B y I T E N L A
pit fclac! verschijnt eiken dag, ultgez. Zon- en Fcestd.
pe Abonnementsprijs bedraagt, by vooruitbetaling,
voor Leiden 17 ct. p. week, f2.£5 p. kwartaal; bij
cDze agenten 18 ct. p. weck, f2.40 p. kwartaal.Franco
I9i! pc.8t f2.70 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags-
blad is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling
fjiD 40 ct. p. kwartaal, bjj vooruitbetaling. Afzonderlyko
jtuumereó ct.,met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
11e Jaargang.
Bureau: RAPENBURG 10
ZATERDAG 29 ME! 1920.
LEBDEN. fnterc. TeJeicon
No. 3225
Postbus 11.
De advertentieprijs bedraagt 321/5 cent per regel
voor gewone advertentiënZaterdags 30 cent per re^el
Voor ingezonden mededeelingen wordt het dubbele vau
het tarief berekend.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop on
verkoop 50 cent; Zaterdags 75 cents, van 30woorden
Dit nummer bestaat uit
vier bladen, waaronder het
ït geïllustreerd Zondagsblad.
De Politieke toestand.
Heden vergadert de algemeene Bond
van R.-K. Kieskringorganisatiea in Neder
land te Utrecht in heil) gebouw voor Kun
sten en Wetenschappen.
De voorzitter Mr. A. B'a r o n v. W ij n-
bergen, opende de Algemeene Bonds
vergadering met het. uitspreken van de
Volgende rede, waaraan wij gaarne op deze
s de bijzondere aandacht willen ves
tigen:
Voor do eerste maal komt op heden de
B-K. Staatspartij, gereorganiseerd in den
Algemeenen Bond, waar onze politieke or
ganisaties der achttien Kieskringen, zon
der uitzondering, ziin toegetreden, onder
haar nieuw en voltallig bestuur bijeen.
Zwaar is onze taak, doch blijmoedig en
en met. groolli vertrouwen zal z'e door ons
worden aangevat.
De geslachten, die kunnen bogen op een
verleden, blijven welgemoed te midden der
grootste beroeringen, wijl dat verleden hun
Kltènkt' veilig houvast.
Td'J de zoodanige behooren ongetwijfeld
tij, katholieken, aan wie een historie van
tfhier twintig eeuwen de zware verplich
ting voorhoudt een heerlijke traditie trouw
te blijven, tevens richtsnoer biedt, waar
lange die taak kan worden volbracht.
Anderen mogen in d'eze dagen van oor
deel wezen, dat het oude, als niet doelma
tig gebleken, vernietigd moet worden, dat
ten gansch nieuwe orde moert) worden daar-
'd; mogen in grenzenloozen hoog
moed. in God-tergenden scheppin gswaat»
zich inbeelden, uit den chaos, dien zij ons
voorbereiden, door een „het worde" een
is'einve wereld te kunnen doen ontstaan,
we weerstaan dat noodlottig streven met
allo kracht, die in onis is.
Neen, de nieuwe orde, die komen moest,
i; gfekomen, is daargesteld, eens en voor
eoed.
Doorsloken werd de zijde
En bloed 'en water vloot
Daar uit de wond de wijde
O wonder God lijk groot
Herboren en herschapen
Trad daar de menschheid uit
De bruidskroon om de slapen
Gods uitverkoren' bruid.
En mede kreeg ze, de herboren mensch-
wid, bij den aanvang der nieuwe orde,
bp haar tocht door de eemvei
uwe en raocitevoiie zou blijken te rijn, de
Kerk, die haar meid moederlijke bezorgd
heid zou leiden aan de hand, telkens haar
er op zou wijzen, het heü'on in verbinding
Ie houden met het verleden, teneinde
maatregelen te treffen voor de toe
komst, telkens den rechten weg zou toonen
van uitgangspunt naar einddoel, en haar
manend zou itoaspreken, mocht zij dreigen
m dien weg af te wijken.
Trouw volbracht de Kerk haar taak
h historie ligt daar, om het t§ bewijzen
g onlangs mochten we tijd'ens de ver-
(chrikkelijke oorlogsjaren de sit'em verne
men van den huldigen regeerenden Paus.
•in in zijn vredes-encyclick de menschheid
lenigrfep naar den weg,, die verlaten was,
op wijzend, dat men 'heeft opgehouden
bj de inrichting van het Staatsbestuur de
voorschriften en regelen de christelijke
wijsheid toe te passen, en dat daarin een
tbr voornaamste oorzaken der tegenwoor
dige ellende te zoeken is.
Aan den oud-voorz.- van dezen Bond Mr.
Kooien, komt de eer toe. in zijn magistrale
tfde over de Katholieke Staatkunde op den
têrstCQ Nederland schen Katholiekendag
Pausen Encycliek ten dezen opzichte
hddev te hebben toegelicht, en duidelijk ge
maakt te hebben tot welke toepassing ze
Id'er moet.
En de omstandigheden hier te lande,
«aar geen enkele politieke groep de meer
derheid bezit, wijzen er met beslistheid
Wbn, dat de plicht, de voorschriften en re-
?hn dor christelijke wijsheid in toepas-
fin? te brengen in 't Staatsbestuur het
vorst en het zekerst volbracht wordt in blij
vende samenwerking met herb wier begin
gen in het staaltikundigte op zoo menig
belangrijk punt met de onze samenvallen,
- in blijvende samenwerking met de
•Ni-revolutionaire en de christelijk-histo-
gfeche partij, aan wie van deze pi a arts van
T harte een groet zij gebracht.
Of staat aan sommig'en in min of meer
'Wwijaerde toekomst een andere groepee-
ri|'g voor oogen, die nu reeds geleidelijk,
wiiar ongemerkt zou kunnen worden voor-
weid? Zijn sommigen wellicht onder den
naruk gekomen van heil'geten over onze
lenzen door de onzen naar wij moeten
•••aoren gedrongen door den nood, die
"vfitten breekt wordt aanvaard, en dat
"aar 'hun meening ten ontzent zou kunnen
fordo geimporteerd?
Er is reden, meenen we, de vraag fle
pen. 0
Voor zoover het antwoord bevestigend
moeten luiden, zij mot allen nadruk ge-
dat moeilijk een bedenkelijker en ge-
grvoHer poging tot ondermijning der
•alholi'cke Staatspartij aan te wijzen zoude
Neen vóór alles onze eenheid bewa-
gaan we, geleid door onze christelijke
®®pnselen, kloek en vastberaden voort., len
•inde te volbrengen wat op politiek terrein
18 volbrengen valt.
Niettegenstaande het vele, rtjeds aaarge-
e|d, valt nog zooveel te verbeteren; onze
wrnaamstte wenschen hebben we in' 1918
"gelegd in ons program.
elnu met dankbaarheid zij geconsta-
epd- dat onze huidige Regeering met den
"oed en rncit oen degelijkheid, boven onzen
lof verheven, in dte twee jaren van haar be
wind, zoovele en zoo voorname punten van
ons program reeds tot verwezenlijking
heeft gebracht.
Het zoude ons te ver voeren daar thans
nader op in te gaa.n
Een bijzonder woord van lof en dank zij
nochtans gtebracht aan hem, die in dezen
buitengevvonen tijd een buitengemeen zwa
re taak op voortreffelijke wijze te vervullen
wist, die onze rechten en aanspraken wist
te doen Eerbiedigen, de eere van ons l4nd
wist hoog ite houden met zijn niet genoeg
te prijzen Slaatsmarosbeleld, onze Minister
van BuilenlandsChe Zaken.
Onze Regecring, die tot dusverre alle re-
d'en gaf tot (tevredenheid, zullen wij blijven
steunen met hart en ziel, en alle middelen
aanwenden, teneinde haar in 1922 niet
slechts le behouden, doch haar bovendien te
schenken eene groollere meerderheid.
Daartoe mede te vverk'pn is plicht van al
len in en door deze organisatie^ in die rich
ting te sturen is vooral de taak der voor
zitters van Kieskringbesrtairen, en van lo
cale of parochiale kiesverenigingen: op hen
persoonlijk rust hen geheel bijzondere ver
antwoordelij kheid.
Zorgen zij er voor, dat den kiezers de
noodige ontwikkeling worde bijgebracht.
Zorgen zij er voor, dat. ons kiezerskorps
die mate van ontwikkeling bereikt dat een
1 iedy tot den laatsten man en de laat
ste vrouw toe door zijn daden biijk geeft
overtuigd te wezen, dat alle andere over
wegingen daargelaten wij vóór alles
katholiek stemmen, omdat wij katholiek
zijn.
Zorgen zij er voor, dat 'onze kiezens op
d'è hoogte zijn van de geschiedenis der ka
tholieke Staatspartij, op de hoogte zijn van
'hetgeen door de werkzaamheid der tegen
woordige Regeering en door hen, die haar
steurten, werd en wordt bereikt.
Zulks worde niet. eens, doch bij herha
ling en bij herhaalde herhaling den kiezers
voorgehouden.
Op onze katholieke pers, aan wier steun,
leiding en voorlichting dit zij met groo-
te waardeering g'ezegd de goede gang
van zaken op politiek terrein voor een zoo
groot deel te danken is, zij een krachtig
beroep gedaan in deze richting mede te
werken, niet het minsi op onze locale Pers.
Zoo gaan wij, in 't belang van Kerk en
Vaderland, van Staaiti en Maatschppij,
voort op den weg, ons opnieuw als den wa
ren gewbzen, terwijl on» leger zoover is
versterkt door de groote schare van vrou
wen, toegetreden tort onze Kiesverenigin
gen, dank zij de op bijzondere prijs ge
stelde aansporing der hoogste kerkelijke
overheid, dank zij den ijver van kiesver-
van""denR.-K. Vrouwen
bond.
Dat aan geen vrouw een plaats in hert
Bóndsbestuur werd toegewezen, is. o.i. een
betreurenswaardig verzuim, dat nochtans
te henstellen is.
En rthans gaan wij aanvangen onze be
raadslagingen, die beloven belangrijk te
zullen zijn, en die opnieuw mogen aantoo-
nen, dat, bij verschil van meening, onze
eenheid, die ons vóór alles noodig is, en
in onzte kracht gelegen is, niet behoeft
te.loor te gaan.
Met de bede, dolf) God onzen arbeid moge
zegenen, verklaar ik deze vergadering ge
opend.
EEN VREDESAANBOD VAN POLEN
AAN SOVJET-RUSLAND?
DE KANONNENFAB3IKATIE EIJ KRUPP
STAKING IN HET DOOR DE ITALIANEN
BEZETTE GEBEELTF VAN TiRGL.
BOMMEN TE VALENCIA.
duitschland.
DE KANONNENFABRIKATIE BIJ KRUPP
'De „Msbd." verneemt uit Berlijn:
Het feit, dat de firma Krupp in Essen
ook den laatsten tijd nog oorlogsmateriaal
vervaardigd heeft, heefthier niet alleen
verrassing, maar ook groot opzien gebaard
en wordt door de bladen al naar gelang
van hun partijrichtirtg uitgebuit.
De „Vorwarts" schijnt niet van plan te
zijn. de zaak zonder meer te laten rusten.
Uit Parijs werd onlangs gemeld, dat men
Krupp er ernstig van verdacht, dat hij nog
steeds oorlogsmateriaal fabriceerde. Uit
een onderzoek bleek, zooals officieus ge
meld wordt, dat inderdaad 75 m.M. kanon
nen gefabriceerd werden. De directeur ver
ontschuldigde zioh door te zeggen, dat het
slechts om aanvulling van het oude mate
riaal ging binnen de door het vredesver
drag-voorgeschreven grenzen. Bevolen
werd, al het geproduceerde te vernietigen
terwijl nu een strenge controle uitgeoefend
vCordt.
Naar aanleiding van dit bericht uit
Parijs, heeft de „Frankf. Ztg," zich tot
Krupp gewend en vernomen, dat deze van
bevoegde zijde -opdracht gekregen had een
klein aantal infanterie;kanonnen voor de
rijksweer te vervaardigen. Een dergelijke
daad is niet in strijd met het vredesver
drag zij is ook niet in bet geheim gesteld.
Het geheele bedrijf van Krupp. waarin
ongeveer 37.000 arbeiders werkzaam zijn,
is nu voor vredeswerk Ingericht. Het
Fransche bericht is niets anders- dan sen
sationeel e stemmingmakerij op den grond
slag van een volkomen onschuldig en on-
'beteekend feit.
In verband hiermede zegt dë „Vorwarts":
Met deze verklaring van Krupp kunnen
wij ons in geen geval tevreden stellen,
want het is eenvoudig ongehoord, dat in
een tijd, dat overal tot de grootste spaar
zaamheid aantsdieajyj'd, wordt, een be
voegde autoriteit Krupp nieuwe opdrach
ten geeft. 'Duizenden en duizen'den kanon
nen van alle soort worden uitgeleverd en
ondertusschen fabriceert Krupp nieuwe.
Wist de rijksweerminister van deze op
dracht af en heeft hij daarover met den
rijksminister van buitenlandsche zaken
onderhandeld?
Men kan in deze uitlatingen van de
„Vorwarts" een partijstandpunt zien. Zeker
is het toch ook, dat in dezen tijd, nu het
volk voortdurend door geruchten van
allerhande Putschen. verontrust wordt, het
bericht over de fabricatie van nieuw oor
logsmateriaal er niet toe zal bijdragen om
die onrust weg te nemen.
Brouwerijen stopgezet.
In de Wurtembergsche brouwerijen doet
zich in den laatsten tijd een 'malaise ge
voelen. Verschillende brouwerijen hebben
het bedrijf moeten stopzetten en de fa
briek moeten veifYvopen. De oorzaken
zijn altijd dezelfde: te dure productie en
vermindering van h?t verbruik.
Ba schoenindustrie.
Uit Zvveibrucken v, ordt aan het „Hbl."
gemeld:
De toestand in de schoenindustrie-wordt
steeds slechter en leidt tot een catastrofe.
In alle schoenfabrieken van Zweibrucken
werd aan alle arbeiders tegen Zaterdag de
dienst opgezegd. Een aantal bedrijven
werkt reeds met verkorten arbeidstijd. De
schoenprijzen dalen. De groote schoenen
zaken kondigen een prijsvermindering
tot e"en maximum van 20 pet. aan.
Frankrijk.
Belasting voor oagehuv/den.
De Senaat heeft de "belastingvoorstellen
betreffende ongehuwde^, en huishoudingen
zonder kinderen aangenomen.
Uitvoerverbod van petroleum.
Het „Journal OfficieT'"publiceert een ver
ordening, waarbij de uitvoer van minerale
oliën en producten daarvan verboden
wordt,
Italië.
De hitte.
Sinds eenige dagen heerscht in Italië
zulk een hitte, dat men. ten zeerste vreest
>or den te velde stemden oogst.
Staking in TiroL
In geheel Tirol 1 s. zoover het door de
Italianen is bezet, e>m algemeene staking
ders, doch ook de postbeambten omvat.
Het treinverkeer met het buitenland is
stopgezet.
Polsn.
EEN VREDESAANBOD AAN SOVJET-
RUSLAND.
De Duitsclie bladen berichten onder
voorbehoud, dat de Poolsche regeering
aan Sovjet-Rusland een vredesaanbod
heeft gedaan. De Poolsche minister van
Buitenlandsche Zaken Patek zou ver
klaard hebben, dat Polen terstond na de
bezetting van Kief bereid geweest was,
om met de Russische Sovjet-regeering te
onderhandelen, maar dat het Russische
tegenoffensief aan het Beresina-front dit
onmogelijk had gemaakt.
Volgens berichten uit Lithauen hebben
van 12 tot 15 Mei te Kovno .besprekingen
tusschen Lithauen en Moskou plaats ge
had, waarbij Lithauen de verplichting op
zich -heeft, genomen, om bij een aanval op
Minsk tegen Wilna en Grodus op te'ruk
ken, en derhalve het Poolsche leger in den
rug aan te vallen. Hiertegenover zou Rus
land zich verhonden hebben ten behoeve
van Lithauen- af te zien van Grodno en
Wilna, en gezamenlijk met Lithauen troe
pen te laten oprukken tegen Oost-Pruisen,
als Duitschland weigert om het Mefmelge-
bied goedschiks aan Lithauen af te staan.
Ernstige botsingen in Oast-Silezië.
In het volksstemmingsgebied van Oost-
Sile'zië is het tot hevige gevechten tusschen
Tolcn en Tsjechen gekomen. Bij Teschen
werden aan beide zijden vele personen ge
wond en gedood.
Rusland.
De toestand te Petrograd.
Zooals reeds is bericht, maken de Rus
sische bladen melding van een formeelcn
massa-uittocht uit het hongerlijdend Petro-
grad. Gemiddeld verlaten 1500 menschen
per dag de stad. Dientengevolge is er een
ernstig gebrek aan werkkrachten ontstaan.
De sovjet-autoriteiten hebben derhalve een
reisverbod voor mannen van 18 tot 50 jaar
en voor vrouwen tusschen de 15 en 40 jaar
uitgevaardigd.
Spanje^-
Bommen te Valencia.
Uit Madrid wordt gemeld, dat te Barce
lona en Valencia de terroristische aansla
gen voortduren. Te Valencia is tijdens een
voorstelling een bom geworpen tegen een
schouwburg, waardoor een ontzettende
"paniek ontstond; er werd echter niemand
y wond. Een andere, bom ontplofte in het
Zwilsersche café, waardoor een tiental per
sonen werden gewond, o. w, een doodelijk.
Buitenlandsche Berichten,
Kopermijnen ontdekt.
In den Harz -zijn tusschen Blankenburg
en Altcn'brak nieuwe koperbeddingen van
buitengewone uitgestrektheid aangeboord,
Het, gehalte der ertsen bleek 15 tot 24 pet.
te zijn.. „Ilbld.'1
Spoorwegstaking in Britsch-Indië.
12.000 spoorwegempioyé's te Bombay heb
ben het werk neergelegd, en eischen loons-
verhoogiog.
SpoorwegsignaLen werden beschadigd en
treinen tegengehouden1. Toen de troepen
arriveerden, gingen de stakers uiteen.
De dienst der spoorwegen wordt geleide
lijk hersteld.
Een sombere voorspelling.
Een Duitsche pythia,- Thalia Helladus,
sdhijnt het heden nog niet somber genoeg
tie vinden en voorspelt in de naaste toe
komst nieuwe rampen en oorlogen.
Ziehier wat zij voor 1921 aankondigt:
„Tweede wereldoorlog. Japan en China
■vallen Amerika aan, dat door Engeland en
Frankrijk geholpen wordt. De Engelsche
wereldmacht gaat geheel ten gronde ten
gevolge van een revolutie in de koloniën.
Duitschland, met behulp van Italië en Zwit
serland, verslaat Frankrijk. Herovering
vanElzas-Lotharingen. Duitschland Ver
groot met Oostenrijk-Hongarije, herkrijgt
al zijn verloren gebieden. Polen bestaat
niet meer. Onverhoopte heerlijkheid van
Duitschland, dat een schitterend koloniaal
rijk in A.frika venwerft. Verschrikkelijke
revolutie in Engeland, Japan, Italië en
Frankrijk. Later veroorzaakt de verschij
ning van een. komeet vulkanische kata-
klysmen in Frankrijk, enz. enz."
„Hbld."
Een erfenis van 1,250,<900 Ir. verdwenen.
Voor de burgerlijke rechtbank van Luik
is, naar de „Nieuwe Gazet" verneemt, een
groot proces begonnen.^
In 1912 had men de zegels gelegd in het
klooster der Caraielieten, rue du Patay,
op verzoek der erfgenamen van een der
overleden zusters, Miarie Florkin.
Tijdens deze rechterlijke operatie toon
de een zuster van het klooster een testa
ment der doode, waarin het volgende ver
meld stond:
„Ik, ondergeteekende, verklaar niets
meer te bezitten dan 10,000 fr. als hypo
theek op een huis der rue du Patay."
Gedurende de debatten werd vastgesteld,
dat de fortuin der overleden zuster tot
1,250,000 fr. beliep. Marie Florkin had 32
jaar in het klooster geleefd en gedurende i
haar lang verblijf aldaar verschillende
erfenissen getrokken.
De zaak ging voor de rechtbank een
oplossing krijgen, toen de oorlog uilbrak
en het proces hangende bleef.
Het werd nu voor de burgerlijke recht
W LET OP DE AWMOWCE
VAM
VROOM DREESMAN
IN DIT BLAD.
6040
Brandstoffen-Commissie
District Leiden.
De Directeur van het Brandstoffenbu-
reau maakt bekend, dat hoofden van ge
zinnen, die ingedeeld zijn bij Leidsche
handelaren en hunne brandstoffenkaart
voor den a.s. winter nog niet in ontvangst
hebben genomen, zicih met hunne oproe-
pingskaart kunnen vervoegen op Musis
Sacrum (Plantsoen) op Woensdag 2 Juni
a.s. tusschen 9—12 uur ,v.m. of 2—5 uur
nam.
Voor inwoners der gemeente Leiden, die
nog geen oproepingskaart ontvingen, be
staat aldaar tevens gelegenheid zich voor
het ontvangen van een minimum-ranti
soenkaart aan te. melden.
De Directeur van het Brand-»
stoffenbureau,
KRAMER.
Leiden, 28 Mei 1920. 1068
de benoeming worden verwacht van den
heer G. A. Bulten, lid van de Tweede Ka
mer, tot burgemeester van Voorhout.
Staien-Generaal.
De eischeresscn zijn M. V., van Aart-
werpen en haar zuster mevrouw Jean N.
Zaterdag begonnen de pleidooien. De
debatten zijn uitgesteld tot 4 Juni.
De collectieve arbeidsovereenkomst in
de bouwvakken fs tusschen de patroons
bonden en de Katholiek© en Christelijke
WËïiükdenorganisaties tot stand gekomen.
Do rageering komt op togen het roeke
loos geld uitgeven bij woningbouwvereni
gingen.
Zooals reads in ean gedeelte van onze
oplage gisteren is vermeld, wordt het be
richt, dat do kolendistributie zou worden
opgeheven, ten stelligste tegengesproken.
Te Zeist zijn drie kindezen verbrand.
Pogingen worden gedaan om op 8 Juli
©en air cms ene Volkszangdag te houdsu.
Het Internationaal Plaimveccongros, in
September 1921 te 's-Gravenhage te hon
den, belooft goed te zullen slagen.
Rijkssuikerkaart.
De Minister van Landbouw enz. maakt
bekend dat in het tijdvak vau Maandag 31
Mei e.k. tct en met Zondag G Juni d.a.v.
geldig zullen zijn de bons no. 34 en 35 van
de Rijkssuikerkaart.
Rogeoringsmeel.
Op de roggebroodibons, waarop rogge
brood is geleverd gedurende het 139ste en
140ste tijdvak, kan aan de bakkers, voor
zoover dezen dit wenschen, ook regeerings-
meel worden verstrekt tegen den gemeen
telijken prijs.
Uitvoer.
Tot nadere aankondiging is dispensatie
verleend:
met 31 .Mei van het uitvoerverbod van
chloorzinlc;
met 2 Juni van het uitvoerverbod van
machinerieën, met uitzondering van loco
motieven en scheepsmachines.
Van de boter, bereid door producen
ten, die zidh hebben verbonden tot nako
ming van verplichtingen, zal mogen wor
den uitgevoerd 50 pet. der productie van
1G—23 Mei j.l.
De stoenindustrie.
De arbeiders op de ringovens langs de
Waal eischen, dat met ingang van Maan
dag a.s. het loon per dagwerk stecnen zal
worden gebracht van f 1.20 op f 1.30.
Wordt aan dezen eisch niet voldaan,
dan Maandag gestaakt.
Minister De Visser.
•Donderdag j.l. was het veertig jaren ge
leden dat de minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, dr. J. Th. de Vis
ser, tot doctor in Je godgeleerdheid pro
moveerde.
Burgemeester vau Voorhout.
Naar „De Tijd" .verneemt, kan eerlang
TWEEDE KAMER.
Vergadering van g i s t e r a B
Lager-Cnderwijswet.
De vergadering begon met de ^temming
over' verschillende aangehouden punten der
a vond verg adoring van Woensdag.
Een ainendenient-Ossendorji, dat voor
de leeraren en directeuren der Rijkskweek
scholen de bevoegdheid tot hol' geven van
onderwijs aan een H. B. S. met 5-jarigen
cursus, dus liet bezit eener Middelbars acte
B, wilde bevorderen, met do toevoeging
dat van deze bepaling kan worden afge
weken alii er geen bevoegdheden of geen
•geschikilo bevoegdheden onder do candi-
daten zijn, werd aangenomen met 44 tegen
31 stemmen.
Een amendement van denzelfden afge
vaardigde, bedoelende als eisch van toela
ting tot de kweekschool niert te stellon
het bezit van een U.L.O.-diploma of een
met 5-jarigen cursus, Iyseum of gymna
sium waarlegen door den Miniisrter was
aangevoerd, dat. het waarschijnlijk gebrek
aan kweekschoolleerlingen zou doen ont
staan, haalde het niet. Het word verwor
pen met 55 itegen 22 stemmen.
In verband hiermede werd een ander
voorstel van'denzblfden afgevaardigde, om
de eigenlijke kweekschoolopleiding van vijf
op vier jaar terug te brongen, vervallen
verklaard.
Een ander amendomont-Osscndorp, dat
een Rijkslieerstoel bij iedere kweekschool
verlangde on dus niet wilde volstaan met
een door den hoofdinspecteur als leer
school aangewezen gewone lagere school,
werd verworpen met M) tegen 36 stemmen.
Do Minister had zich ook verzet tfegen
hot amendement-Ossen dorp om aan do
adspirant-ondor\vijzers '(dezen titel krijgen
de kweehclinegn bij hun overgaan naar do
vierde klas) een toelage van f 1000 iti
plaats van f 500 te geven. Het werd ver
worpen met 50 negen 26 stemmen.
Met 39 tegen 37 stemmen werd aangeno
men het amendement-Visser van IJ zen
doorn om hulpondOrwijzeressen hij het exa
men voor de volledige bevoegdheid vrij te
stellen van het examen in de verplichte vak
ken en handenarbeid.
De Suikieraccijnaopcenjtenmotfie-Teenstra,
werd verworpen mot 44 tcgmi 30 stemmen.
Zonder discussie of stemming werd aan
genomen het wetsontwerp to; verlenging
van den termijn, waarvoor de Verdediging*
belastingen worden geheven, tot 1 Mei
1934.
Verder werd nog bepaald, da! de heer
Schaper Dinsdag mag interpol loeren over
de invoering van den 8-urendag.
De heer Otto wilde van de leeraren van
de opleidingsscholen (voor hulponderwij-
zeressen) dezelfde bevoegdheden vorderen
als van de kweekscholk' raren. De minis
ter wees er op, dat 'het hier on an Ier soort
onderwijs geldt. En de heer Oito nam zijn
voorstel terug, toen de Minister verklaard!
had dat do eischen voor het personeel der
Rijks-opleidingsscholen dezelfde zullen zijn
als die voor de leeraren der bijzondere op
leidingsscholen.
Overgenomen werd een amendement-
Snoeck Henkemans waardoor aan de op
leidingsscholen ook de nuttige werken zul
len worden onderwezen.
De subsidietering voor de aangewezen!
bijzondere kweekscholen leverde twee wij
zigingsvoorstellen van de heer van Wijn
bergen en van der Molen, waarvan het
eene bedoelde het subsidie eerst in te hou-
dien als in vijf jaar uiet minstens 40 kwee-
kelingen slagen voor het onder wij sexainen
in plaats van minstens 50 en het andere
om het mogelijk te maken dat niet steeds
'het geheele subsidie verloren gaat als niet!
gencfeg kweekelingen het rtot onderwijzer
brengen, maar dal de Rijksbijdrage ook
ten deele kan worden ingehouden.
Do Minister wilde het tweede voorstel
overnemen als de voorstellers het eer-
zouden terugnemen. De hoeren Van der
Molen en Van Wijnbergen bleken evenwel
niet tot het accoordje bereid. Zoodat Dins
dag reedis te 3 uur was het quoruni
blijkbaar niet meier aanwezig! de ben
glissing bij stemming zaJ moeten vallen-,