niet vc*! r- ]jUn.
nen bedragen.
Voorts moet dit ui. blij
ken, dat de boter geen aanleiding geeft
tot verdenking van te zijn vervalscht.
Intusschen kan in afwijking van het vo
renstaande boter uit vreemde landen vrij
worden ingevoerd, mits de partij is voor
zien van een bewijs van herkomst en af
komstig uit een land, alwaar naar het oor
deel van den minister, van staatswege vol
doende zorg wordt gedragen voor de zui
verheid der waar. Tot dusverre is slechts
éón land n.l. Denemarken aangewezen als
beantwoordende aan laatstgenoemde voor
waarde, en wel voor zooveel boter betreft,
voorzien van het Deensche Rijksmerk. An
dere boter wordt overigens in e-omfld
land niet ten uitvoer toegelaten.
Ten aanzien van het watergeliaice in
Deensche boter moge worden opgemerkt,
dat liet in Denemarken daarvoor toelaat
bare maximum is vastgesteld op 16 pCt.
Nar.sen In Nederland.
In Februari.
Na.ar wij vernemen, heeft prof. dr.
Fritjof Nansen de uitnoodiging van het
Nederlandsche Roode Kruis, om hier te
lande te komen spreken, aangenomen.
Zijn komst kan ongeveer 18 Februari wor
den tegemoet gezien
Vrijhcidsbei ut
Aantasting va n het Yer-
eenigingsrecht te Hecze (N.B.).
In Heeze (N.B.), is door de directie der
N.V. van Engelen en Evers,Bandfabrieken,
een aanslag gepleegd op het vereenigings-
reclit der arbeiders en op de Katholieke
organisatie, zóo brutaal, zóo cynisch, dat
we meenen de opmerkzaamheid van het
geheele Nederlandsche publiek door mid
del van de Nederlandsche pers op dit feit
te moeten vestigen. Wij willen het publiek
opwekken tegen deze schandelijke aan
randing van do vrijheid en bet recht, aan
ieder Nederlandsche staatsburger bij de
wet gewaarborgd is, te pro'esteeren en
daartegen met kracht ^telling te nemen.
Het klinkt ongelooflijk en loch is he8
waar, dat in het jaar 1922 een werkgever
het aandurft, gebruik makende van zijrt
economisch overwicht, om bet dreigement
van broodroof te gebruiken en dat dreige
ment ook uit te voeren, om daardoor de
ook aan den arbeider gewaarborgde wette
lijke vrijheden en rechten tot ren pas
kwil te maken.
Bovcnaangeduide Directie heeft ontslag
aangezegd (en inmiddels is dit ontslag
ook ingegaan) aan alle arbeiders(sters)
die niet vóór een bepaalde datum, voor
hèt lidmaatschap der vak- en standsorga
nisatie zouden bedanken.
De arbeiders(sters) waarvner velen—
ook al wegens patroonv- eerst se
dert de propaganda-ac!' mber 1.1,
lid zijn geworden van dc;. -iv. Textiel-
arbeidersbond, hebben thans geweigerd
van hun wettelijk recht afstand te doenl
met het gevolg dat ze 28 Jan. 1.1. al leg
ontslagen zijn.
Het Gemeentebestuur van Heeze, tYaoï*,
van ook de heer Evers lid is, heeft beï
voorstel van den Minister om lot de werk
loosheidsregeling 1922 toe te treden ver*
worpen, zoodat deze mensclien (een 90«
tal) geen uilkeering mogen ontvangen uf|
de werkloozenkas. r
De firma hoopt nu, bare arbeiders doo? I
den honger te dwingen van hunne buxjSf
gerechten afstand te doen.
Wij meenen dat een dergelijke laakba*
re daad geen succes mag hebben.
Daarom roepen wij alle weldenkende^ i
Nederlandsche staatsburgers op met on»
tegen do handelwijze dezer firma protest!
aan te teekenen cn de arbeiders in dè f
verdediging van hun recht, ook financieel
te steunen.
