BUITENLAND. 12e Jaargang. DONDERDAG 23 JüMi 1921. No. 3554 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, i 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, 1 2.60 per kwartaal. Franco per post 1 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af zonderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagep SOcent per rege* Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele V3n het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIËN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen V Geen vrijzinnige werklieden. Dezer dagen lieeft het Alg. Ned. Werk liedenverbond het besluit tob opheffing genomen. Men heeft enkele jaren geleden gepoogd, om het Verbond nieuw leven in te storten door aansluiting bij den Yrijziiuiig-Demo- oratischen Bond. Maar die heeft niet mo gen helpen. Uit de jongere werklieden "kwam geen versterking en niet het verdwij nen der ouderen zakte het eens beteekenen- de Verbond 'langzaam maar zeker neer. En zijn geen vrijzinnige werklieden meer althans niet voldoende om het Verbond in het leven te houden, om een vrijzinnige slandsorganisatie v.an werklieden te vor men. En dat is heel rationeel, heel natuurlijk en vanzelfsprekend. De oeconomische en sociale theorieën en liet eigenlijke beginsel van het vrijzinnigen- dom moeten toch wel zelfs 'n blinde hebben doen inzien, dat daar niet is te vinden op heffing en verbetering van den werklieden- stand. Als er eens iets in de praotijk van komt, dan is zulks in tegenstelling met of on danks de leer. De vrijzinnige partijen hebben zoo goed als geen werklieden meer achter zich Nog vele niet-werklie-den? HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Veroordeeling van den Communistische»! Duitschen rooverhoofdman Hölz. De lersche toestand in het Engelsche Hoogerhuis besproken. Duitschland. Hölz. Het pro ces-Hölz heeft gisteren tot storm achtige scènes geleid, zooals ze zelfs in dit proces nog niet zijn voorgekomen. Aan het onuitputtelijke geduld, dab de voorzit ter gedurende den duur van het proces lieeft getoond, schijnt thans een einde te komen. De voorzitter is blijkbaar niet van zins, zich de provocaties van den beklaagde nog langer te laten welgevallen. De beide uit Maagdenburg gedagvaarde beambten der veiligheidspolitie, die eveneens door benden van Holz waren gevangen genomen, bevestigen over het algemeen de verklarin gen van hun reeds verhoorde kameraden en schilderden hun lotgevallen tijdens Ivun gevangenschap evenals de vorige getuigen dit hebben gedaan. Speciaal vertellen zij van de zware mishandelingen, waaraan ze waren bloot gesteld. Daarna wordt overgegaan tot cle bespre king van het voorstel van de verdediging, den inspecteur der crimineele politie ICöpp als deskundige over de getuigenverklaring •van de vrouw van Hes te hoeren. Dit voor stel wordt van de hand gewezen, waarop Hölz roept: „Natuurlijk, opdat het bedrog niet aan het licht zal komen, jullie bloed rechters! Jullie zijn immers alleen miaar bang!" De voorzitter valt hern in de rede en roept hem hoogst, opgewonden toe „Als je je nu niet eindelijk behoorlijk gedraagt, laat ik je.boeicnJe bent een onbeschaam de vlegelBeklaagde Hölz steekt dan bei de handen op en zegt„Doet u dait alsje blieft, boeit u mij maar, en bestel dan met een den beul." De verdedigers protesteerden daarna legen het verwerpen van het voorstel, •waarop de officier van justitie .opmerkt, dat het tóch niet aangenaam zou zijn, dat een inspecteur der crimineele politie, dus een ondergeschikte van het O. M„ als des kundige gehoord zou worden en in ze keren zin verplicht zóu worden over zijn superieur, den. officier van justitie, een oor deel uit te.spreken. Beklaagde Hölz valt de.n officier van justitie in de rede en brult „Leve het revolutionnaire proletariaat waarop de voorzitter met zeer luide stern Hölz nog overschreeuwend, roept: ,,Hou je mond!" „Breng den beklaagde weg!" roept hij daarna de bij de beklaagdenbank ge posteerde politic-agenten toe. Deze brengen nu den zich te weer stel lenden en scheldenden beklaagde naar de gevangenis terug. Daar springen de verde digers op, een -van hen roept: „Nu wordt hij mishandeld, nu zal je het hebben!" Met wapperende toga stormen zij opgewonden den beklaagde na. Ook de. officier van jus titie sluit zich aan. Onder algemeene op winding wordt daarna, de zaal ontruimd; de zitting wordt voor een uur verdaagd. „Hbld." Geseind wordtHet O. M. eischte tegen Hölz wegens moord, overtreding van de wet op de ontploffingsmiddelen, hoogver raad en een heele reeks andere misdaden en overtredingen de doodstraf, levenslange tuchthuisstraf en eerverlies voor het le ven. Nader wordt geseindIn het Hölz-pro- ce? werd 's avonds uitspraak gedaan. De beklaagde werd veroordeeld tot levenslan ge tuchthuisstraf. Engeland. De toestand in Ierland. Sinn Fe-iners end e vol k s- t e i 1 i' tn ,g. „Central News" meldt uit Liverpool, dat een aantal tellers der volkstelling, die al daar de biljetten kwamen ophalen, tot de wetenschap kwamen, dat. deze reeds waren gehaald. Onderzoek bracht aan liet licht, dat zulks geschied was door Sinn Feiners, die in vier, vijf straten reeds om zeven uur in den ochtend de biljetten hadden verza meld. De tellers moesten toen duplicaten ter invulling verstrekken. - Vr e ,d e s p o ,g i n gen? „Central News" meldt, dat in de wan delgangen van het Lagerhuis allerlei ge ruchten liepen, dat de Sinn Feiners voor nemens zouden zijn de aanwezigheid des konings te Belfast te benutten cm hem een vredesvoorstel te doen Een debat over Ierland in h e t H o o g e r h u i s. In het Hoogerhuis is Dinsdag de toe stand in Ierland besproken. Aan den voor avond van de officieele opening va.n het noordelijke parlement, te Belfast door den Koning wens elite men van de regeering een verklaring te verkrijgen of zij bereid was wijzigingen aam te brengen in de Home Bule Act en fiscale autonomie aan Ierland toe te staan. Een aantal „peers", die Zui delijk Ierland vertegenwoordigen, stelden de regeering hieromtrent vragen. Namens de regeering verklaarde blijkens een Be liter-bericht de Lord Chancellor, dat de eenige hoop op een schikking dn verdere onderhandelingen .tusschen Noord en Zuid lag. Als de wet in Zuid-Ierland een mislukking bleek (aldus de Lord Chan cellor) zou de toestand niet belangrijk ern stiger zijn dam thans en. als er eenige mei- ging bestond om tot een schikking - te ko men dan bood de wet de gelegenheid om spoedig tot. zulk een schikking te komen. Degenen, die geloofden dat enkele wijzi gingen in de fimancieele bepalingen der wet wijziging zouden brengen in den toestand, waren te optimistisch. De geschiedenis der laatste drie maanden, was, aldus de Lord Chancellor, de geschiedenis van het échec onzer militaire krachtsinspamnhng om ge lijken tred te houden, met. de militaire maat regelen onzer tegenstanders en om deze de baas le worden. Er werd in Ierland een guerilla gevoerd en alle pogingen die moo- dig waren om den toestand het hoofd te bieden moesten geschieden. De Lord Chancellor wees ieder denkbeeld van fiscale autonomie voor Ierland af en vroeg of iemand geloofde, dat zelfs als do regeering een wetsontwerp indiende, waar in de betrekkelijk geregen financieele rege lingen, die mogelijk waren, vervat waren, er één revolverschot in Ierland minder zou gelost worden of dat er één leven van de troepen der Kroon minder zou verloren •gaan. Als degenen, die thans oorlog voer den, met aiiets minder tevreden zouden zijn dan een onafhankc-IijVe lersche republiek dan zou Birihannië nimmer dien eisc-h in willigen. Een motie van. den Ierschen „peer" Donoughmore, waarin een beroep op de regeering werd gedaan om aan te geven welke wijzigingen zij bereid was aan le •brengen in ide Home Bule Act, werd ver werpen met 66 tegen 57 stemmen. Italië. Een woelige Kamerzitting. _Uib Rome wordt gemeld, dat in de Kamerzitting van Dinsdag een heftige bot sing tusschen socialisten en fascisten voor viel, die in handtastelijkheden overging. Do socialist-Baratoni beschuldigde de fascisten er van, gewelddadig invloed op heb verloop der verkiezingen te hebben uitgeoefend} welke bewering een heftig protest, van do zijde der fascisten uitlokte. De minister van Ai beid, Labriola, nam het woord om cvc,neené eaitiek uit te oefe nen op de houding der fascisten. Minister president Giolitti onderbrak hem evenwel met de verklaring, dat- 'liij een politieke be ginselverklaring vaar de zijde der leden van het kabinet, o.ngewcnscht achtte. De minister van Arbeid verliet daarop onmid dellijk de zittingzaal. Men vermoedt, dat hij onverwijld schriftelijk zijn ontslag zal indienen. In het. verdere verloop der zitting las Walther, de afgevaa.r-1 :.s9a van. de Duitsch sprekende' bevidlcrng r vfrrrBoVzjww,- - tti-t naam van zijn collega's een verklaring voor waarin geprotesteerd werd tegen de ver- 'deeling van Tirol en het recht van zelfbe schikking werd geëisckt. Minister Labriola neemt ontslag. De bladen verzekeren dat de Minister van Arbeid, Labriola, ontslag heeft geno men als gevolg van de incidenten in de Kamer tusschen socialisten en fascisten, waarbij Labriola partij koos voor de socia listen, hoewel Giolitti hem dringend ver zocht neutraal .te blijven. Rusland. Groote boeren-opstand in Oost-Rusland. Naar „Berliuske Tidende" uit Helsing- fors verneemt, melden berichten uit. Bus- land, dat de boeren-opstand in Oost-Bus- land een erastigen keer heeft genomen. De sovjet-regeering zag zich gedwongen ■groote troepenmachten er heen te zenden. Uit Moskou wordt gemeld, dat alle stu denten het bevel gekregen hebben, om de stad onmiddellijk te verlaten, en ze voor 15 Oct. niet meer binnen te komen. Als grond wordt officieel de heer.sehende .levensmid delen-nood opgegeven. De werkelijke reden zou echter gelegen zijn in de onder de stu denten bestaande gisting. Estlandsche bladen melden, dat cle vrouw van Maxim Gorki aan de Bussisohe grens door de sovjet-overheden bij 'ai poging dia manten uit te voeren is aangehouden. Scandinavië. Leening aan slachtoffers der bolsjewiki. Een draadloos N. T. A. bericht meldt, dat cle Deensche regeering, volgens „Social- demokrateu", voornemens is een bedrag van 300.000 kronen beschikbaar te stellen voor leeningen aan de Deensche vluchtelin gen uit Kusland, die alles verloren hebben. De leening zou worden terugbetaald als de vluchtelingen van Busla.nd hun schadever goeding zullen hebben los gekregen. Vereenigde Stalen. Geheimzinnig verdwijnen van schepen. De „Daily Chron." verneemt uit- New- York, dat. de regeering pogingen doet om een verklaring te vinden van het geheim zinnig verdwijnen van drie Amerikaansche stoomschepen bij de Atlantische kust cn de zonderlinge omstandigheden, waaronder men vele maanden geleden den schoener Carrol E. Deering" gestrand vond op de Dia moncl-banken van Noord-Carodina. Alle zeilen waren geheschcn; de eettafels wa- ron voor den maaltijd gereed, doch de ka pitein en de bemanning van twaalf perso nen werden vermist. Geen spoor van eenig lid ,der .bemanning werd gevonden. Een flesch spoelde aan land, die een briefje be vatte, naar het heet geschreven door den stuurman van den schoener, waarin men las„Een met olie gestookt, tankschip of onderzeeër hield' ons aan en heeft de be manning in ketenen gezet." De verdwijning van drie andere sche pen, een in de nabij lie-id van de banken, noopten de regeering in deze zaak hande lend op te treden. L" Verondersteld wordt dat. hier sprake 'is van zeerooverij door bolsjewisten. De re geering lipeft de consulaire ambtenaren in alle havens der wereld opgedrageu te let ten op vermiste schepen of leden van de gevangen, genomen bemanningen. Rookverbod voor Vrouwen. Naar uit New-York wordt gemeld, is in het. huis van. afgevaardigden een wetsvoor stel ingediend, waarbij bepaald wordt, dat vrouwen, die in het openbaar rooken, een 'boete tot een bedrag van in Hollandsch geld uitgedrukt 60 gulden oploopen. Bij recidive kan voor elke sigaret, die door cle deliucjue-uto gerookt wordt, niet minder clan 300 grilden boete geeischt worden. De eigenaar eener openbare inrichting, waar door vrouwen .gerookt wordt, zal in dezelfde mate strafbaar zijn als de rooken- de dames.' BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NlEüwa. Mededeeling over cle Katholieke Interna- De definitieve stichting van het Geert- Groote-G enootschap. Het wetsvoorstel-Bomans inzake vrijstel lingen lichting 1921. De 70ste verjaardag van den Leidschen musicus S. van Groningen. Het Wetsvoorstel-Bomans in zake de lichting '1921. Het Corr. Bur. meldde 'gisteren, dat bij liet afdeolingsonderzock van verschillen de politieke zijden is to kennen, gegeven.dat men op zulk een overhaaste indiening en behandeling van deze aangelegenheid al lerminst .prijs stelde. Naar „De Tijd" verneemt is het Corr. Bur. niet juist ingelicht. Het blad', meent integendeel te kunnen mededeel en, dat de bedenkingen tegen het plotseling kant en klaar indienen van het voorstel niet van Verschillende politieke zijden, doch bepaal d'elijk uit den kring der Kamerleden van den Vrijheidsbond werden gehoord. Mr. J. C. V. Everuijn gezant te Washington. Binnenkort is le verwachlen de benoe ming van nir. J. C. A. Everwijn, laatstelijk administrateur, chef van de afdoe ling Handel van hot Ministerie van Landbouw, Nijverheid: ten IlandeL, lot EMejdbrlandsch gezant Le Washington. De suiker. De 'heer Otrto heeft den Minister van Landbouw gevraagd: Is ihet juist. dat. bij de crisis-enquête commissie reeds voor ongeveer anderhalf jaar door industrieel en klachten zijn in gediend Ler zake van benadcoling van hun behingen door de be treffende afdeel ing van het Departement (en behoeve der Cent raio Suiker-Maatschappij Is 'liet rapport der crisis-enquèle-corn- missio omtrent deze klachten reeds inge komen? Zoo ja, welke is clan de reden, dat Cli't nog niet is gepubliceerd? Zoo neen, kan do Minister mededeel en, waarom dit onderzoek zoo langen lijd vordert? Is het juisl, dat een bepaald ambtenaar, lol voor kort administrateur aan liet-Mini sterie,-daar voornamelijk met de behande ling van de aangelegenheden der Centrale Suiker-Maal schappij is belast ge woest-, en dat deze ambtenaar nu onlangs is aange steld lot algemeen adviseur der Gentraio Suike.r-Maateehappij Acht de Minister het niet in strijd .mot hel- algemeen belang, dat hoofdambte naren, die de Regeering te adviseeren hebben in zaken, welke voor particuliere lichamen van zeer groot financieel belang zijn, vrijheid hebben om, wanneer zij den landsdienst verlaten, bij die particulier© lichamen in betrekking Je gaan? Zoo ja, welke maatregelen denkt de Mi nister te nemen om voor hel vervolg zulke ongewensclite verhoudingen te voor komen? Industrie- en Middenstands-tentoonstelling De Industrie- «m Miditensl-arwlslentoon- slctling, welke ingericht is in Stads Doe len tc Delfl, is gis lenen officieel gompie nd door den waarnemenden Burgêaïeosl er.den heer H. L. M. van do Seijp, nadat Mr. H. A. Bij te veld .Ier inleiding een rede gehou den hard over de positie van den Midden stand in deze samenleving. Het e.ere-comilé en de genood'igden wor den Iuerna door het uitvoerend comité rondgeleid door de smaakvol onet 'bloemen bn tapijten versierde zaten. Niet minder dan G2 indus-trieel-en en middenstanders hebben geexposeerd. Een keur van de meest uileenloo,pende machi nes, enkele noviteiten', als -oen machine die mangelen on. strijken van waisctlgoedi overbodig maakt, oen nieuw alarm systeem Legen inbrekers, enz., verder meu belen, lieoren- en damo>ni<nte.arl.ikelen, to ve.el can op te noemen, is uitgestald. De sociaal-democratische wethouders te Amsterdam. Een druk bezochte vergadering van do federatie Amsterdam der S.D.A.P. lveeft gisterenavond na langdurige debatten be sloten, de wethouderszetels le behouden, zonder bepaalde voorwaarden; inza'ko do bestraffing van de 8 Juni-stakers. Dioc*. Kruisverbcnd in het Bisdom Haarlem. In de gisteren gehouden vergadering van liet hoofdbestuur van het Diocesaan Kruisverbond m het bisdom Haarlem is bcnoeancl lot bezoldigd secretaris de lieer G. P. Bon to 's-Gravenliago. 31.000 e.vtra vrije dagen. In 1920 heeft hot totaio personeel van de Post. en Telegrafie ruim 20 duizend FEUILLETON I n slechte handen. Hoe schoon en hoe rijk, dacht. Hagenau, moeten geest en gemoed van dit. scliran- Mero, goedhartige, nobele kind ontwikkelen in een passendo omgeving, in een tehuis, waar liefde en toewijding haar zouden -omringen! clan door liet bekoorlijke uiterlijk van het jonge rneisjo werd Konrad Hage nau door haar scherpzinnigheid, haar edelmoedigheid, de mooiheid van haar ge moed aangetrokken. Maar toch was hij, na al de duidelijke toespelingen van den gast heer niet van.zin, zich tegenover het meis je te overhaasten en haar meteen voor een beslissing te stellen. Het lag niet in de lijn van zijn karakter, haar, na haar nau welijks twee dagen te kennen, reeds met een liefdesverklaring tc overvallen. Hij had dat ecu groot gebrek aan /eerbied •tegenover liet jonge meisje moeten vinden. Zij zou tijd te over hebben pm rustig do gevoelens van haar bant te overwegen, en •ook hij zelf was er de man .niet naar om -de eerste, teere opwellingen in zijn hart Hiel een niaar bekend t e maken. Y Dura werd door de nieuw aangekomen gasten bankier Bertram cn diens zoon meteen in beslag genomen. Deze. Ber tram was een eenvoudig burgerman die meer door geluk dan door wijsheid snel rijk geworden was: in alles verrieden beide heoren, dart. eigenlijk in deze kringen zij niet thuis behoorden. Maar de heer von Wildhofen 'had hen te.r jacht gevraagd om dat hij zich tegenover hen verplicht ge voelde, door enkele diensten die zij hem hadden bewezen. De beide hceren hadden gauw genoeg gezien, dat de jonge dame, die aan 't ont bijt de honneurs waarnam, in dit huis maar de bescheiden plaats var. el- schapsjuf l'rouw bekleedde, en zij bielden liet daarom voor overbodig meer clan de hoogs tri oodige wellevendheid tegenover haar in acht te nemen. Och. snijd u mij nog e.ens een s'luk worst, juffrouw, zei de oude heer Bertram op een toon die naar zijn inzien zeer pas send was tegenover een ondergeschikte. Maar niet zulke dunne sneedjes, snijd u maar flinke, dikke! Dora zag hem aan met. c.en koelen blik, maar zij zei niets en deed wat van haar gevraagd was. En Albert Bertram, de zoon, die naast Dora zat en gauw genoeg in de galen had, dat zij een aardig figuurtje was met een nog aardiger gezichtje, permitteerde, zich cle vrijheid haar van tijd lot lijd lachend toe te knikken. Dora kleurde, toch deed ze maar of ze niets zag', doch toen de jonge man aan stel Lo maakte om zijn stoel wait dichter bij den hare. te zetten, schoof ze een lieel eind terug en zag licm zoo toornig aan, dat liaar tafelbuur bijna cle kluts kwijt raakte. Nu, nu, stamelde hij, zich lot haar overbuigend, kijk u me nou maar niet zoo leelijk aan! Aardige, jonge meisjes zijn tocli op de "wereld om zich door ons man nen le laten bewonderen. Ik weet niet, met wat voor soort mensclien u ge.woon is om Ie gaan, ant woordde Dora, maar liier gedragen do heeren zich tegenover cle dames als heer. En ik maak u er opmerkzaam op. dat, als u zich ongepastheden tegenover rnij ver oorlooft. ik genoodzaakt zal zijn, mijnheer \on Wildhofen Ie, ragen, me daarvan ge spaard tc doen blijven. O. o, wal ^en kruidje-roer-me-niet, lachte hij, en zag dan, verlegen, voor zich. Dora hield ,'t raadzaamst, maar geen woord nicer le zeggen. Zij dacht: ik kan beter de tegenwoordigheid van deze onbe schaafde ïïicnschen nog een tijdje verdra gen dan een so.'rie maken en algemeen op zien baren. Konrad Hagenau, dio aan de tegenover gestelde zijde van de tafel zat, werd pijn lijk getroffen. Hij merkte wel cle ontevre den en geërgerde uitdrukking op Dora's gelaat, en begreep wel dat haar ontstem ming hol gevolg was van haar gesprek met de nieuw aangekomen gasten. En liij kvertl even wrevelig bij de gedachte, dat hij niet eens lussclien beiden zou kunnen komen. Maar dan bedacht hij ook weer, dal 't slimme, verstandige meisje best zichzelvo redden 'kon en den onbescheiden bankierszoon de grenzen wel aan zou geven, waarbinnen hij zich te houden had. Onder 't ontbijt gelastte de heer von Wildhofen, dat men de veldflesschcn der jagers me.l cognac zou vullen. De oude Bertram riep toen luidkeels over cle tafel: Juffrouw, wilt u even mijn flesch pakken? Zij zit vermoedelijk in cle lasch, ciie op mijn overjas hangt, in do vestibule. Ik zal een bediende voor u schellen, anlw'oorddo Dora, terwjijrt een gloeiend rood haar wangen kleurde. Zij stond op en wou net schellen toen iplolseling Hagenau opsprong, liet was hem nu lang genoeg. Neen, dat zult u iiicrt. doen. juffrouw Horter, zei hij, zonder zich ook maar eenige moeite te geven, zacht Ie pralen. Ik verzoek u, blijf u op uw plaats zitten. En, zachter, maar op dringende loon, voegde hij er nog aan loc: Ik wil niet, dat u dien onbescliaam-» den kerel bedient. Dora zag hem verbaasd aan. Dat wilt u niet? herhaalde zij dan» den nadruk leggend óp elk woord. Noen, dat wil ik niet! Begrijpt u mij niet? Zij dacht hem le begrijpen en sloog eiti-« delijk haar oogen neer voor zijn blik. Gaat u weer zitten, horhaaldo hij nog eenmaal, en Dora, zonder een woord te zeggen, deed wat hij vroeg. De oude Bertram, beschaamd, ging mopperend in zichzelf, zelf op zoek naar ■zijn voldflescli. Na het r^Titbijt verzamelden do heeren -zich in de voorhal, waar de gewcrep en cle weilasschen gereed stonden. Do oude heer Bertram twistte met oen becticncle, bewerend, dat zijn veldflescli nog niot voor do helft was gevuld. Dc zoon Sloncl dapper zijn vader bij. en de bediende moest opnieuw de flesch gaan vullenDora, die hot scènetje had gezien, Voelde haar antipathie tegen deze beide menschep grootcr worden. (Wordt vervolgd). J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1