UITENLAND.
BINNENLAND.
]ad verschijnt eiken dag, uitgez. Zon- en Feeatd.
Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
beiden 17 ct. p. week, f2.Sö p. kwartaal; bij
.agenten IS ct. p. wevk,f40p. kwartaal.Franco
vsi f2.70 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondag-
is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling
!óct. p. kwartaal,bij vooruitbetaling. Afzonderlijke
uiers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad S cent.
lie Jaargang. VRIJDAG 21 NOVEMBER 1913.
Bureau STEEKSCKUUR 15 LEIDEN. Ir.terc. Telefoon 935.
No. 3071
Postbus 11.
De Adwteoüeprijs bedraagt 22V2 cent per regel
voor gewone ftd verten lien; Zaterdags '80 cent pér regel.
Voor ingezonden raededeêiiugen wordt het dubbele vah
het tarief berekend.
Kleine Advortentiën, waapin betrekkingen wordesj
aangeboden of ge\raagd, huur en verhuur, koop ea
verkoop 50 cent; Zaterdags 75 cents, van 80 woorden
nummer bestaat uit twee bladen
RiKA EN HET VREDESVERDRAG.
DE VREDE VAN .VERSAILLES.
}E TOESTAND IN HONGARIJE.
OVERZICHT.
Amerikaansche Senaat heeft de meer-
iid van twee derden der stemmen niet
en vereenjgen op het voorstel van
or Lodge om het vredesverdrag met de
jbmeihahd aangenomen reserves te
aarden.'Verrassend is, dat er ten slotto
30 leden vóór het voorstel van Lodge
Did hebben en 55, zijnde 4-2 democra-
in 13 republikeinen, tegen. Zelfs al
n alle epublike-inech.e senatoren met
meegegaan, zou het vredesverdrag
reserves nog niet aanvaard zijn.
la tor Hitchcock heeft het ijzer willen
tn, terwijl het nog heet was en dade-
>t«Jlorslel ingediend om het vredes-
g nu maar zonder reserves goed te
1, doch dat. stuitte op hevigen tegen-
Ook zijn voorstel orn het vredesver-
weer naar den Senaat, in zijn geheel
mnnissie beschouwd, terug te zenden,
geen voldoende steun. En een ander
•I cm een verzoeningsraad te benoe-
evenmin.
n oogenblik zal men verwacht hebben,
Senaat nu maar ineens alle reserves
boord zou werpen. Maar door het
elkaar afwimpelen van verdrag met
s cn verdrag zonder reserves, is het
waarin men verzeild is geraakt,
ieder duidelijk geworden. En dat zal
natoren tbt een schikking bereid ma-
ichien probeert men het nu met veel
igder reserves. Wilson zelf schijnt de
ijkheid niet uitgesloten te achten, dat
•edesverdrag, ontstaan van de al te
to reserves, ten slotte aannemelijk zal
i èn voor hem èn 'voor de bondge-
der^i, dio het door den Amerikaanschen
uitgesproken voorbehoud dan maar
0-->n bijzonderen Amerikaanschen
C h moeten beschouwen.
het niet of moét Wilson zijn goed
ig aan het verdrag onthouden, omdat
ieet erves hem nog te ver gaan, dan blijft
9( en beró-ep op het lancl over of het
be-een afzonderlijken vrede, rnet
bland, Wat ten slótte beletten zou het
w van den Volkenbond onder den kap
rten [lSen-
s:;
2
3k
li.
t Opperste Raad te Parijs heeft den
h te kennen gegeven, dat het vredes-
ig van Versailles-op 1 December van
zal worden.
^lihgelschen en Amerikanen zullen wel-
tParijs vertrekken. Dat wil natuur-
it zeggen, dat er over de restanten
!t vredeswerk geen overleg meer tus-
do Geallieerden zal zijn. Allerlei
waarbij allen in meerdere of min-
2624 nato belang hebben, blijven nog te
als: dé bespreking van het Russi-
raagstuk, dat van Fiume, wat eon
tijnsch vraagstuk, dreigt te worden
nnzio zou voornemens zijn langra
nd geheel in oostelijke kust van de
ische Zee in te palmen) -en tenslotte
uitsche vraagstuk. Het geschreeuw
in geheim Diütsch leger van 100,000
dat weldra de monarchie zou gaan
!en om zich dan tegen de uitvoering
iet vredesverdrag schrap te zeiten,
wat erg op een poging om het ge
le opperbevel, cok na het. van kracht
van den vrede, in stand te houden,
naar den wensch der Franschen.
iericht, dat er in Duitschland stem-
pgaan om Hindenburg in hét voor-
jkspresidont te maken, zal de zenu-
fan de Times.helemaal over stuur
intenlc is dTuk doende, in Hongarije
leering in te stellen, die aUe partijen
legcnwoordigon.
by steunt do regeering van Frie-
dic in wezen christelijk cn monar-
cn dc christelijke'partij weigerde
ile vorming van een coalitiekabinet
werken, als Friedrich geen premier
Inlu-sSchcn diende er een oplossing
en te worden, want Hongarije kan
rede krijgen met do Entente, als het
et naar haar wenschen schikt,
ischen stevent Hongarije langzamer-
op de monarchie aan, een wending
*em lonissen, die naar het heet door
Ilabsburgers welgezinde Frankrijk
ligd wordt*
3o Volkenbond.
Ie afkondiging van jkfi vi'ede.
New York Herald" verneemt uit Pa-
er een beweging gaande is om de
Ring van- den vrede te verhaasten
do Volkenbond spoedig zal funclion-
zender dat men op de ratificatie
iet vredesverdrag door Amerika
^«MARKEN VERMINDERT ZIJN
BEWAPENING.
[openhagen wordt gemeld: De minïs-
Ycrdediging, Munch, heeft gisteren
Folketing verklaard: Denemarken
;t doorgaan met het uittrekken van
mill. Kronen voor dc militaire be-
o- Het verlangen der conservatieve
dat Denemarken de noodige troepen
pen zal houden om de wacht te hou-
«kj Oostzee is legen den geest van
het Convenant. Wif moeten niet alleen op
houden Kopenhagen te versterken, maar
ook den dienstplicht opgeven zonder dat we
daarvoor in de plaats een vrijwilligersleger
nemen, zoo wij willen handelen naar den
geest en dc beginselen van het Convenant,
Als dc aangenomen beperking dr militaire
begrootingonover dc gelieele wereld niet
tot. uilvoering ltcml, dan is de grondge
dachte van den Volkenbond vernietigd en
zullen wij komen te staan voor een tijdperk
van bewapeningen, dat. zal voeren tot- den
chaos en nieuwe oorlogen. Laat ons daarom
een begin maken en een goed voorbeeld
geven aan de anderen.
België. -
De veirkiezingjen.
Volgens de officicelc cijfers behaalden de
katholieken 003,702, dc socialisten 051,499,
de liberalen 309,463, de Daensistcn cn front-
partij 67.883, de 'middenstanders 22.543, de
oudstrijders 19.635 en do nationalisten
14.432 stemmen.
Volgens de officieele gegevens zijn geko
zen niet '71 socialisten maar 70 en niet 33
liberalen maar 34.
Het parlement komt in zooverre in een
eigenaaridge situatie, dat er in den Senaat
geen meerderheid zal zijn. Deze zal 59 ka
tholieken, 35 liberalen, 25 socialisten en 1
nationalist tel.cn. Hierbij dient te worden
opgemerkt dat er niet verkiesbare senato
ren zijn verkozen, in de eerste plaats een
blinde. Voor al dezen zal een nieuwe ver
kiezing moeten plaats hebben. Het zijn
voor een groot deel socialisten.
Duitschland.
De oommissie van onderzook.
In Zuid-Duit sclie democratische kringen
heerscht, naar uit Munchen aan de „Vossi-
sche Zeitung" wordt gemeld, groot-e ont
stemming over de wijze, waarop in de com
missie van onderzoek wordt gehandeld.
Men voorspelt zich van haar arbeid zeer
weinig en verlangt, een spoedig ingrijpen,
der natiopale vergadering, wil de commis
sie van onderzoek niet ontaarden in een
bemoeilijking van dc vaststelling van het
rechtsgeding. Indien men niet zou kunnen
wachten tot de noodwendige-allereerste
voorwaarden, namelijk de opening ook van
de vijandelijke en onzijdige -archieven is
vervuld, meet men aan de commissie ten
minste een nic-t parlementaire deskundige
commissie toevoegen, welke ook harerzijds
cn direct aan de Nationale Vergadering
rapport uitbrengt.
Erzberger tegen de Deutsche Zeitung".
Gisteren werd te Berlijn -liet gedingbe
handeld togen de ._T>pvit,sc>io u;*
den rijksminister van Financiën in een
artikel belcedigd had.
Erzberger eischic na het verhoor, dat het
gerecht een oordeel zou vellen. De officier
van justitie eischte 200 Mark boete. De
uHapraak moet nog volgen.
,,Oeutschland ueber Alles",
Hindenburg is gisteren uit Berlijn ver.
trokken. Er was een salonwagen aan den
sneltrein naar Ilannover gehaakt, die ge
heel te zijner beschikking stond. Op het
station was weer een eerc-compagnie op
gesteld. De muziek van deze afdeeling
speelde weer „D-eutscliland ueber alles".
Toen Hindenburg vertrok, waren er vrou
wen die begonnen te sehreifj»; ook Hinden
burg zelf was zichtbaar aangedaan, meldt
het ,.Berl. Tgbl." Toen zijn trein wegreed
werd cr uit het publiek geroepen: ,.Tot
weerziens als rijkspresident".
Het Jeegkocpen van Duitschland.
Op 18 November is in het rijksministeric
van handel.een vergadering gehouden van
leden van het rijkscomité voor handel en
verkeer en de vertegenwoordigers der be
trokken ministeries, waarin de maatrege
len besproken werden, welke genomen zul
len worden tegen het tengevolge van don
lagen stand der valutaleegkoopen. van
Duitschland door biiitenlandsche koopers.
Doeltreffende maatregelen kunnen bin
nenkort worden verwacht.
900 Mark voor Helfferich.
Dinsdag hebben inwoners.van Dromen
'ex-Staatssecretaris dr. Helfferich'.telegra
fisch 900 'Mark gestuurd,, waarbij zij de
Volgende woorden seinden Bremer bur
gers beschouwen uw zaak als volkszaak
en zenden u. derhalve 900 Mark om uw
boeten en de volgende te betalen."
Engeland.
Autonomie 'voor Malija,
In 3iet| Lagerhuis deelde gistermiddag
kolonel Amery mede, dat de regeering be
sloten heeft, den bewoners van Malta de
controle over hun plaatselijke regcerings-
aangelegenheden toe te kennen.
rtalië.
Fiume.
Do Associated Press" verneemt uit
Fiume, dat de strijdkrachten van d'Annun-
zio nu op 50,000 man geschat worden. Zij
zijn vu
TOOrradon
De Verkiezingen.
,,Naar tie Times" uit Milaan verneemt,
zal do Kamer volgens door de „Secoio" uit
betrouwbare bron ontvangen berichten, als
volgt worden samengesteld: 138 liberalen,
85 demokraten, 92 katholieken, 160 socialis
ten, 12 onafhankelijken, 9 aanlmngers van
Giolilti en 9 republikeinen.
Frankrijk.
De verkiezingen.
Er zijn nu 586 -afgevaardigden gekozen
en daar de resultaten in de. koloniën of in
de verwoeste streken binnenkort kunnen
zijn vastgesteld, kan beschouwd worden,
dat do resultaten van de wetgevende ver
kiezingen nu compleet zijn.
De 586 gekozen afgevaardigden zijn al
dus verdeeld over de partijen: Conservatie
ven 13 oude en 19 nieuwe leden, action li
berale 15 oud cn 58 nieuwe leden, progres
sisten 32 oude en 94 nieuwe leden, linies-
republikeinen 51 oude en 72 nieuwe leden,
/radicalen 27 oude cn 30 nieuwe leden, ra
dicaal-socialisten 43 oude en 35 nieuwe le
den, socialistische republikeinen 17 oude
en 99 nieuwe loden, geünificeerde socialis
ten! 03 oude en 32 nieuwe leden, onafhan
kelijke socialisten 5 oude leden en 1 nieuw
lid, 24 aftredende leden hadden zich niet
herkiesbaar gesteld.
Terwijl bij de verkiezingen in 1914 sjpcbfs
190 nieuwe Kamerleden zijn gekozen, zijn
het er ditmaal 350.
De verschuivingen zijn aldus verdeeld:,
conservatieven w:-nst 12; action liberalen
winst 49 verlies 17; progressisten winst S3
verlies 77; links-rcpublikcinen winst. 55 ver
lies 19; radicalen winst 22 verlies 27; radi
caal- socialisten winst 10 verlies 95, socia
listische republikeinen winst 88 verlies 15;
geünificeerde socialisten winst 13 verlies
50; onafhankelijke socialisten winst C ver
lies
Het .verschil tusschen.de cijfers der winst
en van het verlies wordt veroorzaakt door
dat 2-5 afgevaardigden zijn gekozen door do
bevrijde departementen van den Elzas en
van Lotharingen.
Ingedeeld naar een nieuwe groepeering
luiden blijkens een bericht uit Parijs do
voorloopïge cijfers aldus:
Vereenigde socialisten 57 zetels, afge
scheiden socialisten 5, burgerlijk blok 486,
een nieuwe uiterst-recht schc groep telt 3
afgevaardigden.
Nog blijkt dat de vroeger zeer sterke ra
dicale fractie bijna 100 zetels hoeft verloren
Ofschoon dc definitieve- uitslagen nog
niet bekend -zijn, leveren-de; partieel e resul
taten der verkiezing voor de bladen, die in
do „Prcsse de Paris" hun meening kunnen
uiteenzetten, roods voldoende gegevens op
om een algomeene conclusie te trekken.
Zoo, schrijft, do „Croix'-': Dc verkiezingen
zijn goed en men moet tot 1885 teruggaan
om er even goede te vinden Minderheden,
é'ic sinds 30 jaar met volharding, maar
zonder succes .streden, zien eindelijk haar
inspanning.met een flinke overwinning-be
kroond. Een prachtige luchtstroom heeft
het parlement verfrischt. In de plaats van
talrijke, afgevaardigden, ckm door do slij
tage van de rmri«»u-
wö -mannen gekomen met duidelijk om
schreven beginselen en krachtige karak
ters; mannen, die vaak door den horden
oorlog gestaald zijn. De republiek der
vriendjes zal-voor een nationale republiek
plaats moeten maken.
De „Croix" begroet vervolgens de katho
lieke afgevaardigden, die hun plaats in liet
parlement behouden 'hebben of daar een
zetel verwierven cn besluit "dan: En nu
aan het werk voor een steeds grooter
Frankrijk in arbeid, socialen vrede en vrij
heid.
De ,.Echo de Paris" schrijft: Frankrijk
hoeft zijn wil zoo duidelijk en zoo krachtig
doen kennen, dat er. voor de overwonnenen
geen discuss'e meer mogelijk is. Het sou-
vereine woord van het algemeen kiesrecht
heeft alle wolken weggevaagd, welke onzen
hemel verduisterden, de revolution-nairo
bedreigingen, (het bolsjewistische gevaar,
de Duitscbe verwachtingen.
De „Action f ran caise"-roeent, dat het na
tionaal gebeuren bij deze verkiezingen de
verkiezing is van Leon Daudet, den aan
klager der verraders en der spionnen.
De Temps" zegt: "De verkiezingen in
Frankrijk waarborgen den wereldvrede,
den vrede onder de naties, wijl Frankrijk
een en sterk blijft; den vrede onder de so
ciale klassen, wijl Frankrijk orde en arbeid
wil. Door dc plaats,-welke Frankrijk in
neemt, houdt alles stand, wanneer Frank
rijk standhoudt.
De „Gaulois" zegt: Deze verkiezingen bo-
teekenen rust en arbeid. Dat moot ons pro
gram worden.
De „Figaro" meent: Van sociaal stand
punt gezien wij,zon de verkiezingen op een
herleving der Fransche werkende klasse,
die. ge on enkele van. zijn gerechtvaardigde
eischen laat vallen, maar zich onttrekt
aan dc politici, die baar exploiteerden en
naar den afgrond voerden.
De „France. Libre" constateert, dat over
al, waar bolsjewistische elementen op de
socialistische lijsten stonden, of wel do lijst
gansch verslagen werd of wel diegenen
werden uitgekozen, die getrouw gebleven
zijn aan de socialistische tradities.
De „Pays" schTijft de nederlaag van de
socialistische partij toe aan hare hoogmoe
dige afzondering on stelt vast. dat zij do
naburige partijen meesleurt in hare neder
laag; door Kot linkerblok- te ontbinden en
op -eigen kracht de coalitie van alle reac
ties te trotseeren, hebben de socialisten de
verpletterende overwinning van hun te
genstanders verwekt.
Rusland.
Belangrijke voorstellen.
De ..Yoss Zlg." verneemt uit Stockholm:
De bolsjewistische gedelegeerde Litwinof,
die te Kopenhagen met den Engelsehen
gozant Grady over de uitwisseling der
krijgsgevangenen zou onderhandelen, hooft
eerst in Dorp at mét de daar vergaderde
vertegenwoordigers van de Oostzce-state.n
do mogelijkheid van een overeenkomst tus-
schen Sovjot-Rusland -cn do P»andslaten
besproken.
Vooreerst zou deze overeenkomst een wa
penstilstand betreffen. Vrijdag scheen dc
mogelijkheid, dat deze overeenkomst tot
stand zou komen, nog zeer groot, maar Za
terdagmorgen deelde de Brilsche militaire
missie aan dc vertegenwoordigers van de
Randstaten mede, dat dc Opperste Raad
de onderhandelingen mot Litwinof afried,
omdat de geallieerden thans de Russische
kwestie overwegen en. binnenkort tot een
besluit zullen komen, waarbij dc Randsta
lten zich dan zullen kunnen aansluiten.
Daarop zijn de onderhandelingen met Lit
winof afgebroken.
Litwinof beschouwde dezep raad van de
Entente als zeer gunstig. Hij is van mee
ning, dat dc Engolschc gezant bij de on
derhandelingen over de gevangenen'ook
andere voorstellen van dc Soyjet-regeering
in ontvangst zal kunnen nemen».
Zwitserland.
De uitslag der verkiesingen.
De officieele uitslag der op 26 October
gehouden algomeene verkiezingen voor den
Nalionalen Raad, voor den eersten keer
onder het stelsel van evenredig kiesrecht
gehouden, is thans bekend gemaakt.
Aan dc door de regcering medegedeelde
cijfers is lo ontlcenen, dol van de 946,262
kiesgerechtigden 760,600 of 80.4 pet. aan de
-stemming hebben deelgenomen. Ongeveer
10,GC0 biljetten moesten ongeldig worden
verklaard.
Dc radicale of vrijzinnige partij verkreeg
213,653 stemmen (29.G pet.), de sociaal-de
mocratische 175,292 (23.1 pet.), de katholiek-
conservatieve 157,186 (20.9 pet.), de boeren
partij 111.5S8 (15.3 pet.), de liberale partij
28.497 (3.8 pet.), de Grütlianen en sociaal-
politieke partij 31,359 (4.6 pet.) en een
.aantal kleinere partijen bijna 20,000 stem
men te zamen.
Merkwaardig is, dat onder de werking
van Let Zwitsersclie stolsel van evenredig
kiesrecht, dot in menig opzicht sterk van
hot Nedcrlandsche afwijkt, c-en groot aan
tal juist -der bekendste mannen van het
oude -parlement niet herkozen zijn en voor
minder bekende parlijgenooten hebben moe
ten wijken.' Het opvallende is wel de val
van de uiterst-linksche- socialisten Grimm
te Bern cn Platten to Züricb, die eenige
duizenden stemmen minder kregen dan de
meer gematigde mede-candid.aten hunner
eigen partij. Doch ook de niet-herkiezing
van don liberalen hoofdredacteur van het
..Journal de Geneve", Horace Mieheli, ie
Geneve, van deh leider der radicaal-vrijzin
nigen te Bern, J. I-Iii ter, van den leider der
radicalen tc Zurich, prof. 'Ziirclier, en "van
den radicalen- voorman Rüthlisberger te
Bazel, behoorde tot dc groote verrassingen
Van het Vaticaan.
Frankrijk en de H. Stoel.
Eenige Italiaansche bladen melden in
hun commentaren op de verkiezingen in
Frankrijk, dat thans in kringen, die met
het Vaticaan dn relatie staan de meening
uitgesproken wordt, dat de- nieuwe Fran
sche Kamer wel bereid zal gevonden wor
den, de betrekkingen tusschen Frankrijk en
den II. Stoel tc herstellen.
Hei a.s. Consistorie.
De .-.Osservatoire Romano" me'dt: Z. H.
dc Paus hoeft bepaald, dat den 15den De
cember a.s. oen consistorie zal worden ge
houden.
Z. H. zal dan tot het kardinalaat verhef
fen de prelaten: mgr. Camassei, patriarch
van Jeresalem. mgr. Silj, vice-camerlengo
der II. Roomsche Kerk, mgr. Soldeviïla v
Romero, aartsbisschop van Saragossa,
nigr. Valfré di Bonzo, nuntius te Weenen,
mgr. Kakowski, aartsbisschop van "War
schau, mgr. Dalbor, aartsbisschop van
Gnesen cn Posen, mgr. Bertram, aartsbis
schop van Bres!au.
De Arnhemsehe motie.
- Men meldt uit Nieuw-Arnstel aan dc
„Msbd.".
Het volgende schrijven is gezonden aan
het Tweede-Kamer-li'd mr. Romans: Het
bestuur'der R. K. Kiesverecniging „Kies
recht is kiesplicht" te Nieuwer-Amste.1 be
sluit na uitvoerige bespreking van de mo
tie Arnhem cfcze motie af te wijzen als on
beraden; U. II.Ed. Gesti*. kenbaar te makën
dat ons bestuur ten zeerste instemt met het
streven naar lcgerhervorming en 'bezuini
ging op de militairo uitgaven, zooals dit
door U II.Ed. Gestr. is gepropageerd in de
vergadering der R. K. studenten tc Am
sterdam.
Zaaizaden.
Dear minister van Landbouw is geble
ken, dat de bekendmakingen inzake den
uitvoer van zaaizaden aanleiding hebben
gegeven lot de opvatting, dat bedoelde
voorschriften ten doel zouden hebben eeni-
gen invloed tc oefenen op de kwaliteit van
hel uit te voeren zaad als zaaizaad. Dit is
echter geenszins liet geval. De voorwaar
den, waarop deze zaden kunne-n worden
uitgevoerd, moeten uitsluitend worden op
gevat als beperkende bepalingen, beoogen-
de. tc voorkomen, dat grootc hoeveelheden
graan, en zaad onder den haam van zaai
zaad zouden worden uitgevoerd.
Wijziging Kïeswcft.
Een daartoe strekkend wetsontwerp is
ingediend; Blijkens de Memorie van Toe
lichting lis dc kiezerslijst door de invoering
van het algemeen kicsrcchtj belangrijk in
omvang toegenomen. De lijst welke in 19*20
Brandstoffencommissia
district Leiden.
De Brandstoffencommissie te Leideij
waarschuwt tegen de praktijken van som*
mige persbnen' hier ter stede, die traohtep
aan de huizen brandstof te verkoopen en
van de ingezetenen geld ter leen vragen- om
deze brandstof bij don handelaar te kunnen
koepén. Reeds meerdere personen hier ttf
Leiden, schijnen van deze praktijken da
•dupe le zijn geworden.
De Commissie herinnert er nogmaals aan,
dat het koopen van brandstof buiten d«
distributie een strafbaar feit is en bij over
treding van dezen maatregel boetes kun
nen werden opgelegd en inbeslagneming»
der gekoclflo brandstof kon volgen, onver-
minderd de mogelijkheid lot het buitenslui
ten van verdere distributie van brandstof*
De Directeur van het Brand*
8tofIenbureau,
12630 KRAMER.
zal worden opgemaakt, zal ook de vrouwe
lijke kiesgerechtigden moeten bevatten en
de dubbele lengte en omvang van dio van
1919 verkrijgen. Met don omvang stijgen do
drukkosten en neemt de tijd toe, vereischfi
dus met Leb in orde brengen, zetten en
drukken der lijst gereed te komen, terwijl
het hanleercn der lijst, zoo niet onmogelijk,
bij uitstek bezwarend wordt.
Onderscheidene der groote gemeenten
hebben hierop de aandacht gevestigd, on»
der mcdedeeliug, dat de drukkosten voor
de drie grootste gemeenten iin 1920 vermoei
delijk zuilen vragen sommen wisselend tus
schen f 50,600 en f 120,000, voor Utrecht
f 20,CC0 -cn voor andere gemeenten naar
evenredigheid.
De genoemde bezwaren hebben aanlei
ding gegeven tot het houden van eene sa
menkomst door liet centraal stembureau
voor de verkiezing van dc leden voor da
Tweede Kamer der Slaten-Generaal, met
de deskundige ambtenaren uit de grootste
gemeenten, waarin is gebleken, dat da
wegneming der 'bezwaren, niet zooals aan
vankelijk werd vermoed, kan bestaan in 't
opmaken van een kiezerslijst, die voor vier
jaren-geldt en die jaarlijks door supple-
toiro lijsten wordt aangevuld, maar dat zij
op andere wijzo moeten worden ondervan*
gen. Uit de verdere bespreking is dit wets
ontwerp ontstaan.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft gemeend-, dat <Jit voorstel reeds thana
moet worden aanhangig gemaakt, opdat, in
afwachting van dc meer algèmeene tcc.h>
"niseher.herziening dor kieswet, die bij heb
centraal stembureau Mn voorbereiding ia,
bij het or maken der kiezerslijst, voor hét
vólgende jaar kan worden tegemoet.geko
men aan dc''bestaande bezwaren.De wijzh
ging die vcreiséht wordt, is vrij eenvoudig.
Het' drukken der kiezerslijsten is thans
voor olie gemeenten van eenigén omvang
een praclischc noodzakelijkheid, omdat da
geldende bepalingen der kieswet medebren
gen dat van de kiezerslijst een groot, aantal
exemplaren moet worden vervaardigd.
De ervaring liecft geleerd dat er geen be
zwaar bestaat, het afdrukken der kiezers
lijst voor bet vervolg niet te eischen.
V»'at de .stembureaux betreft is het vol
doende dat deze op hun tafel vinden een
uittreksel uit. dc kiezerslijst, bevattende
alleen de namen van dc kiezers, die in heb
stcmdistricl bevoegd zijn tot de keuze mede
te werken.
De voorzitter van liet hoofdstembureau ;n
een kieskring dient thans in het bezit te
zijn van een afschrift of afdruk van de kie
zerslijsten van allo binnen den kring gele
gen gemeenten, teneinde na dc indiening
bij hem van dc candidatenlijsten te kunnen
nagaan, cf de personen, die de lijst onder»
teekend. hebben, kiezer zijn. De noodzake
lijkheid hiervan vervalt evenwel, indien da
wet vc oi schrijft, dat bij de candidalenlijst
moet worden overgelegd voor eiken kiezer»
die biet voorkomt op de kiezerslijst der ge
meente, waar het hoofdslembureau is ge
vestigd, is overlegging eener dcrglijkc ver
klaring overbodig, daar de voorzitter zich
omtrent hun al dan niet kiezer-zijn kan
vergewissen, daar inzage van 't origineel
dat ter secretarie van zijn gemeente ligt.
Dc gelegenheid in dc wet gegeven om de
kiezerslijst in afdruk voor een ieder be»
schikbaar te stellen, kan veilig vervallen*
als dc verplichting om dcsvcrlangd de kie
zerslijst- in afschrift af te geven blijft be
staan.
Een wijziging van de Kieswet, die niet in
rechtstrceksch verband slaat met de kie>
zerslijst, is ook urgent. Artikel 57 bepaalt,
dat er in elk stemdistrict een stembureau
is. Reeds bij de vorige verkiezingen, toep
het aantal stembureaux veel grooter was
dan te voren, is het in eenige .g-roote ge
meenten onmogelijk gebleken een geschikt
lokaal te inden, met, het gevolg, dat daar
met. het voorschrift der wet de. hand is ge
licht.
Veel sterker zal zich deze moeilijkheid
nog doen gevoelen, als straks door' verdub
beling van bet aantal kiezers, ook het aan
tal stembureaux zal verdubbelen, terwijl
hel stemdistrict in stadsoppervlak de hél ft
kleiner zal worden. Het is daarom noodza
kelijk artikel 57 zoodanig le wijzigen, dai
toegelaten is het stembureau voor eenjg
stemdistrict, ook in een naburig stemdij*
trict tc vestigen.
STADSNIEUWS.
VROUWENBOND.
De Vrouwenbond heeft ondanks gedanp
moeite ge-en gelegenheid kunnen vinden om
den cursusavond lieden in de Sb. Lode^ijfö
kerk uit tc stollen vanwege de uilvoering;
van „Arti."
Nu, 't een zal 't ander niet béhoe""' "1®
