I kii
Tweede Blad.
Zaterdag 13 November 1920
STADSNIEUWS.
GEMRSNTERAAD.
III. (Slot.)
Schoonheidscommissie.
Naar aanleiding van een indertijd om
iaeadvies in handen van B. ea W. gesteld
Joorstel van de raadsleden Knuttel, Sijbs-
er> Oostdam,- tot het instellen van een
jjojfenaamdG schoonheidscommissie, met
lei oog op het bouwen van huizen enz.,
^richten) B. en W., na uitvoerig uiteenge-
I?t te 'hebben, dat in steden, waar een
hooaheidscommissie bestaat, de resulta
il niet aan de verwachting hebben beant-
toordi, dat zij tegen de instelling van een
ulanige commissie zijin. Niettemin lieb-
j*n zij getracht, in de richting van het in
diende voorstel zooveel mogelijk 'te be-
piken ten bate van de schoonheid der stad.
Ook zij vinden ihet ongewenscht, dat bij
ien hestaanden toestand ieder lean bou-
zooats bij wil. Daarom verdient het
^jreveling, aan B. en/"*\V. de bevoegdheid
geven, om tegenover personen, die er
laarop los bouwen al of niet aan -eischen
schoonheid voldoet, dwingend op te
(reden en hen tè noodzaken, hun óntwer-
te wijzigen.
De wijzei, waarop B. en W. van deze be
reidheid! kunnen gebruik maken, wen-
ÉeR zij aan frenzelven te zien overgela-
Zij geven den gemeenteraad in over
ging dienovereen!kom9tig te besluiten en
voorste-l-Oostdam c.s. niet aan te ne-
ïtnoek om schadevergoeding in verband
met de stijging van loonen en
materiaalprijzsn.
De aannemer van liet bouwen der Cen-
Werkplaats op het terrein van liet
sticht „En(legeest", de heer L. W. Ruy-
>r. verzoekt om vergoeding van de schade
14304.19, door hem op de uitvoering van
wertk geleden ten gevolge van de stij-
iog van loonen en van de prijzen van
«materialen, welke sinds de aanne-
ïg heeft plaats géliad.
B. en W. adviseeren den Raad liierop
t in. te gaan.
Sabsidie*,,Keimis is Macht".
Het Genootschap „Kennis is Macht"
ook om een extra subsidie uit de ge
lee niteka 9 ten behoeve van haar ondei*-
ij&inriclvting over het jaar 1919 ter ge-
■eltelijke voorziening in de kosten van
door de Regeering geëischte salarisver-
itering van het onderwijzend personeel
sr dat jaar. Deze .kosten bedragen f9725,
het Rijk 50 pet. of f 48*83 voor zijn
kening neemt, 'terwijl de Provincie be
is 10 pet. of f972.50 te dragen, mits
gemeente haar subsidie mei, de res toe
n-do 40 pet. off 3889.50 verhoogt.
Met het oog\>p het geringe bedrag der
inciale subsidie-verhooging tegenover
hooge bijdrage die van de gemeente
ordt gevorderd, gaven B. en VV. het be-
jiiir van „Kennis is Macht" te (kennen,
zij bereid waren den Raa'd voor te
len een extra subsidie over 1919 toe te
nen van ten hoogste 30 pet. der sala-
sverhoogingen-, doch gaven liet bestuur
»ens in overweging, bij de Ged. Staten
tu te dringen op een verhooging der
imineiale bijdrage tot 20 pet. .'der bedóel-
kesteh. Mot aanvoering van dezelfde
ronden era onder opmerking dat de school
an „Kennis is Macht" niet een uitsluitend
laatselijk karakter draagt, maar door
ttscheidene leerlingen uit de buitenge-
(Mnten bezocht wordt, ondersteunden zij
trvolgens bij de Ged. Staten het door het
«ootschap te dier zake ingediend ver-
*k.
Tot hun leedwezen berichtten. Ged. Sla-
t dat zij niet bereid' waren méér dan
pel. der salarisverhoogingen. als extra
absidie uit den daarvoor beschikbare post
er Provinciale Begrooting toe te kennen,
ader mededee-ling tevens, dat met deze
trlsooging van 10 pet. het drievoudige van
tot dusver genoten subsidie pd f375 zal
larilcn bereikt.
Hoewel B. en W. do opmerking niet ach-
mogen' laten, d'at de Provinciale
•foidie tot dusver zéér gering was (e
ibsidies van Rijk, Provincie en Gem een-
bedroegen resp. f 1050, f 375 cn f 1595)
tathet Genootschap thans voor het feit,
haar de verhoogde* Provinciale l>ij-
l*ge wellicht geheel, althans ten' deelo.
zal ontgaan, indien de gemeente haar sub
sidie niet tot de gevraagde 40 pot. toekent,
wat. ten gevolge kan hebben, dat de school,
wegens den toch reeds slechten flnanclee-
lc» toestand van het Genootschap, niet kan
blij en beslaan.
B. en W. vinden daarin aanleiding den
Raad voor te stellen, aan het Genootschap
„Kennis is Macht" over 1919 een extra
subsidie van 40 pet. dor salarisverhoogin
gen over dat jaar, tot ten hoogste f3889.50
toe te kennen.
Subsidie M. S. Gr.
Over 1919 werd het gemeentelijk subsidie
voor M. S. G., dat tot dusver f 10.800 be
droeg, verhoogd en gebracht op f14,748 ons
der bepaalde (nu vervulde) voorwaarden.
B. cn VV. stellen voor om voor 1920 een
zelfde besluit te nemen.
Subsidie Ambachtsschool.
B. en VV. stellen voor de bij Raadsbesluit
van 5 Jan. 1920 aan de Ambachtsschool
yerlocnd'e subsidie te handhaven, hoewel
het subsidie van Rijk cn Provincie min
der is dan werd verwacht.
De Raad had n.l. besloten het gemeente
lijk subsidie voor 1920 te verhoogen met
5708 gld.^mits dat van Rijk ent Provincie
te zamenimet f 17,710 zou worden verhoogd
(dat bedrag is nu echter geworden f 1G.'727).-
LfSSE.
R. K. Volksbond. Donderdagavond
hield de afdeeling van jien Ne'cL R. K.
Volksbond een goedbezochte vergadering.
De voorzitter drukte den leden op 't hart,
steeds propaganda te maiken, opdat ook
de gewone vergaderingen best bezocht mo
gen zijn. Spreker herinnerde aan de
slechte opkomst van de vergaderingen van
St. Isidorus en St. Ignatius; dit kan zoo
niet blijven doorgaan. Men moet meeleven
met zijn organisatie.
Enkele nieuwe leden werden door den
voorzitter geinstalleerd en gelukgewenscht.
Ingekomen is een «;!irij,en van d<- Fe
deratie van R. K. Volksbonden en Werk-
liedenv erecnigingen in Nederland inzake
propaganda voor de „Volkskrant". Na
voorlezing van dit stuk spoorde de voor
zitter dé leden aan de propagandaclub in
deze ter wille te zijn en zich op de drie
maal per week verschijnende editie te
abonneeren. Vervolgens nog een schrijven
van bovengenoemde bonden tot deelname
aan een schriftelijken; ontwikkelingscur
sus. Nog werd een circulaire voorgelezen
van Bisschop v. Rosemalen bij zijn vertrek
naar de missie^ waarin hij dankte v-oor den
genoten financieelcn steun en verderen
steun irniep; giften kunnen worden ge
zonden naar huize „Regina Coeli" te Sche-
veningien. De voorzitter deédi me'dadeeling
van een schrijven van het gemeentebe
stuur als -antwoord op het adres, d'at in
de jongste raadszitting is behandeld. Den
28sten November zal voor d'e levende en
overleden léden van den Bond' een H. Mis
worden opgedragen, waarbij algemeene II.
Communie.
Uit het hal fjaarlijlksch verslag van den
penningmeester bleek dat aan inkomsten
viel te boeken f 2711.39 tegen een' uitgave
van- f2728.52, zoodat de balans een naiee-
lig saldo aanwees van f 17.13. De-penning
meester deelde mede dat hij met Mei a.s.
zijn functie neerlegt daar heb met een te
kort in kas onplezierig beheereo is. De
voorzitter deed een beroep op de Wen en
stak den penningmeester een riem onder
het hart.
De voorzitter deelde méde dat het be
stuurslid S. Langelaar heeft bedankt als
zoodanig; voor deze vacature worden can-
didaten inge\»acht. Nog deelde de voor
zitter mede dat het bestuur had besloten
praatavonden te organiseeren, waarop een
der léden een inleiding kan houden, waar
na debat.
Bij de rondvraag vroeg de heer C. Sclira-
ma hoe het stond met de oprichting van
een zamgvereeniging. Verder besprek hij de
gehouden vergadering inzake de vrijwilli
ge o ifderdomsv er zekering en de houding
te d ezer zake van den waarnemend en
voorzitters den heer H. Kroon. Hij stelde
voor dat van den Bond een request zal
gaan naar de bevoegde plaats, opdat deze
zal worden geroyeerd. Dit voorstel werd
•door de vergadering met applaus onder
streept.
De heer v. d. 'Poel drong aan op meer
openlijke hulde aan de beeltenis van het
II. Hart in dit gebouw. Voorts vroeg hij
een kleine subsidie voor „Eerbied in Gods
Huis".
De heer "Warmerdam sprak zijn afkeu
ring en spijt uit over het ondemocratisch
doen van het bestuur inzake de inzending
van het request aan den Raad Voorts be
sprek hij de invaliditeit van oen der le
den-, ecu vader van een gezin. Nu de wet
daarin nog niet voorziet, moet de organi
satie (Jaar helpen. Naast don Bond' is reeds
een comité opgericht, wiens werkzaamhe
den door de propagandaclub zullen wor
den verricht.
De heer A. H. Schrama drong er op aan
dat we allo» onze inkoopen zu'ien doen
in onze eigen gemeente; ja, hij wilde ver
der gaan en een circulaire in dezen geest
zenden aan alle inwoners. Om Lisse voor
uit te helpen, moeten we beginnen met
onze eigen inwonende zaken m •n te
steunen.-Door den voorzitter de
sprekers beanlwoortd. Hierna w .er-
gadering gesloten.
KATWIJK AAN DSN RIJN.
Vorgadsxing. Op Maandag 15 Novem
ber a.s. des avonds te 7.30 uur zal in hotel
„de Roskam" een belangrijke vergadering
worden gehouden' waar als spreker zal op
treden de heer J. Noorlandt, ambtenaar bij
clem Raad van Arbeid* te Leiden, met als
onderwerp „Een middel tot verbetering
dor sociale toestanden". Na deze rede is
er gelegenheid tot het stellen van vragen,
ook over de Invaliditeitswet. Ook voor
vrouwen1 is ea* toegang.
Snijbloemen, Gpysanthen en nog eens
grysanthen, daaruit bestaat op heden de
aanvoer der snijbloemen. Door liet -zachte
weer ontwikkelen allo bloemen, die de
vorst doorstaan hebben, 'zich zeer goed, en
aangezien op heden het aanbod de vraag
niet overtreft, worden ook goed loonende
prijzen gemaakt. Vooral rose en geel wordt
veel gevraagd. Getopte brengen van f0.15
tot f 0.25 per stuk op. De kleine bloemen
gaan voor f 0.28 tot f OM per bos. Öommig^
kweekeré brengen hun eerste tulpen,
Scarlet due, in de kassen.
ToonoaluitvtKring. Zooala gewoonlijk
in heb najaar, geeft de afd. Tooneel van
den R. K. Volksbond oo*k nu een- uitvoe
ring. Voor het voetlicht zullen worden ge
bracht „De Atheist", drama in 3 bedrijven,
benevens een blijspel en één kluchtspel,
n.l. ,.Sain en Mbot" en „Johan de Rente
nier". Waar het de eenigste uitvoering is,
die dit najaar gegeven wordt voor" de Ka
tholieken in de parochie, zal de zaal na
tuurlijk beide avonden propvol zijn. Don
derdag is -het alleen voor de leden, Vrijdag
tegen entree. Om teleurstelling te voorko
men is het geraden zich tijdig van 'plaats
bewijzen te voorzien. De vereeniging is al
te békend om voor haar reputatie te gaan
pleiten. Dit zal dan ook wel overbodig blij
ken.
NOORDWIJK.
„St. Jeroen." Woensdagavond, 10 Nov.
j.l. kwam de R.K. Gezellen-VercenigLng
„St. Jeroen" in drukbezochte vergadering
bijeen in de groote zaal viES het Juvenaat
Nadat de voorzitter, de heer W. Hooge-
voen, do aanwezige leden en in het bij
zonder den Eerw. directeur, Kapelaan
Braakman en den heer J. G. van Eeden,
lid van den Raad van Bestuur, had wel
kom geheetcn, werden de notulen gelezen
en onveranderd vastgesteld. Hierna volgdó
de installatie van 10 nieuwe leden. Do
Eorw. directeur wees de nieuv/e leden op
hun plichten ten opzichte van liun vereeui-
ging ,hun modeleden en van zich zeiven,
en wees er nog op dat de Gezellen-Vereni-
ging met een zoo flink aantal leden"\(98)
gerust het winterseizoen kan ingaan. Spr.
uitte den wensch dat de conferenties ;n
dezen winter goed gevolgd zullen worden.
Nu werd het bestuursvoorstel behandeld
om aan de Exploitatie Commissie van het
Juvenaat het portret ten geschenke te
geven van Kapelaan F. v. Leeuwen, den
oprichter van hot Juvenaatsgebouw. Dit
voorstel werd natuurlijk aangenomen. Op
gericht zal worden eeo Retraiteclub om in
Januari 1922 een retraite te kunnen aan
vragen voor de Gezellen-Vereeniging.
Nu werd besproken de eerstdaags op te
richten muzielcvereeniging of fanfare.
Reeds geruimen tijd was het een punt van
bespreking om de hier vroeger bestaando
fanfare weer nieuw leven in te storten en
nu staan we aan den vooravond der her
oprichting. De Eerw. Directeur wee3 op
het groote belang dat de Gezellen-Vereeni-
ging heeft bij zoo'n onderafdeeling. De
heer J. G. v. Eeden sprak den leden enkele
woorden toe, om ze op te wekken hot be
stuur bij te staan en mee te helpen bij de
voorbereiding van deze onderafdeeling. Do
voorzitter dankte den heer van Eden, voor
de steun ondervonden bij het verkrijgen
der instrumenten en spoorde de loden aan
om de wekolijksche bijdrage op tijd te be
talen, teneinde een weei;standskas te vor
men. Ook don jEerw. directeur werd een
woord van dank gebracht voor zijn be
moeiingen in deze zaak. Na de rondvraag
werd deze geanimeerde vergadering op de
gebruikelijke wijze gesloten.
Bloembolliei'jculh.ur, Woensdagavond
vergaderde in het voorzaaltje yan café
„Heb Fortuin" d'e afd. Noord wijk van de
Alg. Vereeniging voor Bloembollencultuur,
onder leiding van den voorzitter, den heer
G. J. G. van Parijs. Na de opening werden
de notulen gelezen en onveranderd vastge
steld. De secretaris deed eenige mededee-
lingen inzake de brandstoffenvoorziening
tuinbouw. Hij meende, dat het wein'g ef
fect zou sorteereni, als de afd. op lagere
prijzen aandrong, omdat de Tuinbouwraad,
die de hoofdleiding heeft van genoemde
brandsboffenvoorziening, tot nu toe inzake
den prijs weinig of niets heeft kunnen be
reiken.
De voorzitter doet nog mededeeling van
de pogingen, door het bestuur in het werk
gesbeld om voor Noordwijk aansluiting te
verkrijgen aan het telefoonnet Lisse. De
'pogingen hadden geen; succes, mede door
dat in een adres van badplaatsbelang-
liebbenden onjuiste gegevens van genoem
de aansluiting als argumenten zijn gebe
zigd, om de aansluiting te voortkomen.
Bij de gelegenheid om voorstellen te doen
voor de komende alg. vergadering, merkte
de heer J. Braun op, dat hij op de alg. ver
gadering zou willen bepleiten het instellen
van een studie-commissie, die zou hebben
it.e zoeken) naar banen, waarin het bloem
bollenvak geleid zal moeten worden, om
•totale verarming en algeheels inzinJlcing te
voorkomen. De toestand i9 thans zóó, dat
ieder, behalve de 'kweeker, wat aan de bol
len verdient. De landeigenaar, die ver
huurt, de hypotheekhouder, die de rente
verhoogt, de mesthandelaar, de meslschip-
per, de anestvoerman, d*e kisten- eni papier
fabrikant., de exporteurs, die spoor, en
scheepvaartmaatschappij enz. enz., alle
deze tusschenpersoncn verdienen een bo
terham aan de bollen, maar de kweeker
heeft geen boterham. Dat gaat niet. Men
moet trachten, te voorkomen, dat een aan
tal nijvere beoefenaren van het. vak totaal
verarmen en aan uitputting*van middelen
ten gronde gaan, ten nadeele van een
groot aantal werkers, die tot nu toe hun
brood in het vak konden verdienen, al was
het de laatste jarenj ook een schraal stuk
brood. Aan sommigen, die het woord teelt
regeling noemden, antwoordde de heer
iBraun, dat hij geen bepaald systeem op
het oog had. Een goed systeem te vinden,
•Liet hij graag over aan ecni eventueel in te
stellen studie-commissie.
De voorzitter zegde gaarne toe, aan de
later te benoemen afgevaardigden naar de
algemeene vergadering het gesprokene
door den heer Braun in herinnering te
brengen.
Tot candidate» voor het II.B. werden be
noemd: in de vacature-Valkerin de heer
Jb. v. d. Deurno te Enhuizcn en in do va
cature-Verduin de heer C. J. L. v. d. Meer
van Noordwijk.
De vergadering kon accoord gaan met
het voorstel van het bestuur, om in den
a.s. winter eens een lezing of rede te doen
houden over een of and'or onderdeel van
het vak. Het bestuur kreeg blanco mandaat
inzake onderwerp en spreker.
Na de gebruikelijke rondvraag, waarbij
*een kwestie werd ter sprake gebracht die
verband 'hield met de werkzaamheden van
do „Commissie tot wering van diefstallen"
werd de vergadering gesloten.
NOOTDORP.
Ned. R. K. Volksbond. De afd. Noot
dorp van den Ned. R. K. Volksbond hield
haar feestavond ter herdenking van haar
H. Patroon St. Willibrortd, op Dinsdag 9
Nov. j.l. in hot R. K. Vereenigingsgebouw.
De voorzitter openide de bijeenkomst met
gebed waarna het Road's!ied werd gezon
gen. Hierna nain de heer C. A. G. Jansen,
secretaris van de afdeeling, die deze avonld
een korte lezing -zou houden, het woord.
Hij zette uiteen waarom Sint Willibrord
onze patroon i9, hoe wij, evenals St Wil
librord, liet ware geloof moeten' brengen
aan onze dwalende medemertschen; hoe wij
moeten strijden tegen de afgoden Mammon
en Rede, tegen Socialisme en Bolsjewisme,
tegen zedebederf en drankmisbruik; hoe
wij onze missiën moeben steunen. Hij sprak
den wenisch uit dab alle R. K. Volksbon-
ders steeds trouw ter vergadering zouden
komen) en verzocht ook de hulp .de aanwe
zige dames om dit te bereiken.
Hierna gaf de tooneelafdeeling K. N. A.
„Fernand de Speler", tooneelspel in 2 be
drijven, en ,yEen half uurtje in doodengst".
Beide-siukkem wertden' zeer goed en vlot
gespeeld cn oogstten een dankbaar ap
plaus.
De collecte voor het vaandel bracht pl.m.
f 20 op.
Het feest werd besloten, door het lied
„Aan U, o Koning der Eeuwen". Het was
waarlijk een leerzame en genotvolle avond
die door geen enkele wanklank werfd ver
stoord. liet busje Hulp in Nood bracht
r 3 50.
VOORSflMOTSN.
De R.K. Wijkverpleging. F J g
bijzondere beteekonis v ],et D Ier
voor Katholiek Voorscholen. Immers
was de dag, dat 'n nieuw gebouw zou
den geopend ten dierste van de R.K. V»
verpleging, 's Morgeus te elf m.r verried e
de Zeer Eerw. lieer J. S. van liueheni,
Pastoor dor parochie, de kerkelijke inzege
ning, iu tegenwoordigheid van den \Y l-
Eorw. heer G. Pichot, Kapelaan alhier, de
Eerw. priorin van het Dominicanerklooster
alhier met de wijkzuster en eeuigc andeio
zusters en het R.K. Armbestuur, dat tevens
het bestuur der Wijkverpleging uitmaakt.
Na do kerkelijke inzegening opende do
ZeerEerw. heer J. S. van Buchom het go-
bouw met een toespraak, waarbij de Edel-
Achtb. heer E. Vernède, burgemeester, en
do ZeerGel. hoeren dr. R. Birkhoff cn dr.
A. J. Duymaer van Twist, do gencosheeren
van Voorschoten, tegenwoordig waren. Na
do toespraak van den ZeerEerw. heer
Pastoor hield do EdelAchtb. heer E. Ver
nède een toespraak, herdacht het ontslaan
van do Wijkverpleging alhier en zeido dat
de Wijkverpleging steeds zijne bijzondere
sympathie heeft gehad. Spr. feliciteerde do
Roomsch-Katholioken van Voorschoten
mot de tot stand kom ing van dit gebouw.
Daarna werd do inrichting bezichtigd do
beide doctoren betuigden hunne groote
tevredenheid over de inrichting. Het
Wijkgebouw staat in de Voorstraat en waa
eertijds een woonhuis, toebehoorende aan
het R.K. Armbestuur. Dit huis is ver
bouwd. Binnengekomen zijnde in den gang
gaat men rechts een deur in, die toegang
geeft tot de kamer van do Wijkzuster. In
deze kamer bevindt zich een beeld van
Jezus' Heilig Hart, den Trooster der be
drukten een kast vol benoodigdhoden
voor de wijkverpleging enz. Achter deze
kamer is een tweede vertrek, waarin een
bad met geyser. Boven woont de con
cierge. A Ilea ziet er keurig en helder uit.
Aan den wand hangen verschillende bord
jes met raadgevingen. Ook hangt or het
portret van den ZeerEerw. heer Pastoor
N. Oly, z.g., aan wien Katholiek Voorscho
ten zoo ontzaggelijk veel hooft to danken.
Een woord van oprechten dank zij ge
bracht aan het bestuur der Wijkverpleging
en aan allen, die het hebben mogelijk ge
maakt, dat men een dergelijk gebouw
heeft kunnen stichten. Vele liefdewerken
bestaan ook hier, doch één der schoonste
is voorzeker wel de Wijkverpleging.
ZOETER WO UDE (Hooge Rijndijk!
Onze jeugd. Dinsdag 13 November zal
vanwege he Plaatselijk Comité voor de
Iv. S. A. een' vergadering werden gehoudpn
in het Patronaatsgebouw, des avonds to 7
uur. Als spreker zal optreden de weleerw.
zeergel. lieer prof. G. P. J. v. d. Burg, van
Voorhout, met het onderwerp: „Onze
Jeugd!". De toegang is vrij voor alle Ka
tholieken boven de 18 jaar.
Wij kunnen niet betor doen dan een
ieder, maar vooral de ouders, aansporen,
van dezen leerzame» avond gebruik te
maken.
Ook zijn bij het bestuur plannen in
Voorbereiding voor een le. houden cursus
in het boekhouden. Degenen welke hiervan
gebruik weinschen te ma-leen kunnen* zich
na de vergadering opgeven hij het bestuur.
Gemengde Berichten.
Sedert e e n i g e n t ij d 1 i c-
pen te 's-Gravenhago hardnekkige ge
ruchten dat eenige buitenlanders voor een
bedrag, d'at in da millktóncn guldens ge
schat werd, 'trachtten verschillends siera
den, hoofdzakelijk paarU-in, aan den man
te brengen, welke sieraden heetten afkom
stig te zijn van het voormalige Russische
hof.
De recherche te Den Haag heeft deze
«aak tot klaarheid gebracht.
Ilaar was ter oore gekomen dal de bende
ecni'kooper, die, ware de koop doorgegaan,
een slachtoffer van een listige kunstgreep
zou zijn geworden, gevonden had.
De transactie zou worden afgesloten in
een, café in het Bezuidcn'houtkwartier,
waar inderdaad Donderdag legen 11 uur
een- auto arriveerde met vijf Nederlanders
cn een buitenlander. In het café wachtte
reeds de kooper. Dp één na waren de
„kooplieden" reeds het café binnengetre
den. Een hunner was in de auto gebleven.
Deze, cn kort daarna ook zijn metgezellen,
schenen echter hot zaakje in dal café niet
te vertrouwen cn achtten het noodig plot
seling de plek van transactie -te verplaat
sen naar ccm ander café in 'hetzelfde stads
gedeelte.
Dit was begrijpelijkerwijze weinig naar
den zin van den inspecteur der recherche,
die een auto in de nabijheid roquireerdc.
Het bleek toen dat de auto met de bende
FEUILLETON.
in uitstapje naar en door
de Oostelijke Schweiz.
Do RijnHeerlijkWaarop de Duitscher
trots is. En terecht. Reeds komen do
gilbergen in 't gezicht: Sprookjesachtig
Sé'on de oude burchten hoog op steile
®U\vanden. Jammer worden de sclia-
wplekken ill grooter. Flikkerende licht
borden veelvuldiger en 't wordt donker,
ieder verlaat, de wandelgangen en
een makkelijk plaatsje op om óók
ln don nacht nog te maken wat er van
maken is. Een nacht in den trein kan ik
"e®nnd aanraden. Wij deden het om een
K to winnen, in zooverre had het nut.
mnz, de eerste stacl aan den Rijn, met
*T bekoorlijke ligging, zou het uitgangs-
"at van onzen tocht zijn in do wilde
"blinder Alpen. De reis van Chur naar
b' boe schilderachtig ook,-had den ove-
leden van het reisgezelschap nog
li eigenlijken indruk van het bekende
konder Grisons gegeven. Ons kleine
'ubjo bood uiterlijk weinig verschei-
eid aan; het bestond) n.l. uit drie
«ers en een leek, maar te meer viel
'^'1 in karaktereigenschappen ea
"lelijkheid voor schoonheids-impres
sies en lichaamsvermoeienissen, bij zijn le-
dicn op, iets, dat soms de onderlinge har
monie, zoo nooddg onder toeristen, lichte
lijk dreigde uit haar evenwicht te stooten.
Een zonnige dag bracht op den morgen
van het vertrek 12 Aug. (om 9 uur met de
Rhatische spoor) al dadelijk eene opge
wekte stemming onder de tochtgenooten.
Naar alle zijden vergastten zich onze oogon
aan het kleurige landschapsbeeld. Langs
stations met phantastische namen als:
Schaus-Strada', Waltensburg, Tavanasa-
Brujels, Somoix-Compadialt etc. werkte
onze trein zich het klimmende Rijndal in.
Nu eon's zagen we den schuimenden, klaar.
grocnen bergstroom met zijn steenige bod-
ding te rechter dan weer te linker zijde.
Kudden van bonte geiten voerden hier en
daar lustige capriolen uit. Steunend en
zuchtend slingerde de machine hare staart
van wagens op aanzienlijke hoogte boven
hot dial over oen paar hooge spoorbruggen,
langa smalle bergwegen, om vooruitsprin
gende berghellingen en bezorgde weinig
geroutineerde reizigers somwijlen een hui
ver ing wek kende gedachte bij den uitkijk
langs den steilen afhang. Tn de. vallei en
op de hellingen vond het oog een aange
naam rustpunt in de pittige kerkjes met
•hare spitse torens, waarom de groepjes
schindeldakcn der kleine verspreide dor
pen zich verzamelden als de kudde om
haar herder. Voor we D i s e n t i s berei
ken, helt een liei iaroktempeiijo naar
dwergkoepel uit het dal op. In plaats van
ïeicn zijn ook hier als dakbedekking schin
delen gebruikt. Ondertusschen is de Rijn
in de diepte verdwenen. Thans verheft zich
voor onze oogen de witte gebouwen der
Dison'tiner Abdij met het slanke torenpnar
en schijnt als uitgesneden op den olijf
groenen achtergrond der matten gekleefd.
Vorstelijk beheerscht deze aloude Benedic
tijner-stichting het plaatsje Disentls aan
hare voet'en. Eenmaal was de abt kerkelijk
en burgerlijk opperheer van oberland. Nog
altijd blijft d'it heiligdom, waarom een rijke
geschiedenis is gevlochten, dierbaar aan
de Romaansche bevolking dezer stréken.En
toen voor een veertig of vijftigtal jaren
deze kloostergemeenschap dreigde uit te
sterven, sloeg het volk de handen ineen en
gaf zich moeite elders, in Zwitserland en
daarbuiten, in Benedictijnerkloosters, nieu
we loten te werven om deze op den ouden
stam in te enten. En nog steeds spreekt
het volk metrvoorliefde van z ij n abdij, van
de zoogenaamde Cadi (Casa di Dio).
Hier wilden we met den postwagen ons
de bestijging van de Oberalppas vergemak
kelijken. Gelot op de physieke krachten
der medereizigers zou het ondoenlijk zijn
eerst te voet naar den Oberalppas te klim
men, om den volgenden dag een nog ver
moeiender tocht naar de Turkapas te wa
gen. Hier heette liet zijn verstred gsbr -
Ken om met van een Uitspanning ecne in
spanning of beter nog een overspanning te
maken. Doch deze goedkoope wijze van
vervoer was reeds voor G dagen door rei
zigers in beslag genomen en de plaatsen
al gereserveerd. Ons bleef dus niets andere
over dan een rijtuig te huren. Wel moest
ons geduld nog een zwaren proef door
worstelen, maar daartoe waren we niet al
te onwillig. Het uurtje wachten weri ons
dubbel vergolden door den schitterenden
rijtoer, die daarop volgde. Zonder onze
krachten in het geringste te forceerem, be
stegen we den tamelijk steilen bergweg,
die steeds opwaarts slingerde. Van uit on
zen karos genoten we de heerlijkste verge
zichten in het Rijndal en de vlakte bij
Disentip. Eon aangelegde, maar door finan.
cieele moeilijkheden onvoltooid geb'even
Turka-spoorweg volgde ons, nu eens onder
ons, dan weer op de hoogte verschijnend,
een blijvende ergernis voor een onzer reis-
genooten, die zoo gaarne van het berg-
baantje had profijt willen trekken. De
dofpjes werden zeldzamer naarmate we de
bronnen van den Rijn nabij kwamen Ge-
heele boerenwoningen zag men hier met
schindelen belegd. De prachtvolle dennen-
bosschen werden immer dunner en lager
en de naakte rotsige bergkammen daalden
meer tot ons af. De weldoende zonnewarm
te werd nooit tot een drukkende hitte; ze
ve :de eerder de levenslust dan da', ze
ons afmatte. Gretig ademt men die ver
kwikkende hoogte-lucht in, die het bloedi
krachtiger doet stroomen. Do grillig ge
vormde granietmassa's der wilde Graubün-
der Alpen spreken tot onze ziel ecne ge
weldige, forsche taal cn rukten: onze ver
beelding mede naar de wordingseeuwen:
der aarde, toen de mensch nog een groote
of beter gezegd een .kleine onbekende was,
en de reuzcmvoreteling dor elementen nog
langzaam het leger spreidde voor den eer
steling der menschheid.
We kwamen door de dorpen Sedrun,
Rueras en eindelijk Tscliamuth. Hier moest
gepleisterd worden. Postkoetsen en andere
rijtuigen' stonden verlaten, terwijl de reis
gezelschappen zich in een restaurant sterk,
ten. Ook wij. besloten het voorbeeld te
volgen.
Na het diner zocht ieder zijn hoekje in
den wagen weder op. We waren niet ver
meer van den Oberalp. Nu echter kregen
de paarden den zwaarsten arbeid, daar de
weg in korte wendingen den steilen op
gang te bestijgen zoekt. Immer zeldzamer
worden menschelijke verblijven: nog bier
cn daar drie of vier huizen met reuzen-
droogrekken voor den graanoogst; ook de
weiden verliezen hier hun frisch groenen
tint. Boomgroei i9 verdwenen. Het geheel
begint het karakter te dragen eener woes
tenij. (Wordt vervolgd.) j
