IS. 2© Jaargang^ DONDERDAG 19 MES 1921. No. 3525 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. BUITENLAND. BINNENLAND. In slechte handen. e Edd^elieSou^omt peABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, f 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, I 2.60 per kwartaal. Franco per post 12.96 per kwartaal. let Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar »en betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- flderlijke nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. (t nummer bestaat uit twee bladen. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADIERTENTIËN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.50. Vanaf Maandag 23 Mei I92I, ervalt het vijfde dividendbewijs de N.V. „De Leidsche Courant", litbetaling van het dividend, groot '/o, geschiedt vanaf genoemden itum ten kantore van de N.V. De ahze-Bank, Rapenburg 63, Leiden, agelijks van 9 tot 12 uur, en bij It Correspondentschappen van ge temde' Bank. DE DIRECTIE. De Vrijheidsbond. Oppositie-voeren, is vaak lieel gemakke- Zou dit de reden zijn, waarom vele men- then het zoo graag doen? Een psycholoog of paodagoog, die 'deze raag leest, schudt al ontkennend het vaak gemakkelijke van de oppositie een aanleiding om ze te voeren, de ei gen ie reden zit 'm, dikwijls .althans, in imemschcn trots en eigen waan. Wie toch is er gjroot geworden in 's we llis waardeering door anderen te loven en volgen ander er leiding of door wat I?.n verkeerds in anderen achtte weg te haven zoodat het goede overbleef, door a. w. alleen opbouwendo critiek te leve- a! Oppositie eclvter zet met 'n hand-om- Iraaien den niets-beteckenende van giste- m vandaag op een -voetstuk. Voer jaren-lang met toewijding en radïtsinspanning de leiding over oen znab ifinstelling, en ge kunt onbemerkt blijven, pak in stevige oppositie de leiding - en ge zijt in veler oog d e man. Deze be teekenis van oppositie-voeren ook de slimme voorzitter van den rijheidsboaid, mr. Dresselhuys, begrepen, Vrijheidsbond, die, <na de Amster- oische verkiezingen vooral, met een me- ëijdend glimlachje door velen werd ge fuseerd, heeft na de, als zoodanig succes sie, oppositie verleden week in de Twee- 9 Kamer tegen minister. De Vries aanhan gig belastingplan aller aandacht gebrok en!.. Maar.,., het is een niet ito ontkennen liarheid, dat een opposant, zoo hij zelf eider moot worden, al heel spoedig met azelfd© munt betaald krijgt lil wie kan zich voorst ellen mr. DresseT- mys, de voorzitter van den Vrijheidsbond, is leider van een tob regcercn bekwame Kerderhcid in de Tweede Kamer? k Zou gen veertien dagen kunnen marcheer en Ms men zoo beschouwt, de rol, door den pposanten Vrijheidsbond verleden week de Tweede Kamer vervuld, dan daalt 'ze politieke partij toch weor onmiddel lijk voor allen, die naar waarde kunnen patten, van het voetstuk der oppositie har omlaag HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Lloyd George verklaart zijn houding ten pzichte van Opper-Silezië nader. De verkiezingen in Italië hebben een ne derlaag gebracht voor de extremistische en revolutionaire elementen. Zondagmiddag heeft een onbekend vlieg tuig een bom uitgeworpen op het Duitsche plaatsje Faukcnbach. Duitschland. De uitvoering van het Utimatum. De betaling. Kaar verluidt wordt op het oogenblik zoowel in liet. ministerie van Bultendand- sche Zaken al6 in de andere betrokken rijksmiiiïsteries hard -gewerkt aan de voor bereidingen voor de 'tenuitvoerlegging der in het aangenomen ultimatum vervatte eischen. Met name warden alle noodige maatregelen op wetgevend gebied uitge werkt, als de wijziging van de Rijksweer- wet en het wetsontwerp betreffende de heffing op den uitvoer. Nopens de fi-nan- cieele aangelegenheden is het rijk met een a-amta! groote banken in onderhandelingen getreden, met. welker hulp binnen 21 da gen -een milliard goudmarken moet wor den betaald. De ontwapening van B e i e r en. De xijksregeering -heeft in een mot-a aan de Beiersclie regeering instructies gege ven voor de uitvoering van de we.t van 25 Maart nopens de ontwapening. Zij heeft aan de Beiersche regeering de inle vering gevraagd van een lijst, welke de na men moet bevatten van -de organisaties, ■d-ic overeenkomstig deze wet ontbonden moeten worden. Het verwoeste gebied. De Commissie van Herstel heeft de door Duitschland aangeboden 150 nuULoen gondmarken in bnitenlandsche waarden aangenomen. Buitendien zou Frankrijk in. het aanbod betreffende de levering van 25.000 houten huizen voor het verwoeste gebied hebben toegestemd. De onlusten in Opper-Silezië. De oproep van Korf a n y. Het aanbod van Kor fan ty, waarvan wij gisteren mededeeling deden, wordt in de Duitsche kringen in Opper-Silezië als een politieke soliaakzet beschouwd, die ten doel heeft, een openlijke nederlaag op het laatste oogenblik door een schijnbaar loya> le onderwerping te vermijden. Men ver wacht, dat de plebisciet-commissie niet op Kor£antyJa stap zal ingaan, die liem de mogelijkheid zou verschaffen zijn wanke lende gelederen te herstellen en onder bescherming van de aftrekkende Entente troepen in het gebied, dat hij «iet wens ent te ontruimen, zijn gezag te bevestigen en uit te breiden. Wat ook de eigenlijke bedoeling van Korfam.ty moge zijn, zijn aanbod tot te rugtrekken aan de pi e bis ei et-commissie be- teekent in werkelijkheid -de eukenining, dat hij zijn onderneminig als mislukt be schouwt, I-ntusschen trachten de Poc-lsche benden nog steeds hun stellingen -te versterken. Uit Kreuzburg wordt- gemeld, dat- de Po len sedert Dinsdagavond 7 ,uur -met ver sterkte krachten het front van de Duitsche zelfvexdedigingsorganisatie aanvallen. De hoofdaanval is gericht op Gohilaude heu vels ten oosten van Gohlau zijn in him handen. Een gelijktijdige aanval op Uschiitz is afgeslagen. Ook een insluiting van Hellewald van het- zuiden uit is be gonnen. Deze met- sterke strijdkrachten ondernomen aanval hoeft ten doel den uitersten vleugel van de Duitsche zelfver dediging af te snijden en hot belangrijke sporwegknooppunt in handen te krijgen. Duitsche tegenmaatregelen zijn genomen. Bom geworpen. Uit Karlsruhe wordt gemeld, da-t Zon dagmiddag een uit .Straatsburg komend vliegtuig te Faukcnbach bij Aohem een bom geworpen heeft. Een huis werd ver nield menschcnJevons zijn niet le betreu ren. Het feit .heeft in het geheel Zwarte Woud de grootste opwin-ding veroorzaakt. De gezant te Londen. Naar met zekerheid gemeld wordt, zal de Duitsche gezant ia Londen, SUiamer, binnenkort aftreden. Als zijn opvolger wördit genoemd secre taris Ycwi Haniol. Engeland. De houding van Lloyd George tegenover Frankrijk. Lloyd George verklaart zich a ad e r. De Britschc premier heeft in het Lager huis een verklaring afgelegd, waarbij hij ten volle handhaaft hetgeen hij vorige w-eelc Vrijdag heeft gezegd over de Opper- Silezische kwestie. Bovendien waarschuwt hij Frankrijk om een houding aan le nemen, die voor de Entente de aioodlotfcigste gevoflgen kan hebben. Nadat Iioyd George verklaard had do volle verantwoordelijkheid v.an zijn -rede te aanvaarden, zeide hij o.m. De bijna al-gem-eene instemming van de Ainerikaanschc, Italiaa-nsehe en En gels che pers met de gevoelens, waaraan ik -uit drukking heb gegeven, bewijst, dat de groote naties, die Frankrijk in het Wes ten terzijde hobben gestaan, van meening zijn, dat het verdrag van V e r- s aalles eerlijk moet worden ten uitvoer gelegd. Met alle respect zou ik de Frans oho pers willen zeggen, dq£ haar gewoonte, om el ke uiting vaai de openbare meening bij de bondgenoot en, die niet met haar' eigen meening harmonieert, als 'n onbeschaamd heid te behandelen, heel ongelukkig is. Een dergelijke gemoedsgesteldheid moet op den duur noodlottig worden voor iedere "ki lente. Het standpunt, dat do A-mart- juianische, Italiaans che en Engalsche pers in de Opper-Silezische kwestie heeft in genomen, inag niet als vijandig tegenover Frankrijk worden opgevat. Zij hóuden vast aan het verdrag van Versailles. Zij willen de bepalingen van het verdrag van Versailles eerlijk toepassen, onverschillig of deze toevallig -ten gunste of -ten n-adeele van Duitschland zijn. Over het lot van Op per-Silezië moet beslist worde door den Oppersten Baad, en niet door Korf-anty. De kinderen van het verdrag van Versail les kan men niet veroorloven ongestraft het vaatwerk in Europa stuk te slaan. De een of -ander moet- hen bij de kraag ne men, anders hebben wij -onophoudelijk on rust, Men kan den loop van de wereld in de eerstvolgende jaren niet voorspellen. De mist voor ons is dikker dan gewoonlijk. Veel zal afhangen, van het eensgezind blij ven van de Geall. Behalve de uit de ver dragen voortspruitende verplichtingen zul- len gebeurtenissen, die men aiog «iet v,oor zien kan, beslissend -zijn voor de groepee ring van de volken. De toekomst van de wereld, en in het bijzonder nog die van Europa, zal werden bepaald door oude of nieuwe vriendschap. Oaider die omstandig heden is het verdrag van Versailles een document van oneindig 'belang, vooral voor de volken- van de Entente. Het houdt ons bijeen, terwijl er zooveel is, dat ons ver deelt. Wie de bepalingen er van behan delt, als lieten zij hartstocht en vooroor deel vrij spel, zal niet lang hoeven le wach ten, om berouw te krijgen over zijn heet- hoofdighedd. De Engels che regeering had do verdee- Jing va-n Oppcr-Solezië gaarne geregeld op de laatste Londensche conferentiemen kende toen reeds alle bijzonderheden van de stemming. Onze bondgenooten waren toon echter -niet bereid, om de discussie te beginnen. Wij willen eerlijk de beslissing afwachten, die de meerderheid z-al nemen van de mogendheden, die volgens het ver drag stem hvbben bij de bepaling der grenzen van Opper-Silezië, hoe deze beslis sing ook uitvalt. Wij aanvaarden it-en volle den- -uitslag van het plebisciet als ide uiting van den wensch van het Opper-Silezische volk. Wij zijn in- een groot en oorlog gegaan en hebben ontzaglijke verliezen geleden bij de verdediging van. een oud verdrag, waarbij ons land betrokken was. Brittanje zal het niet over zioli verkrijgen, er wer keloos bij te staan, olö een verdrag met voeten getreden wordt, dat zijn vertegen woordigers nog geen twee jaar geleden hebben onder teekend," Moederschapszorg. Reuter verneemt uit -Syney, dat- de par lementaire arbeiderspartij -een wetsontwerp goedkeurde inzake nioederschapsuiitkee- ring, waarvan de- jaa-rl'jksche kosten 1.600.000 pond zouden bedragen. Een deel van dit bedrag zal, «aar vernomen wordt, worden verkregen door een staatsloterij. Rusland, Een waarschuwing v'in de Ver. Staten. Het dept. van buitenlands che zaken hoeft de regeering van Sovjet-Rusland niet officieel, doch nadrukkelijk doen weten, dat- zoolang de Amerikanen in Rusland worden gevangen gehouden, de mogelijk heid van de erkenning der sovjet-regee- ring in- e enigen vorm door de V.S. is bui- t angeslotan. Er worden nog -tan minste 20 Amerika nen ir Rusland gevangen gehouden. Italië. De verkiezingen. V - s den voorloopigen uitslag zouden de reformistische socialisten 100 zetels verworven hebbenzij verliezen 35 zetels. -De communis ten. zouden. «laolUo 12 manda ten verworven hebben: zij verliezen er 20. lm liaar geheel genomen schijnt de nieu we kamer, wat de grocpeuverdeeliiig be treft, veel te gelijken op de oude, maar het evenwicht der partijen schijnt beter verzekerd te moeten zijn en een gemakke lijker samenwerking met de regeering te moeten toelaten. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Het nieuwe Oranje-boek, loopende van Mei 1920 tot Mei 1921. De Tweede Kamer heeft gisteren het wetsontwerp tot invoering van het Wetboek van militair strafrecht en van de Wet op de Krijgstucht met 46 tegen 13 stemmen aanaenomen.- Te Tilburg zullen de 600 arbeiders, dia sinds 4 April j.l. in staking zijn, Maandag a.s. wederom aan het werk gaan. De Bur-gcmcester van Amsterdam. De „Nod." zegt dat de heerten J. ter Haar Jr. en mr. G. F. Schocli zei ven niets bekend 'is van 'n aanzoek de,r Regeering voor het '"burgemeesterschap van Amsterdam. En het blad betwijfelt levens of do Regeering wel het voornemen tot dio „aanzoeken" heeft. liet nieuwen College van B. en W. te Amsterdam. Eenigo Amsterdanisché soc.-dcm. raads leden uitten zich gistermiddag ter raads zitting over het schrijven dbr rechterzijde aan hunnen fractie-voorzitter aldus: „Een fraclio dit zichzelf respecteert, kdn op dit Ooslenrijksche ultimatum niet ingaan". „Hbld." Onze Gezant bij het Vatieaan. Do Paus hooft 17 dezer den Nederland-» schen gezant bij den II. Stoel, jhr. mr. O. F. A. M. van Nispen tot Sovcnaor, in parti culiere audiëntie, ontvangen. Prof. Mr. J. Veraart in liet R.-K. Vakbureau. In de „R.-K. Vakbeweging" van 12 Mei j.l. wordt medegedeeld dal het R.-K. Vakbu reau op do Ho Jaarvergadering op 30 Mei a. s. een bestuursvoorstel zal behandelen, om in haar be,stuur een rechtskundigen econo mist op le nemen. Naai- men verneemt, ligt het in de bedoe ling, bij aanneming van dit voorstel, prof. mr. J. A. Veraart als zoodanig te benoemen. „Hel Centrum". De Rapaille-partij. Bij de Tweede Kamer is ingekomen een schrijven, onderteekend door A. Bakels, E. Wigman en H. Eikeboom, zich noemende het voorloopig bestuur der Rapaille-partij\ van de Gemeentewet en do Provinciale wet betreffende het wetsontwerp tot aanvulling en de opheffing van den stemplicht. Op voorstel van den voorzitter wordt besloten, dit schrijven met het oog op den- voor do Kamer bolcedigenidcn inhoud, ter zijdo to leggen. Invoer in Duitschland verboden. Een Nederlandsch industrieel schrijft aan het „Hbld.": Bij mijn laatste bezoek en later door agenten aldaar, hebben we zekere soorten bewerkte garens naar Duitschland verkocht (Hiervoor is thans echter invoervergunning kan de. Duitsche regeering noodig. Bij aan draag hierom kregen onzo afneimors erhtep jyiiu de IieicUswirtschaftstelle in Ber ijn ften antwoord dat geen invoervergunning kon worden gegeven, op grond dat „die-so Game in g&nügeöder Menge im In lande hergeslellt werden". Invoer wordt derhalve, niet toegestaan en dat, terwijl volgens de laatste statistiek >20.0 Tf van den geheelen Duitschon uitvoor naar Holland ging. Hoe vriendelijk en dankbaar toch de Duit sobers tegenover Holland zijn. Het mooiste is echte.r, dat Engelsclie fa brikanten voor hetzelfde garen als bierbe ken bedoc-ld, wel invoervergunning van da Duilschers krijgen {De Restaurants en hotels willen Zondags om de veertien dagen sluiten. De afdeêling's-Gravenhage vanHOREGAF Bond van Werkgevers in het Hotel-, Res taurant-, Café- en aan verwante bedrijven) heeft behandeld do quaestio dor z.g. 2G vrijo Zondagen voor het personeel, indien de Ar beidswet in het najaar ook voor dezo be drijven toepassing zal vinden. Zelfs grooto twerkgovcis waren liet er over eens, dat in dit bedrijf liet op den druksten dag der week, n.l. den Zondag, vrijaf geven aan do Uielft van al het personeel niet anders mo gelijk is dan door middel van -oen sluiting van de bedrijven des Zondags om de 1'* dagen. Slechte indien liet personeel, dat bij A. den Zondag vrij is, bij B. zou willen gaan werken en -dus verdienen wordt liet mogelijk open te blijven, maar dat kan toch nooit de bedoeling der wet zijn geweest. ]>e morcelo gevolgen van deze wetsontdui king voor werkgevers zoowel als werkne mers zijn nog niet le overzien, maar de le den voelen zonder uitzondering liet bezwaar zoo ernstig, dat men overhelt lot den zeep FEUILLETON Dora, opziende, voelde hoe haar hart "ide klopte; het bloed sloeg haar naar do I rangen en met koortsachtige spanning S nch'llc zij het antwoord v.an Kurt's lippen 'dezen. Gelijktijdig lachfe mevrouw von Rechten uid-op, zoodat Dora slechts 'Oen brokslukje to Kurt's antwoord kon opvangen. Hij zag "»r Sabine, die het hoofd hield gebogen zijn laatste woorden waren. - En u, meer dan wie le>r wereld ook, t mij hierin begrijpen. Ms een scherpe dolk gingen Dora deze koorden door het hart. Zij had nu al meer l-ten en begrepen dan voor haar rust genlijk wel goed was. jWat Ifurt verder zeido, betrof weer het ;l'0ono meisje aan zijn zijde. - U hebt. werkelijk het beste hart ter gweld, en daarom alleen is u zoo ge.voelig ■ii zoo deelnemend aan de wederwaardig- Men van anderen. Dora gaf in stilte loc, dat hij gelijk had, zij verweet zichzelf, dat zij gevoelloos 5> 'laar zij niet grooloro dankbaarheid 'Oeklo mor Sabinas medelijdende ge- taiioi^, t -w Na tafel zou zij gauw genoeg een verkla ring vinden Voor Sabino von iRcchleii's plotseling gaande gemaakto belangstelling voor haar persoon. Sabine noodigde haar init, dat zij naast haar zou komen zit-te.n op e>en sofa in een verholen hoekje van don salon, zo-ovcr mogelijk van de beide oude dames verwijderd. Nu blijft u bij mij, en moet unen beetje met mij babbelen lio^r, juffrouw Horter. o, liet verveelt me bij de beide oude dames te zitten en naar haar te moeten -luisteren. Als jong meisje vind ik van-7.èlf u veel amu sanler, en ik vind het prettig, dat u over de kringen der groote wereld niet kunt meepraten! Daarom was het dus, dat de verwende, gevierde schoono acht schonk aan de arme gëzeilsehapsjuf fer. Ivurt namelijk, dio„ tegenover zijn ouders toch niet al ic egoïstisch wilde schijnen, had van de dames -toestemming verkregen, om steeds na het souper, met zijn vader een spelletje billard te spe.len, het geliefkoosde spel van don ouden heer' von Wildhofen. En onderwijl anoest dan Sabine het gezel schap van haar aanbidder ontberen. En bovendien vind ik. dat -men ook niet prettig converseert, in een gezel schapje van drie, ging Sabine, verder. Dan verleide ze Dora veel van haar grooto rei zen: zij scheen half Europa te hebben door kruist; zo vertelde van al haar vrienden en aanbidders, die wel ontelbaar zijn moes ten. Maa-r nauwelijks was Kurt met zijn vader den salon weer bimienge.treden, of Sabino sprong op en nam verder geen no titie meer van de kleine gezelschapsjuf fer, die aan haar gril maar was overgele verd, en d ie nu weder zoo heel-en-al ver geten werd, dat zij maar do eerste, do beste gelegenheid aangreep, om den salon le ver laten. Hot was met opkomende bitterheid, dat Dora liet inzag, het voélde hoe Sabine alleen maar als zij zich verveelde aandacht had voor haar. Endat deed haar des te mee.r leed, naar gelang zij zich hoc langer hoo moer onwodcrslaanbaar lot hot jonge mois- jo voelde aangetrokken. Sabine scheen haar waro gevoelens dikwijls achter voorgewen de onverschilligheid en oppervlakkigheid te Willen verborgen, maar toch had zij echt vrouwelijke mooie eigenschappen. die, trots haar zelfzucht en onoprechtheid her haaldelijk aan den dag kwamen. En als zij de leiding haddo gehad van een betere moe der, dan dat zag, Dora duidelijk in zou zij zeker een goed en edel meisje zijn geworden. En als Kurt zich met haar verlooft, moet ik haar dan nog liefhebben! was de slotsom harc.r overdenkingen. Maar wat kan ik anders dan houden van haar, die hij zich ui' verkiest, o, was zij loch c waar dig' IV. Mevrouw von Wildhofen sprak, als zij met Dora alleen was, dikwijls openhartig ovor hare gasten: mevrouw von Rechten is toch inderdaad een schoono en erg aan trekkelijke verschijning, zei zo eens op een morgen, terwijl Dora druk bezig was de. menus le schrijven voor een- groot, diner, dat dien avond zou worden gegeven. Je weet, dat je oom en ik do dames verzocht hebben onze gasten te -zijn zoo lang het haar bevalt, liet schijnt, dat zij vooralsnog «iet elders een bezoek hebben te blengen waar het haar beter zou beval len dan hier en zoo blijven zij voorloopig bij ons. Wat ik van mevrouw von Rechten hel. meeste waardeer, dat zijn haar voor treffelijke levensopvatting en princiepen. Dora lei de pen uit de hand en zag haar tante aan. Ja, zij is werkelijk een vrouw met no bele opvattingen, bekrachtigde mevrouw von Wildhofen nadrukkelijk haar daar even gezegde woorden. In hoeverre, tante Ilanna? vroeg Dora in spanning. Wel, ten opzichte harer dochter. Je ziet, wat een mooi, lief meisje Sabine is, en je zult '1 dan ook wel begrijpelijk vinden, dat Kurt zich een weinig op haar hooft verliefd. Menige moeder in mijn plaats zou zooiets verontrusten, maar mevrouw von Rechten heeft zoo openhartig cn onge dwongen met mij over deze zaak gespro ken, dat ik zelfs niet in 't geringste mij er bezorgd over behoef te maken. Waarlijk? Dora doopte de pen der in do inkt. Ja, hoor maar eens, hoe d iep-door drongen deze vrouw is van haar moeder lijke plichten: Zij past het princiep loc. om haar dochter onder geen enkelo omstandig heid me.l een huwbaren jongen man alleen te laten: en al dio dingen, zooals fietsen, schaatsen, tennissen, doet ze alleen maar, om steeds bij haar dochter te kunnen zijn. Dat is toch inderdaad voorbeeldige nauw gezetheid in het waarnemen van de moe derlijke plichten, en ik moe.t je eerlijk ver klaren, dat ik. sinds ik dezo dingen weet, nog meer achting voor haar heb gekregen- En als ik een dochter had, dan-zou ik eczem zorgvol over haar waken. Dora antwoordde niet, hoewel, een oogenblik. levendig haar voor den geest kv 'in. v»middag was voorgevallen, (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1