)e Volkenbond.
BINNENLAND.
blad verschijnt eiken dag, uilgez. Zon- en Fcestd.
pc Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
cr Leiden 17 ct. p, week, f2.2ó p. kwartaal; bij
je agenten 7,8 ct. p. wev.k, i'2.40 p. kwartaal.Franco
post f2.70 p. kwartaal. Het Gci'ilustreerdZondags-
:d ia" voor de A bonne's vei Krijg baar tegen betaling
b 25 ct. p. kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke
aimers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad S cent.
He Jaargang. DINSDAG 23 NGVE^BE^ 1919. No. 3074
Bureau STEEKSCKUUR 15 - LEIDEN. luiere. Telefoon 935. Postbus 11.
De Advertentieprijs bedraagt £21/2 cent per regel
voor gewone advertentiën; Zaterdags bO cent per regel»
Voor ingezonden me'dedeelingen wordt het dubbele vaó
het tarief berekend.
Kleine Advertentiën, wtiarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop ea
verkoop 50 cent; Zaterdags 75 cents, van 30woorden
nummer bestaat uit twee bladen
Helden der zee.
de courant leest men izoo herhaalde-
van gevallen, waarin de memsch roe-
is zijn kostbaar leven waagt; waarin
gelijk 'n kind met iets kostbaars,
fit, nis 't ware onbewust van zijn ver-
elhcid, met het groote leven, dat hij
God in bruikleen heeft ontvangen. Zoo
en wij nog onlangs onze ergernis over
acrobatisme in de lucht hetwelk den
isch zonder eenitg nut of voordeel is.
genover dat kortzichtig, klein gedoe,
ai groot en grootsch de heldendaden
degenen, die hun leven willen wagen
nnderer leven te redden! Tegenover
(bedoelden vaak peutcrig-kleinen men
lijken hoogmoed, staat de ware ziele-
itheid der naastenliefde van de... hei
nde r zee, zooals wij mogen betite-
mannen, als die gisterochtend hel red-
Bwerk te N o o r d wij k aan Zee
ten verricht!
ulde aan die redders!
ëerd in liet bijzonder zij de droeve na
chtenis der drie bij dat reddingswerk
ekemenen. Niet als een gift of <aal-
maar als een bewijs van eerbiedigen
worde hun nabestaanden verzekerd
stoffelijke verzorging, welke de nu
led enen 'hun garen
s volk moet tooneo de daden van eén-
ige ja, vooral e e -nv 0 11 d i g e hei-
hoog te achten en te waar de eren!
UITENLAND.
RTREK DER DUITSCHERS UIT
PARIJS.
Argwaan in Frankrijk.
IIEUWE RECEERINC IN BELC1E.
OVERZICHT.
terugkeer van de Duitsche delegatie
Berlijn, om overleg te gaan plegen
de nieuwe overeenkomsten, die in
1 gesloten moeten worden, wekt arg-,
afin de Seine.
de Vorwarts", werd ook reeds de mo«
ieid te berde gebracht, dat Duitsch-
vel eens kon trachten een voordeeltje
an uit het achterblijven van Amerika
bekrachtiging van het vredesverdrag,
die richting schijnt men nu in 1- arijs
lengaan van de Duitschers uit te leg-
zaï ueracroix, de oud-minister,
feu we regeering trachten te vormen.
1 een concentratie-kabinet zijn. Het
portefeuilles der socialisen zal dan
rie worden vermeerderd en op vijf gc-
1, terwijl de katholieken eveneens vijf
'1 liberalen twee portefeuilles zullen
De socialisten schijnen de keuze
elacroix gewild te hebben,
Italië doen zich de gevolgen van de
b verkiezing nu reeds gevoelen. De
ring verloochent d'Annunzio, die van
schijnt langzamerhand de geheele
der Adriatische Zee te bezetten,
it admiraal Millo, die al te lankmoe-
geweest legen den vrijbuiter, een be-
g toe.
iperste ecorromcsohe raad over den
nood in Oostenrijk.
opperste economische raad heeft zich
gehouden met de levensmiddelen-
lie ten aanzien van Duitschland en
«rijk.
laldi verklaarde, dat Italië,- niet het
oog op den critieken toestand in Weenen,
bereid was onmiddellijk de noodige hulp te
veilecnen, op voorwaarde, dat de financi-
eeele overeenkomsten, welke daarmede in
verband slaan, onmiddellijk zullen worden
afgesloten. Haimsworth beluigdo zijn in
stemming hiermede, maar hij verklaarde,
dat de opperste economische raad noch de
middelen noch de noodige bevoegdheid be
zit om Duitschland en Oostenrijk te voor
zien van de dingen, die zij noodig hebben.
De gedelegeerden der geallieerden betuig
den hun instemming met de verklaringen
van llarmsworth.
De economische raad hield zich vervol
gens bezig met de behandeling van de
quaestie der vernieuwing der overeenkom
sten tusschen de geallieerde mogendheden
met betrekking tot de verstrekking van
levensmiddelen. De opperste raad onder
zocht het rapport, dat door de Italiaansche
delegatie was ingediend en besloot de inter-
gealliecMde organisatie nog te handhaven
na SI December 1919.
Rusland.
Een nieuwe regeering?
De Prawda, het blad der bolsjewiki,
meldt, volgens een bericht uit Berlijn, dat
een nieuwe Russische regeering zal worden
gevormd, waaraan Martof en Dau voor de
mensjewiki zullen deelnemen. Aan Koltsjak
en Denjikin is een vredesaanbod gezonden.
Lenin moet verder van plan zijn de Russi
sche nationale vergadering te Moskou bij
een te roepen.
CndSejhandelingen ta Kopenhagen.
De bolsjewistische gezant Litwinof is op
een Engelsch oorlogsschip uit Reval te Ko
penhagen aangekomen. De onderhandelin
gen met de Engelsche commissie zullen
heden beginnen.- In beurskringen te Kopen-
liagefi verluidt, dat-Litwinof van dé sovjet-
regeering belangrijke financieel-politieke
volmachten liceft gekregen. Dat. ook van
Engelsche zijde behalve over het vraag
stuk de.r gevangenen, belangrijke onderhan
delingen in Kopenhagen worden verwacht,
blijkt uit het feit, dat groote Londensclie
bladen speciale correspondenten er heen
hebben gezonden.
Buitetilandsche Berichten-
Bolsjewistische hoogeschool.
Te Petersburg zijn lezingen' aan do- uni
versiteit der arbeiders, eri bóeren geopend,
waarbij alle to Petersburg gevestigde bols
jewistische leiders cn volkscommissaris Si-
nowjef als docenten optreden. Ook Max In
Gorki wuidt'bij de leerkrachten genoemd,
weg met de ouders.
Veel hebben wc vernomen uit het rondo
paradijs,' door Lenin en gezellen in Rus
land gesticht,maar het fraaiste van al
wordt thans uit Kieff gemeld, waar kin
deren door de stad trokken, plakkaten
zwaaiend met 'liet opschrift... weg met do
ouders.
Het schijnt dazen jeugdigen wijsgoeren
niet duidelijk te zijn geweest, dat zonder
de ouders zij cel ven ook -niet zouden be
staan.
Natuurlijk zijn cr ook schoolraden ge
vormd, b.v. te Riga, waar -liet geval zich
heeft voorgedaan, dat de schoolraad vrijaf
gaf aan de.klasse, omdat de onderwijzeres
een paar minuten te laat was gekomen.
De vrije kinderen konden toch niet wach
ten op zooiets a.ls een onderwijzeres.
Het zal ons benieuwen, wat de volgende
stap zal zijn. Een motie tot afschaffing
van de maan of om haar te verplichten,
eiken 'nacht te schijnen?
Of een besluit tot opheffing van hot win-
tersehè jaargetijde?
Er is nog wel wat te doen voor de jeugd
der twintigste eeuw.
Uit het H. Land.
De Engelsche regeering heeft aan de
Wacht van het If. Land toegestaan, naast
de ruïnen van de beroemde synagoge van
Caphaduaury te Tiberias een Franciscaner
klooster te bouwc-n en de synagoge zelf te
reslaureeren, wat vroeger door de Turksche.
regeering steeds is geweigerd. Het- klooster
zal 0. a. een ruime pelgrimszaal bevatten,
waar ook aan groole pelgrïmsgroepen een
korte rust en verfriSsefring kan worden
geboden.
Ernstige brand.
In een kostschool te Melrose (Engeland)
heeft Donderdag een geweldige brand ge
woed. De brandweer beschikte over onvol
doende water om het vuur te blusschen,
zoodat het heele gebouw in vlammen op
ging. Een 40-tal kost schoolmeisjes moesten
in allerijl de vlucht nemen. Gelukkig werd
niemand gewond*
De ellende in Weenen.
Bij den verkoop van kleine hoeveelheden
Amerikaansch varkensvleesch in dc* hallen
van de groentenmarkt te Weehen zijn ont
zettende tooneelen voorgevallen.
Arresatiës.
In Bulgarije zijn de laatste dagen meer
dan 200 politieke persóren gearresteerd,
wien men dc schuld aan Bulgarije'5 deel
neming aan den wereldoorlog geeft. Onder
hen zijn de oude ministers van liet kabi
net Radoslawof.
Praciisch onderricht.
oor do Indianen en Eskimo's van Alas
ka, 4500 in getal, hebben de paters Jezuïeten
een katechismus met muziekbegeleiding
laten drukken.
Een legaat van Tisza.
Blijkens een incdcdeeling van Horthy
heeft graaf Stefan Tisza acht millioen na
gelaten voor leniging der iiooden in ver
band met den oorlog.
Brand te VilieplaHe. fVer. Stalen.)
Er zijn vele dooden gevonden bij een
brand in een danszaal, toen er Lal was.
2 0 L ij k e n zijn tot nu toe gevonden. De
paniek, die uitbrak, -belemmerde-succes
volle hulp.
Nieuwe en fraaie plannen thr bolsjewiki.
Het ,,Aeht. Uhr Abendbl'att" verneemt uit
Kopenhagen; Volgens „Politiken" heeft de
Russische regeering plannen voor een we
reldrevolutie uitgewerkt. Men wil een in
ternationalen terreur en in alle landen aan
slagen op alle op dei: org rond h cdcv.ule
Duitschland én Oostenrijk, 'alsmede naar
"de 'landen der Entente, zullen agenten .der
bolsjewiki worden uitgezonden, -die de eco
nomische organisatie moeten saboteer, n
om de massa's, door het uitlokken van een
crisis, tot de revolutie te brengen. Men wil
stakingen arrangoeren en het spoor- en
scheepvaartverkeer in alle opzichten be
lemmeren. Vooral bij de spoorwegen en in
de mijnen moeten groote stakingen op
touw worden gezet. Het doel van dit- alles
is de we.reld-tei-rcur. Om (het. zoover to
brengen, zou men voor geen middelen te
rugdeinzen. Zoo noodig zal men zelfs groo
te epidemieën 'doen ontstaan. De Sovjet-
regeering is er <zich volkomen van bewust,
dat de huidige- toestand niet duurzaam kan
zijn en heeft daarom besloten nog in den
loop van dezen winter tot daden over te
gaan. Lenin en Trotzky.zijn liet volkomen
over hun plannen eens.
Dus maar veel cholera- en typhus-bacil-
en gekweekt cn hel aardsche paradijs na
dert.
Regeeringsmeef.
Met 27 November zal worden verstaan
onder regeeringsblocm een mengsel van:
10 K.G. Amc.rikaanschc bloem, cn
90 K.G. bloem, verkregen door uitmaling
op 75 pCt. vain de 10 K.G.'inlmidsehe rogge,
10 K.G. inlandsclie tarwe en 80 K.G. bui-
toniandschc tarwe;
en onder Regeeringsmeel een mengsel
van 25 pet. inlandsclie tahve en 70 pet.
buitenlandsclic tarwe.
De piijs, waarvoor do Regeertngsbloem
aan de gemeenten moet geleverd worden,
blijft bepaald op f 36 per 100 K.G. af fa
briek..
Suikerkaart.
De minister van Landbouw brengt ter
algemecnc kennis, dat in het tijdvak van
Maandag 24 Nov. tot cn met Zondag 30
Nov. e.k. geldig zullen zijn bons 110. 7 en
8 der Pójkssuikerkaart en vestigt er .nog
maals de aandacht, van belanghebbenden
c,p, dat de bons 1 t'm. 4 uiterlijk den lOen
Dec. e-.k. bij het Rijkskantoor voor suiker
modten zijn ingeleverd om nog voor ver
zilvering in aanmerking te komen.
Dispensatie,
De minister van Landbouw heeft beslo
ten met 2e Nov. .a.s. tot nadere aankondi
ging dispensatie te verleenen van het ver
bod van uitvoer van electrlsche ventilators
van auto- en rijwielbanden en tandheel
kundige rubber (deiitalrubber), van mu
ziekinstrumenten en van kalkmergol.
Zoolang deze dispensatie niet zal zijn
ingetrokken, zal de uitvoer van deze arti
kelen aan geen enkel a-oorschrift of beper
kende bepaling zijn onderworpen.
De Staatscommissie voor de productie.
„De Tijd" verneemt, dat het. de bedoe
ling is van de Rege ring, om minister
Aalberse te belasten mqt het presidium a-an
de in te stellen Staatscommissie krachtens
de motie Marcliant.
Daardoor zou dan „dc personeelc unie"
met den I-Ioogen Raad van Arbeid, Avaar-
0a*er minister Ruys in de Tweede Kamer
sprak, op logische en natuurlijke Avijze
zijn tot stand gebracht.
VAARTVERBETERING VAN DEN
OUDEN RIJN.
De Vereeniging tot Vaarlverbeteiing van
den Ouden Rijn heeft ten gemeentehuizo
te - W o e r d e n. onder voorzitterschap
van den heer K. Schouten Iloogendijk.
■voorzitter dór Kamer van Koophandel en
genwoordigd waren' de gemeenten Katwij*,
Leiden, Zwftmmerdam, Bodegraven. Woel
den RietA'c'd, Linschaten cn Kamerik. Be
richt van verhindering was ontvangen van
do gemeenten Utrecht, Oudenrijn eu Al
phen.
De statuten werden vastgesteld.
Met algemeene stemmen vveïd de heer
II. G. van Kempen, burgemeester van
Woerden, tot ecre-voovzitter benoemd.
In het bestuur werden gekozen de Ka
mer van Koophandel to Woerden, de ge
meenten Katwijk, Alplien, Bodegraven en
Utrecht. Het a-obrzitterschap werd opgedra
gen aan dc Kamer van Koophandel te
Woerden, en de voorzitter dier Kamer, die
de vüorlcopige vereeniging heeft gepresi
deerd, werd uitgenoodigd het voorzitter
schap te blijven vervuilen. Later zullen nog
oen gemeente en een Kamer van Koophan
del- in het bestuur worden benoemd.
Do lieer Schouten Hoogendijk bracht een
woord van dank ook cn van afscheid aan
den heer Van Heivoort,die als-secretaris
der Kamer van Koophandel liet initiatief
nam tot de oprichting van de vereeniging
ea de plannen hoofdzakelijk voorbereidde.
Door- zijn benoeming tot burgemeester van
Li sser zal de vereeniging zijn steun moeten;
missen.
De staking der Amsterdamsche gemeents»
werklieden.
Naar ,,IIet Volk" verneemt, luidfi
het vonnis van het scheidsge
recht, dat uitspraak had te doen omtrent
de berechting der Amslerdamsche gemeente
•werklieden, dio op. 21 Juli aan de staking
deelnamen, konform het strafvoorstel van
de directeuren, n.l. drie dagen schorsing,
De beslissing Averd genomen met de grootsö
mogelijke meerderheid van stemmen.
S.S. „Noordam" en S.S. ,.Rotterdam
Do „Noordam" en de .Rotterdam" varï
de Holland-Amerikalijn zijn na langdurig,
oponthoud ten gevolge van dc staking in de
NeAv-Yorksche liaven Aveer te Rotterdam
aangekomen.
De „Noordam," die Zondagmorgen arrü*
veerde, vervoerde 170 passagiers lsto klas,
175 passagiers 2e klas en 175 passagiers 3a
klasse.
De „Rotterdam," die vanmorgen voor derf
wal kwam, liad aan boord in de drie klas
sen resp. 170, 240 en 200 passagiers.
Eindelijk vrijgelaten.
De bijna t\a*ee jaar geleden op zijn thuis
reis van de vissclierij op de Noordzee aan
gehouden en naar Duinkerken opgebrach
te zcillogger K.W. 4i „Dirk" is eindelijk
weer vrijgelaten en in Nederland terug
gekeerd.
De nood fa Weenen.
In de gemeenten Groede cn Nieuwvlieü,
met een zielental van resp. 2500 en 470 zie
len werden dcor de plaatselijke eomité's toG
leniging van den nood to Weenen do arol-
gehde resultaten bereikt.
Groede. (2500 zielen), aanmeld f 1756.6G,
tarwe 21G5 K.G., aardappelen 50 K.G., erw
ten 1380 K.G., boonen 3 mud; verder 3 de
kens, 25 cl katoen, 24 el Hnncn an een stuk
nieuw goed. Toezegging werd gedaan voos
plaatsing a-an 103 kinderen.
Nieuw vliet 470 zielen), aan geld f 723.25,
aardappelen 2550 K.G., tarwe 470 K.G.,
boonen 100 K.G., li a vermouth 10 K.G., ka
toen 40 el; voorts tAvee dekens en zes hem
den. Toezegging werd gedaan voor plaat-
c.ng van 35 kinderen.
Zondag arriveerde te ZeA'enaar een extra-
trein met 550 Weensche kinderen, uitge
zonden door den. R. K. Vrouwenbond onder
leiding van baronesse Rast, presidente van
dien bond. Maandag reisden deze kinderen
door naar Breda en omstreken, Avaar zij
door de zorgen van het R. K. Huisvestings-
Ccniit'1 te 's-Hertogenbosch onder dak \yer>-
_n,vn /wOxjyuht.
STADSNIEUWS.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heefi
goedgekeurd <le a'olgcndc nieuwe indee-
iliug van Kath. Sociale yereenigingen ta
Leiden.
Groep adviseur-de welecnv. pater A,
W. J. Schuurman O.F.M., omvat -de ver»
eenigingein: Plaatselijk Comité der K.S.A,
R. K. MiddenstandsvereenigingR. K. Ver*
ceiiiging voor groote gezinnen, R. K. Apo.
thekers-asaistentenbond; R. K. Volkshond;
Volksbpnd-Propagaiïda-UnLe; Vereeniging!
van Werkmeesters; Grafische Bond, Ver
eeniging van meubelmakers en stoffeerders
Groep II. Adviseur de vveleerw. heer A,
'J. J. Leusen, omvat: Algem. R. K. Ambtc-
naarsverceniging; Vereeniging van han
delsreizigers; Land- on Tuinbouwbond; Tc-
liliebeambten; Handels-, Kantoor- on Win.
keibedienden; Land- en Tutnbouwarbei-
ders; Spoor- en Tramwegpersoneel; Post
en Telegraafbeambten; Bond van personeel
in dienst van openbare lichamen en bedrij-
Charles Maurice de
Talleyrand-Périgord
(1754-1638.)
zijn cmgang met minister Caldnne
fe terctio van algemeen agent der
Ujkheid, bad.Talleyrand e,en goeden
ïkregen op flnancieele kwesties. In de
1 vergadering was er misschien geen
nfgevaardigde, 'die hern in dit op-
te'baas was. De geldmiddelen nu wa-
z.wakke punt in de politiek; steeds
et tekort de oorzaak van eene regee-
'isis gewefest, terwijl de oplossing
isis altijd door hetzelfde tekort wérd
Men meende in Neckcr, den
men financier, den redder te hebben
fcn, n aar de leaning, die hij voor-
ifn die ook heel vrijgevig door de
lering werd goedgekeurd, was slechts
toppel water in de zee. Daarenboven
'e niet. volteekcnd; de schuldenlast
lot drie en een half milliard. Er bleef
reg écne hulpbron over, de beziltin-
Er geestelijkheid.
idee van -deze bezittingen aan te
was voor de eerste maal geop-
■cor een jong afgeA'aardigde, Buzot.
eerst viel het voorstel in het geheel
goede aarde, .doch daar vcrschillen-
idere pogingen hadden gefaald;
lot. meer ,en moer door. Daar nader-
Octoiierdagen, waarin de Revolutie
'mieuwden igloed oplaaide. Talley-
|]J« wel inzag, dat. de inbeslagname
fkelijke goederen nu toch zou ge-
in- was het- niet goedschiks dan
^aadscliiks, koos de wijste partij cn
ezkli, datgene aan te bieden, wat
'°odig met geAveld zou Avorden afge-
en> n.l. de verkoop der kerkelijke
lr' 'en voordede der Natie. Hij rede-
daanbij als volgt: „De geestelijkheid
is geen eigenaar, doch alleen beheerder der
goederen; in alle moeilijke omstandigheid
heeft zij het .recht 'des konings erkend, uit
haar schatkist te putten. De tegenwoordige
tijden zijn'bijzonder ernstig c.n vragen bui-
tengèAvone maatregelen; laten de goederen
der kerk dus „térugkeeren" tot de natie,
•opdat deze daarvoor-het noodige krediet
toruglcrijge en weer a'oldoe.n lcunno aan
hare verplichtingen." Meer in details tre
dend, beval hij de instelling-.van een. mi
nisterie van Eéredienst aan, vroeg voor de
pastoors een traktement van 1200 livres,
•huisvesting niet inbegrepen, terwijl hij
verlangde dat dc natie verschillende ver
plichtingen, zcoals het onderhoud der hos
pitalen en instellingen van liefdadigheid,
.onderhoud der kerken, volksonderwijs enz.
op zich zou nemen.
Deze redevoering, den lOclen October uit
gesproken, maakte een enormen indruk.
Hartstochtelijk werd er over gedebatteerd.
Abbé Maury cn de redenaars .der rechter
zijde mochten al bewijzen, dat de geestelijk-
beid 'wel degelijk eigenares Avas van liare
goederen, zoo goed als wie cok, het mocht
niet l aten. Orn zijn goeden wil te toonen,
bood Maury in naam der geestelijkheid
•nog eene subsidie a-an 400 millioen te ver
leenen, doch Mirabeau oreer do met zulk
eer.e kracht, (lat men daabop niet inging
en den 2den November besloten werd tot
nationaliseering der kerkelijke goederen
'over te gaan.
Hoc slim Talleyrand overigens ook zijn
mocht, in deze kwestie was hij toch niet
met voldoende omzichtigheid opgetreden.
Ziine gematigdheid. Avas in veler oog dub
belhartigheid; men sprak reeds van een
Janus met zijn dubbele aangezicht en in
?ek'ere salons noemde men hem niet andc 1 s
dar. ,.de booswicht". Mario Joseph Chénier
wijdde hem het volgerylc vers:
,,L"adroit Maurice, .en boitant aA*ec grace,
Aux plus dispos pcuvant donner ledons,
A front d'airainmriic sant coour do glacc,
Fait, conanc on dit, son theme cn deux
famous.
Dans le parti'du pouvoir arbitraire,
-Furtivem.ent il glisse un piod h'.onteux;
L'autre est toujours dans le parti contraire
Mais c'est le pied clontMauricc est boit-eux"
De Ameiikaansche staatsman Gorris, die
de vorderingen der Revolutie van nabij
had-gadegeslagen, schreef in zijn blad:
„Mijn vriend, do bisschop van Autun,
heeft een Hinken slap gezet naar de ver-
•woestirg van bet Katholieke geloof, door
•liet eigendom der kerk aan te vallen; liet is
een feit, dat er nooit een volk geweest is,
dat met zulk eene snelheid naar de anar
chie afzakte. Er is daar geen recht, geen
moraal, geen principe, geen godsdienst."
Zij die het meest verontrust waren, en
terecht de grootste verontwaardiging toon
den, waren Talleyrand's mandatarissen,
de priesters van Autun. Het kapittel kwam
bijeen in de kathedraal cn richtte een pro
test tot Talleyrand zelf, tot don president
der Vergadering en tot de algemeeiie
agenten der geestelijkheid. Dit protest, was
in zeer gematigde, waardige, docli tevens
besliste bewoordingen opgesteld. Talley
rand zette zijn beste 'beentje V.oor, om zijné
schapen gerust, te stellen, doch tevergeefs;
l.ct kapittel diende hem van antwoord in
een sclnijven, Avaarin uiteengezet Averd,
wat men van hem had verwacht. Het luid
de gedeeltelijk: „Indien gij moedig liadt
standgehouden, zoudt ge getriomfeerd
hebben over de sophisterijen, de. kwade
'trcuAv en de Avoede uwer vijanden. Gij
zoudt u luin haat lap den bals hebben ge
haald, öccli dat zou u tót eer hebben ge
strekt, en do steun van alle denkende we-
1 zer.s, die w aarlijk godsdienstig cn vader
landslievend zijn, zou voor u eene bcloo-
ning zijn geweest. O, Monseigneur! wat
1 ebt gij cci.e scliclone gelegenheid laten
voorbijgaan, cm roem in tc oogsten. Zal
die rcoit weer tcrugkeeren? Wij houden
ons gaarne van het tegendeel overtuigd. Er
is groote wilskracht noodig, om een groote
vergissing weer geed te maken cn daarop
hopen wij juist.. IIol hart kan zonder zwak
te zijn erkennen, dat dc. geest, heeft, ge
faald; dit is zelfs- een groote, edele, held
haftige stap, den godsdienst waardig, die
daartoe nanepoórt, en uw kapittel, dat
doelen zou in de triomf van zijn edelmoedi-
gen a crtcger.Avooidiger, zou nooit berouw
behoeven te hebben, dat het u zijn vertrou
wen had geschonken."
Talleyrand ging op hun voorstellen niet
in on liet don kanuniken hun edele illu
sies, Om zelf lot rust to komen en even
eens de opgewonden stemming tot kalmte
te brengen, bepaalt hij zich een tijdlang
tot de financieele kwestie. Daarin is liij
een meester en evenals Sièyès kan hij zeg
gen: „Er -zijn geen onoplosbare vraagstuk
ken, er zijn alleen slecht, gestelde kwesties".
Uitnemend verstónd hij de kunst het
juiste woord tc kiezen; kalm cn kort gaf
hij de juiste formule gedurende de meest
verAA'arde discussies. Zóó helder en sierlijk
'Avarcn zijn uiteenzettingen, dat zelfs rnen-
schen, zich overigens niet voor de politiek
inleresseerehd, ze meenden te moeten lezen
cn belangstelling begonnen te toonen voor
deze anders zoo droge stof.
Daarenboven mocht hij nog belangrijke
opmerkingen over dc iccnheid van maten
on gew ichten, de oorzaken van liet over de
grenzen gaan van gemunt geld enz., waar
om hij tot lid gekozen Avordt van de be
last in g c 0 m missie.
De lieivormingsgcest "dor Vergadering
had ir.tusschen riet nagelaten ir. het land
&rp;ole .ongerustheid te veroorzaken. Mea
besloot 'deze tot bedaren te brengen door
middel vön een "adres, dat „aan het volle
den waren geest van de besluiten der Con
stituante zcu doen kennen, en dat het. tc»
vers a\npcr.cn -zou tegen den stortvloed
van vlugschriften, die het land overstroom
den". Baar hiervoor eene buitengewoon
vaardige pen Avercl vercischt, meende men
niet beter te kunnen doen don die taak aah
Talleyrand op tc dragen. Op liet verwijt
van alles te hebben omvergeworpen, ant
woordde liij, dat allés weer opnieuw opge
bouwd meest worden; op het verwijt, dat
er 'met tc veel overhaasting was gehandeld
antwoordde hij, dat mén zich alleen varï
de misbruiken bevrijden kon, door ze alle
tegelijk aar te vallen; op liet verwijt, dat
men naai ^l-beeldigc, onbereikbare
volmaaktheid she due, antwoordde hij, daö
zijns inziens de ideeën, welke het mensch-
dom van nut kunnen zijn, niet alleen in de
(Zoeken thuis liooren, en dat God, die aart
den menseh het vermeer» hooft gegeven,
om zich te vervolmaken, hem niet vérboden
liceft, dat op dc maatschappelijke órde toe
passen. Het adres eindigde als volgt: ,,C.i]
zi.it verheven tot den rang van burgers, die
tot alle ani'bten "kunnen worden, toegelaten
en toezicht kunnen uitoefenen .op de regee»
■ring. Gij kunt er van verzekerd' zijn, dat'
alles, -zoowel door u als voor u geschiedt;
gij rt.it allen gelijk voor de wet, vrij om.la
handelen, te spreken en te schrijven, zo;o»
als gij verkiest, zonder dat gij rekenschap;
behoeft <te geven aan de menschen, .doch
slechts aan den Avil des volks. Welk eene
benijdenswaardige positie! Zou cr een en
kele burgeer, dezen naam waardig, gevon
den worden, die den blik naar het verleden
durft richten en uit de puinhoopen waar
mee wij emrir.gd zijn, liet 011de staatsg»<
bouw weer zou willen optrekken?"
J. K.
fWnrdl vorvolgdO;
