m:
wee de Blad.
Uit de Omgeving.
jÉoensdag 14 April 1920
I.
3C
Russische fondsen.
^'Association de Seeours Mutuel et
protection des Intéréts Suisses en Rus-
opgericht in 1918 op initiatief van de
i'lserscJie regeering, heeft aan de ver-
llcnde commission en vereenigingen
\edcrland cn in de Scandinavische rij-
die zich bezighouden met de verde-
van de belangen van houders van
i'clie fondsen, houders van vorderin-
op Rusland en belanghebbenden bij
goederenhandel .op dat land, een voor
gedaan tot het houden van onderlinge
iprekingen omtrent het aannemen van
3 gemeenschappelijke houding te dezer
v en zoo mogelijk te komen tot over-
itemming nopens de verder te deze te
vn gedragslijn.
leze uitnoodiging werd op verzoek der
jlsersche regeering door de regeeringen
ile betrokken landen ondersteund en
tot gevolg dat besloten werd tot het
jen van een conferentie te Genève op
April a.s. Op die conferentie welke be-
Ideüjk een consultatief karakter zal
gen, worden Denemarken, Zweden en
,nvegcn vertegenwoordigd door com-
ies, bestaande elk uit 2 a 3 technici,
la gepleegd overleg tusschen de minis-
van Buitenlandsche Zaken, Landbouw
verheid en Handel en Financiën en de
rokken Nederlandsclve commissies en
eenigingen zullen op de bedoelde con
ditie als Nederlandsche vertegen woor-
van de belangen van Nederlandsche
iders van Russische fondsen en vorde
ren op Rusland optreden de heeren:
M. W. F. Treub, oud-minister van Fi-
cicn, en mr. A. F. v. Hall, bankier te
sterdam, terwijl als vertegenwoordigers
Nederlandsche belanghebbenden bij
goederenhandel op Rusland zullen op-
jen de lieeren C. Borst, C. de Vries en
Pons. respectievelijk voorzitter, be-
urslid en secretaris van de „Vereeni-
Nederlandsche belangen in Rus-
Ie heer Treub is aangewezen als eerste
tlegeerde.
icht
el KATWIJK AAN DEN RIJN.
Rb oliiie. Maandagmiddag hield de afd.
ndwijk en Omstreken van den Algemee-
Ned. Politiebond een vergadering in
de Roskam, waar als spreker, optrad
>er Koster I-Ienken, lid van het Hoofd-
p.L 'eer Kc
jnur van genoemden Bond.
R'Sfts voorzitter, de heer H. Vooijs, Inspec-
van Politie te Katwijk, opende de ver-
ring, sprak een woord van dank aan.
heer Burgemeester van Katwijk, die
zijn tegenwoordigheid van zijn belang-
tg deed blijken en gaf daarna het
den spreker,
ir. begon met uit een te zetten, dat
het tot isand brengten van hervormin-
ilJ de revolutie niet het aangewezen mid--
f 2 aarna weidde hij uit over de taak der
tie. De politie is geroepen, om de uit
ing der wetten te verzekeren; zij moet
P E hermend optreden.
e politie moet, gelijk vanzelf spreekt,
nkoopbaar zijn.
Is volgens spr.. niet goed, dat in 1100
eenten evtenvcel verschillende instrue-
ppjfi bestaan. Mogelijk zal spoedig -een po-
üllu#vet in behandeling komen, die de taak.
politie regelt. Hierbij moeten natuurlijk
H ïganen der politie zeggenschap hebben,
moet komen een zoodanige bezoldi-
dat het ambt van de politie een be-
d ambt wordt.
kvolgtens wordt door spr. aangetoond,
ten geheel ander systeem noodig is; dat
•olitie b.v. geheel ondergebracht dient
[orden bij één departement van bestuur;
dat de bevoegdheid van allen gelijk rnöe£
zijn; dat uniformkleeding gewenscht is,
zoodat men tenminste kan zien, wat politie
is, en men deze niett. aanziet voor bode, con-
gierge enz. De bevordering motet anders*
geregeld worden; 't moet geen toeval of pro
tectie zijn. De opleiding Is door het Rijk te
lang verwaarloosd; de Bond was de eensite
die hierin verbetering gtebracht heeft. Op
de karaktereigenschappen moet bij benoe
mingen gelet worden, en niet alleen op ont
wikkeling.
Om do verschillende eigenschappen, die
de politie moet bezitten, moet een goede sa-
larieering verzekerd zijn. Door giften gaai
de zelfstandigheid verloren. Geijverd moet
wordbn voor een minimum-salaris van een
agent van 1750 met periodieke verhoogin
gen tot 2050.
De wet verbiedt de politie 'het middel te
gebruiken, door andere gebezigd, n.l. sta
ken. 't Is echter de plicht der overheid te
zorgen voor een goede isalarietering. De or
ganisatie mag dc overheid in haar gezag
nooit ondermijnen. Die dat doet, graait
zichzelf een graf. Nooit zich ook onder de
roode vaan scbaren; zoodra de roodte vaan
gehoschen wordt, is het met de politie ook
gedaan.
't lis geen toeval, zegt spr., dat 2 be
stuursleden van den zich neutraal noemen
den Bond van Politie, volgelingen van de
S. D. A. P. zijn.
Met een opwekking om toe te treden bij
den Alg. Ned. Politiebond besloot spr.
De heer Brouwer vraagt, hoe men kan
zeggen nteutraal te zijn, als men tegen de
S. D. A. P. ageert. Spreker antwoordt, dat
de Bond niet aan politiek doet. Als echter
de S. D. A. P. tracht den Bond verdacht te
maken en jfle leden ter uit wil halen, dan
moet men hiertegen ageeren.
De uitlatingen van Vink, (hoofdbestuurs
lid van dien Bond, hebben duidelijk doen
hooien wat ze *zijn en wat ze willen. Nog
enkele vragen worden gesteld die door 'en
spr. afdoende worden beantwoord. O. m.
wordt door den heer Jacobs, uit Oegst-
gteest gevraag! of (het heele Duitsche leger
rood is omdat het toch meegegaan is met
de nieuwe fegeering. Spr. zegt, dat het
heel wat anders is, of er revolutie is en men
noodgedwongen ten beste van den staat in
dienst blijft, of dat men te voren reeds ztegt
mee te 'zullen revolutioneercn. Alleen hot
misdadigtersgilde kan van een revolutie
beter worden.
De voorzit! er dankt spr. voor zijn hel
dere rede, dankt voor de opkomst, inzon-
der look den heer Zandbergen, raadslid te
Rijnsburg, waarna de huishoudelijke za
ken der- afdeeling worden afgtewerkt.
Land- (en Tuinbouwiarbeiders. Maan
dagavond vergaderden vele R.-K. Land en
Tuinbouwarbeiders in lokaal Fennes,
daartoe opgeroepen door eenige voorman
nen uit den R.-K. Volksbond. De heer B.
Weijers opende de vergadering met den
Christelijken groet en noemde het een ge-
notegen, dat velen aan den oproep hadden
gehoor gegeven om deze vergadering bij te
wonen, gaf list 'woord aan den heer B.elt,
vrijgestelde van den Bond ,,St. Deus Dedit",
die begon met' zijn verwondering uit ie
spreken dat men hier niet eerder was ge
organiseerd. Wel was hier een afateeling
van den Volksbond, doch dat is geen vak-
vereeniging, en daar kunnen afzonderlijke'
vakbelangen iiiet behartigd worden. Nog
bij vtelen heerscht hierover een verkeerde
meening Als mannen zooals spieker ko
men worden ze soms nog aangezien
voor halve bolsjewieken, ook door arbei
ders. Doel its juist de afstanden tusschen
patroon en werknemer te verkleinen. Dit
motet. gebeuren op Christelijken grondslag.
Wel moet er soms oppostie gevoerd worden,
doch niet anders dan noodgedwongen. (Spr.
behandelt uitvoerig de toestanden van ve
le jaren geleden; vijst er op, hoe door nie
mand minder dan Paus Leo XIII z.g. er
reeds 28 jaar geleden in zijn heelijken ency
cliek Rerum Novarum op gewezen is dat in
vele misstanden verbetering gebracht dient
te worden. Niet dé S.D.A.P. met haar klas
senstrijd is het. die verbetering in den toe
stand gebracht heeft of brengen zal, doch
vanaf de eerste jaren van het Christendom
is hél de Kerk gewceet dife de zwakken in
hun strijd tot verbetering steunde, 't ls
jammer genoeg, dat men de woorden van
een Paus Leo XIII z.g. uiel eerder ter har
te hteeft genomen, dan was deze ellen
dige toestand niet gekomen.
Verschillende 'voorbeelden worden aange
haald orn aan te itoonen wat men door or
ganisatie vermag te krijgen. Men behoeft
niet altijd maar, zooals de S.D.A.P.ie 'fee-
pen: ©taak tmaa-r raak, alleen ab uiterste
maatregel moet dit middel gebruikt worden
om verbetering te krijgen. Doch als het
moét mag dit middel aangewend.
Nog wordt door spr. duidelijk aangetoond
het nut van organisatie in verband met de
werkeloozenkassen; waarvan een ongeor
ganiseerde geen voordeelen kan genie
ten. Behalve het stoffelijke heeft, men als
Katholiek ook en vooral geestelijke belan
gen te behartigen.
Ook daarom Roornsch georganiseerd.
Nadat 'nog uitvoerig (toegelicht was het
nut van het lidmaatschap van dten bond en
de werking der werkeloozenkassen, word
gelegenheid gegeven om vragen te stellen,
waarvan door ben tweetal leden werd ge
bruik gemaakt, en welke vragen op duide
lijke wijze werden beantwoord.
Daarna kon men zich opgeven voor het
lidmaatschap wat door velen werd gedaan.
Binntenkort zal weer vergaderd worden om
het. reglement te behandelen en een defini
tief bestuur te kiezen. De voorzitter dankte
spr. voor zijn gloedvolle rede, en sloot de
vergadering op de gebruikelijke wijze.
HILLEGÖM.
De bloemenvelden. Ofsohoon de vel
den nog in vollen luister staan, was het
bezoek door den geweldigen regen Zondag
gering. Toch hadden anders meerdere ver
eenigingen en een groot aantal anderen
nog van het grootsche natuurschoon ko
men profiteeren.
NOORDEN.
Kruisverbond. Zondagavond werd een
ledenvergadering gehouden van het Kruis
verbond, welke door ongeveer de helft der
leaten bezochit was. Hét was een goede
maatregel van het bestuur koffie en siga
ren verkrijgbaar te stellen, de gezelligheid
werd daar zeer door verhoogd.
Na opening door den voorzitter, den heer
P. C. Vroonhof, las de secretaris, de Weer
J. Mouriits de notulen en werd vervolgens
behandeld een schrijven van het hoofdbe
stuur over de Bondsvergadering op 7 Juni
te Rotterdam, en Let periodiek aftreden van
de heeren Potharst ten Bon. Nu het nieuwe
orgaan per post wordt itoegezonden brengt
de voorzitter openlijk hulde en hartelijk
dank aan den heer N. de Jong, die gedu
rende jaar het orgaan kosteloos olkte
week bij de leden aan huis bezorgde.
Bij de rondvraag geraakte de. vergade
ring aan het praten, wat aanleiding was
tot eenige steer nuttige besluiten. Zoo werd
besloten een H. Mis te laten opdragen om
Gods zegen over de R.-K. drankbestrijding
te verkrijgten, aflaatprentjes zullen worden
aangtesehaft ter verspreiding onder de leden
en bevorderd zal worden het aflaatgtebed
dagelijks te bidden. De heeren A. Van Dijk
en J. Mourits verklaren zich op verzoek 'der
vergadering, bereid stelselmatig propagan
da tte voeren tot 'aanwerving van nieuwe
leden.
Volgens de statuten kunnen alleen lid
worden Katholieke mannen en jongtelingen
boven de 16 jaren. Besloten wordt ter bevor
dering van de jeugdorganisatie, kinderen
die hun pltechtige H. Communie gedaan
hebben als adspirantlid toe te laten, zij zul
len 1 cent Iper week contribute betalen,
eer. insigne ontvangen alsmede het orgaan,
indien dit nog niét. in het /gtezin komt. Als
zij 15 jaar zijn mogen zij ook de ledenver
gaderingen bijwonen. Hierna sluiting.
VOORHOUT.
Chr. Hist. Kiesveresnigrag. Alhier is
opgericht een Chr. Hist. Kiesvereeuigiug
met aanvankelijk vijftien leden, met een
voorloopig gekozen bestuur van drie le
den, namelijk de heeren A. Eigenbrood,
voorz.; C. v. d. Tang, secr., en G. Brussel,
penn.-corresp.
KERKNIEUWS.
Zilveren priesterfeest van Rector
L. A. J. C. Speet,
Gisteren had de kerkelijke viering
plaats van het "zilveren priesterjubileum
van den Z.Eerw. heer L. A. J. C. Speet,
rector van het gesticht ,.Dte Voorzienig
heid", te Amsterdam. Te half 10 uur
droeg de jubilaris de plechtige H. Mis op,
daarbij geassisteerd door den H.Eterw. heer
mgr. A. J. Holiëjboek als presbyter assis-
tens, den W.Eerw. heer T. L. Westgtecst,
kapelaan van het. gesticht hls sub-diaken,
Hén Z.Eerw. fieef G. C. de Wolf, rector
van 't St. Aloysiuegesticht als ceremonia-
rius, Herwijt een broteder van den jubilaris
de W.Eerw. j)eer J. L. Speet, kapelaan van
de Rozenkranskerk to Amsterdam, als dia
ken fungeerde.
Onder do H. Mis hield de W.Eerw. heer
L. J. Spteet een feestpredikatie, waarin hij
als tekst had gekozen: ,,Ik smeek U dat gij
mij helpen zult door uwe gebeden bij God".
Behalve door de inwoners van het ge
sticht, werd de H. Mis bijgtewoond door
de familie van den jubilaris, waaronder
diens bejaarde vader.
I-Ioewél op den eigenlijken dag van het
jubileum (30 Maart j.l.) reeds teen receptie
gehouden was, kwamen nog talrijke per
sonen w.o. vele E.E. Heeren geestelijken
den jubilaris gelukwenschen. De viering
werd met een plechtig Lof waaronder het
Te Deum gezongen werd, besloten.
Broeder Ireneus t.
In aansluiting aan ons bericht van gis
teren kunen we thans melden, dat de
Eerw. Broeder, dia gisteren op de Hobbe-
makadte door een beroerte getroffen in
eenzakte en kort'daarna overleed, Broeder
Ireneus is. De Eerw. Broeder-Ireneus (in
de wereld G. A, Schijvens) gaf onderwijs
aan de St. Vincentius-scholen aan de
Stadhouderskade ie Amsterdam. -Op den
dag van ziin plotseling sterven had de 65-
jarigte broeder zijn gewone dagtaak nog
verricht. Hij leed sinds langen tijd aan
suikerziekte, doch zijn gezondheidstoestand
was gisteren geenszins zoodanig, dat nie
mand een zoo plotseling verscheiden had
verwacht.
Binnengedragen in het Zuiderbad werd
dten Eerw. Broeder aldaar door pater Bar-
romeu3 de Groeve de H. Absolutie toege
diend, hetgeen wij reeds berichtten.
Zonder tot het btewustzijn te zijn geko
men gaf hij den geest, na nog onder voor
waarde het H. Oliesel otnvangen te heb
ben. „Meb.''
Land- en Tuinbouw
HAARLEM. De bloembollenbeurs was
druk bezocht; er werd echter weinig ge
handeld. Dé volgende prijzen werden be
steed voor gladiolussen van 12 c.M. en op:
America 5, Halley ƒ2.50, Baron Hulot f 5,
Mr. Mark f 6, Niagara 3.GO, Lucie 10,
LTimnaculée 6, Mr. Frank Pendleton
6.50, Mr. Wietze 6.
Plantgoed van 4-6 c.M.: Niagara 0.45,
America 0.75, Mr. Frank Pendleton f 1.10
Catharina f 3.50, Halley 0,40, Wilbrink
0.60,
Stand van het mond- en
klauwzeer in Nederland gedurende de
week van 28 Maart tot 4 April:
Aantal
Provinciën. Vcabeslagco. Gemeenten.
Groningen
24
12
Friesland
104
17
Drenthe
10
Ti
Overijssel
53
>15
Gelderland
17
9
Utrecht
30
11
Noord-IIolland
103
34
Zuid-Holland
164
47
Zeeland
7,
7
Noord-Brabant
109
39
Limburg-
32
9
In het eglieele Rijk
653
205
RECHTSZAKEN.
HAARLEMSCHE RECHTBANK.
In September 1919 trad de kantoorbe
diende A. H., bij den deurwaarder V., te
Hoofddorp, in dienst. Hij moest daar
de boekhouding bijhouden en beheerde te
vens de kas. In plaats van het vertrou
wen, dat de patroon in hem stelde, waar
dig te toonen, verduisterde hij op verschil
lende tijdstippen groote en kleine bedra
gen geld. In zijn boekhouding ontstonden
vele onregelmatigheden, welke bij de kas
controle werden ontdekt. De gezamenlijke
som, welke niet gedekt was, beliep ruim
f900.
H. had voor de politie alles bekend. Hij
ging veel uit, zette de tering niet naar de
nering en was zóó tot zijn laakbare daad
gekomen.
De eisch luidde: één maand.
HOOGE RAAD.
De Hooge Raad deed uitspraak in zak»
de cassatieberoepen van den Minister fan
Financiën en den prooureur-gêneraal bij
het gerechtshof té Amsterdam tegen een
arrest van dat Hof, waarbij K. F. 3. Z.
van alle rechtsvervolging is ontslagen met
betrekking tot een vervolging wegens het
niet vertoonen van een kiwitafitie wegens
betaalden accijns voör een geslachte koe
in een slachtplaats te H i 11 e g o m, in
welke zaak de beklaagde zich had beroe
pen op het aanwezig-zijn van het geval
van noodslachting. De beroepen werden
verworpen, waardoor het arrest van liet
gerechtshof voornoemd, waarbij het aan
wezig-zijn van het geval van noodslach
ting werd aangenomen, is gehandhaafd.
Burgerlijke Stand.
LEIDEN.
Ondertrouwd: C. Goeman jm. 37 j.
en T. Delsasso jd. 26 j. I. Frankfort
wednr. 37 j. en H. van Frank jd. 27 j.
N. E. Dool jm. 23 j. en C. W. van der Wilk
jd. 31 j. W. F. van Wijk jm. 23 j. en II.
J. van Galen jd. 22 j. W. Zeilstra wednr.
32 j. en G. S. C. Blóte jd. 33 j. H. San
ders jm. 26 j. en L. Bernard jd. 28 j. A.
P. Speekman jm. en M. C. Monde jd. G.
P. van Tienhoven jm. 29 j. en N. M. C.
Hoyack jd. 22 j. J. F. C. van den Burg
jm. 24 j. en P. P. J. van der Vlist jd. 20 j.
G. H. Kleinhans wednr. 44 j. en M. E.
van Abswoude jd. 40 j. L. J. H. Luxem
bourg jm. 23 j. en C. J. F. M. Paulssen
jd. 21 j. G. J. Biesot gesch. m. 46 j. en
T. Landkroon jd. 34 j. P. Klaver jm.
27 j. en C. M. Boots jd. 23 j. J. H. de
Winter jm. 26 j. en M. Prins jd. 25 j.
R. A. E. van Thuyne jm. 29 j. en J. Prevo
jd. 24 j. B. J. van der Lingen jm. 22 j.
en C. Philippo jd. 23 j. P. Pillekers jm.
27 j. en M. Kurrels jd. 24 j. J. L. van As
jm. 25 j. en S. E. van der Heijden jd. 25 j.
HU.LEGOM.
Geboren: Z. van Leiten en Weijers.
Overleden: J. v. d. Schrier m. 62 j.
M. A. Alders m. 31 j.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Geboren: Z. van v. Nieuwpoort en
Tijsterma. D. van v. d. Burg en in t
Veen. Z< van Uithol en Kleijne. Z.
van IJkema en Koblenzweij. Levenl. z.
van Stoop en Piek.
Overleden: A. Batenburg wed. v. W.
v. d. Bosch 78 j.
Gehuwd: H. v. d. Leden jm. 26 j. en
H. Schinkel jd. 21 j.
TER-AAR.
Geboren: Z. van Versluis en Wilte-
rnan. Z. van Van Leening en Den Bra
ve. Z. van Hoogervorst en Heemskerk.
D. van Brand en Hekman. Z. van Hart
veld en Van der Zwaan. Z. van Van
Leeuwen en Den Brave. Z. van Haber-
niehl en Lam. D. van Verlaan en Hek
man. Z. van Kempenaar en Treur.
Z. van Van Vlet en Van der Graaf.
D. van Vermeulen en Van den Ilaven.
D. van Boekensteijn en Verhagen. Z.
van Breukman en Heemskerk. Z. van
Voordouw en Schellingerhout. D. van
Van der Vlugt en Venne.
Overleden: D. van Amsterdam 89 j.
wed. van G. van Heteren. J. Verlaan 92
j. echtg. van J. Hillebrand. M. C. van
Eijik 85 j. J. N. van der Pijl 2 j. N.
J. Vuyk 1 j.
Gehuwd: S. Binnekamp 23 j. en M.
van der Ster 20 j.
BODEGRAVEN.
Geboren: Martinus, z. van B. 3e-
zuijen en J. van t Wout. Wouterina,
d. van A. Steefland en K. van Vliet.
Johannes Beruardus, z. van P. D. Oskam
en A. A. van Eijk. Wilhelmina Maria,
d. van G. Walraven en W. M. Kouwenho-
yen. Wilhelmina Gijsberta, d. van G.
A. Kromwijk en W. G. Oorschot. Pieter-
tje, d. van M. Koom en E. A. Vlot.
Pieter Gijsbertus, z. van G. v. Dam en A.
v. Leeuwen.
Ondertrouwd: L. Nijssen 30 j. en
C. M. Sanders 23 j. J. J. M. van Velzen
25 j. en C. P. Oudejans 23 j. A. Demoed
27 j. en C. M. Meerveld 25 j. H. Kos
ter 26 j. en J. Hoofdman 23 j.
Getrouwd: L. A. Blok 27 j. en M.
Oliemans 24 j.
Ondertrouwd: L. v. Til en L. v. d.
Vooren. H. J. M. Wil Iers en M. J. H.
Jenje. P. A. Zeestraten en A. M. v. d.
Meer.
Een les in de
Hawaiiaansche letteren,
ater Reginald IJzendoorn schrijft in
Vriend der H. H. Harten":
>ór 1820 dadhten de Hawaiianen er
niet aan hunne gedachten op papier te
ijW De legenden van hel land werden
4? barden mondelings aan hunne leer-
"i overgeleverd.
siert dien hebben de protestaritsche zen-
?eu allerlei boeken in de Hawaiiaan-
taal uitgegeven: catechiamusboekj'es,
'Is, schoolboeken, aardrijkskunde, ster-
rode. meetkunde, gezondheidsleer enz.
*aren meestal vertalingen van Engel-
werken. Ook preeken werden uitgege-
«n later eveneens min-stichteliike re
's en wonderbare geschiedenissen.
eenige oorspronkelijke boek door in-
ïtagen geschreven .is waarschijnlijk de
kicdenis van Hawaii, door de leerlingen
Zogenaamde Hoogere burgerschool van
Jina-Luna te boek gesteld.
"langs heeft men bovendien de oude
ziiaansche overleveringen door Kanak-
laten opschrijven. Deze zijn in proza
heven. De oeroud'e overleveringen, die
•roiën duizende jaren oud zijn, waren in
tenminste ze werden gezongten en
"u ook in versvorm neergeschreven,
'waarin nu eigenlijk de versificatie be-
ik niet met zekerheid kunnen'ach-
"bn: er is noch rijm. noch maat in te
eirt men vindt er geen bepaald aan-
fcttc-rr
onderscheid tusschen poëzie en proza uit te
maken.
Ik sprak zooeven van het zingen di°r ver
zen en daaruit zou men op kunnen malven,
dat er een zekere maat moet bestaan: toch is
zulks niet het gteval en daarom zou ik beter
kunnen spreken van neuriën of jodelen, en
hun zang doet ook denken aan ons psalm-
odieeren.
Heden ten dage wordt eten groot aantal
weekbladen door Hawaiianen geredigeerd,
maar ze zijn grootend eek uit het Engelsch
vertaald. In die kranten vindt mten echter
ook. wat ik als de ecnigste uiting van Ha
waiiaansche litetratuur beschouw, namelijk
.de eigenaardige doodsberichten.
Om er een denkbeeld van te geven, zal
ik-een specimen gedeelteliik voor u vertalen.
MIJN LIEVE MOEDER, ROSA KAMAKA
KAPUAHELANI IS -OVERLEDEN.
(Het is een ingezonden stuk in de krant
..Nupepa Kuokoa" Het Onafhanke
lijk e Nieuwsblad; vandaar de vol
gende aanspraak):
O mijn Kuokoa, de voornaamste lieveling
der Stille Zuiderzee, dite als de bliksem,
haar licht schitteren doet over de gëheele
wereld: geef inij een plaatsje in je ko
lommen, ten op-je wangen, voor mijn last,
voor mijn tranen, voor mijn treurige vracht;
draag ze voor mij lot dat al de talrijke
vrienden van mijn moederlief het hooren;
zij die woonen. waar die zon opkomt tot
waar ze ondergaat. Hartelijke groeten.
Mijn moeder, die ik zoo beminde met mijn
diepgewond hart, heeft ons verlaten op den
23ste-n Septmber 1919, to Waiakea, Hilo,
Hawaii. Ons tweeën heeft zo verlaten, haar
lievtelingen, die haar niet kunnen missen,
en haar talrijke kleinkinderen, en haar fa
milie in rouw VVoe! Wat een droefheid!
Mijn liave Ma was geboren te Kalaftiki
Zuid Kona, Hawaii, en ze was wel over 63
jaar oud toen ze de frassche lucht van dit
aardsche leven uitademde.
O Kona, waar de wolkten uit de zee he
melvaart rijzen; o Kona van de veelkleuri
ge zee, Kona van de kalme zee, van de bran
ding; o Kona van God's blauwe zee! de
eteretgeborene, die je met zooveel pijn inliet
leven gebracht hebt, ze is overleden, ze is
verdwenen, ze is den weg opgegaan, van
waar men niet meer terug komt. Nooit zal
je haar stem meer hoeren; nooit zal zij je
geliefd strand meer betreden. O Liefde!
En gij, mijn heeren broeders,, gij. o
Kaohi. zonnestraal van het strand van
Kealakekua, ten ook gij Kailua. glorie van
Hihee, plaatseri waar ik en mijn moeder
zoo zorgloos woonden in dc omheining
waar de Eka wind den groml liefkoosde.
Wee! Medelijden! O geliefdte wegen, waar
over ik en mijn moeder met mijn eigen
lievelingen zoo vaak gegaan zijn, nooit zal
ze u weer begaan
(Uit het volgtende blijkt da.t ze slechts
een broeder heeft, wiens naam Hugo is;
en zoo schijnt ze hier naampiaatsen rnet den
titel van heerbroeders te'vereeren).
O Holualoa (een dorp in Kona), bewaai-
erd door dte bladeren der kokospalmen; o
Kalialuu met de schuimende wateren van
Helani, waarin ik en mijn moeder zoo dik
wijls gingen baden. Wee! het doet mij pijn
als ik aan je dtenk.
(Andere dorpen, stroompjes, .bergen en
stranden worden nu kond gedaan, dat ze
Ma nooit, meer zullen zien of hooren; ten
lange laatste
„En gij, o preekstoel (voor „kerk",) van
Pukaana, met je beminde muren, je zult
haar stem niet moer hooren; haar voeten
zullen je vloer niet meer betreden, waar
re zoo aan gewend was; leerlingen van de
Sabbath schoei, leden van de congregatie,
broeders, vaders, grootoudere, familie in
het werk des Heeren. nooit zult ge haar
meer hooren zingen in de Sabbathschool;
want de kruik is gebroken, en het water
is weggevloeid en het zal niet meer ge
vonden worden; als een bloem die ont
luikt in den morgen, maar verwelkt als de
zonnestralen haar treffen, zoo is zij zacht
jes den weg opgegaan, van waar men niet
meer terugkomt. O welke droefheid! Mijn
moeders karakter was als volgt: Ze hield
werkelijk veel van haar kinderen., klein
kinderen, van haar broeders en haar ge-
heele familie. Zij was zachtmoedig en
vriendelijk, en gastvrij jegens allen, die
ons kwamen bezoeken. Haar weerga was
in de familie niet gevonden; ze was vlij
tig en bekwaam in allerlei huiswerk. Mat-
tenmaken was kinderspel voor haar. He
laas, als ik aan mijn lieve moeder denk
zou de liefde verduisteren als hel mogelijk
ware.
Het grootste gedeelte haars levens
bracht ze door met mijn beste broer, Hugo
Ivanae Kapuahelani te Honolulu, waar
ons beider Vader eerst stierf. Moeder al
leen bleef ons over, en wij tweetjes voch
ten om haar; soms woonde ze met mijn
broer, en soms met mij. Verleden jaar in
1918, kwam mijn broer onze lieve Moe
halen en bracht haar naar Honolulu; se
dert dan waren wc gescheiden tot den
27sten Juni 1919, toen ik in Waiakea, Hilo
ging wonen, en mijn Ma beval, dit nieuw
land te komen bezoeken en met mij te
wonen, in dit vreemde land, daar mijn
gemaal (gemaal, zegt ze, ofschoon er
niets vorstelijks is in haar noch in haar
rnan), in Kailua, Noord Kona, woonde, om
in ons onderhoud te voorzien en ik woon
de alleen in dit vreemde land met mijri
„kronen" (kinderen) cn deed mijn best ge
duld te hebben met de teleurstellingen
van dit ondermaansche.
In de eerste week van Augustus kwam
mijn moeder met mijn schoonzuster op de
Woensdagsche boot. Ik wachtte op den
weg tol ze aankwamen. Ik was gedeelte
lijk verheugd en gedeeltelijk bedroefd:
Verheugd omdat ik miji^ moe terug zag
en bedroefd omdat ze zoo mager was. „Ze
riep luide toen ze me zag; en ik riep
luide tot haar, en toen de auto stil hield
vielen we elkaar om de hals cn kusten
elkaar, en mijn lichaam beefde van kin
derlijke liefde; mijn moeder was buiten
adem. cn zoo gingen we naar huis, rus
ten vier keer eer we aan het dorp kwa
men, en we gingen tot ze buiten adem
was, en dan haalde ik een emmer water
om haar af te koelen tot ze weer bijkwam.
O wee! wat een vreemde ziekte was dat!
(En nu komt er een lange beschrijving
in alle bijzonderheden, hoe de moeder zie
ker en zieker werd; hoe ze Kwakzalverij
en geneesmiddelen gebruikte, hoe Tante
Makue ter hulp kwam; alles te vergeefs.
Ten lange laatste halen ze den dokter, die
slechts zeggen kon, dat de loDgen vol
gaten waren, en er niets meer aan te doen
viel. De laatste oogcnblikken worden be
schreven en ook de begrafenis; daarna
volgt een dankzegging voor de sterkte die
God haar verleend heeft onder die zware
beproeving en eindelijk
„Met deze gebéden eindig ik, en dank
cn zegen al mijn vrienden en bekenden
voor hun bewijzen van deelneming bij bet
overlijden van mijn geliefde moeder, die
we hier niet meer zullen ontmoeten.
Ik ben de dochter, die van haar moeder
beroofd is.
Mrs*. Maraéa Haie&mau.
