aföeg Blijkbaar bij do aanwezige socialis
ten in. Hierop vroeg n.l. de heer L. Engels
man, voorz, der afd. Rodegraven der S. D.
A. P., het woord. Op de 1ste plaats begon
deze persoon met de opmerking, dat het
hem bevreemdde, dat de R.K. Kiesvereeni-
gmg, welke voor het eerst na haar bestaan
een openbare vergadering uitschreef, deze
juist- hield op 30 April, zoodat spr. in ver
band met de 1 Mei-viering geen debater of
een der voormannen der S.D.A.P. kon be
komen. Ten tweede heeft spr. r.iet de gc-
heele rede gehoord, doch slechts het laatste
gedeelte. Spr. geeft vervolgens als eerste
punt aan, dat de heer de Wolf gezegd
heeft, dat de S.D.A.P. geen verantwoorde
lijkheid durft te dragen voor liet Rogee-
ringsbeleid. Spr. noemt dit een onwaar
heid en wijst in verband hiermede naar
Zaandam ,waav een Rood bestuur zitting
heeft. Spr. merkt echter op, dat de S.D.A.
P. geen medewerking geniet van de ande
re partijen en daarom de, verantwoorde
lijkheid niet kan dragen. Spr. verwijst in
verband hiermede naar de mislukte lee
ning te Zaandam. Vervolgens heeft de heer
de Wolf gezegd, dat bij een revolutie de
kerken en scholen zullen worden ontno
men en worden gebruikt voor danshuizen,
bioscopen en paardenstallen. Spr. betwij
felt zulks en heeft. van. een dergelijke maat
regel in Duitschland ook nimmer gehoord
om dc eenvoudige reden dat de -S.D.A.P.
die niet noodig heeft. Spr. verwijst echter
naar België waar tijdens den kapitalisti
sch en hcrlog de scholen en kerken werden
gebruikt voor paardenstallen, doch niet
door de S.D.A.P. Dan heeft de heer de
Wolf gezegd dat van een socialistische;")
heilstaat niets goeds te wachten is. Spr.
trekt dit in twijfel, doch verwijst naar
Indië, waar onder het kapitalistisch Ned.
Bestuur nog nimmer vrede geweest is.
Ten slotte noodigt spr. den lieer de Wolf
uit, in een vergadering der S.D.A.P. als
'debater op te treden. Wij zullen zien, zegt
spr., wie of dan aan "t langste eind trekt.
De heer de Wolf neemt daarna wederom
het woord. Het verheugt spr. dat er toch.
één met hem in debat is gekomen; alleen
is het gesprokene door den heer Engelsman
niet veel bijzonders. Op de eerste plaats
wil spr. opmerken, dat een debater het
woord te voeren heelt tegen den spreker en
ïiiet. tot de-vergadering en wat betreft den
dag der vergadering tot het bestuur. Spr.
wil hierop echter toch antwoorden en
zegt, geen anderen dag beschikbaar gehad
te hebben dan juist 30 April. Dat de lieer
Engelsman de rede niet geheel heeft ge
hoord is zijn eigen schuld. De Vergadering
was aangekondigd om half acht, terwijl
spr. nog 20 minuten gewacht heeft omdat
er nog geen S.D.A.P.-crs genoeg waren.
Vervolgens gaat spr. de verschillende pun
ten van den lieer Engelsman weerleggen.
Op de eerste plaats merkt spr. op dat
Zaandam nog steeds een Rood Bestuur
heeft, doch hoelang? Ook de inwoners van
Zaandam zijn het roode regiem meer dan
beu. En, wat betreft het beheeren der fi
nanciën, teekenend is, dat de leening niet
vol teek end kon worden. Dit is; zegt spr.,
toch wel een bewijs |e meer, dat het Zaan-"
damrche Bestuur geen vertrouwen geniet.
Het verwbndert spr. echter, dat de kapita
listische voormannen der S.D.A.P. niet bij
gesprongen zijn. Omtrent het in bezit ne
men van kerken en scholen kan spr. opmer
ken, dat zulks in Hongarije toch reeds is
gebeurd. Spr. wil daarom nogmaals de
aanwezigen opwekken pal te staan tegen
over do S.D.A.P.- Wat de opmerking be
treft omtrent het gebruiken van kerken en
scholen in België, hiervan kunnen wij,
zegt spr., een verwijt maken nan uwe par
tij Toen m Duitschland de oorlog werd
nuyi-roepen, kende de-Keizer geen par
tijen meer, doch alleen Duitschers, en hier
waren het. ook uwe partijgenooten, die een
,,-hoclr" op den Keizer uitriepen. Wanneer
u het echter over dit punt hebt, aldus spr..
dan moest u bedenken, zegt spr., dat rr
tegen mij als katholiek spreekt en dan
moei u een blik werpen op den grijzen man
die boven mij staat, op den Paus, die zetelt
te Rome. Heeft die soms' den oorlog ge
wild?! De grijzen Paus Pius X is gestorven
in zijn protest tegen den kapitalistischen
joorlog en ook deze Paus heeft alle pogin
gen aangewend om den alles vernietigen
den oorlog te beëindigen. Ten slotte be-
STjjpt spr. niet, hoe de heer Engelsman
('ij de besprekingen over de socialistische
heilstaat-, Indië. kan halen. Indië dat tien,
twintig maal zoo groot is als Nederland.'
Daarbij zegt spr., hebben toch de socialis
ten niet alleen in dc Kamer het woord ge
voerd tegen dc wanordelijkheden ïp Inifië;
ieder weldenkend mensch verheft zich te
gen deze ongeregeldheden. Spr. acht, liet
evenwel beter, dergelijke zaken, waarvan
men toch geen verstand heeft, over ia-
ton aan personen, die daar geweest zijn,
en de toestanden kennen, en in ieder ge
val niet hiermede in verband te brengen.
Wat het laatste punt betreft, zegt spr.,
ik dacht, wel dat. dit komen zou. Dat is een
taktiek van de S.D.A.P. Wanneer men op
een dergelijke vergadering optreedt, heb
ben zij het laatste woord om hun verderfe
lijke leerstellingen er nog eens dik hoven
op te leggen. Laten ze echter, zegt spr
eens hooien op een vergadering, waar wij
bet laatste woord hebben, dan blijven ze
weg. Waar echter Weden geen debater vol
gens den heer Engelsman te krijgen was
stel ik mij, zegt. spr., op een avond na 27
Mei wederom beschikbaar hier het woord,
te voeren Zorg dan, zegt spr., (tot de aan
wezige S.D.A.)Vers) dat gij een debater
hebt en dan een goede.
Een daverend applaus volgde op deze
rede. De voorzitter dankt hierop de verga
dering voor haar aandachtig gehoor en
«preker voor zijn krachtige rede en roept,
hem een tot weerziens toe.
Hoe ordelievend onze S.D.A.P.-ers zijn
kan blijken uit het. feit, dat bij beantwoor
ding vah den debater door den beer de
Wolf verschillende S D.A.P.-ers hun best
deden door roepen de orde te verstoren.
ALPHEK AAN DEN RIJN-
Statuten. Met de „St.-Ct." zijn ver
zonden dc Kon. goedgekeurde, gewijzigde
statuten van de IJsclub „De "Rijnstreek",
alhier.
KAZERSWOUDEL
Distributie. Geldig in de week van 3—
0 Mei: bon 13 voor 100 gram kaas; bon 63
voor 350 gram suiker; bon 18 (suikerbon-
blad voor 350 gram suiker.
Degenen, die voor liet derde tijdvak
Normaal'-margarinekaarten hebben ont
vangen, kunnen voor het vierde tijdvak
eenzelfde aantal afhalen. De bewoners van
bet dorp op Dinsdag 6 .Mei aan het café
van Jb. Rodenburg van v.m. 10—12 uur.
De bewoners van den Rijndijk op Woens
dag 7 Mei aan het Dislribfitiebureau van
v.m. 9—12 uur.
KATWIJK.
Distributie. Geldig in de week van 5—
10 Mei: bon 100 voor yz pond rijst; bon '12
voor 3% ons suiker; bon 3 voor 1 pak kin
dermeel; bon 6 voor yz ons vermicelli of yz
ons macaroni; bon 7 (2 bons) voor 1 stuk
kalizecp en 1 stuk kleizeep; bon 11 op 3 bons
een rol sago of op 2- bons een pak tapioca;
bon 97 voor 5'Kg. klei aardappelen a 7 ct.
bon 5 voor-2'ons huishoudjam; bon 13.voor
yz pond capucijners.
LEIDERDORP.
Distributie. Geldig in den Joop. van 3
9 Mei: bon 27 voor 2 Kgr. zandaardappelen;
bon 28 voor 3 Kg. kieia#rdappelen; bon '16
voor '1/4 Kg. bruine boonen: bon 71 voor
2 ons jam; bon 72 en bon 9 -kinderkaart
voor 1 stuk.harde zeep met verplichtend
1 stukje kleizeep; bon 73 voor IJ4 Kg. rijst;
•bon 74 voor 3. ons suiker: bon I'S kinder-
kaart voor 3 ons suiker.
OERATGEEST.
Gemeenteraad,
Voorzitter de burgemeester. Afwezig wet
houder Juffermans. Er is één vacature.
Na voorlezing dCiLnotüJen, welke onver
anderd worden goedgekeurd, deelt dc
voorzitter mede, dat weth. Juffermans we
gens zijri 80slon verjaardag afwezig is.
Ingekomen is een schrijven van den heer
Kromhout waarin l?f) als raadslid ontslag
neemt wegens vertrek naar elders en le
vens dc verschillende bestuursfunctios he-
dcrlegt, waarbij de Voorzitter dank uit
spreekt voor het vele werken Mpn den heer
Kromhout, den wensch uitsprekende, dat
fi&t hem in zijn nieuwe woonplaats goed
moge gaan.
Verder geschiedt mededeeling van enkele
ingekomen stukken, als dankbetuigingen
van functionarisen en- van jüed. Staten
ontvangen goedgekeurde raadsbesluiten."
De voorzitter leest enkele punten uit het-
verslag der gemeente over 1918 en deelt
mede, dat liet verslag voor-de raadsleden
tor visie ligt.
Door de vakschool voor meisjes te Lei
den werd aan. den Raad een adres gezon
den met verzoke om een gelijke subsidie
te mogen ontvangen als dóór den Raad aan
de Ambachtschool aldaar wordt toegekend.
Door de schielverceniging -Wilhclmina is
tevens een verzoek ingekomen om sub
sidie. 7-
Reid-e voorstellen worden in handen ge
steld van B. en W. ter fine van praeadvies.
Aan de orde is het voorstel tot intrekking
van het raadsbesluit inzake het rooien van
hoornen aan den Leidschen straatweg.
Altlus zonder aanmerking besloten.
Het hoofd der school aan de Morseh,
L. den Ouden, ontvangt op zijn verzoek,
wegens gezondheidsredenen eervol ontslag.
B. en W. zullen sollicitanten voor deze
vacature, die door een tijdelijke leerkracht
wordt vervuld, oproepen.
Door den gepensioneerden veldwachter
G. Heisterborg, is een verzoek ingediend
om evenals het vorige jaar een bijslag te
mogen ontvangen op\zijn pensioen.'Wordt
wederom een toeslag van f 50 verleend.
Tengevolge van het" ontslag van den. heer'
Kromhout als lid van het 11. Geest Armbe
stuur, hebben B. en W. een voordracht gc-
[rnaakt voor deze vacature, n.l. de he er en
N. Breedijk en L. Verhaar. Wordt benoemd
de heer N. Breedijk, die zijn benoeming
aanneemt.
1 In de vacature van den lieer Kromhout
in het college van zetters worden voorge
dragen de li eer en C. Bakker en II. W. Ru-7
benkamp.
Tengevolge van dc jaarwed de veihooging
voor het gemeente-personeel wordt voor
gesteld eveneens den pensioengrondslag te
verhoogen overeenkomstig jle veilroogin-
gen. Aldus besloten.
Geschieden vervolgens eenige af- en over
schrijvingen rekening 1918 en 19-19. Hierbij
worden voor 1919 de distributiekosten ver
hoogd'met een bedrag van f &0,<lfK).
De rekening 1918 van het Burgerlijk Arm
bestuur geeft aan inkomsten aan een be
drag van f 1470.10-' en aan uitgaven
f 1450.71J, alzoo een batig saldo van
f 19.49. De begrooting 1920 is vastgesteld
op f 1719.47, waarvan f 1700 subsidie .der
gemeente.
De subsidie voor het Burgerlijk Armbe
stuur wordt wegens abnormale tijdsom
standigheden van f 1500 verhoogd tot f 2500.
De rekening 1918 van liet .Heilige Geest -
armhestuur bedraagt aan inkomsten
f 865.36 en aan uitgaven f 651.62, batig saldo
f 213,74. De begrooting 1920 wordt vastge
steld op f 616.24.
Aan de orde kwam intrekking verorde
ning lichtbeperking, wegens ontvangen
circulaire van de Sted. Fabrieken te Led
den. De.heer jhr. Six informeert naar de
verlichting aan den Leidschen straatweg.
De voorzitter deelt mede, dat B. en W. ge
meend hebben, dat voor de zomermaanden
een beperkte verlichting is vastgesteld,
zulks om financicele redenen.
Ingekomen is verzoek van den vrachtrij
der Juffermans om het toon vvoor. het lij
den van grint, .enz., waarvoor f 1.25 per M3.
werd betaald, te verhoogen tot f 2. Zulks
wordt, voor. éen jaar aangenomen
De lieer Boon informeert hi j do rondvraag
of het niet mogelijk -is, om het naast her.
raadhuis, gelegen perceel open grond een
betere bestemming te geven, bedoeld als
plantsoen of iets dergelijks.
De voorzitter zegt nierin overweging toe.
waarna de vergadering wordt gesloten.
KERKNIEUWS.
De weleerw. paters Franciscanen van
Adrichem en Van Dijk, uit Weert, en
Van der Maat uit Ophoyen, (Sittard) zullen
binnenkort naar Australië vertrekken ten
einde te Sydney te worden Jbelast. met de
bediening van een parochie.
„Msbd."
De locstand van den weleerw. heer J.
W. M. Kliunper, kapelaan te Kwintsheul,
is vooruitgaande. Het gevaat* is geweken.
Rechtzaken.
Wat verstaat de Huurcommissiewet onder
woning.
In een procedure tot betaling van hum-
voor een winkelhuis beriep gedaagde ?ich
op de Huurcxmimissiewet. Eischer meende,
dat die niet toepasselijk zou zijn, nu ver
huurd was een winkel met berg- en werk
plaats. Vaststond evenwel tusscben partij
en, dat een kamertje achter den winkel
doorloopend tot verblijf en slaapvertrek
diende.
Dc rechtbank te 's Gravenliage overwoog,
dat in dc Huurcommissiewet onder woning
wordt- verstaan ieder perceel met één of
meer woonvertrekken en dat deze bepaling-
juist is opgenomen om vast te stellen, dat,
ook al is de winkel, en niet de woning het
hoofddoel der verhuring de wet toch van
toepassing is. Nu het onderhavige perceel
bevat een kamertje, dat naar het gebruik,
dat daarv.an wordt gemaakt is te beschou
wen als woonvertrek, is de Huuröommissie-
wet ook toepasselijk. De bewering, dat, nu
de nieuwe horgerc huurprijs niet door dc
Hum-commissie is goedgekeurd, de ver
huurder in liet geheel geen huur zon kun
nen vorderen, is onjuist; hij kan echter
niet. meer vragen dan de vroegere huur.
Letteren en Kunst
N. V. De Neder Sandsche Opera.
De gister gehouden vergadering van aan
deelhouders der N. V. De Nederlandsche
Opera heeft .besloten -tot ontbinding en li
quidatie fier N. V., ingaande 1 Mei 1919.
De heer G. IT, Koopman werd tot liquida-
teur benoemd.
Land- en Tuinbouw.
Mei of Bloeimaand.
Evenals Maart, heeft ook April ons, ten
opzichte der weersgesteldheid in niet ge
ringe mate teleurgesteld. Laat ons'hopen,
dat Bloeimaand ons ditmaal, evenals in
11917, eens heel veel schoone, milde dag-en
komt brengen.
De •levensopgewektheid in de dierenwe
reld bereikt in Mei haar toppunt. In de
eerste dagen der maand kovnen nog uit
zoele'r streken tot ons de wielewaal, de j'étis
of tuinzanger, de hofzanger, de tortelduif,
de kwartel en de. karakiet of rietzanger.
Opmerkelijk is het, dat van sommige soor
ten, zooals van veld- of akkepleeuweriken,
kwikstaartjes of akkermannetjes, hegge-
musschen of bastaard-nagtegalen, rood
borstjes en roodstaartjes, het aantal afne
mende. is.
De looib'oomcn, thans moest alle. nog bla
derloos, krijgen binnenkort jeugdig groen;
de ooftboomen gaan achtereenvolgens
bloeien en beloven ook in deze streken een
ruimen oogst. Verder in de maand zullen
eveneens bloeien de beuk, dc- haagdoorn, de
eik, de plataan, de eschdoörn, dc lijsterbes,
de sering en de brem, alsmede de knol-,
kool-, mosterd- en koolraapplanten. De
roggeplant'cn .vertonnen weldra veelbelo
vende aren. Meestal kan men bij de intre
de van Mei reeds enkele rogge-aren vinden,
doch ditmaal is dit, tengevolge,van de gure
weersgesteldheid der jongste weken, niet
het geval.
I.n Mei worden dc jonge, loten aan den
voet der hoornen, alsmede de zoogenaamde
„waterloten" aan stammen en takken ver
wijderd en de hoornen telkens zooveel mo
gelijk gezuiverd van rupsen en rupsen
nesten.
In jonge dennenboom©», welke vaak van
de groóte dcnnensniritlor te lijden hebben',
worden bosjes dennentakken neergelegd,
teneinde de daarin weggekropen torren on
schadelijk te kunnen maken. In andere
dennenbosschen worden de knopperi, welke
niet tot ontwikkeling geraken, uitgebro
ken, ómdat zich daarin vermoedelijk do
dennenknoprups ophoudt. Tusscben den
lfiden en 20slcn zaait men boekweit: om
streeks den lOden wordt een aanvang ge
maakt met het schillen van het eikenhak
hout. Hoe zachter en milder het weer, hoe
gemakkelijker de schil loslaat. Zoódra op
de tuinboonplanten bladluizen worden op
gemerkt, worden de toppen der planten af
genepen. Het staat weliswaar vérre van
mooi, die toplooze tuinboonen, maar het
is zoo* toch beter, dan later de planten en
peulen te zien verschrompelen door het on
gedierte.
Met het zaaien dér zaden van alle i
voorjnarsgroontcn, alsmede met. het leggen
van peulerwten, doppers en capucijners,
wordt voortgegaan. Met het poten van boo
nen, het leggen der zaden van komkom
mers, augurken en pompoenen en met het
zaaien van posleloinzaad wordt veelal ge
wacht tot do laatste helft -der maand. In
clen bloementuin, worden, bij gunstige-'
weersgesteldheid, de perken rnel blad- of
bloemplanten bezet; ook worden dan de za
den van allerlei 'zomerbloemen uitgezaaid.
Planton, waarop woekerinsecten voorko
men, gaal. men bespuiten met tabaksweder,
of wel besprenkelen met taboksstof. Tegen
bet. bekende „wit" en andere zwammen
wordt een he.sluildng met zwavelpoeder
aangewend, of een bespuiting van een 3
pet. oplossing, van gewoon keukenzout,
welke laatste bewerking met een II pet.
oplossing wordt herhaald. „Roest" op ro
zen, stokrozen en chrysanthen, wordt be
streden "door bespui ling met een zwakke
oplossing van dc bekende Bordeauxsche
pap. „N.Ct."
fN TURKIJE EN HET HE3&IG LAND.
In geen land waren de lotgevallen dei-
Katholieke Missie, zoo nauw verbonden
aan het wisselend verloop van den oorlog,
zoo lezen wij in het uitmuntend ver
zorgde missie-tijdschrift, der Paters Laza
risten als in liet naburige Oosten, in
Turkije met zijn voor de Katholieken en
ook voor ons, Lazaristen, zoo belangrijke
onderdeelen Syrië en Palestina.
Kort na liet uitbreken van den wereld
oorlog, zoo gauw als Turkije eraan ging
deelnemen aan de zijde der Central en, liep
het missieleven in die Janden groot ge
vaar. En 's Pausen Delegatus Apostolicus
te Konstantinopel, Monseigneur Dolci, toon
de tegelijkertijd de rechte man op de
rechte plaats te zijn: hij was .even scherp
in zijn toezicht, als bekwaam diplomaat in
zijn onderhandelingen met dé Turkschc
.regeering. Veel is er door al die bemidde
ling gedaan gekregen-. In \t bijzonder voor
den Pauselijken gezant is de» oorlog eert
succestijd geweest van diplomatiek beleid,
zóó zelfs, dat er sprake van was, liem een
standbeeld te Konstantinopel op te'richten.
Maar toch, wanneer men den toestand
in zijn geheel overziet, dan blijkt, dat de
Turksehe regeering slechts heeft toegege
ven hjer en daar en in bijzondere geval
len, hoe gewichtig dan soms ook. Maar
zij deed geen afstand van haar geest van
verzet tegen het Katholicisme. Dit stand
punt en dit streven verklaren die vele en
allerergste gewelddaden door de Turken
gepleegd, en die van hun land, door den
oorlog en de censuur van dc buitenwereld
afgesloten, een berucht, hof maakten, waar
in alle stilte en geheimzinnigheid de mu
zelmannen bijna ongestoord hun fanatis
me lieten botvieren tegen de Christenen.
Tijdens den oorlog lokte daar betrekkelijk
weinig van uit onder het Europeesche pu
bliek, en wat .particulieren langs allerlei
omwegen te hooren kregen, dorsten zij
meestal niet eens hekend te maken, uit
vrees, dat de Turken, die zeer aandachtig
nagingen al wat. er in Europa gepubli
ceerd wei d, ook" nog weerwraak zouden
uitoefenen op de slachtoffers, die hun
nood hadden geklaagd. Thans spreekt men
vrijer, en de kranten zoowel als de missie-
tijd schriften brengen steeds nieuwe feiten
aan bet licht, of melden nadere bijzonder
heden over den gruwelijken "massa-moord
der Armeniërs en cle noodtoestanden,
waarin men de katholieke Maronieten van
den Libanon heeft laten verkwijnen. Ook
van de Lazaristen-missionarissen en zus
ters komen er ontstellende berichten bin
nen, gelijk het volgende, dat. nog in oor
logstijd geschreven werd en waarin de
Zuster zich dus zoo voorzichtig mogelijk
uitliet,.
„Wij wonen hier, naar het heet, in „de
Parel van het Oosten", en Damascus is dat
ook in vergelijking met de andere steden.
Maar niettemin ziet men er vrceselijke
dingen gebeuren. Met den hongersnood is
liet zóó ver, dat een der Paters Lazaristen
mij onlangs vertelde, met éigen bogen gé-
zien te hebben, hoe een -arme vrouw opat
wat een hond had uitgebraakt. En nu was
de oogst dit jaar nog wel 15-maal zoo groot
als verleden jaar. Ik ben, gelijk u weel,
in Beiroet geweest. Helaas! al onze huizen
en instellingen zijn in handen der Turken
overgegaan. Een onzer Zusters had op
eigen kosten een prachtig gasthuis laten
bouwen voor teringlijders. In plaats dat
het gasthuis werd ingewijd, werd de oorlog
ingeleid. En thans? Linnengoed, meubels
deuren en vensters, alles is weg! En waar
voor onze nog ongestreken zusterkappen
gediend hebben, waag ik niet u te beschrij
ven! In het grootsehe college der Lazaris
ten te Antoera, vlak bij Beiroet, hebben
de Turken 1500 christenkinderen bijeen
gebracht en door de besnijdenis tot muzel
mannen» gemaakt. Laatst.zag ik door een
der móóiste straten van Damascus een
groep van 500 kinderen wandelen, wien de
Turken eveneens hun geloof hebben doen,
-verzaken."
En dan wordt beschreven, wat reeds
gedaan was en nog gedaan werd om over
al weer op dreef te komen. Doch zulks is
ook een heel werk, want vóór den oorlog
bezaten de Zusters ruim 50 huizen in Azia
tisch Turkije, en de Lazaristen 5 colleges
en 8 missiestaties, de Apostolische school
te Jeruzalem buiten rekening gelaten. Met
bekwamen spoed wordt aan het herstel
gewerkt.
De spoed welke niet alleen de Lazaristen
en Liefdedochters, maar pok alle andere
orde-provincies uit de geallieerde landen*
aan den dag leggen, heeft het behoeft
hier niet te. worden verzwegen een po-
liiieken kant, vooral wat Palestina be
treft, Want. door zoovelen wordt daarnaar
uitgekeken met begcerige blikken. Eer
stens zit er een godsdienstkwestie aan
vast: Katholieken, Protestanten, Joden en
Muzelmannen doen allen rechten gelden
op 't Heilige Land. En dan komen nog de
nationale strevingen: Frankrijk wil er
heêr'sclren als van oudsher, maar ook En
geland, Italië, Turkije, misschien --wel
Amerika ook. en zeker- de Arabieren, die
op liet oügenblik een sterk deel der bevol
king uitmaken. Gezien het onzekere van
de toekomst, is het maar "t beste om alvast
daden te stellen, waarmede later dan ho
pelijk rekening zal worden gehouden, aJs
met even zoovele bedongen feiten. Geen
dier vraagstukken is aan den bövenge-
noeradën pater Hendre ontgaan, en be
langrijk voor allen mag het heeton, wat hij
in verhand daarmede opmerkt over het nu
reeds bestaande te Jeruzalem.
„Jeruzalem is aan het verworden, en
verliest hoe langer hoe meer zijn eigen
aardig aanzien. De Engclschen hebben hél
reeds bereikt met hun aanleg van gewoon
spoor, en zijn nu bezig met lijnen smal
spoor, van Jeruzalem uit naar de verschil
lende centra in het land. De w.egen in de
stad en de omstreken zijn verbeterd, en
nieuwe aangelegd. Het bronwater in dei)
omtrek wordt overal opgevangen en d.oor
onderaardsche leidingen naai de stad ge
bracht. De Europeesche wijken (Duitscbe
en Russische) aan den rand van de stad
gelegen, wórden bewoond "door'de
ren en soldaten der Engelsche adminij
tie, en u raadt wel, hoeveel personen
daarvoor gebruiken. Wat een gedaald
verwisseling in heel Palestina!
De geest onder het volk schijnt
zijn. Doch die Ooslerlingen verstaan
mate de kunst, hun gemoedsstemmij
te veinzen, dat men voorzichtig doet,
op dien schijn niet af te gaan. Onder
Christenen is men een toeneming- van
Protestantisme te wachten: zulks is
vermijdelijk. 1) Niettemin heb ik kuiJvtf
opmerken, dat de geallieerden het niel
ficicel in de hand werken. De Joden'
den met opgeheven hoofde te voorset
wat bij de anderen kwaad bloed zet,
al bij de muzejftiannen. Wat er prael io-
zal terecht komen van het. Zionism; ui
het herstel van het Jodenrijk? Ik weet
niet! Zij vestigen zich overal, waar
vroeger niet waren. Te Bethlehem en
stroken waren zij vóór den oorloj
vinden; thans wel, en worden zij
begunstigd. Het mohammedaan scire
der bevolking schijnt ze het moeilijks
zullen verdragen, hetgeen dit
stellig' de geallieerden zeer verve
vinden. De burgerlijke rechtbanken
overal opgericht'. De meeste recht»
waardigheidsbekleders zijn onder decu
oden gekozen. De president te Jaffa islei
Jood; eveneens de procureur-generaal
Jeruzalem. Tijdens mijn verblijf is op
Olijfberg de eerste steen gelegd val
Joodsche universiteit. Er waren" vele
cieele vertegenwoordigers, doch nie
minste belangstelling van den kant
het volk.
De Driitsche scholen zijn gesloten,
zoover zij Katholiek Waren, zullen fu
worden vervangen door Fransche scli le
onder leiding van de Franciscanessen! in
Maria. Dc Duitsclie en Oostenrijksche
dordanen hebben den 29en Juli Palej ei
moeten verlaten; de religieuzen beider Zij
tionaliteiten, zoowel dc mannelijke al Ov
vrouwelijke, hebben toestemming gekr Hé
om te blijven, onder bijzondere voor» ai
den echter van politietoezicht. Het Duit r;.
Hospitium Sint. Panlus dat dooi
Duitscbe Lazaristen werd bestuurd
de zetel, geworden van het EngelscheJ
vernement. Het, Oostenrijksche hospi
dient als weeshuis', of liever als veto
plaats, waar de Engelschen de kind
hebben ondergebracht, die zij bij dei>
ting van het land verlaten hebben ge jj,
den. De kinderen .worden onmiddellij k
ruggegeven aan de ouders of godsdienj
instellingen, in geval dezen hen opeist Sj
De Amerikanen, die onder besclierj
van het Roode Kruis hier zijn aam
men, hebben zich gevestigd, in een
acht.ig Russisch hospitium. Zij scli
vooral groot te willen doen en begunsl
alle bestaande instellingen van -.vr
godsdienst dan ook." j
kr<
1) Onvermijdelijk wegens cle ontza
sommen gelds, onmiddellijk na de;
ming van Jeruzalem door de Ariglii
beschikbaargesteld voor Palestina,
den alleen stuurde iU December 1917:
3 mülioen frank!
Kalender der week.
i>=>
4—10 Mei.
ZONDAG, TWEEDE NA PA SCLI EN.
2e gebed van de II.- Monica; 3c
van Kerkwijding; Credo.
MAANDAG II. PIUS, Paus en Belijdt
2e gebed van Kerkwijding; Credo.
DINSDAG. H. JOANNES VAN LATf
_NEN.
2e gebed van Kerkwijding; Crcdoi
falie van de Apostelen.
WOENSDAG, IT. JOSEPH, Hruidegoia
de II. Maagd.
2e gebed van de II. Stanislaus;
DONDERDAG. VERSCHIJNING VAX
AARTSENGEL MICHAEL.
2e gebed van den H. Joseph; 3e j
van Kerkwijding: Credo.
VRIJDAG. OCTAAF VAN KERKWIJt
2e gebed van den H. Gregoriusj S
bed. van den II. Joseph; Credo.
ZATERDAG. OVERBRENGING VAN!
H. BAVO.
2e gebed van. den II. Antenius; 3eg
van den H. Joseph; 4e. gebed van ue
Gordianus en Epimaehus; Credo.
Burgerlijke Stand.
KATWIJK.
Geboren: Leonardus Petrus,
van L. J. v. d. Valk en 'Aarts. W
Hendricus, zoon van L. J. v. d. Valt
Aarts. Jóu Cornells, zoon van G.
on G. G, Noppen. Maria, dochter
M. Bijslerveld en J. Maagdcliin. j
zoon),van A. v. d. Marei en P. Hus.
be.rtus, zoon van A. Sneijders en
Vreugd Wilhelmma, dochter
Haasnoot en A. v. d. Plas. Antje,
ter van N. Hoek en G. Zuijderd#
Gijsbert, zoon van G. Hoek en J. D
dam. Ewout, zoon van B. v. d.
en N. Bol. Maartje, dochter Iran.'
en M. v. d. Plas.
Gehuwd L. Krijgsman, jm-1
Berkheii id. II. Haasnoot, jm
v. Boelen, jd.
Overle d e n: D. v. Duijvenbodt,.
71 jaar, eehtgenoote van J. v. M
voorde. C. F. v. d. Voort, oud$!
echtgenoot van J Zeeman. G. Va
oud 77 ja.M-, weduwe van P. van U
Geboren: Johannes Adrians
van IT. J. Visser en van J. M. Langf
6 n tl e r t,ou w d: J. van Zwieteo
140 jaar en J M. Bakker jd. 32 jaar
Yerduijn jm. 26 jaar en G. Verbeek I
jaar. C. A. Beuk jm. 26 jaarJ
Luijten. jd. 28 jaar.
Getrou w d: P. van Ha reten F
jaar en B. M. van der Kraan jd-
C. cle Vos jm. 27 jaar en J. P. v-
jd. 22 jaar.
O v e r 1 e d e n: Adriana van d*D
genberg, oud 3 jaren. C. A. Vis
maanden.
