Je Leitte Ceni".
Derde Blad.
De heer P 1 a n jf r vraagt, of nu bij de
invoering der nieuwe loonregeling B. m
W. ook een overgangstijd zullen instellen
tot den wettelijken 8-urcndag.
De voorzitter had de vorige maal
reeds geantwoord, dat de chefs van dienst
om advies is gevraagd. Hij herinnert den
heer Planjer aan het reglement van orde,
dat niet toelaat een interpellatie te houden
zonder vooraf kennis te hebben gegeven
aan den voorzitter.
De heer Ooatdam heeft in het verslag
in „Het Volk" over het Congres der S. D.
A. P. te Arnhem gelezen, dat de heer Van
Eek verklaarde dat men in Leiden den ge
meenteraad in den crisistijd heeft bestookt
_met adressen en moties, ook wanneer men
wist, dat het Rijk de schuld had en de ge
meente er niets aan kon doen. Maar die
partij is er wel bij gevaren! Mr. v. Eek is
daarover op het congres als reeds hard ge
vallen. Schaper interrumpeerde: „dat zal
je later bezuren, als jij lid van den Raad
bent."
Spr. meent, dat dit gedoe aan de kaak
moet worden gesteld. Het gemeentebestuur
heeft een moeilijken tijd doorgemaakt en
niet het minst de voorzitter, en het is zeer
af te keuren, dat een partij, om er politie-
ken munt uit te slaan, het den gemeente
besturen nog moeilijker maakt.
«Spr. vindt het weerzinwekkend, dat de
heer v. Eek zich op zulk een politiek nog
durft beroemen.
Nu de burgemeester met verlof gaat,
wenscht spr. hem een aangenamen rusttijd,
waarin hij de voldoening kan smaken, dat
de burgerij zijn arbeid tijdens den crisis
tijd waardeert en alle ordelievenden aan
zijn zijde staan. (Applaus.)
De heer Heemskerk sluit zich aan
bij de woorden van den heer Oostdam en
deelt nog mede, dat de Chr. en Kath. Be
sturenbonden de samenwerking met den
Leidschen Bestuurdersbond hebbdta opge
zegd, toen ook de S. D. A. P. er in werd
opgenomen.
De Voorzitter dankt den heer Oost-
dam voor zijn woorden en den Raad,voor
't applaus.
De heer Van Romburgh vraagt of
het waar is, dat Zondag ter gelegenheid
van het bezoek van den Prins in de Stads-
zaal bij de Padvinders, in welke bijeen
komst muziek werd gemaakt, entrée is ge
heven, en of dit met vergunning van B. en
W. is geschiedt.
Is dit misschien een begin van mildere
opvatting omtrent de toepassing der Zon
dagswet?
De voorzitter zeide, dat bij vergis
sing door de jongelui een dubbeltje entrée
is geheven om den toeloop van ouders en
kennissen te temperen. Hij hoorde het, toen
alles afgeloopen was. Met een mildere toe
passing heeft dit niets te maken.
De heer Huurman vestigt de aan
dacht op het snelle rijden van motorrijwie
len en auto's door de stad.
De voorzitter zal er de aandacht
van den commissaris van politic op ves
tigen.
Hierna werden de deuren gesloten.
De geheime zitting duurde ongeveer 1
Na heropening doet de voorzitter
het voorstel om aan den directeur van de
Lichtfabrieken de maximum jaarwedde
uit te keeren en dus eenige periodieke ver-
hoog.irigen over te slaan.
Wethouder v. d. Pot licht dit vqprstel
toe.
De directeur heeft een aanbieding ont
vangen van een particuliere Maatschappij,
welke hem een belangrijk financieel voor
deel zou kunnen verschaffen, en bij bespre
kingen met den directeur is hem gebleken,
dat wij den heer Van Ammers zullen ver
liezen, wanneer de Raad niet het voorstel
aanneemt.
B. en W. en Commissarissen stellen zeer
prijs op behoud'van den heer Van Ammers,
omdat hij blijk heeft gegeven de zaak niet
alleen technisch uitnemend te kunnen lei
den, maar ook commercieel. Zoo ooit, dan
hebben wij in dezen overgangstijd van den
oorlog tot den vrede een prima-kracht
noodig, te meer, waar zeer binnenkort be
langrijke uitbreidingen der fabrieken aan
de orde zullen komen.
Commissarissen hadden reeds een hoo-
ger salaris voorgesteld, doch de commissie
ad }ioc meende daarmede niet te mogen
meegaan. Nu echter dit geval zich voor
doet, meent hij, dat de Raad verstandig
zal doen het voorstel aan te nemen.
Het is niet een salaris-verhooging maar
een overslaan van periodieke verhoogin
gen, gelijk bij lagere ambtenaren herhaal
delijk geschiedt.
Op de burgerij zal zulks misschien een
ongunstigen indruk maken, doch zij heeft
te overwegen, dat het financieel belang der
gemeente er ten zeerste mede gediend is.
De heer Sijtsma zal, na wat er reeds
over gezegd is, met het oog op het late uufc
er niet verder over spreken, doch vraag!
stemming.
Het voorstel wordt aangenomen met 14
tegen 8 stemmen, die van de heeren 8iJÈ»
ma, Hoogenboom, v. Romburgh, J. P. Mul»
der, Oostdam, 'Heemskerk, v. d. Eist en
v. Tol.'
Hierna wordt de vergadering gesloten.
Locaal Rijkstelefoonnet.
Aanvullingen en wijzigingen in de Naam-
lijst^ der aangeslotenen aan het local#
Rijkstelefoonnet. Naamlijst voor den tele
foondienst.
Nieuwe aansluitingen: 1028 C. J. Nieboeiy
Electr. fabr. Boisotkade 6 «ri32^D. Vlas
veld, aardappelhandelaar. Oude Vest 109.
1150 H. A. Schouten, Oor- neu3- en keel
arts, woonhuis Witte Singel 92, Spreek
kamer Breestraat 171, telefnr. 1241.
1118 R. Geeraerts Reuter, filiaal Haarlem^
merstraat 94, electr. en Werkt, bureau.
1137 Mr. Dr. J. C. Overvoord.e, Geraeerv
te-archivaris, Nieuwe»Rijn 64. 1607 Mili
tair Gróentendepot, Maredijk 89. 221
N.V. Varekamps motorbooldienst, voorh.
Verkoren Motorbootdienst op den Haag er.
Schiedam, Aalmarkt.
Nieuwe extra of vette vermeldingen^
1028 Electriciteitsfabriek, Hoofdinsp. Me
terdienst (woning) 1118 Electr. en Werf
bureau R. Geeraerts Reuter. Filiaal Haar
lemmerstraat .94. 1118 J. A. Beurze, ver
tegenwoordiger der firma R. Geeraerts
Reuter, Electr. en Werkt, bureau; fik
Haarlemmerstraat 94. 1320 A. Vlasveld
en Zn., Grossier, in aardappelen. Oude
Vest 109 222 Verkorens motorbootdienst
op den Haag en Schiedam, Aalmarkt.
Vervallen aansluitingen: 230 W. J.
Creyghton, Kort Galgewater 13. 1607 E.
J. Schoondergang. 222 P. J. Verkoren.
Wijzigingen: 748 J. Riethoven, Janvos-
sensteeg 47. 1596 Jac. Wilbrink, Grint-,
zand- en bazalthandel, transport overna
me Bronkhorststr. 7. 1708 Joh. Esters,
groothandel in Heeren mode-artikelen, na
5 uur firm. Noordwijk 154, Noordeinde 41.
SPORT.
VOETBAL.
Wedstrfjdprogramma vcor Zondagi
NEDERLANDSCHE VOETBALBOND.
Westelijke a f d e allng.
Ie klasse B.
Schiedam: DordrechtR. F. C.
Vlaardingen: D. V. S.'t Gooi.
Reserve leklasse A.
Dordrecht: D. F. C. II—Concordia II.
2e klasse A.
Bussum: Aljen WeerbaarA. S. C.
2e klasse C.
Delft: D. H. C.—V. U. C.
Kampioen wedstrijden.
Westelijke afdeeling.
Reserve 2e klasse.
Wormerveer: W. F. C. IID. H. C. II.
Hilversum: 't Gooi IISteeds Hooger IL
3 e klasse. Ie groep.
Den Haag: V. C. S.Hollandia.
2~e groep.
Den Haag: Ado—Gouda.
De wedstrijd Nederland—Zweden
uitgesteld.
De Zweedsche Voetbalbond meldt aan d»
„N. R. Ct." uit Stockholm d.d. gisteren:
We hebben vandaag vernomen, dat de
Nederlandsche Voetbalbond dit jaar geen
tegenwedstrijd in Zweden kan vaststellen.
Daar de landenwedstrijd (Nederland
Zweden) te Amsterdam onder do voorwaar
den van een tegenwedstrijd, dit jaar in
Zweden te houden, vastgesteld is, is hel
bezoek aan Holland uitgesteld.
KORFBAL.
De wedstrijden voor Zondag.
NEDERLANDSCHE KORFBALBOND.
Kampioenschap van
Nederland.
Leiden: FluksOnder Ons.
Kampioenschap 2e klasse.
Amsterdam: D. E. D. IIHercules.
O os stel. ij ke afdeeling.
Ie klasse C.
Amsterdam: D. D. V.Excelsior.
2 e klasse C.
Weesp: OlympiaAmersfoort.
LAWNTENNIS.
België - Nederland afgelast.
Het bestuur van den Ned. Lawntennis-
Bond deelt mede dat het tot zijn leedwezen
het besluit heeft moeten nemen, om gezien
de tegenwoordige internationale verhou
dingen tusschen beide landen, de sedert
den oorlog onderbroken, doch dezen zomer
weer te hervatten Belgisch-Nederlandschi
tenniS-ontmoetingen van twee vertegen
woordigende nationale teams, voorloopig
af te gelasten.
Zaterdag 3 Mei I8i9
Qntwerpf
Lager-Or.derwijswet.
III.
Aantal kweekelingen. Het komt den
min/"ter gewenscht voor, althans een mi
nimum aantal kweekelingen bij de wet
aan te geven, hetwelk tot de kweekschool
moet zijn toegelaten. Dit aantal ware Gui
de beide eerste klassen tezamen te 3tellen
op tien.
Staatsexamen 1. o. Voor hen die zich,
hetzij door eigen studie, hetzij op andere
wijze, voorbereiden voor het behalen dei-
onderwijzersakte, moet de gelegenheid
hiertoe open staan examen te doen. Daar
om zal een Staatsexamen in den trant- als
de examens, bedoeld in de artikelen 12 en
123 der Hooger onderwijswet, dit 'stelsel
moeten aanvullen.
Opleiding hulponderwijzeres. Voor de
opleiding der hulponderwijzeressen, die in
de bewaarscholen en de laagste klassen
der lagere school onderwijs zullen .jnoeten
geven, acht de Minister de geprojecteerde
kweekschool niet noodig. Daarvoor kunnen
eenvoudiger opleidingsinrichtingen in het
leven worden geroepen. Een vierjarige
cursus met bescheidener eischen voor de
toelating, en ean onderwijs, dat de vakken
lezen en Nederlandsche taal met elemen
tair spreekonderwijs, vertellen, zingen,
teekenen, spelen handenarbeid, kennis der
natuur, gezondheidsleer en verbandleer
omvat, benevens de methode van opvoe
ding en onderwijs voor jeugdige kinderen
zou hier voldoende zijn. De studie aan de
opleidingsschool zal op ten minste 14-ja-
rigen leeftijd kunnen aanvangen.
Ambtenaren voor toezicht. Voorts is
de Minister van oordeel, dat de tijd is ge
komen om het schoolopzienerschap tot een
zelfstandige bezoldigde betrekking té
maken.
Ook is hij van meening. dat handhaving
van het stelsel van een zoo beperkt moge-
lijk aantal inspecteurs de voorkeur ver
dient.
In het Ministerieele stelsel blijven dus
drieërlei ambtenaren met de uitoefening
van het schooltoezicht belast: hoofdinspec
teurs in plaats van de tegenwoordige in
specteurs), inspecteurs (in plaats van de te-
'genwoordige districtsschoolopzieners) en
schoolopzieners.
In bijzonderheden denkt zich de Minister
de reorganisatie van het Rijksschoottoe-
zicht, gebaseerd op dit stelsel, ongeveer
aldus-
a. Vier hoofdinspecteurs.
b. Ten hoogste dertig inspecteurs.
c. Ten hoogste zes en dertig schoolop
zieners.
d. Ten hoogste 29 bureau-ambtenaren.
Kosten. De kosten van dit stelsel zijn
globaal te ramen op ongeveer f 490,000 per
jaar.
Schoolcommissie. Ook de regeling van
het pla&.tslijk schooltoezicht kan niet onge
wijzigd worden gelaten bij een herziening
van de onderwijswet. Het komt'den minis
ter voor, dat voor de plaatselijke commissie
een goede taak kan weggelegd zijn, mits
hare bestemming wordt gewijzigd. Een uit
oefening van toezicht, die kan leiden tot
ingrijpen ïn den gang der schoolzaken,
is z. i. aan de commissie te onttrekken.
Naar zijn meening behoort deze niet anders
te zijn dan een raadgevend college, dat zijn
adviezen geeft aan het gemeentebestuur
en het Rijkstoezicht en desgevraagd ook
aan de onderwijzers bijstand verleent.
Haar toezicht op de scholen zal zich dus
dienen te bepalen tot datgene, wat voor dit
adviseurschap noodig is. In overeenstem
ming met dit doel behoort hare samenstel
ling erop berekend te zijn, dat de verschil
lende groepen van meestbelanghebbenden
bij het onderwijs er in vertegenwoordigd
zijn\en dat zij uit een klein aantal perso
nen bestaat. Aanbeveling zal het verdienen
dat dezelfde commissie hare bemoeiing ook
over het bewaarschoolonderwijs uitstrekt.
Volgens het ontwerp zullen ook onder
wijzers van de commissie deel uitmaken.
Onderwijzers en kweekscholen. Wat
de raming der uitgaven wegens de reorga-
OUD RH YN LA ND.
Historische verzameling döor A. v. O.
VII.
LEIDEN.
Hofjes.
Behalve de talrijke kloosters kende Lei
den, en kent het r.og de vele hofjes, waar
van de stad als 't ware bezaaid is. Ik zal
me bepalen tot de vermelding vin de voor
naamste hofjes.
Dicht bij het St. Barbara's klooster, be
zijden Grave8tein, heeft hét St. Pieters Be
gijnhof gestaan, dat naderhand is overge
bracht naar de St. Josefs-steeg achter de
Vrouwenkerk, ter plaatse waar thans nog
het Sionshofje is. De Begijnen van het St.
Pietershofje hadden tot taak de zieken op
te passen en te bedienen, bij de dooden te
waken, voor dezen te bidden, enz.
Verder was er nog een Gerrit Louis Be
gijnhof, ook wel het Kuipenest genoemd.
De Begijnen van dit hofje woonden op de
Hooglandsche Kerkgracht, en stonden on
der den pastoor der St. Pancraskerlc. De
regel van deze Begijnen, welke oorspron
kelijk was goedgekeurd door den graaf van
Holland en door den raad der stad Leiden,
nisatie der opleiding van onderwijzers be
treft, hierbij is uitgegaan van dezelfden
gedachtengang,- welke de Staatscommissie
bij hare raming van deze kosten heeft ge
leid.
Als uitgangspunt is daarbij aangenomen
dat moet worden'voorzien in een jaarlijk-
sclie aanvulling van het corps onderwijzers
met plm. 21-00 nieuwe leerkrachten, n.l.
plm. 1000 voor het openbaar en plm. 1100
voor het bijzonder onderwijs. Bij het bere
kenen van de uit dit wetsontwerp voort
vloeiende kosten is thans echter te letten
op de minder kostbare opleiding van de
hulponderwijzeressen.
Angenomen mag worden, dat van de
pl.m. 430 onderwijzeressen, die bij het open
baar l.o. gemiddeld als nieuwe leerkracht
per jaar in functie treden, ongeveer 200
kunnen en ook zullen volstaan met de op
leiding tot hulponderwijzeres.
Er zal dus moeten worden gerekend met
een opleiding van 800 onderwijzers voor
het openbaar onderwijs. Naar deze verhou
ding kunnen dé 45 Rijk -kv jkscholen, die
volgens het rapport der Staatscommissie
noodig zullen zijn, worden verdeeld in 35
kweekscholen en 10 opleidingsscholen voor
hulponderwijzeressen. Voor het bijzonder
onderwijs is deze verhouding eenigszins
anders, cmdat hier rekening is te houden
met het feit, dat het aantal onderwijzeres
sen evenredig grooter is dan bij het open
baar onderwijs. Met het oog Hierop is het
getal van 55 door de Staatscommissie noo
dig geoordeelde bijzondere kweekscholen
verdeeld in 40 kweekscholen en 15 oplei
dingsscholen.
Kosten hiervan. Te zamen zal hier
voor f 8.304.700 noodig zijn. Tegenover deze
uitgaven zullen komen te vervallen de op
hoofdstuk Va der Staatsbegrooting uitge
trokken gelden voor de opleiding, bedra
gende voor 1919 f 3.384.980.
De opbrengst der schoolgelden werd door
de Staatscommissie geschat op f 1000 per
school en per jaar.
De opleiding der onderwijzers en hulp-
onderwijzeressen zou dus een stijging der
Rijksuitgaven meebrengen van f 4.819.720.
Totaal wordt de vermeerdering der Rijks
uitgaven ten gevolge van dit wetsontwerp
geschat op een bedrag van f 7.069.720 of
rond 7 millioen per jaar.
Wat do gemeenten betalen. De aan
de gemeenten op te leggen financieele las
ten zullen volgens gemaakte berekeningen
per jaar bedragen wegens:
a. exploitatiekosten f 1.510.000; b. vergoe
ding voor bestaande lokalen, alsmede bouw
en inrichting van nieuwe lokalen f 5,500,000
totaal f 7.010.000, of rond 7 millioen.
Tegenover deze verzwaring van lasten
staat, dat de gemeenten zullen worden ont
heven van het betalen der jaarwedden "van
de onderwijzers, inclusief de belooningen
wegens het geven van herhalingsonder wijs
en de tegemoetkoming in huishuur aan de
gehuwden.
Deze uitgaven bedroegen voor de geza
menlijke gemeenten over het jaar 1916:
a. jaarwedden f 21.842.641.18J; b. beloo
ningen wegens herhalingsonderwijs
f 566.944.52^; c. tegemoetkoming in huis
huur f 454.412.19^; totaal f 22.863.097.90|,
waaraan de rijksbij dragen in mindering
komen, zoodat J:en laste der gemeenten
bleef f 15.193.850.901, met welk bedrag de
budgetten der gezamenlijke gemeenten in
het vervolg zullen worden ontlast.
Door de inmiddels plaats gehad hebben
de stijging van het peil der onderwijzers-
wedden is deze verlichting natuurlijk aan
merkelijk grooter.
Uit de toelichting der artikelen van het
wetsontwerp blijkt nog,, dat in overweging
wordt gegeven het vak vrije- en ordeoefe
ningen der gymnastiek uit de wet te
schrappen.
Wet van kracht. Uitgegaan is van de
veronderstelling dat de nieuwe wet met 1
Januari 1920 in werking zal kunnen tre
den. Met "betrekking tot de onderwijsbe
voegdheid, de akte-examens en de oplei
ding, zoomede voor de algemeene invoe
ring van de leervakken lichamelijke oefe
ning en handenarbeid zal echter een ge-
ruimen tijd noodig zijn vóór de nieuwe be
palingen volledig kunnen werken. Op het
voetspoor der Staatscommissie is daarvoor
een tijdvak van 10 jaar aangenomen.
STADSNIEUWS.
GEMEENTERAAD.
(Vervolg.)
Avondvergadering.
Vervolgens kwamen de andere voorstellen
aan de orde betreffende de salariëring van
het personeel in dienst der gemeente. 'In
de middagvergadering waren de loonstaton
is in 1403, op het feest van Sint Lucas dooi
den Bisschop van Utrecht bevestigd. Uit
voerige beschrijvingsbrieven over dit hofje
vind ik bij H. v. R. (Oudheden en gestich
ten van Rhijnland) In datzelfde jaar zijn
45 Begijnen tot het hof toegelaten. Behalve
de vaste inkomsten der Begijnen, bad dc
pastoor van St. Pancras voor 6 Begijnen
een jaarlijksche rente vastgesteld, welke
op Allerzielen ^verd uitgekeerd.
Er was nog een derde Begijnhof, wel
mooier dan de beide voorgaande, en uit
meei dan 40 woningen bestaande, n.l. het
Fali-Begiinhof, bij de z.g. Nonnenbiug ge
legen. Dit hofje had een fraai korkio met
een fijnen spitsen toren, welke Orlcis als
een der fraaiste van Holland beschouwde
In 1512 was Simon Ewouts regent of pator
var: dit hofje. Deze Driester werd destijds
bij het instorten van Jen toren van de
Pieterskerk, als door een wonder behou
den, want het bod, waarop hij sliep,
kwamen geheele brokken van Ion luren
neervallen. In het Fali begijnhof woonden
vele hoogleeraren en predikanten, en wedu
we van dezen Het achterste gedeelte van
de Kerk werd ten dienste van.de studen
ten, die in dp medicijnen studeerden voor
snijkamer gebruikt Destijds is de boven
verdieping van deze kerk, toen de acade
mie te Leiden werd gevestigd, voor boeke-
van alle groepen, A, B, C, D, aangenomen.)
Deze voorstellen o. a. betreffende de te
rugwerkende kracht tot 1 Januari 1919
werden alle ongewijzigd aangenomen.
Aan de orde was tevens een voorstel van
de heeren mr. Briët en Wilmer inzake kin
dertoeslag bij het loon.
(Mr. Briët zelf is niet ter vergadering
aanwezig.).
De heer Wilmer zegt zich te hebben
verwonderd over het afwijzend praeadvies
van B. en W. op het voorstel. Eerstens,
kort geleden hebben B. en W. zelf een ver
hoogde huishuur voorgesteld voor gehuwde
onderwijzers; dat is toch niet in overeen
stemming met het princiep: gelijk loon voor
gelijken arbeid. Tweedens, wat de recht-
sche meerderheid in het college betreft,
lijkt deze houding bevreemdend, als men
b.v. beschouwt, dat voor een motie-Bomans
in de Tweede Kamer, uitsprekende, dat bij
het loon rekening moet worden gehouden
met de groote gezinnen, heel de rechterzijde
stemde. Op de derde plaats, waat aangaat
den vrijzinnigen leden in het college van
B. en W., vindt. spr. het opmerkelijk, dat
ook deze tegen kindertoeslag blijven, ge
zien het feit, dat verscheidene vrijzinnige
voormannen in de Tweede Kamer voor de
motie-Bomans stemden. Spr. wijst ook op
de houding van andere vrijzinnigen in den
lande.
Spr. erkent evenwel, dat iedereen, van
welke partij dan ook, het recht voor zich
mag opeischen voor of tegen kindertoeslag
bij het loon te zijn.
De argumenten door B. en W. daartegen
aangevoerd zijn volgens spr. niet steekhou
dend. Dat het in het particuliere bedrijf
niet bestaat ook pensioneering is niet
in het particulier bedrijf. Dat het afgunst
zou opwekken spr. toont aan dat deze
afgunst ongemotiveerd zou zijn. Dat hoof
den van groote gezinnen niet benoemd zou
den worden dat gevaar is in overheids
dienst uitgesloten.
De heer A. Mulder bestrijdt het voor
stel, omdat het in het particuliere bedrijf
niet kan worden nagevolgd, en omdat, als
men dien weg opgaat, ook met andere be
hoeften rekening zou moeten worden ge
houden.
De heer Oostdam wijst op het streven
om ook in particuliere bedrijven kindertoe
slagen in te voeren.
De heer Huurman sluit zich aan bij
den heer Mulder. Bovendien, in kinderrijke
gezinnen is vaak een zegen, waardoor deze
de materieele lasten zelfs gemakkelijker
kunnen dragen dan kleine gezinnen.
De heer Heemskerk zegt, dat ook
met andere behoeften bij de loonbepaling
rekening'zou kunnen worden gehouden.
Dit voorstel beoogt echter voorloopig alleen
te letten op de speciale behoeften van groo-
tere gezinnen.
De heer P e r a verdedigt eveneens het
voorstel, wat andermaal door den heer A.
M u 1 d e r en ook door den heer Fokker
wordt bestreden.
De heer Bots zegt, met voor het voor
stel te kunnen zijn, o. m. omdat daarin
geen loongrens wordt genoemd, waar be
neden de* kindertoeslagen moeten blijven.
De heer Heemskerk bestrijdt deze
meening," daar ook voor personen met hoo-
gere inkomens en grootere gezinnen de las
ten zwaarder zijn, dan die van collega's
met kleinere gezinnen. Hierop wijst weer
de heer Bots op inkomens, welke bij de
zulken uit het vermogen kunnen worden
getrokken.
De heer Wilmer zet uiteen de loon-
theorie dat elk loon voldoende moet zijn
om een middelmatig groot gezin te onder
houden. Hieruit volgt, de wenschelijkheid
om althans zeker voor grootere gezinnen
een bijslag op het loon te geven.
Wethouder v. d. P o t bestrijdt het voor
stel. Spr. wijst er op, dat ook voormannen
aan de rechterzijde er tegen zijn, zijn, b.v.
in Den Haag de heeren Snoeck Henke-
mans, De Wilde en Van Vuuren. De recht-
sche organisaties van -Lelden willen zelF
ook een andere regeling dan de voorgestelde
n.l. een gelijk bedrag voor elk kind. Spr.
vreest bij de invoering van dit instituut
een zeer heete strijd van de tegenstanders.
De heer Wilmer beantwoordt den
wethouder v. d. Pot en herinnert er aan,
dat wethouder Bots bij een vorige gelegen
heid voor een gelijk voorstel heeft gestemd.
Het voorstel, in stemming gebracht, wordt
verworpen met 6 tegen 14 stemmen. Voor
stemden de heeren J. P. Mulder, Oostdam,
Pera, Heemskerk, Wilmer en v. Tol.
Hierna stelt de voorzitter de
rondvraag
aan de orde.
De heer V a n T o 1 vraagLof de tijdelijke
werklieden nu ook in de voordeden van de
aangenomen salarisregeling zullen deelen.
Wethouder v. d. P o t zeide dat B. en W.
deze zaak zoo spoedig mogelijk ter hand
zullen nemen.
rij bestemd. Ock hiel len de Engelscheh
in deze Kerk hunne bijeenkomsten.
Lang tevoren hal Philips van Leiden
ten dienste der geestelijken een prachtige
[boekerij in een huis, dat om zijn rijkdom
werd genoemd Salomons Tempel", en nu
nog bekend is onder den Latijnschen naam
van „Templum Salomonis" aan de Nieuw
steeg. Aan deze boekerij was ten dienste
der geestelijkheid destijds een hof verbon
den. Jan van Hout, de secretaris der stad
Leiden, heeft alle werken van Philips aan
de boekerij van Leiden overgedragen.
Gasthuizen
Leiden heeft vroege'r 5 gasthuizen gehad.
In het St. Jacobsgasthuis (thans de St.
Lodewijkskerk) aan de St-vnschuur,
plachten pelgrims van Komposlcile
hun kerkelijke dienst n te houden. Deze
Kerk met zijn kunstigen, spitsen toren is
tot nu toe in wezen gebleven. Bij het ver
anderen der regeering, was deze Lode
wijkskerk ook nog-langen tijd een zooge-,
naamde „Looy-Halle", aangezien alles
wat de wolweverij betrof met lood werd
bevestigd in genoemden hal. Maar nadat
|h' bij de uitbreiding van den handel een
aparte hal gebouwd werd voor Lakens en
Stoffen (de Lakenhal) ward bet St. Jacobs
gasthuis alleen als ,.Saai-halle" bestemd.
Het gasthuis van O.L. Vrouw, dat door
Klaas Reingertsz. in 1403 is gesticht,
stond op de Hooglandsche Kerkgracht bij
den Burcht. Naderhand is het weeshuis,
dat aan den Nieuwen Rijn gevestigd was,
in dit gasthuis overgebracht.
Het St. Lysbets-gasthuis in de z.g. Vrou
wekamp bij de Rjjnsburgerpoort, is door
Johan Dirk Koenensz. gesticht in 1428 en
herbergde een zeker getal zieke, oude vrou
wen! De stichter heeft het huis overgedra
gen aan den raad van Leiden en aan den
Vader en de Moeder van St. Margaretha's
Convent, op deze voorwaarden, dat de
raad steeds twee vrouwen en eerlijke man
nen zou kiezen, om het huis te bestieren
en dat zij de moeder van bet gasthuis
met raad en daad zouden bijstaan. Na de
jaren van hervorming is het naastbijge-
legen convent van St. Ursula aan het Lvs-
betsgastlmis verbonden. In 1583 hebben de
„Weesvaderen" bet Vrouwengasthuis ge
kocht, en de arme vrouwen die er werden
verzorgd, naar het Lysbetsgasthuis OYjgr-
gebracht. Ook is het zoogenaamde Melaats
huis later bij dit gasthuis ingelijfd.
Het St. Barbaraas Gasthuis heeft ge
staan aan den Ouden Rijn. Het had een
Kapel met een toren, in welke Kapel de
Katholieke godsdienstoefeningen werden
gehouden. In 1452 is dit gasthuis gesticht
door Willem Dirksz. van Poelgeest, die er
een fundatie aan verbond.
Het vijfde was St. Catharinaas Gast
huis, dat in ouderdom, fraaiheid van bouv
en in rijkdom de andore overtrof. Het stonC
op de F;. -,!••>••( ri strekte zich uit taf
achter aan den '.in Het dankt ztjo ont
staan aan liet g-ini.t der Steen voerde®,
dat het 500 jaar lang van inkomsten vcfö»
zag. Uit oude brieven blijkt, dat het plas?
reeds voor 1388 werd gesticht. In dat jaa*
reeds bezat het gasthuis de relequien va»
de H. Catharina. Deze relequien worde»
door de boden van het Gasthuis naar da
verchillende kerken overgebracht. Paur
Innocentius heeft op verzoek van den
regent en de broeders van het gasthui»
toegestaan, dat ze een eigen Kapelaan
mochten hebben, die ze dan zelf nn.-sten
onderhouden. In 1421 werd toegestaan, dal
het gasthuis zijn eigen kerkhof mocht hel»
ben. Over de inkomsten had de stichtinq
niet te klagen. Zooals gezegd: ze overtrfll
alle andere gasthuizen in rijkdom. Nader
hand is de Kerk van het gasthui» vergroei
ten dienste der nieuwe godsdiensten. Ver
der waren er nog twee kleine Kerkjes aaOb
verbonden: een op de Mare, en een op,r||$
z.g. Waard. Deze laatste is nimmff W
tooid geworden.
