Nieuwe Modellen
Uit de Omgeving.
Wzn., komt te staan met den voorgevel in
de Warmoesstraat. Het geheele gebouwen
complex tusschen Warmoesstraat, Zwart-
'akensteeg en Blauwlakensteeg, dat door
Tiet nieuwe gebouw zal worden ingenomen,
bevindt zich op een enkele uitzondering
na reeds in handen van de N.Y. Om
trent de inrichting van het zeer grootsch
opgezette gebouw zelf,- verneemt het Bu
reau het volgende: Eeni'groote ruimte zal
worden ingenomen d'oor den- tegelijkertijd
te stichten Vondelschouwburg, ontworpen,
in overleg met den lieer Frank Luns. De
zaal van dit theater, modern ingericht, zal
31 M. lang, 22.5 M. breed en onder den kap
12 M. hoog zijn en ruimte bieden' voor 1400
personen. Het voorste gedeelte, ingenomen
door stalles en parket, is horizontaal ont
worpen; de parterre schuin oploopend. Bij
bals kan het voorgedeelte electrisch „opge
borgen" worden onder de parterre, zoodat
een dansvloer openkomt.
In het sousterrein zijn gelegen het repeti
tielokaal, de foyers en vier kegelbanen.
De schouwburgzaal zal behalve voor too-
f neelvoorstellingen ook gebruikt worden
voor groote congressen, uitvoeringen enz.,
terwijl ook gerekend is op bioscoopvoor-
stollingen. Op de eerste verdieping komt
een tweede groote zaal, plaats biedende aan
ongeveer 500 personen voor congressen,
vergaderingen, enz., die niet zooveel ruim
te noodig hebben als de Scohuwburgzaal
biedt en een zaal voor ongeveer 150 perso
nen, benevens kantoren. Op de tweede ver
dieping zijn eveneens een twaalftal zalen
van laatstgenoemde groote ontworpen, ter
wijl op de daarboven gelegen étage kanto
ren zullen- worden gevestigd. Ook een res
taurant en hotel worden aan het gebouw
verbonden. Het restaurant is aan de over
zijde (voor den schouwburg) ontworpen en
■komt in verbinding ie staan met een rui
me conversatiezaal. Het hotel komt op de
vierde verdieping en zal een-en-twintig
kamers bevatten.
Het spreekt van zelf, dat alle verdiepin
gen door een lift met elkander verbonden
zullen zijn.
Zooals reeds gezegd, zal het gebouw over
ongeveer vijf jaar gereed zijn. Eerst wan
neer alle huurtermijnen der af te breken
perceelera verloopen zullen zijn, zal met
den bouw een aanvang -kunnen worden
gemaakt.
Letteren eir Kunst.
»,Di<3 Gkeeellsn van den Spele".
De eerste voorstelling van bovenge
noemd gezelschap zal plaats hebben op
Maandag 25 October a.s. in den Leidschen
Schouwburg. Het seizoen wordt geopend
niet het Abel spel van Gloriant, hetwelk
,,Die Ghesellen van den Spele" voor het
eerst na 600 jaar weer ten looneele bren
gen. Décors en costuurns zijn zelf vervaar
digd naar ontwerp van Eduard Veterman,
die ook het spel leidt. Medewerkenden zijn:
Mi on Tels, Eduard Veterman, Jan van
der Linden, Johan CarpentTer AJtin-g. _'(TM.q
-ecrfrotTTTniarr ter inusiraue öud-HoHandsehe
muziek verzameld heeft en zelf op het or
gel zal uitvoeren. Het spel wordt den 3den
November le Utrecht en den 4den te Hil
versum vertoond, terwijl de voorstelling
te 's-Gravenhage zal plaats hebben op 22
November in Theater Verkade.
Kalender der week
agenda's.
17—24 October.
ZONDAG. EEN EN TWINTIGSTE NlA
PINKSTEREN.
2e gebed H. Hedwig, 3e A euneüs; Cre
do, "praef. v. d. H. Drievuldigheid.
MAANDAG. H. LUCAS.
Credo, praef. v. d. Apostelen.
DINSDAG. II. PETRUS VAN ALCANTARA
W OENSDAG. H. JOANNES OANTIUS
DONDERDAG. H. Hl LAB ION.
2e gebed v. d. H.H. Ursula en. Gezellen,
3e A cunctis.
VRIJDAG. VAN DEN DAG.
Mis als Zondag zonder Gloria en Credo,
2e gebed A cunctis, 3e naar keuze.
Academienieuws.
LEIDEN. Geslaagd voor het eindexamen
voor den Ned.-Ind. rechterlijken dienst do Leer
mr. B. E R. V. D. C. Engelbert van Bev-rvoor-
do (Haarlem). Candidaatsexamen Scheikunde '-e-
juffr. W. G. de Baat (Alblaseerdam). Apothelcor-
assistenten-examen 3e groep. Opgeroepen 4 can
didate^ afgewezen 2. Geslaagd mejuffr. J. E.
Gompcrts (Paramaribo); de heer J. A. Rdijk
(Leiden). t
Ned. R. K. Volksbond, afd. Leiden.
Maandag Bestuursvergadering Prop.-club
„St. Petrus?' in „Prediker".
Dinsdag, 8.30 uur Bestuursvergadering
in „Prediker".
Döïisdag 7.30—S.30 uur zitting van het
Bureau voor Rechtskundige en Sociale
Adviezen, Oude Singel 78.
Zaterdag 89 uur, in „Prediker", zitting
Spaarbank ea Voorschotbank
St. Jo2efsgezellen-Vereeniging.
Zondag is de zaal open van 12.302.30
uur vour de gezellen, Om 6.30 uur voor de ge
zellen en om S uur verplichte bijeenkomst.
Aspirantleden zijn verplicht de presentie
lijst te teekenen.
Baandag, Dinsdag, Woensdag en
Zaterdag is de zaal beschikbaar voor de
gezellen.
Dinsdag 8.30 uur precies Vergadering van
den Raad van Commissarissen afd. gezelleD.
Dinsdag, S.30 uur Kegelclub aid. geb,
gezellen, „alle negen".
Woensdag S uur les voor dcMandolineclub
Woensdag en Vrijdag S.15 uur precies,
repelilie tooneelclub Adolf Kolping".
Zaterdag van 8.309.30 uur, bibliotheek
„St. Fetrus-Palronaat".
Zondag namiddag 4 uur Conferentie
voor de jongens van 13 tot 1-5 jaar, daarna
recreatie tot half 7 uur; van hall'56 uur
recreatie voor de jongens van 15 tot 17 jaar;
daarna Conferentie tot 7 uur.
Zates'dag van S.309.30 uur bibliotheek
R.K. Vakschool v. Meisjes Noordeinde 50.
Zonaag van 4.305.30 uur Zang.
Van 5V6 tot 6^ Ontspanning.
5.006.30 uur Spaarkas en Bibliotheek.
Voorbereidende Cursiss.
Wo eredag van 56.30 uur Handwerken.
Vrijdag van 5—6.30 uur Handwerken.
Drie-jarige cursus.
I9te leerjaar vakschool.
Maandag 79 uur Algemeene ontwikke
ling.
Dinsdag. 79 uur Handwerken
Woensdag, van 79 u., Huishoudkunde
of WascMbehandeling.
Vrijdag 7—S.15 Handwerken.
8.159 Godsdienstonderricht.
2e leerjaar Vakschool.
Maandag, van 7—9 uur Handwerken.
Woensdag, van 79 uur Kookles (volks-
pot).
Donderdag, van 7-9 uur Huishoudkunde
of wasclibehandeling.
Vrijdag 7S.15 Algem. Ontwikkeling en
8.159 uur Godsdienstonderricht.
3e leerjaar Vakschool.
Maandag van 7—9 uur Koken.
Dinsdag van 79 uur Huishoudkunde
of waschbehanüeling.
Woensdag 79 uur handwerken.
Donderdag 79 Algemeene ontwikkeling
Zondag
Oud-Leerlingen van 4 tot half 5 uur Gods
dienstonderricht.
Maandag 8—9.30 uur Handwerken.
Jdifïïiïfi msfióftaitu.n3è.4
Leerlingen Agnss-Fatrtmaai.
5e leerjaar A: 7.309.30 uur Koken.
4e leerjaar: 7.309.30 uur Waschbehan-
St. Pancratius Jongens Patronaat.
Par. 0. L. Vr. Hemelvaart (liSon Père.j
Zondag te 5 uur Ontspanning, ie 7 uur
Lof.
Maandag van 7—9 uur afd. I en II
Herhalingsonderwijs.
Dinsdag van 78 uur lste afd. Gods
dienst ;- van 8—9 uur 2de afd. Godsdienst.
Donderdag van 7S uur afd. I en II
Herhalingsonderwijs.
Spaarkas: 'sZondags van 57 uur.
St. Agnes Msisjes Patronaat Par. 0. L.V*
Hemelvaart (Mon Père.)
Maandag 7.30—9 uur lste Ieerj. Hand
werken 2de leerj. Herhalingsonderwijs.
Dinsdag 7.309 uur: 2de leerj. Hand
werken; 3de leerj.: kniples.
Woensdag 7.309 uur: lste leerj, Her
halingsonderwijs.
Donderdag 7.30—9 uur: lste leerj. Hand
werken; 2de en 3de leerj. van 8—9 uur:
Godsdienst; 4de leerj. naailes en 5de leerj.
bijeenkomst.
Vrijdag 7.309 uur: 2de leerj. Hand
werken; 3de leerj. Naailes.
Wasch- en kooklessen Maandag vau 7.30
9.30 uur volgers agenda vakschool.
Spaarkas voor en na de lessen.
St. Antonius-Patronaat (Hartebrug).
Haarlemmerstraat 29.
Zondag half 5 uur Geloofsvcrdedigïng
waarna ontspanning; daarna gelegenheid tot
sparen en betalen van contributie.
Woensdag 7 uur Zangles le 8 uur
Gymnastiek, te 9 uur Repetitie.
ingezonden Mededeelingen.
a 60 cent per regel, Zaterdags 70 cent.
schoenen. 9804
H.A. TIMMERMAN, Hofl., N.-Rijn 46, Tel. 142
feuilleton.
ALPHEN AAN OEN RIJN:
Eert jubileum. De herdenking van het
12Vê-jarig pastoraat van onzen ZeerEerw.
Heer Deken is gisteren in alle stilte voor
bijgegaan. Neon toch niet, het bestuur
van onze jeugdige Harnionievereeniging
Leo XIII had daar anders over gedacht.
Een plan was weldra gevormd en wel een
zeer sympathiek plan. De harmonie zou
dien avond den ZeerEerw. jubilaris een
muzikale serenade brengen. Dank zij den
goeden zorgen van den heer G. van den
Berg, was weldra electrische verlichting,
benevens een verlicht transparant aange
bracht aan de voorzijde der pastorie-, mel
dende de jaartallen 15 April 190815 Oct.
1920. De serenade welke te 8 uur aanvang,
werd door honderden belangstellenden bij
gewoond en mag als zeer wel geslaagd hce-
ten. Het corps werd na afloop door den
Z.Eerw. Deken in hartelijke bewoordin
gen dank gebracht-. Het voorbeeld, door
onze harmorijovereengesteld, den priester
te eeren, moge alom navolging vinden.
HAZERSWOUDE.
Diefstal.Donderdagavond of nacht
is bij een tweetal landbouwers in het West-
einde gestolen. Bij den een was de buit
niet groot, bij den tweede waren ont
vreemd emmers, "klompen, schoenen, een
deken uit een kaasbrik en een zak meel. Er
is aangifte van gedaan bij do politie.
Personalia. De arbeider D. v. Meurs
is aangesteld tot politieagent te 's-Her
togenbosch.
HILLEGOM.
Veilingvoresnljging „Hihegpm." Deze
vereeniging hield in „Flora" eene belang
rijke vergadering ter bespreking o.in. van
het tekort en eventueels Liquidatie. De
voorzitter opent (met een kort welkomst
woord de vergadering, en deelt mede, dat
de bestuursleden Jac. Staats wegens amb
telijk bijwonen eener vergadering «in Den
Haag en R. Assendelft jvegens huiselijke
omstandigheden, de commissaris Th. Jonk
heer wegens ongesteldheid de vergadering
niet konden bijwonen. Aanwezig waren on
geveer 75 personen. Tijdens de diverse be
sprekingen bleek, dat het bestuur en com
missarissen hadden gemeend, het tekoit (e
kunnen doen opheffen door een omslag
ais per circulaire voorgesteld. Daarna zou
het bestuur een vergadering hebben opge
roepen ter bespreking 'van het al of niet
voortbestaan der vpreeniging.
„hru^rn ^Jpr^ hun
len vergaderen, aan welken wensch bij
dezen was voldaan. Verschillende heeren
verzochten inlichtingen over*de oorzaken
van liet'tekort, welke inlichtingen zoo vol
ledig mogelijk van bestuurszijde werden
verstrakt.
Van de verschillende rekeningen, waar
door het tekort was ontstaan, gaven de re
keningen „zouterij", „débiteuren" en „sta
tie" ttof tot breede en uitvoerige bespre
kingen.
Behoudens een enkeling, die de op deze
hoofden onslane tekorten wenschle te doen
dragen door het bestuur (deze meening
werd echter door meer anderen bestreden)
en behoudens enkele anderen, die meenden
dat zij niets aan de „zouterij", weer ande
ren, dat zij in 't geheel niets meenden te
moeten bijdragen, was kennelijk de stem
ming over 't, algemeen deze de heer
Balvers bracht dit zeer duidelijk naar vo
ren dat elk zich moreel voor 100 ver
plicht «noest achten mee te helpen om het
te kort op te heffen.
Ten slotte werd besloten, dat het be
stuur zal onderzoeken, welke waarde defi
nitief aan enkele balansposten kan wor
den toegekend. Verder, dat het bestuur zal
informeeren, of en op welke voorwaarden
de grond waarop (het gebouw is geplaatst
kan worden gekocht, of voor langer ter
mijn gehuurd. Nadien zal het bestuur weer
eene vergadering beleggen, in welke dan
definitief zal worden besloten tot voortbe
staan of opheffing der Veilingvereeniging
en op welke wijze liet tekort zal worden op-
gehevc-n-
Te ruim 10 uur werd do geanimeerde
vergadering door den voorzitter gesloten.
ROELOFARENDSVGEN.
R.-K. Propogarxfaoluto. De R.-K. Prop.
Club St. Willibrordus hield Donderdag
avond een goed bezochte ledenvergade
ring. Dc voorz. heette in het bijzonder
welkom den nicinv benoemden geest, adv.,
éten Weleërw. Heer Kap. Mathot, die voor
het eerst een ledenvergadering van ge-
genoemde club bijwoo-nde. Spr. memo
reerde ftet vertrek van don vorigen adv.,
Kap. Sisermans, in wien de R.-K. Prop.
Club een uitstekenden leider had.
Tot nieuw bestuurslid weid gekozen Jac.
v. d. Zwet Bzn. Alvorens verder te gaan,
doet de voorz. mededeeling, dat op de
bestuursvergadering was besloten, de voor
genomen reorganisatie der Prop. Club
nie(, door te voeren en de vereeniging te
laten bestaan zooals ze bestond; ook de
leden konden zich hiermede vereenigen.
Dan volgde hel belangrijkste punt der ver
gadering het bespreken van hef. winter-pro
gram. Hierover verkrijgt de Geest. Adv.
het woord. Zijneerw. zegt, dat het hem
verheugt, adv. te zijn van deze Prop. Club
en dat hij gaarne zijn krachten wil beste
den tot ontwikkeling der leden. Spr.
schetst in bezielende woorden de taak der
propagandisten niet alleen in woord
maar ook in daad. Op voorstel van den
Geest. Adv. zullen dezen winter ontwikke
lingsavonden worden gehouden om dé
veertien dagen, op welke avonden evenals
den vorigen winter door de leden twee in
leidingen worden gehouden: een over een
Godsdienstig onderwerp en een over een
Maatschappelijk onderwerp. De Eerw.
spoort de leden aan deze avonden goed te
bezoeken.
Hierna doet de voorzatter nog eenige me-
dedeelingen, bedankt na de rondvraag den
Geest. Adv. voor de hartelijke woorden
door hem gesproken.
VOORSCHOTEN.
Militie. Het jaarlijiksch onderzoek van
de landweer 1918a, 1918b en 1919 zal ge
houden worden op Donderdag, 11 Novem
ber 1920 in het Ambachtshuis alhier.
WOUBRUGGE.
Het Greene -Kruis. Onder voorzitter
schap van onzen plaats el. geneesheer Dr. L.
E. Loth, vergaderde de a.fd. van het Groene
Krui». Bij de periodieke aftreding voor
het bestuur werden, herkozen d.e heeren
Loth, W. A. Boot en A. A. van Ieperen,
laatstgenoemde bedankte en gekozen werd
de heer B. Leugt.
Bij de behandeling van den beschrijvings
brief voor de algemeene vergadering te
Rotterdam ontspon zich een breedvoerig
gesprek, o. a. ook over ^huisverzorgsters"
bij zieke- huismoeders. Aan den afgevaar
digde naar de algemeene vergadering, den
heer O. C. van; llemessen, werd opgedra
gen, aldaar ook dat punt ter sprake te
brengen.
Uit hst verslag van den penningmeester
bleek een tekort van bijna f 300, mede door
buitengewone uitgaven en epidemie te
Hoogmade veroorzaakt. Dank zij de hulp
vau het gemeentebestuur, hetwelk pl.m.
f 1000 uittrok voor verpleging en ontsmet
ting aldaar, behoefde de afdeeling ditmaal
-xi. „jot nn tipVi to n om ATI
Den nëerürt JilOKk'emeijer .en Bontsbal
wordt opgedragen de rekening na te zien
en in een volgende vergadering rapport uit
te brengen.
Uit fiet verslag van den magazijnmeester
bleek, dat 205 voorwerpen dit jaar waren
uitgeleend voor zieken en nu nog 43 stuks
in gebruik waren-, voornamelijk te Hoog
made. Geklaagd' werd over nalatigheid in
bel terugbezorgen.
Door de epidemie was het, aantal leden
te Hoogmade gestegen, doch volgens den
penningmeest'er had ook een tiental daar
en te Woubrugge bedankt.
Bij de begrooting werd het tractement
van den magazijnmeester gebracht op f52
•per jaar en van den bode op f35 per jaar.
Besloten werd do heer A. Vrolijk, ama
nuensis aan het ziekenhuis te. Leiden, uit
te noodigen in December alhier een lezing
te houden over d'e ontsmettingsleer, en in
een volgende vergadering het reglement
te wijzigen, o. a. betreffende de contributie.
Naar Boedapest. Onze plaatselijke ge
neesheer en- zijn. echtgenoote maken een
■reis naar (Boedapest, tevens om daar de
hier verpleegd zijnde Hongaarsche kinde
ren. eens te bezoeken en op de terugreis ge
neeskundigen dienst te bewijzep aan kinde
ren, 'die uit Weenen naar Holland zullen
zullen worden vervoerd.
ZOETERWOUDE.
Uitvoering. De Tooneel vereeniging
„Liefde voor Tooneel" geeft Zondagavond
weer haar eer^e uitvoering in het Patro-
naalsgebouw.
Opgevoerd zal worden het drama „Door
Gods hulp gered." Op indrukwekkend?
wijze kunnen hier in worden weergegeven
de plichten en dë gevaren verbonden aan
het beroep van zeeman. Het belooft, dank
zij de studie der tooneelïslen, een m,
avond te worden.
Wegens de uitvoeringen Zondag 17
24 October geen bibliotheek en geen sp;
bank.
STADSNIEUWS.
R. K. Bi cc. Vrouwenbond.
Het bestuur van den R. K. Vrouwen^
deelt ojis mede, dat de besprekingen 1
Dr. Duffels geleid- hebben tot het volgen
Dr. Duffels is bereicL een) cursus te ge,
in Verbandleer, Gezondheidsleer en Eer
hulp bij ongelukken op Dinsdagmiddag
3 uur. Deze cursus (een dergelijke cup
eenige jaren geleden door Z.Ed, in het.
bouw der Zita-Verecniging gegeven 1
veel succes) is toegankelijk voor de le(
van den Vrouwenbond tegen: betaling.'
f5, voor néet-leden a f7.50, en zal de w
termaanden1 in beslag nemen.
Een tweede cursus zal gehouden won
op Donderdagavond te 8 uur en zal t
gankelijk zijn ^oor de leden van i
Vrouwenbond tegen betaling van f]
niet-leden betalen- f2.50.
Daar deze cursus in November zal beg
nen (de plaats waar zal nog worden bek«
gemaakt!) worden de deelneemsters ,-
zocht zich schriftelijk aan te melden v(
25 October bij de secretaresse mej. Th.'E
hof, Donkerste eg.
Tevens herinnert het bestuur er aan,
d'e „Moedercursus", te geven door mej,
M. Rijkemberg gehouden wordt in het Si
Pancratiuspatronaat, Hooigracht, 19 Oc
ber begint en nog niet voltallig Is.
Het zal niet noodig zijn. deze cursus
nader aan te bevelen; iedereen, die tijd
gelegenheid heeft dezelve bij te wonen, 1
gaandeweg het nut er van inzien ea 1
groote practische voordeel daarbij or
daan in heel het verdere leven onderri
den.
Door den trein overreden.
Gisteravond bad aan het Station der R
S. M. een droevig ongeval plaats. Toen de loa
trein uit Haarlem te 7.03 uur alhier binnenfoi
sprong de 22-jarige Cornelis Kruk, wona
Bronkhorststraat alhier, van den in bewegi
den trein. Hij kwam te vallen en geraakte "rj
der met het noodlottig gevolg, dat hem het rt
terbcen tot boven de knie versplinterd werd
hij ook zware inwendige kneuzingen bekwa.u
Hij werd terstond binnengebracht in het S
tionetelegraafkantoor, waar dr. Ten Raa tni
mi-arts Siegenbeck von Heukelom eerste
verleenden. Per brancard werd hij vervolgens a
liet Academisch Ziekenhuis overgebracht, akj
iiij spoedig werd geopereerd. Tc even 10 "uur «j
leed hij.
Do overledene was ongehuwd en woonde ii(
zekeren Steenbergen.
Ooggetuigen verklaren, dat hij reeds bij a
overweg het portier opende, bij had haast, u
hij moest naar eon yerjaringspartij.
Het- ongeluk toont weer eens te mc r aas j
noodlottig roekeloosheid betaald kan wori-a I
niet srenoee klem kan er gewaarschuwd 1
den tegen het te vroegtijdig openen der porti
R.-K. Wijkverpleging.
Aan het jaarverslag van do R.-K. Vereeim
tot Wijkverpleging over het jaar 1919, wordll
volgende ontleend
In de eersto plaats strekt het verslag osl
zien hoeveel zieken wederom door de Eerw. h
ters-verploegsters werden geholpen, hoeveel ci
do daardoor werd gelenigd, maar tevens hoe
zakelijk de welwillende hulp der stadgenoot*
om dit liefdewerk in stand te houden.
Dank wordt gebracht aan het'Gemeentsbeeti
dat de subsidio uit de gemeentekas aanzial
verhoogde, doch tevens wordt er op gewezen,!
het welslagen van het liefdewerk pi hoofdzaal
hangt van den steun der meergegoede sla-lps#
ten en van hun medegevoel voor hun ziekt ft
deburgers. .1
Met vrijmoedigheid en aandrang wordt 'Mi
ve aller hulp ingeroepen, te meer omdat de
kende duurte vau velerlei artikelen oorzaak sil
do Vereeniging moeilijke tijden doormaakt. DS
duurte is medo oorzaak dat het jaarverslag ai
merkelijk is ingekort en o.a. de lijst der dj»
van de contribuoerende leden der Vereeniging
maal achterw'ege blijft.
Het bestuur der Vereeniging, wenscht tevtwi
aan te herinneren, dat het liefdewerk der Wil
verpleging niet vereenzelvigd mag worden
St. Elisabcthsgesticht aan de Hooigracht. W.is?
dc verpleegsters der drie wijkgebouwen ZatW
van genoemd gasthuis, maar beide inrichliia»
staan geheel op zichzelf en onder afzonderlijk15
verschillend bestuur.
Een woord van dank en waardecring aan 4
Eerw. Zuster-verpleegsters voor de liefderijke#/
en toewijding besluit het verslag.
Uit het overzicht der werkzaamheden
verder dat over het jaar 1919 in het gets'
aan de Oostdwarsgracht 5665 bezoeken bij zieiü
Een en ander over Egypte.
I.
Egypte en de NiJL
Egypte ligt in Afrika's Noordoosthoek;
aan de Middellandsclie en. de Roode Zee,
en is door de landJengte van Suez met Azië'
verbonden. In het Zuiden grenst het aan
iNubic, in het Westefi aan de Lybische
Woestijn of de Sahara. Het land- ligt aan
weerszijden van den Nijl. Twee knie geb erg
iten langs dezen stroom sluiten het 100
mijlen lange cn ongeveer 2 t<yt 4 mijl breede
Nijldal in. Verslaat men onder Egypte het
INijldal en de kuststreek aan de Middel-
landsche Zee, dan beslaat het slechts pl.rn.
800 vierkante mijlen. Het geheele Egypti
sche Rijk omvat 6000, later zelfs 8000 "vier
kante mijlen.
Regen is in Egypte een groote zeldzaam
heid. In Opper-Egypte valt in twee jaar
nauwelijks een stofregen; in Neder-Egypte,
•de kuststreek, regent het vaker. De heete
^voestijnwind', Samum, die in Egypte Chau.
pin heet. zou spoedig het land in een
twqeatiih hebben omgeschapen-, als de Nijl
niet jaarlijks buiften. zijn oevers trad en
bet dal met vruchtbare slik bedektp. Zoo is
jEgvptp indtuduud, sift iiki'.Qdötus, de Griek.
sche gesehïedischrijver zegt, een geschenk
van den- Nijl.
Vanwaar stamt de merkwaardige stroom,
cn hoe ontstaat zijn overstrooming. De
bronnen van den Niil opzoeken („capat Nili
quaerere"') beteeken.de in de oudheid: het
onmogelijke doen. Alleen hadimen de vage
aanduiding, dat de Nijl in de nabijheid
van een gebergte, het Maangebergte, ont
sproot. Zoo bleef eeuwen en duizendtallen
van jaren de oorsprong van dteni Nij/1 in ne
velen gehuld. Eerst, in den nteuwsten tijd
werd de sluier er af getrokken. Den Engel-
schen. kapiteins Speke en Grant gelukte
hei. in het. jaar 1863 vast te stellen, dat de
Nijl ontstroomde uit een meer, dat op Afri-
ki^s hoogland, ongeveer beneden den eve
naar, la.g. In dit meer her, meer van
Uckerewe of Victoria Njausa verzame
len zich de bronwateren uit het Zuiden.
Oostelijk hiervan strekken, zich hooge
sneeuwgebergten uit, die de ouden waar
schijnlijk het Maangebergte noemden.
Aanvankelijk draagt de Nijl den naam
van Vitte Nijl; yan 'hef Oosten ver
een ig' zich spoedig- daarmee de Blauwe
N ij 1, die van Habesch of lAbessinlë komt:
en eindelijk de Aatbara. De vereenigde Nijl
vormt in het bergachtige Nubië wede wa
tervallen en stroomversnellingen, tot hüj
hij Assuan, lief vroegere Syene, ini Egypte
treedt en alsdan rustig en majestueus door
bet .enge Nüldal Aap. <j!e monding
vertakt hij zich in verschillende armen en
vormt een delta, aldus genoemd door
de overeenkomst met het Grieksche iletter-
teeken In de oudheidi telde men 7 (mon
dingen; - nu noemt men gewoonlijk nog
slechts 2 hoofdarmen; don westelijken arm,
die van- 'Rosette; den oostelijken arm, die
van Damietto.
'Het bui ten-de-oevers-treden van den Nijl
ontstaat door den regentijd in Nubië, Abes-
-sinië en de zuidelijker landschappen, die
van begin Mei tot. begin Augustus duurt.
Dan begint de Nijl' te stijgen, ofschoon in
Egypte geen droppel regen valt. Aanvan
kelijk is de stijging onmerkbaar, -neemt in
Juli toe en wast dan dagelijks 13 tot 26
c.AL In Augustus treedt de Nij/l buiten zijn
oevers, en in. enkele dagen is Egypte in een
meer herschapen, waaruit enkel de Meden
en- dorpen opsteken. De steden zijn door-
opgehoogde wegen verbonden, terwijl aller
lei vaartuigjes het water doorkruisen.
Vele kanalen voeren hef. wafer aan bei
de zijden van den Nijl verder landwaarts
in, Midden September stijgt het -water niet
meer; het; blijf f. constant tot October,
waarin de stand 'gaat dalen en de Nijl
begin November wéér in zijn bedding
treedt Wa r het. water rijkte, bedekt een
vruchtbare sliklaag het land, een uitste
kende voedingsbodem voor 'het zaad, dat
nu wordt uitgeslrooid. De hoornen, die nu
hun iool verliezc^ bloesemen opnieuw; de
weiden groenen wéér; eind Januari oogst
men voor het eerst, in April voor do
tweede maal. Tarwe en rijst dragen hon
derdvoudige vrucht; de gierst, een koren-
oogst, groeide tof boomhoogte. Daarom
kon Egypte zooveel van zijn overvloed aan
andere Landen leveren. Uit de geschiedenis
van Joseph weten we dat zijn broeders uit
Egypte koren haalden. Later werd Egypte
de korenschuur van het Romteinsche Rijk.
De Egyp ten aren zijn Chamieten, in
oerouden tijd van Azië afkomstig. Cham'ë
tweede zoon Migraïm was de stamvader
der Egyp tenoren, waarom Egypte bij de
profeten ook wel het land Migraïm werd
genoemd.
Cultuur der Egyptenaren.
De kunst
Speciaal in één kunst hebben de Egyp
tenaren zich onderscheiden: de bouwkunst
De bouwwerken wekken tot op den huidi-
gep dag verbazing. De voornaamste bouw-
soorten zijn:
a. De obeliskten. Deze zijn vier
hoekige zuilen, die een weinig spits toe
liepen; ze waren tot 60 M. hoog en uit één
stuk gehouwen, 't Is onbegrijplijk, waar
men de krachfen vandaan heeft gehaald,
die ontzettende kolossen uit te houwen, te
vervoeren en op dé bestemde plaats op te
richten. De obelisken waren van hard gra
niet vervaardigd; on waar'in Egypte zelve
geen ^laiiieU'otseji ie y,inden waren, moes
ten de duiztenden arbeiders naar de Ooi»,
lijke grensgebergten trekken, om het res-
zenblok uit het graniet te hakken. Mol
schei-pe kiezelsleenen werd het oppeiv'at
dan spiegelglad geslepen, waarin dan hiêro-
glyphen en verschillen do figuren vver('01
gegrift. Dan moest het blok, soms te
op walsen, soms te water langs de Egyp
tische kanalen, een paar honderd wijl ver
voerd worden.. Daar waren een 1^-^
menschen voor noodig. Was de obelisk
dan op de plaats van bestemming aange
komen, dan stond het zwaarste werk M
te doen: hij moest door middel van vel»
duizenden st-rikken omhoog worden ge^
schen, om op het voetstuk te worden gc*
tild.
Nu nog staan vele obelisken, grnot
klein, verspreid in Egypte. De koning*3
na Ramses dein Groote hebben veel
Risken' opgericht. Geruimen tijd' later
den de RomeLnsche keizers enkele obel'S*
ken naar Rome doen voeren, ter verss*
ring van pleinen en markten.
De BtLrbaren, die in. de Middeleeuw3
Rome verwoestten, vermelden ook de obe
lisken.
Een tiental efeuwen lagen de ruïnen bf*
graven tot Paus Sixtus V in 1^
bouwmeester Fontane enkele ruïnes 1
opgraven, en de brokstukken tot den °o
sproJLkeJijken yprrn Uel sauicnlast£|A
