weed© Blad.
Uit de Omgeving
rdag 20 September 1919
IQ
B7.
ut Duurte-vraagstuk.
(Ingezonden.)
dor 't meest in onze maatschappij
penda en zeer zeker hét meest zorg-
i kwesties is wel die van de steeds
mde duurte.
een ommekeer heeft deze geduren-
oorlogsjaren in onze sociale verhou-
tewceggebracht!
sei' heeft men door 't nemen van
igsmaatregeleh getracht, de steeds
nende duurte, ook van de allcrnood-
jkste levensbehoeften binnen zekere
te houden!
elk een zucht van verlichting was
dat ook in do niet-oorlogvoerende
het bericht werd ontvangen van
japenstilstand, waarbij het vooruit
en! geopend op den algerneenen
deze en deze alleen, dacht men.
irbetering brengen in de sociale noo-
welhaast ondragelijk werden,
ook, hoe zeer werd men teleurgc-
lede van verbetering kwam vorerge-
an den toestand door het afnemend
Etie-vermogen in de landen, die in
van herstel van den arbeid te be
en, aan allerlei revolutiona"ire woe
len prooi werden en waar werk-
werden aangewezen en einde-
lêgepast als h e t middel om den po-
toestand te beheerschen en naar
eide te verbeteren.
orugslag van dit alles bleef ook ten
niet uit.
cirkelloop tusschen loonsverhooging
rijving van prijzen ving aan en gaat
aar steeds zijn gang. Het is, alsof
loodlottige wisselwerking tusschen
plaats heeft en deze te bezweren is
ste zorg, orn eindelijk te komen tot
est and van stabiliteit, die enkel bet
leven van de breede lagen der be-
kan waarborgen.
regeeringszorg dus in de allereerste
laar dan ook het kon. besluit van
j.l., dat we gemakshalve even her-
voordracht van Onzen Minister van
duw, Nijverheid en Handel van 20
us 1919 no. 91, Kabinet
ien goedgevonden en verstaan:
te stellen een Staatscommissie, wier
al zijn:
i onderzoek in te stellen inzake de
ide duurte van de voornaamste le-
loeften:
a te gaan of en in hoeverre door
ingsmaatregelen of anderszins al-
ïe prijsstijging kan worden tegen-
of althans voor bepaalde artikelen
dien zij termen tot- een als sub b.
ingrijpen aanwezig acht, daartoe
nde voorstellen te doen:
bepaling dat deze Staatscommissie
an Ons uit te brengen rapport zal
Hen bij meerderheid van stemmen,
in verstande, dat ieder lid het recht
van zijn gevoelen, indien het van
jr meerderheid afwijkt, in ee.n af-
lijke aan het rapport toe te voegen
idoen blijken, tenzij zulks korlelijk
rapport mocht kunnen worden op-
jn.
vel bij dit kon. besluit de groote ur
niet is uitgesproken, mag toch wel
ond verwacht worden, dat de com-
liaar rapport de noodige spoed
trachten, want hier is nu tocli wel
ik, die nacht noch dag kan wachten.
men de oorzaken der geweldige
stijging na, dan (zoo zegt de ,,R.K.
wegvig") is de eerste zeer zeker de
fgenomen productie tijdens den oor-
nar in de tweede plaats komt het
gebrek aan transportmiddelen,
het graan van Amerika, noch de
ten uit Duitschland vinden schepen
fens genoeg om daarheen gebracht
1en, waar de schaarschte' thans de
ten gevolge heeft.
ook schaarschte op de plaatsen van
•lie heerscht, lis mede van invloed,
rokend worden, dat de katocn-
Amerika (bet grootste produc
ts van den wereldvoorraad dezer
in 1920 slechts in twee derden
Jwfte zal kunnen voorzien. Gevolg:
•r de duurte van katoenen stoffen,
«ju ook factoren in het spel, die
ptsten op de noodzakelijkheid, doch
vrij willekeurige handelwijzen. Het
feit, dat het koopend publiek nu
«gewoon is geraakt, om de prijzen
alci> vve gerust zeggen, alle artike-
rongsgowijze naai- de hoogte to zien
voorheen zou een stijging van ëen
«Iele centen per eenheid een veel
sensatie veroorzaakt hebben-, dan
an even zoovele stuivers. Dat van
lemming onder het kóppend publiek
of liever misbruik gemaakt wordt
Inmige verkoopers, het is te begrij-
"oevel geenszins te billijken. Met
Jfilijke winst, redelijk met bctrek-
°t zijn ook verhoogden levensstan-
Jrioet hok de winkelier tevreden
"[er winst te betrachten dan hij
wijze in de normale tijden ge-
S8». brengt hem op de grens der
apeid, zooal niet daarbinnen,
't nu maar niet zoo'n onbewezen
'g'ng is, bewijst het volgende ci-
t reeds genoemd weekblad:
,e« der oorzaken, en niet de min-
L vvorden opgediept uit de ter
%&ênde kohieren van dr*
«lijken omslftg van Maastricht,
loogt
Daar ziet men: een fabrikant van
een voedingsmiddel aangeslagen naar
een inkomen van rond f 100,000; een
kruidenier f 50,000, sigarenwinkeliers
voor f 10,000 lot f 12,000; handelaars
in stoffen en mantels voor f 12,000 tot
f15,000) eni f 30^)00, V?én zelfs voor
f 58,000, diverse kruideniers, hande
laars in knoopjes en boordjes uit een
straat voor f 10,000 tot f 15,000; drogis
ten voor f 10,000 en f 15,000; slagers
voor f 7000, enz,, een greep in de
ruimte. Al deze inkomsten spruiten
louter voort uit een ongewettigd over
vragen van het publiek.
Zeer zeker zal het wel niet overal zoo
erg zijn als daar in het zuiden. In plaat
sen, waar een winkelstand is, die zijn be
langen goed inziet en, waar bovendien een
gfezonde concurrentie herleeft (want door
het nivelleerend systeem der distributie
bepalingen was deze zoo goed als dood),
krijgen we langzaam aan den ouden toe
stand van naar omstandigheden billijke
prijsnoteering weer terug
En dit-is zeer gewenscht ook. Niet alleen,
omdat dan de voortdurende drang, naar
hoóger bezoldiging wel .wat zwakker zal
worden, althans minder gemotiveerd zal
zijn, maar ook, omdat in dal geval een
middel van verweer, dal hier cn daar zich
reeds heeft baangebroken, geen. recht van
bestaan meer zal hebben.
We bedoelen de zoogenaamde verbriii-
kers-vereenlgingen. waarvan de rcccls ge
publiceerde resultaten allicht de zucht tof
navolging zullen opwekken daar, waar
Imen ze tot nog toe niet had.
Do doorvoering van dit beginsel der
coöperatie vinden we niet gewen echt.
Vooreerst omdat daardoor zou uitgescha
keld worden een voornaam deel van den
middenstand, die juist zoo gewensclit is in
onze samenleving, en in de tweede plaats'
wijl deze zich een handelskennis en relatie
heeft, verworven, die den koopers waar
borgen, het beste en meest geschikte, wat
ze behoeven.
Moge al met enkele artikelen rnc.n
noemt bijv. schoenwerk uit Amerika
liet bewijs geleverd zijn. dat de groote,
coöperatieve aankoop voordeel geeft, voor
ons is daarmede nog niet het bewijs gele
verd. dat dit als algemeen beginsel en in
vollen omvang van artikelen Waar zon zijn,
doch voor het. zoover komt, dat men alge
meen tot heb ■stéils»] zou overgaan, ligt
het. dunkt ons. op don weg van den han-
del cl ri j vend en middenstand, niet om maat
regelen van verweer te beramen, doch wel
zich zoll' te herzien en. waar verbetering
noodzakelijk en mogelijk is, deze aan te
brengen.
Een. enkel woord van verdediging, zooals,
we reeds in de.pers hebben gevonden, is
niet afdoende, om eenmaal opgewekt wan
trouwen te doen verdwijnen, een wantrou
wen, waardoor zoowel de goeden als do
kwaden getroffen worden, doch.het is noo
dig, dat het publiek de verbeteringen in
zijn eigen beurs ondervindt cn daarom ligt
hot' op dén weg der aldus het meest bij
de zaak geïnteresseerden, om gevallen van
overvraging, ja zelfs woekerwinst zelf na
-te gaan en te signaleeren.
Misschien behoeft men wel niet tof zu'k
een uitersten maatregel zijn toevlucht te.
nemen, doch, zooals we reeds zenion. ecu
gezonde concurrentie zal het publiek, dat
in dit opzicht bijzonder leerzaam is. doen
weten, wie met eeia behoorlijke winst te
vreden is en wie niet.
Uit de Pers.
DE DU URTE-BE STRIJD ING.
De Nie u w e Rot t. C r t. heeft onder
bovenstaande opschrift een artikel, waarin
o. i. zeer veel waars ligt.
Eerst wijst het blacl op de eigenlijke
oorzaken der duurte.
Ten gevolge van de verhoogde loo-
nen zijn de productiekosten vermeer
derd. Het is onjuist, de duurte in
hoofdzaak aan de verhoogde loonen te
wijten; deze zijn veeleer een gevolg van
de duurte, die uit andere- oorzaken
reeds ontstaan was, maar te ontkennen
valt niet, dat verhooging van den loon-
standaard de strekking moet hebben,
althans voorloopig de duurte te bevor
deren. Ook hier staan regeering én
staatscommissie onmachtig tegenover.
Het beste zal zijn, de oeconomisclie
wetten ook in dit opzicht hun vrijen-
loop ie laten. Men mag hopen, dat de
verhoogde productiekosten, door de
hoogere loonen, de dure steenkool etc.
veroorzaakt, de ondernemers ertoe
zullen aanzetten, op verbetering van do
.techniek uitgeslapen te zijn, op de kos
ten van de distributie, te bezuinigen, en
dat moderniseering van bedrijf en ver
voer op den duur heilzame, den prijs-
slandaard- neerdrukkende krachten
zullen blijken te zijn. Wie geen zwart-
zicner van professie is, zal in dit op
zicht. de toekomst niet al te duister
willen inzien al zullen waarschijn
lijk de prijzen wel in lengte van dagen
niet tot bet niveau van voor den oor
log terugvallen.
Er zijn behalve de genoemde oorzaken
ook nog andere, die w e 11 i c h t, zegt
het blad, (z e k e r, zouden wij durven zeg
gen. Red. L. Crt.) door overheidsbemoeiing
eenlgermate kunnen worden bestreden.
Behalve de thans genoemde oorza
ken der duurte zijn er andere, die
wellicht door overheidsbemoeiing eeni-
germate kunnen worden bestreden. Het
zijn echter alle bijkomstige oorzaken,
wier invloed niet te zeer mag worden
overschat. In Engeland is onlangs een
wet tegen den woekerhandel tot stand
gebracht, waardoor een ieder in de ge
legenheid komt, den verkooper, die bo
venmatigen prijs voor zijn waar vraagt,
voor den rechter te dagen. Andere
landen hebben dergelijke regelingen
gemaakt. Ook onze regeering heeft een
wet tegen de woekerwinsten op Je
leest staan. Veel verwachten wij er
niet van, doch het middel dient toch
zeker te worden overwogen, omdat van
zulk ecnc wét ongetwijfeld eene zekere
preventieve werking.kan uitgaan, en
zij eerlijken handel niet behoeft te
dwarsboomerf of te bemoeilijken.
Betreffende het maken van woekerwinst
merkt het blad zeer terecht op, dat het pu
bliek daarbij voor een zeer aanmerkelijk
deel zelf de schuldige is.
Is de woekerhandel liier groot? M ;.n
zegt het, en men hoort menigmaal van
onbehoorlijk hooge prijzen, ook van
goederen, die hier in overvloed zijn,
waarvoor wel geen andere verklaring
is. Jan de hebbelijkheid, welke tchier
elk handelaar en elk producent zich
gemaakt heeft, om de prijzen wat heel
erg op te zetten. Dit gaat dan onder
de verontschuldiging, dat de belastin
gen zoo hoog zijn, de kosten zoo zeer
zijn vermeerderd, en dat het publiek
Je hoogere prijzen toch ook immers
gaarne voor het product over heeft.
Dit laatste is inderdaad het geva'.
De koopers mochten wel eens overwe
gen, dat voor eeri deel zij zeiven het
zijn. die, klagend'over de 'duurte, de
prijsstijging hebben helpen bevorderen,
door maar steeds eiken prijs te beta
len. Het geval uit den bockhandel,
waarover wij nog kort geleien een
aantal ingezonden stukken geplaatst
hebben, is daaromtrent leekc.nand
Zonder nadenken telt men ion boek
handelaar de markt met 05 ct. uit, ter
wijl zij niet meer dan liet zesde daar
van waard is. Ergerlijk is, dat zelfs
een publiekedienst zich de onnaden
kendheid van vele koopers'ten nutte
bleek te maken.
Vierder wordt ter bestrijd jug van de
duurte aangeprezen hel weren van ve*d
overtolligs in de goederen-distributie.
De vraag rijst b.v. of in de maat
schappelijke organisatie van de g.,e-
derendistributie niet veel overtolligs
werd aangetroffen, welks afschaffing
den prijs zou verminderen. Wij gaan
volstrekt niet zoover van alle tusschen-
schakéls, die in de maatschappij tus
schen producent'en verbruiker worden
aangetroffen, maar kortweg als over
bodig, te beschouwen. Ontkend kan
echter niet worden, dat er overtolligs
bij voorkomt, en dat de machinerie
raderen telt, die olie kosten en onder
houd zonder dat do oeconomi-
sche dienst, dien zij verrichten,
heel groot is.- Ontwikkeling van
coöperatie, niet alleen van inkoo-
pers, maar ook van verkoopers (Juist,
'coöperatie van den midden-
sta-nd zelf, reeds jaren vóór den
oorlog bepleit. Red. L. Crt.) kan in
dit opzicht veel goed doen, en gelei-
delijkweg wat nutteloos 'is uiistooten.
Om eens een voorbeeld te noemen.
Wie in eene niet te kleine straat woont,
ziet daar dagelijks achtereenvolgens
de mclkkarretjes van de Landbouw, de
Sierkan,- de Confederatie, do Melkver-
ccniging en nog een aantal andere
instellingen met aeqnivalerite namen
melk aan de huizen brengen. Waar
de Landbouw stilhoudt, gaaf de Sier
kan voorbij, en waar 'deze beide pas
set-ren vindt de Confederatie haar
klant, enz. Met z'n allen sloven zij
zich uit, 'sjouwen zij. dezelfde straat
langs_ offeren zij tijd en werkkracht,
terwijl één melkwagen liet werk even
goed kon verrichten.. Zoo 'gaat het met
bet brood, met de groenten en met
zooveel meer: Hierin ligt iets onlogisch
het is een verspilling van arbeidskracht
en vari kosten, die nuttiger aangewend
konden worden.
De moeilijkheid is 'eene betere orga
nisatie te vinden, eene samenwerking,
waardoor de prijzen der thuisgebrach
te waar zouden kunnen verminderen,
doéli Vle concurrentie niet uitgescha
keld wordt. Het is wel geen mode meer
om op het nut der concurrentie te
wijzen, doch concurrentie blijft toch
altijd nog een heilzaam remedie tegen
cle duurte.
Deze laatste bemerking komt overeen
met wat wij reeds meermalen hebben op-
gewezen als de schaduwzijde, die bij de
collectieve arbeidscontracten kan aanwezig
zijn (en helaas ook reeds feitelijk wordt
aangetroffen( het waren van alle onder
linge concurrentie, met als gevolg: prijs
opdrijving.
BODEGRAVEN.
Willibrordus-patronaat. Velen zullen
zich bij het aanschouwen der Vaderland-
sclie driekleur, welke van het St. Willi-
brordus-patronaat; wapperde zich hebben
afgevraagd, wat mag zulks beduiden. Bin
nentredend kon men echter reeds onmid
dellijk opmerken voor welke gelegenheid
men 'het dundoek*liet wapperen.
Ec-n schild, smaakvol tusschen groen en
bloemen aangebracht, toonde reeds onmid
dellijk, dat het een lustrum gold van ons
patronaat, waarvan de getallen heffend
weergeven het uitbreken van den oorlog
1911 en het vredesjaar 1919. Een periode
waarin men te kampen had met velerlei
moeilijkheden; waaitn zich hot patronaat
wist- op te werken tot hooger bloei en de
achting der parochianen meer cn meer
wist te verwerven. Een massa publiek had
gevolg gegeven aan dc uitnoodtiging der
commissie tot het. bijwonen der feestelijke
herdenking van dit eerste lustrum.
De zaal was tot in de uiterste boeken ge
vuld. Een smaakvolle versiering met groen
on bloemen verhoogdeniet* weinig het
feestelijk aanzien.
Do bijeenkomst werd geopend met een
openingswoord van den Eervv. Directeur,
die een kort verslag zou geven vaji de
werkzaamheden van het patronaat.
Spr. stelde op den voorgrond de zeer
moeilijke periode, waarmee het patronaat
heeft te kampen gehad. Spr. bracht ver
volgens een woord van hulde aan de na
gedachtenis van wijlen pastoor Diekman,
die het initiatief nam lot den bouw van
het magnate gebouw, een woord van hulde
en erkentelijkheid voor den tegenwoordi-
gen eetrw. heer pastoor, die beeft te karti-
pen met den. grooten schuldenlast welke
het gebouw drukt,
Spr. wil vervolgens hulde brengen aan
den oprichter van het patronaat-, kapelaan
Brouwers, aan den onvergetelijken kape
laan do Wildt, die de grondvesten legde
voor het patronaat op de wijze, waarop
het heden wordt voortgebouwd, om te
slotte eveneens een woord van dank te
brengen aan de commissie met het beheer
van 'liet Patronaat belast.
Spr. gaf vervolgens een kort verslag van
de gedane werkzaamheden in de afgeloo-
pen periode, toegelicht met een staat van
uitgaven van de diverse takken van onder
wijs.
Spr. eindigde vervolgens met de uiteen
zetting van een programma hetwelk voor
de toekomst is opgesteld.
Wij ontléenen hieraan o. m. liet volgen
de. Zoo mogelijk zal begonnen worden met
het geven van een cursus in Duitsche han
delscorrespondentie, welke zal eindigen
met een diploma Duitsche handelscorres
pondentie. Een cursus boekhouden, eindi
gend met een diploma Mercurius. Voorts
land- en t minbouw-onderwijs, in samen
werking (zco mogelijk) met Alphen en
Nieuwkoop; teekenonderwijs; onderricht
op sociaal gebied enz.
Een program zegt spr. waarvoor geld
noodig is en waarvoor spr. de medewer
king der aanwezigen inroept.
Nadat spr. zijn rede. welke meermalen
met een daverend applaus werd onderbro
ken'bad geëindigd, narn de afwerking
van het feestprogramma een aanvang.
Den geheelen avond bleef er, niettegen
staande in de zaal een zeer hooge tempe
ratuur hing, een gezellige feeststemming
heerschen. Te circa 11 uur was het pro
gramma ten einde en werd de bijeenkomst
met een dankwoord van den weleerw. di
recteur gesloten, waarna het publiek zich
zeer voldaan huiswaarts Begaf. De avond
mag als bijzonder goed geslaagd worden
beschouwd en wij mogen gerust veronder
stellen, dat deze bijeenkomst aan het. pa
tronaat een blijvende plaats heeft verze
kerd in de liefdadigheid der parochianen.
Onder de aanwezigen bevonden zich o.m.
de zeerw. heer pastoor Keet, een dor eerw.
hecren kapelaans van Alphen benevens de
eerw. heer kapelaan van Nieuwkoop.
KATWIJK.
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
Verschenen is bet verslag der Kamer van
K. en F. over 1918, waaraan we het vol
gende ontleenen:
De bedrijfsuitkomsteri der trawlvisscherij
waren slecht over het algemeen. De hoog
ste besomming was f 69,173, de laagste
f2152. Alleen in Aug. werden 5 loggers in
den grond geboord. De verdiensten der
zeelieden waren zeer goed. Aan de haring:
visscherij werd deelgenomen- door 59 log
gers die in totaal f2,052,800 bruto hebben
besomd. De hoogste besomming beliep
f 85,120, de laagste f 7-480. De buitensporige
exploitatiekosten waren echter ook bij deze
visscherij ooizaak, dat de behaalde win
sten niet in verhouding stonden tot de be
la/ig rijke besommingen. Het verslag ver
meldt 40 namen van reederijen, welke geza
menlijk in de vaart hebben 130 loggers te
gen 13S in 1917. Bomschuiten worden met
meer voor de visscherij gebruikt.
Over den tuinbouw zegt ht verslag o. m.:
dat 191S zich ook kenmerkte door een ge
stadige verhooging in prijs van alles wat
voor de productie noodig is. Spinazie gaf
verlies. Prei was, niettegenstaande door
voorschriften van het Rijkskantoor voor
Groenten en Fruit eenige 'duizenden gul
dens, die ingehouden waren, in andere
handen kwamen dan waarin zé behoor
den, toch loonend.
De vroege aardappelen hebben, doordat
dc regeering vergat tie beloofde loonende
prijzen te betalen, niet veel winst gegeven.
In het laatst van bet seizoen waren de prij
zen te laag 'om de teelt loonend te doen
zijn.
Pootuien waren veel geplant. De prijzen
goed. Vroege bospeén was er aanmerkelijk
meer dan ooit te voren. Uitkomsten waren
zeer goed. Bloemkool was er minder. De
prijzen waren geregeld zeer goed. Inge
zouten is er zeer weinig. Lnle-pcen was er
ook veeil uitgezaaid.Door veel te lage distri-
bulieprijzen is er veel frauduleus verkocht
en ook gebruikt, voor veevoeder. Ook zaai-
uien waren er veel. Het vervoer hiervan
was verboden omdat alles gedistribueerd
moest worden. Toch hebben enkelen in hei
najaar kans gezien 'om van bun voorraad
flinke hoeveelheden te verkoopen buiten
distributie om tot schade van degenen die
zich aan de voorschriften hielden en daar
door lang met hun product bleven zitten
en toen tot uitkomst hoogstens productie
kosten ontvingeni. Witte kool, rapen en
kroten waren er weinig geplant. Roode
en gele kool is geheel afgenomen voor dis
tributie met .redelijke prijzen. Selderie, het
oorlogsproduct, heeft voor enkelen veel
winst gegeven, voor anderen groote verlie
zen. In den natijd waren de prijzen zon
laag dat men de tweede- snede liet verrot
ten. De teelt van snijboonen, princesseboo-
nen, pronkboonen waren bij vastgestelde
prijzen door de Prov. Commissie in overleg
met de Z. E. G. zeer goed, waardoor winst
is gemaakt. Al waren de productiekosten
hoog, liet tuinbouwbedrijf is over het alge-
j meen loonend geweest.
Wat de hl o en i hollen betreft, zegt het ver
slag dat het begin 1918 er nog allesbehalve
rooskleurig voorstond. Later zijn de voor
uitzichten in gunstigen zin gewijzigd. In
het handelsseizoen waren de prijzen van
tulpen ar. narcissen af aanmerkelijk opge-
loopen. De oppervlakte'was kleiner dan het
jaar te voren. Er 'is in dit vak ook winst
gemaakt en de vooruitzichten zijn van dien
aard dat met blijdschap de toekomst tege
moet wordt gezien.
De veilingsver. „Bloembollenteelt" hield
4 bollenveilingen tegen 7 in 1917 en niette
genstaande dit kleiner aantal veilingen was
het" geveilde bedrag f51,098.12 tegen
f 29,377.56 in 1917. Een vooruitgang dus
van f 21,720.86. Oorzaak de hooge prijzen
der bloembollen. Het ledental bleef sta-
lionauv
De Tuinböuwver. „Katwijk en 'O." had
een omzet van f560,643.58, hield 150 veilin
gen cn lelde 185. leden. Verschillende groote
werken zijn door deze verecniging in dit
seizoen uitgevoerd, als het maken van
sclioeiingwerken, het bouwen van paar
denstal, weegbrug, yergroofen van veiling-
loods.
De Boerenleenbank te Katwijk aan den
Rijn lelde 51 leden tegen 48 in 1917. Deze
instelling is ook in bloeiende toestand.
Fabrieken. Door dr. Van Dorp is op
gericht een fabriek van Chemische Indus
trie, bewogen door stoom met een vermo
gen van 18 paardekrachten. De chemische
industrie bleek ook in 1918 den druk gevoe
len van de dure prijzen der grondstoffen,
waardoor concurrentie op de wereldmarkt
onmogelijk werd en nieuwe gevaarlijke
concurrenten in hel- buitenland op konden
komen. Daarentegen legdè zij zich op tal
van nieuwe,producten voor de binnenland-
sche vraag toe, zoo o. a. op de' bereiding
van gasmaskervullingen en Formaltchyde,
bet bekende ontsmettingsmiddel. Onmid
dellijk- na den wapenstilstand kwam aan
het eerste werk een plotseling einde. \l
mag men zich hierover verheugen, het ver
oorzaakte toch ook zijn bezwaren, doordat
het noodzaakte te liacliten het bedrijf in
zeer moeilijken tijd weder aan andere om
standigheden aan te passen.
Het aantal bakkerijen bleef hetzelfde, 33.
Door bekende oorzaak kleine bmzet, toe
stand niet rooskleurig.
De gemeente betrekt water van de Leïd-
sche Duin wat ermaatschSppij. Op 31 Dee.
waren aangesloten 876 panden, w. o. 353
abonnements- en 523 meter-contracten. De
hoeveelheid water die in 1918 is uilgosta-
en door het «toomschepradgemaal be
draagt 58,243,000 M3„ terwijl er levens
S5,513,000 M3. langs natuurlijken weg is
eloosd, alzoo te zamen 143,756.000 M3.
De gemeentegasfabriek blijft in bloei toe
nemen. Het aantal aansluitingen beliep
ultimo December 1X09 tegen 1478 in 1917,
1101 in 191G, 924 in 1915 cn 835 in 1014.
Over 1918 verdeeld als volgt: verlichting
1776, muntmeters 8 en voor hel bedrijf t.b.
;asmotoren 25. De gasproductie was in
1918 710,190 M3. tegen 669.615 MJ. in 1917
Ter verkoop geproduceerde cokes 13266
H.L. Geproduceerd werd tevens 6000 Kg.
zwavelzure ammoniak.
Het aantal leerlingen aan de ambachts
school bedroeg 35. Het onderwijs omvat:
bouwkundig en rechtlijnig teekenen, kennis
:ler bouwmaterialen en constructieleer,
handteekenen, perspectief, projeclieleer en
rondschrift, rekenen en meetkunde, Neder-
landsche taal en machineteekenon.
Aantal leerlingen Visscherij school 23.
Aan de Rijksnormaalsciiool te Katwijk
aan den Rijn waren verbonden: 1 directeur,
8 onderwijzers en 1 onderwijzeres voor nut
tige handwerken.
De H. B. S. verbonden aan het SI. Wil-
librordus-College telde 31 Dec. 18 leeraren
en 71 leerlingen. Daarenboven aan de voor
bereidende school, behalve gymnastiek or«
teekenleeraar, 2 leeraren en 17 leerlingen.
Het gymnasium, verbonden aan het/clfd»
College, telde 31 Dec. 19 leeraren cn 134
leerlingen.
Scheepvaart. In deze gemeente behoor
den thuis: 33 motorbooten met een laad
vermogen van 2,098,000 Kg.. 15 kleinere
vaartuigen zonder motor met idem 408.000
en 2 stoombootjes met idem 41,000 Kg.
Totaal 2,547,000 Kg.
Middelen van vervoer. Gedurende 1918
werden op de lijnen LeidenKatwijk oh
Leiden—Noordwijk 391,039 treinkilomëters
afgelegd tegen 419,728 het jaar te voren.
Aantal reizigers, zonder abonné's. 2,776,10[»
Opbrengst personen- en goederenvervoer
£556,675.31 tegen f 456,602.27 in 1917. Heb
aantal beurt- en veerschepen is 8, n.l. 2
op Rotterdam, 2 op Amsterdam en Zaan
dam en 4 op Leiden.. Het post-, telegraaf-
en telefoonwezen krijgt ook steeds groot',r
omvang. Het aantal telfoon-abonné's be
droeg Dec. 105, tegen 97 tin 1917 cn 68 in
1916. Intercommunale gesprekken verzon
den 21566, ontvangen 18097, totaal 39563..
Het verslag spreekt er van dat ons post
en telegraafkantoor voortdurend minder
blijkt te voldoen aan billijk te stellen
eischen, wat bij de herleving van handel
en bedrijf altijd weer voor den dag komt.
Het verslag geeft een staat van alle behan
delde stukken en ontvangen en verzonden
brieven, briefkaarten aan het postkanloop
te Katwijk-Zee en aan het hulpkantoor te
Katwijk-Rijn. Hier komen we nog wol op
terug. Voor velen, zoo niet voor allen, zui
len dit verrassende cijfers zijn en zal heb
hun nog onbegrijpelijker voorkomen hoe
het mogelijk is dat in „zoo'n drukke zaak"
nog geen verbetering is aangebracht wat
betreft het interieur, doch vooral in de ge
legenheid die men wachtlokaal zou moe
ten noemen.
Ook de toestand der gemeenlespaarbank.
wordt bevredigend genoemd. Eve-nzoo de
Lissesche Bank, welk bedrijf dezen keer
bijzondere reden van 'tevredenheid' geeft..
De bevolking der gemeente bedroeg op
31 Dec. 13128 tegen 1290! in 1917. ITeb
sterftecijfer beloopt voor Katwijk 1.3 pct.t
Zeer gunstig dus.
Het verslag eindigt met h'i vermelden
van heigeen de Kamer in 1918 in het hé-
lang der gemeente meende te moeten doen,
waarvan dc vermelden dat aan d'Ui Raad
der gemeente Katwijk werd verzocht o;tu
te willen terugkomen op zijn boshut d.d.
[24 Juli 1918, opdat nö' t wordt gebouwd eon-
I gemeentehuis aan den Tol doch aan dq
Voorstraat te Katwijk aan Zee. Tc-vens,
werd gevraagd om, zonder uitstel, den
[gemeente-ontvanger te verplaatsen naan
Katwijk-Zee, alsook dat dc burgemeester!
spreekuur boude in Katwijk aan Zee..
Tot secretaris is voor den tijd van 4 ja'«
ren herkozen dc heer G. B. Werther.
(Dit ook voor buiten Katwijk interes*
I santé verslag is wegens plaatsgebrek een?*
gen tijd blijven liggen.)
RIJP WETERING.
Ter vergadering. A s. Maandag om 7
uur 'zal de heer "Wijtenbürg uit Leiden
een uiteenzetting komen geven van de In
validiteitswet. Daar ieder die in loondienst
is en den leeftijd van 13 jaar bereikt heeft?
wettelijk verplicht is zich tg l^tcp ip?c%f|3
