S DONDERDAG 24 M^ART 1921. No. 3480 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUSNo.il. Goede Vrijdag. BUITENLAND. Volkenbond. Buifenfandsche Berichten, BINNENLAND. g Jaargang. e Ccid^clieSou^omt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling r«ir Leiden 19 cent per week, 1 2.50 per kwartaal. oAf o /:a u jij ODze Agenten 20 cent per week, f 2.00 per kwartaal. franco per post f 2.95 per kwartaal. Geïllustreefd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar -o betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- erlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. it DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel. Overige dagen 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLSDfE ADYERTENTIÊN, van ten hoogste 30 woorden, waaris betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 1.'a Zaterdags, overige dagen f 0.75. nummer bestaat uit twee bladen. jei Bedrijfsradenstelsel. mijt is er een sociaal oecojiomiusch gent door do Katholieken zóó een- uujg begroeit cji zóó eensgezind out- «n, sla hot BedrijfsradenstelselAl- schijnbaar zijn congressen gehouden over, ideiiEgen gewijd a .an dit systeem, 5T haast één enkele dissonant, in flrlijko harmonie. herinneren nan vergaderingen te j, ran do K. S. A. met prof. Aenge- ds spreker, vian de K. S. A. met Veraart als spreker (in do giro o te gehoorzaal), een afdeelingsvergade- m den Katholiekendag met weder- ïof. Veraart als spreker. Op deze Ie vergadering uitte de spreker, naar bescheiden meening, zijn liefde voor ysteem tè sterkwij schreven door een stukske, wat circuleerde in de [ücke pers, maar waarop toch nie- reageerde.... Men vond blijkbaar (doolde oi. te krass© uitlating niet rh Algemeene sympathie dus voor ledrijfs/padeustelsed lat er een paar maandein geledon Don Haag word op touw op ons Katholiek Staatspro- eisc-h te stellen van. publiek- riiifce bedrijfsorganisatie m.a.w. om iedrijferadensteèsel wettelijk t© doen en vast te leggen. b is er een storm opgestoken storm wat geluwd os, willen iel zeggen, hoe wij over die Haagsche L ia Den Haag begonnen actie is niet opportuun, niet op tijd zie- oaze mooning. Eon meening, die zich jMtgczeit vooral uk het bekend wor- raa liet HaaJgBch© voorstel. m zekeren eisch tot een program- Jt mogen maken van het geheel© itWoo volk, is de vervulling van twee fftfeo noocligeerstens, dat de be is van dien eisch bekend ds aan al- wie kennis van het eigen program [lorde-n aanwezig verondersteldten k dat dde eisch bij 't groot© meeren- ier weldenkend© geestverwanten in Terlangena leeft. au is blijkbaar op dit oogenbüdk de een noch de andere voorwaard© ld. Wat d© tweede voorwaard© be- - er openbaren zich zelfs nu onder n&ende Katholieken tegen- Idere van het Bedrij fsraderi-stelsel, «trant in héél Kathcldek Neder- eea zoo treffend© eenstemmigheid b te bestaan i daarom omdat die twee door ons Bode voorwaarden niet vervuld zijn, ba is het nu niet de aangewezen tijd, pi program te plaatsenpubliekrech- IvMrom zou men zulks ook nu doen, H» in ieder geval, zooals Den Haag Kelt f Er is toch immers geen den- na, dat het huidige Kabinet nog in pariemeat.aire periode een desbetref- iftsToorstcl zou kunnen indienen of mjt het zou bunnen verwerken. Aurora is een eventueel© aanvulling cos Staabsprogiram in den door Den en anderen gewcnschten geest vol le t ij d i g het volgend jaar, vóór de rangen •hen tusschentijd kan gewerkt wor- om do twee voorwaarden in vervul- te doen gaan, welk© wij hierboven m roar oen dwingende, een pubiiek- «üik©- een wettelijke regeling der be- ■pmisatie. JW geest van d© hier geuite wen-' pieid is gesteld een motie-Is Bosch, fe Kamer-Centrale te Leiden heeft tootne.n, en waarover wij nog nader «ader zullen zeggen. Vrijdag, dag van droefheid en dag van nameloos deed. Immers wat gisteren is voorspeld ld is nu geschied, 's Heer en M daar. toch ds deze Vrijdag de „Goede" veer ons, omwille van het groote fwart. op dezen dag' voor ona verwor- L^; ouzo Verlossing. Pj aanbidden U, Christus, en loven U, Wk» 00r ^ri1^3 de wereld ver- pkthtdglicden van dezen dag behoo- I zinrijkste en meest indrukwek- heel de Liturgie. Het Huis ,7*^° is leeg en doodsch, het rouwt sac dood van den Meester. De Gods- r® gedoofd, omdat het „Licht der H, ®terven gaat., en verduisteren Ij «chten de3 hemels M«sdsche droeve vereenzaming des kcrynnert aan het woord van den ü«Oïël„Christus zal gedood wor- L en 'u don tempel zal het een giru- ,v,au verwoesting en tot het ein- de vereenzaming." de dienstdoende Priester rpet - Sub-diaken het priesterkoor heeft* werpen zij zich plat ter aarde neer als om te we enen over de zon den der wereld en over den bloedigem los prijs die daarvoor is betaaild. Onderwijl worden de benoodigdhedon voor de plechtigheid aangedragen en daar na volgen da-de lezingen: ©en profetie van Osec, die ons geeft de verre verwach ting van Jezus' Dood en Verrijzenis een lezing uit het boek dor Uittocht, be treffende het Baaschlaan, de voorbe- duiding van ons PaascHam, Christus, dat vandaag geslacht wordten eindelijk de Passie volgens St. Jan, de vervul ling; telkens afgewisseld door psalm gezang. Heerlijk zijn de gebeden, die na de Passie volgen. Zij dragen duidelijk het kenmerk van him ouden- oorsprong, ook in de wijze waarop zij verricht worden met. een itelkens herhaalde uitnoodiging tot het volk, zich met den priester te ver eenigen: „Buigt de knieën" en „Staat op." In deze gebeden haast de Kenk zich om aan het H. Kruis de vruchten van Jezus' L ij den te gaan plukken door overvloedige genaden te vragen voor haarze-lf, voor haar kinderen en voor hare vijanden. Nu volgt de K r u d s h <u 1 d e. De paarse doek wordt bij gedeelten van het Kruisbeeld los gemaakt. Tot nu toe was het bedekt om de verblindheid der Joden te verzinnebeelden, nu wordt het ontbloot en tevens gehuldigd om aan te duiden dat de wereld gaat begrijpen de eeuwige ra.adsbesluiten Gods, die de menschlieid wilde verlossen door den dood van Zijn eenigen Zoon. „Ziet daar het hout des Kruises - waaraan het Heil der wereld heeft gehang^" zingt de Priester en allen vallen op hun knieën en heol het koor zingt luide„Komt laten wij aanbidden." Het crucifix wordt nu op den grond ge legd en Priester en Assistenten ontdoen zich van htm schoeisel gelijk Mozes uit eerbied zich ontdeed van zijn schoeisel omdat „de plek heilig was" en na een driemaal herhaald knieden, werpen zij zich neder ter aarde en kussen Jezus' voeten. Na deze nederige hulde, wordt de H. Hostie, die den vordgen dag is geconsa creerd, in processie weer teruggebracht naar het hoofdaltaar, en door den Priester genuttigd, nadat vooraf nog het „/Onze Vader" is gezongen. Heden mogen wij God waarlijk weer onzen Vader noemen, want weggenomen zijn scheidsmuur en vloek, en de schuldbrief werd heden ver scheurd. Deze plechtigheid wordt genoemd de „Missa PraesaaiotifioatOTuan" de Mas der te voren /geconsacreerde Hostie. Omdat Zoowel de Offerande als de Consecratie ontbreekt, is dit geen eigenlijke H. Mis. De Kerk durft uit eerbied en ontzag voor het bloedige offer op Calvarie, het niet zij het dan ook onbloedig herhalen op het altaar. Stil en in zichzelf gekeerd ver laten Officiant en Assistenten het pries terkoor zonder slotgezamg of zegen. Dc zegenende Leefde is gestorven. Opnieuw heeft thans de alitaarontbloo- tii/ng plaats. Daarna staat den ganschen dag de kerk doodsch en verlaten. De tabernakeldeuren zijn geopend. De relikwie van het H. Kruis staat op 't altaar uitgesteld vaak te midden van twee brandende kaarsen en •biedt zich aan de vereering der geloovi- gcn,.In sommige parochiekerken blijft het kruis, dat des morgens plechtig ontdekt is, in de kerk bp den grond uitgestrekt ne- derliggen, opdat d© christenen kunnen ko men en neergeworpen in het stof, nederig het hoofd buigen voor Jezus' doorwonde voeten, om ze eerbiedig te kussen. Hier op doelt de Vlaamsche dichter Gezelle als hij zegt van dezen dag Gekropen moet ten kruise nu Gebiddaagd en geboet. „Wij aanbidden U, Christus, en loven U, cmdat Gij door Uw Kruis de wereld verlost hebt". IHSraSELiL-. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. DiHtscWand weigert de twaalf milliard te betalen, door de commissie van herstel vóór 1 Mei geëischt. De economische woelingen in Midden- Duitschland. Het Grieksche offensief in Klein-Azië begonnen. Uittreder, wegens de kosten. P.euter verneemt dat San Salvador en Nicaragua uit den Volkenbond wenschcn to lieden op grond van de overweging, dat do kosten verbonden aan het lidmaat schap, n.l. 4000 dollar per maand, te- hoog zijn. Nicaragua is thans 48.000 dollar aan den Bond schuldig. België. De wet op de 59 pCt Do wet op de heffing van 50 pQt. op Duitscho goederen, in België ingevoerd, is gisteren door Kamer en Senaat aangeno men. Bij de behandeling in de Kamer is het tot onverkwikkelijke incidenten geko men tusschen de versc.hü;lende partijen. Duitschia«id. De onrust in Midden^Duitschland. De communistische elementen gaan voort agitatie onder de arbeiders -te ver wekken, wat tot hevige •botsingen aanlei ding geeft. Men meent, dat hier een order van uit Moskou in werking is, wijl tegelijkertijd uit verschillende plaatsen aanslagen wor den gemeld op openbare gebouwen, ban ken, treinen, enz. Gewapende communis ten hebben reeds verschillende treinen doen ontsporen, die dia leeggeplunderd werden. Banken worden op klaarlichten dag overrompeld en van alle gelden be roofd. Straatgevechten blijven hierdoor natuurlijk niet uit, doch vooral in kleinere plaatsen staat de politie vrijwel machte loos tegenover de opstandelingen. Te Hamburg zijn bij de botsingen 14 dooden en 28 gewonden gevallen. Duitschland weigert de twaalf milliard te betalen. De commissie van herstel heeft van Duitschland door een nota van 15 Maart geëisc'at twaalf milliard gouden marken te betalen vóór 1 Mei, waarvan 1 /milliard voor 23 Maart, in oevreens temming met het verdrag van Versailles. Na d© beta ling van het eerste milliard voor'23 Maart geëischt te hebben, verklaarde zij zich be reid, de opmerkingen der Duitsche regee- riag betreffende de betaling van de ove rige som in ontvangst te nemen. De Duitsche re.geering heeft Dinsdag avond aan de commissie haar antwoord doen toekomen, hetgeen een absolute weigering beteekent. De Duitsche re geering verklaart, dat zij niet overeenstemt met de commissie inza ke de schatting der a milliard gouden marken, betaald volgens art. 233 van. het vredesverdrag en beweert, dat het totaal zijner betalingen 20 milliard bedraagt. De Duitsche regeering verklaart vervol gens, dat het haar, zelfs in het geval, dat de schatting dor commissie als juist zou erkend wonden, onmogelijk is, de 12 mil liard gouden marken voor 1 Mei te be talen wegens den uitgeputten financieelen en economischen toestand van het rijk. De nota besluit met de verklaring, dat, indien door de conferentie der experten een deficit in de betalingen door Duitsch land geconstateerd wordt, de Duitsche re- geerig bereid is met de commissie van herstel mondelinge onderhandelingen te beginnen over de uitgifte van een leening in het buitenland. De commissie van herstel is gistermor gen bijeengekomen om het antwoord van Duitschland, dat een schending van het verdrag door Duitschland is door een dui delijk omschreven niet. naleving van zijn verpliohtingen, te beraadslagen. Do commissie zal onmiddellijk aan de geallieerde regeeringen rapport uitbren gen, die dan de conclusies uit dez© schen ding moeten trekken en de maatregelen daartegen vaststellen. Engeland. Je woelingen in Ierland. In hinderlaag. Een troep soldaten en politieagenten is bij Strokesbown, in het graafschap Ros common, in een door Sinn Feiners gelegde hinderlaag gevallen. Een kapitein werd gedood, een luitenant en drie soldaten en politiemannen gewond, terwijl vier man nen worden vermist. Een inspecteur en acht politiemannen zijn bij Lispose, dn het graafschap Kerry in een hinderlaag gevallen. Acht Si.nin Feiners werden gedood, twintig gewond. Drie politiemannen werden licht gewond. Sinn Feiners vuurden uit boerenhuizen in d© buurt van Blarney, in het graaf schap Cork, op een troep politiemannen en soddat.cn, die op zoek naar hen waren. Zes Sinn Feiners werden gedood. Rusland. Nieuwe onlusten te Moskou. Het te Parijs versc-hij/nende Russische blad „Les Demières Nouvelles" bevat het volgende bericht uit Riga d.d. 18 Maart De rust, welke de laatste week ite Mos kou heerschte, is weder door een opstand van arbeiders veratoord. Daar zij in geen vier dagen hun broodrantsoen hadden ge kregen,. proclameerden zij een algemeene staking. De arbeiderswijken en ook fa brieken werden door troepen omsingeld, die o.a. met roachinegeweren gewapend zijn. Do arbeiders wilden daarop een Etraatbe too ging houden, waaraan ook vrouwen en kinderen zouden deelnemen. Nauwelijks echter versoheen de stoet met witte vlaggen op straat, of de Lotland- eche huurtroepen begonnen te ach/iet en. Eendg© honderden arbeidersvrouwen en kinderen werden gedood en gewond. Georgië. Een ultimatum der bolsjewisten. De bolsjewisten hebben een ultimatum gericht tot de regeering van Georgië om Ba/boem binnen 48 .uur te ontruimen, en waarin voorts den Kemalisten het recht wordt ontzegd de stad ite bezetten. Griekenland. Het offensief in Klein-Azië begonnen. Gemeld wordt, dat de Grieken het of fensief gisteren hebben ingezet. Van het Vaticaan. De hongersnood in China. Een vors tel ij ke gift des Pausen. D© „Oss. Rom." publiceert een lang ar tikel over den hongersnood in China. Te vens zet het blad de actie der Congrega tie de Propaganda Fide, om d© Chinee- zen te hulp te komen, uiteen. Voorts meldt de „Oss. Rom.", dot door dez© Congregatie een inschrijving is ge opend. Zelf heeft de Congregatie ingetee- kend voor 100.000 lire en Z. H. de Pa-us voor 200.000 lire. Het blad doet een warm beroep op de Katholieken van de geheele wereld, om dez© actie te steunen. Msbd. Een bomaanslag. Uit Plauen wordt gemeld, dat gisternacht een aanslag gedaan is op het raadhuis te Rod!e- wi-ch. Even na drie uur ie een gedeelte van het raadhuis met hevigen knal in de lucht gevlogen. Het bolaotingbureau en het bureau voor den burgerlijken stand zijn geheel vernield. Blijk baar heeft men tegelijkertijd gepoogd, het ge meentehuis te Aucrbach in de lucht te laten vliegen. Het gelukte echter een agent van politie een van de daders, die een zak met dynamiet droeg, aan te houden. Een tweede medeplichtige schoot op den agent en ontkwam. De bomontploffing in Wallsireet. Uit New-Orleans wordt gemeld, dat daar vijf zeelieden zijn in hechtenis genomen, die uit New Orleans kwamen. Deze arrestaties houden verband met de hom- ontploffing in W allot reet (enkele maanden ge leden). De vijf mannon verzotten zich zoo krachtig mogelijk. Een Eugelsch sergeant over het Engelsch optreden in Ierland. Een sergeant van het Engelsche leger in Ierland schrijft aan de Daily News: „Ik ben geen Sinn Feiner en zelfs geen Ier, maar er zijn in de afgeloopen twaalf maanden in Ierland oogonblikken geweest, waarin ik mij geschaamd heb me-zelf een soldaat te noemen. Kort geleden £tonden ik en andoren op een heuvel, van waaruit men over een Iersch dorp zag, en wij hoorden de kreten van vrouwen en kinderen in het dal. Dat waren de Zwarten en Bruinen, die aan den gang waren en geloof my indien er dien avond wat te schieten waTe geweest, dan zouden ook andere kogels, behalve mijn eigen, hun weg gevonden hebben in het lichaam van een of anderen smerigen Zwarte en Bruine. Dc kan het alleen maar vergelijken met het schrikbewind onder Robespierre. Ind'ien menschen met hersens in Engeland slechts de ware feiten kenden (niet de Green- w-ood-feiten), dan zou or stellig een wending ten goede komon. Als een lid van het verachte lijke legertje heb ik 4 lA jaar tegenover de Duit- schers gestaan, maar ik verzet mij tegen het vuile werk, dat men van ons in Ierland ver wacht. En zoo wacht ik den aanstaanden dag, waarop ik weer een man zal worden." Een Chineesch generaal vermoord. De Chlneesche generaal Wang-Weu-Hua, commandant van de troepen in de provincie Ivoei-Tsjeoe en sedert twee maanden te Sjang hai woonachtig, is naar d'e „Morning Post" meldt, Vrijdagavond met een revolverschot ge dood. De moordonaar is ontsnapt. Een familie-drama. Een verschrikkelijk familiedrama heeft zich te St. Adrcsse bij Havre afgespeeld. Zondag ochtend hoeft men er op het strand de bloedige lijken van oen man en een vrouw gevonden en vlak daarbij onder een mantel do lijken van twee meisjes, hot een© tlien jaar, het andere slechts acht maanden oud. De man hield nog een pistool in de hand, waarmede hij blijkbaar eerst zym gezin, daarna zichzelf van. het leven heeft be roofd. In zijn zakken zijn papieren gevonden, die zijn indentiteit vaststellen. De man bleek een klein-iiudustrieol uit Boulogne a d. Seine te zijn, 34 jaar oud, wiens zaken geheel fout waren ge gaan. Met vrouw en kinderen was hij naar Ha vre gevlucht en d'aar had hij, volgens een brief van den ongelukkige, met zijn vtouw besloten, dat allen zouden sterven. „N. R. Crt." Hongersnood in Britsch-lndië. Een officieel telegram,dd. 18 Maart meldt, dat in gedeelten van de diMricteoi Bcïlary en Anantapoer van de provincie Madras hongers nood heerseht. Storm in Ontaria In Ontario heeft een hevige storm gewoed, die aanzienlijke schade heeft aangericht. In Bruce County werden van tal van boerderijen de daken afgerukt en werden vele andere ge bouwen zwaar beschadigd. Eenige porsonea kwamen om het leven.. Een wolkbreuk veroor zaakte ta Port Hope een schade van circa 160.000 dollar. Twee parelsnoeren Ier waarde van 500.G00 Mark gestolen. In een groot hotel te Berlijn zijn uit een safe twee parelsnoeren ter waarde van een half mil- lioen mank ontvreemd, die het eigendom vafi een Amefcerdamsche juweliers firma waren. Grooïe brand le Kopenhagen. Te Kopenhagen is door een drietal personen oen stapelplaats van hout in brand gestoke», welke, daar er een sterke Zuidwesterstorm waaide, weldra geheel in lichte laaie stond. Etr ging voor een waarde van meer dat een mü- lioen kronen aan hout verloren. Heit is nog niet bekend, of deze brandstichting in verband staat met den huldigen critieken toestand, ea het conflict tusschen de werklieden en de werkge vers, waarbij, zooals men weet, ruim 200.000 arbeiders betrokken zyn. Een afschuwelijke moord door esn krankzinnige. Een mijnwerker in Rijssol, die het vorig jaa® uit ©en krankzinnigengesticht als genezen ont slagen was, maakte het zijn vrouw, die inet haar beide kindoren in een naburig dorpje woonde, voortdurend lastig en beschuldigde haar, dat zij hem bedroog. Zaterdagnacht geraakte de man weer in een hevige ruzie met zijn vrouw, waarbij hij haar een vlijmscherpen houtbeitel in het hoofd stiet. De vrouw was onmiddellijk dood. De man wierp zich op het doode lichaam en verminkte dit vreeselijk. Het dochtertje van 12 jaar, dat van den vor- echrikkelijken moord getuige was en haar moe der wilde beschermen, kreeg een steek in den nek en in de handen. „Tel." HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Het eerste gedeelte van de voorstellen tot herziening van de Grondwet. De Arbeidswet 1919. De werktijdenbesluiten betreffende ikanitoren ©n winkels. Bij den Raad van Arbeid zijn thans aanhan/gig vaoaxvntwerpen van werktijden besluiten betreffende kantoren en winkels, die zullen moeten worden uitgevaardigd vóórdat de Arbeidswet 1919 voor wat be treft genoemde bedrijven in werking zal treden. Het voorontwerp Land- en Tuin- bouwongevailenwet. De Hooge Raad van Arbeid zal in zijn »p 2 April te 's-Gravenbage te houden vergadering zijn advies vaststellen om trent het voorontwerp van een Land- en TuinbouwongevaUchwet. Cursussen Hulpkeurmeester. Dit jaar zullen 18 cursussen worden ge houden voor opleiding van hulpkeurm©es ter van vee en vleesch. Het eerste zestal zal weiden gegeven aan de openbare slachthuizen der gemeen ten Groningen, Utrecht, Nijmegen, Haar lem, Roermond en 's Gravenhagc. Sts.Crt. De Economische sancties. De Nederlandsche regeering heeft., naar wij reden hebben te veronderstellen, thans bericht ontvangen van de Britsc-he om trent de maatregelen, die zullen worden genomen ter bespreking van den invoer van Duitsche .goederen in Engeland. De maatregelen treden 31 Maant in werking; de Briteche consuls zullen worden belast met de eventueelc afgifte van certifica ten van herkomst. Het is, naar onze meening, duidelijk, dat daartoe een enorme en kostbare or ganisatie van den Britsc-lien consuliaren dienst onvermijdelij/k is. Wij meen en te weten, dat de regeering voornemens is, voorioopig een afwachten- do houding aan to nemen, en wij zien ook niet wei in, wat zij thans anders zoo kun nen doen. H'bld. De loorvactie in het Kleediagbedrijf. Dreigende staking te Rotterdam. Naar wij vernemen hebben Dinsdag avond de gezamenlijke afdeeüngen der werknemers Widen in de klee dingindustri© t© Rotterdam, mot algemeene stemmen be sloten de staking ie het heerenkleeding- bedrijf te proclamoeren, zoo geen over eenstemming met de w orkge versbonden wordt verkregen dn zake de arbeidsvoor waarden. Een conferentie tusschen Werkgevers- en Werknemers- Bonden. Naar wij vernemen heeft de Fedorataé van Werkgcversbondon in het Kleedang- bedrijf, de Werknemersbonden in de klee- dingindustrie tot een conferentie uitg©- noodigd op Donderdagmiddag ter bespre king van dc rbeidsvoorwaarden in het nieuwe collectieve contract.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1