en Rechtsche meerderheid De woningnood en de Katholieken. BUITENLAND. De Vredesonderhandelingen lit blad verschijnt eiken dajr, uitgez. Zon- en Feestd, pc Abonnementsprijs bedraagt, by vooruitbetaling^ ,oor Leiden 17 ct. p. week, f 2.25 p. kwartaal; bij .nze agenten 18 ct. p. wevk. f ?.40p. kwartaal.Franco Ti,post f2,70 p. kwartaal. Het GeïllustreerdZondags- il'ftd is voor de Abonné's verirrijgbaar tegen betaling tSD 25 ct. p. kwartaal,bij vooruitbetaling. Afzonderlijke inmmers 5 ct.,met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent. Ms ICe Jaargang. MAANDAG 19 ME! 1919. Bureau STEEEJSCHUU3 15 - LEIDEN. inierc. Teielocn 935. 'De Advertentieprijs bedraagt 17V2 cent per regel voor Haudelsadvertentiën; Zaterdags 25 cent per regel. 221/2 cent per regel voor gewone advertentiönZater dags 30 cent per regel. Voor ingezonden inededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleifce Advertentiën, waarin betrekkingen worde* aangeboden of gevraagd, buur en verhuur, koop on verkoop 50 cent; Zaterdags 75 cents, van 30woorden lit nummer bestaat uit twee bladen. Een laatste woord. Morgen is het voor de kiezers in Lei en de dag der gemeenteraadsverkiezing, (aiuien kent allen uw PLICHT! De socialisten mogen morgen juichen ver het aantal zetels, door hén behaald dat. zij geen reden, om te glorieeren, logen vinden in Ihet feit, dat op de Ka- ïolieko lijst minder stemmen zouden zijn itgébracht, dan bij de Raadsverkiezin- en, terwijl het stemmental op de socialis- Eclie lijst grooter zou zijn.! Neen, zulks tag niet geschieden! Katholieke kiezers, stemt allen no. 1 van Roomsche lijst en, dat niet alleen, pageert ook onder de weifelenden en ankelenden hun stem te geven aan de oomsche lijst, die in ieder der drie kies- ringen begint met den naam Botu, Katholieke vrouwen, spoedig zult ook gij pt kiesrecht bezitten. Maar nu reeds hebt over een invloed te beschikkenBe at deizen tot voordeel en eer van de oomsche zaakl Katholieke mannen en vrouwen, kiesge- ichtigd of niet-kiesgerechtigd, helpt mede, »dér naar vermogen, morgen te vormen in zoo groot mogelijk stemmental op de ROOMSCHE LIJST, ten strijde voor de geestelijke en .stof- .0 belangen der samenleving, voor ozag en voor vrijheid, voor recht en Voor edelijkheid, voor Kerk en Maat- p p ij op ten strijde, óók nu, igen de in de macht der socialistische arlijen ons bedreigende tyrannie en re- iiutie. itemi op en propageert tóe Roomsche 8t> Een rechtsche meerderheid moéten we Leiden behalen! ,'t Kan, tóus 't moet" dat zij de leuze, aaronder ieder Leidsche lezer onzer cou- ant nog hedenavond of anders zeker orgenochtend een of meer 'zijner weife- ende bekenden of vrienden tracht over te lalen, om te stemmen óp de Katholieke ijst of in ieder geval rechts. Arbeicfiars kent gij niet 'enkele me'de- Mders, die ge bewegen kunt niet rood stemmen? Och, laat dan géén moeite ingedaan terwille van uw beginsel! Middenstanders onder Uw bekenden er misschien een, die wil stemmen op en der vrijzinnige lijsten of op den ecoiiomischen Bond verklaart hem, at al het goede, door 'die partijen in hun jfogram geplaatst, ook voorkomt op het aze; wint hen in uwen begimeletrijd voor rechterzijde! Hoogere standen. 't Is uw bijzondere (andsplicht om met ai den invloed, waar- wr gij beschikt, op te komen voor ver ging der Christelijke partijen. Gij kunt l alsnog in de uren, die ons van de stem- is 6cheiden Katholieken, wie dan ook, zijt própa- Mdist voor een rechtsehen meerderheid den Leidschen gemeenteraad! HOOG UW BEGINSEL! IN LEIDEN EN IN ALLE OVERIGE «EMEENTEN STEMMEN DE KATHO LIEKEN OP DE KATHOLIEKE LIJST No 1. OE ORGANISATIE HEEFT GESPROKEN. DAARAAN HOUDT IEOER ZICH. DAT JS ONZE KATHOLIEKE ORGANI SATORISCHE EENHEID. De S, D. A. P. in Leiden is bij de ver- edngsaetie voor een lasterpraatje min 'meer niet vervaard. Eerst beproefde ze het met het onder- Notajbene... tegenover de rechterzijde, fl- groote kampioen voor de jeugd en haar Mooi! Ze zoekt en zoekt en heeft nu wat an- 's gevonden. Ze verspreidt een courant, waarin nog *ns wordt opgewarmd, wat dezer dagen ïeds in „Het Volk" voorkwam over ^ningnood. Nu, dat opwarmen en op pen' voor zoo'n kostje wel dubbel en noodig is, zal men toegeven. Och och, wyt een gescherm in de lucht Jei' hen woningbouw, die bij de socialis- •n in zoo buitengewoon goede handen °o" z'in> en natuurlijk door de Katholie- (;n verwaarloosd wordt... Arme kiezers, zulke opsnijderij moeten doorwor- Wen! 'T?u bewijze(!) jvordt er aangehaald, wat de socialisten voor den woningnood... deden! Deden met hun mond, wel te ver staan. Wat de Katholieken metterdaad deden, vergeet de bekokstover. Voor ons spreken echter ook hier de steenen. De kiezers zullen zich herinneren, dat de Ka tholieken zelf de handen aan den ploeg hebben geslagen; menige huizenreeks staat daar om dit te getuigen. De kiezers weten tevens, dat het Katholiek gemeen t~e program do gemeente zal dwingen, meer nog dan in het ver- ledene, het woningprobleern ernstig onder de oogen te zien! De mobilisatie vati het Katholieke kie zerskorps bij de gemesonteraiaklsverk«lezin gen moot een grootse lie k raichtmuinif eatat i e zijn. De Duitsehe tegen voorstel 8 earn De kwestie omtrent het Saai-bekken. Hot vredesverdrag met Oostenrijk. Het Russische vraagstuk. OVERZICHT. Van Ententezijde wordt de mogelijk heid erkend, dat aan den termijn van 21 Mei voor het indienen der Duitsehe tegen voorstellen niet krampachtig zal worden vastgehouden. Door de vertraging, die er in de uitvoering van het oorspronkelijk program ontstaan -zal, bestaat er kans, dat de vrede met Duitsch-Oostenrijk-. nog gelijk tot stand zal komen als die met Duitschland. De grenzen van de verschillende staten, wien de erfenis der vroegere Donau-mo- narchie toevalt, zijn reeds vastgesteld. Men is nu te Parijs gekomen aan de vaststelling van grenzen van Roemenië, Bulgarije, Servië en Turkije. Alleen Tiet vraagstuk van Fiurne is nog zwevende. Wel komen verschillende berichten in de bladen voor over een oplossing, die zou gevonden zijn, doch zij missen gezag, en spreken eikaar ook herhaaldelijk tegen. B Het Russische vraagstuk begint veler aandacht op zich te vestigen. Naar het heet 'hebben de troepen van admiraal Koltsjak Samara reeds bezet. Koltsjak is voor de Epgelschén en Fransche n de red dende engel, die den chaos in Rusland in een maatschappelijke orde zal omzetten. Intusschen behoort Koltsjak tot de meest' reactionnaire soort en vandaar de draaie rij der Engelsche regeering, als haar wordt gevraagd, welke plannen zij eigen lijk in Rusland nastreeft. De Amerikanen willen van het hcele Russische avontuur niets weten. Zij zul len hun troepen in Archangel op 1 Juni terugtrekken 'en denken niet aan steun van een nieuwe expeditie, die tegen Pe tersburg ondernomen zal .worden. De Fin- ache vrij scharen fceginnen die stad al aardig te naderen. Zij worden echter ge handicapt door den hongersnood, die in het gebied, dat zij door moeten trekken, heerscht. Naar het heet zou de Entente nu de voeding der bevolking op zich gaan ne men. Natuurlijk zou Koltsjak, die van herstel van het eenig en onverdeelde Rus land droomt, weinig ingenomen zijn met het inpalmen van Peteraburg door de Finnen. Maar de vredesconferentie moet van Finland de belofte hebben verkregen, dat het geen uitbreiding van gebied na streeft. Oe vrede 15 jaar uitgesteld. Ds Parijsohe correspondent van de „Westminster Gazette" heeft de vredes voorwaarden aldus beschouwd: Ik geloof, dat het beste commentaar op 't ontwerp van het vredesverdrag is, dat de vrede 15 jaar wordt uitgesteld. Men zou ook kunnen zeggen, dat de actieve vijandelijkheden 15 jaar worden opge schort. Kortom, over 15 jaar zullen wij staan voor de mogelijkheid van vrede of oorlog. Zal Duitschland teekenen? Duitsehe tegenspraak. Wolff bestrijdt de juistheid van berich ten in Fransche bladen betreffende de plan nen en stemmingen der Duitsehe delega tie. Deze beweringen die hierop neerko men dat Duitschland ten slotte het onmo gelijke verdrag zal teekenen, mogen zegt Wolff ter geruststelling van het Fran sche publiek noodig zijn, maar zij zijn in strijd met de opvattingen in den boezem der delegatie. Hst verdrag met Oostenrijk. De ,,Neue Freie Presse" publiceert den voornaamsteii inhoud van het vredesver drag van Duitschland. Het voornaamste punt van het vredesverdrag^ vormt de ver klaring van Duitsch-Oostenrijk als een volkomen onafhankelijken staat. Voor zijn neutraliteit is een reeks van bepalingen vastgesteld. In verschillende hoofdstukken worden de geografische grenzen van alle staten, die op het grensgebied van de voormalige monarchie ontstaan zijn, vast gesteld. Over de territoriale grenzen van deze nieuw gevormde staten hebben de Parijsche bladen reeds zeer belangrijke inededeelingen gedaan. Territoriale con cessies voor Duitsch-Oostenrijk zijn nau welijks te verwachten* doch mag op een tegemoetkoming vanwege de Entente voor Zuid-Moravië en West-Hongarije gerekend worden. Het is mogelijk dat de geallieer den in deze streken een volksstemming toestaan, en aan Duitsch-Oostenrijk zeer vergaande tegemoetkomingen betponen in financieel en economisch opzicht. Het vraagstuk van de verdeeling der Oosten- rijksclie staatsschuld volgens een bepaalde sleutel onder de verschillende nieuwe sta ten, zal worden opgelost op een wijze, welke bevredigend is voor de belangen van Duitsch-Oostenrijk. Do groote econo mische moeilijkheden zullen door regeling van het valute-vraagstuk door bemiddeling van een valuta-leening tot een bedrag van 1 a ly2 milliard kronen worden ver minderd. Het doel dezer leening is, te vens geleidelijk te geraken tot een munt voet met de franc als eenheid. De vraag van een te verleenen langdurig crediet, teneinde het economisch leven weder op gang te brengen, zal vermoedelijk in een voor Duitschi-Oostenrijk gunstigen zin, worden geregeld. Voor zoover het econo mische punten en geen nationale wen- schen of verlangens betreft, kan een gun stige oplossing van verschillende vraag stukken in het vooruitzicht worden gesteld. Een nieuw voorste! van Brockdorff omtrent het Saarbekken. De Raad van Vier heeft Zaterdagmor gen en des middags zitting gehouden. Hij beraadslaagde over de door de belang hebbende commissies gereedgemaakte ant woorden op de jongste nota s van graaf Brockdórff. Deze heeft Zaterdag aan Cle- meneeau een nieuwe nota betreffende het Saar-bekken dóen toekómen, waarin hij verschillende combinaties voor de exploi tatie van het steenkólenbekken aan de hand doet, waaraan Duitschland volgens hem zou moeten deelnemen. België. Een spoorwegramp. Op de lijn Brussel—Antwerpen heeft een botsing plaats geèvad ttpschen een -reizi gers- en een goederentrein. Talrijke reizi gers zijn ernstig,: gewond en de En4.eri.eele schade is groot. Ernstig tramongeluk te Brussel.' Als gevolg van stroom verbreking is een sproeiwagen van de electrische train in duizelingwekkende vaart een helling afge reden en op een met reizigers gevulde tram gehotst, waarvan er 22 vrij ernstig gewond werden. Onder dezen bevinden zich 7 Amerikaansche soldaten en 1 En- Duitschland. M&ar tóan 2 millioen tóooden. De ochtendbladen uit Berlijn bevatten het cijfer van het totaal aantal slachtof fers van den oorlog, dat tot 30 April is vastgesteld. Doodèn 1,676,596, vermisten, van wie men negen tienden voor dood houden moet, 373,778, zoodat er een totaal van meer dan 2 mil- 1 i 0 e n dooden is geweest. Ver wonden 4,207,028 en gevangenen 617,922. In het laatste cijfers zijn de burgerlijke gevangenen niet meegerekend. 100 miilio&n aan wetrkioozen-antóe'r- steuning. Volgens de „Deutsche Allg. Ztg." heeft de stad Berlijn tot dusver bijna 100 mil- lioen Mark (97,965,546 Mark) aan werke- loozen-ondersteuning uitibetaalck. Hongarije. Drastische maatregelen. De Revolutionaire Regeerende Raad heeft besloten, het vermogen van alle Hon garen te confisceeren, die in het buiten land of in het bezette gebied van Honga rije den val der staatsorde van de Raden republiek en het herstel van het oude re giem nastreven. Frankrijk. Arabische missie naiar Poiucaré. De pantserkruiser „Jules Ferry" zal hedenochtend de haven verlaten teneinde zich naar Bayreutli te begeven waar zij do Arabische missie aan boord moet ne men, die naar Parijs komt om de geluk- wenschen van Palestina wegens de over winning der Fransche en geallieerde wa penen aan Poincaré over te brengen. Denemarken. Stakingen in het havenbedrijf. De Deensche bladen maken wederom melding van stakingen in liet havenbe drijf. Het. getal schepen, dat in de havens ongelost blijft liggen, neemt meer en meer toe, terwijl de meeste waren tot verrotting overgaan. Zorgt voor eon stevigen waarborg tegen revolutionaire wpphngqn. Stremt Rechts en Roomsch! Vereenigde Staten.- Geruchten over Wiisojn. Geruchten dat Wilson van plan zou zijn om zich bij zijn terugkeer niet meer her kiesbaar te stellen worden, naar het Ned. Tel. Ag. meldt door leden van het ministe rie van Buitenland sche Zaken beschouwd als een 'proefballon teneinde Wilson tot zulk een stap te bewegen. De presidentsverkiezing. Na-ar het Ned. Tel. Ag. meldt, verneemt de „Times" uit Mexico-city dat de cam pagne voor de presidentsverkiezing reeds begint, in weerwil van Carranza's verzoek eenige maanden te wachten. Zestigduizend arbeiders te Yucaton ver klaarden zich voor Obregon, die de alge meen© gunsteling schijnt te zijn. China. Het kabinet treedt af. De New-York Herald" verneemt uit Parijs, dat het Chineesche kabinet is af getreden. WIE MEER DAN EEN HOKJE ZWART MAAKT STEMT ONGELDIG.- Sassenheim. DE GROOTE PROPAGANDISTENDAG VAN DEN NED. R.-K. VOLKSBOND. „De Rcomsche Propagandist", een "strijd blad, reeds verleden week in stad en dorp verspreid, heeft enzen lezers reeds inge licht, over den propagandistendag, welke gisteren was uitgeschreven door den Kring Leiden yan de Volksbond-Propaganda- Unie. Het weer, zooals gelukkig de laatste da gen; bij voortduren, was ook nu uiterst gunstig, zoodat tal van propagandisten waren opgetrokken naar Sassenheim. Uit Leiden en de dorpen waren ze er gekomen per tram, per fiets, of wel te voet, gelijk de Leidsche propagandisten deden in club. Te rtüm twee uur liep de groote zaal van den heer Schipper tjokvcl, zoodat meer dan 100 buiten, de sprekers moesten aan- hooren: Aan de bestuurstafel hadden, be halve de. bestuurders van dén Kring „Lei den" plaats genomen: pastoor Thus van 'Sassenheim met een lcaj.elaan; pater Zuid- geest van Leiden; ©n kapelaan v. d. Berg van Lisse. Verder hadden plaats genomen op Jiet podium wethouder Roest-van Sas senheim en de vier sprekers. Tal van banieren der aangesloten ver- eenigingen, waren langs den wand opge steld. De opening geschiedde door den heer A. van Dongen, voorzitter van de Volksbond- Propaganda-Unie, die de talrijke aanwe zigen hartelijk welkom heette, en in het kort de btteekenis van dezen propagan disten-dag uiteenzette. Hij hoopte, dat. de woorden van de sprekers zouden worden ter harte genomen, en uitgedragen in stad en dorp. Rede M. L. A. Klein. Als spontaan het bondslied was gezon gen, betrad de heer Klein secretaris van den arbeid te Haarlem den catheder om te spreken over de taak dn werkzaamheden van den Volkshond. Spr. acht het een noodzaak, dat den katholieken geestelijke ontwikkeling wordt bijgebracht door sociale c; rsussèn, opdat, zij in het openbare leven gestaald en ge hard zijn. Anders wordt men onverschil lig en lauw. Men moet de katholieke pers daarbij bevorderen, ornaat de neutrale pers alle begirselen doodt. In het dagelijksche leven moeten we niet ons verzadigen aan de zedelooze brochu res, die de wereld verkankeren. Wij zul len daartegenover stellen dé katholieke geschriften, dié ons zullen harden in den strijd van het bestaan. Wanneer we het geestelijke voorop zet ten, wordt van de overzijde zoo dikwijls ons verweten, dat we geen stoffelijke toe standen willen verbeteren. En dat is toch wel zoo. We zijn,hel verplicht voor ons zeiven. Getiugen onze gestichten van lief dadigheid, welke de socialisten niet heb ben. Wij houden ons aan de spreuk: een gezonde geest in een gezond lichaam. In-de z.g. duistere middeleeuwen is ons ongetwijfeld een welstand gebracht, die we thans nog moeten nastreven. Zoo is er de coèneratiee die zorgt voor goede arti kelen, goede arbeidsvoorwaarden en voor een dividend. Nauw verhand met de coöperatie houdt de woningbouw, nu de woningnood meer malen noodzaakt tot bekrompen huisves ting. We moeten daarom zorgen voor goede woningen. Want de socialist Bcbe-1 heeft eenmaal gezegd: Wie een goede woning bekom', is verloren voor hot socialisme. Daar oir de katholieken in een goede wo ning. Voorts moeten we óns geld goed beste den in spaarkassen en -banken. We heb ben verder vaeanlie-kolonies, tuberculose bestrijding en meerdere sociale weldaden. De bondsafdeelingen móeten hierbij zor gen, dat de leden gebonden wórden aan de orgarisatie. Dan moet opgericht dé leen- en voor schotbank om de solidariteit der arbei ders aan te kweeken. Ook de arbeidsbeurs kan heilzaam werken* cn raken het alge. meen. De leden zullen zorg dragen, hun kinderen te krengen r.sar het patronaat, of hen te kweeken tot aspiranten van den Volksbond. Want hebben we des jeugd, dan hebben we de toekomst. Dus: de jeugd organisatie moet er zijn, en gesteund wor den door geestelijkheid en leeken. Ten slotte moeten we invloed uitoefenen op alle zaken, die de arbeidersbedangen raken, opdat men ons niet buitensluite. Dat alles is dé taolc van de standorgani- satie. Kan ze niet alles af, dan rich te men; commissies! vin, die jweling honden met den Volksbond en de vakorganisatie. Spr. besloot met een opwekking, de vak- afdielingen te steller: onder de srhutze van ee,n patroonheilige, die als bemiddelaar zal zijn ter totstandkoming van onze be ginsel-vast© daden. Rede P. Warmeri a m. Dan was het woord aan den lieer War merdam uit Lisse, tot de behandeling van het onderwerp „Is propaganda op liet platteland noodzakelijk?" Die propaganda moet meer dan ooit worden ter hand genomen. Reeds de jon geman van 17-18 jaar moet ingelijfd wor den in de organisatie, opdat hij later niet ongeschroeid sta tégenover de ander© zijde, wat een schade zijn zou voor onze partij. Verder is propaganda noodzakelijk, omdat de socialisten ook reeds op het plat teland stemming konien moken voor hun principes. Zoo zal ook het platteland moeten heb ben zijn eige.n stands- cn vakorganisatie. Want het schreit ten hemel, dat er nog- katholieken zijn. die georganiseerd zijn in de neutrale organisatie, en er zelfs bestuurslid van zijn. Zij handelen in strijd met den wensoli van Pausen en Bisschop pen. Ieder weldenkend katholiek rnoet medeleven met hetgene in zijn organisatie kon werden gepraesteerd, en er propa ganda voor malcen. Aan het hoofd onzer organisaties zullen bekwame bestuurders staan, die hard moeten werken voor groei en bloei onzer vakvereenigingeii. Zij moeten mede da propaganda ter hand nomen, en die niet louter overlaten aan dé jongelui van 18 tot 22 jaar. Ook spr behandelt--do coöperatie en andere middelen, die propaganda zullen! maken voor de Roomsche organisatie. Ook acht spr. propaganda noodig door het tooneel, omdat er vanuit gaat een opvoedende kracht voor de goede zaak. Piopagandiv' rnoetr cr ook zijn vóór het werk der gesloten retraiten. In ieder© plaats ten plattel-oxide moet een retraite fonds zijn, opdat alle .organisatie mannen' eens - kunnen- opgaan naar het St. Cle- mens-retraitehnis. Dat is de propaganda bij uitnemendheid. Zoo is propaganda Ion plnttelonde noo dig voor het platteland zelf. om de bewo ners ervan die naar de stad vertrekken, en om den arbeid der socialist-én te bre ken. Wij zullen tooiicn, Katholiek tc zijn, en alle onzedelijke taal tegen te gaan. Want in de bollenstreek komt het helaas ook voor, dat minder oirbare taal wordt gesproken. Door stands- en vakorganisaties zaC Door stands- en vakorganisatie zal daarom krachtigen invloed aangewen® worden, om onze eigen kring te verstel*. van het Roomsche platteland. Rede p r 0 f v. d. B u r g. Na een korte pauze werd het woord ge" voerd door professor v. d. Burg van Voor hout over „de propaganda, uit katholiek standpunt beschouwd. Spr. zal behandelen deze vragen: wat is Roomsche propaganda; Ipn hoe moet ze gevoerd worden. Roomsche propaganda, is uitbreiden on bekend maken datgene waarin 't Roomsch< zijn bestaat, dus het herstel van alles in Christus. We moeten door de propa ganda het individu scharen rondom deri koning Christus. Aan die propaganda moeten we mede werken, ieder volgens staat en stand. Twea wetten zijn de suecesssen eencr gestadige propaganda. Die wetten zijn gedicteerd! reeds aan de modcl-propagandaclub deï\ 12 Apostelen door Christus. De cersle wét is: ziet naar mijn werken, en de tweed© is: gaat, 'onderwijst en leert onderhouden, wat ik u bevolen heb. We móeten dus eerst zelf doen, opdat ons werk niet vruchteloos verga. We zul- - len Rcomsche mannen en vrouwen zijn, vooral vari de daad, doordrongen van onze Roomsche beginselen. Door woord en voor beeld moet onze omgeving worden over tuigd en bezield. De propaganda club moet daarom hefi voorbeeld volgen van de Apostelen, die ge- gesteund werden ter propaganda. doo«< Christus zelf. Zoo moeten we geneesheereni fcijn, die eerst ons zelf genezen. Dan zullen we kunnen gaart, ond^rwij» z©?; cn leeren onderhouden. Christué, ware voorzitter onzer propaerandacluüj Stemt zoo vroeg mogelijk. Gij weet mél of gó nog op tóón dag veprhin?d©rd Wtojrtó'tv En voor tóe propagandisten is dat he© <*m jjiakKeilijket.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1919 | | pagina 1