MAART 1921. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. BUITENLAND. Volkenbond. BINNENLAND. e ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling •Voor Leiden 19 Öfcnt per week, f 2.50 per kwartaal. Bij ODze Agenten 20 cent per week, f 2.60 per kwartaal, franco per post f 2.95 per kwartaal. Geïllostreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar e betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- oderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. it nummer bestaat uit twee bladen De Middeneeuwen, I (Toen io de vergadering van den' Leid- Lben Gemeenteraad jl. Maandag de voor ster, de heer Pera, als zijn persoon- Jijke (onjuiste) meening verklaarde, dat [et Volk" niet in de wachtlokalen der po- :ag ter lezing Liggen, omdat, het socialistisch blad toen legde de Duminiet dr. Knuttel dit uit als „een. e van middeneeuwsche bekrompen- iid". ,in „Hel Leidsch Dagblad" van giste- n lezen we: Do beer Knuttel zei het kort en kraohlig, dat dit standpunt getuigde van middeneeuwsche bekrompenheid. Spijt ons, dat onze collega deze uit- uiking des heeren Knuttel prijzend kwa- ■jceerl als „kort en krachtig"! Juister, sr ware geweest een kwalificatie als wten ...bekrompen"! ffant bekrompen is liet, zoo maar utaal-weg te spreken van „middeneeuw- - bekrompenheid"'t Is een enghar- looehentng voor het aan waarheid en lorlijkheid zoo rijke leven der midden- j wen edere onpartijdig© geschiedschrijver Jeafcea b.v. aan iemand als de Lcidsche {leeraar prof. Blok zou zich onge leid schamen, om zijn naam te zetten er de begrippen-combinatie: „midden- wsche bekrompenheid" I Is bekrompen, om zich zóo uit te laten, brutaal. IrutiaJ voor een ongeloovige der 20ste w, die leeft in een wereld, waarin hot ie bijgeloof door den armen, botten ischelijken geest wordt aanvaard... rutaal m het bijzonder voor een geest- vant der in bekrompen zelfgenoogzaam- 1 tyraimiseerende sovjet-heerschers in (luslaad.... -eafdo de Russische bevolking maar on- de heerschappij van „middeneeuwsche rMipeuheid"! Zij zou in ieder geval véél ikiger zijn, dan op heden, verzonken tjj is in oen communistischen jammer- reis naar Lourdes voor onze Abonné's. samenwerking met twee andere Ka- ake bladen, kunnen wij onze abonné's legienhedd stellen op zeer billijke waaiden oen 11 daagsche 'buitenland reis te maken, met als hoofddoel een lek aan Lourdes. reis zal bij voldoende deelname eind plaats hebben. iere bijzonderheden izullen we dezer a bekend maken. voornaamste K'-^rws. Londcnsche Conferentie. De Geallieerden b besloten niet in'discussie te treden met Juilschers. Het antwoord wordt heden over- %L Onmiddellijke militaire maatregelen fl Duiischland? I houding van Turkije, jl oproeren in Florence, flpstandsbe weging in Rusland. imcrika isr» de kwestie der mandaten, liet antwoord van den Volkenbonds- d op do nota der Vereenigde Staten in- Sde kwestie der mandaten wordt ge- dat hoe w de rechten, die de Ver- de Staten zich door hun deelneming den oorlog en dc vredesonderhande- hebben verwonen, niet in het it betwist worden, de huidige toestand Jt Jikkeld wordt gemaakt door het feit, de Tareenigd© Staten zich hebben ont- y ";ÊD van het ratificceren der vredes- N»60 en niet zijn toegetreden tot den inbond om redenen waaromtrent de njet wcnscht to discussieeren. België. Den bioscoopkwestie. ^Sfische vereeniging van bioscoop- ers heeft in beginsel besloten-, gedu- 6 de aanstaande jaarbeurs te Brussel ®a2txl lang de bioscopen te sluiten als logen de wet, waarbij het verboden Landeren beneden 16 jaar in biosco pe lo laten, tenzij daar- een van regee- geconsureerd programma wordt en restauratiehouders hebben pathie mot dit voornemen betuigd Duitschland. J ^ridsconflict in Luxemburg. I gisteren gehóuden vergadering be sloten de arbeiders van de fabrieken te Drfferdango, zelf de exploitatie ter hand te nemen. Leden van arbeidersraden gaven zich voor de verschillende bedrijven, die hervat zullen worden, als chef op. Te Redange zijn do arbeiders een sympa thiestaking begonnen voor hun ontslagen kameraden en dreigen zij de exploitatie van de fabrieken in eigen banden te zullen ne men. Het bezettingsleger. In strijd met de bepalingen van de over eenkomst betreffende de bezetting in het Rijnland, hebben de Engelscüen te Keulen huizen opgeëischt voor 6000 manschappen, welke thans in barakken zijn onderge bracht. Die eisch zal de Duitsche regeering op 75 millioen komen te staan. De Engelschen dreigen, voor 't geval er geen haast ge maakt wordt, de huizen, die in de buurt der brakken staan te onteigenen. Hongarije. De Typografenstaking te Boedapest Do onderhandelingen tusschen de staken de zetters en de drukkerspatroons hebben tot dusver niet tot eenig resultaat geleid. De regeering heeft een drukkerij in be slag genomen, waar thans door de Techni sche Noodhulp oen tweemaal daags ver schijnend blad wordt samengesteld. Engeland. De Londensche Conferentie. In afwachting. 1 De dag van gisteren is in afwachting doorgebracht, echter niet zonder dat er is atil gezeten. De geallieerde delegaties heb ben hun juridische en economische advi seurs geraadpleegd. Over den buadigen toes tand mei dit Reu ter Twee brandende kwesties beheerschcn op het oogenbiik de beschouwingen over de conferentie. De eersto is: zal de op lossing van den ennatigen toestand aan F och in haaiden worden gegeven? De twee de luidt: zal Duitschdand op het laarste oogenbiik zijn houding wijzigen? Sommige juridische deskundigen mee- nen dat strafmaatregelen volgens het ver drag van Versailles niet vóór 1 Mei mo gelijk zijn. Het nemen van maatregelen van dien aard vóór dien datum zou een inbreuk op hot verdrag beteekenen. In interviews met eenige avondbladen gaan de Duitsche gedelegeerden voort na drukkelijk elke wijziging van de medege deelde tegenvoorstellen onmogelijk te ver klaren. Er loopen geruchten over de mo gelijkheid dat de Duitschers naar Berlijn zullen tcrugke eren om instructies voor een nieuw aanbod te halen. De gedelegeerden der geallieerden heb ben besloten, niet in discussie te treden over de Duitsche tegenvoorstellen. Het antwoord zal den Duitsc-lters heden over handigd worden. De militaire en 'juridische exporten heb ben opdracht een oompLeet rapport op te Stellen betreffende alle tekorfoomiirigen in de uitvoering wan heit verdrag van Ver sailles. Dit document zal tot grondslag dienen voor de toe te passen sancties, indien Duitschland de eisohen der entente niet aanvaardt. Bedoelde sancties zijn: een heffing van 50 percent op alle Duitsche goederen, die in .geallieerde landen worden ingevoerd oprichting v.an een douane-grens, welke den Euker-Rijnoever economisch van de rest van Duitschland zal scheiden; be zetting van de Duitsche kolenhavens op den' rechter Rijn-over. Onmiddellijke militaire maatregelen. Briamd heeft aan Bourgeois in dienst hoe danigheid van voorzitter van den Volken bond geseind, dat Lloyd George zich heeft aangesloten bij de zienswijze van den Franschen premier en de andere ge allieerde gedelegeerden en formeel de noodzakelijkheid heeft erkend van-onmid dellijk» militaire maatregelen tegen Duitschland. De houding der Turken. Reuter verneemt, dat de regeering te Angora aan haar delegatie te Londen instructie heeft gegeven om he.t volgende antwoord te geven op de vragen, die door de geallieerd an op de Loatdonsah© confe rentie gesteld zijn. De voorgestelde intor- geailieord© enquête-commissie in Thraciè en Smyrna wordt aanvaard, doch ge vraagd wordt dat teneinde een onpar tijdig onderzoek te waarborgen een be stuur door de geallieerden dat van do Grieken vervangen zal, hangende de resul taten van het onderzoek. Ten aanzien van het overige deel van het verdrag van Sèvres is de nationalisti sche regeering bereid het verdnag te. on- dortcekeaien, doch aan ide geallieerden worilt gevraagd het feit in aanmerking te nemen, dait sommige bepalingen niet ver- eeuigb'aar zijn met het voortbestaan van Turkije ais vrije en onafhankelijke natie en verzocht wordt om het verdrag .te wijzi gen in overeenstemming met de tegsn- DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regeL Overige dagen 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verauur, koop en verkoop f 1.— 's Zaterdags, overige dagen f 0.75. woordiga omstandigheden. Daaraan wordt toegevoegd, dat Korts tantinopcl dit in zicht volkomen deelt. Rusland. De opstandsbe\yeging. .De jongste berichten uit Moskou bewij zen, dat de positie der regeering meer en meer wankel wordt, schrijft de „Msb." Het Russisch blad te Berlijn, „Rul" ver neemt uit Moskou, dat de staking voort duurt. Volgens dit blad heeft zich een sta kingscomité gevormd. Do arbeiders eischen dat ook gematigde socialisten in de regee ring worden opgenomen. De sovjet-regeering is intusschen vast besloten, dc onlusten met geweld te onder drukken. Het centraal comité der menschewiki is in hechtenis genomen. Volgens berichten uit Riga zijn bij. de jongste gevechten in Meskou 50 personen gedood en 800 gewond. De opstandsbeweging is, zooals bekend, ook op andere steden overgeslagen. Zoo wordt gem-cld.dat het opstandelingen-corps van den socïaal-revolutionnairAnotoff in het gouvernement Tambow opereert en met de benden van den rooverhoofdman Möhne in verbinding getreden fs. Samen zouden ze de roods troepen ver slagen hebben. In den Noordelijken Kaukasus zou de vij andige stemming tegen de sovjets voortdu rend toenemen. De sovjet-vertegenwoordiger in Litauen spreekt al deze berichten tegen. Volgens hem hebben alleen de arbeiders aan de staatsdrukkerijen het werk neergelegd, wijl hun geen meelrantsoen meer gegeven werd. Een oproep van deze mannen tot algemeene staking hoeft geen succes gehad. Uit Abo wordt aan de „Times" geseind: De Finsche generale staf ontving bericht, dat Petrograd in vollen opstand is. De gar nizoenstroepen, hoewel rij zich neutraal heeten te houden, hewap-nea de he volk ing, die samenwerkt met de matrozen van Kroonstad, in den strijd tegen de commu nisten. De opstandelingen houden Kasilios- trof Newski bezet. Zestien communisten zijn daar gedood. Bolsjewistische troepen zijn van de Finsche grens naar Petrograd geroepen, om den opstand te dempen. Naar verluidt zouden Lenin en Trotski naar de Krim zijn gevlucht Polen. Communistische actie? Het is thans nauwelijks twijfelachtig meer, dat de staking van het spoorwegper soneel in Polen het werk is van de com munisten. Dit bewijst zoowel een te War schau uit Moskou ontvangen draadloos te legram, waarin den Poolschen stakers hulp wordt beloofd, als een eveneens te War schau verschenen oproep van het bestuur der Poolsche communistische arbeiderspar tij waarin tot algemeene staking wordt aangespoord. De regeering tracht door strenge maatregelen de slak ing te onder drukken. De militaire autoriteiten hebben de leiding in handen genomen en de tech nische noodhulp opgeroepen. Britsch Indië- Opstootjes. Het officieele onderzoek naar de onlusten te Nankana op 20 Februari, waar het tot botsingen was gekomen tusschen de Sikhs en de Hindoes, bracht aan het Licht, dat er 130 dooden waren. In het gebied, waar de onlusten hebben gewoed, wordt thans de rust bewaard door beredon patrouilles. Buiteniandsche Berichten, Voor twee millioen aan effecten gestolen. Een 17-jarige bankbediende in Chicago is er roet bijna twee millioen gulden aan effecten van do bank, waar hij werkzaam was, van door gegaan. Hij werd in een klein stadje, dertig mijlen van Chicago gearresteerd. Hij werd herkend door een man, met wien hij in een café aan hot biljarten was, door middel van een foto in een krant, waarin de diefstal beschreven stond en waarbij een portret van den jeugdigen dief was afgedrukt. De man maakte de portefeuille van het jongmensch open en er vielen cenige pakken effecten uit. „De jongen draaide zich iniet eerus om", zeide.de man later tot do politie. „Hij plaatste zijn queuo in het rek terug en vroeg: Wat komt er nu?" Hij deelde den detective, die hem gearresteerd had mede, dat hij den dief stal had gepleegd, omdat hij eens in een krant had gelezen, dat de justitie een jongen, die eveneens do hank, waar bij werkte, bestolen had, had vrijgesproken, omdat de rechter van oordeel was, dal de bank voor zijn misdaad aansprakelijk was. aangezien zij den jongen te weinig salaris betaalde. Hel spoorwegongeluk bij Chicago. Omtrent, hot ornsLige spoorwegongeluk, dat in het begin dezer week nabij het dorp Porter (Indiana) veertig mijlen ran Chicago, heeft plaats gehad, waarbij veertig personen werden gedood en 100 gewond wordt nog hel volgende gemeld: Het waren twee sneltreinen, waarvan de een "vnd was voor Chicago en de andere voor Toronto, dio mot elkaar in botsing zijn ge komen. Aangenomen wordt, dat de machinist van den öem naar Toronto door een onveilig sig naal heelt gereden. Alle passagiers in daa wa gon. vrcfke aangereden werd, zijn gedood, en de meesien van hen werden in stukken ge scheurd. Een ^passagier, die op het balcon van den trein naar Toronto stond, vertelt, dat hij plot seling het fluiten'van den anderen trein hoor de en dat hij tegelijkertijd den trein met groo- len snelheid zag naderen. Het was misschien dertig seconden, voor de botsing. Het was reeds donker, en de plek werd hel verlicht door het voorlicht wan don aansnellenden trein. De passagiers drongen naar het portier, toen plotseling de trein van terzijde werd ge grepen. Toen de passagier weer tot zichzelf kwam, bevond hij zich op ongeveer 25 Meter van de spoorlijn en zag hij dat het middengedeelte van den trein was verdwenen. De positie der Katholieke Kerk in Tsjecho- Slowakije. Men schrijft van zeer bevoegde Tsjccho-Slo- waks'che zijde aan de „Msb.": In het belang dor internationale openbaar heid, welke op de leidende politici in Tsjecho- Siowakije groolen invloed heeft, vooral met het oog op de afhankelijkheid van dezen nog niet geconsolideerden staat van de entente-landen, kan het zijn nut hebben eenige inlichtingen over godsdienstige kwesties te verschaffen. Men moet daarbij allereerst in het oog hon den, dat de politiek-revolutionnaire agitatie nog lang niet tot bedaren is gekomen, veeleer op sociaal en godsdienstig terrein overslaat. In sociaal opzicht zijn het industrieele Bolie- mén en Moravië mot de duizenden arbeiders en de reusachtige latifundiën hot nationaal too- aeel der-sociale agitatie, welke bij gebrek aan een algemeene kennis der elementaire krach ten, die het politiek-eociaie gebied beheerschcn, tot revolutie, klassen-despolisme en omverwer ping der republiek door de uiterste communis tische partijen dreigt om te slaan. De beste politici zijn uit het openbare leven verdreven en slechts partijpolitici, vaak zonder eenige ontwikkeling, slaan aan het hoofd. Met een totaal ontbreken van vakkennis bij deciders en met den klassenhaat dor bezit- loozen tegenover de groot-grondbezitters wor den de agrarische hervormingen doorgevoerd en met dezelfde onbekwaamheid en haat wordt ook een godsdienstige revolutie onder heit de vies „Los van Rome" ge-enscèneerd. Met Hus- sitisch fanatisme wordt een woord van don vroegeren professor Masaryk als basis voor de verwoedste ophitsing tegen*de Katholieke Kerk gebruikt. Het Liberalisme heeft onder de neutrale bu reaucratie van het oude Oostenrijk de grond slagen voor ongeloof en haat tegen de Katho lieke Kerk gelegd. Do sociaal-democratie trekt de practische conclusies daaruit: n.l. de sociale revolutie. Vrijmetselaar» en vrijdenkers-ver- eenigingen der geheele wereld concentreeren de macht van pers en kapitaal en de agitatie van Y. M. G. A., heilloger, methodisten en an deren in Tsjecho-Slowakije om het nog geloo- vige volk te ontkerstenen. Daarbij vinden zij een volkomen steun van de rijde der xegeering. De onderwijzers der volksscholen zijn «sinds de schoolwetgeving van 1870 leges abominahiles noemde Pius IX ze de pioniers der godsdienstlooze volksvoor lichting en ontkerstening der scholen. OndeT de aan de school ontgroeide jeugd werken de sokol-vereenigingen (Tsjechische turners) met dcnzelfden rampzaligen invloed. Bij de op den- lGen Februari plaats gehad hebbende volkstelling hebben zich alle gods dienst-hatende elementen aangesloten om met terreur, leugen en bedrog de Katholieken tot uittreding uit do Kerk te verleiden. Men liep de huizon af en vaak stonden^ drie verleiders tegelijk voor de deur: vrijdenkers, protestanten en Tsjecho-Slowaksche secten. De Tsjechische taal, welke men in de litur gie met aHe gewold wil invoeren, zou slechts moeten dienen om het hyper^nationaal gestem- de gemoed der breede, minder ontwikkelde massa te misleiden. De afgevallen priesters zonder geloof en zeden, die het schisma vor men, requireeren bolsjewistisch gepeupel, over vallen katholieke pastories en kerken en be zetten deze met' geweld. En de regeermg heeft bevel gegeven slechts in geval van bloedige botsingen tusschen katholieken en echismatie- ken in te grijpen. Deze schandaaltooneelen dwingen ons de vraag af, of wij nog in een recbt3-staat leven, of dat wij, Katholieken, geen rechten meer hebben! HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Overleden is Neerland's grootste bouw meester dr. Cuypers. De minister van Arbeid over den acht uren dag. Het aantal werkloozen. De opleiding tot bouwvakarbeiders. Dr. P. J. H. CUYPERS. f. Hedenmorgen vroeg is ie Roermond over leden een der meest geniale bouwmeester» uit do laatste eeuw een groot Neder* lander en een diep-overtuigdinndg-gcloo- vig Kailiolieikdr. P. J. H. Cuypers. De overledene ds in 1327 te Roermond •geboren, studeerde, bot 1849 aan de acade mie te ontwerpen, vervolgens onder de leiding van Violet le Due. Vooral do Fran- sche gcthiök dea* lGde eeuw heeft op zija kunstrichting grooten invloed gehad. Hg vertoefde daarna, eenogen tijd te Roer mond au vestigde zioli vervolgens als ar chitect te Amsterdam. Tot zijn voornaam- 6it© werken behooren het Rijksmuseum co liet CentraiaRatiatdon te Amsterdam, R.-tC. Kerken te Amsterdam, Den Haag, Breda, Nijmegen, Eindhoven, Groningen, Leen wajrden, Alkmaar. Vele gebouwen zijn door hem gerestaureerd, zooals de Ser- va askerk ite Maastricht, de Munsterkerk t© Roermond, die Kathedraal te Metz, de SL Bavo te Haarlem, het 6lot te Muklen, het kasteel te Haairzuilen bij Harmelen, het Binnenhof ie Den Haag. Reeds in IS53 stichtte hij te Roermond kunst werkplaat sen. Hij was geruimen tijd werkzaam als leeman aan de Rijksnormaalschool te Am sterdam. R.I.P. Uitvoer. De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel heeft tot nadere aankondiging dispensatie verleend van het verbod tot uitvoer van gras, klaver en ander grocn- voeder in verse-ken eai geconserveerd ©o toestand, alsmede van het verbod tot uit voer van wilde kastanjes. Deze beschikking treedt in werking met ingang van heden. Het Kaasmerk. De Mg. Ned. Zuivelbond (A. N. Z.) heelt in een adres aan den minister van Landbouw, Nijverheid en Handel de be zwaren tegen het thans in gebruik zijnde kaasmerk uiteengezet en verzocht: lo. een zoodanige verbetering van liet kaasmerk, dat dit zonder bezwaar voor alle kaassoorten <te gebruiken an 2o. een vlotte en practische uitvoering van het toezicht in .pakhuizen en aan grensstations 3o. een wettelijke regeling welke dea betrokkenen gceji onnoodi-ge lasten op legt en waaromtrent dezen vooraf gelegen heid gegeven wordt de regeeiung van ad vies te» dienen. De bezwaren tegen den 8-urigen Arbeidsdag. Het standpunt van den Minis ter. De minister van Arbeid deelt in de me morie van antwoord op het voorloopig verslag der Eerste Kamer inzak© zijn be grooting mede, dat, hij krachtens art 2fl der Arbeidswet vergunning voor oversehrij ding van de 45-urige werkweek heeft toe gestaan aan dakpannen fabrieken, metaal- labrieken, emaillcerfabrieken, brandkaa- tenfabri eken, kachel fabrieken, instrumen ten en uurwerkenfabrieken, 6ejntoe steil en en telephoonf abrickeneLectriiche appar t enfab riekenchemiseh-fceohndsche in duslrieën, pha-rmaceuitisehe fabrieken, bronswerkenfabrieken, een venstorglasfa- briek, de pijpen- en aardewerk-industrie te Gouda, de speelgoed fabrieken te Wad- dinxveen, een -borstelafbriek, een pickerfa- briek en een fabriek van melkproducten. Ook krachtens art. 28 der Arbeidswet zijn met het oog op de buitenlands ene concurrentie verschillende vergunningen verleend, deels om in een twee- of drie» ploegenstekeh te werken in gevallen, waai in het Werktijdenbesluit niet voorziet deels om de 45-urige werkweek (soms vr^ belangrijk) te overschrijden en wel asr een tapijtfahriek, aardeworlcf ab rieken scheepswerven en machinefabrieken, he* smidsbedrijf te Nieuwkoop, gl oeil am p en f a» •brieken, electrö-techndsche industrieën, weverijen van metaalgaas, een fabriek va* kruiwagens, een cartonnagefabriek, een fa briek van boekdrukkers- en letterkasten, een snarenfabriek, een ledortabriek, ta^ brieken van zilverwerken, oRefa.brieken, margarinefa.brie.kecis toomcdchoreifab rie ken en stoombleekerijen. Eindelijk zijn aan een groot aantal on dernemingen couponboekjes verstrekt om zonder vergunning van het districtshoofd gedurende ten hoogste 24 dagen per jaar te mogen overwerken (art. 29 der wet). Naar aanleiding ran hetgeen in het Voorloopig Verslag omtrent den arbeids duur in het buitenland wondt opgemerkt, wijst de minister er op, dat in Engeland ingevolge overeenkomsten tusschen werk gevers en arbeiders veneenigin.gen in de textielindustrie niet langer dan 48 uren per week, in de metaalindustrie en den scheepsbouw niet langer dan 47 uur ge werkt wordt Ook in Duitschland wordt de 8-urige werkdag vrij algemeen an acht ge nomen. Zij, die van meening zijn, dat de 8-urï- ge arbeidsdag, zooals die hier is inge voerd, leidt tot onhoudbare toestanden, letten te veel op de wet zelf, -te weinig op do toepassing, di© daaraan is gegeven krachlens de artikelen 25, 26," 27, 28 en 29. Van generaliseer en is geen sprake. Uitzonderingsbepalingen voor de kleine

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1