BUITENLAND, 12a Jaargang. VRIJDAG 29 JULI 1921. No. 3584 3>e Scid^etieSou^mt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 1 2.60 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, J 2.C0 per kwartaaL Franco per post 2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 60 et. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af zonderlijke nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen SOcent per regd Voor Ingezonden Mededeelingen wordt hel dubbele van het tarief berekend. KLEUN E ADYECTENTIÉN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.60 Dit nummer bestaat uit twee bladen. V Listig. „Heb Volk" wijdt een beschouwing aan dc oplossing van de Kabinetscrisis. En het schijnt, dat het blad veel goeds Verwacht van de tot stand gekomen recon structie, gebouwd op het overleg tusschen de drie rechtsche partijen. Daarop moet het nu zijn lezers voorbe reiden en het doet zulks op de volgende jrijze Men heeft hunnen üezen, dat de lan ge duur der kabinetscrisis hieruit moest verklaard worden, dat men geen reconstructie van kabinet of coalitie zocht enkel vóór het ©c-ne jaar dab ons nog van de verkiezingen scheidt, maar dat men bij die reconstructie een voort zetting van het. kabinet en van de sa menwerking der regeeringsp a r t ijjen ook nog voor de vier jaren na de ver- ikiezingen in het oog vatte en daarop liet bij de rechtsche besprekingen op te maken program wilde inrichten. In dit krijgsplan past het nu, om met het eigenlijke reactionaire pro gram pas op de proppen te komen na de Kamerverkiezingen en inmiddels tot dan itoe het 'gereconstrueerde kabi net zoo'n beetje als niet al te aanstoo- telij-k zakenkabinet te laten fungeer- ren. Met andere woorden: Ah liet gerecon strueerde kabinet u bevalt weest er dan maar van overtuigd, dat het eerst nA de Kamerverkiezingen zijn rechten aard zal vertoonen. Zoo is al te voren een regeering, op wier daden zelfs „Het Volk" niets zou kunnen aanmerken, in een kwaad daglicht gesteld. 't Is wel een listige tactiek. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Een Engelsche nota aan Frankrijk over het geschil betreffende Opper-Silezië. De Sinn-Fein-ministerraad heeft over de Engelsche regeeringsvoorstellen beraad slaagd. De hongersnood in Rusland. Duitschlaiid. Een nota aan Frankrijk. Do Duitsche re-geering heeft Frankrijk ©n de geallieerden medegedeeld, dat zij aiieb verlangt te bestaan op haar juri disch recht, aan het verdrag van Versail les ontleend, dab zij niet hoeft to zorgen voor het vervoer van Fransche of andere troepen, tenzij dit door de drie voornaam ste geallieerden, wordt verlangd. Verder heeft Duitschland zijn genoegdoening ver klaard over liet feit, dat nu een spoedige beslissing van den Oppersten Raad over Silezië in het vooruitzicht is gesteld. Duitschland belooft, zich naar de beslis sing te schikken. Frankrijk. C" De Turksche schadeloosstelling. Volgens een Havas-bcrickt uit Toulon is daar den 25sten Juli met heb Fransche pantserschip Ernest-Renau een gedeelte van de Turksche schadeloosstelling aange komen. Een en ander betrof een voorraad goud ter waarde van 1*7 milüoen. Het goud werd op een vrachtauto ge plaatst welke het, geëscorteerd door politie agenten op rijwielen, naar de Banque de Franco bracht. Engeland. De lersche kwestie. Do Sinn Fein-minis terra ad te Dublin. Het resultaat van de besprekingen, AVoe-nsdag gehouden door heb Sinn-Fein- kabinet te Dublin, wordt strikt geheim go- houden. Naar echter verluidt, was deze vergade ring van een beslissend karakter en was het resultaat een stap in de richting van voortzetting der onderhandelingen met Engeland. Men meent, dat de Sinn Feinera een ba sis voor een formeele conferentie hebben vastgesteld. Er zal geen nieuwe kabinetsraad der Sinn-Fein gehouden worden, alvorens De Valera opnieuw met Loyd George zal heb ben onderhandeld. Indien daar een grond slag voor het houden van een conferentie zal gevonden zijn, zal het Sinn Fein-parle- merit bijeengeroepen worden, om de gevol machtigden voor deze conferentie te be noemen. Het Fransch-Engelsch conflict. 'Als resultaat van den kabinetsraad wel ke gisteren werd gehouden om den toe stand aangaande Opper-Silezië te overwe gen is een nota aan do Fransclie .regee- iring opgesteld welke door lord Hard in ge, tie Britsche 'gezant to Parijs aan Briand zal worden overhandigd. Lord Hardinge is thans naar zijn post teruggekeerd. De nota zal niec worden gepubliceerd, voordat de Fransche regeering haar heeft ontvangen. Aangaande de Fransche nota over hot zenden van versterkingen .naar Opper-Öile- zië herinnert do „Times" er aan, dat de Opperste Raad in 1919 60.000 man noodig achtte voor de uitvoering van het vredes verdrag in Opper-Silezië. Er was destijds overeenstemming tusschen Amerika, Enge land, Frankrijk en Italië. Ieder zou 15000 man leveren. Frankrijk leverde 12.000, doch Engeland slechts 4400 en Italië 2-200. In deze omstan digheden zegt de „Times' is het niet te verwonderen, dat Frankrijk er op aan dringt, dat er troepen zullen worden ge zonden in Opper-Silezië le verzekeren. Lloyd George over den hongersnood in Rusland. Lloyd George beantwoordde een vraag betreffende ©enigerlei hulpactie voor de bestrijding van den hongersnood in Zuid- Rusland. Hij zeide geen officieel nieuws te hebben ontvangen over den hongersnood in Rus land. Hij had met groote bezorgdheid van den bebreurenswaardigen -toestand kennis genomen, door het mislukken van do oogst ontstaan, in samenhang met het ineenstor ten van den .transportdienst, maar aan den anderen kaart, zeide hij vind ik het vreemd, dat door öfficieele draadlooze te legrammen uit Mosoku de berichten over den hongersnood overdreven worden ge noemd en verklaard wordt, dat de jongste regenbuien in enkele streken en de over productie in andere streken gedeeltelijk oen compensatie zullen zijn voor de mis lukte oogst in de Wolga en Kirgiezen-dis- triolen, Er is aiog geen verzoek tot steunverlee- aiing aan de Britsche regeer in g gedaan en liet zou daarom voorbarig zijn om eenige verklaring af te leggen over de mogelijk toekomstige hulp-actie. Rusland. De hongersnood. De „Information" meldt uit Terïoki, dat volgens berichten uit Petrograd de bevol king van Jaroslaf en Nisjaii Novgorod, door honger gedreven, de levensmiddelen- magazien aldaar heeft geplunderd. In de departementen Samara en La ra tof heeft de overheid de hulp der gewapende macht moeten inroepen, om de menigte, welke de winkels wilde bestormen uiteen •te drijven. De sovjets van Samara en Saratof heb ben aan de centrale regeeritig een plan voorgelegd, om aan de boeren an de stre ken, waar de oogst voldoende is, een hef fing in aiabura van vijf poed (plan. 80 K.G.) per huisgezin op te leggen. De aeg.eering zou geneigd zijn, de voorgestelde oplossing aan te nem-cin, hoewel de inning er van wel lastig zal zijn. De sovjet-bladen melden, dat. de stroom van vluchtelingen, die uit de door den hongersnood geteisterde streken zijn ge vlucht, Moskou en Petrograd nadert. Ten einde de beide hoofdsteden te beschermen, heeft de sovjet-regeering last. gegeven, spe ciale afdeelingen te vormen, samengesteld uit Rirgiezen-ruLters en .stedelingen, Op het hongerfront. De correspondent van de Volya Rossii (van Kerenski) seint uit Terioki, dat de sovjet het bestaan van eeu hongerfront heeft aangekondigd. De Prawda te Petersburg stelt vast, dat de fabrieken aldaar zijn stopgezet. Dertig duizend inenschen zijn oiaar de provincies gezonden, om de bevoorrading van het Zuiden van het land te organise eren. De regeering van Moskou heeft de ver mindering der rantsoenen au de hoofdste den Moskou en Petersburg met 30 pCfc. gelast en maakte aan de bevolking be kend dab er weldra- een nieuwe beperking van 30 percent zal worden ingevoerd. Wie niet werkt zal niet eten. Uit Reval verneemt de Nya Dagldgt Alleha.nda, 'te Stockholm, dat de Sovjet- regeeri-ng voor do stakende arbeiders te Petrograd de broodkorf wat liooger hangt. De stakers krijgen namelijk geen reisr.as om zich buiten dc stad levensmiddelen tc verschaffen. En aangezien die ia Peters- burg buitensporig duur zijn, hebben de da- kers dc keus tusschen hongeren of aan hot werk te gaan. Een burgerlijke regecring moest eens zoo'n middel toepassen! voegt het „Vad." hieraan toe. TsjechD-S'owakije, M ijn work erastaking D-e bladen meldden uit Ostrow, dat de mijnarbeiders ten oproep hebben .gedaan, waarin zij aankordigen, dat hot tot een mijnworkedsstaking zal komen, wanneer do mijnond enne uiers de loonsverlaging, eea langoren arbeidstijd en do opzegging van het coüectiefcoatraot doorvoeren. loego-Slavië. Een aanslag op den Servischen premier voorkomen. Volgons de „Grazer Tagcsposl" heeft de politie .te Belgrado een man gearresteerd, die een bom bij zich droeg. Iiij zou hebben bekend, een aanslag op den minister-pre sident Pisjitsj te hebben willen plegen. 2000 communisten gearresteerd. In Belgrado duurt ten gevolge van den moord op den minister Drasjkowitsj, de agitatie .togen de communisten nog steeds voort. En zelfs niet alleen te Belgrado, doch in geheel Servië en vooral te Zagreb, Belgrado, Serejewo en Split hebben zich incidenten voorgedaan in de laatste plaats zijn zelfs dooden en gewonden gevallen. Tot dusverre heelt de politie niet min der dan .tweeduizend communisten gear resteerd. Een onderzoek heeft uitgewezen, dat hét uitvoerend comité van de derde internationale door bemiddeling van ver schillende Joe go-Slavische communistische ■afgevaardigden, in het-land geheime terro ristische en communistische vereenigingen had opgericht, die 'ten doel hadden, de ver moording van een aantal Joego-Slavisehe politieke personen voor te bereiden, en zoo doende een algemeenen opstand uit te lok ken. Georgië. Hongersnood. _Uib Berlijn wordt gemeld, dat de Geor gische minister Gamisjwill aan een verte genwoordigers van het „Berliner Tagebl." •mededeelingen heeft gedaan over den hon gersnood in Georgië, die vreesclijk is. Er komen talrijke gevallen van cholera en ylektvphus voor, terwijl overal gebrek is an.n 'trenersmi idolen. Donr de Russische bezetting is ook liet handelsverkeer .tus schen Duitschland en Geor-g a:g?bro ken. Amerika. Immigratiewet. De scheepvaartmaatschappijen hebben telegrafisch bericht uit Washington ge kregen, dat van nu af -streng de hand zal worden gehouden .an de 'iinmigratierege- luig, betreffende diet aantal immigranten, dat- maandelijks van elk land binnen do Vereenigde Stalen mag worden gelaten. erschiillende trantsallantische stoomsche pen, die thans naar Amerika" onderweg zijn hebben draadloos bericht gekregen, om tot 1 Augustus de bepa-lde 3 mijl van de kust te blijven. Naar verluidt, zullen verschillende ree- ders voor groote moeilijkheden komen te staan door dit noodgedwongen oponthoud van hun schepen. Meir verwacht, dat van verschillende zijde, door Amerika ansche burgers, zoowel als door vreemdelingen, die a-eclit hebben om toegelaten tc worden, bezwaren en klachten zullen worden inge diend. Een dreigement aan de Geallieerden. Senator Borah heeft in den Amerikann- schen Senaat voorgesteld, dat het betalen der schulden door de Geallieerden zal wor den uitgesteld .tot na de voorgenomen ont wapeningsconferentie. Wanneer de buiten- ladsche xegeer-ingen niet in staat zijn met de Vereenigde Stalen het eens te worden over hef ontwapeningsprogram, zal dat aan de Amerikaansche regeering het recht ge ven een punctueele betaling van de schul den te eisohen. Gaan die re,gee ringen voort aanzienlijke sommen voor oorlogsdoelein den uit 'te geven, dan zullen de Vereenigde Staten een andere politiek gaan volgen. Frankrijk is, aldus het- Havas-bericht, op liet oogenblik de meest militaristische na tie. Zijn leger van 800.000 man ds buitenge woon sterk. Ook Engeland geeft reusach tige sommen uit voor zijn leger en ma- a*ine. Buitenlandsche Berichten. Spoorwegramp in Briisch-lndië. Zestig dooden. Bij een treinbotsing op de lijn Rangoon Maudalay ziju GO inboorlingen omgekomen. De Vierhonderdvijfligsla Sterfdag van Thomas a Kempis. De herdenking van don Vierhonderdvijfiigslen sterfdag van den beroemden schrijver der .imilatio Cliristi" zal dooi de bewoners der >!ad Kempen op waardige wijze den 3lon Juli s. worden gevierd. In de parochiekerk wordt een ponlificale Hoogmis opgedragen, waaron der een feestrede wordt gehouden. Daarna zal dc gehoele stad een buide brengen aan den grootea doode bij diens standbeeld, 's Namid dags heeft er in de groote zaal van liet Katho lieke Yercenigingshuis oen feestvergadering plaats. Het stadsbestuur hoeft ter herinnering aan dezen dag een gedenkpenning laten slaan, wel ke het standbeeld van Thomas toont. Boven dien zal er eon fcest-brochure verschijnen van de hand van A. Klückuer, aichivaris der stad Kempen. Een overval bij een bokswedstrijd. Ter gelegenheid van een bokswedstrijd te Brooklyn (bij* New-York) heeft een goed ge organiseerde bende het plaatskaartenbureau geforceerd en de kas ger ofd en is daarna door cordon-van 100 politieagenten keeugobro- ken om een auto tc bereiken, waarmee zij z ch in veiligheid stelde. Een en ander was zorg vuldig voorbereid, <m bet «igxiaal voor den aanval der bandieten was het plotseling uit gaan van alle lichten. In de herrie, die daunna ontstond, deden zakkeimrtlors hun werk ter wijl er tevens lievig gevochten werd. Ternau wernood kon een algemeene paniek voorko men worden. BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Benoeming van Wethouder mr. dr. C. W. v. d. Pot tot hoogleeraar te Groningen. (Stadsnieuws). Vergadering van het R.-K. Vakbureau. Opgewonden tooneeltjes in den Rotter- damschen Raad. De reis van H. M. de Koningin. Het Ned. Corr.bureau meldt .ons, dat de Koningin en de Prinses thans het voorne men liebben 3 Augustus mat het stoom schip Merope naar de Noorsche fjorden ite vertrekken. R.-K. VAKBUREAU. Te Utrecht vergaderde het Bureau voor de R.-K. Vakorganisatie met zijn Bureau leden. en aangesloten bonden. Zeer belangrijk was de bespreking over de houding van een aantal groot-werkge vers, die zich legen hei BedrijJ'sradenstei- sel verzetten. Hoogst verontwaardigd was men over dezo onverantwoordelijke hou ding. Na ernstige en langdurige bespreking werd het beleid van liet Bureau-bestuur |net algeniceno stemmen goedgekeurd. Men was liet er over eens, dat, mochten de groot-werkgevers liet onmogelijk ma ken dat langs vreedz-arnen weg het doel var. 'het jBedrijfsradcrJjtelsel bereikt wordt, men de middelen zou moeten gebruiken, welke noodig zullen zijn om het, algemeen (als goed erkende, doel le bereiken. Do gevolgen' van een eventueel af te wijzen samenwerking, komen volgens do vergadering geheel voor rekening van hen die de samenwerking verbreken. Het zou intusschen worden betreurd, wanneer de Katholieke groot-werkgevers hun woord zouden breken, in den lijd waarin de liberate werkgevers zich in ecu schijnbaar gunstige positie zouden kunnen gevoelen. Wanneer straks do toestand zich wij zigt, zulten de arbeideis zich, aldus de vergadering, welen' 'le herinneren, welke houding de werkgevers .thans innemen. Uitvoerig wterd vervolgens behandeld het door liet bestuur ontworpen Novem- bcr-propagandaplan, dat in samenwerking ar.et de Federatie van Dioc. Volks- en tWerkliedenbonden zal worden uitgevoerd. Het organisatieplan noemt de vorming pan c-en Propaganda-Bureau. Elke Vak- en Dioc.. bond wijst een ge salarieerd bestuurder aan, die zicli gedu rende de maand geheel beschikbaar zal 1st ellen. Er zullen „Kringen" worden ge vormd voor verschillende landsgedeelten Er zullen ploatselijko commissies worden gevormd, die plaatselijk de leiding zulten hebben. Het Propaganda-Bureau zal zorgen, dat de plaatselijke commissies het benoodigiie |>ropaganda-materiaal hekomen. De plaatselijke commissies hebben tot taak, in overleg anet het propaganda-bu reau, alles te doen wat gewensclit wordt geacht.. Het plan regelt tot in de onderdee- flen deze landelijke actie. Het propaganda-plan werd na eenige discussie goedgekeurd. De reeds in voorbereiding zijnde plaat selijke piopaganda-acUes zulten worden aangepast aan de landelijke, actie. Aan de orde werd gesteld de behande^ ling van zeven) vragen i.z. de werkloos^ heidsverzekering. Uitvoerig werd hierover beraadslaagd. Besloten werd, dat op 9 Augustus de be sturen opnieuw bijeen zullen komen om tmet betrekking tot de voorgestelde wijzi gingen op de Arbeidswet 1919 een stand punt to bepalen. Op deze vergadering zal lever.ts een be lling worden genomen aangaande de Werkloosheidsverzekering. Zcgelplakkcn voor onderwijzers. Op dsn navraag door hot. modenamen Van den a.-r. Schoolraad aan den Minister Van Arbeid, luidende: Indien een onderwijzer op 1 Januari van cenig jaar niet in functie was, maar in den loop van het jaar in dienst treedt, is hij voor de volgende tmaandon van dat alenderjaar niet pensioengerechtigd. Door sommige Baden van Arbeid Wordt nu aar de schoolbesturen de verplichting opge legd voor die enkele maanden ingevolge dc. Invaliditeitswet .pre-miim te betalen. Gaarne zou bet mode ramen voornoemd au Uwe Excellentie vernemen, of zulks inderdaad in overeenstemming is met dei bedoeling der Invaliditeitswet en de schoolbesturen tol dezo betaling wettelijk! verplicht zijn", antwoordde do minister. „In antwoord op neveavormeld schrij-» ven, deel ik u mede, dat een arbeidor in deu zin der Invaliditeitswet, düe liet voor- luit,zicht heeft binnen afzienbaren lijd on-« der een pensioenregeling to vallen, niet op grond daarvan vrijgesteld kan worden \an den verzekeringsplicht, ingevolge da bepalingen dier wel. Dc opvatting van da. door u bedoelde Raden van Arbeid komO mij daarom juist voor". Waar de loongrens van f1290 op f2000 is uitgezet, moet het schoolbestuur over 1921 a oor liet personeel, na 1 Januari in functie getreden, zegels plakken 1 Dit geldt "us feitelijk voor nagenoeg allo tijdelijke^ ."•.••krachten. Een contingent van 19500 man? Naar het „Utr. Dagblad" ver-neemt is da) -■a bi-nets crisis opgelost op de voorwaarda :at. het jaarlijksch contingent zal worde:* gebracht op 19500 man, een voorwaarda ite zoowel door den nieuwen minister var* oorlog als door de 'betrokken kamerfraci lies, na deliberatie, is aanvaard. De Duitsche kroonprins. Uit Berlijn wordt, volgens ee-n Bega* 'elègram, aan den Petit Parisien bericht, lat in monarchale kringen te Potsdam 'b *eruch.t loopt, dat de Duitsche .kroonsprina i-an^ de Nederlands ch e regeering verlof beeft gevraagd om Wieringen to verlaten, ten einde zich in Zuid-Amerika -te vesti gen. De lezer zal z-ich herinneren, dat 'hetzelf de gerucht, al eens opgedoken en toen te gengesproken is. Van het bericht, van da „Petit. Parisian" kan men ook wel aanne men, dat het niet waar is. We hebben ten overvloede >te Den Haag eens aiavraag ge daan, waar men 't weten kon. Men wis-b van niets. Troelstra naar Georgië. Te Denemarken waren arbeiders afge* vaardigden van elf landen bijeen. Een ver tegenwoordiger van Georgië sprak veront waardigend over den bolsjewistische^ overval van zijn land. Men besloot toen een commissie aiaau •Georgië te zenden om een onderzoek in ta stellen. De commissie bestaat uit de volgende le den: Ramsay Macdonald voor Engeland J De Brcuckere voor België, Troelstra voor HollandStauning voor Denemarken en! Al bin Hansen voor Zweden. Een geruchtmakend onderwijzersontslag te Amsterdam. „De Tijd" van gisteravond schreef De Amsterdamsche communistische on derwijzer J. C. Celon heeft e enigen tijd! geleden een verlof gevraagd van drie! maanden om een „studiereis" ite onderne men naar Rusland .ten einde een onder* zoek in te stellen aiaar de Russische „ar- bcids-ecnheidsschoor' zooals liet in lieö voorstel Wijnkoop destijds luidde. B. en W. hebben dit verlof geweigerd op grond, dab dergelijke verloven nimmer worden 'gege ven, „immers, do talrijkheid der aanvra gen toont aan, hoe desorganiseerend heb inwilligen dier verzoeken op het onderwijs zou werken," gelijk B. en \V. zich inl hun nota van 10 Mei uitdrukten. Als er ee.n studiereis in 't belang van het onder wijs moet worden ondernomen, zullen B. ea W. die zelf regelen. Nu was 't een publiek .geheim, dat Co lon op reis ging .als „afgevaardigde" naar het Russische communisten-congres. Etf was dan ook eerst .geen groot animo in den! raad, om den lieer Ceton in diens verzoek bij te vallen en hem tegen den algemee nen regel in, iels extra's toe te staan voor het bijwonen van een communistisch con gres onder den mom van een studiereis. Dal sociaal-democraat Loopuit sprak zelfs te gen inwilliging van het. verzoek. Maar 't was in de dagen dat- de soc.-dem. wethou ders Wibaut e-n de- Miranda vanwege 1 8 Juni-aan,gelegenheid hun onlsLag 1 i genomen en weer als „oppositie" dn den raad zetelden. Wibaut gaf aiu het. sein (er was immers ook een adres van den roeden Rond van Onderwijzers), Loopnit m, en dc sociaal-democraten met. dc commu nisten en tot aller verwondering óók V-u Katholiek, Heemskerk, stemden 4 vóór een voorstel Wijnkoop om B. er. uit te noodigen het verlof alsnog te vei- leencn. B. en W. bleven op hun stuk staan, bicven weigeren. Toen zond de heer Ceton aan den raad een mota met de mededee- ling dat hijtoch gingEn mot een overijling die absoluut oiiet ia overeenstem ming was met de kalmte, welke een studie reis vereisolit, vertrok mijnheer de afge vaardigde, wanthet communistisch! congres dwong tot spoed! Daarop kon maar óén daad volgen..., ontslag. Het toenmalige college droeg hem dan ook tot ontslag voor en het huidig® college, inmiddels waren drie sociaal democraten weer op de stoelen der ver antwoordelijkheid geklommen hand haafde het ontslag. Dc wethouder van onderwijs Vliegen verdedigde hot en zon* mochten Ivleerekooper en Loopuit gerus- lelijk gisteren nu niet aan do zijfle van^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1