Ia Jaargang.
DONOEÜO^G 14 1921.
No. 3497
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
UITEN L A N D.
BINNENLAND.
S)e SeidóelveSou^tomt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week, f 2.50 per kwartaal.
Bij oBze Agenten 20 cent per week, f 2.00 per kwartaal,
fiance per post f 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar
betaling van 50 <Tt» per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af-
lerlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUSNo. II.
nummer bestaat uit twee bladen,
Belijden.
sieren namen we een stukje over uit
Besidenfiebo.de", waarin verteld
fcoe Pater Borromaeus de Greeve
ui a-cliterbalcon van eon Haagscke
iwtftjgen 'u paar vuil-pratende jongelui
Jgiachtlg woord] aanmaant te zwij-
j stond boven: „Een prediker in
hebben respect voor dit optreden
den Franciscaner prediker',
a- dieper dan dit respect veel
is onze afkeer voor liet gedrag
enen onder ons, die min of meer
goedkeuring .geven, door een glim-
of anderszins, aan wat zij erkennen
die afkeer strekt zich ook vaak
j het gedrag diergenen onder ons, die
en, terwijl zij zoo gemakkelijk zou-
nmaeii sprekengelijk Pater Bor-
eos het deed
er, er mag en er moe-t ook in deze
rzic htiigheid worden be-
Maar de voorzichtigheid zij
dekmantel voor lafheid, futteloos-
brakterloosheid
.men om 'n enkel voorbeeld te
afkeurt .de schaamt el ooze vrou-
eedirig, dan is het laf (op z'n
it gfezegd) om, wanneer men ergens
dó gekleede dame ontmoet, ten op-
van deze vriendelijker te zijn dan
Modig is. Men kan niet altijd spre-
- 't is waardoch men mag zeker
peinzen gevoelens, die men momen
ast heeft.
moeten onze beginselen beleven en
in. Al zou 't alleen maar zijn, om-
ideren het ook doen
ET VOORNAAMSTE NIEUWS.
toestand in Engeland zeer ernstig,
eiding van het conflict te wachten,
de kans op bemiddeling niet uitge-
Op verschiilende plaatsen hebben
en plaats gehad.
vreest in Duitschland, dat de Com-
van Herstel niet voor 1 Mei gereed
i met het totale bedrag der schade-
ding.
t van beleg in Griekenland*
België
igende staking in de Borinage.
ijn werkers van de Borinage eischen,
twee dagen per week, dat het
i stop gezet, een dag loon zal wor-
tbetaald.
ien eisch kracht bij te zetten heb-
bealoten een algemeene staking
uur af >te kondigen op 2 Mei a.s.
Belasting op ridderorders.
van plan om binnen-
en wetsontwerp in te dienen, dat ten
ee£t om een .vrij hoog© belasting te
op vreemde en een lagere pp natio-
dderorders.
Duitschland.
De Schadevergoeding.
i Moeilijkheden voor de
amis si e van herstel.
bet 8 Uhr Abendblatt meedeelt,
itn het in de kringen der Berlijn-
skundigen volstrekt niet uitgeslo-
3e commissie van herstel op 1
gereed zal zijn met het totale
vorderingen voor schadever-
d laatste pogenblik hebben zich
fschillende moeilijkheden voorge-
i 'e Duitsche deskundigen hebben
8 toegelichte bezwaren kenbaar
t, waarvoor de commissie zich niet
'ar ontoegankelijk kan verklaren
rvoor zij dan ook een nauwkeurig
ek heeft 'toegezegd.
1 geldt dit het vraagstuk der pen-
waarbij de vertegenwoordigers
utschland zich op het standpunt
gesteld dat de betaling daarvan
behoeft te geschieden vanaf het
waarop de vers drillende staten
e&te den oorlog hebben begonnen,
i heeft gisteren nog een laat-
tcgen de schade-berekening
commissie van herstel ingebracht,
bij er op wees, dat voor verschil-
gouwen de huizen de w.aarde 3
is aangenomen als zij voor
^lere moeilijkheid ds dat de com-
herstel alle bedragen in gou-
moet berekenen waarbij zij
ïokeniag moet houden met den
111 de mark op heb tüdstdp toen de
w^d aangericht.
Hongarije.
Een nieuwe Staatsgreep?
De „Neue Ziirioh-Ztg." verneemt uit
Boedapest, dat kapitein Lehar, die we
gens deelname aan den staatsgreep van
ex-heize-r Karl door rijksregent, Hor.thy uit
zijn ambt ontslagen werd, gehoorzaam
heid heeft geweigerd en aan het hoofd van
groepen royalistische officieren een nieu
wen staatsgreep poogt te or.ganisèeren.
Frankrijk.
De Pers over de boodschap van Harding.
Schrijvend' over de boodschap van Har
ding aan het Amerika ansclie Congres,
constateert de „Echo de Paris", dat de
rede duidelijk de doodsklok luidt over den
volkenbond. Voor den volkenbond is het
een dood zonder vorm van proces. Het is
noodzakelijk het zonder Amerika van den
eenen en zonder Duitschland en Rusland
van den. anderen kant te stellen, zoodab hij
niet meer dan een particuliere .groep van
mogendheden is, waardoor de boteekenis
van de fameuze pacte in rook is opgegaan.
Het beste is den volkenbond maar tot
het verleden te doen behooren en ons met
de toekomst te bemoeien.
Het blad bespreekt dan de .houding van
Amerika ten aanzien van het vredesver
drag en verwijt den Franschen vertegen
woordigers in Washington met .uitzonde
ring van Viviani absoluut niet op de hoog
te te zijn geweest van den gang van za
ken dn Amerika en niet uit het voorstel
Knox zooveel mogelijk partij te hebben
getrokken. Sinds 2 jaren hebben wij niet
opgehouden ons ten aanzien van Amerika
te vergissen. Het gehce-le stelsel, door de
bewindvoerders van 1919 opgebouwd, ligt
in puin voor onze ooge.n. Het ds geen al
liantie. Gaat nu eindelijk heb uur luiden
voor het opbouwende werk? En zal men
eindelijk naar Washington bekwame men-
schen sturen om ens voor te lichten en ons
te verdedigen 1
Engeland.
De Mijnwerkersstaking.
De houding van het
Drievoudig Verbond.
Zooals gisteren reeds vermeld, heeft het
Drievoudig Verbond besloten morgen
avond 10 uur in staking te gaan. Alhoe
wel de ernst van den toestand, door dit
besluit ontstaan, niet ontkend mag wor
den schijnt het toch meer een zekere tac
tiek van het Drievoudig Verbond genoemd
te moge-n worden. Immers, zoo de vak
bonden door een staking sympathie willen
betuigen met de mijnwerkers, bereiken zij
hun doel beter door onmiddellijk in sta
king te gaan.
Vorige week Vrijdag werd besloten
Dinsdag jJ. in staking te gaan en nu is de
staking weer binnen drie dagen afgekon
digd.
Men kan hier tusschen d.e regels door
lezen, dat de leiders der vakbonden de
verantwoordelijkheid van een dergelijke
staking niet gaarne voo-r hun' rekening
zouden willen nemen en daarom alsnog
gaarne de gelegenheid om tot een verge
lijk te komen openstellen.
Rijpelijk overwogen, dient dit besluit
toegejuicht te worden, Omdat een staking
niets dan ellende en armoe met zich me-
Het Manifest.
Het Drievoudig Verbond heeft Maan
dagavond een door de presidenten en se
cretarissen har er leden geteekend mani
fest uitgegeven, waarin zij zegt, dat zij
aan de mijnwerkers allen mogelijken
steun zal verleenen en zoo geen voorstel
wordt gedaan, „dat hun collega's in de
„triple alliantie" meenen te kunnen aanra
den om te aanvaarden", de spoorwegarbei
ders en transportarbeiders heb werk zul
len neerleggen. Verder zegt het manifest,
dat de georganiseerde arbeidersklasse
„geen inbreuk op den levensstandaard des
volks zal gedoogen" en tot bet uiterste
alle aanvallen op de vakorganisatie, die
dezen levensstandaard verdedigt, zal
weerstaan. Het manifest betoogt, dat niet
de arbeiders, doch de' premier en de re
geering het leven der natie bedreigen, en
dat de „triple alliantie" genoopt is „tegen
haar zin, doch onweerstaanbaar" de con
clusie te aanvaarden, dat de bestaande re
geering niet een onpartijdige arbiter is in
onderhandelingen in de industrie, doch
een „aotieve, zij het geheime partijganger".
Het manifest vermeldt daarna de geschie
denis der steenkolenin-dustrie sedert 1919
en beschuldigt de regeering van trouw
breuk.
Uitbreiding en omyanjg
der staking.
De bond van machinisten en stokers bij
de spoorwegen (een vereeniging die onaf
hankelijk is van den nation alen bond van
spoorwegpersoneel) waarvan de houding
tot dusver twijfelachtig was, heeft beslo
ten Vrijdag eveneens in staking te gaan.
Eendg idee van den omvang van' den
strijd, die in Engeland dreigt uit te bre
ken, krijgt riten uit de volgende cijfers.
De Nationale Bond van 'Spoorwegperso
neel, de organisatie van Thomas, heeft
thans meer dan een half millioen leden.
De federatie bestaat uit 35 afzonderlijke
vakbonden van transportarbeiders, waar
onder al de dokwerkers, 60.000 man tram
personeel, 30.000 bestuurders en conduc
teurs van autobussen, 30.000 voerlieden en
eenige taxieckauffeuTa. In bet geheel heet
de federatie een half millioen arbeiders te
omvatten
Het gansche 'leger van het 3-voudig ver
band bestaat uit ong. 2 millioen arbeiders,
allen onmisbaar voor hat publieke leven.
De houding der ïe g e ering.
In het Lagerhuis heeft Lloyd George,
sprekend over den ^takkugstoestand, ge
zegd, dat do regeering ten zeerste het be
sluit vaai het Drievoudig Verbond betreur
de. Het is buiten kijf, dat de toestand, die
aldus wordt geschapen, er een is van
groote, en steeds grooler wordende, last.
Ik hoop, dat de betere raadgevers de over
hand zullen krijgen, maar ondertussehen
overweegt de reg'ee-ring alle noodige maat
regelen om den toestand het hoofd te bie
den.
Lloyd George, Asquith en Clynes waren
het er over eens dat een bespreking van
den toestand niet wenschelijk was, en
daarom werd het debat over de procla
matie, waarbij de reserves werden opge
roepen, verdaagd.
Ten aanzien van de militaire kwesties
kondigt de regeering aan, ingeval van een
algemeene staking, dat zij ten volle
digste de staatsmachten zal
gebruiken, teneinde de arb e i-
derate beschermen, die de nood
zakelijke diensten voor het instandhouden
der gemeenschap verrichten. De regeering
verklaart, dat de loyale arbeiders niet
zullen worden getroffen door de toekom
stige regeling.
Tot nu toe ds de meerderheid der zee
lieden tegen de staking gestemd. De orga
nisaties der ontslagen soldaten, matrozen
en officieren dringen bij alle oud-soldaten
er op aan, het leven en de eigendommen
gedurende de crisis te nelpen handhaven.
Alle mijnen in. Fifes hire en de Lothans
worden militair bewaakt.
S'takingsonlu sten.
Dinsdagavond .overvielen 2000 mijnwer
kers negen seinhuizen te Thornton -in Fi-
feshire aan de spoorlijn Edingburgh
Dundee en gelasten aan de seinwachters
om te staken. Dientengevolge is de lijn
tijdelijk gesleten. Het goederenvervoer is
ernstig gestremd. De aanvallers plunder
den verscheidene treinen en werkplaat
sen. Marine troepen zijn naar het tooneel
der opstootjes gezonden en verjoegen de
plunderaars. De treindienst werd gister
morgen hervat. In verband hiermee wer
den 21 personen gearresteerd.
In verscheidene deelen van bet Rhonda-
dal hebben diefstal en plundertochten
plaats gehad. Arbeiders hebben het hout
werk uit de mijnschachten gehaald en
boomen gekapt, om zich op deze wijze te
voorzien van brandstof, en steenkolen uit
spoorwagons ontvreemd. Verder zijn hon
derden mannen en jongens in enkele dee
len van het Rhonddagebied bezig met het
methodisch houwen van steenkool uit de
•te voorschijn komende steenkoollagen op
de heuvels. In sommige gevallen wordt het
werk verricht door georganiseerde ploe
gen van (s morgens vroeg tot zonsonder
gang. Vele arbeiders, die op deze wijze
kolen winnen, benutten ze niet alleen ten
eigen behoeve, doch vinden onder hun -r
ren ook gereede koopers.
Rusland.
Toenemend verzet tegen de Sovjet-
Regeering.
Volgens berichten aan Beriingske Ti-
dende uit Helsingfors, geven de bolsje
wistische bladen toe, dat de boerenop
stand zich snel uitbreidt, zoodat verschil
lende gouvernementen reeds in de macht
der opstandelingen zijn gekomen. In het
Dongebied zouden de Kozakken zich bij
deze beweging hebben aangesloten.
Italië.
P. Agostino da Montefeltro f.
De beroemde Italiaanscho kanselrede
naar en groote apostel der christelijke
cbaritas pater Agostino da Moixtefelbro
van de Francis canerorde is in P.isa dn den
ouderdom van 8>2 jaar overleden. Als aarts
bisschop van Bologna heeft ook de tegen
woordige Raus Benedictus XV zich vaak
onder do toehoorders gemengd om den be
roemden predikant te hooren.' Nog op het
sterfbed zond Hij den pater zijn zegen.
Pater Agostino heeft .in en bij Pisa groote
weeshuizen gesticht.
Griekenland.
De staat van beleg.
Gounaris hoe,ft in de Kamer stemming
gevraagd over de wet waarbij de staat van
beleg wordt afgekondigd.-Deze werd aan
genomen in een «enigszins stormachtig
debat.
Blijkens een R. B. D.-bericht uit Athene,
heeft Goenaris nog gezegd, d,at hot eenige
doel met 'hel afkondigen van den staat van
beleg was het instellen van censuur.
Klein-Azië.
De Griekseh-Turksclie strijd.
Blijkens het otficioole Grieksche leger-
bericht van 11 April, worden de schermut
selingen tusschen Grieken en Kemalisteö,
voortgezet, maar zonden de Grieksche
troepen daarbij succes hebben. Een poging
der Turken, om in do streek van Amfioen
Karahissar de verbindingen der Grieksche
troepen te verbreken, zou na een drie-
daagsch gevecht zijn mislukt. De vijand
zou naar het noorden beginnen te wijken.
Chili.
Ministerie afgetreden.
Het ministerie is afgetreden, na verwer
ping van een voorstel om Aldunato tot ge
zant te Parijs te benoemen.
Van het Vaticaan.
Het Mozaik-schilderij van de
H. Margaretha Maria.
Dinsdagmorgen werd in de mozaik-a.te
llers van het Vaticaan de eerste hand" ge
legd aan het .groote mozaik-schilderij van
de H. Margaretha Maria- Aiaeoquc, dat
den Paus aangeboden is en een half mil
lioen francs zal kosten. Het schilderij zal
in 1925 voltooid zijn en geplaatst worden
in de Vaticaansche basiliek, bij den in
gang, nabij het standbeeld van Karei de
Groote. „Msb."
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zaterdag 33 cent per regel. Overige dagen 30 cent per regei
Voor Ingezonden Hededeelingen wordt het dubben
van het tarief berekend.
KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur,
koop en verkoop f 0.7a 's Zaterdags, overige dagen f 0.50
tal marechaussees weer naar hun stand-
plaats-en zijn teruggekeerd.
Naar wij vernomen, werd gistermiddag
een bloemstuk namens H.M. de Koningin*
moeder in het kasteel aangeboden.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Bespreking betreffende het Nijverheids
onderwijs voor meisjes te Leiden gehou
den. (Tweede Blad).
De nieuwe internuntius voor Neder
land. (Tweede Blad).
De branden in de Veenstreken in Drente.
Het Koninklijk Gezin té Amsterdam.
Gistermorgen 10 uur werd de audiëntie
ten paleize voortgezet. De Prinses reed
tien uur uit om weder een bezoek te bren
gen aan Ar lis.
Gisterenmiddag lieeft het Koniniklijk
Echtpaar een bezoek gebracht aan de voor
jaarstentoonstelling van Arti.
Ongeveer half vier heeft de Koningin
een bezoek gebracht aan de Openbare Lees
zaal en Bibliotheek op de Keizersgracht
bij de Leid'sclie straat.
In den laten namidag toen de Konink
lijke Familie van den rijtoer was huis
waarts gekeerd, ging een Marker-vrouw
met baar dochtertje in het bekende eigen
aardige costuum bet Paleis binnen.
Bij navraag bleek, dat de kleine een pete
kind is van de Koningin. Hij werd tijdens
den grooten watersnood in 1916' geboren.
Gemimed tijd vertoefde de vrourw tien Pa
leize.
De Koningin en Prtins woonden gisteren
avond in de Stadsschouwburg de voorstel
ling bij van Jonkvrouwe de la Seigliere.
Kot overlijden der ex-kcizerin.
V. D. meldt uit Doorn, d.d. 13 dezer:
Hedenmorgen vroeg zijn. er een 25-tal
■marechaussees alhier aangekomen.
In hot anders zoo stille dorpje heerschte
nu een al bedrijvigheid. Auto's kwamen
aan en reden weg. Bloemstukken werden
in groote getale .in het kasteel van den
cx-keizcr binnengebracht.. Men kreeg al
gemeen den indruk dat de rouwstoet het
kasteel hedenavond zou verlaten.
Een groot aantal binnen- en buiten!and-
sche journalisten, fotografen en een fcino-
operateur fluisterden elkander in, dat. er
iets op til was en dat hedenavond deplech
tigheid wel zou plaats hebben .Op den weg
naar Maacn reden marechaussees per rij
wiel heen 'en terug, terwijl het aantal
rijksveldwachters belangrijk vermeerderd
werd.
Over geheel -Doorn hing een geheimzin
nige sluier. Geen der autoriteiten, kon of
moc'ht inlichtingen verstrekken. De bür-
egmeester van Doorn, baron Schimmel-
penninck van Ooyen, was .in allerijl naar
Den Haag ontboden.
Men was reeds bezig, op den Parallel
weg bij het station Maarn van den tweeden
grintweg af eletrische verlichting aan te
leggen, zoodat hieruit kon worden op ge a
maakt, dat de uitvaart in eQk geval des
avonds zou plaats vinden. Het gelukte ons
eindelijk, inlichtingen in te winnen bij het
hofmaarschalklijk ambt aan het kasteel
te Doorn. Wij kregen de schriftelijke me
dedeel ing dat po allerhoogst bevel de
rouiwiplechligheid in het Huis Doorn waar
schiijnlijk op den 17den April zal plaats
vinden.
Dit bericht, ging als een loopend vuurtje
door het. dorp". Eenige journalisten en fo
tografen gingen per train, .anderen per
i-ij\vidl huiswaarts om Zondag weer terug
te keeren. Nog vernamen wij dat een aan-
Betreffcndo de begrafenisplechtigheden
voor de ex-keize.rin wordt uit Potsdam ge
meld
In den nacht van Maandag op Dinslag
zal do trein met het lijk aan .het station
Wildpark aankomen. Voor de ontvangst
zullen slechts de allernaaste verwanten
op het station aanwezig zijn.
Dinsdagmorgen om half 10 zet de rouw
stoet zich in beweging. Langs beide zijden
van den weg, welken hij neemt, zullen va-
derlandsche vereenigiiigen zijn opgesteld.
Bij deze sluiten zich aan deputaties dep
studenten met hun banieren, verder de na
tionale vrouwenvoreenigingen en deputa
ties van de vereenigingen van oud-strijders
benevens deputaties van het Roodo Kruis
en anderq vereenigingen.
Voor het mausoleum zullen vroegere of
ficieren der Berlijnsche en Pots dammer
regimenten de eerewacht betrekken.
De veiligheidsdienst van Postdam zal meli
het oog op mogelijke rustverstoring van
communistische zijde omvangrijke be
schermingsmaatregelen treffen.
Ook hqt station Wildpark wordt tijdens
den nacht door een sterke politiemacht
bewaakt.
De democratische partij zal namens de
rijksdags- en landdagsfractie een krans op
do lijkkist leggen met het opschrift: „In
dankbare herinnering aan een leven vol
naastenliefde en liefdadigheid".
Verlaging van den Turf prijs.
Namens den Bond van Verveners in
Noord-Holland wordt ons medegedeeld, dat
besloten is van 11 dezer af den turfprijn
te verlagen en wel de turf uit de veenderij
te Halfweg met 3.35, Ilpendam, Kaarne-
'ïnetl-kscha. Gat, Broek in Waterland, met
ƒ2.85. Ouderkerk a. d. Amstel met ƒ2.35,
en steekturf uit alle veenderijen met 1.30
per 1000 stuks.
Landbouw en Leerplicht.
Door 'het hoofdbestuur van hot Dre.irlsehö
Landbouw-Genootschap is uit naam van,
een 90-tal landbomwereenigingen, tellend©
ongeveer 10.000 leden, een uitvoerig adrea
gericht tot den minister van Arbeid,
waarin om technische en algme-ene re
denen dringend in overweging wordt gege
ven van een wettelijke regeling van den
aiheidsdiuur 'in het landbouwbedrijf af te
zien. Een afschrift van dit adres is gezon
den aan den minister van Landbouw, met
verzoek, het adres zooveel mogelijk tewiU
Leri ondersteunen.
De heeren Bakker, Wedkamp, Schokking
Van Veen en Snoeck Henkemans, hebben
een amendement ingediend om in art. 13
der Leerplichtwet (betreffende 'het land-
boirwverlof van ten hoogste tiwee weken)
in te voegen, na de woorden „twee we
ken": „en voor zoover het zevende leerjaar
betreft jaarlijks voor ten hoogste vier we
ken".
Pensioenwetten voor Land- en Zeemacht
De M e m o r ie van Antwoord
op de wetsontwerpen.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
(Tweede Kame.r) betreffende genoemd©
wetsontwerpen.
Hoezeer liet betreurende, heeft do mi
nister van Oorlog, tevens minister van
Marine a. .i., moeten afzien van liet denk
beeld van het" verleenen van een voor
schot op pensioen, berekend naar de nieu
we wetsbepalingen.
Voorstellen tot. wijziging der bcvorde-
ringswetten zijn binnenkort te verwachten.
Het ligt in de bedoeling om, krachtens
wettelijk voorschift, de nieuwe regelen
naar welke het reserve-personeel zal wor
den gepensioneerd op de vrijwilligers van
den landstorm van toepassing te verklaren
en die bepalingen van kracht te doen wor
den op hetzelfde tijdstip als voor de nieuw©
militaire pensioenwetten in het algemeen
wordt voorgesteld, n.l. 1 Januari 1920.
Het ligt in de bedoeling om ook aan da
pens'ioneering van het reserve-personeed
de bezoldiging ten grondslag te leggen in
denzelfden geest als zulks thans geschied*
voor het actieve leger. Het daartoe strek
kend vóor-onLwerp is in een ver gveorderd
stadium gereedheid. Daarbij is uitgegegaaa
van het standpunt, dat dei tijd, bij de reser
ve gedurende den .mobilisatieteestand
doorgebracht, op dezelfde wijze zal wor
den vergolden alsof de belanghebbenden
gedurende dat tijdvak bij het actieve leger
hadden gediend, terwijl onder zekere
voorwaarden horpensi oneer ipg mogelijk
zal zijn voor hem, di© met reserveplicht
zijn gepensioneerd
Bezuiniging.
Dq Algemeene Roamscli--Kau i kei
Ambtenaars-vereeniging heeft, naar di©
Maasb. bericht, aan den- Minister van
Financiën een adres gericht in zake d©
instelling e-ener Staatscommissie tot on-
