2e Jaargang DINSDAG 31 MEI 1921, Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. BUITENLAND. BINNENLAND. leABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 10 cent per week, 1 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, 1 2.60 per kwartaal. Franco per post 12.95 per kwartaal, [et. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar gen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- laderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT; op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30cent per regej Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVEETENTIËN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.50. it nummer bestaat uit twee bladen. Het Herkenningsteeken. Fan liet groatsche congres idea' R.-K. jjebewegóng hebben wij gisteren niet «er dan een zeer beperkt, verekug kunnen ven. Viaai aile redevoeringen een ndtvoe- resume opnemen, zou gelijk staan met heele oouramfc ite vullen. En men kan het (jammeren, maar geenszins ontkennen i bote verslagen van redevoeringen leest na aiieraand, zeker niet wanneer ze als ware in een reeks achtereen volgen. Van twee voornaamste redevoeringen, die n pater Raaymakers en den heer Kui- tr, hebben wij het zakelijke, de stellingen, ergegeven. Na den optocht werden er, zooals ge lid, op verschillende plaatsen lezingen houden over; „De R.K. Vakbeweging en crisisjaren". Oja, door dir. Jac. van ttneken S.J. Deze geroemde geleerde en het volle maatschappelijke leven mee- ende Jezuïet gaf in zijne rede zeer een- udigo maar niettemin hoogst waarde- le opmerkingen en aanwijzingen, waar wij hier het volle licht willen laten 1. De Katholieke vakbeweging zal men steeds kennen aan het feit, dat men den klassenstrijd verafschuwt en el kander liefheeft. Kapitaal en arbeid aldus leidde de èerw. spreker een nieuw punt in, zijn op elkander aangewezen Broeder- 1 ij k moeten zij tot elkaar komen, het geen de eerw. spreker dn den breede uiteenzette door de noodzakelijkheid id er onderlinge waardeering te beplei ten. De vakbeweging, vervolgde de ee-rw. spreker, moet kweeken een uitgelezen schaar van mannen, die vooral de deugd der liefde bezitten en ideze fiere schaar moet op haar weg vinden een even fiere en grootmoedige schaar van werkgevers. De meest voor aanstaanden, de elite van beide par itijen zullen de toestanden kunnen ver beteren. Het heakenningsteekeu der R.-<K. Vak- üfoging moet zijnd e 1 i e f d e, de groot- oedige liefde Deze edsch ligt opgesloten in Christus' oord: „Aan Uwe liefde zal men er- irnen, dat. gij Mijne navolgers zijt." deze woorden werden begrepen, vol ei begrepen doorvoeld en beleefd, IQ zou de maatschappij volmaakt, zijn Pater van Giimeken besloot zijn rede i: We leven in een tijd' van onbegrens de mogelijkheden. Van ons zal het af hangen, zoo eindigde de eerw. spre ker, of de wereld over 50 jaar hei dens ch zal zijn of vuaïg Katholiek. Deze woorden moeten worden ovarwo- n door iederen Katholiek, die kent zijn Scbrt en zijn tijd.... 1 De harde waarheid. In een merkwaardige rede, die pater laymakens S.J. op heb Congres der R.K. akbeweging heeft gehouden, heeft hij in logisch pleidooi voor de medezeggen- hap der arbeiders in de bedrijven een «rsehuweude stem laten klinken voor de 'tóders, die daarvan te groote stoffe- te voordeelen verwachten. Jon slotte meen ik, dat het nuttig is de beiders te waarschuwen tegen overdre- i verwachtingen met betrekking tot de lierieele voordeelen van het bedrijfsra- nstelsel, om latere ontgoocheling te arkomen. De resultaten zullen veel meer ja ideëelen dan van materieelen aard p. Het is een karde waarheid, maar on- fcrlegbaar, dat het gros der meoischen Üjd tevreden zal moeten wezen met een «r beperkte stoffelijke welvaart. is aiiebs aan te doen, daar kan 8Q publiekrechtelijke organisatie iets aan stand er en. Herhaaldelijk heeft, men reeds ingetoomd, hoe weinig de arbeiders zou- a vooruitgaan, indien alle inkomens ge melijk verdeeld werden, doch zoo inge heide berekening is volstrekt oiieb aioo- om deze onom&tootelijko waarheid te 'rijzen. Het volgt onimiddellijk uit den aard der Bgeu, gelijk die nu eenmaal is na den ndeval. Hooger loon in geld beteekent ts, slechts een aanzieailijke vermeerde- ig der goederen zou verandering kun- a brengen. Doch de goederen kunnen wn worden vermeerderd door arbeid, öuiecr we nu van de bevolking aftrek- lal de personen, die geen productie ven oeid kunnen verrichten, de kinderen en ouden van dagen, de gebrekkigen en de ^en, en verder al degenen die wel nut- werkzaam zijn, doch niet rechtstreeks bewerken aan de productie van stoffe- goederen, zooals doctoren, rechters, ï^elijken, onderwijzers enz., verder 1 degenen, die arbeiden in publieken tost aan de productie van de goederen, 'nu reeds ten dienste van allen staan, het aanleggen en oud ei-houd en van '?on, waterleiding, verlichting en derge- *1— dan is 't duidelijk dal aan de eigen li}ke productie van de stoffelijke goederen zeker niet meer dan een zesde gedeelte van de bevolking werkzaam as. Nu kan men toch op zijn vijf vingers uit tellen, dat de hoeveelheid goederen, welke één. man in 45 uur per week kan voortbron- gen, toch onmogelijk voldoende ikan zijn, om zes menschen een lieele week in over vloed te doen leven, en dat de meeste men schen dus noodzakelijkerwijze tevreden moeten zijn met een zeer bescheiden stof felijke welvaart. Op deze aarde rust nu eenmaal een vloek, en in het zweet van ons aanschijn moeben wij ons brood eten." In het zweet ons aanschijns moeten w ij -o n s brood e t e nZijn er vooral in onzen tijd niet zéér velen, die deze harde waarheid schijnen verge ten te zijn 1 HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Briand niet naar de vergadering van den Oppersten Raad? Nog geen oplossing in het Engelsche mijnconflict. Jonnart bij Z. H. den Paus. Het koningspaar per vliegtuig naar Engeland. De koning en de koningin va-n België zijn Zondag met vliegtuigen in Engeland aangekomen. Zij reisden afzonderlijk in machines van het Haviland type, welke bestuurd werden door Belgische officieren en landden na een goede reis te Folkesto ne. De koninklijke bezoekers ghigea on middellijk, nadat zij geland waren, met een automobiel naar Dover, waar zij den nacht doorbrachten, om gisteren hun reis per vliegtuig naar Portsmouth voort te zot ten. Duitschland. De Oorlogsmisdadigers. Kapitein Müller, beschuldigd van mis hand ©lig van Engelsche krijgsgev amgenen, is tot 6 maanden gevangenisstraf veroor deeld. Frankrijk. De Opper-Siiezische kwestie. De a.s. conferentie. Het blijkt, dat de Fransche premier het onwaarschijnlijk acht, dat hij in staat zal zijn, de vergadering van den Oppersten Raad vóór het begin of het midden der volgende week bij te wonen. Ofschoon men de moeilijkheden voor Briand ten vol le erkent, is de Engelsche a-egcerin,g van meeaoing, dat het hoogst wenscheiijk ds dat de Opperste Raad ten spoedigste bijeen komt. Zoo vertraging niet kan worden voorkomen, ds het denkbaar dat een nieu we commisise van geallieerde deskundi gen in den tusschentijd den .toestand na der onderzoekt, ofschoon men het in ge zaghebbende kringen .te Londen twijfel achtig acht of een zoodanig lichaam nieu we feiten aan het licht zou kunnen bren gen, of de oplossing van het. vraagstuk aaaizienlijk nader zou kunnen brengen. Het Fransche voorstel aan Engeland. Het antwoord van Engeland op de Fran sche nota, welke Vrijdagavond is over handigd is ingekomen, en ofschoon het nog niet officieel is bekend' gemaakt, kan toch reeds gezegd worden, dat de Engel sche regeering zich geneigd toont toe te stemmèn in de door Frankrijk gewenschto benoeming van een commisise van technici die de beslissing omtrent Opioor-Silezië zou voorbereiden. Engeland. Het Mijnconflict Een v e rk 1 ar ing van H o d g es. Hodges, de secretaris der mijnwerkers- federatie, heeft in een te Londen gehou den rede gezegd, dat de mijnwerkers een eervolle oplossing van het conflict wenseh- ten, welke hun een loon gaf, dat in over eenstemming was met, of hooger was, dan de kosten voor het 'levensonderhoud. De •regeering diende financieelen steun te ver- leenen tot 31 December, ongeacht het be drag, dat daarmede gemoeid ging. Hij hoopte, dat .tegen dien tijd cle steenkool- handel zou zijn herleefd. Zuid-W ales en S cih o t 1 a n d tegen de regeerin g s v o o r- s tellen. Hc-t uitvoerend comité van den mijnwer- kersbond van Zuid-Wales stelde vast, dat 't aai et in staat is, den. arbeiders le advi- seeren de voorgestelde tijdelijke schikking en hot permanente schema te aanvaarden. Het besloot, -een volledige conferentie van do mi jnwerkersaf ge vaardigden in Zn id-Wa les legen 2 Juni bijeen- te roepen. Het uitvoerend comité van den Schot- schen mijnworkersboad besloot met alge- meene stemmen den leden te ad vis eer en, de nieuwe voorstellen der regeering te verwerpen. De havenarbeiders te Glasgow. De havenarbeiders te Glasgow hebben met algemecne stemmen besloten, de sta king voort te zetten. Zij ontvangeua finan cieelen steun van de spoorwegarbeiders. De Ulster-verkiezingen. Het eindresultaat van de verkiezingen in Noord-Ierland is, .da; veertig unionisten, zes nationalisten eft zes Sinn-Feiners zijn gekozen. Alle unionisten die zich candi- daat hadden laten stellen, zijn gekozen. Dreigend katoenconflict. In het ka-toenbedrijf dreigt een nieuw conflict, aangezien de arbeiders geen ge noegen willen axemen met de loonsverla ging van 30 pet. Er wordt .thans onder handeld en het resultaat daarvan zal ver moedelijk Dinsdag in den loop van den dag bekend worden. Komt het tot een con flict, dan geraken daardoor onmiddellijk 500.000 arbeiders werkloos. Rusland, Een staatsgreep in Siberië. Te Nikolksoess oerigk, Razdolcne, Spassk en Pokrouka had een onbloedige staats greep plaats. Het militaire bestuur gaf er het gezag over aan de onder bevel van .generaal Kappel staande anti-bolsje wistische troepen. Berichten uit Kar bin. bevestigen dit tele gram en voegen er aan toe, dat de volge lingen van Ivappel enkele communisten hebben gearresteerd, terwijl het Japansche commando de neutraliteit heeft bewaard. Spanje. Socialisatie Bakkersbedrijf. Men schrijft aan de „Msb.": Eenige weken geleden circulieerde in de Nederlandsche per?. Oen bericht uit ftpaaije, waarin werd medegedeeld, dat de minister van handel dn den Spaans oh en se naat had aangekondigd, 'dat te Madrid .een proef zou worden genomen met de so cialisatie der bakkerijen, welke op grond daarvan onteigend zouden wordeai. Op groaid van het belang dezer zaak werden door het hoofdbestuur van den Ned. R.-K. bond van bakkersgezellen te bevoegder plaatse iooformaties ingewonnen. Daarbij is het volgende gebleken le. Er bestaat in Spanje geen ministe rie van handel 2e. Nooit heeft de Spaansche regeering op eenigerlei wijze over de socialisatie der bakkerijen gesproken. 3e. Eenige maatregel ten opzichte van de bakkerijen kan alleen plaats vinden door de stedelijke overheid. 4e. In de laatste jaren hebben eenige so cialistische gemeenteraadsleden .te Madrid eenige malen een voorstel gedaan om de bakkerijen onder gemeentelijk beheer te brengen, wolk voorstel echter met over grooto moea-dorheid verworpen werd. 5o. Op 31 Maart hl. heeft de sooiaal-de- mooraat Oorden opnieuw een dei'gelijk voorstel gedaaaa. Dit voorstel is verwezen naar een vakcommissde, welke echter van dit voorstel niets wil weten. Ge. Tijdens .de bakker ss taking in Maart 'IJ. heeft de burgemeester met eeoxïge an dere gemeenteraadsleden voorgesteld om in verband met de broodvoorziening een gemeentelijke bakkerij op te richten, welk voorstel echter eveneens verworpen werd. Uit het bovenstaande blijkt dus, dat het ia^ den aanhef genoemde bericht onjuist is en bij de propaganda ten onzent voor so cialisatie vaax bakkerijen het Spaansche voorbeeld niet kan dienen. Turkije. Grieksche wandaden. Volgens het rapport der intergeallieer- d-e commissie zijn door Grieksche benden in verschillende steden van Klein-Azië een duizendtal huizen en G8 onderwijs-, gods dienstige en industrieele inlichtingen ver woest. 55.000 daklooze bewonei-s dezer ste den zijn naar Constantino pel gebracht. Talrijke lijken zijn gevonden. Van het Vaticaan. Jonnart bij den Paus. Omtrent de plechtige overreiking der geloofsbrieven van den nieuwen Frans chen zaakgelastigde Jonnart ten Vaticane, kun nen wij nog mededeelen, dat Jonnart, na de wenschen van den president der repu bliek en van de regeering te hebben over gebracht in zijn rede o.a. het volgende heeft gezegd „Getrouw aan de .beginselen van de scheiding van Kerk en staat, waaraan zij krachtig gehecht is, acht de regeering van de republiek zich gelukkig, do betrekkin gen niet den II. Stoel .te hervatten, over tuigd, dat de zaak van den vrede met a'eelit. veel kan verwachten van de mor eel e macht, waarvoor de .geheele wereld zich buigt. De regeering .acht de medewerirign, die de H. Sun kan verlecnen aan het groote werk .ie verzoening der volkeren, ge baseerd op de eerbiediging van liet recht en van de nauwgezette opvatting der in ternationale tractaten, van groote waarde". Jonnart heeft vervolgens in herinnering gebracht, dat Frankrijk van alle naties het meest heeft geleden en ten .slotte ver klaard, dat de regeering van de republiek zal voortgaan zich te wijden aan de rol van beschermer der Christenen in het Oosten en uiterste Oosten. Jonnart eindigde met te- zeggen, dat hij (nauwgezet zal trachten zich waardig te toonen aan de welwillende hoffelijkheid, waarmee de H. V.ader wel den aiieuwen vertegenwoordiger van Frankrijk en ook den gevolmachtigden minister, die sinds een jaar de betrekkingen heeft voorbereid, heeft ontvangen. Antwoordende op de rede van Jonnart heeft Z.H. verklaard, zich gelukkig te ach ten dat de Fransche regeering als verte genwoordiger teai Vatioane een zoo emi nente persoonlijkheid heeft .gekozen als de heer Jonnart as. Vervolgcais zinspelende op de rol van Frankrijk in de Kerk voegde Z.T. er aan toe: „De H. Stoel en de Fransche regee ring hebben bedde tot doel het geluk der volkeren en bij de bevordring daarvan kunnen zij in volkomen .overeenstemming De lieer Jonnart heeft later, ixa -afloop der plechtigheid, verklaard„Ik heb met den Paus een langdurig particulier onder houd gelxad, dal een steanpel droeg van gr-oote hartelijkheid. Gedurende dit ge sprek hebben wij verschillende problemen besproken, die de wereldopinie bezig hou den. Kardinaal Gaspaxri op zijn beurt heeft zijn bedoelingen bevestigd en gefor muleerd ten aanzien van de regeling van een zeker aantal vraagstukken, die de Fransche regeering zeer ter harte gaaai." „Msb." Buitenlandsche Berichten, Mijnongeluk. In de Ünionschacïit te Meusselwitz bij Leipzig zijn 17 mijnwerkers door binnen dringend water gedood. Een naburige schacht, is ook ondergeloopen. He.t water was afkomstig van een buitengewoon hevi- g'en regenbui. Builenpest.. Te Tampico heorscht de builenpest. Het aantal gevallen -bedraagt reeds 40. Drie personen zijn overleden. Krachtige gezond heidsmaatregelen zijn genomen. Een cadeau. Te Dresden lieeft. een jongeman, die 2ijn verloofde een bruidgeschenk wilde geven, een tachtigjarige juwelier en diens dochter vermoord om zich in den winkel kostbaar heden toe te eigenen. De dader is gepakt. Een dure avond. In hot hekendie „TiMoli" te w n Is Donderdagavond, tijdens het afsteken 'van een vuurwerk, een Duilsche dame een handtasclije ontstolen, waarin zich niet minder dan 200.000 mark, 6000 Deenschc kronen en 5000 francs bevond. Een dure avond Een kleverige geschiedenis. Een koopman uit Rennes (Frankrijk) ver voerde dezer dagen in zijn automobiel 3600 eierenen tweo personen. Door het springen- van een band, ging de wagen over den kop en de twee inzittenden kwamen op den straatweg terecht, te zame.n met het breekbare goedje. Men had eenige moeite, om hen, gewond, tusschen de reuzen-ome let uit te trekken. Een Nederlandse he Juwelier gearresteerd in Duitschland. Te Berlijn is de Nederian'dsche juwelier Ilar.tog Yooiiisdragen en de Oekvanische grootgrondbezitter Ko liman gearresteerd, daar zij het plan hadden om 12 milLioien mark naar Nederland le smokkelen. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Jaarvergadering R.-K. Vakorganisatie. De Leidsche gemeenteraad heeft een motie verworpen, waarin B. en W. werden uitgenoodigd in den vervolge op Zondag optochten met muziek toe te staan. De Leidsche gemeenteraad heeft beslo ten den gasprijs met 2 cent per kub. Me ter te verlagen. Broodprijzen. Het. Centraal Bureau voor de Statistiek heeft een overzicht; gepubliceerd van den doop 'der prijzen van nielkwitbrood, water- Kvi.tbrood, onigobuild tarwebrood en rogge brood, seldort lxot, 2e halfjaar 1903. Dit overzicht toont aan, dat de prijs van oen kilo der vier genoemde broodsoorten in bet tijdvak 1 Juli—31 Decembop 1920 bc- droeg resp. 50.54, 43.72, 24.91 en 28.68 cents. Uit de ingekomen opgaven blijkt dat da prijs der vier genoemde broodsoorten in den loop van de eerste helft van het 2e halfjaar van 1920 voortdurend steeg; van October tot einde November kwam er geen verandering, daarna trad oen daling in. Als oorzaak van de, stijging werd opge geven; verhooging dor melk-, meel- en' bloem prijzen, benevens verkorting van dern arbeidsduur. Do latere daling van den broodprijs üiield geen gelijken tred met da prijsdaling der grondstoffen, wat, volgens ile berichtgevers, moet worden toegeschre ven aan de invoering van den verkorten arbeidstijd. Steil men den prijs van oik der vier ge- noemd broodsoorten in liet 2e halfjaar van 1903 op 100, dan is die prijs van melk- witbrood in het 2e halfjaar 1920 gestegeit met 241 procent, van liet waterwit brood met 267, van het ongebuild tarwebrood met,' 137 en bet roggebrood mieit 250 procent, Geldlcening Zaandam. B. en \V. van Zaandam hebben bericht ontvangen van do Regeering, dat zij tot overeenstammiaxg is gekomen, omtrent bat verstrekken van de locning ad 25 millioenl gulden, af Le lossen in 40 jaar, tegen een -rento van 7 pCt. De Amsterdamsche Wethouders-kwestie. Naar het „Hblcl." mededeelt, hebben, gisteren de rechtsc-he a*aadsfracties te Am sterdam vergaderd over de wethouders- kwestie, maar zijn'deze niet tot overeen-» stemming gekomen. De A.-R. en Chr. H. zouden samenweov king wenschen met den Vrijheidsbond, waartegen de R.-K. zich zouden verzetten. Een Crematorium tc Zaandam. Te Zaandam zijn van gemeentewege plan nen in voorbereiding lot liet oprichten van een Crematorium. Zeker een eisch van socialistische be schaving! De Hoogeerwaarde Pater Klamper. Do Hoogeerwaarde Pator dr. B. Klam per, deze maand gekozen lot Generaal der Ordo van de E.E. P.P. Minderbroeders, is uit Assisië teruggekeerd in de Eeuwigei Stad en lieeft het bestuur der Orde aan vaard. Processie naar Kevelaar. Uit Kevelaar wordt d.d. 26 Mei bericht, dat eenige wijzigingen zijn aangebracht in de bepalingen voor de processies. Thans luiden zij: 1. Voor een gezamenlijke processie uit! Nederland naar Kevel aar en terug is geen pas vereiseht. Elk bewijs, waaruit liet Ne derlanderschap blijkt, is (zonder folo) voldoende, om de grens le mogen passeeren. 2. Een lijst- met de namen, voornamen, go boorle-data en -plaats, beroep en woon plaats van allo deelnemers (te voet, per rijwiel of per trein), moet in drievoud ge zonden worclien, aclit dagen vóór liet ver trek c-ener processie, naar lie.t Duitsche consulaat te Arnhem. Elke processie moet duidelijk vernielden, waar zij de grens wensclit, over te gaan. 3. Do onkosten van liet Duitsche visum bodragen ƒ3.60 voor zes personen. Kimfe- ren onder 12 jaar behoeven geen visum. 4. Kevel aar is niet door vreemde troepen •bezet. 5. Het is geoorloofd^ zelfs aan tc bevelen, eenige levensmiddelen voor eigen gebruik; jmede te nemen. 6. Men wordt verzocht, de bedevaarten bij voorkeur op werkdagen Ie houden, da af op Zondagen reeds veto pelgrims in Kcjve- laar verblijven. Nationaal Derde Orde-Congres. De Bisschoppen van Dien Bosch en Brodai lh.ebl>en bun aanwezigheid vast toegezegd op het Nationaal Derde Orde-Congres. Da Aartsbisschop en de Bisschoppen van Roer mond en Haarlem zullen dien dag wegens de tc houden Katholieke Landdagen in hun diocees niet aanwezig kunnen zijn. „Tijd". De N e (1 erl and sell e tuindorpen te Lens en l® Li vain. Ir. R. A. van Sandick, lid der Nede.rland- sche Regeeringscommissie voor bel herstel van Noord-Frankrijk, heeft op 20 Mei cca •bezoek gebracht aan ren deel dor ver woeste gebieden in het departement Pas dei Galais, namelijk aan Arras (Atrecht). d® streek tusschen Arras en Lens. en aan Lillej (Rijsscl). Het eigenlijke doel was de bezich tiging van de Cité holloiulaisc. de luindor- pen tc Lens en te Liévain, liet geseh<enk \aui Ne dg;'land aan Frankrijk, dat daar woitdÜ gebouwd door (onzen ilaiu[genoot, ,ir. 1P„ Sangster. Aan het tuindorp Lens wordt da •laatste hand gelegd. Het zal op 12 Juni door, den Nedenlandschen gezant te; Parijs, jhr, hir. J. Loudon, worden ovenged i agen aarij de Fransche regeering. Bij het tuindorp Liévain, dat in Augustus gereed zal zijn* konden de woningen in de verschilleiidéi stadia van den bouw nog worden gadege slagen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1