Jaargang. ZATERDAG 19 NOVEMBER 1921 No. 3677 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. BUITENLAND. BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 1 2.50 per kwartaal. Sij onze Acenten 20 cent per week. 1 2.60 per kwartaal. Franco per post 3 2 95 per kwartaal. [Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar D betaling van 50 et. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- erlijke nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad'10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. H TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per rego Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE AD TEUTEN TIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop 1 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 lil nummer bestaat uit e bladen, waaronder het llusfreerd Zondagsblad. Rare sprongen. Gaat den socialisüschen vakvereeni- ren niet buitengewoon naar den vleeze. 0 men kan ze nu en dan rare spron gen doen om dc aandacht op zich te ligen. idereen weet, dat er een strijd is in de jalindustrie. >ii strijd, die loopt over loon zeker, ©lle-rc-orst over Iret feit, dot or een sverlaging is ingevoerd zonder ovor- met de werknemersorganisaties. herinneren slechts aan een verkla- van een districtsbestuurder van den ialistischen) Alg. Ned. Metaalbewer- bemd. den lieer C. Oosterbaan, verle- week te Rotterdam gedaan. [et nadruk verklaarde deze spreker, dat organisaties nog ten allen tijde bereid le onderhandelen. Laten do werkge- zeide spr. nu royaal en eerlijkerken- dat ze gefaald hebben en alsnog be- zfjn overleg te plegen. 1 groote, principieele fout van de gevers, waartegen de werknemers esleeren en terecht! ligt dus in feit. dat er voor het besluit tot loons- iaging geen overleg is gepleegd. 3 wil do Directio der Nederlandsche orwegen overgaan om op eenigcrlei het. liefst door arbeidstijdverlen- het tekort te dekken, j heeft daartoe een conferentie gchou- met vertegenwoordigers van de vijf jndo organisaties der werknemers, idien liet. verslag van de „Tel." juist zie Binnenland waaraan wij twij- is op die conferentie door genoemde Mifie een allesbehalve goede toon aan- igen. iar, gesteld dat dit zoo is, mag dan h voor de „Nederlandscho Vereeni- (de Socialistische) een reden zijn om aan verder overleg, waartoe én de fdie èn de overigo organisaties bereid ren, te onttrekken. !n dat heeft deze Verceniging gedaan lij is weggeloopen. tl is een houding, die aan het perso- niets anders dan schade kan be lenen. et personeel moet en zal zich er ook verheugen, dal. do andere organisaties verstandiger gedragslijn volgen. k houdine van de ..Nederlandsche Vèr- rins:" is alleen geschikt omvan zich 6fn spreken, om voor oppervlakkige schpn den dappere te spelen en zal ongetwijfeld... den haat bij die op- lakkig-foeziende mensehen -aankwee- Is wel juist gezegd door mr, v. Eek, dp STïa.P. niet veel gedaan heeft om te voeden „leiders naar een betere nenleving"!Do leiders van de „Ne- landsche Verooniging" althans zijfï geen fjdoTiRwaardigo!.-. Ze maken rare on?en nge'and beveelt tot staking van den w van Britsche oorlogsschepen. Ie conferentie zal waarschijnlijk spoe- afloopen. let gebruik van loodwit voor huisschil- werk nogmaals ter arbeidsconferentie pi'oken. taking in de metaalindustrie te Dus- iorp. öe Ontwapenings conferentie. HET BRITSCHE VOORBEELD. Slaking van don bouw van Britsclio oorlogsschepen. feBritsche admiraliteit heeft mot spoed afregelen genomen tot staking van den vier grooté oorlogsschepen, voor het voorbereidende werk reeds jonnen was. De '•egcering heeft aldus ar principieele aanvaarding van het ifrikaansc-he onLwapeningsplan in een J|J omgezet nog voor do Amorikaansche ïertng in dezelfde richting officieele fcpen heeft gedaan. fear vernomen wordt zal, als de Ame- aanscho voorsl ellen niet worden aan- de bouw dezer schepen onverwijld tóen hervat. Voortzetting van den vioolbouw in de V. S. minister van marine verklaarde gis- ?n nat een bijeenkomst van het kabinet, I bat werk aan de in aanbouw zijnde 'erikaanscho oorlogsschepen zal worden 'fgezel tot do conferentie een del'ini- .overeenkomst bereikt. Do duikbooten-kwestie. Hoewel er reden is, om te gclooven, dat Engeland gaarne een algeheele afschaf fing der duikboolen zou zien, hebben de Britsche gedelegeerden geen formeel voor stel gedaan nopens deze afschaffing. Zij hebben zich tot dusver beperkt tot niet- officieele verklaringen omtrent beperking der tonnenmaat van de onderzee-vfolcn. Hot is mogelijk, dat zij zullen voorstellen, deze te beperken tot 45.000 ton, met als maximum-inhoud voor iedere boot 250 ton. Admiraal Ivato hooft medegedeeld, dat Japan de Ohineesche voorstellen als grond slag van do besprekingen aanvaardt.. Ook deelde hij mede, dat Janan om nep dus danige wijziging van Amcrika's maritieme voorstellen zou verzoeken, dat het een tonnage kan behouden, die iels meer is dan 60 procent van die der beide andere mogendheden en tevens, voorzoover hel schepen van een zuiver defensief type be treft het tonnage van de twee andere mo gendheden benadert. De stand van zaken. Het „Hbld." schrijft: Er breekt zich een krachtige strooming baan om de oplossing der quaestie van liet Verre Oosten te bepalen tot de groote beginselen en de ingewikkelde details over te laten aan latere overweging. Het besef wint veld, dat het vraagstuk le samenge steld is om een volledige oplossing er van toe te laten met name wegens de afwezig heid der Russen. Als gevolg van de blijk bare neiging der westelijke mogendheden om één lijn te trekken, liccrscht er eenige zenuwachtigheid in Japansclie kringen. Dit blijkt uit een protestvergadering van Japansclie journalisten, die zich verzetten tegon de reserves, w.elloo Ivato ten aanzien van de ontwapening heeft gemaakt. Men legf~d.it aldus uit, dat de Japanners het gevaar beseffen van oolc maar den gc- ringsten zweem van agTcssio óf in het Oosten óf tegen het Westen. Ford en de opgeruimde schepen. Ford, de man van de Ford-auto's, heeft aan do regeering der Vereenigde Staten aangeboden om de „vloten der wereld te gen oud roest-prijs to koopen". Hij hepft de verzekering gegeven, dat hij in staat is deze transactie to kunnen financieren en verklaard, dat hij met acet.yleen-vlammen en electrische installaties de oorlogssche pen weer uit. elkaar lean nemen en er landbouwwerktuigen en andere nuttige werktuigen van kan maken. „Ik ben", zeido hij, „bereid om elk oorlogsschip, dat de Vereenigde Staten en de andere mogendheden zouden afdanken, to koo pen". Hij achtte het een misdaad, dat men alle Duifsche oorlogsschepen tot zinken had gebracht, Indien de diplomaten zaken willen doen. moesten zij Ford's aanbod aannemen. Hij zou dan medelielpcn, liet vraagstuk der werkeloosheid op te lossen, dat ontstond tengevolge van het bedanken der schepen. De duur der conferentie. De correspondent der „Daily Chronicle" te Washington meldt, dat de conferentie in een paar weken tijds zal afloopen en zich zal bepalen tot het bereiken van: ten eerste een vlootontwnpcningsplan voor alle vijf groote naties; ten tweede verkla ringen in grooto lijnen over de politiek ten aanzien van het Verre Oosten. Het volgend jaar zou dan een conferentie-wor den gehouden om zich ten eerste mei een Enlcnle voor het Verre Oosten in bijzon derheden geconcipieerd, ten tweede met de bewapening te land bezig te houden. Do derde algemeene vergadering. Hughes heeft de derde algemeene- ver gadering der bewapeningscouferentio te gen 21 November, des morgens, bijeenge roepen. Duitschland. Staking van metaalbewerkers. De dreigende staking in de metaal indus trie is werkelijkheid geworden. Zestig dui zend metaalarbeiders to Dusseldorf en om streken zijn, wegens loongeschil, in sta king gegaan. De patroons hebben deze ac tie beantwoord met een algemeene uitslui ting. De belastingen. Minister Hennes deelde in de belas- tingcommissie van den Rijksda.c; mede, dat de belasting in totaal c. 95 milliard mark bedraagt, of per hoofd gemiddeld 11183.30 mark. De toekomstige belasting van het bezit zou volgens het rcgccringsvoorstel ca. 52 '4 milliard mark bedragen, d.w.z. 51 pot. der totale belasting. De belasting op de genotmiddelen zou zeven milliard opbrengen, of 6.8 pet. van het. totaal. Over de volgende punten, zeid© hij ver volgens rnen het eens geworden in de commissie: le. Duitschland moet probeerc.n uit eigen kracht zijn begrooting in orde le brengen. 2e. Dit is niet mogelijk wanneer de En tente vasthoudt aan al haar eischen inza ke Hen. 3e. Men zal ons geeai oogenblik rust geven om weer op adem te komen, alvo rens wij het bewijs zullen geleverd hebbe.n, dat het ons ernst is met de pogingen om orde te stellen in onzen jhianeieejen toe stand. Verder gaf de minister een overzicht van de begrooting voor het volgende jaar. De gewone uitgaven zijn op 72 milliard be groot; de inkomsten op ongeveer 100 mil liard. Li 1922 zal de Duitsche bevolking 1583 mark per persoon moeten opbrengen. De belasting van hot bezit moet 82milliard opbrengen, dat is 54.1 pet ..van de totals opbrengst der belastingen. rwusun sirüi De Arbeidsconferentie. Het gebruik van loodwit. Da-ar het voors tel van Godard, be trei lende het gebruik van loodwit, slechts een stem meerderheid verkreeg de con ventie eis oh t twee derden der stemmen, is op initiatief van de Britsche arbeiders- delegatie een compromis voorgesteld, dat thans met 70 tegen 3 stemmen is aange nomen. Deze regeling bepaalt, dat het ge bruik van loodwit is verboden binnen d© .gebouwen. Een uitstel van 10 jaar is toe gestaan aan die landen, waar loodwit ge bruikt wordt. Voor vrouwen en kinderen beneden 18 jaar is dergelijke arbeid ver boden. De. conferentie heeft met 81 tegen 1 at. een tot de regeeringon te riohten verzoek goedgekeurd, betreffende do toepassing van den wekelijkschen rustdag in den han del. De toelating van Serrarens De internationale arbeidsconferentie heeft met algemeene stemmen besloten tot do toelating van Serrarens, als afgevaar digde voor de Nederlandsche werklieden, op uitdrukkelijke voorwaarde, dat deze toelating niet zal mogen worden be schouwd als een precedent. De conferentie heeft ook met algemeene, emrnen beslo ten het advies van het internationaal ge rechtshof in te winnen nopens de alge meen© interpretatie, van het. artikel, dat de aanwijzing regelt van de niet-regee- ringsafgevaardigden. Britsch-lndië. De ongeregeldheden te Bombay. De onlusten in de inboorlingenwijk wer den veroorzaakt door fabrieksarbeiders, die tramwagens vernielden en in brand staken, met steenen wierpen naar Euro peanen en verscheidene politiebeambten doodden of wondden. De politie schoot, waardoor een aantal slachtoffers vielen. Volgens een officieel communiqué is de toestand te Bombay thans kalm ofschoon de meeste fabrieken stilstaan. Er zijn in 't geheel vier politiemannen gedood en 39 ernstig gekwetst. Men gelooft dat de ver liezen der oproerlingen even groot zijn. Buitenlandsche Berichten, Spoorwegongeval te Brussel. Gisterenmorgen is de trein, die le 8 uur 8 uit Antwerpen ver trekt, aan de Gare du Nord te Brussel op eenige leege wagens geloopen, doordat de remmen weigerden. Dertien passa giers werden licht gewond. „Tel.". Sneeuwstormen en vorst Van den Sint Gotliryd worden hevige sneeuwstormen gemeld. De storm heeft er een snelheid van tachtig kilometer per uur bereikt en er heerschl een vorst van vijftien graden. „Tel." Noodlottige schipbreuk. Het Ned. Tol. Agentschap seint uit Manilla: Bij een schipbreuk van liet stoomschip „Ma ria Luiisa" bij den ingang van d'o baai, zijn 58 personon, onder wie vele vrouwen en kinderen om het loven gekomen. Een pass eer end schip redde 72 opvarenden, waaronder alle officieren en dc goheel-e be manning. De reddingboot en werden door de hoog© golven omgeslagen. De „Maria Luïsa" ondeidiield don dienst tussclien de eilanden. Een Noorsche bark vergaan. Üit Kopenhagen word't gemeld, dat de Noorsche bark, Sloregruud, uit Christians and iin de Zwec&sdhe scheren met do göheele be manning van dertig koppen is vergaau. Het schip mat 1SO0 ton. Groote brand bij Mainz. Gisterennacht heeft nabij Mainjf een ernstige brand gewoed. Dc cellules O-fabriek te Tvort- heim is door een hovigen bra.nd geteisterd Er is voor eon waaide van meer dan drie mil- lioen mark verwoest. De oorzaak is onbekend. „Tel" Antwoord van de regeering op de vra gen van het Eerste Kamerlid Slingsn- berg inzake de credietverleening aan Duitschland. Tegen Siandscandidaten. Een Bisschoppelijk, verkl aring. Wij lezen in „De GeLderlander'de vol gende ver ld aring van den a bisschop van 's-Hortogenbosch, mgr. A. F. Diepen: „Betreurend dat in den Kieskring Nij megen door sommige Katholieken daden zijn. gesteld en-maatregelen schijnen ge troffen te worden, om z.g. Standsc-andi- daten, in onze Volksvertegenwoordiging te brengen, verklaren wij nadrukkelijk, dat van B4.065.635.34i. Per saldo was dus op- genomen 2.464.076.42», terwijl Duitsch land op dit crediel nog over ten hoogste ƒ33.470.288.33 kon beschikken. De rekening van het grondstofJ'cnerediet vertoont per 7 Nov. 1921 een debetsalda ten laste van Duitschland, groot 11.688.034.3S». Er kan, naar dc meening van de minis ters, bezwaarlijk sprake zijn van een in directe versterking, als gevolg van dit cre diel, van de Duilscho industrie in haar-con currentiestrijd met dc Nederlandsche in dustrie. Het schijnt, dal. over het hoofd is ge zien, dat Nederland zich tot deze crediet verleening verbonden heeft bij een met HET VOORNAAMSTE NIEUWS. In verband met de veelvuldig voorko mende kerkbranden, door zorgloosheid van loodgieters veroorzaakt, heeft de re geering een aanvulling van het Wetboek van Strafrecht voorgesteld. zulke actie in tegenspraak komt met leb ter en bedoeling van de Bisschoppelijke Communique's van 25 September 1917 en 5 Februari 191S. Met name wordt aldus gehandeld tegen liet voorschrift van heb het Communiqué van 5 Februari 191S „Dat in dc Katholieke Kiesvereeaï- gingen de leden der sociale organisa ties zich niet gedragen, als leden dier organisatie, maar als Katholieke Staatsburgers met allen medewenkenj tot bereiking van het doel, dat de Kicsvereenigingen zich hebben ge steld.'' „Wordt in dit laatste Communiqué ver volgens den leiders de,r Sociale Organisa tie-s uitdrukkelijk „het streven" verboden op welke wijze en met welke middelen dan ook naar het zelf stellen van z.g. Standscandidaten, dan treft dit verbod niet alleen de leiders die officieel de ver antwoording dragen, doch een ieder die zich ter zake als leider zou opwerpen. „Het stellen van Standsoandidaten als zoodanigdient, naar onze overtuiging, streng geweerd te worden in de Katho lieke partij en wij aarzeden dan ook niet elke poging daartoe aangewend e,n dke medewerking aan zulke poging verleend, onvoorwaardelijk te veroordeelen." De conferentie met de Spoorwegdirectie. Nadere b ij z o n d e r h e d e n. Op de conferentie van de spoorweg directie met het spoorwegpersoneel, heert de vertegenwoordiger der Nederl. Ver- eeniging, de heer Mol Intake r, de volgende bezuinigingsmaatregelen naar voren ge bracht 1. Meer commercie.ele inrichting van het bedrijf. Groote vereenvoudiging der ad ministratie. 2. Meer centralisatie bij de diensten. 3. Bezuiniging bij de afsluiting der spoorwegen. 4. Postvervoer (1918 4.000.000.) 5. Militair vervoer. Vol tarief. 6. Gerequirecrd kosteloos vervoer. Vol tarief. 7. Nieuw tarief bestelgoed. Postpakket ten (tot 5 K. G.) zijn" 25 pCt. goedkooper dan het bestelgoed. 8. Aardappelvervoer. Speciaal tarief. 9. Tarief voor looaalverkcer wijzigen in verband met fiets- en autoverkeer. 10. Storting ontvangsten stations (Maan dag tot Vrijdag). 11. Zuinigheid bij bouwen van verschil lende dienst lokalen en woningen. 12. Opheffing stations en lijnen. 13. De spoorwegen worden gedwongen de wegen to huren, onderhouden en be waken. Kosten in 1920 13.092.000. 14. Het Rijk gaf voor Waterstaat uit in 1920 45.000.000 voor onderhoud wateren, kanalen, wegen, enz.ongeacht de uit gaven voor de provinciën en gemeenten, voor schipperij cn auto-verkeer. De heer Kalff antwoordde hierop, vol gens het „Volk": De opmerkingen zijn voor 7/10 onjuist en als ik een onvriendelijkheid mag zeg gen de beschouwingen zijn grenzeloos oppervlakkig en lichtvaardig. U begrijpt toch, dat wij, die doo-r onze konnis en op voeding de capaciteit hebben om een spoorwegbedrijf te leiden die gebreken al lang gezien zouden hebbou als ze er wer kelijk waren Daarop vertelde de heer Moltmakor den heer Kalff, dat hij grenzenloos ver waand was, als hij alles meende te we ten. Uit de Sigarenindustrie. Het collectiefcontrac t opgezegd. Het Verbond van Vereenigingen van Si garenfabrikanten. in Nederland heeft de collectieve arbeidsovereenkomst tegen 16 Maart 1922 opgezegd. Het Verbond is be reid tot onderhandelingen over een nieuw contract. Kot er edict aan Duitschland. B c a n't worde vraag. In hun antwoord op de vragen van den lieer Slingenborg in zako de credietver leening aan Duitschland herinneren de ministers van Finaciën en van Landbouw eraan, dat het crediel van 200 millioenaan Duitschland beslaat uit een lcvensmidde- lencrcdict groot 60 millioen o.n een grond- stoffencrediet, groot 140 millioen. Wat het le vensm'i rl d e 1 one re-diet betreft, was per 7 Nov. 1921 in totaal over een bedrag van ƒ26.529.714.77, waarvan infusschen op dien datum bereids was terugbetaald 'een som - «wêiiai, WtHiruTK5 ten en verplichtingen van beide landen met betrekking tot de hierbodoehle aange legenheid, zijn vastgelegd De hoofdredacteur van „De Nederlander". Prof. SI o te. maker neemt ontslag. Naar de „Tel." verneemt komt er bin nenkort. verandering in de samenstelling der hoofdredactie van de „Nederlander- Prof. Slotemaker zou zijn ontslag als hoofdredacteur hebben ingediend, mede om politieke meeningsverschillen. Wo^ konden nog geen inlichtingen over de juistheid van dit bericht verkrijgen. Een adres. De „Nederlander" verneemt, dat de bij zondere kerkeraad der Ned. Herv. G©m. te Amsterdam, naar aanleiding van het op treden van den internuntius ten hove, het volgende adres aan dc Kbrilngin heefi se- riclit: „Hot is den Kerkeraad" der Ncd. Herv. Gemeente te Amsterdam een behonflo om Uwe Majesteit zijn verontwaardiging en droefheid te betuigen over hel optreden van don pauselijken gezant, die hef waag de aan Uwe Majesteit zich voor (e stellen als do vertegenwoordiger van Christus' plaatsbeklecder op aarde. „De kerkeraad houdt zicli overtuigd, dat Uwe Proteslanlscho Majesteit smartelijk getroffen is door deze onchristelijke aan matiging en dat zij haar steun in de rp- gccring des lands zoekt bij den Kontoer der koningen en Potentaat aller potrntnlen. „De kerkeraad spreekt den wensch uit, dat de Regeering van het van Spanje en Romo vrijgevochten vaderland krachtig toone, een zoodanige pretentie als waar mede do internuntius zich aandiende, niet te erkennen. „Worde Uwj Majesteit bij voortduring gesterkt, tot lioogstderzclver taak en re- geero zij nog lang tot. zecen van land en volk". Afschriften van dit adres zijn gezonden aan den Ministerraad en de beide. Kamers. We gelooven, dat de Koningin verstan diger is dan de adressant, en dat Hare „Proteslanlscho Majesteit" eens zal lachen om deze uiting van r>"ofnoton|"-7iin Ondenvi jslM'grooting 1921. Bij de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp tot. verhooging van de onder- wijsbegrooting 1921 met ruim 3 millioen Het bedrag is voor subsidies, aankoop van gebouwen, enz. Dc bezoldiging van bet personeel van. het Nederlandsch Historisch Instituut te Romo acht de minister niet in overeen stemming met de geldelijke waar.leering van gelijkwaardige berekkingen. In af wachting eencr definitieve regeling wordt een bedrag van 2500 aaifgevmagd. Boerderijen op woeste gronden. Blijkens liet Voorioopig Verslag hebben verscheidene leden hun-* instemming met de supplotoiro, landbau wbegroo ting 1921 kasbon stichting va.n boerderijen op woeste gronden betuigd, maar er krach tig op aangedrongen een grooter bedrag voor dit goede doel t-e bestemmen, waar door tevens velen handen nut-tig werk zal worden verschaft. Zullen ook zij, wier aanvrage om "Steun inoest worden gewei gerd, omdat de daarvoor bestemde bo- grool.ingspost was uitgeput, maar die in- tussoben reeds met ontginning zijn be-» gannen, alsnog voor steun in aanmerking kunnen komen Andere leden, die zich hiermede kunnen vereenigen meenen dat plaatsjes, kleiner dan 5 H. A., niet voor steun in oanmca> king moeten komen. Andere leden, die zioh in beginsel wel met hot verleen on van subsidie kunnen vereenigen, achten deze subsidie te hoo& ook in verhouding tot die, welke kroehtens de Landarbeiders wet en de Woningwe* worden verstrekt. Als deze aanvrage niet moer als hetf nemen Vvan een proef moet worden be schouwd, behoort h. i. de wijze ran sub- sidieoring te worden geregeld en in ove«» censtomming gebracht met de Landarbei- derswet. Raden van Arbeid. Het lid der Tweede Kamer do heer Kè- fcelrtar hoeft den Minister van Arbeid ver zocht de gronden aan te geven waarop hij tot de overtuiging is gekomen, dat door overbrenging van werkzaamheden naar de»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1