BUITENLAND. Brandstofen-Commissie, district Leiden. Jut blad verschijnt eiken dag, nïtgez. Zon- en Fcestd. PL Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling, r fpicftn 17 ct. p. week, f2.25 p. kwartaal; bq l00'centen 18 ct. p. we, k, f 2.40 p. kwartaal. Franco r «i f°70 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags- Ih is voor de Abpnné's verkrijgbaar tegen betaling fr BR«t P kwartaal,bij vooruitbetaling. Afzonderlijke liinerBo ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent 10c Jaargang. ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1919. Bureau STEENSCKUUR 15 - LEIDEN. Irterc. Telefoon 935. De Advertentieprijs bedraagt 17V2 cent per regel voor Handelsadvertentiën; Zaterdags 25 een!, per regel, 221/2 cent per regel voor gewone adverteuliën; Zater dags 80 cent per regel. Voor ingezonden mededeelingen wordt het dubbele van bet tarief berekend. Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worde» aangeboden of gevraagd, huur en vdirhuur, koop en verkoop 50 cent; Zaterdags 75 cents, van 30woorden L nummer bestaat uit drie (laden, waaronder het geïllu- itreerd Zondagsblad. De Kerk en het gezag. II. Ivolgt thans een groote vraag: wellce is L verhouding van do Kerk tot bet gezag? Kal heeft de Kerk gedaan, en wat doet IjüOgom de grondslagen van dat gezag bevestigen, dat gezag te doen eerbiedi- L en het te verdedigen tegenover de aan- Kyers? Een hoogst gewichtige vraag, niet Iliet minst in deze tijden, die staan in illeeken van den stiijdL om het gezag, Itvaarop volkomen past het woord van lo XIII: stormachtige tijden, nu door |jbederf der dwaling, de bandeloosheid E hartstochten, en de vermetelheid van fcaze plannen, de rust der maatschappij |de hoogste mate bedreigd wordt." |Hoe staat de Kerk daartegenover, welke ■baar leer, welke haar praktijk, opdat wij I veilig en rustig vertrouwen haar lei- aanvaarden in deze moeilijke tijden? pat de Kerk doet tot handhaving van |l gezag, dat is door de geheele geschie- •nisheen het eenig vruchtbare gebleken. iKerk is de voornaamste macht, in staat igezag overal en in alle omstandigheden poen gelden. Welke zijn dan haar mid- lleji? pKerk bevestigt in de eerste plaats met Lmeesten nadruk het gezag van God. iioplioudeiUjk en ibp alle wijzen en in omstandigheden wijst Zij ons op God, pn Schepper en ons hoogste Doel, op veiplichting ons en al het onze te rich- llotGods verheerlijking. Gods Naam, de lligste, die het meest volstrekte recht op Ibièd en onzag laat gelden! Geroepen Iter om op aarde als hoogste gezag in Ir: naam van God, als plaatsbekleeder I God, de bovennatuurlijke orde te leeiEchen, was het tevens de taak en laad der Kerk om haar eigen gezag zoo hï; mogelijk tie bevestigen. Inderdaad m Zij steeds bij hare kinderen en vol leen een eerbied voor haar gezag ge lakt, dien men elders tevergeefs zocht, hoi «traalt haar gezag in den persoon Iden Paus? OogensQhijnlijk een zwakke paard, een gevangene binnen zijn pa ft, maar die, wanneer hij spreekt, zijn lord uitzendt tot aan de uithoeken der leid, aan wien de bisschoppen, pries- ls er, geloovigen liefde, eerbied en ge- Irzaamheid betuigen. De Paus van Ie, een machthebber en gezagvoerder, ■gelijk de Romeinsche keizers van wch Imet de hand op het zwaard de heer- Ippij voerend, neen, enkel wijzend op f, wiens Stedehouder hij is. doet hij zich neerknielen den rijke en den 1. den eenvoudigen boer en den ge le, den koning cn den onderdaan, oalocuta, causa finita", spreekt Rome ikt de Paus, de zaak is beslist, het bil bijgelegd, de onderwerping een togen feit. Zoo bestuurt die eene grijs- i, en in ondergeschiktheid aan hem Bisschoppen, driehonderd millioen kolieken, in Europa en "in de de verste elddeelen, niet door schrikaanjaging ih!vertoon, maar enkel door het woord lijn gezag, hetwelk in het gezag van lielf. Heerlijk gezag derhalve, het ge- Her Kerke, belichaamd in het gezag Men Paus! Maar nog in een anderen popenbaart zich het gezag der Kerke, pen eenvoudig priester is daar neer pen, en vöör hem knielt de zondaar pten. de ziel in tranen smeltend, be- Ni zijn zonde, door zijn schuld, door Mergrootste schuld. En wederom: de p® de arme, de geleerde en de onge- Nft de machthebber en de onderdaan, pn vóór dien priester neder, den pvader, bekleed met bet gezag van Ien, zooals die plaatsbekleeder Gods p vermaant, zoo besluit de boetvaardi- ftondaar in het vervolg te volbrengen. P ook hier stelt die machthebber niet pigen ik, niet. zijn eigen macht, maar Nsweleer Petrus tot den lamme, wien PChristus Naam de gezondheid terug- Ni zoo spreekt de biechtvader „,,ab- ik ontsla u van uw zonde, in den F1 van den Drieëenigen God, wiens l'sbekleeder hij is. loodt daardoor reeds, door datgene, ids Kerk doet voor haar eigen gezag, Pderwerping aan alle ander gezag I ^makkelijker? Of. zal, waar de Kerk IMschheid en deh hoogmoed van het pftelijk hart buigt, het offer nog zoo llrvallen om zich aan elk gezag, ook P5 zuiver natuurlijke orde, te onder- Pn- Zoo is de Goddelijke instelling Ijjst Pausdom, zoo is de door Christus ■stelde Biecht, zoo is het, aanzien en de psd der Kerk een gewichtig middel om |°ê2aS te ondersteunen De bekende Pthe staatsman Guyzot mocht dan ■«recht beweren: „De katholieke Kerk grootste en heiligste school van den voor elke rechtmatige macht". Dat Guyzot, een Protestant, maar kern- P&er nog roemt de Fransche» vrijden- loousseau het gezag der Katholieke P' wanneer hij zegt: ,,Wie Paus zegt, Ijjgt gezag". P meer echter doet de Katholieke iT°or het gezag dan enkele haar eigen a's plaatsvei*vanger van God te doen iK., en uitblinken. Was dat reeds I ,.aar v°ór het gezag in het algemeen 'ont daardoor reeds de Kerk de lof- r j'on Protestanten en vrijdenkers, P dan te zeggen van den weldadigen Wb waarmede de Kerk zich beijvert I et gezag van anderen^ voor het ge zag in de zuiver natuurlijke orde? In alle omstandigheden drukt zij haar geloovigen op het hart: ,.Eert vader en moeder", en ,„geef den keizer wat des keizers is". In de zuiver natuurlijke orde. daar, waar geen'botsing is met de geestelijke belan gen, verplicht Zij de geloovigen tot eerbied en onderwerping aan hun ouders, de bur gers tot onderdanigheid aan hun vorsten. En waarom? Omdat de Kerk ook de ouders tegenover de kinderen,' en de vorsten te genover de onderdanen, als bekleed jnet gezag erKent, met datzelfde gezag, dat Zij zelve draagt, het gezag van God zelf. Tot bewijs strekken de encyclieken, brieven en toespraken der Pausen, tot bewijs strekke de uitleg, door den priester op de catechis mus bij het vierde gebod den kinderen voorgehouden, tot bewijs, dat de Kerk ons met den meesten nadruk en ernst wijst op de plicht van gehoorzaamheid, trouw en eerbied, verschuldigd aan ouders en overheden, van gehoorzaamheid aan de burgerlijke overheid en nakoming der bur- gelijke wetten. Terecht mogen dan ook ouders verwachten, dal hun kinderen, goed doordrongen van wat hun op de Catechismus is voorgehouden, eeibied cn liefde toonen voor hun gezag, vrijwillig hen gehoorzamen niet uit vrees voor straf, maar omdat de kinderen geleerd hebben in het gezag der ouders het gezag van God zelf te erkennen. Hoe dwaas derhalve die ouders, die zich voor het godsdienstig on derricht hunner kinderen onverschillig toonen. Zij mogen het zichzelf wijten, als hun kinderen, de Catechismus verzuimend en een neutrale, godsdienstlooze school be zoekend. geen soliede begrippen van ge zag en gehoorzaamheid, geen stevig plicht besef in zich hebben opgenomen, ja zelfs misschien ooft de hand opheffen tegen het ouderlijk gezag, en aldus leed en verwar ring in het huisgezin stichten. En dan, wat betreft de burgerlijke overheid, zij moge gerust wezen, wanneer zij heerscht over goede katholieke onderdanen. En toch durft men ons, Katholieken, verdacht ma ken, als-zouden; wij geen goede vaderlan ders zijn, ons, als zouden wij "huichelen met een buitenlandsch vorst ginder over de bergen, waarom men ons Ultramonta ne n heeft genoemd. Niets is minder waar dan dat. Ja-zelfs mogen wij gerust bewe ren, geen sterker staat, geen hechter troon geen eervoller gezag, dan waar de katho lieken sterk zijn. Waarom mislukken hier in ons land de vermetele -plannen der re- volutionnairen? Is het niet voor een over groot deel te danken aan ons, katholieke- staatsburgers, die ons scharen rondom troon en altaar, rondom don Paus- als onze geestelijke overheid, rondom de Ko- ninginne, de vertegenwoordigende persoon van ons staatsgezag? De Katholieken zijn altijd, de geheelé ge schiedenis door, de verdedigers van het gezag, de beste patriotten gebleken. Dat moest zelfs een protestantsch vorst, Wil helm IV van Pruisen, volmondig ei kennen, toen hij in 1848 niet zonder grootc moeite zijn troon had weten te behouden. Hij schatte ze naar waarde, toen hij van zijn ..Ultramontaansche" onderdanen 'getuig de: ,,Aan de trouw mijner katholieke on derdanen heb ik het behoud van imjri troon, te danken." En wederom, hoe komt het, dat de katholieken zulke trouwe vader landers zijn? Hoe komt het, dat Wilhel- mina op ons, werkgevers, boerenbonders, middenstanders, 'arbeidcjrs, WUediig kan rekenen, als ooit weer de revolutie den kop op zou steken? 't Is Leo, die voor ons Zijn licht or.t9tak, 't Is Pius X, die ons hernieuwde, 't is Benedictus, met de.vin ger naar den Hemel wijzend, die ons be stuurt, neen, 't is de leer en de traditie van alle Pausen, teruggaande tot in de eerste tijden der Kerk, tot Petrus, ja, tot den Stichter der Kerk zeiven, die eenmaal sprak: „geef den keizei* wat dee keizers is!" Hilversum. II. P. J. M. AHSMANN, Pr. DE VREDESCONFERENTIE TE PARIJS. Protest-stakingen der Tsjecho-Slowaken. De toewijzing van Fiume. Sjantoeng aan Japan. ROEMENIE EN HONGARIJE. DE EENHEID IN HET DUITSCHE RIJK. OVERZICHT. De Vredesconferentie heeft Tsjechen aan Polen willen toewijzen en de Tsjecho-Slo waken, die er de lucht van gekregen heb ben, zijn dadelijk met een protest-beweging op groote sclnral begonnen. Om die bewe ging kracht bij te zetten hebben de arbei ders in de mijnen van de bekkens van Os- trau en Kaswin het werk neergelegd. De intergeallieerde commissie, die juist in deze buurt middelen beraamt om de kolen- productie te doen toenemen, zit er door met de handen in het haar en het eenige. wat zij heeft kunnen verklaren, is, dat het besluit omtrent Tsjechen nog niet geval len is. Het gebeurde illustreert opnieuw de moei lijkheden, waarvoor de conferentie te Pa rijs zich geplaatst ziet. Wat Fiume betreft is, gelijk we al ver meldden, -een eigenaardige oplossing be dacht, die alleen nog door Amerika goed gekeurd schijnt te moeten worden. Fiume zelf en het omringende land zullen volgens die oplossing aan Italië komen, doch dit land zal de haven, behoudens eenige ha-' venkommen, die voor Italië blijven gere serveerd, aan den Volkenbond verpachten, die ze dan zal beschikbaar stellen voor den handel met het Zuid-Slavische achterland. Zooals men weet, is Sjantoeng aan^ Ja pan toegewezen. Door de critiek, daarop, vooral in de Ver. Staten gemaakt, is men in Japan ten opzichte van het vredesver drag wat achterdochtig geworden. De ergernis der Amerikanen over de ver goelijkende houding, die men in Parijs aannam nopens de houding van Roemenië, is blijkbaar bedaard. Men is er immers nu toch toe overgegaan, de toevoeren naar Roemenië, welk land op de nota der Ge allieerden een veelzeggend stilzwijgen heeft bewaard, stop te zetten. Beweerd wordt, dat het nieuwe ministerie van Friedrich in Boedapest op geen kwaden voet staat roet de Roemeniërs. Friedrich toont zich in ieder geval een dankbaar leerling van de Roemenieërs door aan de voorschriften der Geallieerden maling te hebben. Nog steeds is er een partij van Fransche politici, die op een Dohaubond aansturen willen en herstelling der monarchie daar toe het uitgezochtste middel achten. Zoo'n tionaubond lijkt hun éen waarborg te meer, dat Duitsch-Oostenrijk geen heul bij Duitschland zal zoeken. Een verzwakt Duitschland is hun ideaal. Zijn het die .,0- litici, die de afscheidingsbeweging in West-Duitschland in de hand werken? In ieder geval wil men in Duitschland èn n de afzonderingsbew.egïng in het Rijnland, èn in die, welke zich nu weer in de Pfals openbaart (in Lud wigshaf en heef* groep de Pfalts-republick uitgeroepen; ue hand der Franschen zien. Daarteegenover stellen de leidende poli tici in Berlijn thans alle pogingen in het werk om de eenheid des rijks te bevorde ren. De grondwet heet reeds een einde ge maakt aan de afzonderlijke legergroepen der staten en een eenvormige rijksweer- - baarheid ingevoerd. De Vredesonderhandelingen Roemenië blijft halsstarrig. Gisterenavond had de Opperste Raad te Parijs nog steeds geen antwoord ontvan gen op zijn laatste nota aan Roemenië. De zendingen levensmiddelen, wapens en munitie, bestemd voor Roemenie, zijn stopgezet. De terugkeer der gevangenen. De opperste raad heeft, ten einde het lijden van den oorlog te verzachten, beslo ten met het oog op het terugzenden der Duitsclie gevangenen den datum van d§ bekrachtiging van het vredesverdrag voor uit te loopen. Het terugzenden der gevan genen begint onmiddellijk nadat het ver drag vairkracht wordt, onder toezicht cener intergeallieerde commissie, waaraan Duit sche vertegenwoordigers zullen worden toegevoegd. Duitschland. Tekort aan broodkoren. In de meeste Beiersche steden verkeert de broodverzorging in gevaar. In Mün- clien is nog slechts voor één week meel. Men vreest voor onlusten. Hindenburg candidaat voor het rijkspresidentschap. Zondag j.l., zoo wordt uit Berlijn aan de „Köln. Zeit." bericht, werd door het da- gelijksch bestuur van de Duitsche Volks partij een vergadering gehouden, waarin de a.Sr verkiezing van den rijkspresident, die zal moeten plaats hebben nu de rijks grondwet is afgedaan, werd besproken. De algemeene opvatting was, dat bij die verkiezing de partij-politieke strijd geen rol mag spelen. Voor alle echt Duitsch-ge- zinde mannen en vrouwen komt slechts één naam in aanmerking, die voor hen het zinnebeeldvan Duitsche plichtsbe trachting in oorlog, overwinning en nood. is n.l. Hindenburg. Het Duitsche volk moet. het als zijn plicht beschouwen den veldmaarschalk te verzoeken, de hoogste waardigheid, waarover het voor het eerst in zijn geschiedenis de beschikking heeft, als dank van het vaderland te willen aan vaarden. Geallieerde commissie te München. Naar een draadloos bericht van Lyon 'aan het N. T. A. meldt, is te München een commissie van geallieerde officieren aan gekomen, ter vaststelling van de voorra den wapenen en munitie, zooals in het vredesverdrag was bepaald. De afscheidingsbeweging in de Pfals. Uit de Pfals komt het volgende bericht binnen: De sedert eenige dagen verwachtte en reeds vroeger aangekondigde overrom pelingspoging der Landauer hoogverraders schijnt hedennacht in de Pfals in scene te zijn gezet. Tot dusver zijn slechts berichten uit Ludwigshaven ter beschikking. Na middernacht hebben daar een aantal aan hangers van Haasz gepoogd het hoofdpost kantoor te bezetten. De poging stiet af op den teg nstand der trouwe ambtenaren. Tusschen drie en vier uur 's ochtends werd de poging door een grootere menigte her haald, waarbij handgranteen werden ge bruikt. Er zouden ook Fransche soldaten bij geweest zijn. De ambtenaren boden we derom krachtigen tegenstand, werden blijk baar overweldigd. De directeur van het hoofdpostkantoor, alsmede een onderge schikt ambtenaar werden in den strijd ge dood. Hedenochtend is het hoofdpostkantoor door Fransche soldaten bezet, die de toe gang tot het gebouw verbieden. Een in Ludwigshaven aangeplakte aankondiging maakt de uitroeping der vrije Pfals repu bliek bekend. 20 millioen ton kolen per jaar voor Frankrijk. Van bevoegde zijde wordt gemeld, dat de onderhandelingen te Versailles over de in het vredesverdrag vastgestelde levering van 40 millioen ton kolen per jaar, tot De Directeur van het Brandstoffenbureau maakt bekend, dat met ingang van heden worden geldig verklaard de hierna te noemen bons en dat op de'kaarten genoemde handelaar gemachtigd is op de gewone en nader op de kaarlen omschreven wijze, de navolgende aflevering te doen: MINIMUM-RANTSOENKAART. (voor alle ingezetenen) bp bon A rood B rood (11a en Ut») 1 eenheid anifhraeiet 1 (la ejn lb) 2 (2a en 2b) 3 "(3a en 30b) 4 (4a en 4b) 5 (5a en 5"b) 6 (6a en Gb) 7 (7a en 7b) 8 (8a en 8b) 9 (9a en 9b) 10 (10a en 10b) eierkolen gascokea eierkolen janthraciet dal de beschikbaarstelling van alle eenheden op het minimum-rantsoen geschiedt tot nader order, waardoor de geldigverklaring van de bons 1—10 bij nadere beschik king steeds kan worden ingetrokken, dat op een hoogër genummerde bon slechts brandstoffen mogen worden betrokken, wanneer op de lager genummerde bon de beschikbaar gestelde brandstof is afgeno. men, zoodat b.v. op bon 2 slechts brandstoffen mogen worden afgeleverd, indien op bon 1 brandstof is gekocht, dat bon Arood Brood 11 (11a en 11b) van de minimum-rantsoenkaart uitsluitend geldig is tot uiterlijk 30 September a.s. en dat derhalve op deze bon, ongezien of op lager genummerde bons brandstof wordt afgenomen door den handel kan worden afgeleverd, dat "be site IJ in gen uiitsfuïten'd mogen geschiedan op (d-e bij de brarxdstoffenkaarten verstrekte hestc'lbiljetten., wialke ook bij af haling i<n hot bezit d'er afhalers moeien zijn en doc.r den hianidclaar moeten worden voorzien van dien datum va/n aflialing. dat de maximum-prijzen zijn: afgehaald 1 oenihieid (1 ILL.) anthnacidt f 3.55 1 (1 H.L.) eierkolen f 2.95 1 (2 H.L.) gascokes f4. alles met. inachtneming van de verhoogangen voor meenten op de max'ümum-prijtölijst aangegeven. de th"uis'be*zo:rgd f3.65 f3.05 f4.20 verschillende bu.i<tcnge- De Directeur v.n. KRAMER. Leiden, 23 Juli 1919. 7702 het resultaat hebben geleid, dat Frankrijk zich voorloopig met de levering van 20 millioen ton kolen per jaar tevreden stelt. Het Duitsche voorstel, om jaarlijks 12 millioen ton kolen tc leveren, daar de le vering van 20 millioen ton niet mogelijk zou zijn, werd verworpen. Bij dc vaststelling van het kwantum van 20 millioen torn werd de voorwaarde ge steld, dat dit kwantum zal worden ver hoogd, wanneer de productie der Duitsche mijnen jaarlijks meer den 108 millioen ton bedraagt. Blijft de productie beneden de 108 millioen ton, dan zullen nieuwe onder handelingen over de kolen-levering worden ingeleid. "De 'Entente heeft zich bereid verklaard de vermeerdering der Duitsche productie te bevorderen door den arbeidslust te doen toenemen o. a. door middel van groote zen dingen levensmiddelen. Duitsch-Oostenrijk. Bela Kun. Bela Kun alsmede de beide andere met hem gearresteerde en in Weidemühle ge- interneerde volkscommissarissen der vroe gere Hongaarsche regeering zijn naar Karlstein gebracht, waar reeds een aantal vroeger commissarissen - en hun families geïnterneerd zijn. Geen geld meer. Een deputatie van rijksambtenaren te Weenen heeft hij de autoriteiten mededee- ling gedaan, dat de kassen leeg zijn en de bankinstellingen geen crediet meer willen verleenen. Tengevolge hiervan moeten de uitbetalingen tot later verschoven worden. Hongarije. De moordaanslag op graaf Tisza. De politie te Boedapest heeft den letter kundige Paul Deri gevangen genomen. Hij stond in verbinding met de communisten en wordt verdacht den moord op Tisza gepleegd of althans voorbereid te hebben. Deri zou op den dag van den moord in een groot gezelschap zijn horloge geraad pleegd hebben, zeggende: „Over een uur heeft graaf Tisza opgehouden te leven". Frankrijk Anderhalf millioen kilo tabak verbrand. Terwijl de betrokken autoriteiten al het mogelijke doen om tegemoet te komen aan de tabakscrisis, de verkoopers zich aaneen sluiten om de rookers tevreden te stellen en dezen zich syndicaliseeren om aan ta bak te komen, heeft een geweldige brand bijna anderhalf millioen kilo tabak in een staatsfabriek in de Parijsche voorstad Pan tin vernietigd. Rusland. De strijd tegen de bolsjewiki. Ondanks de bolsjewistische beweringen aldus een H. N.-bericht uit Londen wordt van bevoegde zijde vernomen, dat Den'ikin nog steeds zeer bevredigende vor deringen maakt. Tijdens de gevechten in de buurt van den spoorweg Liskie—Novo Kopesk rukte generaal Komontof, een vrij willige cavalerie-aanvoerder, noordwaarts op in samenwerking met eenige andere troepen en trok Tambof' binnen, het voor naamsle voorraaddepot van het roode zui delijke front, na de sovjettroepen te Ma- karowa te hebben verslagen.. Er zijn 13,000 krijgsgevangenen gemaakt en 20,000 gemobllisjeerdcn, doch 'ongeoefende manr schappen zijn ontwapend en verstrooid en naar hun haardsteden teruggejaagd. Een geheel rood regiment met 40 officiei*en en een groot aantal machinegeweren liep over naar den aanvoerder der vrijwilligers, die een divisie van 3 regimenten formeert, bestaande uit manschappen2 welke groo- tendeels in de bolsjewistische gelederen hebben gediend. Na uitdeeling van de bolsjewistische voedsel-reserves onder de bevolking en na vernieling van hetgeen zij niet konden meenemen, hebben de vrijwil liger Tambof oTTfruimd en opereeren nu noordwaarts in de richting van Koslof, het hoofdkwartier van het bolsjewistische zuidelijke front. Deze mooie prestatie van een deel van Denikin's cavalerie moet een zeer groote moréele uitwerking hebben op de bolsjewiki van Zuid-Rusland en ook op de plaatselijke bevolking en zal er naar alle waarschijnlijkheid veel toe bijdragen om de bolsjewistische vordering Z.W. van Voronef op te heffen. Een échèc der Estlanders. De in de richting van Ostrof strijdende Estlanders zijn door numeriek superieure bolsjewistische strijdkrachten op Isborsk teruggeworpen. De verbinding tusschen de Estlanders en de bij Pleseau staande troepen van het Noordelijke Russische le gerkorps is verbroken., Ostrow door de bolsjewiki genomen. De bolsjewiki hebben den 26en Augustus Ostrow (aan den spoorweg van Dunaburg naar Petrograd) ingenomen. Servië. Een wijdvertakt communistisch complot. Hoezeer 't communisme den nieuwen Yougo-Slavischen staat bedreigde, schrijft de correspondent der „Daily Telegraph" te Milaan, blijkt thans uit berichten uit Bel grado en Agram. Het gevaar ecner bolsje wistische beweging is inderdaad zeer ern- stg geweest. Het was slechts te danken danken aan de energieke maatregelen en aan de voortdurende waakzaamheid der Servische regeering, dat ernstige uitbar stingen werden voorkomen. Hongaarsche propagandisten en communistische kuipers droegen er in hooge mate toe bij onrust te veroorzaken. Kort na de uitroeping van Bela Kun'» dictatuur, ontstond er in tal van districten hevige gisting. Communistische afdeelingen naar Hongaarscli en Russisch model wer den alom in Kroatië en Slovenië, alsmede in Bosnië en Servië opgericht. Zij kregen tal van aanhangers, dunk zij de ijverige propaganda der leiders, die door Bela Kun gesteund werden. Zij namen een groot aan tal arbieders in dienst en stichten tal van „Roode" bladen. Deze wekelijks verschijnende bladen wa ren op handige wijze zoodanig geschreven, dat zij spraken tot de verbeelding van den arbeider, en zij wonnen in breede kringen populariteit', vooral daar de arbeider der Zuid-Slavische arbeidersklasse geheel zon der kranten was. Verder vormden de communisten een politieke club, de z.g-. „Groep van Intel- lectueelen", die weldra tal van aanhangers had te Agram, Laibach, Belgrado en Sera- je wo. De actie van deze groep werd echter on middellijk bedwongen door strenge regee- ringsmaatregelen. De arbeidersbonden ta Serajewo werden op bevri 'er autoriteiten ontbonden en de Arbei' -s werd door de militairen bezet, terwh vier leiders der communistische groep werden gevangen genomen. Te Spalato werden de leiders van de plaatselijke communistische afdeeling eerst gearresteerd en vervolgens naar een vesting in Herzegowina overgebracht. Nog andere arrestaties werden uitgevoerd. Heb socialistisch blad „Slobota" protesteerde tegen wat het een vervolging der commu nisten op groote schaal noemde; het blad verlangde dat zij, indien zij schuldig waren onmiddellijk voor de gewone rechtbanken zouden terechtstaan. De vorige week werden te Agram op nieuw verscheidene personen gearresteerd Dinsdag kwam een groep pas gearrea*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1919 | | pagina 1